8361


Rozdział 10

Zagospodarowanie placu (zaplecza) budowy

10.1. Charakterystyka placu (zaplecza) budowy

10.1.1. Struktura placu budowy

Plac budowy stanowi wyodrębniony teren, na którym przebiegają procesy budowlano-montażowe, pomocnicze i usługowe związane z budową określonego obiektu lub grupy obiektów. Wielkość placu budowy zależy od charakteru procesów technologicznych związanych z budową oraz z okresem jej trwania, przy czym zawsze wynika ona z warunków miejscowych. Każdy plac budowy powinien uwzględniać funkcjonalne potrzeby wykonawcy budowlanego oraz ekonomikę rozwiązań organizacyjnych. Koszty zagospodarowania placu budowy wynoszą 1,6 do 5,5 % i więcej wartości obiektów realizowanych na określonym placu budowy. Niższa wielkość udziału dotyczy placów budowy łatwo dostępnych i uzbrojonych. Rosną one w przypadkach terenów nieuzbrojonych, wymagających wykonania tymczasowych sieci doprowadzających i odprowadzających. Udział wzrasta przy utrudnieniach, jakie np. występują przy realizacjach w śródmieściach miast i na tzw. budowach „plombowych".

Zagospodarowanie placu budowy jest to zespół elementów niezbędnych do wykonania zadań budowlanych i ewentualnie montażowych oraz zabezpieczenia potrzeb załogi w konkretnych warunkach realizowanej budowy. Składają się na niego:

W realizacji obiektów liniowych organizuje się tzw. zaplecza budowy. Ogólnie zapleczem budowy określa się zespół elementów: środków technicznych i materialnych, niezbędnych do realizacji określonego zadania budowlanego przez wydzielony potencjał wykonawczy. Zlokalizowane są one w granicach rejonu budowy lub w jej najbliższym sąsiedztwie na czas realizacji robót. Zakres zagospodarowania zaplecza budowy wynika głównie z potrzeb wykonawcy i technologiczno-organizacyjnych rozwiązań realizacji zadań budowlanych. Rzeczowo jednak zaplecze budowy może obejmować te same elementy co plac budowy.

10.1.2. Transport wewnętrzny budowy

Obecnie nie zachodzi potrzeba składowania na placach budów dużych zapasów materiałowych. Należy je jak najbardziej ograniczać, zapewniając jednak ciągłość produkcji. Paletyzacja i konteneryzacja (stosowanie zasobników) umożliwiają dostawy materiałów bezpośrednio na fronty pracy brygad. Jest to praktyka wysoce zalecana, bo ekonomiczna, jednak wymagająca bardzo wysokiego poziomu organizacji produkcji i dostaw dla niej niezbędnych zasobów. Stosowany obecnie sprzęt do transportu materiałów i prefabrykatów budowlanych, coraz bardziej doskonały i coraz droższy, wymaga bezwzględnie dobrych warunków drogowych.

Drogi dojazdowe i wewnętrzne

Przebieg dróg na placu budowy powinien uwzględniać układ tras stałych, które są lub będą używane po zakończeniu budowy. Na potrzeby budowy drogi te uzupełnia się dojazdami i drogami tymczasowymi. Każdą budowę należy rozpoczynać od ograniczenia terenu i uzbrojenia go w instalacje, a następnie należy wykonać drogi.

Roboty drogowe na placu budowy powinny być zakończone jednocześnie z ukończeniem magazynów na materiały, a przed rozpoczęciem zasadniczych robót budowlanych

Trasy dróg głównych na placu budowy mogą być prowadzone w następujących układach: okrężnym - obwodowym, przelotowym i nieprzelotowym (ślepym) - rys. 10.1.

0x01 graphic

Rys. 10.1. Podstawowe schematy układu tras głównych dróg wewnętrznych placów budowy:

  1. przelotowy; b) obwodowy, c) nieprzelotowy

Jeżeli jest niemożliwe wykorzystanie dróg stałych dla celów budowy przygotowuje się drogi tymczasowe. Mogą to być drogi gruntowe doziarnione kruszywami dobrze odprowadzającymi wodę lub drogi z prefabrykowanych płyt żelbetowych. Przykładowe układy konstrukcyjne dróg tymczasowych na placu budowy przedstawiono na rysunkach 10.2. i 10.3. Drogi dla pojazdów nośności ponad 6 t wymagają nawierzchni z prefabrykatów żelbetowych układanych na gruntach piaszczystych bezpośrednio, a przy gruntach średnio przepuszczalnych - na podłożu z piasku. Grunty mało przepuszczalne wymagają podłoża z tłucznia lub gruboziarnistego żwiru. Za jedne z najbardziej właściwych prefabrykatów drogowych uważa się bardzo dawno zaprojektowane przez Centralne Biuro Studiów i Projektów Transportu Drogowego i Lotniczego płyty żebrowe przedstawione na rysunku 10.4. Zwraca się uwagę na poprzeczne odwodnienie dróg tymczasowych oraz stosowanie rowów odpływowych.

Rysunki 10.2, 10.3., 10.4.

Urządzenia do transportu pionowego oraz pionowo-poziomego

Do transportu pionowego są stosowane na budowach najczęściej następujące urządzenia podnośne:

Żurawie przejezdne wieżowe z wysięgnikiem podnoszonym - dzięki możliwości podnoszenia wysięgnika mogą być stosowane między istniejącymi obiektami. Niedogodność ich stosowania to ograniczone możliwości podnoszenia wysięgnika. Z tego powodu może pozostać tzw. martwa strefa, która nie może być brana pod uwagę jako teren składowania. Niedogodność tą można usunąć poprzez poziomy przesuw żurawia.

Żurawie przejezdne wieżowe z wysięgnikiem wodzakowym - zaletą ich jest możliwość przesuwania się haka do samej wieży żurawia, przez co nie występuje martwa strefa. Wadą - stałe poziome położenia wysięgnika uniemożliwia używanie go w wąskich przestrzeniach między obiektami.

Żurawie stałe - stosowane na budowach bardzo wysokich obiektów. Ustrój nośny takiego żurawia jest utwierdzony na stanowisku pracy. Stosuje się żurawie stałe: słupowe, masztowe.

Żurawie samopodnośne - instalowane są zwykle na stałe w szybie dźwigu. Żurawie te mogą pracować samodzielnie tylko wtedy, jeżeli ich wysięg wykracza poza nawierzchnię zabudowaną wznoszonego obiektu choć w jednym miejscu, co umożliwia pobieranie materiałów i elementów z tego miejsca bez pomocy innych żurawi.

Transport poziomy

Zwiększenie zakresu konteneryzacji i paletyzacji przy dostawach materiałów, powrót do wyciągów budowlanych, oczywiście najnowszej generacji, a też słuszność ograniczenia transportu ręcznego na placach przyobiektowych i na poszczególnych kondygnacjach wymaga stosowania na budowach racjonalnego sprzętu. Sprzęt taki jest dostępny zarówno krajowy, jak i zagraniczny. Przykładowe parametry techniczno-eksploatacyjne wózków do transportu poziomego zestawiono w tablicach 10.1, 10.2 i przedstawiono na rysunkach 10.5, 10.6.

Tablica 10.1. Wózki akumulatorowe do transportu wewnętrznego na placach budów
i na zapleczu produkcji pomocniczej (źródło [1])

Fabryka Maszyn Leżajsk w Leżajsku

Wyszczególnienie

Wózki

platformowe

wywrotki obustronnotylne

Nośność [kg]

Prędkość jazdy

  • bez obciążenia [km/h]

  • z obciążeniem [km/h]

1000

23

19

2000

18

14

Masa własna [kg]

Rozruch

Moc silnika [kW]

Wymiary platformy [m]

1340

stopniowy oporowy lub

5,3

2,2x1,25

1500/1630

elektroniczny

5,3

2,5x1,5

Tablica 10.2. Wózki podnośnikowe, widłowe (GPUT ZREMB S.A., Gliwice) (źródło [1])

Wyszczególnienie

Jedn.

GPW 1250 1250E

GPW 2009 PZ

GPW 2009 UZ

GPW 3210

GPW 4000

GPW 6300

GPW--202T

GPW 320T /GPW 400T

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Q - podnoszony ładunek

kg

1250

2500

2000

3200

4000

6300

2000

3200/
4000

h3 - wysokość podnoszenia

cm

291

330

330

330

330

330

330

330

h2 - wysokość swobodnego podnoszenia

cm

135

22

22

22

13,5

16

45

13,5

Rysunki 10.5; 10.6

10.1.3. Budynki tymczasowe, magazynowe, socjalno-sanitarne i administracyjno-biurowe budowy

Wszystkie budynki tymczasowe na placu budowy muszą charakteryzować się sprawnością transportu, montażu i demontażu, umożliwiając ich wielokrotne stosowanie na kolejnych budowach. Obecnie dla potrzeb budowy szeroko są wykorzystywane obiekty kontenerowe. Buduje się z nich zaplecza socjalne, administracyjne, bytowe, a nieraz i podręczne magazyny zestawione w różne układy przestrzenno-funkcjonalne.

Zastosowania kontenerów do potrzeb transportowych rozpoczęto w latach 30. w USA. Tam też, dążąc do standaryzacji ustalono wymiary kontenerów odpowiednie do transportu samochodowego, kolejowego, morskiego i lotniczego, określone w stopach: długość 20 stóp, szerokość i wysokość po 8 stóp. w przeliczeniu na system metryczny wyniosły one: długość 6 m, szerokość i wysokość po 2,44 m. International Organization for Standarization - Międzynarodowa Organizacja Standaryzacji zaaprobowała te wymiary i wydała ustalenia dotyczące ISO--Conteiner.

Zastosowanie warstwowych płyt termoizolacyjnych zamiast blaszanego poszycia kontenerów transportowych, zwiększenie wysokości do 2,5 m, wyposażenie w instalacje i urządzenia sanitarne oraz elektryczne do oświetlenia i ogrzewania stworzyło warunki do zakwalifikowania kontenerów jako pomieszczeń na pobyt ludzi. Stworzono ponadto możliwości łączenia kontenerów bokami dłuższym lub krótszym, montażu ich jednego na drugim, likwidacji odpowiednich ścian wewnętrznych, pozwalając na projektowanie i realizację budynków różnej wielkości i przeznaczenia. Przykłady produkowanych w kraju nowoczesnych kontenerów przez firmy MIMET EXBUD S.A. w Mikołowie, KONTENER-Płock i METAL-PLAST Oborniki pokazano na rysunkach 10.7, 10.8.

Tymczasowe pomieszczenia magazynowe, służące do składowania i przechowywania materiałów, drobnego sprzętu, narzędzi itp. mają przeważnie prefabrykowaną konstrukcję stalową. Drewno, które w budynkach tego rodzaju dominowało, zostało wyeliminowane ze stosowania ze względu na ograniczoną trwałość, nieodporność ogniową, a przede wszystkim rosnące ceny.

Na rysunku 10.9 pokazano dwa przykłady budynków: a - wiatę, pod którą należy składować bloczki ścienne i pustaki stropowe z betonów lekkich, wyroby z drewna, tworzyw sztucznych, stal zbrojeniową itd., b - magazynu ze ścianami obudowanymi ocynkowaną blachą falistą lub „trapezową". Przykład budynku magazynowego zmontowanego z prefabrykatów przestrzennych pokazano na rysunku 10.10.

rysunki 10.7, 10.8,10.9.10.10

10.1.4. Urządzenia produkcji pomocniczej

Do warsztatów i wytwórni pomocniczych organizowanych na placu budowy zaliczamy:

Jako zasadę należy przyjąć organizowanie bezpośrednio przy warsztatach i wytwórniach pomocniczych składowisk materiałów niezbędnych do zapewnienia określonej produkcji o charakterze pomocniczym oraz place składowe dla gotowych wyrobów. We wszystkich rozwiązaniach bardzo ważne przestrzeganie jest zasady jednokierunkowości przebiegu materiału ze składowiska, poprzez wszystkie (niezbędne) stanowiska maszyn i zespołów roboczych w kierunku składu gotowych elementów. Na placach budów z zasady organizuje się dwa ciągi technologiczne wytwarzania elementów zbrojenia, a to ze względu na rozróżnienie i oddzielenie przygotowania elementów zbrojenia wykonywanych ze stali cienkiej dostarczanej na budowę w kręgach i ze stali dostarczanej w prętach.

10.1.5. Inne urządzenia i wyposażenie placu budowy

Instalacje

Zabezpieczenie budowy (zaplecza) w wodę, energię elektryczną, sprężone powietrze, gaz oraz środki łączności wymaga przygotowania odpowiednich instalacji. Elementy te projektuje się jako ostatnie zagospodarowania placu budowy odpowiednio do uprzednio przyjętych rozwiązań przestrzenno-funkcjonalnych zaplecza produkcyjnego, socjalnego i administracyjnego.

Instalacje i sieci wodne

Woda na budowie wykorzystywana jest w bezpośrednich procesach technologicznych wykonawstwa budowlanego, dla potrzeb usługowo-gospodarczych, socjalno-bytowych oraz ochrony ppoż. Źródła z jakich może być dostarczana są różne: z sieci wodociągowej, rzek, strumieni, zbiorników retencyjnych, jezior, studni głębinowych lub dowożona w cysternach.

Przy wyborze źródła wody należy się kierować następującymi zasadami:

  1. Wykorzystać dla potrzeb zaopatrzenia placu budowy w wodę istniejących na placu lub w jego pobliżu publicznych lub przemysłowych sieci i urządzeń wodociągowych;

  2. W przypadku braku możliwości zaopatrzenia placu budowy z publicznej lub przemysłowej sieci wodociągowej należy projektować ujęcie wody z pozostałych źródeł w następującej kolejności: z rzek, jezior, stawów, zalewisk, innych zbiorników wodnych, studni kopalnych lub głębinowych, dostawa wody w specjalnych zbiornikach do punktów zaopatrzenia na budowie.

