PROGRAM:

• Rozwój zrównoważony

• Monitoring środowiska

• Zanieczyszczenia środowiska

• Energia, źródła energii

• Gospodarka wolno-ściekowa

• Gospodarka odpadami

• Wartościowanie środowiska

• Narzędzie ochrony i kształtowanie środowiska

1. Człowiek ma niepodważalne prawo do wolności, równości i odpowiednich warunków zyia w środowisku, które pozawala mu zachować godność i żyć w dobrobycie.

Deklaracja Sztokholmska 1972

2. Historia:

1969 - Raport sekretarza ONZ U - Thanta „Człowiek i jego środowisko” ( Środowisko ulega zanieczyszczeniu=> degradacji, degeneracji

1972 - Światowy Kongres Sztokholmski „tylko jedna ziemia”

1972 - Klub rzymski, raport „Granice wzrostu”

1975 - Światowy kongres Kioto

1978 - Jan Paweł II - „ Być nad mieć”

1992 - Rio de Janeiro „ Szczyt ziemi” - Agenda 21 - Rozwój zrównoważony

1993 - Lucerna, podsumowanie możliwości działań na diodzie rozwoju zrównoważonego na świecie

2002 - Johannesburg - 10 lat po Rio „II szczyt ziemi”

3. Trendy w ochronie środowiska:

∙ lata po II wojnie światowej

Historyczne legalne zrzuty ścieków, emisje do powietrza, składowanie i zakopywanie odpadów stałych

∙ korzystanie ze środowiska, jako dobra ogólnie dostępnego i darmowego

∙ lata 70-80 - oczyszczanie, odsiarczanie gazów spalinowych, oczyszczanie ścieków, selektywne składowanie odpadów

∙ lata 90 - całkowite zapobieganie i recyrkulacja odpadów

∙ wiek XXI :

- zintegrowana ochrona środowiska

- traktowanie środowiska jako dobro wspólne

- wartościowanie środowiska

- globalizacja, a środowisko

- nowe zagrożenia środowiska

- katastrofy ekologiczne

4. Współzależność pomiędzy rozwojem, a jakością środowiska

∙ długoterminowe strategie działań

∙ zaniechanie działań powodujących destrukcje środowiska

∙ działanie w schemacie

5. Rio de Janeiro „Szczyt Ziemi” 1992”

1. domagano się:

- powołania ŚWIATOWEJ FEDERACJI EKOLOGICZNEJ - oragnu kontrolnego i legislacyjnego

- ustalenie ŚWIATOWEJ KONSTYTUCJI EKOLOGICZNEJ - podstawowego dokumentu ekologicznego

- powołanie ŚWIATOWEJ POLICJI EKOLOGICZNEJ - dla egzekwowania przestrzegania praw

-powołanie ŚWIATOWEGO TRYBUNAŁU EKOLOGIZNEGO

- założenia światowego Banku Ekologicznego - do sponsorowania nowych struktur i inwestycji w krajach rozwijających się

b) osiągnięto:

- powołanie nowego organu ONZ - KOMISJA TRWAŁEGO ROZWOJU (UNCSD)

- ustalenie kompetencji i zakresu działań światowego Funduszu Środowiska (GEF)

- organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) - w latach 1993-1998 specjalna grupa SOE tworzy niezwykle ważne dokumenty, pomocne dla opracowania tzw. wskaźników ekorozwoju „SUITAINABLE DEVELOPMENT ENVIRONMRNTAL INDICATORS”

- organizacje współpracujące : FAO, UNEP, IUCN, UNCE, UNCTAD

6. Organizacje międzynarodowe zajmujące się ochrona środowiska:

WHO - Worl Heath Organisation 1994 - Światowa Organizacja Zdrowia:

∙ działalnośc na rzecz poprawy stanu zdrowia ludzi na świecie

∙ pomoc dla krajów rozwijających się

FAO - Ford and Agriculture Organisation of the United Nation 1945, ONZ ds. Wyżywienia i rolnictwa:

∙ podnoszenie poziomu rolnictwa i wyżywienia na świecie

∙ popieranie rozwoju produkcji żywności i rolniczej

∙ zbieranie dystrybucji żywności

UNICEF - United Nation International Children Emergency 1946, Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz dzieci:

