chemia Tic odpowiedzi, Inżynieria Środowiska, I rok, Chemia


CHEMIA

Założenia teorii Butlerowa:

1. Własności substancji zależy od ich składu jakościowego i ilościowego oraz od ich budowy chemicznej.

2. Budową chemiczną substancji nazywa się sposób połączenia atomów cząsteczce z uwzględnieniem ich wzajemnego oddziaływania. Cząsteczka, której substancji chemicznej ma charakterystyczną i tylko jej właściwą budowę, która może być wyrażana tylko jednym wzorem strukturalnym.

3. Atomy pierwiastków, z których utworzona jest dana substancja, łączy się między sobą zgodnie z ich wartościami, przy czym w związkach organicznych węgiel jest zawsze czterowartościowy.

4. W związkach istnieje wzajemne oddziaływanie atomów i grup atomów. Najsilniejsze wzajemne oddziaływanie wywierają atomy związane bezpośrednio. Oddziaływanie wzajemne atomów lub grup atomów, związanych nie bezpośrednio, słabnie w miarę wzrostu odległości między nimi.

Związki organiczne można wyróżnić ogólnym wzorem R-X (R-rodnik wodorowy)

R -H węglowodory nasycone

R -Clchloroalkany; R -C-H aldehyd

R -OH

R -NH2aminy; R -C-OH kwasy

Węglowodory nasycone (parafinowe)

Są to związki łańcuchowe, w których cząsteczkach atomu węgla są połączone ze sobą wiązaniami pojedynczymi (C-C), pozostałe zaś wartościowości są nasycone atomami wodoru.

Wiązania w cząsteczce etanu:

C-H -powstaje w wyniku naładowania się zhybrydyzowanych orbitali sp3 atomu węgla z orbitalami s wodoru.

C-C -powstaje w wyniku naładowania się dwóch zhybrydyzowanych orbitali sp3.

Szereg homologiczny węglowodorów nasyconych- jest to szereg związków o podobnej budowie chemicznej, otrzymanych analogicznymi metodami, wykazujące zbliżone własności chemiczne i zmieniające się prawidłowo ze wzrostem atomów węgla w cząsteczce własności fizycznych.

Alkany- węglowodory nasycone 0x01 graphic

Wzór cząsteczki każdego dowolnego członu szeregu homologicznego uzyskuje się przez dodanie stałego elementu budowy tzn. różnicy homologowej, do wzoru cząsteczki poprzedzającej dany człon.

Różnica homologowa: 0x01 graphic

Izomery- to związki organiczne o jednakowym składzie chemicznym, a więc i masie cząsteczkowej, lecz o różnym ułożeniu atomów w cząsteczce.

0x08 graphic
0x01 graphic
butan

W przypadku struktury izo- atom trzeciorzędowy, czwartorzędowy- neo-propan

Nazewnictwo alkanów według IUPAC

  1. Jako strukturę podstawową związku wybiera się najdłuższy ciągły łańcuch, a następnie rozpatruje się związek jako pochodną tej struktury, uzyskaną przez zastąpienie atomów wodoru różnymi grupami alkilowymi.

  2. Gdy jest to konieczne oznacza się kolejnymi numerami atom węgla, do którego przyłączana jest grupa alkilowa.

  3. Atom węgla w łańcuchu, numeruje się tak atom węgla przy którym znajduje się podstawnik, oznaczony był możliwe najniższą liczbą.

  4. Jeżeli takie same grupy alkilowe występują w cząsteczce kilka razy jako łańcuchy boczne, to liczby ich grup określa się przedrostkiem di-, tri-, tetra-, itp., a pozycję każdej grupy łańcuchu wskazuje się za pomocą odpowiednich liczb.

  5. Jeżeli do łańcucha podstawowego dołączonych jest kilka grup alkilowych to wymienia się je kolejno w porządku alfabetycznym.

Własności fizyczne alkanów:

0x01 graphic
do 0x01 graphic
-gazy (bezbarwne, bezwonne, lżejsze od powietrza)

0x01 graphic
do 0x01 graphic
-ciecze (lżejsze od wody, nierozpuszczalne w wodzie)

0x01 graphic
i więcej -stałe (lżejsze od wody, nierozpuszczalne w wodzie)

Własności chemiczne alkanów:

  1. Halogenowanie:

  2. Spalanie:0x01 graphic

  3. Piroliza: 0x01 graphic

Otrzymywanie alkanów:

  1. Hydrogenacja (uwodornianie) alkenów: 0x01 graphic

  2. Redukcja halogenówalkilów:

a) hydroliza odczynnika Grignera:0x01 graphic

b) Redukcja metalem w środowisku kwaśnym:0x01 graphic

Główne źródła alkanów:

-ropa naftowa

-gaz ziemny

-węgiel

Zastosowanie alkanów:

  1. produkty destylacji naftowej:

  • produkty chlorowania (chloroalkany):