1.Przedmiot zainteresowań nauki administracji.

• wpływ ustroju państwa na kształt administracji,

• sprawy środowiska, w którym działa administracja i wzajemnego oddziaływania na siebie np. środowisko miejskie czy wiejskie,

• struktury administracji i wzajemne powiązania aparatu administracyjnego (np. organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego),

• zagadnienia kadr w administracji,

• praktyczne działania administracji,

• techniczne aspekty funkcjonowania administracji np. informatyzacja,

• wzajemne uwarunkowania tych czynników.

2.Co to znaczy, że nauka administracji ma charakter interdyscyplinarny.

Interdyscyplinarność nauki to nauka złożona z dwóch lub więcej dyscyplin naukowych, która korzysta z dorobku naukowego kilku odrębnych dziedzin.

Pozostałe nauki przyjmujące za swój przedmiot badań problematykę AP:

• Socjologia- stosuje się jako „narzędzia poznania” wyniki badań socjologicznych, które pomagają w realizacji nałożonych na urzędników zadań w zakresie oddziaływania na różne grupy społeczne.

• Organizacja- sprawność i skuteczność działania, racjonalna organizacja pracy w administracji.

• Psychologia, statystyka, nauki polityczne, ekonomia, kryminologia, teoria organizacji.

3.Teoria biurokracji Maxa Webera.

Na model idealnej biurokracji składają się m.in. następujące zasady:

• Rozczłonkowanie celów organizacji na elementarne operacje. Zadania, które są zbyt trudne dla pojedynczego człowieka, trzeba rozłożyć na elementarne operacje.

• Standaryzacja metod zarządzania : działalność organizacji jest przewidywalna i niezależna od indywidualnych różnic uczestników organizacji.

• Bezosobowość. Idealny kierownik nie przejawia żadnych uczuć wobec swoich podwładnych lub klientów. Zarządza w sposób bezosobowy, bezstronny, obiektywny, formalny.

• Kompetencja. Podstawą do zajęcia stanowiska w organizacji biurokratycznej jest wiedza i kwalifikacje zawodowe. Nie liczą się zasługi, tytuł własności lub inne względy np. wybór demokratyczny.

• Ciągłość działań organizacji i możliwość ich przewidywania. Funkcje w organizacji przypisane są do pozycji w hierarchii. Ludzie na stanowiskach zmieniają się a funkcje pozostają niezmienione.

• Hierarchiczna struktura organizacji i zasada jednoosobowego kierownictwa.

• Oddzielenie prawa własności od funkcji zarządzania. Organizacją biurokratyczną nie powinien zarządzać jej właściciel, gdyż zgodnie z prawem własności właściciel może dysponować swoją własnością według swego uznania, a to właśnie w organizacji biurokratycznej jest niepożądane. W organizacji biurokratycznej władza przechodzi z rąk właściciela w ręce wyspecjalizowanego eksperta będącego najemnym pracownikiem.

4.Plusy i minusy obsady stałej i zmiennej w urzędzie administracji publicznej.

OBSADA STAŁA

PLUSY:

- komfort dla pracownika,

- stabilizacja życiowe,

- możliwość doskonalenia się i robienia coś więcej w jednym kierunku.

MINUSY:

-pracownicy stają się pewni siebie i Obią coś nie tak dokładnie jak na początku,

OBSADY ZMIENNEJ

PLUSY:

- świeże spojrzenie na mankamenty pracownika poprzedniego.

- bardziej wydajny, ciekawy, mniej błędów popełnia taki pracownik.

MINUSY:

-zajmuje doraźnie etat

- nie inwestuje się w takiego pracownika.

- jest to alternatywa dla stałych pracowników.

5.Czynniki wpływające na wielkość zespołu pracowniczego.

• elastyczność zatrudnienia,

• gospodarka rezerwami,

• ciągłość wiedzy i doświadczenia

• płace, awanse, wydajność pracy,

• podnoszenie kwalifikacji

• ogólny poziom adm publicznej.

6.Przyczyny zniekształcenia informacji.