Zasadniczo woda dla potrzeb powinna spełniać te same warunki co woda przeznaczona do picia. Przed opracowaniem projektu i budowy ujęcia należy poddać próbkę wody analizie chemicznej.

Przeciwpożarowe zaopatrzenie w wodę powinno spełniać ustalenia normowe: PN-B-02864 i 1997 r.

Ochrona przeciwpożarowa budynków. Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne. Zasady obliczania zapotrzebowania na wodę do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożarów.

Instalacje i sieci elektryczne

Źródłem energii elektrycznej dla budowy mogą być:

W przypadku braku ww. możliwości poboru energii elektrycznej, a koszty doprowadzenia energii do placu budowy okazują się wysokie można użytkować agregaty prądotwórcze, których moc wynosi 50-100 kWh.

Na dużych budowach należy wykonywać oddzielnie obwody instalacji siłowej i oświetleniowej. Prowadzenie linii powinno odbywać się na wspólnych podporach (w przypadku linii napowietrznej) lub we wspólnych wykopach. Linię napowietrzna można stosować w tych częściach placu budowy, gdzie nie przewiduje się pracy maszyn z wysięgnikami jak koparki, ładowarki, dźwigi, żurawie itp. W zasięgu pracy tych maszyn należy stosować linie energetyczne kablowe.

Instalacje sprężonego powietrza należy projektować zależnie od rodzaju przewidywanego zapotrzebowania: ze stacji sprężarek, z pojedynczych przewoźnych zespołów sprężarkowych.

Stację sprężarek dla placów budów przewiduje się wtedy, jeżeli liczba przyłączonych do sieci odbiorników sprężonego powietrza przekracza 20.

Urządzenia bhp i przeciwpożarowe na placu budowy

Do urządzeń takich zalicza się:

Ogrodzenie placu budowy

Ogrodzenie powinno zapewniać warunek zabezpieczenia przed wstępem na plac budowy osób nieupoważnionych oraz zabezpieczenia przed kradzieżą składowane materiały. Wysokość ogrodzenia powinna wynosić 1,5 - 2,4 m. Powinno ono być wykonane w taki sposób i z takiego materiału, by nie stwarzało zagrożenia dla ludzi.

W ogrodzeniu placu budowy należy wykonać oddzielnie bramy dla ruchu pojazdów drogowych i szynowych oraz furtki dla pieszych.

Bramy w ogrodzeniu powinny otwierać się do wewnątrz, posiadać trwałe zamknięcie i zabezpieczenie przed samoczynnym zamykaniem się.

Opieranie składowanych materiałów i elementów o ogrodzenie jest zabronione.

Oświetlenie placu budowy:

Punkty oświetleniowe należy tak usytuować, aby zapewniały od zmroku do świtu możliwość ochrony poszczególnych elementów zaplecza oraz samego obiektu: oświetlenie czynnych stanowisk pracy, oświetlenie dojść do nich oraz do budynków socjalno-bytowych, oświetlenie dróg dojazdowych wewnętrznych, pkt. ppoż., hydrantów, zbiorników z wodą, pkt. alarmowych.

Przy oświetleniu stanowisk pracy należy stosować zalecaną średnią jasność 20 lub 30 lux. Słupy z punktami świetlnymi powinny być rozmieszczone wzdłuż dróg na skrzyżowaniach lub rozgałęzieniach i na zewnętrznej stronie łuku drogi. Do wykonania ruchomych, przenośnych punktów świetlnych należy wykorzystać typowe oprawy oraz stojaki podtrzymujące, zabezpieczone przed porażeniem ludzi prądem elektrycznym.

Żurawie, maszyny lub inne wysokie elementy zagospodarowania placu budowy w porze nocnej i o zmroku powinny mieć na najwyższych punktach oświetlenie pozycyjne koloru czerwonego.

Urządzenia elektryczne na placu budowy powinny być wykonane, utrzymywane i eksploatowane zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami.

Środki alarmowania i łączności:

Lokalizację urządzeń alarmowych należy planować w oparciu o istniejącą sieć telefoniczną. Do najczęściej stosowanych urządzeń alarmowych należy zaliczyć gongi, dzwonki i syreny (urządzenia te mogą być połączone z systemem sygnalizacji świetlnej). Dla większości budów i przy znacznych odległościach między poszczególnymi elementami placu budowy (budowa dróg) wskazane jest zainstalowanie uzupełniającej wewnętrznej sieci telefonicznej. Wskazane jest ponadto używanie jako ruchomego środka łączności - radiotelefonów.

W celu porozumiewania się członków brygady montażowej z operatorem żurawia stosowane są sygnały optyczne lub dźwiękowe. Sygnały dźwiękowe nadawane są przez operatora żurawia:

Bariery ochronne, pomosty, pochylnie

Bariery ochronne wykonuje się dla zabezpieczenia stanowisk pracy i dróg komunikacyjnych. Bariery ochronne mają za zadanie zabezpieczyć pracownika przed upadkiem z wysokości oraz nie dopuścić do upadku przedmiotów poniżej poziomu, na którym są zamocowane lub ułożone: chronią przed wstępem osób nieupoważnionych w strefy niebezpieczne, drogi ruchu kołowego, ogradzają głębokie wykopy itp.

Za pracę na wysokości uważa się pracę wykonywaną na poziomie +2,0 m od poziomu terenu, dna wykopu itp.

Bariera zabezpieczająca na wysokości powinna się składać z następujących elementów podłużnych: poręczy ochronnej umieszczonej na wysokości 1,10 m, deski krawężnikowej o wysokości 0,15 m oraz poprzeczki pośredniej umieszczonej w połowie wysokości. W przypadku koniecznych przestrzeń wolna między poręczą a deską krawężnikową powinna być całkowicie zabudowana. Bariery powinny być wykonane i zamocowane w sposób zapewniający wytrzymanie naporu 0.5 kN w dowolnym miejscu.

Pomosty robocze zabezpieczające wykorzystuje się jako część składowań rusztowań lub też jako oddzielne konstrukcje przeznaczone do komunikacji pieszej czy środków transportowych. Na pomosty używamy desek o grubości nie mniejszej niż 0,032 m. Pomosty typowe powinny posiadać trwałe oznakowanie dopuszczalnego obciążenia.

Przy wykonywaniu pomostów oprócz wymaganego udźwigu należy uwzględnić warunki eksploatacyjne odnośnie prześwitu przejść:

Zbiorniki wody gospodarczej i ppoż. oraz punkty ppoż.

Zbiorniki wody gospodarczej i ppoż. należy wykonywać na placu budowy w przypadku braku sieci wodociągowej lub kiedy sieć wodociągowa nie jest w stanie dostarczyć potrzebnej ilości wody przy zapotrzebowaniu szczytowym.

Dla uniknięcia dodatkowych kosztów należy dążyć do wykonania projektowanych stałych instalacji wodociągowych przed zakończeniem organizowania robót budowlano-montażowych w ramach zagospodarowania placu budowy. W pierwszej kolejności należy zagospodarować i wykorzystać istniejące naturalne lub sztuczne zbiorniki wodne. Typowe pojemności zbiorników: otwarte o umocnionych brzegach - 150 do 500 m3, betonowe otwarte - 50 do 200 m3.

Odległość zbiorników od ochranianych obiektów nie powinna być większa niż 250 m i nie mniejsza niż 20 m.

10.2. Wymagania funkcjonalne w organizacji placu (zaplecza) budowy

10.2.1. Potrzeby wyposażenia placu (zaplecza) budowy

Orientacyjnym sposobem ustalania potrzeb w zakresie wyposażenia budów w elementy zagospodarowania, maszyny, wyposażenie instalacyjne jest korzystanie z danych liczbowych zestawionych w tablicy 10.3. Za uzasadnione przyjęto wielkość budów (trzech wielkości) wg liczby zatrudnionych na budowie robotników budowlanych. Zależnie od tej liczby ustalono skład pozostałego personelu budowy i ich potrzeby. Przedstawione dane liczbowe określono na podstawie doświadczeń budownictwa zachodnioeuropejskiego, głównie niemieckiego. Praktyka polskich przedsiębiorstw, których ekipy pracowały i pracują na zagranicznych budowach wykazuje, że wydajność pracy polskich budowlanych nie jest niższa. Można więc mieć przekonanie, że szacunek oparty na przedstawionych danych będzie poprawny w polskich warunkach.

Wstępna ogólna uwaga jest następująca: potrzeby w zakresie budynków kontenerowych dotyczą obiektów o wymiarach wg ISO-Container: długość 6,0 m, szerokość 2,44 m, wysokość 2,44 m. Stosowanie kontenerów o innych wymiarach wymaga odpowiednich korekt. Wskaźniki powierzchni budynków socjalno-sanitarnych przedstawione w tablicy 10.4 pozwalają na bardziej dokładne ustalenie niezbędnej liczby kontenerów na te cele.

Tablica 10.3. Orientacyjne potrzeby w zakresie kadry, personelu budowy, jej zaplecza
oraz sprzętu dla małych, średnich i dużych budów

Rodzaje potrzeb

Orientacyjne potrzeby budów zatrudniających robotników budowlanych (osoby)

10

40

160

budowy

małe

śred.

duże

1

2

3

4

Personel budowy

Kierownicy budowy i ich zastępcy

1

2

4

Mistrzowie (majstrowie) budowy

1

2

5

Operatorzy żurawi i wyciągów

1

3

6

Robotnicy budowlani

10

40

160

Inni pracownicy

4

10

25

Kontenerowe budynki zagospodarowania placu budowy

Kierownictwo budowy

1

3

8

Kierownictwa robót podwykonawców

1

2

6

Pomieszczenia robotników dziennego użytkowania

1

6

20

Kontener ambulatorium

-

1

1

Mieszkania robotników

-

4

12

Umywalnie i natryski

1

4

9

Magazyny budowy

1

2

4

Przewoźny D IX! - WC

2

3

8

Wyposażenie biurowe i łączności

Komputer osobisty z drukarka

1

2

6

Stacje telefoniczne

1

1

2

FAKS

1

2

3

Radiotelefony

2

8

16

Maszyny transportu pionowego

Żurawie wieżowe

0-1

2

4

Żuraw samochodowy

1

1

1

Wyciąg słupowy lub drabinowy

1

2-3

3-4

Samochody

Samochody osobowe

1

2

4

Samochody akumulatorowe - ME-LEKS

-

1

2

Samochody jw., lecz dostawcze do wewnętrznych potrzeb budowy

1

2

4

Mikrobus

1

1

2

Samochody ciężarowe do 7,5 t

-

1

2

Jw., lecz ponad 7,5 t ładowności

-

-

1

Maszyny do robót ziemnych

Koparki, spycharki, ładowarki

Zależnie od wielkości i rodzaju robót ziemnych

Ubijaki, zagęszczarki, walce wibracyjne

Maszyny ciesielsko-stolarskie

Piła tarczowa stacjonarna

-

1

4

Ręczna piła elektryczna z wymiennym wyposażeniem

1

2

4

Piła taśmowa

-

1

1

Dłutownica łańcuchowa

-

1

2

Piła przycinarka (poprzeczna)

1

1

3

Ręczna wiertarka elektryczna

2

3

6

Ręczna strugarka elektryczna

-

2

3

Wyposażenie warsztatu ślusarskiego budowy

Stół ślusarski

-

1

2

Ręczna wiertarka elektryczna do metalu

1

1

2

Śrubokręt elektryczny

1

2

4

Stacjonarna piła do metalu

-

1

3

Piła jw., lecz przenośna

1

2

4

Szlifierka kątowa

1

2

4

Spawarka acetylenowo-tlenowa

1

2

4

Spawarka elektryczna; w razie potrzeby transformator spalinowy

1

2

5

Sprzęt do robót betonowych

Betoniarka bębnowa, wolnospadowa

1

1

1

Betoniarka misowa-przeciwbieżna

-

1

2

Wibratory wgłębne

2

4

8

Wibratory przyczepne

2

4

6

Wibrator powierzchniowy z wymiennymi płytą i liniałem

2

2

4

Pojemnik do betonu V= 1,0 m3

1

2

4

Pojemnik do betonu V= 1,5 m3

-

1

2

Inny sprzęt budowlany

Ubijak elektryczny

1

2

4

Młot hydrauliczny lub pneumatyczny

1

2

3

Sprężarka

-

2

3

Niwelator

1

1

2

Teodolit

1

2

2

Wyposażenie laboratoryjne

W przypadku projektowania mieszanek oraz kontroli jakości betonu na budowie

Kontener laboratoryjny

1

1

1

Szafa z wyposażeniem do badań betonu

1

1

2

Komplet sit do badania krzywej przesiewu, gdy dostarcza się kruszywo niefrakcjonowane

1

1

2

Komplet form do próbek betonu

1

1

2

Stół wibracyjny

1

1

2

Inna aparatura odpowiednia do zakresu badań kpl.

(1)

(1)

1

Wyposażenia poboru wody

1

4

10

Przewoźne oczyszczalnie ścieków

1

2

4

Wyposażenie sieci elektrycznej budowy

Szafa zasilająca do 630 A

1

1

1

Szafa rozdzielcza do 630 A

-

1

2

Szafa rozdzielcza 250 A

1

2

12

Licznik rozdzielający 200 A

1

1

3

Tablica 10.4. Wskaźniki powierzchni budynków socjalno-sanitarnych budowy

Lp.

