Gospodarka magazynowa

Rozwiązania do zarządzania gospodarką magazynową wspierają w usprawnianiu i optymalizacji procesów magazynowania: w efektywnym wykorzystaniu dostępnej przestrzeni i zarządzaniu nią, w utrzymywaniu odpowiednich stanów magazynowych, inwentaryzacji czy planowaniu. Zintegrowane rozwiązania pozwalają na kompleksowe zarządzaniemagazynem na bazie aktualnych danych oraz zautomatyzowanie czasochłonnych procesów.

Efektywna gospodarka magazynowa przynosi korzyść każdej firmie produkcyjnej nie tylko z uwagi na fakt podniesienia wydajności pracy wewnątrz firmy, ale także możliwość lepszego planowania i zarządzania transportem, dostawami i dystrybucją. Rozwiązanie informatyczne zastosowane w tym obszarze:

• udoskonala wewnętrzny przepływ i składowanie towarów,

• ogranicza do minimum powtórne ruchy materiałowe,

• optymalizuje przepływ materiałów i towarów przychodzących oraz wychodzących,

• pozwala zaplanować inwentaryzacje,

• zapewnia sprawną obsługę dokumentacji,

• upraszcza i usprawnia nadzór i kontrolę,

• poprawia efektywność pracy i zarządzania.

Rozbudowany system pozwala na kontrolę i zarządzanie wszystkimi fazami gospodarki magazynowej, od przyjęcia towaru, aż po jego wydanie, i daje dostęp do bieżących, ogólnych i szczegółowych informacji dotyczących wszystkich procesów.

Gospodarka magazynowa

[edytuj]Metody analizy gospodarki magazynowej

Analizę gospodarki magazynowej można przeprowadzać stosując różne metody. Najbardziej rozpowszechniona jest analiza wskaźnikowa. Polega ona na obliczeniu określonych wskaźników, a następnie na interpretacji wyniku i wyciągnięciu wniosków.

Najczęściej do analizy gospodarki magazynowej stosuje się:

• wskaźniki wydajności,

• operacyjne logistyczne wskaźniki pracy magazynu,

• wskaźniki kosztowe działalności magazynów,

• wskaźniki ekonomiczne pracy magazynu.

[edytuj]Wskaźniki wydajności

Wskaźnik wykorzystania pojemności użytkowej magazynu

Vs - pojemność składowa (nominalna) wg planu zagospodarowania przestrzeni magazynowej (m3)

Vu - pojemność użytkowa magazynu (m3)

Wskaźnik ten określa, jaka część całej pojemności magazynu jest wykorzystywana do składowania materiałów bądź towarów.

Wskaźnik wykorzystania pojemności składowej magazynu

Vsw - pojemność składowa wykorzystana magazynu (m3)

Vs - pojemność składowa (nominalna) wg planu zagospodarowania przestrzeni magazynowej (m3)

Ten miernik określa, czy pojemność składowa, jaka w założeniu powinna być wykorzystywana, rzeczywiście jest przeznaczona na magazynowanie towarów lub materiałów. Wskazane jest, aby wskaźnik kształtował się najbliżej wartości 1.

Wskaźnik eksploatacji przestrzeni składowej magazynu

Om - wielkość obrotu magazynowego (przychód + rozchód) rozchód badanym okresie (t, zł)

Vs - pojemność składowa (nominalna) wg planu zagospodarowania przestrzeni magazynowej (m3)

Miernik ten określa stopień wykorzystania powierzchni składowej magazynu.

Wskaźnik technicznego uzbrojenia przestrzeni magazynowej

Ww - wartość wyposażenia technicznego magazynu (zł)

Vu - pojemność użytkowa magazynu (m3)

Wskaźnik określa, w jakim stopniu powierzchnia użytkowa magazynu jest wykorzystana na maszyny i urządzenia. Dzięki niemu dowiedzieć się można o technologicznym zaawansowaniu magazynu.

Wskaźnik wyposażenia przestrzeni magazynowej w środki transportowe

Wst - wartość środków transportu magazynowego (zł)

Vu - pojemność użytkowa magazynu (m3)

Określa poziom zmechanizowania magazynu, czyli ilość środków transportowych wykorzystywanych przy przemieszczaniu towarów i materiałów w granicach magazynu.

