4765


DOKTRYNY PEDAGOGICZNE - SESJA LETNIA 2008, p. prof. Bezwińska

WYKŁAD 1

Cel przedmiotu to: poznawanie doktryn pedagogicznych przez czytanie tekstów autorskich oraz odnalezienie kategorii pojęciowej i przeniesienie jej na wiek współczesny. Skąd wzięły się doktryny i dlaczego powstały, co sprawiało ,że trwał bądź nie trwały?

Literatura:

  1. Pedagogika ogólna- podręcznik akademicki-Teresa HEJNICKA- BEZWIŃSKA

  2. Christian Callo - Modele wychowania- [w] Podręczniku Pedagogika tom 1 Podstawy nauk o wychowaniu pod.red. Śliwierskiego

  3. Gerald Gallekka- Filozoficzne i ideologiczn e podstawy edukacji

  4. Pedagogika podręcznik akademicki- tom 1- częśc 3, Kwieciński, Śliwierski

  5. Wołoszyn: Źródła do dziejó wychowania i myśli pedagogicznej”- tom 3 wybrane pedagogie

  6. Myśliciele o wychowaniu

WYKŁAD 2

TEMAT: Geneza celowościowych procesów wychowania i kształcenia. Społeczne i kulturowe uwarunkowania zmienności o celowościowych procesach wychowania

i kształcenia. Problem legitymizacji wzorów i wzorców wychowania i kształcenia( celów i strategii ich osiągania)

Będziemy poszukiwać odpowiedzi na pytanie jak powstał i jak zmienił się przedmiot doktryn.

Celowościowe procesy edukacyjne, czasem oddzielają od siebie wychowanie i kształcenie, a czasem traktują je łącznie i tym się od siebie różnią

ODPOWIEDŹ:

Sformułowanie założeń:

  1. Istnieją dwa światy: świat przyrody i świat kultury. Ś wiat kultury stworzył człowiek i jest za niego w pełni odpowiedzialny i to od niego zależy , co człowiek robi ze światem przyrody

  2. Kultura stałą się systemem bardzo złożonym, zmiennym i dynamicznym

(wykres o złożoności kultury, książka bezwy str. 21)

Złożoność kultury to przyczyna tego, że trzeba ją badać, opisywać, wyjaśniać i interpretować, aby wskazywać zagrożenia wynikające z jej rozwoju, po to aby ludzie mogli się porozumieć, czyli uczestniczyć w dyskursie o tym jak owe zagrożenia można zmniejszyć, a nawet w ogóle zlikwidować.

Poszczególne dziedziny kultury mogą stanowić zagrożenie dla człowieka , jako osoby.

Na podstawie tych możemy wyodrębnić dziedziny na tym obrazku. Na ich podstawie

możemy sformułować kilka twierdzeń szczegółowych:

( str 20 i 21- przepisz te wnioskie)

WYJAŚNIENIE TYCH TWIERDZEŃ:

1.Wszystkie teorie , które interpretują dziedziny kultury są wytworem tak samo obecnym w kulturze jak, społeczna praktyka edukacyjna.

2.Łączy to naukę i praktykę edukacyjną z innymi dziedzinami kultury( to zakorzenienie łączy)

3.Naturalną cechą człowieka jest dążenie do destrukcji( istnieją spory filozofów na ten temat), ale we współczesnych domenach coraz częściej pojawiają się głosy ż człowiek chętniej uczestniczy w destrukcji niż łączeniu, w związku z tym inaczej patrzy się na nauki społeczne, jako na te, które mają wspomagać ludzi w przezwyciężaniu destrukcji.

4. Teoria naukowa nie należy do żadnej szczegółowej dyscypliny naukowej, ma znaczenie ponad dyscyplinarne. Teoria naukowa jest własnością wszystkich, którzy zechcą z niej korzystać

5.Kontynuacja poprzedniej, pedagogika może korzystać z teorii, którą budują wszystkie dyscypliny naukowe, nie ma tu jakiś granic czy murów.

