Ad hoc - popularne określenie samodzielnego, jednorazowego projektu badawczego, realizowanego na konkretne zlecenie indywidualnego klienta.
|
|
Animatic - robocza wersja reklamy telewizyjnej przygotowana w postaci sekwencji nieruchomych i schematycznych obrazów / klatek filmowych. Kolejnym ujęciom towarzyszy tu zwykle podkład dźwiękowy przewidywany dla ostatecznej wersji reklamy muzyka, charakterystyczne dźwięki, głos lektora.
Filmy w wersji animatic wykorzystywane są we wstępnych testach reklam. Przy uniknięciu istotnych kosztów związanych z produkcją pełnej wersji filmu, możliwe jest tu zdiagnozowanie stosunku respondentów wobec ogólnej idei opracowanego przekazu reklamowego, wskazanie repertuaru generowanych skojarzeń, ustalenie siły perswazyjnej, najważniejszych słabości reklamy, które należy usunąć.
|
|
|
|
Ankieta - zestaw pytań kierowanych do respondenta, ułożonych w określonym porządku, sformułowanych zgodnie z kanonami wiedzy metodologicznej i przedstawiony osobie badanej w formie papierowego wydruku lub zaprezentowany mu w wersji komputerowej na ekranie monitora, w Internecie.
Cechą charakterystyczną ankiety badawczej jest fakt, że odczytywaniem pytań i zapisywaniem odpowiedzi zajmuje się tu osobiście sam respondent, bez udziału towarzyszącego mu ankietera.
|
|
|
|
Ankieter - przeszkolony pracownik agencji badawczej lub firmy / instytucji prowadzącej badania, który zajmuje się pozyskiwaniem informacji od respondentów za pomocą opracowanych przez badaczy kwestionariuszy wywiadów.
|
|
|
|
Artefakt - błędny wniosek sformułowany w wyniku zastosowania wadliwej metody badawczej.
Opis / wnioskowanie, które rozmija się ze stanem faktycznym, odwołuje się do mylnych obserwacji wygenerowanych przez sam fakt badania lub ułomne narzędzia użyte w jego trakcie.
|
|
Audytoryjna ankieta - ankieta badawcza wypełniana w sali / audytorium, w którym zgromadzeni zostali wszyscy respondenci uczestniczący w badaniu.
Osoby badane, po rozdaniu im kwestionariuszy ankiet, wypełniają je samodzielnie, mają też zwykle możliwość zadawania pytań wyjaśniających obecnym w pobliżu badaczom, organizatorom przedsięwzięcia.
Ankieta audytoryjna realizowana jest zwykle w badaniach środowisk, grup skoncentrowanych w jednym, określonym miejscu w sposób naturalny uczniowie, studenci, pracownicy jakiejś firmy.
|
|
Baza danych - plik, zbiór komputerowy lub papierowa dokumentacja archiwizująca wszystkie informacje zebrane w ilościowym projekcie badawczym.
Baza danych zawiera zwykle zdigitalizowany materiał zgromadzony przy użyciu ankiet / kwestionariuszy; także dane osobowe respondentów, informacje adresowe, dosłowne odpowiedzi na pytania otwarte etc.
|
|
Blind test (test ślepy) - badanie testowe, w którym respondentom oceniającym rozmaite produkty nie są ujawniane informacje na temat ich marek, niekiedy również szczegółowego składu, właściwości, przeznaczenia.
Celem testu typu blind jest uzyskanie możliwie najbardziej zobiektywizowanych ocen respondenckich - wolnych od zniekształceń spowodowanych wiedzą o marce, producencie - wiążących się z nimi asocjacji, skojarzeń, oczekiwań. W testach typu blind porównywane są zwykle produkty bezpośrednio konkurujące ze sobą na rynku.
|
|
|
|
Booster - część składowa próby badawczej.
Grupa respondentów (wyodrębniona ze względu na określoną, ważną z punktu widzenia tematyki projektu cechę), której liczebność w próbie jest większa niż wynikałoby to rzeczywistych proporcji w całej badanej populacji.
Booster to zatem nadreprezentacja określonego typu respondentów (np. osób w pewnym wieku, o określonym stanie posiadania, używających specyficznych produktów, marek etc), którzy przy prostym losowym doborze próby stanowiliby grupę zbyt mało liczną niepozwalającą na prowadzenie wiarygodnych analiz statystycznych w jej obrębie.
|
|
|
|
BPTO - (z ang. Brand-Price Trade-Off) ilościowa technika badawcza służąca analizie elastyczności cenowej produktów sprzedawanych na rynku masowym.
BPTO to badanie eksperymentalne, w którym respondenci dokonują serii wyborów spośród zaprezentowanego im zestawu produktów określonej kategorii (np. konkurujących ze sobą marek alkoholi, słodyczy, kosmetyków etc).
W trakcie testu, w sposób dynamiczny uzależniony od specyfiki wyborów danego respondenta - modyfikacjom poddawane są ceny pokazywanych wyrobów. Osoby badane muszą tu zatem dokonywać wielokrotnych ocen relacji pomiędzy wysokością cen, a subiektywną wartością marek prezentowanych im produktów.
Zaawansowana obróbka statystyczna tak zebranego materiału badawczego pozwala na antycypowanie rozmaitych scenariuszy popytowych poziomów zainteresowania poszczególnymi markami przy dowolnych kombinacjach ich cen rynkowych. Test BPTO pozwala więc ostatecznie na sformułowanie optymalnej polityki cenowej dla badanych marek, określenie konsekwencji ewentualnej walki cenowej pomiędzy nimi.
|
|
|
|
Brief - dokument dostarczany do agencji przez zleceniodawcę badania, który zawiera najistotniejsze informacje na temat celów i założeń planowanego projektu. Brief jest podstawą do opracowania narzędzi badawczych, szczegółowych rozwiązań metodologicznych, a także ostatecznego raportu z badania.
Standardowy brief zawiera następujące elementy składowe marketingowy kontekst projektu charakterystyka problemu, przed którym stoi zleceniodawca, opis przedmiotu badania, przedstawienie najważniejszych celów projektu, określenie typu poszukiwanych respondentów, wskazanie akceptowanego okresu realizacji badania, dane osób odpowiedzialnych za projekt po stronie zleceniodawcy, fakultatywnie przedstawienie proponowanej metodologii, dostępnego budżetu badawczego.
|
|
Buforowe pytania - pytania kwestionariuszowe, które nie poruszają zasadniczych problemów badawczych danego projektu, a służą jedynie płynnemu przejściu pomiędzy kolejnymi blokami tematycznymi.