Liczba

pracowników fizycznych

Powierzchnia netto [m2]

Razem powierzchnia netto

Powierzchnia brutto przy współczynniku kz=1,2

szatni

umywalni

jadalni - świetlicy

punktu opatrunkowego

WC

1

10

10,0

10,0

36,0

10,0

6,0

72,0

86,0

2

20

22,0

23,0

36,0

10,0

6,0

97,0

110,0

3

30

23,5

25,0

42,0

10,0

6,0

106,5

128,0

4

40

30,4

31,0

47,0

10,0

6,0

124,4

149,0

5

60

34,4

34,4

57,0

10,0

6,0

141,8

170,0

6

110

64,0

53,0

88,0

15,0

9,5

229.5

275,0

7

160

94,0

70,0

125,0

24,0

9,5

322,5

387,0

8

200

121,0

81,0

140,0

24,0

17,5

383,5

460,2

10.2.2. Drogi i składowiska materiałów budowlanych

Układ dróg na placu budowy powinien umożliwiać dojazd środków transportu zewnętrznego w głąb placu budowy do miejsc, w których materiał lub konstrukcje budowlane mają być składowane lub podnoszone i podawane w miejsce wbudowania

Przy projektowaniu dróg na placu budowy należy przestrzegać zasady, aby układ tych dróg był w miarę możliwości oparty na trasach stałych, które będą używane po zakończeniu budowy. Na potrzeby budowy drogi te mogą być uzupełnione dojazdami i drogami tymczasowymi, które z drogami stałymi tworzą optymalna sieć komunikacyjna. Każda budowę należy rozpoczynać od ograniczenia terenu i uzbrojenia go w instalacje, a następnie należy wykonać drogi.

Roboty drogowe na placu budowy powinny być zakończone jednocześnie z ukończeniem magazynów na materiały, a przed rozpoczęciem zasadniczych robót budowlanych.

Układ dróg powinien umożliwiać dojazd środków transportu zewnętrznego w głąb placu budowy do miejsc, w których materiał lub elementy budowlane mają być składowane lub podnoszone i podawane na miejsca wbudowania. Poza tym trasy transportu wewnętrznego powinny łączyć jak najkrótszą drogą miejsca składowania materiałów lub elementów budowlanych oraz punkty produkcji pomocniczej z urządzeniami transportu pionowego lub pionowo-poziomego.

Wjazdy na plac budowy i wyjazdy oraz włączenie drogi budowlanej do sieci dróg publicznych powinny być tak rozwiązane, aby nie powodowały zakłócenia komunikacji na drogach publicznych.

Trasa drogi wewnętrznej powinna być tak przeprowadzona aby:

Podstawowe ustalenia dla dróg placów budowy są następujące: szerokości nawierzchni dla dróg jednokierunkowych 3,5-4,5 m, dróg dwukierunkowych 7-9 m. Przy placach wyładunkowych i innych miejscach okresowego postoju pojazdów drogi powinny być poszerzane co najmniej o 3,5 m. Spadki podłużne dróg tymczasowych nie powinny być większe od 6%, minimalne promienie łuków 20 m. W miejscach łuków są konieczne poszerzenia; niezbędne poszerzenia dróg dwukierunkowych zestawiono w tablicy 10.5.

Tablica 10.5. Poszerzenia nawierzchni dróg tymczasowych na łukach

Długość pojazdu [m]

Promienie łuków [m]

20

25

30

niezbędne poszerzenie nawierzchni

5,0

1,80

1,60

1,40

6,0

2,10

1,70

1,55

7,0

2,20

1,90

1,65

8,0

2,60

2,10

1,85

9,0

2,70

2,30

1,90

10,0

3,00

2,60

2,20

Fronty ładunkowe i składowiska należy tak rozmieszczać, ażeby materiały znajdowały się jak najbliżej miejsc ich wbudowania lub przetwarzania przy punktach produkcji pomocniczej.

Materiały i prefabrykaty wbudowane bez przetwarzania lub obróbki składuje się w pobliżu maszyn transportu pionowego i to tak, ażeby materiały cięższe, zużywane na budowie w największych ilościach, były sytuowane jak najbliżej tego sprzętu, lżejsze - nieco dalej. Długości placów składowych nie mogą być mniejsze od obliczeniowej długości frontu ładunkowego, którą ustala się za pomocą wzoru:

0x01 graphic

gdzie:

Md - ilość materiału dostarczana na budowę w ciągu doby, określona na podstawie harmonogramu lub wykazu dostaw materiału, lub prefabrykatów budowlanych,

V - pojemność załadunkowa jednostki transportowej stosowanego typu; Md oraz V są określane w tych samych jednostkach (szt., m, m2, m3, kg lub t),

n - liczba cykli pracy jednostek transportowych z materiałami określonego rodzaju w okresie doby,

l - długość frontu jednostki transportowej [m],

Kn - współczynnik nierównomierności dostaw przyjmowany: - przy dostawie koleją na bocznicę placu budowy 1,3-1,6 - przy dostawach samochodami po przeładunku na obcej bocznicy kolejowej 1,4-2,0,

KR - współczynnik zwiększający, stanowiący rezerwę długości frontu, potrzebny do manewrowania pojazdów; przy transporcie drogowym KR = 1,2-1,5.

Przy ustalaniu składów i magazynów należy stosować następujące zasady:

  1. Wszystkie magazyny tymczasowe powinny być budowane według projektów typowych jako składane z typizowanych elementów o wspólnym module, przystosowane do łatwego montażu, demontażu i przewozu.

  2. Lokalizacja poszczególnych placów składowych i magazynów powinna być zgodna z przepisami bezpieczeństwa pracy i bezpieczeństwa przeciwpożarowego.

  3. Wszystkie składowiska i magazyny powinny być zlokalizowane przy drogach dojazdowych.

  4. Odległość pomiędzy miejscami składowania a miejscami zużycia materiałów powinna być jak najkrótsza.

  5. Należy dążyć do dowożenia materiałów masowych bezpośrednio do miejsca wbudowania.

  6. Materiały powinny być składowane przy obiekcie w takiej kolejności w jakiej będą zużywane.

  7. magazyny zamknięte należy rozmieszczać centralnie dla większych budów, a dla małych bezpośrednio przy kierownictwie budowy.

  8. Składowiska materiałów budowlanych i urządzeń technicznych powinny być wykonane w sposób zabezpieczający wywrócenie lub zsunięcie składowanych materiałów lub elementów.

Ustalenia powierzchni budynków magazynowych przeprowadza się analogicznie, jak niezbędnych powierzchni składowania materiałów. Dane do obliczeń przyjmuje się z harmonogramów materiałów (lub wykazów zużycia i dostaw poszczególnych rodzajów materiałów); są to wartości wpisywane w kol. 4, 7 i 8 harmonogramu ogólnego budowy. Niezbędne są ponadto wielkości:

Nsm - normatywów ilości materiałów składowanych na 1 m2 powierzchni składowiska lub magazynu; przedstawiono je w tablicy 10.7.

kmag - współczynników zwiększających, stanowiących stosunek ogólnej powierzchni składowiska lub magazynu do powierzchni zajmowanej przez składowany materiał; też przedstawione w tablicy 10.7.

Odpowiednie wartości Nsm oraz kmag wpisuje się do kolumn 5 i 6 tablicy 10.6. Wartość powierzchni składowania netto do kol. 9 oblicza się jako iloraz zapasu ilościowego M (z kol. 8) do Nsm.:

0x01 graphic

gdzie:

Fn - powierzchnia zajmowana bezpośrednio przez składowane materiały na niej ułożone, natomiast powierzchnia brutto uwzględnia ponadto powierzchnię potrzebną na odbiór, przejazdy maszyn ładunkowych (w przykładzie podnośnikowych wózków widłowych), w magazynach słupy, przegrody itp. Obliczając Fb (brutto) uwzględnia się współczynnik kmag :

0x01 graphic

Tablica 10.6. Obliczenia powierzchni składowania materiałów (źródło [1])

Lp

Rodzaj materiału

Jednostka

Zapas w dniach

Etap zagospodarowania od............ do...............

Norma składowania materiału na 1 m2 składowiska Nsm

Współczynnik zwiększający kmag

Zapas maksymalny

Powierzchnia składowania

Długość frontu wyładunkowego

Dzień roboczy realizacji

Ilość M

netto

0x01 graphic

[m2]

brutto

0x01 graphic

[m2]

0x01 graphic

[m]

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

1

Cegła pełna na paletach

tys. szt.

80x100 cm

3

0,25

1,4

22

95,5

382

535

10,6

Do kolumny 11 wpisuje się wartość liczbową L uzyskaną za pomocą wcześniej przedstawionego wzoru. Przy danych liczbowych przedstawianego przykładu otrzymujemy:

0x01 graphic

W konkretnym przypadku nie jest to długość właściwa, ponieważ otrzymuje się głębokość składowiska doprowadzającą do nadmiernych przejazdów poprzecznych. Głębokość składowiska cegły na paletach nie powinna być większa od 12 m. Przyjmując taką wartość powinniśmy mieć łączną długość składowiska cegły 535 : 12 = 44,5 m > 10,6 m. W taki sposób spełni się wymagania właściwej pracy jednostek dostawczych i wózków podnośnych.

Tablica 10.7. Normatywy składowania materiałów budowlanych (źródło [1])

lp.

Rodzaj materiału

Jednostka

Normatyw składowania; ilość na 1 m2 powierzchni

Wysokość składowania

[m]

Współczynnik kmag

Sposób składowania

1

2

3

4

5

6

7

A. Materiały składowane na składowiskach otwartych

Kruszywa

1

Piasek

m3

1,5-2,0

1,5-2,0

1,25

w zasiekach z podłogą

t

2,4-3,2

m3

1,0-1,5

1,0-1,5

1,4-1,5

w pryzmach

2

Żwir

m3

1,5-2,0

w zagrodach z podłogą

t

2,6-3,5

1,5-2,0

1,25

m3

1,0-1,5

1,0-1,5

1,4-1,5

w pryzmach

3

Żużle, inne kruszywa sztuczne, nie wymagające osłony przed opadami atmosferycznymi

m3

1,2-1,5

1,2-1,5

1,5

w pryzmach

Ceramika

4

Cegła pełna i dziurawka

szt.

700

2,5

1,35

ułożona w kozłach

5

Cegła jw. w pojemnikach (kontenerach) o poj. 120 szt. Masa ogólna 500 kg

szt.

160

0,7

1,30

jednowarstwowo

szt.

320

1,4

1,35

dwuwarstwowo

Cegła jw. w pojemnikach poj. 180 szt.

Masa ogólna 750 kg

szt.

170

0,7

1,30

jednowarstwowo

szt.

340

1,4

1,35

dwuwarstwowo

Cegła jw. w pojemnikach poj. 260 szt.

Masa ogólna 1000 kg

szt.

220

1,0

1,3

jednowarstwowo

Cegła jw. w pojemnikach poj. 420 szt.

Masa ogólna 1500 kg

szt.

270

1,4

1,3

jednowarstwowo

6

Cegła budowlana na podstawkach (paletach) o wym.80 x 100 cm

  • przy płaskim układaniu cegieł

szt.

160

0,8

1,4

jednowarstwowo

  • przy układaniu w „jodełkę"

szt.

250

1,3

1,4

jednowarstwowo

7

Pustaki stropowe o wysokości:

12 cm

szt.

150

1,50

1,3

wielowarstwowo

15 cm

szt.

120

1,50

1,3

jw.

18 cm

szt.

100

1,50

1,3

jw.

20 cm

szt.

90

1,50

1,3

jw.

Metale czarne

8

Stal do zbrojenia betonu:

- okrągła w kręgach

kg

500

1,0

1,8

5 warstw

kg

400

0,8

1,7

4 warstwy

- okrągła prętowa

kg

2400

0,4

2,0

zasieki dla poszczególnych średnic

kg

3000

0,5

2,1

kg

3600

0,6

2,1

jw.

- kwadratowa, żebrowana

kg

2700

0,4

2,1

jw.

kg

3400

0,5

2,2

jw.

9

Stal kształtowa

kg

800-1200

0,6

2,0

wielowarstwowo w stosach

Drewno

10

Stemple drewniane

m3

0,6-0,7

1,5

1,7

w stosach na przekładkach i podkładach

11

Deski

m3

0,6-1,0

1,0-3,0

2,0-2,3

stosy-sztaple z przekładkamina podkładach

12

Krawędziaki i belki

m3

1,0-1,5

2,0-3,0

2,0-3,0

jw.

Małowymiarowe prefabrykaty betonowe

13

Belki stropów prefabrykowanych

m3

0,6

1,2

1,7-2,0

w stosach wielowarstwowo na podkładach i przekładkach

14

Pustaki stropowe 50

szt.

34

1,6

1,4

stosy

60

szt.

25

1,6

1,4

jw.

15

Płyty żelbetowe

m3

0,4-0,8

0,8-1,0

1,7-2,0

wielowarstwowo na podkładach i przekładkach

16

Stopnie schodowe i podokienniki

m3

0,6

1,0

1,7

jw.

Materiały sanitarno-techniczne

17

Rury stalowe dużych średnic

kg

500-800

1,0

1.6-2,0

jw.

18

Rury żeliwne

kg

700-1100

1,0

1,6-2,0

jw.

Paliwo stałe

19

Koks

kg

900

2,5

1,2

w pryzmach

20

Węgiel kamienny

kg

1300

2,5

1,2

jw.

B. Materiały składowane pod wiatami (podcieniami)

Silikaty

21

Bloczki ścienne z gazobetonu o wym. 24 x 24 x 48 cm przy szerokości składowania:

1,5 m

szt.

48

1,50

1,80

ułożone w kozłach

2,0 m

szt.

56

1,75

1,70

jw.

2,5 m

szt.

