PODSTAWY PRAWA W GOSPODARCE

Celami zajęć są:

• zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami i instytucjami prawnymi z zakresu prawoznawstwa, prawa konstytucyjnego i prawa gospodarczego publicznego,

• nauka wyszukiwania, korzystania i interpretacji przepisów prawa,

• poznanie podstawowych mechanizmów funkcjonowania państwa,

• przygotowanie do praktycznego posługiwania się prawem w działalności gospodarczej

• poznanie regulacji w zakresie prawa konstytucyjnego i gospodarczego publicznego,

• poznanie funkcji, zadań, kompetencji i struktur organów władzy publicznej.

Program ćwiczeń

1	Pojęcie i funkcje prawa. Norma prawna. Przepis prawny. System prawa. Zupełność i niesprzeczność systemu prawa. Akt prawny. Akt normatywny. Akt nienormatywny.	3 h
2	Wykładnia prawa. System źródeł prawa RP. Prawo konstytucyjne jako prawo o ustroju państwa.	3 h
3	Parlament RP (Sejm i Senat). Procedura legislacyjna.	3 h
4	Referendum. Głowa państwa RP (Prezydent RP). Rada Ministrów i administracja rządowa.	3 h
5	Samorząd terytorialny. Organy władzy sądowniczej w RP. Organy kontroli państwowej i ochrony prawa.	3 h
6	Wolność gospodarcza. Przedsiębiorca. Działalność gospodarcza. Uruchamianie i reglamentacja podejmowania działalności gospodarczej.	3 h

Literatura

• St. Piątek, I. Postuła (red.), Podstawy prawa w gospodarce

• J. Jabłońska-Bonca, Podstawy prawa dla ekonomistów - roz. III, IV, V, VI, VII, XI, XII.

• J. Ciechanowicz-McLean, Prawo gospodarcze publiczne. Zarys wykładu.

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.

Warunki zaliczenia ćwiczeń z przedmiotu

• Pisemny sprawdzian wiedzy - do zdobycia 40 pkt.

• Prowadzący może aktywność na zajęciach premiować dodatkowo w sumie do 3 punktów.

Przedział	Ocena z ćwiczeń	* Punkty doliczane do punktów z egzaminu
36-40	Bdb	4 pkt
33-35	db+	3 pkt
30-32	Db	2 pkt
27-29	dst+
21-26	Dst

Zajęcia Nr 1

Cel szczegółowy: Przedstawienie pojęcia prawa. Charakterystyka prawa jako podstawowego regulatora stosunków społeczno-ekonomicznych. Funkcje, elementy składowe i znaczenie.
Czas	Lp.	Treść	Metoda
Godz. 1	1.	Czym jest prawo? Główne kierunki myśli w zakresie pojęcia prawa: (i) pozytywistyczny, (ii) prawno naturalny i (iii) realistyczny.	Dyskusja Slajdy - prezentacja
		2.	Funkcje prawa (specyfikacja i omówienie 8 funkcji)	Slajd - prezentacja
		3.	Norma prawna a norma społeczna. Charakterystyka normy (generalność i abstrakcyjność) Budowa normy prawnej	Slajdy - prezentacja
	Godz. 2	4.	Przykłady norm (przykład 1 + przykład 2)	Ćwiczenie - rozpoznawanie elementów składowych (hipotez i dyspozycji norm)
		5.	Norma prawna (treść prawa) a przepis prawny (forma prezentacji prawa)	Slajdy - prezentacja
		6.	Typologia przepisów prawnych	Ćwiczenie - rozpoznawanie rodzajów przepisów
	Godz. 3	7.	System prawa - zasada niesprzeczności i zupełności systemu prawa (reguły kolizyjne i analogie)	Slajdy - prezentacja
		8.	Obowiązywanie prawa w czasie i w przestrzeni (zasada terytorialności)	Slajdy - prezentacja
		9.	„Drzewo” systemu prawa (dziedziny, gałęzie, instytucje i normy prawne). Specyficzne charakterystyki dziedzin prawa	Slajdy - prezentacja Dyskusja
		10.	Akty prawne (normatywne i nienormatywne)	Slajd

Źródło główne:

• St. Piątek, I. Postuła (red.), Podstawy prawa w gospodarce (roz. I, II i III).