Pytania buforowe łagodnie wprowadzają respondenta w kolejne zagadnienia, wygaszają kontekst omawianych wcześniej tematów.
|
|
|
|
Business-to-business - w terminologii badawczej - projekty realizowane w środowisku podmiotów gospodarczych badania, w których respondentami / jednostkami obserwacji są niejako firmy (bezpośrednio zaś osoby zarządzające / pracownicy wypowiadający się w kwestiach związanych ze swą aktywnością zawodową).
Popularny skrótowiec terminu business-to-business to b2b.
|
|
|
CAPI - (od ang. Computer-Assisted Personal Interviewing - wywiad osobisty ze wspomaganiem komputerowym) technika badań ilościowych, w której bezpośredniemu kontaktowi ankietera z respondentem towarzyszy komputer (zwykle przenośny), zaopatrzony w specjalistyczne oprogramowanie wspomagające realizację wywiadu.
Ankieter, posługujący się techniką CAPI, odczytuje wystandaryzowane pytania kwestionariuszowe wprost z ekranu komputerowego, a po uzyskaniu odpowiedzi rejestruje je w pamięci urządzenia.
Oprogramowanie komputerowe zapewnia utrzymanie prawidłowego scenariusza wywiadu, weryfikuje poprawność wprowadzanych danych, wariantuje logiczny układ kwestionariusza zgodnie ze specyfiką kolejnych odpowiedzi respondenta. Komputer pozwala tu też na prezentację respondentowi bodźców multimedialnych, na głosową rejestrację jego odpowiedzi, jest też narzędziem kontroli jakości pracy ankietera.
|
CASI - (od ang. Computer-Assisted Self Interviewing - komputerowa ankieta wypełniana samodzielnie przez respondenta) technika badań ilościowych zbliżona do systemu CAPI.
Respondent, zaopatrzony w komputer ze specjalistycznym oprogramowaniem, samodzielnie odczytuje z ekranu treść kolejnych pytań kwestionariuszowych i własnoręcznie wprowadza do komputera swoje odpowiedzi.
Podobnie jak w przypadku systemu CAPI, komputer nadzoruje, by wypełnianie ankiety było prawidłowe, wyświetla na ekranie niezbędne instrukcje i weryfikuje jakość oraz logikę wprowadzanych odpowiedzi.
Najbardziej istotną odmiennością CASI w stosunku do systemu CAPI jest nieobecność ankietera, którego rolę przejmuje całkowicie komputer.
|
|
|
|
CATI - (od ang. Computer-Assisted Telephone Interviewing - wywiad telefoniczny ze wspomaganiem komputerowym) technika badań ilościowych, w której pozyskiwanie informacji od respondentów, odbywa się za pośrednictwem łączy telefonicznych i przy wykorzystaniu specjalistycznego oprogramowania komputerowego.
Wywiady telefoniczne ze wspomaganiem komputerowym (CATI) prowadzone są zwykle z profesjonalnie zaaranżowanego studia, gdzie odpowiednio przeszkoleni ankieterzy łączą się telefonicznie z wylosowanymi do badania rozmówcami i prowadzą z nimi wystandaryzowane wywiady kwestionariuszowe.
Przebieg tych wywiadów podlega ścisłemu nadzorowi systemu komputerowego. Specjalne oprogramowanie, wspomagające pracę teleankieterów, reguluje kolejność zadawanych pytań, rejestruje odpowiedzi, weryfikuje logiczną poprawność gromadzonych danych.
|
|
CAWI - (od ang. Computer-Assisted Web Interviewing - ankieta internetowa nadzorowana przez system komputerowy) popularyzująca się technika badań ilościowych, w której pytania kwestionariuszowe pobierane są ze strony internetowej organizatora badania i przekazywane za pośrednictwem sieci do dowolnego punktu, w którym znajduje się respondent wraz z komputerem podłączonym do Internetu.
Osoba badana w systemie CAWI, samodzielnie lub w asyście ankietera, odczytuje z ekranu treść pytań i udziela odpowiedzi, które rejestrowane są na docelowym serwerze. Oprogramowanie komputerowe obsługujące ankietę internetową dba o zachowanie właściwej kolejności pytań przesyłanych respondentowi, weryfikuje poprawność logiczną wprowadzanych odpowiedzi.
Technika CAWI ułatwia ankietowanie niektórych grup respondentów (zbiorowości trudno dostępnych, rozproszonych geograficznie), pozwala na jednoczesne prowadzenie dużej ilości niezależnych pomiarów.
|
|
Ciągłe badania - badania prowadzone w sposób cykliczny, powtarzalny, analizujące niezmiennie ten sam zasadniczy zakres tematów, realizowane w kolejnych etapach (tzw. falach) przy użyciu tych samych, bądź bardzo zbliżonych narzędzi badawczych.
Badania ciągłe służą ocenie dynamiki postaw, zachowań, zwyczajów badanej zbiorowości, analizie rynkowych trendów etc.
Każda kolejna fala badania ciągłego realizowana jest z nową grupą respondentów reprezentujących cała badaną populację. Czynnik ten odróżnia badania ciągłe od projektów typu panelowego.
Przykładem badań ciągłych może być np: monitoring popularności stacji telewizyjnych, badanie dynamiki zwyczajów żywieniowych Polaków, analiza trendów związanych z czytelnictwem książek etc.
|
|
|
|
Conjoint - technika badawcza diagnozująca w sposób eksperymentalny preferencje respondentów wobec rozmaitych cech / właściwości / atrybutów badanego produktu lub usługi.
Technika conjoint pozwala wskazać w sposób zobiektywizowany (pozadeklaratywny) jak ważne są dla konsumentów poszczególne cechy produktu (np. jego cena, wygląd, skład, wielkość etc) oraz jakimi szczegółowymi walorami powinien cechować się produkt idealny.
Badanie z wykorzystaniem techniki conjoint polega na szeregowaniu serii kart opisujących rozmaite warianty badanego produktu / usługi. Specjalne zasady opracowania zawartości owych kart (wykorzystanie tzw. schematu ortogonalnego) pozwalają na wnioskowanie o pełnej strukturze preferencji respondenta na podstawie oceny wąskiego jedynie wycinka możliwych wariantów badanego produktu.
Szczegółowe rezultaty badania ustalane są w wyniku zastosowania zaawansowanych analiz statystycznych.
|
|
|
|
|
|
|
Dane pierwotne - informacje pozyskane za pomocą procedury badawczej zaplanowanej specjalnie w tym celu.