64

2,00

1,75

jw.

3,0 m

szt.

72

2,25

1,65

jw.

3,5 m

szt.

80

2,50

1,75

jw.

4,0 m

szt.

88

2,50

1,65

jw.

22

Płytki ścian działowych z gazo- betonu o wymiarach 24 x 29 cm

grub. 6 cm

szt.

360

1,50

1,50

jw.

grub. 8 cm

szt.

280

1,50

1,50

jw.

grub. 10 cm

szt.

230

1,50

1,45

jw.

grub. 12 cm

szt.

195

1,50

1,45

jw.

23

Płytki izolacyjne z betonu komórkowego o wym. 24x48 cm

grub. 6 cm

szt.

180

1,50

1,50

jw.

grub. 8 cm

szt.

140

1,50

1,50

jw.

grub. 10 cm

szt.

115

1,50

1,45

jw.

grub. 12 cm

szt.

95

1,50

1,45

jw.

24

Szkło okienne 2 mm

m2

230

0,70

1,80

w skrzyniach

25

Szkło okienne 3 mm

m2

170

0,70

1,80

w skrzyniach

Lekkie kruszywa porowate

26

Pumeks hutniczy, łupkoporyt, keramzyt, pollyfag z Gdańska

m3

1,2-1,5

1,2-1,5

1,7

w zagrodach z podłogą

Metale czarne

27

Stal okrągła w kręgach

kg

600

1,2

1,9

warstwami na podłodze

kg

700

1,4

2,1

jw., lecz 7 warstw

kg

800

1,6

2,2

jw., lecz 8 warstw

28

Stal okrągła w prętach

t

4,0

0,7

2,5

w zasiekach z podziałem na średnice

t

4,5

0,8

2,6

jw.

t

5,0

1,0

2,7

jw.

29

Stal kwadratowa żebrowana

t

4,6

0,7

2,6

jw.

t

5,1

0,8

2,7

jw.

l

5,7

1,0

2,8

jw.

30

Stal kształtowa małych przekrojów

t

0,8-1,2

0,8-1,0

2,5

jw., lecz na stelażach

31

Drut

t

1,5

1,0

2,5

warstwami na drewnianej podłodze

Drewno i wyroby z drewna

32

Deski stolarskie układane na „głucho"

m3

2,0

3,0

1,9

w „stopkach" na podkładach

33

Deski podłogowe układane „na głucho"

m3

2,3

3,0

1,6

jw.

34

Sklejka

m3

1,7

2,0

2,0

wielowarstwowo na podkładach

35

Płyty pilśniowe

grub. 4 mm

m2

180

1,35

2,0

pionowo ustawione na podkładach w zasiekach

grub. 5 mm

m2

280

1,70

1,8

grub. 12,5 mm

m2

125

1,70

1,8

grub. 20,5 mm

m2

75

1,70

1,8

grub. 22,5 mm

m2

68

1,70

1,8

36

Ramy okienne

m2

45

2,0

1,7

układane wielowarstwowo

37

Skrzydła drzwiowe

m2

40

2,0

1,7

jw.

38

Ościeżnice okienne

m2

20

2,0

1,7

jw.

Materiały izolacji przeciw-wilgotnościowej

39

Papa bitumiczna lub smołowa

m2

300

2,0

1,6

rolki ustawione pionowo, dwuwarstwowo

40

Smoła, lepik, superbit, abizol itp.

kg

500

0,7

1,7

w beczkach

41

Wełna mineralna płyty
5 x 50 x 100 cm

m2

27

1,7

1,8

w pakietach wielowarstwowo

42

Styropian płyty 50 x 120 cm grub. 2 cm

m2

70

1,7

1,8

w pakietach wielowarstwowo

grub. 3 cm

50

1,7

1,8

grub. 5 cm

27

1,7

1,7

C.

Materiały przechowywane w magazynach

43

Płyty kartonowo-gipsowe

grub. 9,5 mm

m2

120

1,2

1,8

pakiety w folii na podkładach,

grub. 12,5 mm

m2

95

1,2

1,8

pionowo, szerokością

grub. 20,0 mm

m2

60

1,2

1,7

grub. 9,5 mm

m2

130

1,25

1,8

grub. 12,5 mm

m2

120

1,25

1,8

grub. 20,0 mm

m2

62

1,25

1,7

44

Chlorek wapnia

kg

1100

1,2

1,8

w beczkach w 2. warstwach

45

Gazy techniczne

butle

10

1,6

2,0

stojące obok siebie

46

Kwasy

kg

210

0,7

2,2

w balonach szklanych na podłodze

47

Rury stalowe małych średnic

t

1,0

1,7

2,5

na stelażach

48

Grzejniki c.o. żeliwne

t

0,6

1,7

2,2

ułożone w kozły

49

Blachy

t

4,0

1,0

1,9

wielowarstwowo w stosach na podłodze

50

Gwoździe, śruby, nity

t

1,2

1,5

1,9

w skrzyniach wielowarstwowo

51

Deszczółki posadzkowe

m2

70

2,0

1,9

wielowarstwowy stos

52

Płytki terakotowe

m2

120

1,5

1,8

jw.

53

Płytki szkliwione

m2

150

1,5

1,8

w pudłach wielowarstwowo w stosie

54

Okucia budowlane

t

0,6

1,5

2,7

na półkach

55

Farby płynne

t

0,65

1,0

2,2

w puszkach blaszanych lub wiadrach z tworzyw sztucznych na podłodze

56

Farby suche

t

0,6

0,8

2,4

w workach foliowych w pudłach na półkach

57

Karbid

t

0,8

2,0

2,7

w beczkach metalowych dwuwarstwowo

58

Oleje i pokosty

t

0,3

0,8

2,0

w beczkach na podłodze

59

Wapno palone

t

1,8

2.0

1,4

na posadzce w zasiekach

60

Armatura z metali nieżelaznych, kształtki do rur

kg

500

1,5

2,0

na półkach o trzech poziomach składowania

61

Armatura chromowana i niklowana

kg

350

1,5

2,0

jw.

62

Materiały izolacyjne do c.o i gorącej wody

kg

120

1,5

1,9

na podłodze

63

Klozety kompletne

szt.

6

0,5

2,0

na podłodze

64

Umywalki fajansowe

szt.

16

1,2

1,9

na podłodze

65

Piecyki gazowe kąpielowe

szt.

8

1,2

2,0

na półkach

66

Kuchenki gazowe elektryczne

szt.

3

0,8

1,8

na podłodze

67

Pozostałe materiały do instalacji sanitarnych,a też narzędzia i ubrania do tych robót

%

30% powierzchni netto zajmowane przez materiały do inst. sanitarnych

1,9

na podłodze i półkach

68

Narzędzia do robót ogólnobudowlanych

t

0,3

2,0

2,7

na półkach

69

Buty gumowe

pary

80

3,0

2,7

na półkach w wielowarstwowych stosach

70

Odzież ochronna

t

0,45

3,0

2,7

jw.

10.2.3. Zasilanie budowy w wodę

Zależnie od wielkości zużycia wody budowy dzieli się na:

Zapotrzebowanie wody na cele produkcyjne qprod wyznacza się według wzoru:

0x01 graphic

gdzie:

K - współczynnik nierównomierności zużycia wody wg danych z tablicy 10.8

0x01 graphic
- suma zapotrzebowania wody do poszczególnych rodzajów procesów przeprowadzanych na budowie; otrzymuje się ją dodając iloczyny wielkości produkcji dziennej przez wskaźniki zużycia wg tablicy 10.8. Przy posługiwaniu się harmonogramem ogólnym budowy przyjmuje się wielkości z kol. 10 zestawienia analitycznego,

1,2 - współczynnik na zapotrzebowanie nie przewidywane w tablicy 10.8.

Zapotrzebowanie wody do celów gospodarczych qgosp wyznacza się wg poniższych wzorów:

0x01 graphic
[dm3/s]

gdzie:

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic
 - zużycie wody na placu budowy,

0x01 graphic
- zużycie wody w budynkach mieszkalnych pracowników budowy,

2,7 oraz 2,0 - współczynniki nierównomierności zużycia,

N - liczba pracowników budowy,

N' - liczba mieszkańców w budynkach mieszkalnych osiedla pracowników budowy,

0x01 graphic
- suma zużycia wody na cele sanitarno-bytowe wg danych liczbowych z tablicy 10.9.

Tablica 10.8.Wskaźniki zużycia wody na cele produkcji budowlanej
oraz współczynniki K nierównomierności jej zapotrzebowania

lp.

Rodzaj potrzeb produkcyjnych oraz współczynniki K

Jednostka

Zużycie wody [dm3]

I

Roboty budowlane, K=1,5

1

Przygotowanie mieszanki betonowej

m3

200-300

2

Przygotowanie zapraw cementowych

m3

170-210

3

Przygotowanie zapraw wapiennych i cementowo wapiennych

m3

250-300

4

Gaszenie wapna palonego

t

2500-3500

5

Mechaniczne płukanie żwiru lub tłucznia

m3

750-1000

6

Mechaniczne płukanie piasku

m3

750-1250

7

Polewanie betonu w czasie jego pielęgnacji

m3

100-200

8

Moczenie cegły

tys.szt.

200-250

9

Roboty tynkowe z przygotowanej zaprawy

m2

3-5

II

Koparki i żurawie z silnikami spalinowymi, K =2,0

1 masz.

100-120

III

Silniki spalinowe, sprężarki, kotły, K =1,1

10

Silniki spalinowe oprócz silników koparek i żurawi

1 silnik

80-300

11

Sprężarki

m3 powietrza

5-10

12

Kołty parowe

kg pary

15-30

IV

Wytwórnie pomocnicze, K = 1,25

13

Warsztaty mechaniczno-naprawcze

1 masz.

250-350

14

Warsztaty ślusarskie

1 masz.

600-800

15

Kuźnia

1 palenisko

300-400

16

Stolarnia

1stół warszt.

20-25

17

Wytwórnia prefabrykatów betonowych

m3

350-450

Tablica 10.9. Wskaźniki zużycia wody na cele sanitarno-bytowe

lp.

Rodzaj zużycia

Jednostka

Zużycie wody [dm3]

1

Umywalnia robotnicza

1 robotn.

5-10

2

Natryski

1 myjącego się

25-30

3

Pralnia ręczna

1 kg suchej bielizny

30-35

4

Pralnia mechaniczna

jw.

40-50

5

Stołówka

1 stołown.

5-10

6

Świetlica

1 użytkownika

5-10

7

Izba chorych

1 chorego

100-150

8

Ambulatorium

1 pacjenta

10-15

9

Polewanie dróg, ulic, placów, zieleńców

m2

3-5

Zapotrzebowanie na wodę do celów przeciwpożarowych qp poż. należy uzgadniać z miejscowa strażą ogniową. Przyjmowane, orientacyjne, wartości wynoszą:

Przekroje rur wodociągowych oblicza się za pomocą wzoru:

0x01 graphic
[m]

gdzie:

Q - ogólne zużycie wody obliczone według wcześniej przedstawionych zależności [m3/h],

Vw, - prędkość wody przyjmowana w granicach 1,0-1,5 m/s.

Straty ciśnienia w sieci instalacji wodociągowej oblicza się wg wzoru:

0x01 graphic
[m]

gdzie:

α - współczynnik strat na łukach, zaworach itd., α = 1,05 - 1,1;

Q- ogólne zużycie wody [ m3/s];

l - długość przewodów jednakowej średnicy [m];

K - współczynnik zużycia wody, przyjmowany: przy d = 50 mm, K = 46 dm3/s;

d = 100 mm, K = 2314 dm3/s; d = 75 mm, K =456 dm3/s; d =150 mm, K = 8072 dm3/s.

W przypadkach poboru wody z własnego źródła potrzebna moc silnika pompy:

0x01 graphic
[kW]

gdzie:

H - różnica poziomów lustra pobieranej wody i najwyższego punktu sieci [m];

Sw - współczynnik pracy użytecznej pompy; Sw, = 0,8-0,85;

Sst - współczynnik strat; Sst = 0,8-0,9;

Z - współczynnik zwiększający, określany mianem współczynnika zapasu.

Podstawowe wytyczne projektowania sieci wodociągowej placu budowy

Tymczasowe sieci wodociągowe projektuje się według:

Schematu jednokierunkowego na małych placach budowy i wydłużonych ich kształtach (np. w przypadku jednostronnej zabudowy ulicy). W przypadku uszkodzenia w każdym punkcie sieci następuje przerwanie dopływu wody do całej budowy. Jest to ujemna cecha eksploatacyjna schematu jednokierunkowego;

Schematu obiegowego na większych placach budowy. W przypadku uszkodzenia sieci jest zapewniony dopływ wody z drugiego kierunku, co jest dodatnią cecha schematu obiegowego. Jest on ponadto łatwy do zastosowania, gdy plac budowy znajduje się między dwiema ulicami zaopatrzonymi w miejskie przewody wodociągowe.

Przewody wodociągowe powinny być układane przede wszystkim wzdłuż dróg placu budowy, w odległości ok. 1,0 m od ich krawędzi (krawężników). Głębokość ułożenia przewodów w ziemi 1,0 do 1,4 m, poniżej głębokości przemarzania gruntu. Można zmniejszyć ją do 0,4-0,5 m pod warunkiem zastosowania zasypki termoizolacyjnej, np. torfowej.

Wymagania przeciwpożarowe ustalają, że sieć wodociągowa placu budowy musi być wyposażona w hydranty rozstawione w odległościach nie większych niż 80 m. Odległość hydrantu od realizowanego obiektu nie może być mniejsza niż 10 m i nie większa niż 25 m.

