Tuchów: Czerysta lat tradycji


Sanktuarium w Tuchowie, mieście leżącym przy drodze z Tarnowa do Nowego Sącza, jest najważniejszym ośrodkiem kultu maryjnego w diecezji tarnowskiej. Do tego małego miasteczka co roku przyjeżdża ponad sto tysięcy pielgrzymów.

Przeczytaj dwa artykuły o historii Sanktuarium Matki Bożej Tuchowskiej:
Pani Ziemi Tarnowskiej
Matka Boża z rozkwitłą różą

Miejsce
Sanktuarium Matki Bożej Tuchowskiej to jedno z najstarszych i najliczniej odwiedzanych sanktuariów w południowo-wschodniej Polsce. Szczególnym kultem cieszy się tam obraz przedstawiający Matkę Bożą z Dzieciątkiem, namalowany pomiędzy 1530 a 1540 rokiem w warsztacie tzw. Mistrza Ołtarza z Bodzentyna. Matka Boża Tuchowska trzyma w prawej ręce różę, symbolizującą czystość. Przez ten atrybut łączy się z tradycją różańcową. Wszak słowo różaniec pochodzi właśnie od róży. Odmawianie różańca porównywano do ofiarowania Matce Bożej róż.
Pierwsze wzmianki o łaskach wyproszonych za wstawiennictwem Matki Bożej Tuchowskiej pochodzą z 1597 r. Wieści o cudach szybko się rozeszły. Pielgrzymi przyjeżdżali nie tylko z południowej Polski, ale także ze Słowacji, Węgier, Litwy i Rusi. Kult Matki Bożej Tuchowskiej trwa już więc ponad 400 lat. Ruch pielgrzymkowy, silny już w XVII wieku, wzmógł się po uroczystej koronacji obrazu koronami papieskimi 2 października 1904 roku. Koronacji dokonał ówczesny ordynariusz tarnowski, bp Leon Wałęga.

Obraz znajduje się obecnie w barokowym kościele, konsekrowanym 8 września 1687 roku pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława, biskupa i męczennika. Znajdują się w nim cenne barokowe dzieła powstałe w warsztacie renomowanego krakowskiego artysty Antoniego Frączkiewicza: ołtarz główny z 1741 r. i ambona z 1726 r. Warto również zwrócić uwagę na późnobarokowe ołtarze boczne Serca Jezusowego i św. Józefa. Barokowy jest także ołtarz w kaplicy św. Krzyża.

W świątyni czcią wiernych cieszy się także osiemnastowieczna, drewniana figura, zwana Matką Bożą "od oczu". Jest to niespotykana gdzie indziej w Polsce rzeźba przypominająca figury noszone w Hiszpanii w procesjach podczas Wielkiego Tygodnia na platformach zwanych "el paso". Figura ma tylko głowę i dłonie, a reszta to drewniany stelaż przeznaczony do okrycia szatami.
Od 1893 r. w Tuchowie pracują księża redemptoryści. Rozbudowali oni sanktuarium i utworzyli trzy muzea: sanktuaryjne (gromadzące pamiątki związane z kultem maryjnym w Tuchowie), etnograficzne (można w nim podziwiać przedmioty codziennego użytku z okolicy), a także misyjne (redemptoryści wracający z misji złożyli w nim wiele interesujących przedmiotów i dzieł sztuki ludowej z Argentyny, Brazylii, Boliwii i Burkina Faso). Dodatkową atrakcją, zwłaszcza dla dzieci, jest ruchoma szopka, zbudowana przez o. Kazimierza Zymułę w 1973 r.

Nabożeństwa
Obecnie kult Matki Bożej Tuchowskiej w Jej sanktuarium wyraża się poprzez:
- Pielgrzymki grup i indywidualne w ciągu całego roku.
- Nabożeństwo Nieustannej Nowenny, wprowadzone w 1954 roku, zasadniczo powiązane z kultem Matki Bożej Nieustającej Pomocy, jednak w Tuchowie z kultem Cudownego Obrazu.
- Doroczny Wielki Odpust Tuchowski, który rozpoczyna się 2 lipca i trwa 8 dni. W tym czasie przybywa do Tuchowa prawie 150 tysięcy pielgrzymów, którzy korzystają z Sakramentu Pokuty i Pojednania (codziennie w konfesjonałach zasiada ok. 50 kapłanów), słuchają kazań odpustowych i licznie przystępują do Komunii Świętej (np. 83 tysiące w 2002 r.).
- Mały Odpust na święto Narodzenia NMP w dniu 8 września. Jest to święto rolników z całej okolicy. Okoliczni gospodarze poświęcają wtedy ziarno na jesienne zasiewy.
- Uroczyście obchodzi się też rocznicę koronacji cudownego obrazu, w niedzielę po 2 października

Przy sanktuarium mieści się także parafia p. w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny.
Oto porządek nabożeństw:

Msze święte:
Niedziele i święta: godz. 600, 730, 900, 1030, 1200 ,1400, 1600, 1800.
Dni powszednie: godz. 600, 700, 800,1800.
Msza św. za zmarłych (listopad): sobota, godz. 1800.