Dane, które do chwili badania nie istniały, nie były dostępne.
|
|
Dane wtórne - informacje pozyskane ze źródeł już istniejących, nie wymagające realizacji bezpośrednich badań, a jedynie scalenia i uporządkowania rozproszonego dotąd materiału informacyjnego.
|
|
Desk research (badania gabinetowe) - metoda badań społecznych lub marketingowych, która zakłada szczegółową analizę istniejących już i dostępnych danych. Realizacja projektu typu Desk research nie jest zatem związana z pozyskiwaniem nowych informacji, a jedynie scaleniem, przetworzeniem i analizą danych rozproszonych dotychczas wśród rozmaitych źródeł.
|
|
|
|
|
Eksperyment - badanie, w którym rozmówca / respondent / uczestnik testu, nie jest całkowicie świadom jego ostatecznych celów, nie udziela też wprost odpowiedzi na ustanowione pytania badawcze.
Ostateczny rezultat eksperymentu ustalany jest na podstawie szczegółowej analizy zachowań osób badanych, ich pośrednich deklaracji, porównań pomiędzy rozmaitymi grupami eksperymentalnymi, odwołań do teorii.
Badania eksperymentalne podejmowane są najczęściej w odniesieniu do tematów słabo uświadamianych przez samych respondentów, które obarczone są silną presją stereotypów i racjonalizacji, a ich bezpośrednia analiza natrafia na istotne bariery psychologiczne, językowe etc.
|
|
Estymacja - statystyczne uogólnianie wyników badania ilościowego wobec całej zbiorowości (populacji), z której dobrana została próba respondentów. np. estymacja (szacowanie) ogólnonarodowego poparcia dla partii politycznych, na podstawie sondażu przedwyborczego.
Estymacji dokonywać można jedynie w oparciu o dane pochodzące z prób reprezentatywnych takich, w których respondenci dobrani zostali losowo spośród wszystkich członków badanej zbiorowości (populacji).
Ponieważ estymacje opierają się na wynikach zarejestrowanych w próbie badawczej a zatem jedynie w wycinku populacji szacowane wartości podawane są z określonym prawdopodobieństwem prawdziwości (poziom ufności) i z zakładanym marginesem błędu (przedział ufności).
|
|
|
|
Executive summary - zaawansowane podsumowanie wyników badania zawierające opis najważniejszych jego rezultatów, główne wnioski wypływające z ich interpretacji oraz rekomendacje dotyczące praktycznej aplikacji wyników badania.
Executive summary stanowi zwykle niezależną część ogólnego raportu badawczego. Przedstawiane tu informacje muszą być jednoznaczne, czytelne i przejrzyste, gdyż podsumowanie jest bardzo często jedynym fragmentem raportu, z którym zapoznają się dokładnie decydenci po stronie zleceniodawcy badania.
|
|
|
Fieldwork - termin stosowany w żargonie badawczym na określenie terenowej fazy realizacji badania etapu zbierania danych prowadzenia wywiadów z respondentami, dokonywania obserwacji, eksperymentu, spisu z natury, etc.
|
|
Filtrujące pytania - pytania, których celem dodatkowym (poza uzyskaniem bezpośrednich informacji) jest skierowanie respondenta do odpowiedniego dlań fragmentu kwestionariusza badawczego.
Przykładem opisywanego tu "filtra" może być np. pytanie o markę używanego produktu, ocenę jakiegoś zjawiska, częstość określonego zachowania.
Charakter odpowiedzi udzielanej na pytanie filtrujące decyduje o dalszym przebiegu wywiadu a zatem np. o szczegółowym dopytywaniu respondenta, przejściu do innego bloku tematycznego, zakończeniu wywiadu etc.
|
|
|
|
|
Hall test (test "in hall") - badanie ilościowe skoncentrowane na szczegółowej, respondenckiej ocenie jakiegoś obiektu (np. produktu, opakowania, reklamy), realizowane w specjalnym pomieszczeniu zaaranżowanym jako quasi-laboratorium testowe.
Pomieszczenie badawcze znajduje się w centrum miasta, w punkcie ułatwiającym bieżącą rekrutację respondentów wprost z ulicy.
Pozyskiwani rozmówcy muszą zwykle spełniać określone kryteria, typowe także dla docelowych odbiorców testowanego obiektu konsumentów, użytkowników, nabywców.
|
|
|
|
Home test (test "in home") - badanie ilościowe skoncentrowane na szczegółowej, respondenckiej ocenie jakiegoś obiektu (produktu, opakowania, reklamy), realizowane w domach respondentów.
Wywiad badawczy realizowany jest tu zaraz po dotarciu do domu respondenta lub też w trakcie powtórnej wizyty ankieterskiej, po okresie swobodnego testowania produktu.
Pozyskiwani respondenci muszą zwykle spełniać określone kryteria, typowe także dla docelowych odbiorców testowanego obiektu konsumentów, użytkowników, nabywców.
|
Indywidualne Wywiady Pogłębione (IDI) - (z ang. Individual In-Depth Interviews) jedna z bardziej popularnych metod badań jakościowych, polegająca na szczegółowej, wnikliwej rozmowie z informatorem / respondentem, której celem jest dotarcie do jakichś precyzyjnych informacji, poszerzenie wiedzy związanej z tematem badania.
W trakcie wywiadu indywidualnego podejmowane są pytania badawcze o charakterze eksploracyjnym próby wyjaśniania / zrozumienia zjawisk, motywacji, postaw, zachowań.
Wywiady pogłębione prowadzone są przez wyspecjalizowanych badaczy o nastawieniu psychologicznym, którzy umiejętnie wprowadzają kolejne tematy rozmowy, odpowiednio ukierunkowują wypowiedź respondenta, pomagają w ujawnianiu przekonań, opinii, postaw.
Przebieg indywidualnego wywiadu pogłębionego jest zazwyczaj rejestrowany na kasetach audio lub video, a podstawą interpretacji wyników staje się pogłębiona analiza informacji uzyskanych w całej serii niezależnych wywiadów.
Wywiady indywidualne prowadzone są zwykle w przypadkach trudnej dostępności określonego rodzaju respondentów, bądź w sytuacjach, gdy podejmowane zagadnienia mają charakter drażliwy, kontrowersyjny, intymny.
|
|
|
|
|
Kafeteria - repertuar możliwych odpowiedzi na pytanie kwestionariuszowe, który przygotowany został ex post przez samego badacza, autora kwestionariusza.
Respondent, któremu zadawane jest pytanie z kafeterią, dobiera spośród zaprezentowanych odpowiedzi taką lub takie, które najlepiej odpowiadają jego indywidualnemu przypadkowi.
|
|
|
|
Karty odpowiedzi - karty, na których drukowane są odpowiedzi na pytania zamknięte kwestionariusza.
