Zachowanie się przewodów w warunkach pożaru. parametry: Materiały użyte na izolację i warstwy ochronne przewodów decydują o ich zachowaniu w warunkach pożaru, a zwłaszcza o: rozprzestrzenianiu ognia wzdłuż długich tras przewodów, wydzielaniu ciemnego trującego dymu i innych produktów spalania groźnych dla ludzi i urządzeń technicznych. Dokładniej:

1 palność scharakteryzowana przez wskaźnik tlenowy LOI - zawartość tlenu w atmosferze w % niezbędną do podtrzymywania płomienia w określonych warunkach probierczych. Materiały niepalne posiadają LOI>36

2 ilość dymu powstającego przy spalaniu ilość całkowita i szybkość wydzielania w jednostce czasu (na 1 min).

3 przejrzystość dymu powstałego przy spalaniu materiału. Podczas badań mierzy się ekstynkcję światła przechodzącego przez komorę probierczą wypełnioną badanym dymem.

4. toksyczność dymu wskaźnik toksyczności określony wg DIN53436, w specjalnych komorach bada się zachowanie szczurów w zadymionej atmosferze oraz wzrost stężenia CO w ich krwi.

5 korozyjność spalin próbki materiałów izolacji i powłoki spala się w temp ok. 800'C i sprawdza się wydzielanie gazów tworzących kwasy w połączeniu z wodą. Wg normy DIN 0472 ustala się zagrożenie korozyjne.

6 obciążenie ogniowe ciepło spalania przypadające na 1m (lub na 100m) przewodu bądź wiązki przewodów na wspólnej trasie, które wlicza się do całkowitego obciążenia ogniowego pomieszczenia wynikającego ze zsumowania iloczynów ciepła spalania i masy wszelkich materiałów palnych. 7.Ognioodporność przewodu, trasy przewodowej - próbkę przewodu umieszcza się poziomo nad palnikiem liniowym, rozgrzewa się ją do temp.ok 800'C, do przewodu przyłączone jest źródło nap poprzez bezp i jeżeli podczas trwania próby bezp nie zadziała to wynik jest pozytywny

8.Odporność na rozprzestrzenianie płomienia - próbkę przewodu umieszcza się pionowo w palniku wstęgowym, rozgrzewa się ją do temp.ok 800'C, jeżeli podczas trwania próby przewód nie zwęgli się do określonej długości to wynik jest pozytywny

Oznaczenia kabli i przewodów:

450/750V - na napięcie znamionowe 450/750 gdzie 450V to wartość skuteczna nap pomiędzy żyłą a ziemią lub ekranem a 750V - napięcie między poszczególnymi żyłami

D - żyła jednodrutowa (drut)

L - żyła wielodrutowa (linka)

Lg - linka giętka

A - materiał żyły - aluminium

H - kabel z żyłami ekranowymi

S - sygnalizacyjny

G - izolacja/powłoka ochronna - guma

Gs - izolacja/powłoka ochronna - guma silikonowa

Y - izolacja/powłoka ochronna - polwinit

Yn - izolacja/powłoka ochronna - polwinit o ogr rozprzestrzenianiu płomienia

XS - izolacja/powłoka ochronna - polietylen usieciowany

t - wtynkowy

d - o zwiększonej grubości izolacji

c - izol.odporna na działanie podwyższonej temp

b - izol z włókna szklanego

p - przewód płaski

pp - przewód płaski do przyklejania

n - z linką nośną

żo - posiada ochronną żyłę zielono-żółta

u - uzbrojony

y - osłona polwinitowa

Ft, Fp, Fo - opancerzony stalowymi: taśmami, płaskimi drutami, okrągłymi drutami

Zasada dział wył instal selektywny W pierwszym momencie prąd płynie do obwodu odbiorczego jedynie przez równoległy tor prądowy. Jednocześnie w obwodzie pomiarowym sprawdzane jest napięcie między wyjściem wyłącznika a zaciskiem N. Jeśli to napięcie wynosi ok. 230V, to elektromagnes znajdujący się w obwodzie pomiarowym zamyka styk K1 w głównym torze prądowym. W momencie zamykania styku K1, otwiera się styk K3 w obwodzie pomiarowym i wyłącznik pracuje w stanie załączonym. Prąd płynie do obwodu odbiorczego głównie przez główny tor prądowy, a tylko niewielka pomijalna część płynie przez równoległy tor prądowy. W momencie, gdy prąd zwarciowy osiąga 10-krotną wartość prądu znamionowego, wyzwalacz elektromagnetyczny otwiera styk K1 w głównym torze prądowym. W ciągu kilku milisekund płynie jeszcze ograniczony prąd równoległym torem prądowym, do momentu, gdy nagrzeje się bimetal B2 i również ten tor zostaje rozłączony. Wyłącz przy przeciążeniu. Jeżeli styki główne są zamknięte, to przy przeciążeniu działa bimetal B1w głównym torze prądowym i zostają otwarte zarówno styki główne K1 jak i styk K2 w równoległym torze prądowym. Przy stopniowaniu prądu znamionowego współczynnikiem 1,6 w stosunku do zabezpieczeń włączonych w układ przed i za wyłącznikiem, uzyskuje się selektywność.