6.Konsekwecje wynikające z tego. Społeczną praktykę edukacyjną tworzą ludzie, którzy niekoniecznie muszą się posługiwać wiedzą pedagogiczną, ale pedagogika może rekonstruować i konstruować sens pedagogiczny całej praktyki

Po naturalizmie i antynaturalizmie powstaje nowa formacja uprawiania nauk humanistycznych( różnią się ontologicznie, epistologicznie, metodologicznie)

DEFINICJA WG BRUNERA

„Kulturalizm podobnie jak jego matematyczny kuzyn, usiłuje zinterpretować psychologie,antropologie, językoznawstwo i ogólnie nauki humanistyczne w celu przeformułowania modelu umysłu, obo pojęcia czynią to jednak w radykalnie odmiennym celu(nazwa tej odmiennej orientacji- Komputacjonizm)

(*Komputacjonizm- nurt myślenia gdzie umysł traktuje się jak komputer , który umie przetwarzać dane i informacje i wytwarzać z nich wiedzę)

Komputacjonizm zajmuje się i jest to jego olbrzymia zasługa, wszystkimi sposobami wykorzystania informacji i myśli, informacje w prawidłowo sformułowanym i ściśle określonym znaczeniu, bez względu na formę jej przetwarzania. Kulturalizm z drugiej strony koncentruje się wyłącznie na tym, w jaki sposób ludzie we wspólnotach kulturowych, tworzą i przekształcają znaczenia”

SYNTEZA TEJ DEFINICJI= DEFINICJA BEZWIŃSKIEJ

„Kulturalizm to taka formacja intelektualna, która przekracza granice różnych rodzajów wiedzy i różnych dyscyplin naukowych, integruje dane informacje i wiedzę, aby poszukiwać odpowiedzi na pytanie jak ludzie we wspólnotach kulturowych tworzą i przekształcają znaczenia”

WYKŁAD 3

TEMAT: Sensy i znaczenia nadawane celowościowym procesom edukacyjnym w kontekście założeń kulturalizmu

1.Związek między kulturalizmem , a edukacją wg Brunera

„Kulturalista podchodzi do edukacji w sposób całkowicie odmienny od naturalistów(…)

Bruner „Kultura edukacji”- reszta w tej książce

Wyjaśnienia związków kulturalizmu z edukacją:

-kulturalista inaczej widzi i bada edukację niż czynił by to zwolennik naturalizmu lub antynaturalizmu

- edukacja jest dziedziną kultury i ma związek z pozostałymi dziedzinami kultury i w tym związku kształtuje tożsamość ja i tożsamość my

-kulturalista może postawić edukacji następujące pytania:

-Jakie miejsce edukacja zajmuje w kulturze i dlaczego właśnie takie miejsce zajmuje?

-Jaką funkcją pełni edukacja w kulturze\ jakie miejsce zajmuje w kulturze?

-Jaka część zasobów zapewnia edukacje w znaczeniu instytucjonalnym?

-Jaki wkład w edukacje mają geny i memy ?

*MEMY- kapitał kulturowy, geny o charakterze kulturowym, które jednostka dziedziczy z samego faktu urodzenia się w danej grupie

-Jakie są zewnętrzne ograniczenia edukacji?

-Jakie są wewnętrzne ograniczenia edukacji?

-Jakie wartości , prawa, typ włazy przekazywane są przez kulturę danego czasu?

-Pytanie w skali mikro: co z tej kultury biorą poszczególne podmioty i instytucje; w tym pytaniu formułowane może być pytanie o sens i znaczenie przekazywane w celowościowych procesach edukacyjnych?

Jest tych pytań dużo jedne maja charakter opisowy inne wyjaśniający, są to pytania naukowe , bo wymagają opisania i wyjaśnienia ich.

2.Stworzyć system kategorialny za pomocą , którego będziemy opisywać kontekst społeczno- historyczny celowościowych procesów edukacyjnych

3 POJĘCIA:

*wspólnota społeczna-jest typem wspólnoty wyobrażonej,(może być jeszcze wspólnota terytorialna) sensie, że ludzi tworzących ją musi łączyć jakieś” uniwersum symboliczne”, które nadaje sens działaniom na rzecz wspólnoty. Rolą edukacji jest więc budowanie przedstawień zbiorowych(opartych na wiedzy, wartościach, normach, wzorcach, wzorach , regułach i zasadach) mówiąc najogólniej na akceptacji dla określonej oferty kulturowej.

Człowiek tworzy uniwersum z różnych okruchów wiedzy i kultury, to indywidualny wytwór więc możemy mówić o człowieku , jako o indywidum

-wiedza osobista, czyli potoczna. Edukacja zakłada dobre samopoczucie, wynikające z posiadania wiedzy potocznej, poprzez posiadanie wiedzy naukowej możemy stać się krytyczni wobec siebie samych. Wiedze naukową trzeba przemycać do wiedzy potocznej.