W trakcie wywiadu, respondent wybiera z kart odpowiedzi te stwierdzenia, które najlepiej odpowiadają jego indywidualnym opiniom, sytuacji. Karty ułatwiają badanemu dokładne zapoznanie się z repertuarem możliwych odpowiedzi, pozwalają też uniknąć sytuacji, w której respondent musi spoglądać do kwestionariusza, a tym samym dostrzegać przedwcześnie treść kolejnych pytań, instrukcji ankieterskich etc.
|
|
|
|
Klucz kodowy - dokument opisujący metodę upraszczania / uogólniania odpowiedzi udzielonych na określone pytania otwarte kwestionariusza lub ankiety.
Klucz kodowy umożliwia późniejszą analizę i interpretację spontanicznych wypowiedzi respondentów:
- ustala sposób scalania odpowiedzi podobnych łączenia ich we wspólne grupy;
- wprowadza wewnętrzną strukturę w zestawie kodowanych odpowiedzi reakcje odwołujące się do wspólnego tematu łączy w kategorie wyższego rzędu.
|
|
|
|
Kodeks ICC / ESOMAR - jeden z najlepiej upowszechnionych, międzynarodowych kodeksów etycznych obowiązujących w branży badań rynkowych i społecznych.
Kodeks opublikowany w roku 1977, w wyniku wspólnej inicjatywy Międzynarodowej Izby Handlu (ICC) oraz Europejskiego Stowarzyszenia Badaczy Rynku i Opinii (ESOMAR), reguluje podstawowe zasady relacji pomiędzy badaczami i ich respondentami, ustala standardy wykorzystania i publikacji wyników badań, ochrony anonimowości i interesów informatorów, definiuje najistotniejsze terminy używane w codziennej praktyce badań rynkowych.
Pełną treść Kodeksu ICC / Esomar w języku polskim odnaleźć można m.in. na stronach internetowych Polskiego Towarzystwa Badaczy Rynku i Opinii - www.ptbrio.pl
|
|
Koncept - tablica prezentująca graficzno-opisowe informacje na temat określonego produktu / usługi / idei, które badane są szczegółowo w teście konsumenckim (tzw. teście konceptu).
Koncept przygotowywany jest zwykle wówczas, gdy nie ma możliwości zbadania realnego obiektu (istnieją po temu jakieś ograniczenia natury technicznej, finansowej, etycznej etc)
|
|
|
|
Kwestionariusz - w rozumieniu ogólnym, każdy zestaw pytań skierowanych do respondenta, ułożonych w określonym porządku i sformułowanych zgodnie z kanonami wiedzy metodologicznej niezależnie od stopnia ich standaryzacji i oczekiwanej precyzji odpowiedzi.
W wąskim i bardziej popularnym rozumieniu kwestionariusz to kompozycja pytań do respondentów wykorzystywana w badaniu ilościowym Układ precyzyjnie sformułowanych zapytań, zadawanych dużej grupie respondentów, zaopatrzonych zwykle w listę możliwych odpowiedzi (kafeterię), instrukcje dotyczące ich odczytywania, interpretacji.
Dwa podstawowe typy kwestionariuszy badawczych to:
- Kwestionariusze wywiadów, w których towarzyszący respondentowi ankieter odczytuje pytania i rejestruje uzyskane odpowiedzi;
- Kwestionariusze ankiet, w których odczytywaniem pytań i zapisywaniem odpowiedzi zajmuje się osobiście sam respondent.
|
|
|
|
Kwotowy dobór respondentów - metoda doboru respondentów do badania ilościowego, w której pozyskiwani rozmówcy nie stanowią losowej reprezentacji całej badanej populacji, a spełniać muszą jedynie określone z góry kryteria rekrutacyjne (np. płeć, wiek, użytkowanie określonych produktów itp).
Kryteria te, wyrażone są w próbie w postaci tzw. kwot liczby wywiadów, które należy zrealizować z respondentami określonego typu (np. 20 wywiadów z kobietami w wieku 18-30 lat, 40 wywiadów z mężczyznami w wieku 30-40 lat itp.).
Struktura próby ma tu zwykle zagwarantować, by skład badanej grupy odwzorowywał rzeczywiste proporcje kwotowanych cech w całej populacji.
Ze względu na nielosowy charakter próby kwotowej, uzyskane wyniki odnosić można jedynie do grupy respondentów poddanych badaniu i zakładać, z nieznanym prawdopodobieństwem słuszności, zbieżność tych rezultatów ze stanem rzeczywistym w całej badanej populacji.
|
List zapowiedni - karta pocztowa przesyłana do respondenta wylosowanego do badania reprezentatywnego uprzedzająca o wizycie ankieterskiej, która odbędzie się w najbliższym okresie.
List zapowiedni informuje zatem o fakcie badania, nakłania do obecności w domu w wyznaczonym terminie oraz przyjęcia ankietera, umożliwia też wcześniejszy kontakt telefoniczny respondenta z organizatorem badania.
List zapowiedni bywa też wykorzystywany jako forma kontroli pracy ankieterskiej specjalny kupon odrywany od listu i przekazywany ankieterowi ma potwierdzać jego faktyczną obecność pod wylosowanym do badania adresem.
|
|
Losowanie proste - najpopularniejsza forma doboru respondentów do badania reprezentatywnego.
Metoda, w której każdy członek badanej zbiorowości (populacji) ma jednakowe szanse (prawdopodobieństwo) znalezienia się w próbie badawczej.
W procedurze losowania prostego, respondenci dobierani są z pełnego spisu wszystkich członków badanej populacji z tzw. operatu badawczego.
|
|
|
|
Losowanie systematyczne - metoda doboru respondentów, w której z listy wszystkich członków badanej zbiorowości (populacji) dobierana jest co n-ta jednostka (n to tutaj tzw. interwał losowania).
Wykaz populacji, który wykorzystywany jest przy losowaniu systematycznym, musi być odpowiednio zorganizowany każda jednostka winna mieć przypisany unikalny numer identyfikacyjny. Lista ta nie może jednocześnie posiadać żadnej wewnętrznej struktury uporządkowania tak, by dobór co n-tej jednostki nie powodował wyselekcjonowania jakiejś wąskiej jedynie, specyficznej grupy respondentów.
|
|
Losowanie warstwowe - metoda doboru respondentów do badania reprezentatywnego.
Zbiorowość (populacja) poddawana badaniu, dzielona jest tutaj na warstwy grupy wyodrębnione ze względu na określoną, ściśle sprecyzowaną cechę np. płeć, przedziały wiekowe, województwo zamieszkania etc. Następnie, respondenci losowani są oddzielnie z każdej warstwy.