B1, B2 - wyzwalacze termobimetalowe, M - wyzwalacz elektromagnetyczny zwarciowy, R - rezystor ograniczający prąd zwarciowy, Rp - rezystor pomiarowy, S - elektromagnes uruchamiający styk główny K1, K2, K3 - styki pomocnicze w równoległym torze prądowym i obwodzie, N - zacisk przewodu neutralnego (obok zacisku wejściowego)

Zalety: -większa się dostępność energii elektrycznej, -posiadają bardzo silne ograniczenia prądowe,

-do prądu zwarciowego 25kA pracuje zawsze selektywnie względem znajdujących się za nim wyłączników nadprądowych (ogólnie zwiększa się selektywność) -odpada wymian bezpieczników topikowych, -zwiększa się bezpieczeństwo użytkowania, -unika się załączania na zwarcie, -osoba obsługująca wyłącznik nie jest narażona na doznanie zjawisk występujących przy .pełnym zwarciu. tzn. łuku elektrycznego i huku, -można zmniejszyć koszty wykonania instalacji, -zastępuje tradycyjne bezpieczniki topikowe, stosowane jako wstępne zabezpieczenie zwarciowe w układach szeregowych z wyłącznikami instalacyjnymi nadpradowymi, -umożliwia ponowne załączenie obwodów po wyzwoleniu wskutek zwarcia bez przywoływania pracowników serwisowych. Dzięki temu można instalację elektryczną załączyć ponownie szybko i bez dodatkowych kosztów, -pozwala na wyłączenie instalacji z ruchu, bez potrzeby wyjmowania członów zabezpieczających i może zostać zabezpieczony przed ponownym załączeniem przez osoby niepowołane, -posiada pewny i dobrze widoczny wskaźnik położenia styków.

Ochrona przeciwpożarowa: O.p.p. podstawowa -ma zapobiegać bezpośr zetknięciu się człowieka z przewodzącymi częściami obwodu elektr. Lub przedostaniu się napięciu na części przewodzące nie należące do obwodu elektr. Do środków ochr podst. należy: izolacja podstawowa, osłony, przeszkody.

O.p.p. dodatkowa -ochrona przed dotykiem pośrednim. W przypadku, gdy ochrona podstawowa zawodzi , np. może ulec uszkodzeniu izolacja pojawia się napięcie rażeniowe: dotykowe i krokowe, które nie powinny przekroczyć wartości dopuszczalnych. Zapewnić ma to ochrona przeciw porażeniowa dotykowa , która pełni rolę środka rezerwowego na wypadek, gdy zawiedzie ochrona podstawowa. O.p.p. uzupełniająca -stos gdy ochrona podstawowa zawiedzie lub zostanie pominięta, a ochrona dodatkowa nie zadziała

Podstawowe rodzaje instalacji elektrycznych: Na rodzaj i sposób wykonania przewodu mają wpływ: -charakter odbiorników energii elektr., -rodzaj odbiorcy energii, -środowisko i otoczenie w jakim instalacje pracują; W zależności od char. odbiorników instalacje dzielimy na: -oświetleniowe(urządzenia zawierające źródła światła a także instal. niewielkiej mocy zasilające urządzenia grzewcze w gosp. domowym), -siłowe(urządzenia, które zasilają silniki elektr. i przemysłowe urządzenia grzejne); W zależności od miejsca występ. instalacje dzielimy na: -nieprzemysłowe (budynki mieszk., biurowe), -przemysłowe, -prowizoryczne(czas ich użytkowania nie przekracza 6 m-cy w bud. eksploatowanych oraz 3 lata w bud. wznoszonych; W zależn. od rodz. środow. oraz stopnia szkodliwego oddziaływania: -w pomieszczeniach suchych(biura, szkoły, mieszkania), -przejściowo-wilgotnych(piwnice, kuchnie, łazienki), -wilgotnych i b.wilgotnych (piwnice,kuchnie zbiorowego żywienia), -w pomieszczeniach z wyziewami żrącymi, -niebezpiecznych pod względem pożarowym, -niebezpiecznych pod względem wybuchowym; Wyznaczenie mocy szczytowej i zapotrzebowania na en. elektr. na placu budowy: -w czasie realizacji będą występowały okresy różnego zapotrzebowania na en. elektr., -przekroje przewodów zasilających muszą być dobrane dla najw. obciążenia jakie będzie występowało na budowie, -przewody sieci rozdzielczej dostosowuje się do obciążeń jakie będą występowały w różnych gałęziach(odcinkach sieci), Moc szczytowa jest funkcją kubatury budowy oraz czasu trwania budowy: Ps=b_o+b₁*K+b₂*T (K-kubatura, T-czas w miesiącach, bo,b1,b2-współczynniki regresji dla poszczeg. rodzajów i techn. Budownictwa- zostały wyznaczone w oparciu o obiekty istniejące), Moc szczytowa nie uwzględnia mocy potrzebnej na ruszenie tego obiektu- czas pracy agregatów grzewczych można określić, gdy linia nie jest zbyt obciążona(noc). Zapotrzebowanie na energię el. jest funkcją: rodzaju budownictwa, technologii realizacji, czasu trwania budowy, kubatury. Wskaźnik jednostkowego zapotrzebowania na energię elektr- zapotrzebowanie na 1m3 wyznaczonej kubatury: a_j=aT+b (a,b-wsp. Regresji określone dla każdej technologii i rodzaju budownictwa, T-czas realizacji obiektu w m-cach) Całkowite zapotrzebowanie na energię el.- zaportzebowanie na energię do realizacji całej kubatury w czasie T. A_c=K*a_j [kWh] (K-kubatura, a_j-[kWh/m³]) Moc szczytowa czynna: do jej obliczenia należy ustalić: rodzaj budownictwa, technologię realizacji, wielkość kubatury, czas trwania realizacji. Następnie przeprowadza się obliczenia z określonego wzoru: -Budownictwo ogólne: -techn. tradycyjna (P_s=38+0.26K/1000+0.15T), -techn. wielkoblok. (P_s=69+0.22K/1000+0.2T), -techn. wielkopłytowa (P_s=60+0.16K/1000+0.22T), -techn. monolityczna (P_s=56+0.18K/1000+0.48T); -Budownictwo przemysłowe: -hale z elem. prefabr (P_s=65+0.37K/1000+0.14T), -hale z elem.żelb. (P_s=70+0.46K/1000+0.13T), -obiekty wielokondygn. z elem. prefabr. (P_s=49+0.40K/1000+0.04T); wzory te ważne są dla kubaru w zakresie od 10.000m3 do 300.000m3; przy większych kubaturach: należy dzielić na zadania i dla każdego z tych zadań obliczać oddzielnie moc szczytową czynną. Moc szczytowa pozorna: S=P_s/(cosφ_śr) cos..-średnio roczny współczynnik; Zapotrzebowanie na energię el. należy obliczyć przy zastosowaniu metody wskaźnika jednostkowego na energię el. (a_j) z uwzględnieniem czasu realizacji obiektu. Zapotrzebowanie na energię bierną: A_b=A_c*tgφ. Obliczanie mocy szczytowej i zużycia energii dla wielkiego placu budowy i budownictwa niekubaturowego. Wielkim placem budowy nazywamy zadanie inwestycyjne duże w skali kraju, realizowane na rozległym terenie i które angażuje wielu wykonawców; WPB dzieli się na sektory lub działki a te z kolei na zadania. Każde z zadań można traktować jako oddzielny plac budowy przy wyzn. Mocy szczytowej i zapotrzebowania na energię el. Podstawą do obliczeń mocy i energii dla budownictwa niekubaturowego (bud. wodno-inż., komunikacyjne, rurociągi) można przyjąć moc zainstalowanych odbiorników; Łącząc poszcz. odbiorniki grupy oblicza się moc zapotrzebowaną przez grupę odbiorników: P_zg=ΣP_n*k_j (k_j-wsp. Jednoczesności pracy w grupie); wartości wsp. Jednoczesności uzależnione są od char. Pracy silników w grupie oraz rodzaju i liczby silników w grupie k_j=0.3 do 1.0 (z tablic); Moc szczytową placu budowy wyznaczamy z sumy iloczynu mocy zapotrzebowanej poszczeg. grup silników P_zg oraz współcz. jednoczesności pomiędzy grupami P_s=ΣP_zg*k_g (k_g-wsp. jednoczesności grupami- zależą od liczby grup silników, charakteru robót i intensywności pracy k_g=0.3 do 0.8; Roczne zapotrzebowanie na energię el. przez plac budowy budownictwa niekubaturowego: A_r=P_s*T_r (Ps- obliczeniowa moc szczytowa placu budowy, Tr- roczny czas wykorzystania mocy szczytowej, Tr- dla systemu -jednozmianowego 350 do 500h, -dwuzmianowego 500-700h, -trzyzmianowego 700-1000h;

---