10.2.4. Zasilanie budowy w energię elektryczną

Budowy mogą pobierać energię elektryczną:

W stosunkowo rzadkich przypadkach znacznego oddalenia budowy od sieci energetycznej i krótkookresowej budowy użytkuje się zespoły (agregaty) prądotwórcze mocy od 50 do 100 kW.

Do ustaleń potrzebnej mocy pozornej stacji transformatorowej lub zespołu prądotwórczego służy uproszczony wzór:

0x01 graphic
[kW]

gdzie:

1,1 - współczynnik strat w sieci,

0x01 graphic
- sumaryczna moc silników zainstalowanych w maszynach pracujących na budowie, podano te moce dla maszyn scharakteryzowanych w rozdz. 6 [kW],

0x01 graphic
- sumaryczne zapotrzebowanie na moc do oświetlenia wewnętrznego (wewnątrz pomieszczeń), ustalone według informacji z tablicy 7.12 [kW],

0x01 graphic
- jw., lecz do oświetlenia zewnętrznego [kW],

Ks, Kow, Koz - współczynniki niejednoczesności poboru energii przez poszczególne odbiorniki wg danych z tablicy 10.11,

cosϕ - współczynnik mocy wg tablicy 10.12.

Tablica 10.10. Średnie zapotrzebowanie energii elektrycznej
do oświetlenia zewnętrznego i wewnętrznego

Lp.

Rodzaj procesów budowlanych lub miejsc użytkowania energii elektrycznej

Zapotrzebowanie na energię [W/100m2]

Oświetlenie miejsc otwartych

1.

Roboty budowlane

1.1.

Roboty ziemne wykonywane ręcznie

60-70

1.2.

Roboty ziemne wykonywane maszynami

200-300

1.3.

Roboty palowe, wiertnicze, opuszczanie studni, wykonywanie ścian w gruncie

200-300

1.4.

Mechaniczne przygotowanie betonów i zapraw

200-300

1.5.

Mechaniczne kruszenie i przesiewanie tłucznia

200-250

1.6.

Transport materiałów wyciągami, dźwigami i przenośnikami

125-150

1.7.

Procesy murowania

120-150

1.8.

Przygotowanie i montaż zbrojenia konstrukcji betonowych

300-370

1.9.

Przygotowanie i montaż konstrukcji stalowych

320-370

1.10.

Montaż prefabrykowanych konstrukcji betonowych

300-320

2.

Roboty ładunkowe na składowiskach otwartych

2.1.

- materiałów sypkich ręcznie

60-75

- jw„ lecz sprzętem mechanicznym

130-175

2.2.

- materiałów sztukowych ręcznie

80-100

- jw., lecz sprzętem mechanicznym ze stosowaniem pojemników (kontenerów), chwytaków, zawiesi

200-250

3

Oświetlenie pomieszczeń

3.1

Pomieszczenia produkcyjne przy wytwarzaniu:

- dużych wymiarowo wyrobów

450-500

- drobnowymiarowych wyrobów

900-950

3.2.

Pomieszczenia magazynowe do magazynowania:

- materiałów dużych wymiarowo

300-350

- materiałów drobnowymiarowych

500-550

3.3.

Pomieszczenia mieszkalne

200-600

3.4.

Pomieszczenia biurowo-administracyjne:

- biura budowy, stołówki

600-950

- działy techniczne kierownictwa budowy

1000-1500

- kreślarnie

1500-2000

Wzór na Ppoz., ustala orientacyjne, maksymalne zapotrzebowanie na energię elektryczną, uwzględniając maksymalny jej pobór we wszystkich punktach odbioru na placu budowy. Wyniki otrzymane według powyższego wzoru są miarodajne przy doborze transformatorów dla budów małych i średnich I i II kategorii (klasyfikacja w tablicy 10.12). Dla budów III i IV kategorii należy sporządzać dobowe wykresy zapotrzebowania na energię. Rzędne tego wykresu wyrażają w przyjętej skali sumowane, maksymalne zapotrzebowanie na energię, wynikające z obliczeń dla każdej kolejnej godziny doby okresu realizacji, w którym pobór mocy będzie największy.

Transformatory powinny być lokalizowane centralnie w stosunku do miejsc poboru energii. Najkorzystniejszym promieniem obsługi transformatorów obniżających napięcie do 380/230 V jest 300-400 m; maksymalny dopuszczalny promień 700 m.

Sieć elektryczna na placu budowy składa się z głównych oraz bocznych linii siłowych i oświetleniowych. Na budowach III i IV kategorii należy wykonywać oddzielne obwody dla siły i światła. Ich przewody zawiesza się na wspólnych podporach, a kable układa we wspólnych wykopach.

Linie napowietrzne mogą być stosowane tylko w tych częściach placów budowy, gdzie nie będą pracować maszyny z wysięgnikami. W zasięgu pracy tych maszyn mogą przebiegać jedynie kable podziemne. W przypadku prac w gruncie, jak wykopy, wbijanie pali lub ścianek szczelnych, wykonywanie ścian w gruncie, przepychaniu rur itd., kierownictwo budowy i operatorzy powinni znać przebieg kabli podziemnych. Trasy ich przebiegu powinny być zaznaczone na poziomie terenu czerwonymi chorągiewkami. Nieizolowane przewody napowietrzne muszą być prowadzone na wysokości większej niż 5,0 m ponad terenem i ponad 3,0 m nad pomostami lub innymi miejscami pracy robotników

Tablica 10.11. Współczynniki niejednoczesności poboru energii elektrycznej

Rodzaj odbiorników

Rodzaj i liczby odbiorników

Współczynniki niejednoczesności

symbol

wartość

Maszyny ciężkie

Koparki, kafary, wibromłoty, wiertnice i inne maszyny z silnikami mocy powyżej 25 KW

do 3 maszyn

Ks

1,0

powyżej 3 maszyn

0,9

Maszyny o cyklicznym, przerywanym charakterze pracy

Wciągarki, wyciągi, dźwigi, żurawie, suwnice itp.

do 2 maszyn

Ks

1,0

3 do 5 maszyn

0,9

6 do 10 maszyn

0,75

11 do 20 maszyn

0,70

21 do 30 maszyn

0,65

ponad 30 maszyn

0,60

Maszyny o ciągłym charakterze pracy

Betoniarki, mieszarki, kruszarki, przenośniki, pompy do mieszanki betonowej, pompy do wody itp.

do 3 maszyn

Ks

1,0

4 do 6 maszyn

0,9

7 do 10 maszyn

0,85

11 do 15 maszyn

0,8

ponad 15 maszyn

0,7

Warsztaty pomocnicze

Maszyny zainstalowane w ciesielni, zbrojami, stolarni, warsztacie ślusarskim, prefabrykacji instalacyjnej itp.

Ks

0,75

Oświetlenie wewnętrzne

Kow

0,80

Oświetlenie zewnętrzne

Koz

1,0

Tablica 10.12. Wskaźniki mocy cos ϕ

Moc [kW]

Kategoria budowy

Współczynnik mocy cos przy pracy

1 -zmianowej

3-2-zmianowej

do 25

25-100

101-500 ponad 500

I

II

III

IV

0,75

0,70

0,60

0,60

0,95

0,85

0,75

0,75

Do celów oświetleniowych budowy są obecnie stosowane nowoczesne urządzenia, jak naświetlacze różnej mocy od 70 do 2000 W i różnych rodzajach źródeł światła (rtęć, soda, metalohalogen).

10.3. Projektowanie placu (zaplecza) budowy

10.3.1 Wiadomości wstępne

Projekt zagospodarowania placu (zaplecza) budowy jest jedną z elementarnych części projektu technologii i organizacji budowy. Od opracowania tego zależy rozpoczęcie właściwie zorganizowanego procesu realizacji budowy. Opracowuje się go w końcowej fazie projektowania wykonawczego, tj. po ustaleniu technologii, metod wykonania robót budowlanych, określeniu ilości zatrudnionych pracowników i sprzętu budowlanego. Dane te zawarte są w kosztorysach, harmonogramach, opisach organizacji robót. Podstawy merytoryczne do projektowania placu (zaplecza) budowy przedstawiono w tablicy 10.14.

Tablica 10.13. Zestawienie analityczne ogólnego harmonogramu budowy

Lp.

Elementy obiektu

Jednostka

Wielkość elementu obiektu

Skład jednostek produkcyjnych

Przyjęta norma wydajności pracy na jednej zmianie

Pracochłonność (rob.-zmian, zesp.-zmian lub masz.-zmian) 4:6

Liczba dzienna na jedną zmianę jednostek produkcyjnych

Liczba zmian pracy

Planowana produkcja jednej zmiany 4:9

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1

Wykop fundamentowy

m3

3820

KM-602 A

przedsiębier. 3 wywrotki „Skoda"8 t

480

8

1

8

480

2

Wykop ręczny

m3

410

kopacze (1+12)

25,6

16

1

16

25,6

Tablica 10.14. Źródła informacji i ich przydatność przy opracowaniach projektu
zagospodarowania placu budowy (zródło [1])

Źródła informacji

Przydatność przy projektowaniu zagospodarowania placu budowy. Numer pozycji elementów zagospodarowania z przedstawionego wykazu; numery. kolumn z tabl. 10.13

1

2

Projekt technologii i organizacji budowy

1. Technologia realizacji kolejnych etapów budowy dostosowana do konkretnych warunków jej realizacji

Ustalenie etapów zagospodarowania placu budowy w okresach: 1) wykonania robót ziemnych, 2) realizacji konstrukcji nośnej obiektu (ów); w tym ewentualnego montażu tej konstrukcji, 3) obudowy konstrukcji nośnej, wykończenia i wyposażenia obiektów. Poz. 1, 2, 3, 4, 5, 6.

2. Technologia wykonania zasadniczych procesów budowlanych

2.1. Poradnik do projektowania technologii i organizacji procesów budowlanych

2.2. Podręczniki akademickie z zakresu technologii procesów budowlanych i organizacji produkcji budowlanej

2.3. Katalogi, foldery i instrukcje producentów sprzętu budowlanego

Określenie rodzajów oraz typów sprzętu budowlanego, tak mechanicznego, jak i pomocniczego. Parametry techniczno-eksploatacyjne tego sprzętu, wymiary gabarytowe, obciążenia dróg i frontów pracy oraz stanowisk. Wysoki stopień mechanizacji procesów zasadniczych wpływa na ograniczenie zatrudnienia, jednak wymaga zwiększenia powierzchni i przestrzeni do dogodnego i sprawnego przeprowadzenia procesów zmechanizowanych. Poz. 1, 2, 3,4, 5.

Zagospodarowanie musi zapewnić możliwość wykonania wszystkich procesów budowlanych wg zaprojektowanej technologii

3. Harmonogramy zadań rzeczowych opracowane i aktualizowane metodami sieciowymi ze wspomaganiem komputerowym

3.1. Przedmiary ilości robót sporządzone w formie tabelarycznej

3.2. Średnie nakłady czynników produkcji wg własnych (przedsiębiorstwa) banków danych. KNP, KNR, KSNR nie stanowią prawidłowych informacji do planowania produkcji budowlanej na konkretnych placach budów i w przedsiębiorstwach.

Szczególnie przydatne są ustalane w zestawieniu analitycznym harmonogramu:

  • w kol. 5. Metody wykonania robót i składy jednostek produkcyjnych ustalonych do wykonania w poszczególnych scalonych procesach budowlanych,

  • w kol. 10. Produkcja dzienna (zmianowa); służą one do:

  • obliczeń powierzchni oraz ustalenia lokalizacji placów składowania materiałów i ew. prefabrykatów (poz. 4.6),

  • zaprojektowania przepustowości dróg poziomego trans­portu zewnętrznego (dróg dojazdowych) i wewnętrznego (w obrębie placu budowy), poz. 1 i 3,

  • obliczeń zapotrzebowania na energię elektryczną, wodę, parę, sprężone powietrze; na podstawie tych obliczeń projektuje się odpowiednie wykorzystanie instalacji stałych i zaprojektowanie instalacji tymczasowych; poz. 8, 9,

  • ustalenia wielkości wytwórni pomocniczych budowy; poz. 5, 3, 9, 8, 6;

  • określeń potrzeb podwykonawców na tymczasowe zaplecze.

4. Harmonogramy (lub wykazy zapotrzebowania) materiałów - ich zużycia, dostawy i zapasów

4.1. Normy zużycia materiałów dla poszczególnych elementów obiektów

4.2. Normatywy powierzchni składowania materiałów

4.3. Rozpoznanie poszczególnych rynków materiałowych

Podstawy do zaprojektowania gospodarki materiałowej budowy. Zapasy ilościowe materiałów ustalone w harmonogramach decydują o niezbędnych powierzchniach składowania i magazynowania. Zaprojektowane zaopatrzenie materiałowe razem ze zużywaniem poszczególnych rodzajów materiałów zdecyduje o lokalizacji poszczególnych składowisk i ich wielkościach. Poz. 4, 6 i pośrednio 3.

5. Harmonogramy zatrudnienia

Służą przy ustaleniach powierzchni budynków z pomieszczeniami sanitarno-bytowymi i pośrednio budynków biurowo-administracyjnych budowy, ponadto instalacji wodociągowo-kanalizacyjnej, grzewczej, elektrycznej. Poz. 7 i 9.

6. Harmonogramy pracy maszyn, szczególnie głównych

6.1. Szczegółowe charakterystyki maszyn wg informacji od producentów, dzierżawców i własnych baz sprzętu

6.2. Poradniki i podręczniki o technologiczno-mechanizacyjnej tematyce

Projektowanie stanowisk i frontów pracy maszyn w od­powiednich kolejnych etapach zagospodarowania. Podstawa do zamówień kierownictwa budowy na maszyny skierowane z bazy sprzętu lub od dzierżawców. Planowanie profilaktycznych napraw maszyn. Zapewnienie warunków do ich przeprowadzenia. Zapewnienie też warunków do ich montażu oraz demontażu.

Zaprojektowanie instalacji elektrycznej, wodociągowej, sprężonego powietrza. Poz. 1, 2, 5, 9.

7. Harmonogramy pracy zewnętrznego taboru transportowego

Ustalenia dotyczące rodzaju jednostek transportowych, natężenie ich pracy i innych danych niezbędnych do prawidłowego zaprojektowania dróg dojazdowych, wewnętrznych dróg i frontów ładunkowych placu budowy oraz obliczeń długości tych frontów. Poz. 3, 4, 5 i 6.

Kosztownym w eksploatacji maszynom i taborowi transportowemu należy zapewnić bardzo dobre warunki pracy na każdym placu budowy

Ostatnim opracowaniem dotyczącym zagospodarowania placu budowy jest kosztorys tego zagospodarowania. Zależnie od umowy zawartej z inwestorem koszty zagospodarowania pokrywa inwestor lub wchodzą one w koszty pośrednie wykonawcy robót. Niezależnie od tego kierownik budowy jest odpowiedzialny za utrzymanie się w kwocie kosztorysu opracowanym zgodnie z zaprojektowanym zagospodarowaniem.

Projekty zagospodarowania placów budowy powinny składać się z części obliczeniowo-opisowej oraz graficznej. Pierwsza z nich ustala wielkości poszczególnych elementów zagospodarowania, uzasadnia przyjętą ich lokalizację, wskazuje ekonomikę przyjętych rozwiązań. Plan zagospodarowania placu budowy przedstawia sytuacyjne rozmieszczenie elementów funkcjonalnych, w szczególności zaś: dróg, składowisk, magazynów, urządzeń transportu poziomego i pionowego, obiektów produkcji pomocniczej, budynków (kontenerów) bazy socjalno-bytowej, administracyjnej, elementów bhp, przeciwpożarowej, itp. Na planie powinny też być zaznaczone urządzenia i instalacje wodne, elektro-energetyczne, łączności, sygnalizacji. Oznaczenia na opracowaniach graficznych zagospodarowania placu budowy powinny być zgodne z normą PN62/B-01034. Zgodnie z tą normą wyróżnia się trzy stadia opracowań graficznych zagospodarowania placu budowy:

Stadium I - opracowanie graficzne zagospodarowania placu budowy w skalach 1:2000 lub 1:1000.

Stadium II - opracowanie graficzne zagospodarowania placu budowy w ramach projektu organizacji budowy w skalach 1:1000 lub 1:500.

Stadium III - opracowanie graficzne zagospodarowania przyobiektowego placu budowy w projektach organizacji montażu oraz w projektach organizacji robót w skalach 1:200 lub 1:100.

Na planie zagospodarowania placu budowy powinny być naniesione:

  1. z planu sytuacyjnego projektu technicznego:

  1. poszczególne elementy zagospodarowania placu budowy (w odpowiedniej skali) przestrzegając następujących zasad:

Poza obliczeniami analitycznymi, opisem oraz planem zagospodarowania wykonuje się harmonogram oraz kosztorys urządzenia placu budowy.

Harmonogram powinien zawierać wszystkie elementy składowe placu budowy, opisane zgodnie z wymogami jak dla harmonogramów ogólnych budowy z podaniem dodatkowo informacji o wartości finansowej tych elementów.

Kosztorys powinien zawierać skosztorysowane wszystkie elementy przewidziane w planie zagospodarowania placu budowy.

10.3.2.Metodyka projektowania zagospodarowania placu (zaplecza) budowy

Projektowanie zagospodarowania placu budowy jest procesem sekwencyjnym, który można scharakteryzować według niżej przedstawionych etapów.

Etap I - Analiza dokumentacji technicznej realizowanego obiektu i informacji o wykonawcy

Należy zebrać następujące dane i informacje:

Etap II - Zebranie informacji o terenie budowy

Należy ustalić bądź pozyskać:

Etap III - Ustalenie elementów zagospodarowania placu budowy

Na podstawie wcześniej zgromadzonych danych należy ustalić zbiór potrzebnych elementów zagospodarowania placu budowy, ich rodzaj i ilość, bądź wielkość. Potrzeby te należy odnieść do poszczególnych etapów realizacji budowy. Ustala się:

Etap IV - Projektowanie transportu wewnętrznego budowy

Projektując transport w obrębie placu budowy należy:

Tok postępowania przy trasowaniu dróg wewnętrznych powinien przebiegać następująco:

  1. Zależnie od kształtu placu budowy, usytuowaniu na nim realizowanego(ych) obiektu(ów) oraz lokalizacji w stosunku do istniejących dróg zewnętrznych ustala się trasę przelotową lub obwodową okalającą wznoszone obiekty.

  2. Jednokierunkowy ruch na trasie głównej wymaga projektowania dwóch bram; wjazdowej i wyjazdowej. Jeżeli jednak warunki lokalne i rozmieszczenie składowisk podyktują ruch dwukierunkowy, to należy projektować bramy dodatkowe, ograniczając w ten sposób odcinki ruchu dwukierunkowego, szczególnie w przypadkach przewidywanego, dużego natężenia ruchu pojazdów.

  3. Ustala się odległości osi dróg od wznoszonych obiektów; są one uzależnione od:

Sposób ustaleń tych odległości zobrazowano przykładowo na dwóch rysunkach 10.11 i 10.12.

  1. Trasę drogi głównej wykreśla się na planie zagospodarowania w sposób szkicowy, wykorzystując trasy dróg stałych. Przy dalszych opracowaniach zachodzi nieraz konieczność pewnych jej przesunięć, jednak ta - próbnie wykreślona trasa - jest potrzebna do dalszego projektowania.

  2. Korektę ostateczną przebiegu trasy drogi głównej przeprowadza się po rozmieszczeniu wszystkich placów składowania, budynków oraz pozostałych elementów zagospodarowania.

  3. Jednocześnie z rozmieszczaniem elementów zagospodarowania wykreśla się sieć dróg drugorzędnych, łącząc poszczególne miejsca poboru i składowania z drogą główną.

Rysunki 10.11 i 10.12.

0x01 graphic

Rys. 10.12. Schemat ustalający usytuowanie trasy transportowej dla przypadku zastosowania żurawia wieżowego montującego konstrukcję prefabrykowanego budynku wielokondygnacyjnego: 1 - droga dwukierunkowa, 2 - pasmo składowiska prefabrykatów, 3-pasmo przejazdowe (ew. przestawień) żurawia wieżowego; w przypadkach stosowania żurawi przestawnych pasmo przejazdowe może być usytuowane częściowo jako pasmo do składowania prefabrykatów, 4- wznoszony budynek

Etap V - Projektowanie przestrzenno-funkcjonalne placu budowy

Etap ten kończy proces projektowania preparacyjnego. Ustala się w nim rozmieszczenie wszystkich elementów zagospodarowania placu budowy w poszczególnych etapach cyklu budowlanego. Pierwotnie przyjęte rozwiązania koncepcyjne weryfikowane są w oparciu o przyjęte wymagania funkcjonalne, przepisy bhp oraz zasady organizacji zaplecza budowy. Na plan zagospodarowania placu budowy, oprócz zarysu budowanego obiektu, nanosi się wszystkie przestrzenne elementy zaplecza, urządzenia transportu pionowego, drogi, składowiska, punkty produkcji pomocniczej, ogrodzenia, bramy, tymczasowe sieci wodociągowo-kanalizacyjne, energetyczne, oświetleniowe, itp. Na planie powinny też być zaznaczone urządzenia i sprzęt przeciwpożarowy, rozmieszczenie znaków ostrzegawczych i informacyjnych, zabezpieczeń, pomosty zewnętrzne, przejścia, strefy. Układ funkcjonalny placu budowy powinien zabezpieczać przed bezpośrednim wejściem osób wizytujących budowę w strefę prac budowlano-montażowych.

Etap VI - Kosztorys i harmonogram realizacji zagospodarowania placu budowy

Każde planowanie organizacyjne powinno się kończyć harmonogramem prac, działań, które składają się na realizację planowanego przedsięwzięcia. Opracowanie harmonogramu poprzedzane jest w budownictwie kosztorysem. Chodzi o w miarę ścisłe rzeczowe i kosztowe określenie ponoszonych nakładów na wykonanie poszczególnych elementów i całego zakresu zagospodarowania placu (zaplecza) budowy.

Zależnie od umowy zawartej z inwestorem koszty zagospodarowania pokrywa inwestor lub wchodzą one w koszty pośrednie wykonawcy robót. W przypadku konieczności kosztorysowego rozliczenia zagospodarowania placu budowy z inwestorem, elementy placu budowy kosztorysuje się podobnie jak użycie rusztowań. Należy więc ustalić nakłady i koszt urządzenia placu budowy, koszt eksploatacji elementów, obiektów i urządzeń oraz nakłady i koszt likwidacji placu budowy.

Harmonogram zagospodarowania placu budowy opracowuje się na bazie harmonogramu ogólnego budowy i kosztorysu zagospodarowania placu budowy. Należy dążyć do wielokrotnego i wielofunkcyjnego wykorzystania magazynów i składowisk na placu budowy, dbając o minimalizację nakładów i kosztów ich przygotowania. Technika komputerowego sporządzania harmonogramów budowlanych pozwala na symulacyjne analizowanie przebiegu prac zasadniczych i zabezpieczających (związanych z zagospodarowaniem placu budowy) dla ustalenia racjonalnych rozwiązań w realizacji budowy. Kryterium jakości rozwiązań organizacyjnych są koszty realizacji.

10.3.3. Przykład zagospodarowania placu budowy

10.4. Realizacja zagospodarowania placu budowy

10.4.1. Zagospodarowywanie placu budowy

Kolejność realizacji zagospodarowania placu budowy jest zasadniczo odmienna od kolejności jego projektowania. Do podstawowych czynności wstępnych na placu budowy należy:

Do podstawowych robót należą:

  1. Ogrodzenie placu budowy łącznie z wykonaniem tablic informacyjnych i ostrzegawczych;

  2. Oczyszczenie, osuszenie i planowanie tereny budowy;

  3. Wykonanie stałych dróg dojazdowych (o ile pokrywają się z trasami dróg projektowanych), oraz dróg wewnętrznych placu budowy;

  4. Wybudowanie budynków administracyjnych i socjalno-bytowych;

  5. Wybudowanie budynków wytwórni pomocniczych;

  6. Wykonanie instalacji sanitarnych i elektrycznych;

  7. Zainstalowanie maszyn i urządzeń;

  8. Urządzenie pkt. ppoż.

Kolejność realizacji poszczególnych elementów zagospodarowania zaplecza może być różna w zależności, czy jest ono zagospodarowywane w jednym czy w kilku etapach.

Kolejność realizacji zagospodarowania zaplecza placu budowy realizowanym w jednym etapie:

  1. Wykonanie podstawowych czynności wstępnych;

  2. Budowa dróg dojazdowych;

  3. Ogrodzenie zaplecza budowy;

  4. Budowa instalacji zaplecza budowy;

  5. Budowa obiektów administracyjno-socjalnych;

  6. Budowa dróg wewnętrznych;

  7. Budowa obiektów magazynowych i wytwórni pomocniczych;

  8. Instalowanie maszyn i urządzeń (żurawia, urządzeń wytwórni pomocniczych);

  9. Urządzenie otwartych placów składowych, placów rozładunkowych, parku postojowego sprzętu transportowego;

  10. Realizacja punktów ppoż. i oznakowanie terenu.

Przed rozpoczęciem robot zasadniczych musi być sprawdzone zagospodarowanie zaplecza placu budowy co do jego zgodności z projektem przez:

W wieloetapowej realizacji zagospodarowania zaplecza placu budowy kolejność jest podobna jak w jednoetapowej realizacji zaplecza, z tym że w poszczególnych etapach realizuje się tylko te elementy, które zawarte są w projekcie dla danego etapu.

Etapowa realizacja zagospodarowania pozwala na znaczne zmniejszenie kosztów zaplecza placu budowy, oraz realizację placu budowy na mniejszej powierzchni. Wymaga jednak wzorowego zaplanowania i zharmonizowania z terminowym zakończeniem poszczególnych robót budowlanych na realizowanym obiekcie.

Podczas ustalania warunków zagospodarowania kilku placów budowy w danym rejonie dąży się do centralizacji niektórych urządzeń na jednym zapleczu zamiast budować ich kilka rozproszonych na różnych budowach. Jest to tzw. forma zaplecza półstałego.

Inną formą koncepcji urządzeń zaplecza placu budowy jest tzw. zaplecze stałe w postaci baz produkcyjno-usługowych obsługujących wszystkie przedsiębiorstwa w granicach mu podlegających. Użytkowanie takich baz określa się na 15-20 lat.

      1. Warunki bhp na placu budowy

Warunki bhp, których spełnienie jest wymagane w organizacji placu (zaplecza) budowy zostały określone w Rozdziale 2 Rozporządzenia MBiPMB z dnia 28.03.1972 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robot budowlano-montażowych i rozbiórkowych (Dz.U. z 1972 r. Nr 13, poz. 93). Ważniejsze wymagania w tym zakresie przedstawiono poniżej.

Zakres sprawdzenia stanu placu budowy

Zagospodarowanie placu budowy powinno być sprawdzone przed rozpoczęciem robót budowlanych przez komisję, złożoną z przedstawicieli zainteresowanych komórek przedsiębiorstwa, przedstawicieli organizacji związkowej i ewentualnie organizacji społeczno-związkowych, działających w danej jednostce. Komisję powołuje dyrektor przedsiębiorstwa w porozumieniu z zainteresowanymi organizacjami.