Często, z grup warstw, które są wewnętrznie najbardziej zróżnicowane, dobierana jest liczniejsza próba respondentów niż wynikałoby to z prostych proporcji populacyjnych. Pozwala to ostatecznie na uzyskanie dokładniejszych wyników badania i ograniczenie wymaganej liczby respondentów do niezbędnego minimum.
|
|
Losowanie zespołowe - metoda doboru respondentów, która polega na losowaniu kompletnych grup (zespołów) łączących już badane jednostki w sposób naturalny. Np. losowanie klas szkolnych podczas badania uczniów pewnej szkoły.
W kolejnym kroku, badanie realizowane jest ze wszystkimi członkami wylosowanych zespołów.
Jeżeli losowane zespoły nie wykazują istotnych, wzajemnych zróżnicowań, ta metoda doboru próby badawczej jest uprawnionym metodologicznie i efektywnym sposobem pozyskiwania respondentów.
|
|
|
Metryczka - fragment kwestionariusza lub ankiety badawczej, w którym rejestrowane są dane społeczno-demograficzne charakteryzujące respondenta m.in. płeć, wiek, poziom wykształcenia, status zawodowy, dochody, struktura gospodarstwa domowego, niekiedy także dokładne dane personalne i adres.
Metryczkowa część kwestionariusza / ankiety służy zgromadzeniu informacji, które pozwolą analizować uzyskane wyniki wewnątrz rozmaitych podgrup respondentów. Stąd, ostateczna zawartość metryczki uzależniona jest od specyfiki i celów konkretnego projektu badawczego.
|
|
|
|
Moderator - badacz, uczestnik zogniskowanego wywiadu grupowego, który nadzoruje przebieg dyskusji, ukierunkowuje rozmowę zgodnie z zaplanowanym scenariuszem badania, steruje przebiegiem procesów grupowych, pomaga uczestnikom wywiadu w dochodzeniu do konkluzji.
Zwykle moderator jest też autorem ostatecznego raportu badawczego.
|
|
|
|
|
Obserwacja uczestnicząca - technika charakterystyczna dla badań jakościowych polegająca na śledzeniu / przyglądaniu się określonym zachowaniom respondentów ujawnianym w naturalnych warunkach (w domu, w sklepie, w miejscu pracy).
Badacz staje się tu niejako uczestnikiem obserwowanych sytuacji, wchodzi w środowisko respondentów, jest obecny przy badanych zjawiskach, na bieżąco wyjaśnia i doprecyzowuje swe obserwacje.
Techniki obserwacyjne wykorzystywane są przede wszystkim w badaniach zachowań, czynności podlegających silnej automatyzacji, takich które trudno relacjonować słownie.
Przykładem mogą być tu obserwacje zachowań związanych z dokonywaniem zakupów (w punktach sprzedaży), obserwacje rozmaitych czynności domowych (np. sprzątanie, gotowanie), obserwacje zachowań dzieci.
|
|
|
|
Omnibusowe badania - wielotematyczne sondaże konsumenckie realizowane na ogólnokrajowych próbach reprezentatywnych.
Wyróżnikiem badań omnibusowych jest zastosowanie kwestionariusza podejmującego rozmaite tematy badawcze. Każdy kolejny blok takiego kwestionariusza realizowany jest zwykle na zlecenie innego Klienta.
Ideą badań omnibusowych jest udostępnienie infrastruktury badawczej możliwie najszerszej grupie zleceniodawców, szybkie i niedrogie dostarczanie danych o charakterze reprezentatywnym.
|
|
Operat badawczy - spis wszystkich jednostek badanej zbiorowości (populacji), z którego dobierana jest, w sposób losowy, próba respondentów do badania reprezentatywnego. Najpopularniejszym operatem wykorzystywanym przy badaniach ogółu mieszkańców Polski jest PESEL (Polski Elektroniczny System Ewidencji Ludności) baza nadzorowana i aktualizowana przez MSWiA.
Cechy poprawnego operatu badawczego to: wyczerpywalność - obejmuje wszystkie jednostki należące do danej populacji, wyłączność - te same jednostki nie powtarzają się w wielu rekordach, aktualność - nie ma jednostek, które nie wchodzą już w skład populacji, identyfikowalność - każdy rekord opatrzony jest danymi, które pozwalają na realne dotarcie do respondenta np. adres, nr telefonu, e-mail.
|
|
|
|
|
Panelowe badania - badania wieloetapowe, przy realizacji których kilkakrotnie dociera się do tej samej grupy respondentów. Kolejne kontakty przedzielone są określonymi, ustalonymi z góry odstępami czasowymi (miesiąc, kilka miesięcy, rok lub więcej).
Badania panelowe pozwalają śledzić dynamikę postaw i zachowań respondentów, diagnozować specyfikę zmian ich opinii i wskazywać motywacje tych zmian.
|
|
PAPI - (od ang. Paper and Pencil Interview) termin określający zbiorczo techniki badań ilościowych, bazujące na konwencjonalnej - papierowej wersji kwestionariuszy badawczych, w których pisemnie zaznaczane są odpowiedzi respondentów.
Określenie upowszechnione wraz z rozwojem metod komputerowych wspomagających badania, stosowane dla odróżnienia tychże od sytuacji wykorzystania standardowego kwestionariusza papierowego.
|
|
Pilotaż - badanie próbne, testowe, którego podstawowym celem jest sprawdzenie i udoskonalenie narzędzi badawczych wykorzystywanych w konkretnym projekcie.
Pilotaż poprzedza zwykle realizację zasadniczej części rozległego i skomplikowanego badania ilościowego. Przeprowadzany jest z niewielką grupą respondentów, często w sposób umożliwiający obserwację wywiadu przez badacza, zleceniodawcę projektu.
Wnioski wypływające z pilotażu nie są włączane do ostatecznych konkluzji danego badania, a służą jedynie usunięciu błędów i niedoskonałości kwestionariusza lub ankiety ułomności technicznych, językowych, strukturalnych, niedoskonałości zaburzających prawidłowy kontakt z respondentem.
|
|
Pocztowa ankieta - ankieta badawcza przesyłana do respondentów drogą pocztową wraz z prośbą o jej wypełnienie i odesłanie do organizatora badania za pomocą dołączonej koperty zwrotnej.
Wraz z ankietą przesyłana jest też informacja na temat najważniejszych celów badania (tzw. list przewodni) oraz instrukcje precyzujące zasady wypełniania formularza ankiety.