Uwagi:

• Przywitanie i zapoznanie się z uczestnikami grupy, zasady i organizacja pracy w semestrze, dyżury i kontakt bieżący (mailowy).

Zajęcia Nr 2

Cel szczegółowy: Przedstawienie zasad „czytania” prawa. Wprowadzenie pojęcia stosunku prawnego - prawo jako regulator zachowań społecznych. Zapoznanie słuchaczy z rodzajami aktów normatywnych z uwypukleniem ich hierarchiczności. Wprowadzenie do części konstytucyjnej.
Czas	Lp.	Treść	Metoda
Godz. 1	Krótkie podsumowanie zajęć poprzednich		-
		1.	Sposoby interpretacji przepisów prawa - typologia wykładni prawa - według (i) podmiotu, (ii) celu oraz (iii) wyniku	Slajd - prezentacja
		2.	Praktyczne zastosowanie wykładni systemowej i funkcjonalnej oraz rozszerzającej i zawężającej	Ćwiczenie - na podstawie przykładów z podręcznika
	Godz. 2	3.	Charakterystyka stosunku prawnego w układzie: (i) podmioty, (ii) przedmiot, (iii) treść. Schemat stosunku prawnego	Slajdy Ćwiczenie - na podstawie przykładu (sprzedaż)
		4.	Typologia stosunków prawnych - (i) cywilnoprawnych, (ii) administracyjnoprawnych i (iii) prawnokarnych	Slajdy - prezentacja
	Godz. 3	7.	System źródeł prawa - katalog rodzajowy na podstawie rozdziału III Konstytucji (źródła prawa powszechnie obowiązującego i wewnętrznego)	Slajdy - prezentacja
		9.	Poszukiwanie aktów normatywnych w źródłach. (zasady promulgacji aktów normatywnych - organy promulgacyjne)	Slajdy - prezentacja
		10.	Wprowadzenie do części konstytucyjnej - prawo konstytucyjne jako prawo o ustroju państwa. Narodziny Konstytucji (1997). Struktura Konstytucji.	Slajdy - prezentacja

Źródło główne:

• St. Piątek, I. Postuła (red.), Podstawy prawa w gospodarce (roz. I, II i III).

• Konstytucja, roz. III i XII.

Uwagi:

• Informacja o sposobie przygotowania do I-ego kolokwium (na kolejnych zajęciach, test)

Zajęcia Nr 3

Cel szczegółowy: Przedstawienie organizacji i zasad funkcjonowania parlamentu w Polsce. Charakterystyka zadań i funkcji parlamentu. Parlament jako twórca prawa - szczególne znaczenie funkcji prawodawczej.
Czas	Lp.	Treść	Metoda
Godz. 1	Krótkie podsumowanie zajęć poprzednich		-
		1.	Zasada trójpodziału władzy	Dyskusja Slajdy - prezentacja
		2.	Parlament - Sejm i Senat: Wybory i kadencja Poseł, senator (status) Immunitety i odpowiedzialność	Slajdy - prezentacja
		3.	Funkcje Sejmu i Senatu: Prawodawcza Ustrojowa Kontrolna	Slajdy - prezentacja
	Godz. 2	4.	Struktura organizacyjna izb (organy: Marszałek, Prezydium, Konwent Seniorów, Komisje Sejmowe)	Slajd - prezentacja
		5.	Inicjatywa ustawodawcza: Katalog podstawowy (P, S, St, RM, Ob.) Wyjątki (Konstytucja, budżet, projekt pilny)	Slajdy - prezentacja
		6.	Procedura legislacyjna - etap I sejmowy	Slajd - schemat procesowy, omawiany z udziałem słuchaczy
	Godz. 3	7.	Procedura legislacyjna - etap II senacki	Slajd - schemat procesowy, omawiany z udziałem słuchaczy
		8.	Procedura legislacyjne - etap III prezydencki	Slajd - schemat procesowy, omawiany z udziałem słuchaczy
		9.	Procedura legislacyjna - etap IV publikacja	-
		10.	Wymagane większości w ramach głosowań w Sejmie i Senacie (większość zwykła, większość bezwzględna, większość kwalifikowana, instytucja kworum)	Ćwiczenie - rozpoznawanie wyniku głosowania

Źródło główne:

• St. Piątek, I. Postuła (red.), Podstawy prawa w gospodarce (roz. IV).