∙ opieka nad wyżywieniem i zdrowiem dzieci

∙ wspieranie placówek służby zdrowia niosące pomoc dzieciom

UNESCO - United Nation Educational Scientific and culture Organisation 1946, ONZ ds. Edukacji, Nauki I Kultury:

∙ popieranie o koordynacja współpracy oświatowej, naukowej i kulturowej między narodami, między innymi w zakresie ochrony środowiska

∙ kształtowanie świadomości ekologicznej

IUCN - International Union for Conservation of Nature Resources 1948 - Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i Zasobów Nawalnych:

∙ konserwacja przyrody, zwłaszcza różnorodność biologiczną

∙ dbanie o harmonijny rozwój ludności

∙ dbanie o zrównoważone korzystanie z zasobów naturalnych

UNIP - United Nation Evironmental Program Narodów Zjednoczonych Ochrony Środowiska

∙ koordynacja działań w ramach ochrony środowiska

∙ upowszechnienie technik ochrony środowiska

∙ organizowanie międzynarodowego programu ochrony środowiska

ECE - Un Economic Commision fr Europe 1946 - Europejska Komisja Gospodarcza ds. Europy - rozwiązywanie problemów ochrony środowiska w Europie:

- ochrona powietrza

- ochrona wód

- gospodarka odpadami

- bezpieczeństwo chemiczne

- nadzwyczajne zagrożenia

DHA - Departament of Humanitation ??? :

∙ zajmuje się ofiarami katastrof: powodzi, trzęsień ziemi, wybuchów wulkanów, tornad

∙ ofiarami awarii przemysłowych

∙ likwidowanie skutków tych katastrof

∙ organizowanie pomocy poszkodowanym

ILO - International Latour Organisation 1919 Międzynarodowa Organizacja Pracy

∙ zajmuje się stanem środowiska w miejscu pracy

∙ normy zanieczyszczenia powietrza

∙ nadzwyczajne zagrożenia

∙ ochrona pracowników przed chorobami i kalectwem

EEC - European Economic Community - Europejska Wspólnota Gospodarcza

OECD - Organisation for Economic Cooperation and Development - Organizacja wspólnoty gospodarczej rozwoju

Problemy ochrony środowiska z polityka gospodarczą wydaja akty prawne.

ROZWÓJ ZRÓWNOWAŻONY

1. Organizacje rządowe i pozarządowe Polski odpowiedzialne za o ś:

- prezydent RP

- Rada Ministrów - minister środowiska

- Państwowy Inspektorat Ochrony Środowiska

- Wojewódzki Inspektorat O Ś

- powiatowy Inspektorat O Ś

- Sanepid

- Instytut Meteorologii i gospodarki Wodnej

- Główny geolog kraju

- organizacje i instytucje ekologiczne

2. Podstawowe akty prawne o ś:

● ustawy:

- "Prawo ochrony środowiska" z 2001, z późniejszymi zmianami

- "Ustawa o odpadach" z 2001, z późniejszymi zmianami

- "Prawo wodne" z 2004

- "Prawo atomowe" 2004

● Polityki:

- Polityka Ekologiczna Państwa 2002-2010

Polityka Energetyczna państwa do 2025

- Zintegrowana Polityka Produktowa 2005

● Strategie:

- "Strategia dla przemysłu chemicznego"

● Raporty:

- raport o stanie środowiska

● Plany:

- Krajowy Plan rozdziału Uprawnień do Emisji Co2

3. Wskaźniki rozwoju zrównoważonego w zarządzaniu globalnym i lokalnym ( najgroźniejsze problemy):

a) Narastające dysproporcje między bogatą płn, a biednym płd

b) Powiększające się obszary deficytu wody oraz nędzy i głodu

c) Konflikt między cywilizacją konsumpcji i cywilizacją nędzy

d) Nasilające się przejawy terroryzmu mogące doprowadzić do uruchomienia arsenału broni jądrowej, biologicznej i chemicznej

Akcja Ratujmy Darfur - Polska Akcja Humanitarna:

- Polska Akcja Humanitarna --> kampanie i akcje

- Kampania wodna

- ok 1,1 mln ludzi nie ma dostępu do wody spełniające podstawowe normy czystości

- Akcje Edukacyjne - trwa zbiórka publiczna

Polskie Towarzystwo Magnezoologiczne - pilnowanie składu wody.

Świat i mieszkający w nim ludzie będą okr tym jak ludzkość rozwiąże zasadnicze dla nich problemy, wśród nich problem degradacji własnego środowiska przyrodniczego.

4. Zrównoważony i trwały rozwój to:

- rozwój społeczno - gospodarczy znormalizowany ze środowiskiem

- nieustanny, ograniczony rozwój społeczno - gospodarczy z poszanowaniem i wykorzystaniem dóbr przyrody

- prowadzenie wszelkiej działalności w harmonii z przyrodą i w taki sposób, aby nie powodować w przyrodzie nieodwracalnych zmian ( tzw. Degradacja środowiska)

Rozwój zrównoważony i trwały polega na trwałej poprawie jakości życia współczesnych i przyszłych pokoleń przez kształtowanie właściwych proporcji pomiędzy trzema rodzajami kapitału: ekologicznym, ludzkim i przyrodniczym.

Zarządzanie to zespół działań zmierzających do efektywnego wykorzystania zespołów ludzkich i środków materialnych, w celu osiągnięcia wcześniej sformułowanych założeń i zadań.

Jeżeli sformułowane założenia i podjęte zadania to realizacja zasad zrównoważonego rozwoju to istnieje pilna potrzeba opracowania miar oraz praktycznego posługiwania się nim.

5. Do oceny problemów społeczno - gospodarczych i ekologicznych opracowano system monitorowania wskaźnikowego w postaci narzędzi informacyjno - diagnostycznych. Takie wskaźniki spełniają funkcje:

- monitorowanie dokumentów planistycznych, programów, strategii i polityki

- dostarczają czytelnej i jasnej informacji o postępie realizacji tych problemów

- powinny stanowić źródło informacji

- kontrola społeczna

WSKAŹNIK ŻYCIA PLANETY - LIVING PALNET INDEX - to wskaźnik ogólnego stanu naturalnego ekosystemu na lądzie, w wodach słodkich oraz morzach i oceanach:

- wskaźnik populacji gatunków leśnych

- wskaźnik populacji gatunków wód słodkich

- wskaźnik populacji gatunków wód morskich

WSAŹNIK "EKOLOGICZNY ŚLAD", "ODCISK STOPY" - ECOLOGICAL FOOTPRINT - to całkowita ilość biologicznie produktywnej powierzchni ziemi (wliczając morza i oceany) niezbędna do zaspokojenia potrzeb konsumpcyjnych danej populacji oraz asymilacji odpadków przez tą populacje generalnych

Ustalone kategorie zasobów:

Obszary zabudowane, grunty orne, łąki i pastwiska, lasy, obszary energetyczne ( zapotrzebowanie na energie, ilość ha lasów, kt mogą wchłonąć CO2, ilość lasów, kt trzeba spalić aby uzyskać potrzebną energię), morza.

Występuje podział:

- ogólny

- ze wzg na państwo

- wg regionów i gr dochodowych

6. Zespoły wskaźników zrównoważonego rozwoju powinny być tworzone:

× w układzie czterech, a na poziomie lokalnym pięciu ładów dziedzinowych (środowiska, ekonomi, społeczny, instytucjonalny oraz planu przestrzennego)

× przy dostosowaniu zbioru wskaźników do specyfiki każdego poziomu krajowego, regionalnego i lokalnego

× z uwzględnieniem schematu : P- S - R (przyczyna/presja - stan/skutek - reakcja) - schemat ten jest wystarczający dla Polski

7. Wskaźniki dla Polski

- wskaźnik podstawowy z PKB

- wskaźnik o charakterze uzupełniającym + miernik trwałego dobrobytu ekonomicznego ISEW (indeks of

Wskaźnik ten w większym stopniu niż inne mierniki uwzględnia aspekty ochrony środowiska oraz problemy nierówności społecznej, bowiem punktem wyjścia ISEW jest indywidualna konsumpcja wyrażona w współczesnej nierówności społecznej

- wskaźnik całkowitych nakładów materialnych TMR (Total Material Requirements) - powinien być szczególnie ważny, określa ilość materiału i energii należy zużyć do wytworzenia 1 jednostki PKB ( im mniej tym lepiej)

- wskaźnik "ekologiczny ślad" (EF carrying capacity)

Pojemność środowiska (carrying capacity) - ilość produktywnej powierzchni ziemi przypadającej na 1 mieszkańca, możliwa do trwałego użytkowania.

Deficyt ekologiczny = porównanie wskaźnika EF z pojemnością środowiska

EKOROZWÓJ - ZBIÓR ZASAD I WSKAŹNIKÓW

1. Matryca zintegrowanego monitorowania wskaźnikowego zrównoważonego rozwoju:

1. cel nadrzędny "jakość życia"

2. cel główny "zrównoważony rozwój"

3. ląd środowiskowy

2. Moduł lokalnych wskaźników zrównoważonego rozwoju

Moduł docelowy

Moduł istniejący moduł rozszerzający

WWE - wspólne wskaźniki europejskie

3. Rodzaje wskaźników wg ważności:

a) krajowy

b) regionalny

c) lokalny

4. Wskaźniki stanu środowiska i zmiany presji na środowisko:

- jakość wód powierzchniowych

- jakość wód podziemnych

- udział ścieków komunalnych nieoczyszczonych

- udział ścieków przemysłowych nieoczyszczonych

- długość sieci kanalizacyjnych

- wielkość emisji zanieczyszczeń gazowych

- wskaźnik lesistości województwa

- powierzchnia terenów objętych ochroną prawną

- powierzchnia terenów zdegradowanych

- nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska

5. Wskaźniki świadomości społecznej

- udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska wg oceny jakościowej

- ilość interwencji i wniosków zgłaszanych przez mieszkańców

- liczba, jakość i okoliczność kampanii edukacyjno - informacyjnej

6. Zbiór zasad ekorozwoju:

× zasada oceny - zanieczyszczenia i odpady nie mogą przekraczać granic asymilacji (pojemności) środowiska

× zasada odnosząca się do nakładów

- stopa ilościowego zużycia zasobów odnawialnych ( w graniach regeneracyjnych możliwości środowiska)

- Stopa ilościowego zużycia nieodnawialnych (równa stopie wg której przyrastają ich odnawialne substytuty (zamienniki))

× zasady przyjęte w Światowej Karcie Przyrody 1982

× zasady Karty Ziemi (27 zasad 1992, Szczyt Ziemi w Rio)

× zasada respektowania ekorozwoju:

- równorzędność polityki ekologicznej = społecznej= przestrzennej

- integralność tych polityk

- harmonizacja procesów gospodarczych z przyrodniczymi

- trwały rozwój zrównoważony

× zasada integralności środowiska:

- myśleć globalnie, działać lokalnie

- każda rzecz jest powiązana z innymi

- każda rzecz musi gdzieś się podziać

- przyroda wie najlepiej

× zasada kooperacji

- zasada "zanieczyszczający płaci"

- zasada "użytkownik płaci"

- zasada prewencji (zapobiegania)

× zasada reagowania

× zasada prewencji

× zasada partycypacji społecznej

× Zasada regionalizacji

× zasada praworządności

× zasada sprawiedliwości międzypokoleniowej

7. Ekorozwój to ład zintegrowany:

- ład ekologiczny

- ład społeczny

- ład ekonomiczny

- ład przestrzenny

- ład instytucjonalno - polityczny\

8. Wielopoziomowe zarządzania i edukacja powinny być oparte na:

- ekohumanistyczny system wartości

- globalny, zintegrowany system informacji, który umożliwi:

a) powszechny dostęp do wiedzy

b) kompleksowe, dalekowzroczne, wymierne wartościowanie zamierzeń i skutków działań

c) inne zmiany w uwarunkowaniu życia

9. Program "World 3". W scenariuszu ujęto:

- wzrost populacji

- emisję gazów cieplarnianych Co2 ze spalania paliw kopalnych

- konsumpcję mięsa, ryb, owoców morza, zbóż oraz produktów leśnych

- wyznaczono i wykorzystano w globalnym scenariuszu rozwoju do 2050 wskaźniki:

a) doborbytu HWI (human Welfare Index)

b) HEF (HUman Ecological Footprint)

Prognozowany wzrost populacji 1950-2050

wykres

10. Scenariusz globalngeo rozowju zrównoważonego

Eliminacja ekologicznego deficytu przez:

Redukcja "Ecological Footprint" Utrzymanie ekologicznej pojemności

∞ doskonalsze systemy produkcyjne ∞ ochrona

∞ odmienny model konsumpcji ∞ właściwe zarządzanie

∞ kontrola liczby rodzin ∞ odnowa ekosystemów

W scenariuszu realizowane "Inclusiv Globalisation" występuję rozwojowe sprzężenie z :

- techniką

- wzrostem gospodarczym

- demografią

MONITORING

1. Monitoring to taki sposób pomiaru i ocen norm środowiska, który pozwala lepiej je chronić.

2. Państwowy monitoring środowiska utworzony w celu zapewnienia wiarygodnych informacji o stanie środowiska. PMŚ jest systemem:

- pomiarów, ocen i prognoz stanu środowiska

- gromadzenia, przetwarzania, udostępniania informacji o środowisku

3. Celem PMŚ jest systematyczne informowanie organów administracji i społeczeństwa o:

- jakości elementów przyrodniczych

- dotrzymywaniu standardów jakości środowiska określonych przepisami

- obszarach występowania przekroczeń tych standardów

- występujących zmianach jakości elementów przyrodniczych i przyczynach tych zmian

- powiązanie przyczynowo- skutkowe występujące pomiędzy emisjami i stanem elementów środowiska

4.Informacje te wykorzystywane są przez;

- jednostki administracji państwowej i samorządowej

- dla potrzeb operacyjnego zarządzania środowiskiem, za pomocą instrumentów prawnych

5. SOOS - strategiczna ocena oddziaływania na środowisko:

- pozwala na wprowadzenie do środowiska substancji lub energii

- programy i plany ochrony środowiska jako całości i poszczególnych jego elementów

6. Informacje POŚ będą wykorzystywane też do:

- monitorowania skuteczności działań w zakresie os

- rozwoju zrównoważonego na wszystkich poziomach zarządzania

7. Monitoring środowiska umożliwia:

1. charakterystyka poszczególnych elementów środowiska

2. prowadzenie obserwacji elementów przyrody

3. gromadzenie i analiza wyników badan i obserwacji

4. ocena stanu i trendów zmian jakości poszczególnych elementów w środowisku w oparciu o ustalone kryteria

5. identyfikacja obszarów przekroczeń standardów jakości środowiska

6. analizy przyczynowo - skutkowe

7. opracowanie zestawień, raportów, komunikatów oraz ich udostępnienie

8. PMŚ jest systemem składającym się z bloków i podsystemów

§ Podstawowym blokiem jest "jakość środowiska" - obejmuje dane o stanie elementów środowiska. Realizowany jest w oparciu o prognozy pomiarowo - badawcze

§ Blok " Emisja" gromadzi dane o ładunkach zanieczyszczeń wprowadzonych do powietrza atmosferycznego, wód i ziemi

Dane z bloku " Jakoś środowiska" i "emisja" są podstawą do " Bloku ocen i prognoz". W jego ramach są wykonywane: zintegrowana ocena, prognoza jakości środowiska, analiza przyczynowo - skutkowa.

9. Podsystemy:

- monitoring jakości powierzchniowych

- jakość śródlądowych wód powierzchniowych

- rzek

- zbiorników zaporowych

- jakość śródlądowych wód podziemnych

- jakość gleby i ziemi

- monitoring hałasu

10. Sieci pomiarowe:

1. krajowe

2. regionalne

3. lokalne

Sieci krajowe i regionalne są koordynowane przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska

11. Zostały określone prawne ustalenia:

- dopuszczalne poziomy

- alarmowe poziomy

- margines tolerancji

TOKSYKOLOGIA

1.Substancje występujące w inżynierii środowiska dzielimy na:

1. znane i zanalizowane

2. znane i niezanalizowane

3. nieznane i niezanalizowane

2. Analityka to nauka identyfikująca cechy i informacje o substancjach występujących w środowisku

3. Analityka zanieczyszczeń środowiska dotyczy w zasadzie oznaczeń składników śladowych

Istotną rzeczą jest pobieranie reprezentatywnej próby.

Dzięki innym informacjom o tej samej randze ważności zachowujemy wierność całego przekazu

Suma informacji może dać podstawę do wyciągania wniosków => jest to integracja informacji cząstkowych.