Często, celem zapewnienia satysfakcjonującego stopnia zwrotu ankiet pocztowych, dla uczestników badania przewidziane są specjalne nagrody niespodzianki.
|
|
Populacja badana - ściśle zdefiniowana zbiorowość, o której chcemy zdobyć jakieś informacje realizując konkretny projekt badawczy np. populacja Polek w wieku 18-25 lat, populacja turystów odwiedzających Muzeum Narodowe w Krakowie w maju i czerwcu tego roku, populacja użytkowników kawy marki A, etc.
Pożądane informacje na temat badanej populacji gromadzone są za pomocą badania próby respondentów reprezentujących tę zbiorowość.
|
|
|
|
Poziom ufności - stopień prawdopodobieństwa, iż wynik badania zarejestrowany w próbie, jest zgodny ze stanem faktycznym w całej badanej zbiorowości (populacji).
Pojęcie poziomu ufności związane jest ze statystyczną teorią analizy danych reprezentatywnych i łączy się ściśle z terminem przedział ufności.
Przykład: Na podstawie badania próby reprezentatywnej posiadaczy samochodów w Polsce, przy 95% poziomie ufności oszacowano, że 10% (+/-2%) posiadaczy jeździ autami marki A. Oznacza to, iż jesteśmy pewni na 95% (poziom ufności), że w istocie od 8 do 12% ogółu użytkowników (przedział ufności) posiada samochody marki A.
I jednocześnie, z 5% ryzykiem (100 95), musimy zakładać, że mylimy się w naszych szacunkach w niewiadomym stopniu.
|
|
|
|
Próba badawcza - grupa respondentów uczestnicząca w badaniu ilościowym, reprezentująca określoną zbiorowość / populację badaną i dobrana w oparciu o ściśle sprecyzowane kryteria metodologiczne.
Wyniki badania zarejestrowane w próbie stanowią podstawę do formułowania odpowiedzi na pytania badawcze postawione w danym projekcie.
Ze względu na przyjęty schemat doboru respondentów, próby badawcze klasyfikujemy w dwu podstawowych grupach:
Próby reprezentatywne dla badanej zbiorowości dobrane w sposób losowy; pozwalające na wiarygodne generalizowanie uzyskanych wyników wobec całej badanej populacji;
Próby niereprezentatywne (nielosowe) dobrane wedle innych kryteriów; pozwalające odnosić uzyskane wyniki jedynie do grupy respondentów poddanych badaniu i zakładać, z nieznanym prawdopodobieństwem słuszności, zbieżność tych rezultatów ze stanem rzeczywistym w całej badanej populacji.
Najpopularniejszym typem próby nielosowej wykorzystywanym w badaniach marketingowych jest tzw. próba kwotowa.
|
|
|
|
Próba reprezentatywna (losowa) - grupa respondentów uczestnicząca w badaniu ilościowym, reprezentująca określoną zbiorowość / populację badaną i dobrana w sposób losowy spośród wszystkich członków tej zbiorowości - Np. reprezentatywna próba dorosłych Polaków; reprezentatywna próba użytkowników jakiegoś produktu.
Próba reprezentatywna konstruowana jest zgodnie ze statystycznymi prawidłami doboru respondentów. Pozwala to na wiarygodne i rzetelne generalizowanie wyników pomiaru wobec całej badanej populacji Rezultaty uzyskane w próbie reprezentatywnej, z określonym prawdopodobieństwem i określoną dokładnością, traktowane są jako opis rzeczywistego stanu całej badanej zbiorowości.
|
|
Przedział ufności - wynik pomiaru podany w sposób przedziałowy jako pewien zakres wartości (np. od 7 do 9%) i obliczony w oparciu o statystyczną teorię analizy danych.
Zakłada się przy tym, że w granicach podawanego przedziału ufności, z określonym prawdopodobieństwem, mieści się faktyczna wartość badanego parametru w całej populacji.
Przykładem prezentacji wyników badania w postaci przedziałów ufności mogą być sondaże przedwyborcze np. poparcie dla partii A, wśród wszystkich wyborców, wynosi według przeprowadzonych badań 7% (+/- 2 punkty procentowe).
|
|
|
|
PSM - (z ang. Price Sensitivity Measurement) jedna z najpopularniejszych technik badania wrażliwości cenowej konsumentów.
Moduł PSM stanowi zwykle fragment obszerniejszego kwestionariusza badawczego, a sama konstrukcja metody sprowadza się tu do zadania czterech prostych pytań na temat ceny prezentowanego produktu lub usługi.
Na podstawie analizy deklaracji respondenckich ujawniany jest przedział akceptowanych cen rynkowych dla badanego obiektu, a także ustalana jest jego cena optymalna to znaczy taka, przy której najliczniejsza grupa konsumentów dostrzega adekwatność relacji pomiędzy subiektywną wartością produktu, a przypisana mu ceną.
Szczegółowa analiza danych pozwala tu też na formułowanie dalszych, bardziej wysublimowanych wniosków dotyczących oczekiwań cenowych rozmaitych segmentów konsumenckich.
|
|
Puste pytania - pytania kwestionariuszowe pozbawione bezpośredniej wartości merytorycznej, które żądają od respondenta deklaracji na temat zjawisk, zdarzeń, faktów realnie nieistniejących lub też takich, o których respondent nie może być poinformowany (np. Czy jest Pan(i) za, czy przeciw ustawie o Funduszu badań kosmicznych? Jakie są Pana(i) zdaniem ekonomiczne skutki przystąpienia Polski do organizacji NAFTA? Itp.).
Sposób reakcji respondenta wobec pytania pustego traktowany bywa jako wskaźnik jego wiarygodności jako źródła rzetelnej informacji badawczej.
Pytania puste zadawane są jednak rzadko i ze spora ostrożnością. Zwykle zaburzają one bowiem prawidłowy kontakt z respondentem, budzą jego nieufność, niechęć wobec badania.
|
|
Pytanie otwarte - pytanie kwestionariusza lub ankiety, które pozostawia respondentowi swobodę wypowiedzi, nie wymaga dokonywania wyboru spośród przygotowanego ex post repertuaru odpowiedzi.
Np. Co podoba się Panu(i) w tym produkcie? Dlaczego używa Pan(i) właśnie tej marki?
|
|
|
|
Pytanie zamknięte - pytanie kwestionariusza lub ankiety zaopatrzone w zestaw możliwych reakcji respondenta (w tzw. kafeterię).