*reprodukcja kulturowa- przekazywanie kolejnym pokoleniom wartości i norm kulturowych, głównym mechanizmem reprodukcji kulturowej jest proces edukacji, a szczególnie procesy edukacyjne realizowane w instytucjach szkolnych. Przedmioty badania reprodukcji kulturowej muszą jednak być nie tylko programy oficjalnie zwerbalizowane, al. także ukryty program szkolny

Celowościowe procesy kształcenia, służą zachowaniu właściwych proporcji między ciągłością , a zmianą. Właściwe proporcje są wtedy kiedy mimo zmian ludzie sobie z tymi zmianami radzą i więzi społeczne nie ulegają procesowi destrukcji.

Reprodukcja kulturowa w celowościowych procesach edukacyjnych polega na wprowadzeniu uczniów w dominujące w danej kulturze uniwersum symboliczne, po to , aby mogli oni tworzyć wspólnotę społeczną.

Szkoła więc dobrze spełnia swoje zadania, jeśli pełni funkcje: rekonstrukcyjną, adaptacyjną , emancypacyjna

WYKŁAD 4

TEMAT: Jak bada się sensy i znaczenia nadawane celowościowym procesom edukacyjnym przez wspólnoty?

Epoka przednowoczesna, nowoczesna i ponowoczesna: stworzyły odrębne warunki do opisywania sensów i znaczeń nadawanych celowościowym procesom edukacyjnym

Celowościowym procesom edukacyjnym sens nadaje wspólnota, dlatego są one zmienne.

Badając i rekonstrując sensy i znaczenia musimy uwzględnić 3 współczynniki:

-podmiotowy

-historyczny

-humanistyczny

Współczynnik podmiotowy-to postrzeganie każdego zdarzenia, czy zjawiska społecznego, jako efektu aktywności ludzi i wynikająca z tąd konieczność odkrywanai podmiotów sprawczych w każdym badaniu społecznym

Czyli jest to taki postulat, dyrektywa, zawarta w zadawaniu pytań, o to kto ma decydującą rolę w nadawaniu sensu celowościowym procesom edukacyjny, w różnych epokach, różnych grupach społecznych

(kapłani, władcy, filozofowie, a w nowożytności ludzie nauki i praktycy)

Współczynnik historyczny- wymaga usytuowani każdego zdarzenia, czy zjawiska społecznego w historycznych sekwencji zdarzeń poprzedzających i następujących, co wymaga uwzględnienia aspektu czasu w każdym badaniu społecznym

Jest to pytanie o warunki historyczne w jakich sensy i znaczenia są nadawane w celowościowych procesach edukacyjnych( Zupełnie inne w epoce przednowoczesnej- wtedy tylko klasy wyższe obejmował proces edukacyjny i ich celem było zachowanie ciągłości kulturowej, społecznej czy ekonomicznej. Inaczej też było w epoce nowoczesnej i inaczej jest dzisiaj.

Współczynnik podmiotowy- pierwotnie , historycznie pojmowany: jest to kategoria pojęciowa stosowana przez Floriana Znanieckiego dla promowania takiej struktury nauk humanistycznych, w których centralna rola przypadałaby socjologii.

Dzisiejsze pojmowanie: kategoria ta odnosi się do wszystkich nauk społecznych, które przyjmują następujące założenia:

  1. uznają przesunięcie zainteresowań epistemologicznych z kryterium prawdy na kryterium legitymizacji wiedzy

Uznaje się , że nauki humanistyczne w tym społeczne, n ie tyle odkrywają prawdę , ale służą przyrostowi wiedzy o świecie społecznym. Według epistemologicznego modelu nauki, nauki humanistyczne nie odkrywają prawdy, ale tworzą przyrost uzasadnionej wiedzy o świecie człowieka. To kryterium nie zgadza się z potocznym mniemaniem ludzi, naszym stereotypem.

2.Uznanie , że inny przedmiot nauk humanistycznych niż nauk przyrodniczych, decyduje o odrębności metodologii legitymizującej wytwarzanie wiedzy naukowej.

Ten warunek wyraża się w fakcie, że nie jesteśmy zwolennikami naturalizmu, możemy być zwolennikami antynaturalizmu lub kulturalizmu

3.Akceptacja dla współistnienia wielu systemów wiedzy i uznania , że każdy z nich ma inne kryteria legitymizacji

Nie możemy być zwolennikami hierarchicznego sytemu wiedzy , czyli monopol naprawdę ma wiedza naukowa. Musimy uznać, że wszystkie rodzaje wiedzy, są ważne , tylko są ważne inaczej. Jeśli mielibyśmy mówić o ważności jakieś wiedzy w społecznej praktyce edukacyjnej to najważniejsza jest wiedza potoczna. Według wiedzy naukowej ludzie raczenie postępują, ale może ona pomóc w społecznym dyskursie edukacyjnym.