Wskaźnik wydajności środków transportu magazynowego

Qr - ciężar ładunków przemieszczanych za pomocą środków transportu magazynowego w badanym okresie (t)

Tte - efektywny czas pracy środków transportu magazynowego w badanym okresie (godz.)

Miernik wskazuje na poziom wykorzystywania środków transportu w procesie magazynowania. Określa, czy środki transportu są dobrze wykorzystywane i czy są one odpowiednio przystosowane do pracy w magazynie.

Wskaźnik wykorzystania środków transportu magazynowego

Tte - efektywny czas pracy środków transportu magazynowego w badanym okresie (godz.)

Qr - ciężar ładunków przemieszczanych za pomocą środków transportu magazynowego w badanym okresie (t)

Ttn - nominalny fundusz czasu pracy środków transportu magazynowego w badanym okresie (godz.)

Qn - nominalna zdolność przewozowa środków transportu magazynowego w badanym okresie (t); jest to suma iloczynów nominalnej nośności lub udźwigu środków transportu przez liczbę cykli roboczych środka transportu w badanym okresie

Miernik określa stopień wykorzystania środków transportowych w porównaniu z ich nominalnymi możliwościami. Im wyższy wskaźnik, tym efektywniejsze wykorzystanie tych środków transportu.

Wskaźnik wykorzystania czasu pracy urządzeń mechanicznych

Tue - efektywny czas pracy urządzeń mechanicznych stosowanych w magazynie w badanym okresie (godz.)

Tun - nominalny fundusz czasu pracy urządzeń mechanicznych magazynu w badanym okresie (godz.)

Określa stopień wykorzystania urządzeń mechanicznych w porównaniu z ich możliwościami.

Wskaźnik wykorzystania urządzeń do składowania

Gw - ciężar (w t) lub objętość (w m3) dóbr materialnych składowanych w urządzeniach do składowania w czasie badania

Gn - dopuszczalne obciążenie składowanymi dobrami materialnymi (w t) lub nominalna pojemność (w m3) urządzeń do składowania znajdujących się w magazynie

Miernik pozwala na określenie, w jakim stopniu wykorzystywane są palety, półki, kontenery i inne urządzenia do składowania.

Wskaźnik paletyzacji ładunków w magazynie

Zsp - wielkość zapasu dóbr materialnych składowanych w magazynie na paletach w czasie badań (t)

Zc - wielkość całego zapasu dóbr składowanych w magazynie w czasie badań

Określa, jaka część towarów lub materiałów jest składowana na paletach, a jaka część nie.

[edytuj]Operacyjne logistyczne wskaźniki pracy magazynu

Procentowy wskaźnik przyjętych zamówień do realizacji w stosunku do ogółu zamówień napływających w przyjętym do badania okresie

Z1 - wskaźnik

Zp - zamówienia przyjęte

Zo - zamówienia ogółem

Określa, ile ze wszystkich zamówień magazyn jest w stanie obsłużyć.

Procentowy wskaźnik zamówień zrealizowanych w stosunku do ogółu przyjętych zamówień

Z2 - wskaźnik

Zr - zamówienia zrealizowane

Zp - zamówienia przyjęte

Wskaźnik określa, w jaki sposób magazyn wywiązuje się ze swoich obowiązków. Ukazuje stopień realizacji zamówień. Wszelkie odchylenia skutkują opóźnieniami w dostawach.

Procentowy wskaźnik bezbłędnych dostaw w stosunku do ogółu wykonanych dostaw

Z3 - wskaźnik

DD - dostawy bezbłędne (dobre)

Do - dostawy ogółem

Ukazuje poziom poprawności realizowanych dostaw. Im wyższy, tym lepiej jest zorganizowany i zarządzany magazyn.

Procentowy wskaźnik bezbłędnie wystawionych faktur

Z4 - wskaźnik

FD - faktury bezbłędne

Fo - faktury ogółem

Określa poziom poprawności wystawianych faktur. Błędne faktury są przyczyną reklamacji, więc jak najwyższy poziom miernika jest jak najbardziej pożądany.