• zniekształcenie informacji przez odbiorcę,

• potwierdzenie dotarcia informacji,

• kłamstwo, świadome wprowadzenie w błąd,

• znaczna odległość od wydającego polecenie do pracownika mającego je wykonać (szczeble pracownicze),

• mylenie wniosków z faktami,

• konieczność streszczania,

• syndrom prestiżu.

7.Normatywna organizacja stanowiska pracy.

Zgodnie z  zaleceniami, analizie powinny być poddawane  wszystkie ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa i ergonomii elementy stanowisk pracy w celu ich  poprawy,  tak aby warunki pracy gwarantowały:

• dostatecznie przestronne pomieszczenia dla pracowników, wydzieloną przestrzeń  dla klientów,  wystarczająca przestrzeń na biurku na dokumenty i komputer, bezpieczne  drogi komunikacyjne,

• odpowiadające wymaganiom wyposażenie w narzędzia pracy (sprzęt komputerowy, drukarki , kserokopiarki, faksy, oprogramowanie),

• właściwe wyposażenie w meble - zwłaszcza ergonomiczne siedziska, ważne dla pracy siedzącej,

• prawidłowe warunki równomiernego oświetlenia pomieszczeń i pola pracy (np. brak odbić na ekranie monitora) zapewniające pracę nie prowadząca do nadmiernego zmęczenia wzroku, co jest szczególne istotne przy intensywnej pracy wzrokowej z monitorem,

• niski poziom hałasu, zgodny z normami hałasu dla pracy umysłowej ,

• temperaturę i wilgotność pomieszczeń zapewniające komfort cieplny.

8.Schemat budowy urzędu administracji publicznej.

Urzędy administracji w dużym stopniu ukształtowane są przez przepisy prawa, zatem kierownictwo aparatu AP nie zawsze ma wpływ na jego kształt.

Pierwszą czynnością przy tworzeniu modelu instytucji jest określenie celu. Inne cele spełnia jednostka organizacyjna typu organu państwowego, a inne szkoła, przedsiębiorstwo. Celem przy tworzeniu organu AP może być np. realizacja kompetencji władczych.

Dalszym etapem prac nad modelem organizacyjnym instytucji jest łączenie stanowisk w komórki organizacyjne. Etap ten polega na procesach łączenia mniejszych jednostek w większe zespoły, co w rezultacie powinno doprowadzić do utworzenia całości organizatorskiej danej instytucji. Układ ten tworzy hierarchię organizacyjną. W wyniku tego powstaje drabina organizacyjna, w której mamy do czynienia ze stanowiskami kierowniczymi i wykonawczymi.

Kolejnym ważnym elementem jest zbudowanie odpowiedniego systemu informacyjnego, który by zapewnił łączność między wszystkimi komórkami całości i wymianę informacji między nimi.

Modele instytucji, aby były bardziej trwałe należy sformalizować poprzez przepisy prawa. Podstawową rolę w tym zakresie spełnia statut danej jednostki np. statut gminy, regulamin, instrukcje służbowe, taryfikatory płac (zawierają wskazówki dotyczące wynagrodzenia za daną pracę).

Ważne jest również określenie obowiązków związanych z danym stanowiskiem. Wprowadza to ład i porządek oraz pomaga w ustaleniu odpowiedzialności za nieprawidłowe działanie a AP. Należy także przewidzieć sankcje za naruszenie obowiązków lub niewykonanie zadań.

9.Od czego zależy obsada stanowiska w administracji.

• osiągnięcie określonego wieku,

• posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych,

• posiadanie obywatelstwa polskiego,

• nie mogą być karane za przestępstwo popełnione z winy umyślnej,

• posiadanie „nieskazitelnego charakteru” czyli musi cieszyć się „nieposzlakowaną opinią”,

• wykazywać się odpowiednim stanem zdrowia pozwalającym na zatrudnienie w służbie publicznej,

• posiadać odpowiednie kwalifikacje, staż pracy.

10.Kontrola administracji publicznej. Definicja i rodzaje kontroli.

W ramach kontroli uprawniony organ (podmiot) bada tylko czy dane podmioty działają zgodnie z obowiązującymi wzorcami tj. zgodnie z prawem, zgodnie ze stanem wiedzy lub techniki, czy działają gospodarnie itp. Kontroler ocenia i wyciąga wnioski z przeprowadzonej kontroli. Nie może jednak nakazać określonego działania czy zachowania.

Nadzór jest pojęciem szerszym od kontroli polega na wydawaniu wiążących poleceń zmiany kierunku działania lub istniejącego stanu rzeczy.

Rodzaje kontroli:

• Inspekcja polega na bezpośredniej obserwacji kontrolowanej jednostki i porównanie tego zachowania z przyjętymi wzorcami.

• Lustracja nie jest kontrolą nakierowaną na zachowanie określonego podmiotu lecz na określony przedmiot, którego stan i cechy porównuje się z przyjętymi wzorcami.

• Rewizja kontrola z zakresu finansów, środków finansowych, składników majątkowych kontrolowanej jednostki, porównanie z dokumentacją, ocena prawidłowości dysponowania tymi środkami.

• Wizytacja kontrola dotycząca całokształtu działalności kontrolowanej (zawiera w sobie pozostałe rodzaje kontroli).

11.Administracja zespolona.

Administracja zespolona jest elementem rządowej administracji terenowej. Chodzi o powiązanie organizacyjne organów tej administracji wyróżnionych przedmiotem działania, należących do różnych działów administracji rządowej (nazwanych w ustawie o administracji rządowej w województwie kierownikami zespolonych służb, inspekcji i straży, np. komendant wojewódzki straży pożarnej, wojewódzki lekarz weterynarii, kurator oświaty, itd.), pod kierownictwem jednego organu o kompetencji ogólnej-wojewody w celu redukcji kosztów administracji, lepszej koordynacji działań i unikania dublowania kompetencji. Organy rządowej administracji zespolonej:

• Komendant Wojewódzki Policji,

• Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej,

• Kurator Oświaty,

• Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny,

• Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej,

• Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego,

• Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa,

• Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska,

• Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych,

• Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego,

• Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego,

• Wojewódzki Konserwator Zabytków,

• Wojewódzki Lekarz Weterynarii.

Wymienione organy dysponują aparatem pomocniczym w postaci wojewódzkich komend, inspektoratów, oddziałów i kuratoriów.

12Administracja nie zespolona.

Organami administracji nie zespolonej (niekiedy zwanej również administracją specjalną) są podmioty podporządkowane właściwym ministrom oraz kierownikom państwowych osób prawnych i kierownikom innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa. Załącznik do ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (tj. Dz. U. z 2001 Nr 80, poz. 872 ze zm.) wymienia następujące organy administracji nie zespolonej:

• Dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień,

• Dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej,

• Dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych,

• Dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar,

• Dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych,

• Dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej,

• Dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych,

• Dyrektorzy urzędów morskich,

• Dyrektorzy urzędów statystycznych,

• Dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej,

• Komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci placówek i dywizjonów Straży Granicznej,

• Okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego,

• Państwowi inspektorzy sanitarni,

• Powiatowi oraz graniczni lekarze weterynarii.

Działalność organów administracji nie zespolonej oparta jest z reguły na zasadzie centralizacji. Działają w ramach zasadniczego podziału terytorialnego kraju lub w ramach podziałów specjalnych.

13.Na czym polega zasada resortowości i prowinjalności..

Zasada prowincjonalności

Na jednym terenie sprawy z różnych działów administracji należą do jednego organu. Nie ma tu podziału na organy centralne i terenowe, gdyż organ centralny działa w terenie. Zasada ta zapewnia jednolitość działania organu administracji na danym terenie.

Zasada resortowości

Uwzględniając zasadę resortowości funkcje administracji państwowej dzieli się wg. pokrewieństwa spraw. W jednym resorcie grupuje się sprawy rzeczowo pokrewne, a na czele resortu stoi minister, który zazwyczaj posiada swoje ogniwa terenowe. Sprawy dotyczące resortów określa ustawa o działach administracji rządowej.

