Projekt elementów zaworu regulacyjno-zaporowego
Cel: Dla zadanych parametrów, zaprojektować wskazane elementy zaworu regulacyjno-zaporowego.
Dane:
Ciśnienie medium: 16MPa
Medium- woda zimna:
Średnica przewodu: Dn=100mm
Masa: 50 kg
1. Kadłuba zaworu:
Do wykonania kadłuba wykorzystałem materiał : Brąz cynowo - fosforowy CuSn12-C
kg=260MPa- naprężenie krytyczne
a - wielka oś półprzekroju
b - mała oś półprzekroju
Współczynnik poprawkowy:
Grubość części walcowych kadłuba:
Za naddatek uwzględniający tolerancję wykonania, zużycie i korozję przyjąłem c=6mm.
grubość ścianki kadłuba g = 9 mm
Kołnierz kadłuba:
uszczelka: falowany pierścień metalowy
materiał: ze stali miękkiej
q'wym- wymagany nacisk jednostkowy na uszczelkę (warunek szczelności połączenia)
2.Grzybek:
Do wykonania kadłuba wykorzystałem materiał : Brąz cynowo - fosforowy CuSn12-C
kg=260MPa- naprężenie krytyczne
Siła pochodząca od nacisku na powierzchniach uszczelniających, obciążająca grzybek:
a= 9,49 MPa·
b= 5 mm
c=3,16
pn=po=16MPa
Wartości współczynników a,c dobrałem zgodnie z tabela 8.8 która znajduje się w książce E. Mazanek „Przykłady obliczeń z podstaw konstrukcji maszyn”
Średnicę zewnętrzną uszczelnienia Dz=110mm
Średnicę wewnętrzną uszczelnienia Dw=100mm
Siła pochodząca od nacisku na powierzchniach uszczelniających, obciążająca grzybek:
Siła pochodząca od nacisku czynnika
Nacisk wrzeciona na grzybek wynosi:
Pw=Pu+Pn=44509+125600=170109N
Moment gnący grzybka
3.Wrzeciono
Do wykonania wrzeciona wykorzystałem materiał : stal C55
Przyjmuję:
Długość wrzeciona: l=220mm
Współczynnik bezpieczeństwa: xw=1.5
Siła ściskająca wrzeciono : Pw=Pu+Pn=44509+125600=170109N
Moduł Younga: E=2,06·105
Średnica wrzeciona:
Do obliczeń przyjmuje: d = 33 mm
Smukłość wrzeciona:
Korzystając ze wzoru Tetmajera sprawdzam wrzeciono na wyboczenie niesprężyste :
dla stali C55 wzór ten ma postać:
Naprężenia ściskające we wrzecionie wynoszą:
Współczynnik bezpieczeństwa ma wartość:
4.Nakrętka
siła ściskająca wrzeciono: Pw=170109N
średnica wrzeciona: d=33mm
Na podstawie tabeli 5.3 PN-ISO 2902.1996 dobieram gwint wrzeciona
Średnica gwintu -dwrz-Tr 36x4
Średnica mniejszego otworu w nakrętce-D1-33mm
Skok gwintu-Ph-4
Krotność gwintu-z-1
Na podstawie tab. 5.6 przyjmuje wartość naciskow dopuszczalnych dla połączeń gwintowych
Pdop-11
Wysokość nakrętki:
Przyjmuje H=38
Obliczam sprawność mechaniczna śruby oraz samohamowność
γ - kąt nachylenia linii śrubowej
φ - pozorny kąt natarcia między śruba a nakrętką
α = 30° - kąt zarysu gwintu B60° dla metrycznych, 30° dla trapezowych)
dzwrz = 33 mm - średnica podziałowa gwintu Tr 36x4 wg. PN-ISO 2902:1996 (Tab 5.3 [1])
przyjmuje 0,16-wspołczynnik tarcia miedzy wrzecionem a nakrętką
Warunek samohamowności:
γ<φ
2,3<9,24
Sprawności mechanizmu śrubowego:
5.Dławik
Wymagany nacisk dławika na szczeliwo ph w zależności od ciśnienia nominalnego pn wg. Tab 8.10 [1]
Pn=16Mpa => pd=2,2*pn=35MPa
D3wrz- 33 - średnica rdzenia wrzeciona
dwrz-36 - średnica gwintu wrzeciona
Na podstawie dwrz-36 dobieram średnicę komory dławiącej dk wg. Normy BN-75/5211-05
(Tab. 8.11 [1])
Dk = 48
Pd - siła docisku dławika
Dławik obliczamy wytrzymałościowo wg wzorów na przekrój I,II , przy czym przyjmujemy:
Rozstaw śrub dociskających dławik: ad=66 mm
Całkowita wysokość dławika: h = 48mm
Wysokość dławika pomniejszona o grubość kołnierza dławika:
= 36 mm
Szerokość kołnierza w przekroju I: b= 42 mm
Przekrój I:
Przekrój II
6.Kółko
Przyjmuję kółko ręczne 320x17 wg. BN-80/5211-09
Moment tarcia gwintu w nakrętce:
dzwrz =33-średnica gwintu Tr 36x4
Pw - siła naciskająca wrzeciona: 170109N
γ - kąt nachylenia linii śrubowej: 902`
φ` - pozorny kąt natarcia między śruba a nakrętką:203`
Ms=0,5*dzwrz*tg(γ+φ`)=0,5*170109*tg(902+203`)=11010 N*mm
Moment tarcia w dławiku:
0,2-wspołczynnik tarcia w dławiku
Tk- 28mm- wysokość komory dławiącej
Pd = 2,2* pn = 2,2*16MPa=35MPa
Dwrz-28mm średnica gwintu wrzeciona
Md=0,4*π*dwrz2*tk* * =0,4*π*362*36*0,2*35=39019
Moment obrotowy jaki należy przyłożyć do kółka:
Mk=Ms+Md=11010+39019=50029
7. Jarzmo:
Przyjmuje ze jarzmo ma ramiona wygięta a jego wymiary są następujące:
as=68mm, dz=52mm, dw=40mm, H=38mm, ha=33, Ra=38, r=20, a=20
Pw - siła naciskająca wrzeciona: 170109N
Kat φIII Wynosi:
Moment gnący dla przekroju I liczymy ze wzoru:
a w przekrojach III i II odpowiednio ze wzoru:
Pole powierzchni przekroju ramienia oraz wskaźnik wytrzymałości na zginanie wynoszą:
Naprężenia gnące wyznaczamy z kryterium:
Wskaźnik wytrzymałości w przekroju II wynosi:
Naprężenia gnące w przekroju II: