Materiał na stopień młodzika/ochotniczki (jedna belka)
To, co musisz umieć na bieg harcerski:
Wiem, kto i kiedy założył skauting i harcerstwo. Wiem, czym wsławiły się Szare Szeregi.
Wiem, kto jest bohaterem mojej drużyny (szczepu)
Potrafię zachować się w kręgu i podczas ogniska. Znam zwyczaje i obrzędy zastępu i mojej drużyny
Wiem, jak oznacza się funkcje pełnione w moim zastępie, drużynie i szczepie
Znam podstawy musztry harcerskiej. Stanę w postawie zasadniczej i swobodnej, wykonam zwroty. Ustawię się na zbiórce, zachowam się w szyku i zamelduję się. Odpowiednio zachowam się podczas hymnu i wobec sztandaru.
Mam śpiewnik harcerski. Znam przynajmniej 5 piosenek harcerskich i pląsów.
Umiem zaradzić w przypadku skaleczenia, otarcia nogi, zachłyśnięcia, niewielkiego oparzenia i stłuczenia, krwotoku z nosa, użądlenia przez pszczołę i osę. Odpowiednio wykorzystuję dostępne środki opatrunkowe. Znam prawidłową temperaturę człowieka i potrafię ją zmierzyć. Znam numery telefonów pogotowia ratunkowego, policji, straży pożarnej oraz ogólnopolski numer alarmowy. Wiem jak wezwać pomoc w nagłym wypadku.
Potrafię wyznaczyć strony świata za pomocą słońca, przedmiotów terenowych i busoli. Dotarłem do wyznaczonego miejsca po znakach patrolowych.
Potrafię przygotować swój ekwipunek wycieczkowy, odpowiedni do warunków atmosferycznych i terenowych. Potrafię bezpiecznie poruszać się po drodze (samodzielnie i w grupie).
Potrafię rozstawić namiot turystyczny, ułożyć i rozpalić 1 rodzaj ogniska.
Znam trzy węzły: kluczkę stałą, ósemkę i węzeł płaski
Umiem zachować się w lesie i nad wodą.
Rozpoznam po sylwetce i liściach 5 drzew
Znam, co najmniej 2 szyfry
Bieg jest: np. (przykład - w dniach 24-26 czerwca na biwaku w Jeziorkowie do tego czasu będziemy wszystko powtarzać razem, ale sam(a) też musisz się już tego uczyć. Pytaj o wszystko, co chcesz )
OPRACOWANY MATERIAŁ
Ad. 1. Wiem, kto i kiedy założył skauting i harcerstwo. Wiem, czym wsławiły się Szare Szeregi.
Skauting założył Robert Baden Powell w 1907 roku.
Harcerstwo założył Andrzej Makowski w 1918 roku
Szare Szeregi to kryptonim Związku Harcerstwa Polskiego działającego w konspiracji od 27.09.1939 do 18.01.1945. Szare Szeregi przyjęły program „Dziś - Jutro - Pojutrze”, gdzie „dziś” oznaczało walkę z wrogiem, „jutro” przygotowanie do powstania a „pojutrze” życie i pracę w wolnej Polsce. W Szarych Szeregach obowiązywała ścisła konspiracja. Pomiędzy Organizacją Harcerek i Organizacją Harcerzy kontakt istniał tylko przez Naczelnictwo. Członkami Szarych Szeregów byli harcerze od 12-14 lat zwani „Zawiszakami”, którzy nie brali udziału w bezpośrednim starciu z wrogiem, natomiast szkoleni byli w łączności i ratownictwie. Ich starsi koledzy w wieku od 15-17 lat (Bojowe Szkoły „BS”) zajmowali się tzw. Małym Sabotażem, czyli na przykład rozdawali ulotki propagandowe, malowali hasła na murach. W BS-ach prowadzono szkolenia wojskowe i przygotowywano do służby w oddziałach rozpoznawczych, zwiadowczych oraz łączności. Najstarszą grupę SzSz stanowiły Grupy Szturmowe („GS”), skupiające młodzież powyżej 18 roku życia. Walczyli z wrogiem.
Ad 2. Wiem, kto jest bohaterem mojej drużyny /szczepu (podany przykład)
Obecnie drużyna i szczep nie posiada bohatera. Szczep nosi nazwę: I Środowiskowy Szczep Harcerski „Gniazdo”, a drużyna: 2 Mazowiecka Drużyna Harcerska „Braterstwo Wilków”.
Bohaterem drużyny jest jakaś osoba, lub grupa osób, która wyróżniła się swoim postępowaniem, np. Jan Paweł II, Mikołaj Kopernik itp.
Ad 3. Potrafię zachować się w kręgu i podczas ogniska. Znam zwyczaje i obrzędy zastępu i mojej drużyny
Zawsze trzeba dbać o to, aby krąg był kręgiem, a nie jajkiem, w kręgu nie wyciągamy nóg do przodu, nie krzyczymy, słuchamy mówiącego, nie przerywamy mu. Często w kręgu znajduje się ogień, albo na świeczkowisku, albo w postaci ogniska. Nóg do ognia nie wolno wyciągać. Gdy przychodzimy do kręgu i ogień jest już rozpalony należy zasalutować, gdy odchodzimy też należy to uczynić. Dobrym zwyczajem jest, że gdy dochodzimy do ogniska, a już zostało ono wcześniej rozpalone, to wkładamy do niego małą gałązkę i dopiero salutujemy i siadamy. Często zdejmuje się berety z głowy i kładzie przed ogniem na znak oddaniu szacunku ogniowi. Symbolicznie jest to pokłon w stronę ognia.
Obrzędy naszej drużyny:
Do obrzędów należy obrzędowe rozpoczęcie zbiórki. Siedzimy w kręgu i drużynowy prosi o rozpalenie ognia osoby, które dla niego czymś się wyróżniły. Następnie śpiewamy piosenkę pt. „Ogień”. Czasami zdarzy się tak, że przed „Ogniem” zaśpiewamy „Płonie Ognisko” w pozycji stojącej na baczność. Zbiórkę kończymy śpiewając „Bratnie słowo” i w kręgu przyjaźni puszczamy iskrę przyjaźni. Do obrzędów i zwyczajów zaliczyć można zakończenie dnia, które nam się jeszcze nie udało zrobić z powodu wspólnych zakończeń w szczepie, ale do tradycji należy śpiewanie przed posiłkiem „smacznego smacznego …” i piękna, krótka modlitwa. Zwyczajem jest również to, że gdy na zbiórce drużynowy złapie się ręką za chustę wszyscy przestają mówić i nastaje niesamowita cisza.
Ad.4 Wiem, jak oznacza się funkcje pełnione w moim zastępie, drużynie i szczepie
Funkcje w zastępie:
Zastępowy: brązowy sznur noszony spod ramienia
Funkcyjny zastępu: sznur pełnionej funkcji podstawowej noszony spod ramienia z brązowym suwakiem
Funkcyjnym zastępu może być np. skarbnik.
Funkcje w drużynie:
Drużynowy: granatowy sznur noszony spod ramienia
Przyboczna: zielony sznur noszony spod ramienia
Kapelan drużyny: sznur fioletowy noszony spod ramienia
Funkcyjny drużyny: sznur pełnionej funkcji podstawowej noszony spod ramienia z zielonym suwakiem.
Funkcyjnym drużyny może być np. skarbnik, kwatermistrz, tak jak u nas osoba odpowiedzialna za apteczki itd.
Funkcje w szczepie:
Komendant szczepu: sznur poczwórnie pleciony granatowy noszony z ramienia.
Ad. 5 Musztra
Musztry uczymy się w drużynie. Poniżej podaję tekst meldunku:
Salutujesz i czekasz na za salutowanie od drugiej osoby.
Czuwaj (nie trzeba mówić „czuwaj”)
Druhu/ Druhno ………. (podaj stopień osoby, do której się zwracasz)
Druh/ Druhna……….(podaj swoje imię i nazwisko)
melduje się na …… punkcie kontrolnym/ na rozkaz (w przyszłości poznasz inne sytuacje, gdzie się melduje)
Salutujesz i czekasz na za salutowanie od drugiej osoby.
Ad. 6 Pląsy, piosenki (podane przykładowo)
5 piosenek:
„Ogień”
„Harcerskie ideały”
„Bieszczady Rock `n' roll”
„Tak jak ptaki”
„Jaki był ten dzień”
„Bieszczadzki trakt”
„Wspomnienie bumeranga”
„Biedronka"
5 pląsów:
„Baranek”
„Mazaki”
„Fląse amąse”
„DNA”
„Autostrada”
„Pif - paf”
„Tumci tu tumci”
Ad. 7 I pomoc
Potrafię zaradzić w przypadku skaleczenia:
Ranę przemyć wodą utlenioną. Jeśli rana jest duża i zabrudzona - krew z niej wypływająca przemyje ją. Woda utleniona uszkadza (mutuje) tkanki, dlatego przemywamy tylko brudne krawędzie rany.
Zakleić plastrem z opatrunkiem, przy większych ranach założyć opatrunek z jałowej gazy i zabandażować.
Nie wolno!!!!:
Dotykać rany brudnymi rękoma, obmywać samej rany jodyną - to bardzo boli, usuwać tkwiących ciał obcych w ranie, czy odłamków kostnych - zrobi to lekarz.
Potrafię zaradzić w przypadku otarcia:
Postępujemy podobnie. Otarcie to bardzo mało skaleczenie….
Potrafię zaradzić w przypadku zachłyśnięcia:
Postępowanie u dorosłych i dzieci od 1 do 8 roku życia:
Zachęcamy poszkodowanego do kaszlu (pochyl się i odkaszlnij)
Gdy odkaszlnięcie nie pomaga - klepiemy pomiędzy łopatki dłonią w kształcie „łódeczki” ruchem ku górze. Wykonujemy 5 klepnięć!
Gdy to nie pomoże to stajemy za poszkodowanym łapiemy go w pasie, składamy odpowiednio ręce i kciukiem naciskamy na nadbrzusze. Wykonujemy czynność 5 razy !
Gdy to nie pomoże powtarzamy całą czynność (dłoń, nadbrzusze).
Gdy nie skutecznie to kładziemy osobę na plecach i sprawdzamy drożność dróg oddechowych.
Wzywamy pomoc
Gdy nadal nie oddycha rozpoczynamy od 2 skutecznych wdechów ratowniczych (mamy na to 5 prób)
Gdy nie są skuteczne rozpoczynamy masaż serca (prawdopodobnie osoba już nie oddycha) - 30 ucisków.
Sprawdzamy, czy ciało obce nie wyskoczyło, sprawdzamy czy oddycha.
Postępowanie u niemowląt (do 1 roku życia):
Czynności adekwatne wykonywane dwoma palcami trzymając dziecko na przedramieniu
Głowa dziecka zawsze do dołu.
Potrafię zaradzić w przypadku oparzenia:
Stopnie oparzeń:
I - zaczerwienienie na powierzchni skóry, uszkodzenie naskórka.
II - pojawienie bąbli z płynem, zaczerwienienie, dochodzi do oparzenia skóry właściwej
III - zwęglenie, martwica skóry (kolor skóry biały, szary), uszkodzenie tkanek do kości
W przypadku oparzeń II i III stopnia wokół rany występują oparzenia o mniejszym stopniu.
Postępowanie:
Gdy widzieliśmy zdarzenie to ubranie szybko zdejmujemy, aby nie parzyła woda w nim zawarta. Zdejmujemy biżuterię. Gdy oparzenie nie nastąpiło na naszych oczach nie zdejmujemy ubrania.
Schładzamy 15 minut czystą, zimną wodą bieżącą.
Gdy mamy opatrunek żelowy, to po schłodzeniu zakładamy. Gdy nie mamy żelowego to zakładamy luźny z gazy.
W przypadku oparzeń II i III stopnia, oparzenia pachwin, twarzy, oczu lub powyżej 10 % pow. ciała konieczny kontakt z lekarzem.
Gdy oparzenia są rozległe powyżej 10 % pow. ciała to schładzamy przez 1 min i zabezpieczamy poszkodowanego termoizolacyjnie.
Oparzeń II i III stopnia niczym nie smarujemy. Gdy występuje oparzenie I stopnia, ale tylko słoneczne możemy użyć Pantenolu.
Na twarz opatrunków nie zakładamy, chyba, że żelowy!!!
U dzieci nie przesadzać z polewaniem.
Dłoń to 1% pow. ciała.
Nie wolno!!! :
Przebijać bąbli i pęcherzy
Zrywać ubrania z oparzonych miejsc - razem z nim można zdjąć skórę
Stosować środków odkażających - większość z nich uszkadza tkanki
Podawać choremu alkoholu
Potrafię zaradzić w przypadku użądlenia przez osę, pszczołę:
Jad pszczoły lub osy działa w miejscu użądlenia. Pod jego wpływem powstaje zapalna reakcja, objawiająca się: bólem, zaczerwienieniem, obrzękiem i swędzeniem.
Jak pomóc?:
Zmniejszenie bólu poprzez stosowanie okładów z lodem.
W sytuacjach, gdy wystąpi reakcja uczuleniowa konieczne jest bardzo szybkie i sprawne przewiezienie poszkodowanego do szpitala.
Potrafię zaradzić w przypadku krwotoku z nosa:
Jak pomóc?:
Posadzić poszkodowanego.
Pochylić lekko ciało do przodu
Poszkodowany ma wysmarkać nosa
Ucisnąć palcami skrzydełka nosa na ok. 10 minut w celu powstania skrzepu
Jak się nie uda to powtórzyć czynność.
Gdy nadal nie udało się zatamować krwawienia należy skontaktować się z lekarzem
Nie wolno!!! :
Przechylać głowy do tyłu - krew spływa do gardła
Kłaść poszkodowanego
***
Prawidłowa temperatura człowieka to 36,6 stopnia. Mierzy się ją termometrem wkładając go na ok. 5 minut pod pachę.
Numery telefonów ratunkowych:
POGOTOWIE: 999
POLICJA: 997
STRAŻ POŻARNA: 998
OGÓLNOPOLSKI NUMER RATUNKOWY: 112
Jak wezwać pomoc w nagłym wypadku?
Należy dokładnie podać:
Gdzie wydarzył się wypadek?
Co się stało?
Ilu jest poszkodowanych?
W jakim są stanie?
Swoje imię i nazwisko
Ad. 8 Wyznaczanie kierunków za pomocą środowiska.
Często na wędrówkach po lesie jest tak, że zgubimy drogę. Bardzo przydatna wtedy jest umiejętność wyznaczenia północy. Oto kilka sposobów:
1. Za pomocą busoli/kompasu. Igła magnetyczna wskaże nam północ.
2. Gdy nie posiadamy tych przedmiotów należy pamiętać, że:
Samotnie rosnące drzewo ma bardziej rozłożyste gałęzie w stronę południową, gdyż tam jest najcieplej.
Mech porasta kamienie (na skraju lasu) oraz drzewa IGLASTE od strony północnej
Stare kościoły ołtarze główne mają na wschodzie
Mrowisko jest bardziej spadziste od północy
Za pomocą gwiazdy polarnej oraz krzyża północy, które wskażą nam północ
Pień ściętego drzewa (słoje roczne zacieśniają się zawsze ku północy)
Gdy staniemy przodem do słońca to przed nami będzie południe
Ad. 9 Ekwipunek
Ekwipunek, który zabieramy ze sobą, zależy od tego, czy wybieramy się na jedno- bądź kilkudniową lub kilkunastodniowy obóz wędrowny. Oceniamy, jak długą trasę mamy przebyć, w przypadku noclegów- w jakich warunkach będziemy spać i jaka jest pogoda. Ważne jest odpowiednie ubranie, a także zestaw rzeczy przydatnych w różnych wycieczkowych sytuacjach.
Na wycieczkę kilku lub kilkunasto godzinną przygotowujemy:
Buty turystyczne
Mały plecak
Skarpety bawełniane i wełniane. Skarpety z włókien syntetycznych sprzyjają odparzeniom i otarciom stóp.
Wygodne spodnie
Koszulkę bawełnianą
Sweter lub cieplejszą bluzkę
Kurtkę (płaszcz) przeciwdeszczową
Picie
Mapę, przewodnik po okolicy, busolę
Apteczkę osobistą
Tabliczkę czekolady - przydaje się gdy brakuje sił
Latarkę
Nóż (scyzoryk)
Zegarek
Lornetkę
Kartę telefoniczną (telefon komórkowy)
Na wycieczkę zimową przygotowujemy:
Kurtka zimowa
Czapka, szalik, rękawiczki
Ochraniacze na spodnie i buty
W zimę najlepiej jest ubierać się "na cebulkę'', nakładając na siebie kilka warstw odzieży.
W lecie nie wolno zapominać o nakryciu głowy, warto również pamiętać o okularach przeciwsłonecznych
Na wędrówkę z noclegiem (biwak lub obóz) zabieramy również:
śpiwór
Karimatę
Bieliznę na zmianę
Podkoszulki bawełniane
Kilka par skarpet
Piżamę lub dres przeznaczony do spania
Przybory do mycia (ręcznik, mydło, szczoteczka i pasta do zębów, szampon- najlepiej w jednorazowych saszetkach
Przybory do szycia (nitka, igła)
Przybory do pisania
Przybory do jedzenia (menażka, kubek, niezbędnik)
Pakowanie plecaka (biwak lub obóz):
Najcięższe przedmioty umieszczamy na dnie.
Resztę bagażu rozmieszczamy równomiernie, tak, aby plecak obciążał oba ramiona.
Na tylnej ścianie plecaka (przylegającej do pleców) układamy rzeczy miękkie (sweter, bluza, koszulki), aby osłaniały przedmioty twarde.
Wypełniamy ciasno przestrzeń komory plecaka, rzeczy układamy ściśle.
Przed włożeniem do plecaka pakujemy rzeczy do worków foliowych. To zabezpiecza je przed zamoczeniem, wilgocią.