Nie możemy być zwolennikami ortodoksyjnej pedagogii, wiedza może być wytwarzana w różnych paradygmatach

REKONSTRUKCJA SENSÓW I ZNACZEŃ NADAWANYCH CELOWOŚCIOWYM PROCESOM EDUKACYJNYM, PRZY UWZGLĘDNIENIU TYCH 3 CZYNNIKÓW JEDNOCZEŚNIE:

Tu skserować z jej ksiązki i wstawić tabel różnic epoka przednowoczsna Nowoczesna ponowoczesna drugą tabele społeczeństwa tradycyjne , nowoczesne, teraźniejsze

#Sensy i znaczenia nadawane celowościowym procesom edukacyjnym w epoce przednowoczesnej:

- to epoka najdłuższa w dziejach ludzkości

-ze względu na typ społeczeństw wyróżnia się 2 okresy:-oparte na typie społeczeństwa plemiennegoi agrarnego, rolniczego

Różnice; inny typ wspólnoty

Podobieństwa: terytorium i cel wspólnoty

Niezależnie od tego , czy jest to wspólnota plemienna , czy rolnicza, to terytorium tworzy ramy dla wspólnoty, a cel to przetrwanie. Różnią się stopniem złożoności, mniej złożona jest wspólnota plemienna, bo jedynym kryterium przynależności są więzy krwi.

Status natomiast zależy od wieku. Społeczeństwo rolnicze ma strukturę bardziej złożoną, jest to struktura związana z pozycją i pełnionymi rolami społecznymi, występuje tam nieprzekraczalny podział na tych, którzy mają i nie mają ziemii, podział wedle posiadania lub nie posiadanai kapitału , jakim jest ziemia. Skomplikowane struktury społeczne i rozbudowa stratyfikacji społecznej powoduje to ,ż powstaje instytucjonalizacja edukacji.

(szkoły pojawiały się już w starożytności, gdy mówimy o pojawieniu się szkół , jako instytucji, to jest to zjawisko charakterystyczne dla starożytnej Grecji, były to szkoły filozoficzne, badacze tej cywilizacji odnotowują 10 ważnych szkół greckich, które powstały, istniały i przekształcały się w ciągu jednego tysiąclecia- 7 w p .n. e do 3 w n.e - upadek Grecji)

SZKOŁY: sokratejska, platońska, arystotelesowa wniosły trwały wkład do myślenia o edukacji . a twórcy tych szkół to:

SOKRATES: dowiódł ,że potoczne sądy ludzi są mało precyzyjne, obciążone deformacjami poznawczymi, czyli bardzo często bywają fałszywe. Proces poznawania przez człowieka jest narażony na deformacje poznawcze. Zdaniem Sokratesa można je ograniczyć, przeciwdziałać im- stosując sokratejską metodę , która może człowieka ochronić przed tymi deformacjami- sprawdz sobie co to za metoda

PLATON: założył akademie platońską)miała swój program, przedmioty, strukturę), która stała się prekursorem późniejszych uniwersytetów

ARYSTOTELES:był przekonany ,ż granice ludzkiego poznania są wyznaczone językiem-kształcić to uczyć języka

WYKŁĄD 5

TEMAT: Co było dziedzictwem epoki przednowoczesnej, z czym ludzie weszli w epokę nowoczesną i stworzyli pedagoigke- doktryny pedagogiczne

Przejście świat przednowoczesny- świat nowoczesny w zakresie pedagogiki i praktyki edukacyjnej

Podstawowa kategoria opisująca to przejście to kategoria Europy- został ukształtowana historycznie stosunkowo niedawno.

L.Kułakowski- filozof:

„Europa , jako przestrzeń kulturalna rodził się chyba w 16 w- nie zdąrząłm zapisać:-powstanie Europy , jako pewnej wspólnoty

- rozkwitła w wieku 17 i nastepnym

-a dzisiaj ulegął zachwianiu

-proces stawania się i bycia Europą ma zatem swoje podokresy

*Co stworzyło wspólnotę europejską?- formacja intelektualna-kutura

Tą wspólnotę europejską stworzyła instytucja pierwszych uniwersytetów, rozwijały się od 11 wieku, najbardziej od 14 do 16 Efektem dużej liczby uniwersytetów była wspólnota kulturowa tworząca epokę nowoczesną

Rozdział 1 - częśc 3 - podręcznik- odniesienie:

Ewolucja myślenia, wiedzy o edukacji w ramach filozofii

( co zostało z epoki przednowoczesnej- problemy, antymonie

*rozdział 8- o wiedzy wytwarzanej w ramach filozofii

Jakie nurty filozoficznego myślenia o człowieku i świecie wykreowały systemy różnych zagrożeń?