14.Centralizacja i decentralizacja. Koncentralizacja i dekoncentralizacja.

Centralizacja- system organów administracji jest zorganizowany w ten sposób, ze podejmowanie decyzji należy wyłącznie do organów wyższych. Centralizacja wiąże się nierozłącznie z hierarchicznym podporządkowaniem organów administracji niższych szczebli organom wyższym.

Decentralizacja- jest to przesunięcie ciężaru administrowania na organy niższych szczebli (dekoncentracja) połączone z wyposażeniem tych organów w samodzielność i względną niezależność. Przez decentralizację rozumie się taki system organizacji administracji, w którym organy niższe nie są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia. Prowadzi to do samodzielnego, wolnego w określonym zakresie od ingerencji organów wyższych, wykonywania administracji.

Dekoncentracja - jest immanentną cechą decentralizacji. Polega na rozproszeniu kompetencji na większą ilość organów.

Dekoncentracja terytorialna odbywa się w pionie, polega na przeniesieniu kompetencji na organy niższego szczebla. Dekoncentracja pozioma (resortowa) to przeniesienie kompetencji z jednego resortu na organ na tym samym szczeblu w innym resorcie. Dekoncentracja skośna to przeniesie kompetencji z jednego resortu na organ niższego szczebla w drugim resorcie.

Koncentracja- kompetencje przyznane administracji państwowej mają być spełnione przez szczeble wyższe, zwłaszcza centralne. Dochodzi wówczas do zjawiska skupienia kompetencji w rękach np. ministra, wojewody.

15.Model budowy administracji publicznej w Polsce.

Administracja publiczna:

• Administracja rządowa:

Ze względu na zakres jej działania:

*administracja centralna obejmuje swoim zasięgiem całe terytorium kraju,

*administracja terenowa działają na ściśle określonym terytorium.

• Administracja samorządowa:

1.Gmina:

*organ wykonawczy: wójt, burmistrz, prezydent,

*organ stanowiący: Rada Gminy.

2.Powiat:

* organ wykonawczy: Zarząd Powiatu,

* organ stanowiący: Rada Powiatu.

3.Województwo:

*organ wykonawczy: Zarząd Województwa,

*organ stanowiący: Sejmik Wojewódzki.

• Administracja państwowa:

*Prezydent RP,

*organy NIK,

*KRRiT,

*RPO,

*KRS,

*organy NBP,

*centralne organy administracji podległe Sejmowi.

16.Style kierowania (autokratyczny i demokratyczny).

W procesie kierowania istotny jest wybór odpowiedniego stylu:

• Styl autokratyczny charakteryzuje centralizacja władzy w rękach kierownika, przewaga decyzji jednoosobowych i poleceń służbowych, brak swobody podwładnych, duży dystans w kontaktach z podwładnymi itp.

• Styl demokratyczny charakteryzuje więź kierownika z grupą i dążenie do uzyskania aprobaty osób podporządkowanych, wysłuchiwanie, zachęcanie do wyrażania opinii
  i poglądów a także pewna swoboda w działaniu podwładnych.

17.Decyzje, podział decyzji (decyzje kierownicze).

Decyzja to akt świadomego, nielosowego i celowy wyboru jednego z rozpoznanych i uznanych za możliwe (prawdopodobne) i dopuszczalne wariantów (kierunków)

przyszłego działania.

Rodzaje decyzji:

• decyzja administracyjna- podstawowa forma rozstrzygnięć organów administracji. Akt rozstrzygający władczo. Jest to jednostronne rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach konkretnej osoby w indywidualnej sprawie. Rozstrzyga sprawę co do jej istoty w całości lub części. Adresatem decyzji jest zawsze strona postępowania. Decyzja, co do zasady, powinna mieć formę pisemną.

• Decyzja zła- sprzeczna z normami prawnymi.

• decyzja optymalna - wybrane rozwiązanie jest z punktu widzenia ustalonych wcześniej kryteriów najlepsze ze wszystkich innych .h

18.Wypracowanie decyzji optymalnej.

