Opis doświadczenia:
Po dokładnym zmierzeniu średnicy kulki oraz przymocowaniu papieru z kalką do płyty odtwarzacza rozpoczęliśmy eksperyment. Kulkę zwalnialiśmy dla trzech różnych prędkości kątowych oraz dwóch różnych wysokości. W rezultacie otrzymaliśmy sześć różnych torów przebiegu kulki (tory te są dołączone do sprawozdania). Prędkości kątowe wyznaczamy korzystając tego, iż zmierzyliśmy czas trwania 20 pełnych obrotów tarczy (dla każdego ustawienia prędkości w odtwarzaczu).
Obliczenia:
Zaczniemy od wyliczenia prędkości kątowych:
[rad/s]
Prędkość 1:
[rad/s]
Prędkość 2:
[rad/s]
Prędkość 3:
[rad/s]
Masę kulki wyznaczamy dzięki znajomości jej wymiarów i gęstości materiału, z którego jest zrobiona:
[kg]
Poniżej umieszczone są tabelki uzupełniające, na podstawie których wykreślone są wykresy
dla sześciu różnych torów ruchu kulki.
Tor
|
5 |
10 |
7 |
2 |
4 |
12 |
R[cm] |
4 |
8 |
6 |
2 |
3 |
10 |
Tor
|
5 |
10 |
15 |
13 |
17 |
7 |
R[cm] |
3 |
5,5 |
8 |
7 |
9 |
4 |
Tor
|
16 |
20 |
25 |
8 |
11 |
13 |
R[cm] |
7 |
9 |
11 |
4 |
5 |
6 |
Tor
|
15 |
20 |
40 |
7 |
11 |
23 |
R[cm] |
5 |
6 |
11 |
3 |
4 |
7 |
Tor
|
15 |
20 |
55 |
8 |
25 |
38 |
R[cm] |
3 |
4 |
9,5 |
2 |
5 |
7 |
Tor
|
15 |
20 |
60 |
27 |
36 |
47 |
R[cm] |
2 |
3 |
7 |
4 |
5 |
6 |
UWAGA:
Teraz na podstawie wykresów możemy obliczyć tangensy kątów, pamiętając, że obliczamy tangens kątów między wykreśloną prostą a osią
. Wykres dla wygodniejszego nanoszenia danych ma zamienione osie (nie jest zależnością
tylko
).
Wartości kąta zamieniam na miarę w radianach, a promień podstawiam w metrach.
Tangens kąta:
(gdzie x i y to odpowiednie odcinki zaznaczone na wykresie)
dla d1 (dla
):
rad, czyli
= 0,47
dla d2 (dla
):
rad, czyli
= 0,28
dla d3 (dla
):
rad, czyli
= 0,23
dla d4 (dla
):
rad, czyli
= 0,14
dla d5 (dla
):
rad, czyli
= 0,09
dla d6 (dla
):
rad, czyli
= 0,06
Obliczenia siły odśrodkowej:
- zależność od prędkości kątowej płyty odtwarzacza.
Dla wygodnego przedstawienia na wykresie obliczenia wykonujemy dla wartości promienia od 1 do 6 centymetrów.
Obliczenia siły odśrodkowej dla
[rad/s]:
Promień r [m] |
0,01 |
0,02 |
0,03 |
0,04 |
0,05 |
0,06 |
Siła |
0,001 |
0,003 |
0,004 |
0,005 |
0,006 |
0,008 |
Obliczenia siły odśrodkowej dla
[rad/s]:
Promień r [m] |
0,01 |
0,02 |
0,03 |
0,04 |
0,05 |
0,06 |
Siła |
0,003 |
0,006 |
0,01 |
0,013 |
0,016 |
0,019 |
Obliczenia siły odśrodkowej dla
[rad/s]:
Promień r [m] |
0,01 |
0,02 |
0,03 |
0,04 |
0,05 |
0,06 |
Siła |
0,007 |
0,015 |
0,022 |
0,03 |
0,037 |
0,045 |
Obliczenia siły Coriolisa:
- zależność od prędkości początkowej kulki oraz prędkości kątowej płyty odtwarzacza.
Obliczenia wykonujemy dla wartości promienia od 1 do 6 centymetrów (jw.).
Prędkość początkową kulki obliczamy analizując ślad toru jaki zostawiła ona na papierze (przy danej prędkości kątowej i wysokości początkowej). Innymi słowy korzystamy z zależności
, czyli
.
Obliczenia siły Coriolisa dla
[rad/s] i wysokości
:
[m/s]
Promień r [m] |
0,01 |
0,02 |
0,03 |
0,04 |
0,05 |
0,06 |
Siła |
0,122 |
0,123 |
0,123 |
0,123 |
0,123 |
0,124 |
Obliczenia siły Coriolisa dla
[rad/s] i wysokości
:
[m/s]
Promień r [m] |
0,01 |
0,02 |
0,03 |
0,04 |
0,05 |
0,06 |
Siła |
0,073 |
0,073 |
0,073 |
0,074 |
0,074 |
0,075 |
Obliczenia siły Coriolisa dla
[rad/s] i wysokości
:
[m/s]
Promień r [m] |
0,01 |
0,02 |
0,03 |
0,04 |
0,05 |
0,06 |
Siła |
0,151 |
0,152 |
0,152 |
0,153 |
0,154 |
0,156 |
Obliczenia siły Coriolisa dla
[rad/s] i wysokości
:
[m/s]
Promień r [m] |
0,01 |
0,02 |
0,03 |
0,04 |
0,05 |
0,06 |
Siła |
0,092 |
0,093 |
0,094 |
0,096 |
0,098 |
0,1 |
Obliczenia siły Coriolisa dla
[rad/s] i wysokości
:
[m/s]
Promień r [m] |
0,01 |
0,02 |
0,03 |
0,04 |
0,05 |
0,06 |
Siła |
0,136 |
0,139 |
0,143 |
0,148 |
0,155 |
0,162 |
Obliczenia siły Coriolisa dla
[rad/s] i wysokości
:
[m/s]
Promień r [m] |
0,01 |
0,02 |
0,03 |
0,04 |
0,05 |
0,06 |
Siła |
0,09 |
0,094 |
0,01 |
0,107 |
0,116 |
0,126 |
Na podstawie powyższych tabeli, dla obu sił, można sporządzić odpowiednie wykresy
.