Wybieramy rzeczy, które będą nam potrzebne w trakcie wędrówki. Pakujemy je tak, aby mieć do nich łatwy dostęp, np. do bocznych kieszeni plecaka.
Ad. 10 Potrafię ułożyć i rozpalić 1 ognisko. Potrafię rozstawić namiot.
OGNISKO WIGWAM LUB STOŻEK układamy bardzo często. Jest łatwe do wykonania, choć pochłania wiele materiału. Podpałkę umieszczamy w środku, wokół wbitego w ziemię kołka. Następnie układamy coraz grubsze gałęzie, opierając je o pal i nadając ognisku kształt wigwamu.
OGNISKO STUDNIA zapewnia dużo ciepła i światła dzięki znacznemu dopływowi powietrza. Grube gałęzie układamy w czworokąt, na przemian jedne na drugich. Do środka wkładamy podpałkę i drobne gałęzie. Możemy też w środku ułożyć małe ognisko typu ,,wigwam".
OGNISKO PAGODA - podobne do ogniska typu ,,studnia", ale ułożone jest z pełnych warstw drewna, a nie z ażurowej konstrukcji. Ognisko pali się długo, lecz daje mało światła.
OGNISKO SYBERYJSKI z tzw. ekranem układamy w chłodne wieczory. Wbijamy w ziemię dwa paliki i opieramy na nich gałęzie (jedna na drugiej), tworząc ekran, który będzie odbijał ciepło. U podnóża ścianki układamy stożek.
Rozpalenie ogniska ułatwia dobra, sucha rozpałka.
W tym celu można użyć:
- bardzo suchych liści,
- igliwia sosnowego
- suchej kory brzozowej
- drobnych patyczków
- drzazg drewnianych,
- suchej trawy
- suchego mchu
- hubki.
USTAWIENIE NAMIOTU TYPU "IGLOO"
1. Rozkładamy sypialnię na ziemi, przypinamy szpilkami w narożnikach.
2. Wyjmujemy stelaże, składamy je i wsuwamy w fartuch tropiku, naciągając materiał.
3. Nakładamy tropik ze stelażem nad sypialnię i podwieszamy ją przy pomocy żabek lub troczków.
4. Mocujemy śledziami linki odciągowe tropiku, aby nie dotykał ścian sypialni.
SKŁADANIE NAMIOTU:
1. Dokładnie czyścimy i suszymy cały namiot.
2. Tropik i sypialnię składamy oddzielnie.
3. Wyjęte śledzie i szpilki czyścimy i od razu wrzucamy do specjalnego woreczka.
4. Wszystkie elementy namiotu wkładamy do pokrowca
Ad.11 Znam trzy węzły
Nauczyliśmy się na zbiórce…
Ad.12. Umiem zachować się w lesie i nad wodą
W lesie i nad wodą należy:
Zachować ciszę
Nie niszczyć roślin
Nie śmiecić
Nie straszyć zwierząt
Nie dokarmiać zwierząt
Nie dochodzić do zwierząt
Nie niszczyć gniazd i innych domów zwierząt
Nie zaśmiecać wody
Nie zabierać jedzenia pozostawionego dla zwierząt przez leśniczych
Nie rozpalać ognisk, ani jakiegokolwiek ognia
Nie kaleczyć drzew po przez zrywanie kory i łamanie gałęzi;
nie wolno rzucać nożem w drzewo
Nad wodą zachować szczególną ostrożność
Należy zachowywać się tak, aby nie przeszkadzać innym mieszkańcom lasu - my jesteśmy gośćmi!!
Ad.12. Rozpoznam po sylwetce i liściach 5 drzew
Trzeba ćwiczyć w terenie
Ad.13. Znam 2 szyfry
GA|DE|RY|PO|LU|KI piszemy literę, która występuje obok G = A itd
WSTECZNY piszemy od tyłu LAS = SAL
UŁAMKOWY:
ABCDE FGHIJ KLMNO PRSTU WYZ
1 2 3 4 5
Najpierw piszemy kolejność litery a potem grupę, w której występuje, np.: A = 1/1 S= ¾ itd.
POWODZENIA!
NA PEWNO CI SIĘ UDA…
Doskonałą rozpałką uzyskuje się mieszając wymienione składniki. Zapobiegliwi zbierają rozpałkę przy każdym pobycie w lesie i przechowują w hermetycznych pojemniczkach. Przy układaniu ogniska mają zawsze gotową, suchą, niezależnie od kaprysów pogody.
Nigdy nie można odłożyć wcześniej słuchawki niż zrobi to dyspozytor. Trzeba poczekać!!!