4. Analityk powinien zdawać sobie sprawę z możliwości popełnienia błędów i mogą wpływać na:

- końcowy wynik

- jego wiarygodność i jakość

Analityk powinien znać:

- zasady pomiaru

- jakiego rodzaju zakłóceń może się spodziewać

- jaki błąd prowadzi do informacji

Większość metod analitycznych to techniki instrumentalne.

5. Pełna analiza środowiska powinna zawierać: informacje o substancjach szkodliwych występujących we wszystkich elementach środowiska.

6. Analiza śladów - to oznaczenie tzw. mikroelementów sladowych zawartości pierwiastków ( np. w roślinach)

Analiza ta stosowana jest w :

- toksykologii

- kryminologii

- przemyśle materiałów czystych (półprzewodniki, ferromagnetyki)

Jednostki:

· ppm (part per milion) [mg/kg], [μl/l] 10 ^-4

· ppb [μg/kg], [nl/l] 10 ^-7

· ppt [ng/kg], [μl/m³] 10 ^-10

· ppq [pg/kg], [ml/m³] 10 ^-13

7. Dla grupy substancji znanych I analizowanych pracodawca ustala tzw. dopuszczalne stężenie DS. w powietrzu, glebie, wodzie.

Substancje odznaczają się właściwościami:

- kumulowana - dodawania oddziaływań

- synergizm - potęgowanie oddziaływań

- antagonizm - znoszenie wzajemnych oddziaływań

Dla praktycznej oceny substancji i wyznaczenia DS. podstawowe znaczenie ma tzw. STREFA TOKSYCZNEGO ODDZIAŁYWANIA

Wartość progowa - najmniejsza dawka substancji, kt leży w strefie działania toksycznego

_____________________

DS. DP DŚ

Strefa

toksycznego

oddziaływania

DS. - dopuszczalne stężenie

DP - taka dawka, po kt zaczynają się jakieś dolegliwości, zaczyna się uboczne działania na organizm

DŚ (LD) - dawka śmiertelna

LD50 - stężenie śmiertelne dla 50% testowanych organizmów

LD 100 - stężenie śmiertelne dla 100% testowanych organizmów

LC50 - stężenie śmiertelne pochłonięte drogą oddechową

Tlm 90h - toksyczność cieczy o stężeniu śmiertelnych dla 50% osobników po 90 godz ekspozycji

8. Określenie najwyższych dopuszczalnych stężeń MDS: ( należy poznać synergizm lub antagonizm kilku substancji toksycznych)

- należy określić DS. dla innych organizmów żywych, kt mogą być bardziej wrażliwe

- DS. to stężenie danej substancji w czasie normalnego 8 godz dnia pracy lub 40 godz tygodnia pracy, przy kt nie powoduje zmian w organizmie

9. Do obliczenia emisji równoważnych dla emitowanych substancji niezbędne jest określenie MDS tzw. współczynnika toksyczności

Dla substancji emitowanych do powietrza atmosferycznego jest wyznaczenie tego wskaźnika w oparciu o średnioroczne dopuszczalne stężenie danej substancji, odniesionej do średniorocznego dopuszczalnego stężenia SO₂

K = DS. SO₂/DSx

E_x = K_x · E

SO₂ = 1

1. większa toksyczność

1< mniejsza toksyczność

Oddzielnie się wyznacza te współrzędne dla obszarów chronionych.

10. Testy toksyczności:

• konieczna jest taka selekcja gatunków poddawanych testowaniu

• aby wyniki mogły być przenoszone na człowieka

• różnice maja bowiem charakter ilościowy ale mogą mieć tez charakter jakościowy

Lek antyrakowy - METROTREKS - jest bardzo toksyczny dla ludzi, myszy, szczurów, psów. Nietoksyczny dla świnki morskiej i królików. Ze wzg na różnice ilościowe pomiędzy człowiekiem, a zwierzęciem.

Sposób ekspozycji - forma oddziaływania toksyny na zwierzę musi być analogiczna jak na człowieka.