=pytanie o współczesne pedagogie=pytanie o paradygmaty edukacyjne= pytanie o system założeń o charakterze:

- ontologicznym

-epistemologicznym (działy obecne w filozofii klasycznej, które skończyły się w 19 w)

-aksjologicznym

*Potoczny stosunek do wiedzy: najważniejsze jest to ,że wiemy co wiemy , bo w praktycznym nastawieniu człowieka wiedza jest potrzeban mu , by mógł manipulować światem i innymi

*Filozoficzny, naukowy stosunek do wiedzy:

- najważniejsze jest to czego nie wiedzą oni lub wydaje im się, że inni też nie wiedzą

ONTOLOGIA: dział filozofii zajmujący się rozważaniami na temat bytu, najważniejszym jest pytanie o naturę rzeczywistości. Pyanie dl edukacji: kim jest człowieka, jaki jest świat z którym łączą człowieka określone relacje?

Podstawową opozycję tworzą zwolennicy materialistycznej koncepcji bytu, a zdrudiej strony przekonani o tym , że obok materii istnieje także byt duchowy.

Najważniejsze stanowiska:

-idealizm

-realizm

-materializm

EPISTEMOLOGIA: to teoria poznania, czyli dział filozofii czyniący swoim przedmiotem badań istotę poznania, jego strukturę, źródła, granice poznania, ko0ncepcje prawdy, metody wytwarzania wiedzy wartościowej(czyli należycie uzasadnionej) oraz historyczne, społeczne i psychologiczne uwarunkowanie działalności poznawczej człowieka i ludzkości.

W ramach epistemologii poszukujemy odpowiedzi na pytanie:

Jak budować wiedzę? Jak tworzyć wiedzę? Pytamy o istotę, granice, koncepcje…

Są to twierdzenia o tym : jak ludzie poznają i to jest to główne pytanie.

Zakresie epistemologii ukształtowały się opozycyjne stanowiska:

-obiektywizm, subiektywizm

-fundamentalizm poznawczy(wiedza odkryta ma wartość stałą, niezmienną), relatywizm poznawczy ( odchodzi się od arystotelesowego pojmowania prawdy)

-empiryzm, racjonalizm

AKSJOLOGIA: dziedzina filozofii, której przedmiotem dyskursu są wartości i akty wartościowania

Przyjmując ,że musimy uwzględnić założenia aksjologiczne badając pedagogie lub badając inne doktryny; Jakie wartości i wartościowania zostały przyjęte w doborze celów owych pedagogii.

Grupa założeń, w których musimy siebie odkryć, nie ma uniwersalnych twierdzeń epistemologicznych ani ontologicznych, założenie są różne i opozycyjne, Różnice w pedagogiach tkwią w założeniach ontologicznych i epistemologicznych, a aksjologiczne służą po to by ujawnić te założenia. Aksjologia jest związana z etyką i estetyką, dlatego podstawowe opozycje dotyczą: etyka: dobro i zło ,estetyka: piękno i brzydota.

*Jakie stanowiska mogą być przyjęte przez twórców pedagogii?

*Badanie dla nas to poznanie założeń

*Założenia aksjologiczne, są odpowiedzią na pytania jakie wartości, wartościowanie zostały przyjęte w doborze celów pedagogii

WYKŁAD 6

4 TRADYCJE, KTÓRE KSZTAŁCONE BYŁY W FILOZOFII I DO NICH ODWOŁUJĄ SIĘ DOKTRYNY PEDAGOGICZNE 19 I 20 W. DOKTRYNY POWSTAJĄ DLATEGO , IŻ LUDZIE FILOZOFOWALI, O COŚ SIĘ SPIERALI. KAŻDA DOKTRYNA PRZYJMUJE ZAŁOŻENIA: ONTOLOGICZNE, EPISTEMOLOGICZNE, AKSJOLOGICZNE. FILOZOFIA WYTWORZYŁA SPÓJNE SYSTEMY TYCH ZAŁOŻEŃ, STOSOWANE W TWORZENIU DOKTRYN:

-założenia naturalizmu filozoficznego

-założenia idealizmu filozoficznego

-założenia realizmu filozoficznego

-założenia pragmatyzmu filozoficznego

Strony 355-374- streszczenie dorobku filozoficznego

*Założenia naturalizmu filozoficznego: w filozofii starożytnej nie był zbyt wyeksponowany, choć występował, Oświecenie- eksplozja naturalizmu =rewolucja naukowo- techniczna, naturalizm ważny w myśleniu filozoficznym, więc takim myśleniu, które ma charakter światopoglądowy.