Komisyjne sprawdzenie zagospodarowania placu budowy powinno obejmować w szczególności: ogrodzenie terenu, drogi, doprowadzenie energii elektrycznej i wody, urządzenia higieniczno-sanitarne, urządzenia socjalno-bytowe.

Ogrodzenie placu budowy

Teren budowy lub robót powinien być w miarę potrzeby zabezpieczony ogrodzeniem.

Ogrodzenie placu budowy powinno być tak wykonane, aby nie stwarzało zagrożenia dla ludzi. Wysokość ogrodzenia powinna wynosić co najmniej 1,50 m.

W ogrodzeniu placu budowy powinny być wykonane oddzielne bramy dla ruchu pieszego, pojazdów ciągowych i szynowych.

Dla pojazdów mechanicznych i rowerów należy w miarę możliwości wyznaczyć miejsca postoju (parkingi).

Wymagania dla dróg dojazdowych

Drogi dojazdowe powinny posiadać utwardzona nawierzchnie i oznakowanie zgodne z przepisami o ruchu na drogach publicznych.

Drogi i ciągi piesze na placu budowy powinny być utrzymane we właściwym stanie technicznym. Nie wolno na nich składować materiałów, sprzętu lub innych przedmiotów.

Obowiązek wydzielenia ciągu pieszego

Na poboczach jezdni dróg głównych, przynajmniej po jednej stronie, powinien być wydzielony ciąg pieszy.

Szerokość ciągu pieszego powinna wynosić przy ruchu jednokierunkowym co najmniej 0,75 m, a przy dwukierunkowym co najmniej - 1,2 m.

Zjazdy

Dopuszczalne nachylenie zjazdów na placu budowy w linii prostej, przeznaczonych do ruchu kołowego, nie powinno przekraczać 15 %, a przy zakrętach - 12 %.

Nachylenie pochylni przeznaczonych do przenoszenia ciężarów nie powinno być większe niż 10 %.

Przejścia dla pieszych

Przejścia dla pieszych powinny być wyznaczone w miejscach zapewniających bezpieczeństwo.

W razie wyznaczenia przejścia w miejscu niebezpiecznym, np. obok zagłębień, wykopów lub składowisk, przejście to powinno mieć przy ruchu jednokierunkowym szerokość nie mniejszą niż 0,75 m, a przy ruchu dwukierunkowym nie mniejsza niż 1,2 m.

Przy wykonywaniu robót na wysokości powyżej 2 m stanowiska pracy oraz przejścia należy zabezpieczyć barierą składającą się z deski krawężnikowej o wysokości 0,15 m i poręczy ochronnej umieszczonej na wysokości 1,10 m.

Zabezpieczenie wyjść i przejść

Wyjścia z magazynów lub przejścia między budynkami dla pieszych, wychodzące na drogi szynowe i inne, powinny być zabezpieczone poprzecznymi poręczami ochronnymi o wysokości 1,10 m lub w inny sposób, np. przez labirynty.

Wymagania dla przejść

Przejścia dla pracowników, znajdujące się na pochyłościach lub zboczach o nachyleniu większym niż 20o, należy zaopatrzyć w pochylnie z nabitymi poprzecznie listwami w odstępach najwyżej co 0,4 m lub wykonać schody o szerokości nie mniejszej niż 0,70 m z co najmniej jednostronną poręczą ochronną o wysokości 1,10 m.

Otwory w stropach, na których są prowadzone roboty lub też do których możliwy jest dostęp ludzi, należy szczelnie zakryć lub ogrodzić.

Oznaczenie strefy niebezpiecznej

Strefę niebezpieczną (miejsca niebezpieczne), w której istnieje źródło zagrożenia, np. z powodu możliwości spadania z góry przedmiotów lub materiałów, należy oznakować i ogrodzić poręczami bądź zabezpieczyć daszkami ochronnymi. Strefa niebezpieczna nie może wynosić mniej niż 1/10 wysokości, z której mogą spadać przedmioty lub materiały - jednak nie mniej niż 6 m.

Daszki ochronne powinny znajdować się na wysokości nie mniejszej niż 2,4 m od terenu i ze spadkiem 45o w kierunku źródła zagrożenia. Pokrycie daszków powinno być szczelne i dostatecznie wytrzymałe na przebicie przez spadające przedmioty.

Używanie daszków ochronnych jako rusztowań lub miejsc składowania narzędzi, sprzętu materiałów itp. jest zabronione.

W miejscach przejść i przejazdów szerokość daszku ochronnego powinna wynosić co najmniej o 1 m więcej niż szerokość przejścia lub przejazdu.

Miejsca do składowania materiałów

Na placu budowy powinny być wyznaczone miejsca do składowania materiałów.

W pomieszczeniach magazynowych należy umieścić tablice określające dopuszczalne obciążenie przypadające na metr kwadratowy powierzchni podłogi.

Zabezpieczenie bram

Bramy należy zaopatrzyć w zabezpieczenie przed samoczynnym zamykaniem się.

Zabezpieczenie i wymagania dla składowisk

Składowiska materiałów budowlanych i urządzeń technicznych powinny być wykonane w sposób zabezpieczający przed możliwością wywrócenia, zsunięcia lub rozsunięcia się składowanych materiałów i elementów.

Opieranie składowanych materiałów i elementów o płoty, słupy linii napowietrznych, budynki wznoszone lub tymczasowe jest zabronione.

Przy składowaniu materiałów odległość stosów nie powinna być mniejsza niż: 0,75 m - od ogrodzenia i zabudowań, 1,50 m - od zewnętrznej główki szyny kolejowej, 5,00 - od stałego stanowiska pracy.

Między stosami, pryzmami lub pojedynczymi elementami należy pozostawić przejścia o szerokości co najmniej 1 m oraz przejazdy o szerokości odpowiadającej gabarytowi naładowanych środków transportowych i powiększonej o 2 m przy ruchu jednokierunkowym i o 3 m przy ruchu dwukierunkowym środków poruszanych siłą mechaniczną; o 0,6 m przy ruchu jednokierunkowym oraz o 0,9 m przy ruchu dwukierunkowym środków poruszanych przy pomocy siły ludzkiej.

Sposób składowania materiałów

Materiały powinny być składowane w miejscu wyrównanym do poziomu.

Materiały drobnicowe powinny być ułożone w stosy o wysokości nie większej niż 2 m, dostosowane do rodzaju i wytrzymałości tych materiałów.

Stosy materiałów workowanych powinny być układane krzyżowo i nie przekraczać 10 warstw.

Oświetlenie

Żurawie, maszty lub inne wysokie konstrukcje w porze nocnej i o zmroku powinny mieć na najwyższych punktach oświetlenie pozycyjne koloru czerwonego.

Punkty świetlne powinny być tak rozmieszczone, aby zapewniały odczytanie tablic i znaków ostrzegawczych oraz znaków sygnalizacji ruchu na terenie placu budowy.

Słupy z punktami świetlnymi na drogach znajdujących się na placu budowy powinny być rozmieszczone wzdłuż dróg, na ich skrzyżowaniach lub rozgałęzieniach. Na łukach dróg, przy jednostronnym oświetleniu, słupy należy ustawiać po stronie zewnętrznej łuku.

Dopuszczalna odległość od linii energetycznych

Zabronione jest urządzanie stanowisk pracy, składowisk materiałów i elementów budowlanych lub maszyn i urządzeń budowlanych bezpośrednio pod liniami napowietrznymi lub w odległości bliższej (licząc w poziomie) od skrajnych przewodów niż: 2 m dla linii NN; 5 m dla linii WN do 15 kV; 10m dla linii WN do 30 kV; 15 m dla linii WN powyżej 30 kV (jeżeli przepisy szczególne w tym zakresie nie przewidują inaczej).

W razie stosowania urządzeń załadowczo-wyładowczych zachowanie w/w podanych odległości odnosi się do najdalej wysuniętego punktu ruchomego lub stałego elementów tych urządzeń oraz ładunku transportowanego tymi urządzeniami.

Zabezpieczenie skrzynek rozdzielczych

Skrzynki rozdzielcze prądu do zasilania urządzeń mechanicznych na placu budowy powinny być zabezpieczone prze dostępem osób niepowołanych. Skrzynki te powinny być tak rozmieszczone na placu budowy, aby odległość od urządzeń zasilanych była jak najkrótsza i nie większa niż 50 m.

Obowiązki w zakresie kontroli

Kontrola okresowa stanu urządzeń elektrycznych pod względem bezpieczeństwa powinna odbywać się co najmniej dwa razy w roku, w okresach najmniej korzystnych dla stanu izolacji tych urządzeń i ich odporności, a ponadto: przed uruchomieniem urządzenia po dokonaniu zmian, przeróbek i napraw zarówno elektrycznych, jak i mechanicznych; przed uruchomieniem urządzenia, które nie było czynne przez okres jednego miesiąca lub dłużej; przed uruchomieniem urządzenia po jego przemieszczeniu.

Przy zastosowaniu w budowlanych urządzeniach elektrycznych przekaźnika ochronnego należy sprawdzać działanie tego przekaźnika każdorazowo na początku każdej zmiany.

Dostarczanie wody na potrzeby pracowników

Wodę do picia i celów higieniczno-sanitarnych należy dostarczać w ilości nie mniejszej niż 20 litrów na jednego zatrudnionego najliczniejszej zmiany.

Pomieszczenia socjalne

Na budowie, której czas trwania nie przekracza jednego roku, należy urządzić dla pracowników wydzielone pomieszczenie na jadalnię i szatnię oraz pomieszczenia do gotowania napojów, suszarnię odzieży, umywalnię i ustępy.

Na budowach wieloletnich należy urządzić dla pracowników szatnie na odzież czysta i brudną, jadalnię, suszarnię odzieży, umywalnie, natryski, pomieszczenie do gotowania napojów, kabiny higieny osobistej dla kobiet i ustępy.

Pomieszczenie na jadalnię należy wyposażyć w stoły i taborety, a pomieszczenia na szatnię w szafki ubraniowe wentylowane i taborety - w liczbie odpowiadającej wielkości zatrudnienia.

Powierzchnia użytkowa szatni odzieży czystej powinna wynosić 0,65 m2, a szatni odzież brudnej - 0,50 m2 na jednego pracownika. Szatnia odzieży czystej i szatnia odzieży brudnej powinny mieścić się w wyodrębnionych pomieszczeniach.

Powierzchnia jadalni nie może wynosić mniej niż 0,70 m2 na jednego pracownika najliczniejszej zmiany.

Przy zatrudnieniu na budowie więcej niż 5 kobiet należy dla nich urządzić kabinę higieny osobistej o powierzchni co najmniej 1,50 m2, wyposażoną w bidet i umywalkę z ciepła i zimna wodą. Jedna kabina powinna przypadać najwyżej na 200 kobiet.

W suszarni odzieży powinno przypadać co najmniej 0,40 m2 powierzchni na jednego pracownika najliczniejszej zmiany. Suszarnia powinna znajdować się obok szatni.

Na każdych 7 pracowników najliczniejszej zmiany powinno w umywalni przypadać co najmniej jedno stanowisko do mycia.

Ciepła woda powinna być doprowadzona do co najmniej 60 % zainstalowanych umywalek.

Odległość od stanowisk pracy do jadalni nie powinna przekraczać 200 m, a do szatni - 500 m.

Jeżeli jadalnia nie sąsiaduje z umywalnią, należy wydzielić obok jadalni punkt mycia rąk (1 na 20 osób).

Ustęp powinien posiadać co najmniej jedno oczko ustępowe na 25 zatrudnionych.


Tablica 10. 15. Wymagania dla elementów placu (zaplecza) budowy z punktu widzenia bhp i ich funkcje w tym zakresie

Element placu (zaplecza)

budowy

Wymagania z punktu widzenia bhp

Funkcje w zabezpieczeniu bezpieczeństwa na budowie

1

2

3

Ogrodzenie wraz z wejściami

i bramami

  • Ogrodzenie placu budowy powinno być: szczelne i kompletne, wykonane w sposób trwały, mieć wysokość nie mniejszą niż 1,5 m;

  • Bramy i wejścia powinny rozdzielać przejazd pojazdów i maszyn od ruchu pieszego.

  • Uniemożliwienie dostępu na budowę osobom nieuprawnionym;

  • Zapewnienie kontroli wejścia na budowę.

Drogi i przejścia

  • Komunikacja na budowie powinna się odbywać po wyznaczonych drogach i przejściach;

  • Należy rozdzielać ruch pojazdów i maszyn od ruchu pieszego;

  • Szerokość ciągów pieszych przy drogach jednokierunkowych nie może być mniejsza niż 1,20 m;

  • Drogi i przejścia powinny być prawidłowo oświetlone (20—50 lx);

  • Drogi i przejścia powinny być zabezpieczone w miejscach możliwego spadania materiałów lub narzędzi daszkami ochronnymi z pokryciem ich deskami grubości min. 25mm;

  • Urządzić i oznakować drogi pożarowe i ewakuacji, których nie wolno zostawiać ani wykorzystywać jako składowiska;

  • Pochylenie dróg dla transportu ręcznego materiałów nie powinno być większe niż 10 %;

  • Pochylenie zjazdów nie powinno być większe niż 15 % (na zakrętach do 12 %).

  • Kanalizowanie ruchu pojazdów, maszyn i osób na budowie;

  • Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu;

  • Zapewnienie udzielenia pomocy przez służby ratownicze (pogotowie, straż pożarna itd.);

  • Zapewnienie bezpiecznych warunków przemieszczania ładunków (transportu poziomego).