Procentowy wskaźnik zamówień zrealizowanych z opóźnieniem

Z5 - wskaźnik

Zop - zamówienia zrealizowane z opóźnieniem

Zo - zamówienia ogółem

Wskaźnik określa, ile z ogółu zamówień jest takich, które są nieterminowo realizowane. Wskaźnik powinien być jak najniższy.

Procentowy wskaźnik zamówień zrealizowanych w niepełnym wymiarze żądanych asortymentów

Z6 - wskaźnik

Zn - zamówienia niepełne

Zo - zamówienia ogółem

Procentowy wskaźnik reklamowanych dostaw

Z7 - wskaźnik

Dr - dostawy reklamowane

Do - dostawy ogółem

[edytuj]Wskaźniki kosztowe działalności magazynów

Wskaźnik kosztów magazynowania

Kmc - łączne koszty magazynowania w badanym okresie (zł)

Omr - wielkość obrotu magazynowego wg rozchodu w badanym okresie (t, zł)

Jest to jeden z podstawowych mierników efektywności funkcjonowania magazynu. Pozwala na śledzenie oszczędności działalności magazynu w kolejnych okresach. Jego zaletą jest to, że dość precyzyjnie charakteryzuje podstawową funkcję magazynu, a wadą - że zależy od zbyt wielu czynników (np. poziomu zróżnicowania cen, stawek płac, struktury asortymentowej obrotu).

Wskaźnik kosztów składowania zapasu

Kmc - łączne koszty magazynowania w badanym okresie (zł)

Zs - zapas średni w badanym okresie (zł, t)

Ten wskaźnik określa poziom kosztów, które przypadają na każdą złotówkę (lub inną jednostkę, np. tonę, kilogram) wartości składowanego materiału bądź towaru. Im niższy wskaźnik, tym sprawniej i taniej funkcjonuje magazyn.

Wskaźnik kosztów efektywności pracy magazynu

Kmjb - jednostkowy koszt magazynowania okresu bazowego (zł)

Kmjd - jednostkowy koszt magazynowania okresu docelowego (zł)

Omrd - wielkość obrotu magazynowego wg rozchodu w okresie docelowym (t, zł)

Określa poziom, na jakim kształtowały się koszty magazynowania w dwóch okresach, oraz jak kształtowała się efektywność pracy magazynu w tych okresach.

Wskaźnik kosztów utrzymania powierzchni i przestrzeni magazynowej

Kmc - łączne koszty magazynowania w badanym okresie (zł)

Pu - powierzchnia użytkowa magazynu (m2)

Vu - przestrzeń użytkowa magazynu (m3)

Wskaźnik służy do porównania działalności podobnie zorganizowanych magazynów. Należy pamiętać o tym, aby zawsze brać pod uwagę technologię składowania w magazynie, gdyż wtedy wynik jest bardziej wiarygodny. Coraz częściej stosuje się drugi wskaźnik (Muprz), szczególnie przy ocenie magazynów zmechanizowanych wysokiego składowania.

Wskaźnik kosztów eksploatacji wyposażenia magazynu

Kmu - koszty eksploatacji wyposażenia magazynowego (zł)

Ww - wartość maszyn i urządzeń stanowiących wyposażenie magazynu (zł)

Miernik stosowany jest do porównania podobnie zorganizowanych technologicznie magazynów, do śledzenia szybkości unowocześniania wyposażenia magazynu lub do analizy kosztów użytkowania maszyn i urządzeń w konkretnym czasie oraz magazynie.

Wskaźnik kosztów zatrudnienia pracownika magazynowego

Kmo - koszty osobowe pracowników magazynu (zł)

Zp - średnia liczba pracowników zatrudnionych w magazynie w badanym okresie

Wysokość miernika zależy od: wielkości magazynu, stopnia jego mechanizacji, liczby i stopnia kwalifikacji pracowników, wysokości płac. Wskaźnik powinien być analizowany łącznie z miernikami zmechanizowania magazynów, gdyż wielkość zatrudnienia jest niższa w magazynach zmechanizowanych z ręczną obsługą.