Według Anny Kubickiej- współczesna pani filozof o opozycji naturalizmu i antynaturalizmu- naturalizm metodologiczny;(jest naturalizm metodologiczny i filozoficzny- to dwie różne kwestie)

- początek bierze od filozofów przyrody, którzy byli reprezentantami naturalizmu filozoficznego np. Demokryt, Leukip lub Leukippa??

-zasadniczy dorobek- filozofowie od 17 do 19 w świata nowoczesnego, na tej podstawie możemy zrekonstruować 3 podstawowe założenia:

1.ONTOLOGICZNE- oparte na przekonaniu, że to co jest podmiotem ludzkiego doświadczenia, a przedmiotem badania naukowego, jest lub może być bytem materialnym

2.EPISTEMOLOGICZNE- świat poznawalny, świat społeczny, kultury jest tak samo poznawalny jak świat przyrodniczy ( w związku z tym mógł się wykształcić naturalizm, który najwięcej miał wspólnego z pozytywizmem—scjentyzmem

3.AKSJOLOGICZNE- źródłem wszelkich wartości jest natura, prawo naturalne

*Spójny system, czyli wszystkie założenia się zgadzają, taki system założeń może być podstawą myślenia dla edukacji.

A jak to zaowocowało?

Zapleczem teoretycznym takiej doktryny jest psychologia behawioralna.

BEHAWIORYZM- pierwszy nurt myślenia o człowieku, na nim powstała i rozwinęła się psychologia. Badacze koncentrują się an relacjach badacz- człowiek. Traktuje się człowieka tak, że wszystko idzie zbadać i opisać. Behawioryści głównym przedmiotem swoich zainteresowań, czynią zachowania złożone, nie pomijają uczuć i emocji, ale patrzą an wszystko z punktu widzenia zachowań, które rzeczywiście dadzą się zaobserwować i zmierzyć.

PEDAGOGIKA WYKORZYSTUJE naturalizm do stworzenia koncepcji edukacyjnych- instrumentalnych, technicznych, technologicznych takich, że autorzy mówią jak skutecznie osiągnąć cele, główne problemy: dobór metod, zasady formułowania treści, realizacja celów.

Przykładem doktryny wyrosłej w naturalizmie- doktryna edukacyjna Loock-a i Rousseau- podr str 379-383- tam te doktryny opisane są w tym kontekście

WYKŁAD 7

Założenia naturalizmu wielu inspirowały do refleksji nad edukacją, ale nigdy(w ostatnim 10 sięcioleciu powstała) nie były przyczyna powstania takiej prawdziwej doktryny

Praktyka wpisywała się w opozycje natury i kultury. Uznawał on, że w tej opozycji ważniejsza jest natura(tak jak Rousseau), w jego sprawie wyrosło wiele nieporozumień.

Nazywany był „ ojcem ubogich”, „ człowiekiem o dobrym sercu”. Urodził się w Szwajcarii i tam żył, posiadał majatek. Był przejęty ruchem na rzecz wolności, pomaganiem ubogim- czynne uczestnictwo w czasie studiów. Zauważył problem dzieci , które albo ciężko pracowały albo „pałętały się”. Jak można rozwiązać problem dzieci w duchu idei wolności, równości, braterstwa?

Postanowił w swojej posiadłości zorganizować dla dzieci naukę zawodów. Ta szkoła miała być eksperymentem: dzieci uczą się pisania, czytania, rzemiosła, a ucząc się rzemiosła będą zarabiały pieniądze, można powiedzieć ,że jest to racjonalnie utopijne-to co zarobią będą inwestowały w swoje kształcenie, by wydobyć się ze środowiska nędzy. Dzieci nie były zadowolone z tego, że odebrano im wolność. Rodzice też nie byli zadowoleni, bo dzieci przestały być tanią siłą roboczą, a ponadto podejrzewali ,że ich dzieci zarabiają jakieś wielkie pieniądze, które zgarnia Pestalozzi, a było to bardzo poważne oskarżenie.

Eksperyment w założeniu swoim miał przynieść wszystkim korzyści, a okazał się zupełnie chybiony. Pestalozzi musiał sprzedać majątek , by spłacić długi.