Odpowiadając na pytanie zamknięte, badany dokonuje wyboru jednej lub wielu opcji spośród zaprezentowanego mu repertuaru możliwych odpowiedzi.
|
|
|
Respondent - uczestnik badania społecznego lub marketingowego, który jest źródłem informacji badawczych uczestniczy w wywiadzie, wypełnia ankietę, jest poddawany obserwacji lub eksperymentowi
|
|
|
Scenariusz wywiadu - szczegółowy plan przebiegu jakościowego wywiadu grupowego lub indywidualnego, który opisuje tematykę kolejnych fragmentów rozmowy, precyzuje pytania / problemy, które winny zostać postawione przed respondentami, wprowadza uporządkowanie i nadaje logiczną strukturę prowadzonemu wywiadowi.
Scenariusz wywiadu przygotowuje zwykle wyspecjalizowany badacz, we współpracy ze zleceniodawcą projektu i w sposób umożliwiający uzyskanie odpowiedzi na kluczowe pytania badawcze.
|
|
|
|
Screener - rekrutacyjna część kwestionariusza / ankiety, która pomaga w pozyskaniu właściwej grupy respondentów do zasadniczej części badania w zrekrutowaniu osób spełniających precyzyjne kryteria przewidziane w danym projekcie np. odpowiedni zakres wiekowy, poziom wykształcenia, miejsce zamieszkania etc.
|
|
Segmentacyjne badania - zestaw procedur badawczych, których wspólnym celem jest przedstawienie uproszczonej, czytelnej typologii jakiegoś rynku lub zbiorowości.
Rezultatem badań segmentacyjnych jest opis analizowanej rzeczywistości jako kompozycji niezależnych grup / kategorii (np. rozmaitych typów konsumentów jakiegoś produktu). Podstawą wyodrębniania owych grup segmentacyjnych staje się najczęściej profil społeczno-demograficzny osób badanych, częstość określonych zachowań rynkowych lub zestaw innych wskaźników poddawanych zwykle zaawansowanej analizie statystycznej.
Przedstawieniu typologii towarzyszy tu czytelny, spójny opis wyodrębnionych segmentów oraz działań marketingowych optymalnych wobec każdego z nich.
|
|
|
|
Sondaż - popularne określenie ilościowego badania reprezentatywnego, które diagnozuje opinię publiczną w odniesieniu do określonego, zwykle bardzo wąskiego zakresu tematów.
Np. sondaż przedwyborczy, sondaż opinii na temat przywrócenia kary śmierci, itp.
|
|
Standaryzacja - ujednolicenie warunków badania, uniwersalizacja narzędzi wykorzystywanych w jego trakcie.
Standaryzacja stanowi podstawowy warunek wiarygodności rezultatów badania gwarantuje, iż odpowiedzi, relacje, dane uzyskiwane od wielu informatorów / respondentów mogą być wzajemnie porównywane, zostały uzyskane w możliwie jak najbardziej zbliżonych warunkach, w sytuacji oddziaływania maksymalnie ujednoliconych bodźców (np. obowiązywała identyczna treść pytań, analogiczna kolejność ich zadawania, standardowy sposób zapisu odpowiedzi, porównywalne materiały pomocnicze, zbliżony sposób aranżacji wywiadu / dyskusji, ujednolicenie ich warunków).
Standaryzacja dotyczy zatem nie tylko narzędzi badawczych ale i zachowań samego badacza / ankietera (sposób rozmowy, zadawania pytań, wyjaśniania, dopytywania etc).
|
|
Story board - tablica, na której, w sposób schematyczny, quasi-komiksowy, przedstawiono kluczowe sceny opracowywanej reklamy telewizyjnej.
Story board zawiera rysunkowy opis przebiegu reklamy, wypowiadane dialogi i komentarze (umieszczone w tzw. dymkach).
Tablica wykorzystywana jest we wstępnych testach reklamy. Opinie uzyskiwane tu od respondentów pozwalają dopracować, zmienić, zoptymalizować koncepcję reklamy przed wyprodukowaniem jej właściwej, filmowej wersji.
|
|
Syndykatowe badania - badania poświęcone wyspecjalizowanemu problemowi / zagadnieniu analitycznemu, realizowane na zlecenie grupy klientów lub też z własnej inicjatywy agencji badawczej (dla późniejszego odpłatnego kolportowania uzyskanych wyników).
Przykładami badań syndykatowych mogą być np. monitoringi audytoriów telewizyjnych (tzw. badania telemetryczne), panele sklepowe (analizy tempa dystrybucji określonych towarów), panele gospodarstw domowych (badania zwyczajów związanych z zakupami konkretnych dóbr / usług).
|
|
|
Test konceptu - rodzaj badania, w którym szczegółowej ocenie konsumenckiej poddawany jest sam tylko opis jakiegoś konkretnego produktu, usługi, idei.
Opis ten tzw. koncept zawiera zwykle informacje praktyczne na temat przeznaczenia / zastosowania testowanego obiektu, a także odniesienia marketingowe podkreślające jego walory emocjonalne, kreujące konsumencką sympatię, promujące osobiste użycie.
Test konceptu realizowany jest zwykle wówczas, gdy nie ma możliwości zbadania właściwego, realnego obiektu (istnieją po temu jakieś ograniczenia techniczne, bariery o charakterze etycznym, etc).
Popularne testy konceptów to np. badania poświęcone lekom bezreceptowym, usługom finansowym, ofertom telekomunikacyjnym i teleinformatycznym.
|
|
|
|
Testowe badania - specyficzna grupa badań ilościowych, skoncentrowanych na wszechstronnej, szczegółowej ocenie konkretnych obiektów zwykle nowych produktów, ich opisowych koncepcji, wykreowanych opakowań, reklam, nazw, cen.
Badania testowe prowadzone są zwykle na kwotowych próbach respondentów, dobranych zgodnie ze specyfiką docelowych odbiorców testowanego obiektu konsumentów, użytkowników, nabywców.
Kwestionariusz badania testowego składa się z pytań precyzyjnie sondujących opinie o badanym obiekcie - dotyczących jego wielowymiarowej oceny, poświęconych akceptowanym oraz nieaprobowanym szczegółom testowanego obiektu, pożądanym modyfikacjom mającym mu zapewnić sukces rynkowy.
Ze względu na liczbę obiektów ocenianych przez indywidualnego respondenta, badania testowe dzielimy na 4 grupy:
Testy monadyczne każdy respondent ocenia tylko jeden obiekt;
Testy sekwencyjno-monadyczne każdy respondent ocenia kilka obiektów prezentowanych mu w kolejności losowej;
Testy protomonadyczne każdy respondent ocenia kolejno kilka obiektów, a następnie porównuje je ze sobą;
Testy porównawcze każdy respondent od razu porównuje kilka obiektów.
|
|
|
|
Test produktu - rodzaj badania, w którym wszechstronnej ocenie respondentów poddawany jest jakiś konkretny produkt / produkty zwykle przed ich wprowadzeniem na rynek, bądź też po dokonaniu w nich modyfikacji, zmian, udoskonaleń.