Etapy podejmowania decyzji:

• Zastanowienie się czy w ogóle należy podjąć decyzję,

• Jakie kryteria należy przyjąć do podjęcia decyzji,

• Hierarchizacja kryteriów, wybór najważniejszych,

• Zastanowienie się nad innymi wyjściami,

• Porównanie alternatyw,

• Wybór najlepszej alternatywy.

19.Planowanie w administracji.

Planowanie odgrywa szczególną rolę w administracji publicznej.

Planowanie w sferze „zewnętrznej”, dotyczyć ono może jednostki (obywatela), planowanie powinno być przewidziane ustawą.

Planowanie w sferze „wewnętrznej” wystarczy ogólna norma kompetencyjna. Jest działaniem racjonalnym każdego kierownika.

Rola planowania w administracji nie będzie jednakowa we wszystkich sferach jej aktywności. Będą np. sfery gdzie planowanie działalności wręcz nie będzie możliwe lub gdzie nie będzie ono miało większego znaczenia np. decyzje administracyjne przyznające pewne uprawnienia lub ich odmowa (tam gdzie administracja działa w tradycyjnych formach stanowiąc np. akty administracyjne planowanie na szeroką skalę jest nie możliwe, gdyż brak jest danych które by przewidywały jakiego rodzaju akty i w jakiej liczbie mają być wydane przez administrację.

Sferą która w pierwszej kolejności powinna być objęta planowaniem, jest działalność administracji polegająca na bezpośrednim przekształcaniu stosunków społecznych, objętych działalnością organizatorską administracji. Przy tym chodzić tu może o przekształcenia w zakresie komunikacji i rozwoju środków transportu, planowanie w dziedzinie przestrzennej, w dziedzinie podniesienia zdrowotności, w zakresie rozwoju sieci szkolnictwa i placówek kulturalnych itp.

W sferze wewnętrznej działania administracji planować można: kształcenie kadry aparatu administracyjnego, posiedzenia organów kolegialnych, pracę organów, urlopy urzędników itp.

20.Czas pracy kierownika.

Czas pracy powinniśmy określić co pół godziny.. 8,00; 8.30; 9.00 ..

Co robimy w urzędzie adm publ w godzinach.

* 8.00 i 15.30 sprawdzenie poczty,

* 11.00 - 13.00 jesteśmy wtedy najsilniejsi o tej porze wykonuje sięnajważniejsze czynności,

* 9.00 - 10.30 spotkania, narady, przyjmowanie interesantów.

* 13.00 - 14.30 nadzór i kontrola.

21.Zasady efektywnego kierowania.

1. ZASADA PRZYSTOSOWALNOŚCI: należy dostosować poziom wymagań mino wszystko do poziomu intelektualnego pracowników. Nie wymagamy wysiłku ponad siły. Dlatego należy doszkalać ludzi albo ograniczać wymagania.

2. ZASADA MIERNIKÓW: stworzyć i upublicznić obiektywne oceny pracy podwładnych. Tzw.: reguły gry kary i nagrody.

3. ZASADA KONCENTRACJI: pracownik ma się skupiać na rzeczach ważnych i jego obowiązkach.

4. ZASADA BODZCÓW: nacisków i gróźb, trafiają jako jednolite bodźce żeby pracowali nad sobą, np., zwrócenie publicznie uwagi.

5. ZASADA PARTYCYPACJI: szef musi dzielić się sukcesem z podwładnymi.

6. ZASADA SAMOREALIZACJI: należy tworzyć warunki, każdy ma robić to co lubi, wysyłać na kursy, studia, szef musi obserwować pracownika oceniać indywidualnie.

7. ZASADA FACYLITACJI: im więcej osób robi to samo zadanie tym lepszy wynik będzie osiągnięty.

22.Kompensacja i nadkompensacja.

ZJAWISKO KOMPENSACJI - jeżeli człowiek sobie radzi na pewnych polach to szuka kompensacji ( realizacji) na innych płaszczyznach

ZJAWISKO NADKOMPENSACJI- powstaje wtedy kiedy staramy się uzyskać mistrzostwo na polu, które nie do końca do nas pasuje.

---