• Konstytucja, roz. IV.

• Schemat procesu legislacyjnego (rozdać)

Uwagi:

• Kolokwium z zajęć nr 2 i 3 (test, 10 pytań - 10 minut) (wyniki - mailem).

Zajęcia Nr 4

Cel szczegółowy: Przedstawienie form i zasad uczestnictwa obywateli w kształtowaniu rozwiązań regulacyjnych (na przykładzie referendów). Przedstawienie pionu władzy wykonawczej z uwypukleniem różnic kompetencyjnych pomiędzy dwoma organami podstawowymi - Prezydentem i Radą Ministrów.
Czas	Lp.	Treść	Metoda
Godz. 1	Krótkie podsumowanie zajęć poprzednich		-
		1.	Uczestnictwo obywateli w kształtowaniu rozwiązań regulacyjnych - system referendalny w Polsce (rodzaje referendów)	Slajd - prezentacja
		2.	Podstawy prawne referendów, sprawy kwalifikowalne, organizacja i rozstrzygnięcia (referendum ogólnopaństwowe, referendum konstytucyjne, referendum lokalne)	Slajdy - prezentacja Wystąpienie słuchacza - krótka informacja o referendach ogólnopaństwowych
		3.	Władza wykonawcza w państwie - ogólnie: organy i podział kompetencji (Prezydent i Rada Ministrów)	Slajd - prezentacja
	Godz. 2	4.	Prezydent jako głowa państwa - pozycja w państwie Wybory i kadencja	Slajdy - prezentacja
		5.	Rozwiązania na wypadek zakłóceń w sprawowaniu urzędu oraz przerwanie kadencji (opróżnienie urzędu)	Slajdy - prezentacja
		6.	Funkcje (stosunki zewnętrzne, sprawy dotyczące obronności, inne funkcje specjalne)	Slajdy - prezentacja
	Godz. 3	7.	Rada Ministrów jako główny organ władzy wykonawczej (kompetencja ogólna - funkcje) Struktura i skład Rady Ministrów Rada Ministrów a administracja rządowa	Slajdy - prezentacja Wystąpienie słuchacza (zadania wybranych ministrów)
		8.	Tryb powoływania Rady Ministrów w podziale na etapy: (i) etap prezydencki, (ii) etap sejmowy, (iii) etap prezydencki	Slajdy - prezentacja
		9.	Instytucja wotum zaufania, wotum nieufności oraz dymisja rady Ministrów	Slajdy - prezentacja
		10.	Podsumowanie - schemat organów tworzących rząd w państwie	Slajd - prezentacja

Źródło główne:

• St. Piątek, I. Postuła (red.), Podstawy prawa w gospodarce (roz. IV).

• Konstytucja, roz. IV, V i VI.

Uwagi:

• Kolokwium z zajęć nr 2 i 3 (test, 10 pytań - 10 minut).