Przedmioty najczęściej poddawane testowi produktowemu to przede wszystkim artykuły spożywcze oraz rozmaite kategorie szybkozbywalnych dóbr codziennego użytku (kosmetyki, chemia gospodarcza, itp).
|
|
Test reklamy / Copy test - rodzaj badania, w którym respondenci oceniają szczegółowo zaprezentowany im materiał reklamowy (telewizyjny, radiowy, prasowy); wypowiadają swoje opinie na temat jego kompozycji, atrakcyjności, przekazu, wiarygodności; wskazują elementy subiektywnie nieakceptowane wymagające modyfikacji; przedstawiają repertuar skojarzeń łączonych z testowaną reklamą.
Copy test poprzedza zwykle publiczną prezentację reklamy, ostatecznie weryfikuje skuteczność reklamowej kreacji.
Jednym z istotnych celów testu jest tu też pomiar stopnia rozpoznawalności materiału, jego swoistej siły przebicia w rozległym zestawie innych materiałów promocyjnych.
|
|
Testy cenowe - rodzaj badań ilościowych, w których szczegółowej analizie poddawane są reakcje konsumentów wobec ceny jakiegoś konkretnego produktu lub grupy produktów.
Testy cenowe koncentrują się zwykle na:
Diagnozie opinii o bieżącej cenie produktu;
Identyfikacji wrażliwości cenowej konsumentów ustaleniu jaki zakres cen produktu jest przez nich akceptowany;
Analizie elastyczności cenowej badanego rynku wykryciu, w jaki sposób rozmaite strategie polityki cenowej wpłyną na zachowania nabywców.
|
|
|
|
Timing - termin stosowany w żargonie badawczym na określenie harmonogramu realizacji projektu. Timing zawiera szczegółowe zobowiązania dotyczące dat zakończenia kolejnych etapów badania.
|
|
Top lines - pisemne podsumowanie najważniejszych rezultatów badania, przygotowane zaraz po zakończeniu jego realizacji.
Dokument top-lines ujawnia podstawowe dane zarejestrowane w badaniu, zawiera robocze konkluzje, umożliwia zleceniodawcy projektu zapoznanie się z kluczowymi wynikami jeszcze przed dostarczeniem ostatecznego raportu z badania.
|
|
U&A / H&A - (od ang. Usage & Attitudes / Habits & Attitudes studium zwyczajów i postaw) rozległy, wielotematyczny projekt badawczy (zwykle ilościowy) diagnozujący dwa podstawowe typy zagadnień :
- praktyczne, skonkretyzowane zwyczaje i zachowania konsumentów w odniesieniu do jakiejś dziedziny codziennego życia (np. wybór, zakupy, używanie, magazynowanie produktów do pielęgnacji włosów) - tzw. część etnograficzna badania;
- wielowymiarowa ocena badanej dziedziny, ustalenie respondenckich przekonań, nastawień psychologicznych z nią związanych (emocje związane z włosami i ich pielęgnacją, opinie o produktach służących temu celowi, niezaspokojone oczekiwania, nadzieje, obawy) - tzw. część eksploracyjna badania.
|
|
|
Ważenie danych - procedura matematyczna, stosowana w odniesieniu do danych z badania ilościowego, której celem jest zapewnienie, by struktura / skład próby badawczej odpowiadał rzeczywistym proporcjom określonej cechy w całej badanej populacji (np. by wiek, płeć i dochody respondentów w próbie rozkładały się zgodnie z realnymi proporcjami tych parametrów w całej zbiorowości Polaków).
Od strony statystycznej, ważenie danych polega na obniżeniu rangi (wagi) odpowiedzi respondentów nadreprezentowanych w próbie i podwyższeniu rangi odpowiedzi respondentów niedoreprezentowanych.
|
|
Wizerunkowe badania - grupa metod badawczych, których wspólnym celem jest opis społecznego odbioru jakiegoś konkretnego produktu, marki, instytucji, osoby.
Badania wizerunkowe koncentrują się na odkryciu repertuaru reakcji emocjonalnych respondentów ich wyobrażeń, asocjacji, stereotypów łączonych z badanym obiektem; na ustaleniu źródeł owych postaw, określeniu ich wpływu na stosunek do przedmiotu badania, wypracowaniu strategii kreowania pozytywnego wizerunku w przyszłości.
Badania wizerunkowe prowadzone są zwykle na próbach reprezentujących zbiorowość stykającą się w jakiś sposób z badanym obiektem (konsumenci, usługobiorcy, klienci, wyborcy).
|
|
Wskaźnik - informacja badawcza, której znaczenie wykracza poza jej bezpośredni sens staje się podstawą do uogólniających interpretacji, opisu i wyjaśniania zjawisk, których wskaźnik jest tylko elementem, emanacją, skutkiem.
Np. sposób ubierania się, jako wskaźnik tożsamości społecznej; udział w wyborach, jako wskaźnik zaangażowania obywatelskiego; czytelnictwo książek, jako wskaźnik uczestnictwa w kulturze.
|
|
|
Zogniskowane Wywiady Grupowe (FGI) - (z ang. Focus Group Interviews) jedna z najpopularniejszych metod badań jakościowych, polegająca na wspólnej dyskusji grupy respondentów / uczestników wywiadu, na zadany z góry temat / grupę tematów.
W trakcie wywiadu grupowego podejmowane są pytania badawcze o charakterze eksploracyjnym próby wyjaśniania / zrozumienia zjawisk, motywacji, postaw, zachowań bez intencji wyrażania badanej rzeczywistości w sposób liczbowy i czysto opisowy. Uczestnicy dyskusji stymulują się wzajemnie, inspirują, prowokują do wyrażania opinii i konstruowania pomysłów.
Zogniskowane wywiady grupowe prowadzone są przez wyspecjalizowanych badaczy / moderatorów, którzy nadzorują przebieg dyskusji, ukierunkowują rozmowę zgodnie z zaplanowanym scenariuszem, pomagają w dochodzeniu do konkluzji.
Wywiad realizowany jest zwykle w pomieszczeniach / salach umożliwiających zleceniodawcy badania bieżący podgląd uczestników dyskusji poprzez lustro weneckie lub za pomocą monitorów.
Przebieg dyskusji grupowej jest też zazwyczaj rejestrowany na kasetach video, a podstawą interpretacji wyników staje się pogłębiona analiza przebiegu wywiadu dokonywana przez prowadzącego ją badacza.
|
|
|