Wskaźnik obniżki kosztów jednostkowych magazynowania

Kj0 - jednostkowe koszty magazynowania przed wprowadzeniem mechanizacji

Kj1 - jednostkowe koszty magazynowania po wprowadzeniu mechanizacji

Miernik służy do oceny efektywności nowowprowadzonych maszyn i urządzeń.

[edytuj]Wskaźniki ekonomiczne pracy magazynu

Wskaźnik stopy zysku osiągniętego przez magazyn

U - wielkość zysku osiągniętego przez magazyn w badanym okresie (zł)

Kmc - łączne koszty magazynowania w badanym okresie (zł)

Wskaźnik stanu zapasów w magazynie

Zi - wielkość zapasu magazynowego na początku badanego okresu (t, zł)

Omp - wielkość obrotu magazynowego wg przychodu w badanym okresie (t, zł)

Omr - wielkość obrotu magazynowego wg rozchodu w badanym okresie (t, zł)

Miernik może być powszechnie stosowany. Odzwierciedla zmieniający się stan zapasów w badanym okresie.

Wskaźnik średniego zapasu w magazynie

Z1 - wielkość zapasu magazynowego na początku badanego okresu (t, zł)

Zn - wielkość zapasu końcowego (t, zł)

Z2 - stany zapasów w badanym okresie (t, zł)

n - ogólna liczba stanów zapasów będąca podstawą obliczenia zapasu średniego

Wskaźnik średniego obrotu magazynowego

Omr - wielkość obrotu magazynowego wg rozchodu w badanym okresie (t, zł)

d - liczba dni w badanym okresie

Wskaźnik szczególnie przydaje się do oceny działalności magazynu o szerokim asortymencie materiałów lub towarów. Oblicza się go również w celu porównania magazynów o podobnej wielkości i wartości obrotu oraz ustalenia ewentualnych odchyleń

Wskaźnik wartości zapasu magazynowego

Zs(w) - wartość średniego zapasu magazynowego w badanym okresie (zł)

Zs(t) - wielkość średniego zapasu magazynowego w jednostkach naturalnych w badanym okresie (t, m3, j.ł.)

Miernik ten określa średnią wartość jednostki towarów lub materiałów składowanych w magazynie.

Wskaźnik szybkości obrotu magazynowego (rotacji): w razach i w dniach

Omr - wielkość obrotu magazynowego wg rozchodu w badanym okresie (t, zł)

Zs - wielkość średniego zapasu magazynowego w badanym okresie (t, zł)

d - liczba dni w badanym okresie

Wskaźnik rotacji zapasów w razach (Mrr) określa, ile razy w danym czasie trzeba było dokonać obrotu średnim zapasem, aby uzyskać określoną wielkość rozchodu towarów lub materiałów. Wskaźnik rotacji zapasów w dniach (Mrd) oznacza, przez jaki okres przeciętny zapas pokrywał wielkość rozchodów materiałów lub towarów.

Wskaźnik wykorzystania przepustowości magazynu

Omr1,2,...,n - wielkość obrotu magazynowego poszczególnych asortymentów towarów lub materiałów wg rozchodu w badanym okresie (zł)

Zm1,2,...,n - wielkość zapasów maksymalnych poszczególnych asortymentów towarów lub materiałów, które może pomieścić magazyn wg planu zagospodarowania przestrzeni składowej (zł, t, j.ł.)

Mrr1,2,...,n - szybkość obrotów magazynowych (wielkość rotacji) poszczególnych asortymentów towarów lub materiałów w razach

Wskaźnik wykorzystania przepustowości magazynu wyrażany jest wielkością bezwzględną. Im wskaźnik jest bliższy jedności, tym korzystniejsza jest intensywność procesów magazynowych.

Na potrzeby konkretnego magazynu, składującego towary lub materiały określonej branży, można wyprowadzić jeszcze wiele innych wskaźników. Najważniejsze jest, aby do każdego miernika określić przedziały, w których powinny mieścić się obliczone wyniki. Gdyby wyniki nie mieściły się w przedziałach, należy określić taki sposób postępowania, aby poprawić organizację tych sfer, które nie działają prawidłowo.

---