Zajęcia Nr 5

Cel szczegółowy: Przedstawienie zasad podziału władzy na szczeblu terytorialnym (samorząd terytorialny - istota i znaczenie w państwie demokratycznym). Przedstawienie systemu władzy sądowniczej w Polsce, w tym tzw. trybunałów oraz organów specjalnych (w zakresie kontroli, wolności obywatelskich, regulacji rynku radia i telewizji) Przedstawienie konstytucyjnych regulacji dotyczących kształtowania finansów publicznych.
Czas	Lp.	Treść	Metoda
Godz. 1	Krótkie podsumowanie zajęć poprzednich		-
		1.	Samorząd terytorialny w Polsce - podstawy konstytucyjne i definicja	Slajd - prezentacja
		2.	Struktura samorządu terytorialnego - organizacja i zadania na trzech szczeblach samorządu terytorialnego: Gmina Powiat Województwo	Slajdy - prezentacja Wystąpienie słuchacza na temat podziału terytorialnego kraju
		3.	System wyborczy do organów samorządu terytorialnego w Polsce	Slajd - prezentacja Dyskusja - spostrzeżenia po wyborach
	Godz. 2	4.	Władza sądownicza - sądy i trybunały (struktura systemu, w tym sądy powszechnie i administracyjne)	Slajd - prezentacja
		5.	Trybunał Konstytucyjny (skład i zadania)	Slajdy - prezentacja
		6.	Trybunał Stanu (skład i zadania)	Slajdy - prezentacja
	Godz. 3	7.	Organy kontroli państwowej i ochrony prawa: Najwyższa Izba Kontroli Rzecznik Praw Obywatelskich Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji	Slajdy - prezentacja Wystąpienia słuchaczy (zadania poszczególnych organów)
		8.	Konstytucyjne regulacje dotyczące finansów publicznych: Budżet, deficyt budżetowy, dług państwowy Narodowy Bank Polski i Rada Polityki Pieniężnej	Slajdy - prezentacja

Źródło główne:

• St. Piątek, I. Postuła (red.), Podstawy prawa w gospodarce (roz. IV).

• Konstytucja, roz. VII, VIII, IX.

Uwagi:

• Informacja o sposobie przygotowania do II-ego kolokwium (na kolejnych zajęciach, test)

Zajęcia Nr 6

Cel szczegółowy: Przedstawienie przykładu regulacyjnej roli państwa w odniesieniu do działalności gospodarczej. Uwypuklenie obszarów swobody i reglamentacji działalności gospodarczej. Ćwiczenie praktycznego czytania i interpretowania przepisów na przykładzie regulacji zawartych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.
Czas	Lp.	Treść	Metoda
Godz. 1	Krótkie podsumowanie zajęć poprzednich		-
		1.	Regulacje dotyczące podejmowania, prowadzenia i zakańczania działalności gospodarczej - ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (2004 r.): Przedsiębiorca a przedsiębiorstwo Definicja przedsiębiorcy Definicja działalności gospodarczej	Slajd - prezentacja Analiza wybranych przepisów (definicja przedsiębiorcy i działalności gospodarczej)
		2.	Rejestracja i ewidencja działalności gospodarczej oraz typologia form organizacyjno-prawnych prowadzenia działalności gospodarczej	Slajdy - prezentacja
	Godz. 2	3.	Działalność wolna a działalność reglamentowana Obszary i formy reglamentacji działalności gospodarczej: Organ koncesyjny Koncesja i promesa koncesji	Slajd - prezentacja Analiza wybranych przepisów (koncesje i promesa koncesji)
		4.	Przykład koncesji (koncesja w zakresie ochrony osób i mienia)	Ćwiczenie - zapoznanie się z wnioskiem koncesyjnym
	Godz. 3	5.	Obszary i formy reglamentacji działalności gospodarczej: Zezwolenie	Slajd - prezentacja Analiza wybranych przepisów (zezwolenia)
		6.	Obszary i formy reglamentacji działalności gospodarczej: Organy regulujące Działalność regulowana Rejestry działalności regulowanej	Slajd - prezentacja Analiza wybranych przepisów (działalność regulowana)
		7.	Definicje: mikroprzedsiębiorca, mały przedsiębiorca i średni przedsiębiorca oraz znaczenie i zastosowanie ww. definicji	Slajdy - prezentacja

Źródło główne:

• St. Piątek, I. Postuła (red.), Podstawy prawa w gospodarce (roz. V, VI i VII).

• Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (rozdać tekst - skrót + wniosek koncesyjny)

Uwagi:

• Kolokwium z zajęć nr 3, 4 i 5 (test, 20 pytań - 20 minut) (wyniki - mailem),

• Zakończenie zajęć, podziękowanie za uczestnictwo.

• Informacja w sprawie egzaminu oraz poprzedzających go zaliczeń.

str. 1

---