Jednak Pestalozzi był mądry i chciał to niepowodzenie przemyśleć, myślał 20 lat i powstało dzieło: „Moje badania nad udziałem natury w rozwoju rodzaju ludzkiego”.

Eksperyment był empiryczny, praktyczny, a jego opisanie i zinterpretowanie wymagało przeniesienia na wyższy poziom ogólności- ogólności filozoficznej. To właśnie zabrało tyle czasu i wysiłku.

Współczesna interpretacja tego eksperymentu:

Podstawowy błąd Pestalozziego to błąd utopijnego myślenia o naturze ludzkiej i edukacji.

Myślał, że człowiek jest w istocie dobry, a okazało się ,ż e człowiek jest bardziej skłonny do przyjmowania zła niż dobra. On idee oświecenia, że człowiek jest z natury dobry przyjął za fakt. Utopijnie myślał o edukacji- czyli sądził, że ludzie naprawdę chcą być edukowani, a okazało się ,że jest to daleka z potrzeb ludzkich.

Wyższy poziom interpretacji:

Zderzyły się dwie rzeczywistości edukacyjnego marzenia- utopii i twardych reguł ekonomicznych, nastąpiło zwycięstwo ekonomii.

Następne działania Pestalozziego były nieco inne. Musiał rozwiązać podstawowy dylemat kształcenia jako wartość autoteliczna, a jako wartość instrumentalna:

Był to dylemat znany od starożytności: PLATON(instrumentalna)ARYSTOTELES(autoteliczna) STOICY(instrumentalna) SOFIŚCI(autoteliczna)

JAKA NAUKA WYSZŁĄ Z TEGO DOŚWIADCZENIA WSPÓŁCZEŚNIE?

Ważna teza odkryta przez doświadczenie Pestalozziego :Ujawniły się 3 podstawowe podmioty edukacji:

- rodzina

- szkoła i jej twórcy

-państwo

Te 3 podmioty wcale nie mają i nie muszą mieć takich samych celów: szkoła jest pomiędzy interesami rodziny i państwa. Oboje formułują wobec szkoły roszczenia, które często są sprzeczne. Szkoła znajduje się w konflikcie interesów, interesy rodziny maja charakter ekonomiczny, interesy państwa maja charakter ideologiczny, by szkoła ukształtował człowieka na obywatela określonego państwa.

Inne doświadczenia Pestalozziego: ORGANIZOWAŁ TEZ INNE SZKOŁY, ALE NEI POPEŁNIŁ JUŻ TEGO BŁĘDU, TEN DRUGI ETAP WIĄŻE SIĘ Z ODEJŚCIEM OD IDEII NATURALISTYCZNYCH.

NATURALIZM FILOZOFICZNY- PODSUMOWANIE:

Z podręcznika: „Podsumowując(…) zwolennicy naturalizmu…”- uzupełnij

- głównie korzystali z wiedzy psychologicznej

-zwolennicy naturalizmu odwoływali się do zaplecza teoretycznego psychologii behawioralnej, cele były wyprowadzone z natury człowieka bądź natury świata bądź natury świata społecznego

- praktyczną działalność edukacyjną projektowali głównie pod wpływem twierdzeń psychologii behawioralnej

-Model nauczyciela pasujący do naturalizmu moglibyśmy opisać metaforą ogrodnika- ten który głównie pielęgnuje dobra naturę dziecka.

Dlaczego na bazie naturalizmu nie powstałą żadna doktryna?

-bo naturaliści przyjęli błędną koncepcje człowieka więc nie można było na niej zbudować programu takiej zunifikowanej zmiany człowieka poprzez instytucje systemu oświatowego.

WYKŁAD 8

TEMAT: Recepcja założeń naturalistycznych późniejszych wieków

(recepcja- narracja o tym co się dalej z tymi poglądami stało)

Cechy związane z omawianiem recepcji kulturowej:

-Kultura to obszar długiego trwania w którym mamy kontynuacje i zmiany, zależnie od szybkości zmiany możemy mówić o traumie

-pewne poglądy, przekonania, opinie odrywają się od autora i przybierają charakter uniwersalny( każdy bierze co chce i ile chce nie wiedząc od kogo, zatem wszyscy popełniamy plagiat)

Przedstawiciele naturalizmu: Rousseau, Lock, Pestalozzi

- opinie poglądy i przekonania, które pojawiły się w określonym miejscu i czasie i mają swojego autora, ulegają zmianie, przekształceniu. Omawiając problemy recepcji, musimy pytać kto i jak te poglądy zdeformował i jakie to miało znaczenie dla ludzi, którzy się z tym spotkali

- recepcja charakteryzuje się niewiernością do tego do czego się odwołuje

Recepcja założeń naturalistycznych, czyli co po Locku , Rousseau i Pestalozzi-m?