Inne nabożeństwa i spotkania:
Droga Krzyżowa: piątek, godz. 1715.
Gorzkie Żale z kazaniem pasyjnym: niedziela, godz. 1700.
Nieustanna Nowenna: środa, godz. 1800.
Duszpasterstwo Rolników i Pszczelarzy: pierwsza niedziela miesiąca, godz.1400.
Koło Przyjaciół Misji: druga niedziela miesiąca, godz.1600.
Chrzest św.: druga niedziela miesiąca, godz.1400.
Stowarzyszenie "Nadzieja": trzecia niedziela miesiąca, godz. 1400.
Rozważanie Pisma Świętego: każda sobota po Mszy św. wieczornej, godz. 1900.
W listopadzie Nabożeństwo za Zmarłych: codziennie, godz. 1730.
Apel Maryjny: pierwsza sobota miesiąca, godz.2000.

Dojazd
Tuchów to niewielkie, liczące 6,2 tys. mieszkańców miasto w województwie małopolskim, nad Białą, na Pogórzu Rożnowskim.
Do Tuchowa łatwo dojechać zarówno samochodem, jak i koleją lub autobusem. Znajduje się on na głównej drodze łączącej Tarnów, Nowy Sącz i Krynicę.
Samochodem trzeba jechać 15 kilometrów z obwodnicy wokół Tarnowa (jest drogowskaz na Tuchów) na południe drogą nr 977; kompleks klasztorny jest widoczny z daleka, w dolinie rzeki Białej.

Miasto ma bezpośrednie połączenie kolejowe m.in. z Krakowem, Nowym Sączem, Tarnowem i Krosnem, autobusowe - z Tarnowem.

Noclegi
Przy Sanktuarium można się zatrzymać w Domu Pielgrzyma lub Domu Rekolekcyjnym.
W Domu Pielgrzyma jest miejsce dla 52 osób w 24 pokojach dwu i trzyosobowych. Istnieje możliwość całodobowego zakwaterowania; jadalnia pielgrzyma zapewnia pełne wyżywienie.
W Domu Rekolekcyjnym jest do dyspozycji kaplica, sala spotkań, kuchnia oraz 24 miejsca w dwu i jednoosobowych pokojach.
Noclegi można zamawiać pod adresem: Dom Zakonny Redemptorystów, ul. Wysoka 1, 33-170 Tuchów; tel.: [phone], fax.: [phone], wew. 380; e-Mail: [e-mail]
Telefon do parafii: (0-14) 652 40 59.

Poza tym na Rynku w Tuchowie można przenocować w Domu Wycieczkowym "Miś". Znajduje się w nim 20 miejsc w 9 pokojach 2, 3 i 4 osobowych z łazienkami. Nocleg kosztuje 22 zł za osobę za dobę. Dodatkowo można zamówić wyżywienie.
Adres: Dom Wycieczkowy "Miś", Rynek 2, 33-170 Tuchów, tel. [phone].

Można się także zatrzymać w jednym z 24 działających w gminie Tuchów gospodarstw agroturystycznych. Znajdują się w nich łącznie 124 miejsca noclegowe. Ceny za dobowe utrzymanie wraz z wyżywieniem wynoszą 40 zł od osoby (bez wyżywienia dwa razy taniej).

Oto adresy:
Alina i Wiesław Sajdak, Lubaszowa 87, 33-172 Siedliska, tel. [phone];
Barbara i Jacek Łazeba, Lubaszowa 50, 33-172 Siedliska, tel. [phone];
Krystyna i Grzegorz Turaj, Zabłędza 90, 33-170 Tuchów, tel. [phone];
Irena Kordzikowska, 33-172 Siedliska 239a, tel. [phone];
Anna Woźniak, Burzyn 140, 33-170 Tuchów, tel. [phone];
Halina Schabowska, ul. Okólna 24, 33-170 Tuchów, tel. [phone];
Maria Dryla, ul. Ryglicka 66, 33-170 Tuchów, tel. [phone];
Renata Serafin, ul. Owocowa 13a, 33-170 Tuchów, tel. [phone];
Barbara Ostrowska, ul. Owocowa 5b, 33-170 Tuchów, tel. [phone];
Zofia i Roman Gąciarz, ul. Ryglicka 23, 33-170 Tuchów, tel. [phone];
Irena Gnida, 33-173 Jodłówka Tuchowska 93a, tel. [phone];
Stefan Słowik, 33-173 Jodłówka Tuchowska 105a, tel. [phone];
Alicja i Jerzy Solakiewicz, "Bacówka na Brzance", 33-173 Jodłówka Tuchowska, tel. [phone];
Bożena Styrkowiec, 33-173 Jodłówka Tuchowska 57, tel. [phone];
Zofia i Jan Rąpała, 33-173 Jodłówka Tuchowska 253, tel. [phone];
Wanda i Waldemar Zbylut, 33-173 Jodłówka Tuchowska 267, tel. [phone];
Dom Wczasów Dziecięcych, 33-173 Jodłówka Tuchowska, tel. [phone];
Magdalena i Bogdan Rąpała, 33-173 Jodłówka Tuchowska 270a, tel. [phone];
Teresa i Izydor Leszkiewicz, 33-173 Jodłówka Tuchowska 250, tel. [phone];
Zdzisława Słowik, 33-173 Jodłówka Tuchowska 104a, tel. [phone];
Janina i Bolesław Wantuch, 33-173 Jodłówka Tuchowska 265, tel. [phone];
Anna Kwiek, Piotrkowice 24a, 33-170 Tuchów, tel. [phone];
Halina Filar, Karwodrza 27a, 33-170 Tuchów, tel. [phone];
Jan Gut, Buchcice 42, 33-170 Tuchów, tel. [phone];

Pielgrzymowanie

4

---