Urządzenia

i budowle technologiczno-organizacyjne

  • Zapewnić warunki bhp przewidziane dla urządzeń produkcyjnych (zgodnie z ich instrukcjami);

  • Zapewnić obsługę urządzeń przez osoby uprawnione i przeszkolone pod względem bhp;

  • Oznakować miejsca pracy urządzeń technologiczno-produkcyjnych pod względem ostrzegania przed niebezpieczeństwem;

  • Kontrolować stan urządzeń technologiczno-produkcyjnych.

  • Zapewnienie właściwych warunków bhp na stanowiskach pracy;

  • Izolowanie poszczególnych stanowisk pracy;

  • Ograniczenie dostępu do stanowisk pracy i urządzeń produkcyjnych dla osób nieuprawnionych.

Składowiska

i magazyny

  • Stosy na składowiskach powinny być lokalizowane, aby ich odległość nie była mniejsza niż:

  • 0,75 m od ogrodzeń i budowli,

  • 1,5 m od szyny drogi kolejowej,

  • 5,0 m od stałego stanowiska pracy;

  • Wysokość stosu materiałów drobnicowych nie może przekraczać 2, 0 m;

  • Składowanie materiałów szkodliwych dla zdrowia jest dopuszczalne tylko w szczelnych opakowaniach;

  • Wyjście z magazynu na drogę lub torowisko należy zabezpieczyć poręczą o wysokości 1,1 m;

  • W każdym magazynie powinna znajdować się tablica z określeniem dopuszczalnego obciążenia 1 m2 powierzchni;

  • Konstrukcja magazynu powinna być dostosowana do rodzaju przechowywanych materiałów;

  • Przy składowaniu materiałów pylących luzem należy zapewnić szczelne ogrodzenie co najmniej do wysokości 0,5 m ponad wysokość składowanego materiału;

  • Przy składowaniu materiałów skłonnych do samozapalenia należy ograniczyć wysokość składowania, stosować kominy wentylacyjne oraz przesypywać lub często przerzucać hałdy i zwały;

  • Niedopuszczalne jest składowanie materiałów bezpośrednio pod energetycznymi liniami napowietrznymi w odległości mniejszej niż: 2 m - od linii niskiego napięcia; 5 m - od linii wysokiego napięcia do 15 kV; 10 m - od linii wysokiego napięcia powyżej 15 kV.

  • Wydzielenie miejsc składowania ładunków;

  • Ograniczenie dostępu do materiałów niebezpiecznych;

  • Zapewnienie właściwych warunków przechowywania materiałów budowlanych;

  • Izolowanie prac przeładunkowych od innych procesów pracy i komunikacji.

Zaplecze socjalno-bytowe

  • Pomieszczenia higieniczno-sanitarne powinny być ogrzewane, oświetlone i wentylowane zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi i Polskimi Normami;

  • Minimalna wysokość pomieszczeń socjalnych wynosi 2,2 m;

  • Szatnie, umywalnie, pomieszczenia z natryskami i ustępy powinny być urządzone oddzielnie dla kobiet i mężczyzn;

  • Pracodawca zatrudniający do 10 pracowników powinien zapewnić im co najmniej ustępy, umywalki a także warunki do przechowywania odzieży własnej;

  • W szatniach należy zapewnić m.in.:

  • czterokrotną wymianę powietrza na godzinę;

  • miejsca siedzące dla co najmniej 50% zatrudnionych na zmianie (30 % liczby zatrudnionych w szatni wieszakowej);

  • odpowiednia szerokość przejść wynoszącą minimum 1,5 m między dwoma rzędami szaf (1,1 m między rzędami wieszaków); 1,1 m między rzędem szaf a ścianą (0,95 m między wieszakami a ścianą);

  • 0,3 m2 wolnej powierzchni podłogi na każdego pracownika korzystającego z szatni;

  • odzież własna pracowników powinna być przechowywana w indywidualnych szafach lub na indywidualnych wieszakach;

  • W umywalniach i pomieszczeniach z natryskami należy m.in. zapewnić:

  • szerokość przejść między dwoma rzędami umywalek 2 m (1,5 m między umywalkami a ścianą);

  • co najmniej 1 stanowisko do mycia na każdych 5 pracowników jednocześnie zatrudnionych;

  • co najmniej dwukrotną wymianę powietrza w ciągu godziny (w pomieszczeniach z natryskami - co najmniej pieciokrotną);

  • temperaturę wody ciepłej od 35 - 40oC przy centralnej regulacji mieszania wody, a przy indywidualnej regulacji 50oC do 60oC;

  • Ustępy powinny być zlokalizowane w odległości nie mniejszej niż 75 m od stanowisk pracy, a dla pracowników pracujących na otwartej przestrzeni - nie mniejszej niż 125 m od najdalszego stanowiska pracy. Na budowie mogą być urządzane ustępy wyposażone w szczelne zbiorniki nieczystości;

  • Pracodawca zatrudniający powyżej 20 pracowników na jednej zmianie powinien zapewnić pracownikom jadalnię;

  • Przy pracach na otwartej przestrzeni należy zapewnić pracownikom pomieszczenia do ogrzania się oraz zmianę odzieży. Temperatura w tych pomieszczeniach nie powinna być mniejsza niż 16oC, a na każdego pracownika najliczniejszej zmiany powinno przypadać min. 0,1 m2 powierzchni (całkowita powierzchnia nie powinna być mniejsza niż 8 m2;

  • I inne.

  • Utrzymanie higieny osobistej osób zatrudnionych;

  • Zapewnienie warunków do odpoczynku i osuszenia odzieży roboczej, ogrzania się, zjedzenia posiłku;

  • Oddzielenie czasu i miejsca pracy od odpoczynku i czynności higieniczno-sanitarnych wykonywanych przez osoby zatrudnione na budowie.

Zaplecze administracyjne

  • Zapewnić odpowiednią powierzchnię biur (około 6 m2 na jednego pracownika administracyjnego);

  • Zapewnić właściwe oświetlenie stanowisk pracy i warunki bhp dla pracowników administracji (ogrzewanie, warunki higieniczno-sanitarne).

  • Izolowanie pracy administracyjnej od innych prac związanych z realizacją robót budowlanych;

  • Zapewnienie higieniczno-sanitarnych warunków pracy.

Tymczasowe sieci i instalacje wodne

  • Minimalna ilość wody dostarczanej do picia i celów socjalno-bytowych nie może być mniejsza niż 20 dm3 na jednego pracownika;

  • Należy przeprowadzić badania jakości wody i w zależności od wyników każde miejsce, gdzie pracownik może mieć dostęp do wody, zaopatrzyć w tablicę ostrzegawczo-informacyjną: „WODA ZDATNA DO PICIA”, „WODA NIEZDATNA DO PICIA”.

  • Jeżeli na budowie wykonuje się prowizoryczną sieć ściekową, odprowadzającą brudną wodę, ścieki przemysłowe, fekalne i inne do najbliższego - pozornie możliwego do wykorzystania - stawu, rowu, rozpadliny czy też rzeki, musi być to uzgodnione z lokalnym Inspektorem Sanitarno-Epidemiologicznym;

  • W przypadku budów krótkotrwałych stosuje się ustępy suche;

  • Jeżeli pracuje wielu pracowników, a czas robót jest dostatecznie długi, buduje się doły gnilne (szamba) typu rozsączalnego lub doły szczelne, wymagające okresowego wywożenia zanieczyszczeń.

  • Zapewnienie dostatecznej ilości wody do celów przemysłowych (produkcyjnych), przeciwpożarowych, socjalno-sanitarnych i do spożycia;

  • Możliwość wygodnego, kulturalnego i higienicznego napicia się;

  • Możliwość umycia się;

  • Ochrona przed możliwością zanieczyszczenia środowiska lub zagrożeniem epidemią.

Tymczasowe sieci i instalacje elektryczne

  • Należy szkolić załogę w dziedzinie dotyczącej zagrożenia prądem elektrycznym;

  • Zabronione jest urządzanie stanowisk pracy bezpośrednio pod liniami napowietrznymi lub w odległości bliższej (licząc w poziomie) od skrajnych przewodów niż: 2m - do 1kV, 5m - do 15kv, 10m - do 30kV, 15m - powyżej 30kV;

  • Kable w gruncie powinny być umieszczane nie płyciej niż: 0,7m - do 1kV, 0,8m - do 15kV, 1,0m - powyżej 15kV;

  • Należy stosować transformatory bezpieczeństwa, szczególnie tam gdzie praca odbywa się w warunkach wyjątkowo utrudnionych, np. na znacznych wysokościach ;

  • Przewody linii napowietrznych średniego napięcia nie mogą być zawieszone nad placem budowy niżej niż H = 7 + U/150 [m], (U[kV]);

  • Dla linii niskiego napięcia minimalna wysokość zawieszenia przewodów wynosi: 6m - nie uziemione, 4,5m - uziemione lub w izolacji;

  • Połączenia przewodów elektrycznych z urządzeniami mechanicznymi powinny być wykonane w sposób zapewniający bezpieczeństwo osób obsługujących te urządzenia oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi;

  • Kontrola okresowa stanu urządzeń elektrycznych pod względem bezpieczeństwa powinna odbywać się co najmniej dwa razy w roku, w okresach najmniej korzystnych dla stanu izolacji tych urządzeń i ich oporności, a ponadto:

  • przed uruchomieniem urządzenia po dokonaniu zmian, przeróbek i napraw zarówno elektrycznych, jak i mechanicznych;

  • przed uruchomieniem urządzenia, które nie było czynne przez okres jednego miesiąca lub dłużej;

  • przy uruchomieniu urządzenia po jego przemieszczeniu.

  • Zapewnienie niezakłóconej eksploatacji silników, urządzeń i przewodów elektrycznych;

  • Ograniczenie dostępu osobom nieuprawnionym i nieprzeszkolonym;

  • Zapewnienie właściwego przeprowadzenia procesów technologicznych;

  • Zapewnienie identyfikacji miejsca ułożenia przewodów elektroenergetycznych.

  • Umożliwienie bezpiecznego ruchu pojazdów;

  • Ochrona przed porażeniem prądem;

  • Zapewnienie bezpiecznej odległości od przewodów;

  • Obniżenie napięcia do wartości uznanych za bezpieczne.

Oświetlenie budowy

  • Sieci elektro-energetyczne na budowie należy zabezpieczyć i oznakować (bramki, chorągiewki, osłony, oznaczenia linii, stref i urządzeń);

  • Powinno być trwałe;

  • Oświetlenie stanowisk pracy przy drogach, dojściach i dojazdach powinno wynosić od 25 do 50 lx, a przy pracach montażowych od 50 do 100 lx;

  • Szczyty wieży żurawi i inne konstrukcje wysokie powinny mieć na najwyższym punkcie umieszczoną ostrzegawczą lampę koloru czerwonego, zapaloną od zmierzchu do świtu;

  • Otwarte wykopy powinny mieć od zmierzchu do świtu umieszczone na obwodzie czerwone lampy ostrzegawcze;

  • Należy zapewnić odpowiednie rozmieszczenie lamp na budowie i jakość oświetlenia;

  • Należy przewidzieć lampy przy bramach, wejściach, skrzyżowaniach dróg i łukach.

  • Ostrzeganie przed wysokimi konstrukcjami i wykopami;

  • Zapewnienie widoczności przy pracy;

  • Umożliwienie łatwego odczytania wszystkich znaków oraz tablic ostrzegawczych i informacyjnych;

  • Zapewnienie bezpiecznego ruchu poziomego;

  • Kontrola i dozór nad całością placu; zabezpieczenie przed wejściem na teren zastrzeżony osób postronnych.

Urządzenia sygnalizacyjne

i ostrzeganie

  • Stanowiska pracy, na których realizowane są roboty szczególnie niebezpieczne powinny być oznakowane i oplakatowane pod względem bhp;

  • Oznaczyć granice obszarów stref ochronnych (np. magazynowanie materiałów niebezpiecznych, stref pracy sprzętu zmechanizowanego;

  • Maszyny wielostanowiskowe powinny być wyposażone w urządzenia sygnalizacji akustycznej;

  • W przypadku zespołowej obsługi maszyn lub gdy stwarza ona zagrożenie dla otoczenia należy zapewnić sygnalizację ostrzegawczą i alarmową.

  • Zapewnienie bezpieczeństwa dla osób postronnych;

  • Uprzedzanie o zagrożeniu dla wszystkich osób;

  • Zwracanie uwagi na strefy niebezpieczne.

Urządzenia bhp i przeciw-pożarowe

  • Zapewnić dostęp pracownikom do aktualnych instrukcji bhp obowiązujących na budowie;

  • Zorganizować pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy (punkty pierwszej pomocy, apteczki i ich obsługa);

  • Punkty pierwszej pomocy i miejsca usytuowania apteczki powinny być odpowiednio oznakowane i łatwo dostępne;

  • Wyznaczyć i oznakować drogi pożarowe i ewakuacji;

  • Zapewnić ochronę obiektów i urządzeń budowlanych przed gromadzeniem się ładunków i wyładowaniami elektryczności statycznej;

  • Zapewnić właściwą ilość wody dla celów przeciwpożarowych, oznakować ujęcia i zapewnić dostęp do nich.

  • Zapewnienie udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach;

  • Zapewnienie możliwości przeprowadzenia sprawnej akcji ratowniczej przez wyspecjalizowane służby;

  • Zapewnienie bezpieczeństwa czynnego;

  • Oddziaływanie na wyobraźnię pracowników w zakresie zagrożeń pod względem bhp i zachowania się w sytuacjach awaryjnych.



10.5. Pytania kontrolne

Roman Marcinkowski

Zagospodarowanie placu (zaplecza) budowy

22

23


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
8361
8361
8361
8361
1 34id 8361
8361

więcej podobnych podstron