W 19 wieku założenia naturalizmu zanikają, ale już-

Przełom 19 i 20 wieku to ożywienie założeń naturalistycznych .Przyczyna tego zainteresowania jest pojawienie się ruchu zwanego PAJDOCENTRYZMEM.

PAJDOCENTRYZM- to układ idei sformułowanych przez Ellen Key w pracy zatytułowanej: „Stulecie dziecka”, która została wydana w 1900r., a celem jej było upowszechnienie nowoczesnej ideologii liberalnej w sprawie edukacji opartej na założeniach naturalizmu i przekonaniu, że celowościowe procesy edukacyjne kształcenia i wychowania muszą być podporządkowane: nieskrępowanemu, naturalnemu rozwojowi dziecka”

Jest to taki ruch , którego przedstawiciele zaczynają od obrony i ochrony praw dziecka i przechodzą do walki o prawa dziecka.( Dawniej dziecko było , jakby własno…ścią rodziny) Dzieci były wykorzystywane głównie do pracy, nie były chronioną kategorią. Dużym problemem był problem dzieci porzucanych. Ale oczywiście najczęściej i tak dzieci były otaczane czułą opieką. Pajdocentryzm to wyraz humanizmu w społecznym myśleniu, ruch w obronie dzieci, i dzieciństwa, zarówno przed cieżka pracą, przemocą, wykorzystywaniem, związany z powstaniem systemów oświaty.

JAKI TO MA ZWIĄZEK ZE SPOŁECZNĄ PRAKTYKĄ EDUKACYJNĄ?

-ścisły , bo w ramach tego ruchu rodzi się opozycja wobec szkoły Herbertowskiej - tj tradycyjnej, powstaje ruch edukacyjny, który nazywa się w Europie-„ nowym wychowaniem”, a w Stanach Zjednoczonych- „progresywizmem”

Ruchy społeczne mogą zatem wprowadzić zmiany w kulturze, w tym wypadku- edukacji.

Lata 70 te 20 wieku: następuje pewna zmiana. Ta zmiana polega na tym ,że próbuje się intelektualnie ogarnąć pajdocentryzm i jego skutki w systemie oświatowym w postaci nowego wychowania i progresywizmu i tak powstaje pewna teoria edukacyjna, którą nazywamy: ANTYPEDAGOGIKĄ!

ANTYPEDAGOGIKA- obejmuje ona:” współczesne doktryny pedagogiczne o charakterze anty autorytarnym ; wyrosła z krytyki represyjności i opresyjności, dotychczasowych systemów edukacyjnych, czyli pedagogii, między innymi pedagogów szkoły tradycyjnej”

( podręcznik akademicki tom 1 , rozdział 14, Śliwierski, pedagogika anty autorytarna)

B. Śliwierski miał kontakty osobiste z HUBERTUSEM VON SCHENEBACK -iem, to zadecydowało o tym, że:

Stworzył ” Antypedagogika dialogu” - jest to tłumaczenie pracy Scheneback-a ,zawiera 3 dialogi z jego opozycjonistami, powstał po 15 latach dyskursu w pedagogice niemieckiej, pomiędzy Hubertusem i jego przeciwnikami. Książka ta prezentuje antypedagogikę, jako sposób myślenia o pedagogice. Jest przykładem pedagogiki społecznej , o charakterze dyskursywnym. Ma 2 wstępy tłumaczenie Scheneback - a, i Sliwierskiego.

Wstęp Scheneback : Ta książka jest przykładem nowoczesnej formy wypowiedzi w pedagogice współczesnej, jest to rozprawa o charakterze naukowym. Odnosi się do obszaru zwanego dyskursami edukacyjnymi. Autor w książce przeciwstawia się tym doktrynom pedagogicznymi tej praktyce edukacyjnej, w której występują elementy jakiejkolwiek opresyjności i przemocy, uniwersalizm nie respektowania praw jednostki , nie dostosowania się do potrzeb i roszczeń jednostki. Autor próbuje przekonać ,ze instytucjonalny system wychowania jest niezgodny z prawem dzieci do podmiotowości.

(można być zwolennikiem tych teorii, ale jest to niemożliwe do przeniesienia w życie, nasze studiowanie też jest opresyjne , bo mamy wyznaczony egzamin, po prostu nie może być inaczej)

11


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
4765
sciaga 4765
4765
4765
4765

więcej podobnych podstron