11. Testy toksyczności - indywidualne reakcje na ksenobiotyk:

metabolizm uzalezniony od diety۰

۰ zmienny ze wzg na oddziaływanie innego ksenobiotyku - synergizm, antagonizm

۰ skutki ich działania - uzależnione od poziomu hormonów

۰ wiek osobnika - osobniki rozwijające się i starzejące bardziej podatne

۰ enzymy - kt dezaktywizują toksyny w organizmie są w organizmach dojrzałych

۰ czynniki genetyczne

۰ hiperwrażliwość ( nadwrażliwość)

۰ hypowrażliwość (odporność na ich działanie)

۰ testowanie substancji kancerogennych na rybach

۰ testowanie na gryzoniach

۰ testy na bakteriach

EMISJE ZANIECZYSZCZEŃ

1. Limity emisyjne Polska dostała dobre limity. Były zwolnienia z kar przedsiębiorstw kt są proekologiczne.

Emisja - to zrzut substancji lub energii do środowiska

2. IPPC - Integration Pollution Prevention Controll - pozwolenia zintegrowane IPPC w działalności modernizacyjnej przedsiębiorstw. Jedno pozwolenie na użytkowanie środowiska.

Dyrektywa Rady z 24 września 1996 - Dyrektywa IPPC - to jeden z najbardziej znaczących europejskich aktów prawnych w dziedzinie ochrony środowiska:

- reguluje proces pełnej oceny

- kontrola, nadzór nad procesami produkcyjnymi w ich oddziaływaniu na środowisko

- transpozycja polskiego prawa wymagań

Dyrektywy IPPC to szereg nowych instrumentów i zasad prawnych (Ustawa „Prawo ochrony środowiska”, nowe zintegrowane podejście do ochrony środowiska jako całości)

Przed negatywnym oddziaływaniem działalności przemysłowej kładzie nacisk na:

- zapobieganie

- redukcje

- eliminacje zanieczyszczeń- przy jednoczesnym zapewnieniu racjonalnej gospodarki zasobami naturalnymi

- uwzględnieniu rachunku kosztów - korzyści

Narzędzia realizacji celów Dyrektywy IPPC

• najlepsze dostępne techniki BAT stosowane do osiągnięcia efektywnego poziomu 0 środowiska przy jednoczesnym wzgl. Kryterium ekonomicznego na prowadzenie instalacji

• pozwolenia zintegrowane - podstawowe narzędzia administracyjne, stanowiące szczegółową licencje

3. Dokumenty referencyjne BREF

- BREF - y informują o możliwości uzyskania poziomów emisji oraz zużycia surowców i energii w przypadku zastosowania wskazanych technik BAT

- Dokumenty BREF nie mają rangi aktów prawnych

- To swoisty katalog dopuszczalnych technologii I technik stosowanych dla konkretnej branży

Pozwolenia zintegrowane - programy dostosowawcze - okresy przejściowe

- obowiązek uzyskania pozwolenia zintegrowanego wprowadzono w Polsce od 1 stycznia 2002 roku

- dotychczas pozwolenia emisyjne dla jednostek sektorowych - dla zakładów; obecnie dla instalacji ( dla instalacji nowych wymagane jest uzyskanie pozwolenia zintegrowanego)

Emisje równoważne - sprawdzamy toksyczność dwóch lub więcej zanieczyszczeń

4. Pozwolenia zintegrowane wymagane jest dla 36 rodzajów instalacji:

- przemysł energetyczny

- produkcja i obróbka metali i tworzyw sztucznych

- przemysł mineralny

- przemysł chemiczny

- gospodarka odpadami

Pozwolenia zintegrowane nakłada obowiązek na:

• prowadzącego instalacje

• odpowiedni organ administracyjny

• wymaga podejścia do każdej instalacji indywidualnie

• negocjowanie przez prowadzącego instalacji warunków jej funkcjonowania z władzami

Organy wydające pozwolenia:

- wojewoda

- starosta

Organy odwoławcze:

- minister środowiska

- samorządowe kolegia odwoławcze

Organ kontrolny:

PIOŚ - uprawniony do wstrzymania działalności instalacji

Koszty wdrażania dyrektywy IPPC:

- koszty dla przemysłu - trudne do jednoznacznego określenia

- w „palnie implementacyjnym” dla dyrektywy IPPC oszacowane na ok. 100 mld, obejmują:

* koszty urządzeń

* działalność modernizacyjna, innowacyjna

* zmiany technologii

* koszty wdrożenia kilki innych dyrektyw unijnych

Działania wdrążające:

• szkolenia dla organów wydających pozowania zintegrowane kontroli oraz organy

• opracowanie przewodników

• pro9jekty pilotażowe

• tłumaczenie dokumentów referencyjnych BAT

• Polska strona internetowa

• Ustanowienie systemu polskich TGR ( Techniczna Grupa Robocza) dla poszczególnych branż przemysłu

Podsumowanie i wnioski:

Procesy drapania nowych wymagań Dyrektywy IPPC jest trudy ze wzg

* technicznych

* finansowych

* formalno - prawnych

Wdrażanie BAT może generować bardzo silny i pożyteczny dla gosp polskiej impuls rozwoju

Modernizacje i innowacje instalacji przy uwzględnieniu ochrony środowiska jako całości - to stanowi warunek uzyskania lub utrzymania konkurencyjności dla wymagających

Zagrożenia globalne:

• limity emisyjne CO2

• kwaśne depozycje SO2, NOx (przemysł motoryzacyjny)

- mokre

- suche

• destrukcja warstwy ozonowej

- w stratosferze skupiska cząsteczek ozonu - rozrzedzenie tej warstwy

- freony, halony - zw destrukcyjne (metan, N2O)

ENERGIA

1. Zasoby energii

* Odnawialne( ciągłe)

-Energia słoneczna wykorzystywana pośrednio lub bezpośrednio przez

fotosynteze)

- Energia kinetyczna wiatrów

- Energia wnętrza oceanów

- Energia fal morskich

- Energia pływów morskich

- Energia skorupy ziemskiej

- Nieodnawialne ( nagromadzone) - To takie które nie są w ogóle uzupełnione lub uzupełniają się wolniej niż się zużywają

2. Paliwo kopalne:

- Węgiel

- Ropa

- Gaz ziemny

Paliwa jądrowe:

- Uran

- Tor

- Deuter

- Bor

- Lit

Ich zawartość w litosferze jest perspektywiczna dużo bardziej niż paliwa kopalne

3. Problemy z odpadami radioaktywnymi:

- na początku prze kilka lat składowane na terenie elektrowni

- zeszklenie ich i włożenie w pojemniki

- pojemniki trzeba składować w pokładach soli tylko i wyłącznie

4. Energia odnawialna

* Energia słoneczna - jest źródłem dostępnym ogólnie, bez ograniczeń terytorialnych

Osiągalność tej energii w danym regionie zależy od:

- natężenia promenowania

- sprawności urodzeń przetwarzającego

- nasłonecznienia

* Energia kinetyczna wiatrów:

- Nierównomierne ogrzewanie Ziemi przez słońce przyczynia się do ruchów atmosferycznych i cyrkulacji na duża skale

Około 2% energii słonecznej przetwarzana jest na energie światła.

- urządzenia rotary (powodują duży hałas)

- najlepsze miejsca są na sztucznych wyspach (lokowanie silników wiatrowych zwane formami silników, wiatrowych)

Mon silników wiatrowych jest proporcjonalna do trzeciej potęgi prędkości wiatrów, stąd lokalizacja takich elektrowni na wybrzeżach.

Kraje(wykorzystywanie):

- Holandia

- W.Brytania

- Niemcy

*Energia wnętrza oceanu:

- warunkiem wykorzystywania tej energii jest istnienie dwóch prądów:

a)gorącego

b)zimnego

Powierzchnia wody; t=23 stopnie

Woda na głębokości 1000m t=2-3 stopni

Ograniczenie ze względów na koszty!!!!

* Energia pływów morskich

* Energia skorupy ziemi

- Przekazywanie energii odbywa się na drodze przetwarzania ( dostępne w każdym punkcie energii) Są to źródła geotermiczne suche

- Na Drodze konwekcji - czyli wnikania i unoszenia ciepła pomiędzy skorupą ziemską, a innymi czynnikami ( woda, para wodna) Są to źródła geotermiczne gorące

W Polsce wykorzystywane: cele grzewcze, szklarnie, przy hodowli ryb

Państwa wykorzystujące: Salwador, Islandia, Japonia, Meksyk, N. Zelandia, USA, Włochy, Rosja

Ograniczone wykorzystywanie ze względów na niemożność uzyskania ciepła wysokotemperaturowego

* Energia rzek - en. Potencjalna i kinetyczna wykorzystuje się do napędu turbin wodnych

Wysoki koszt inwestycyjny, niski koszt eksploatacyjny

* Energia pozostałości produkcji rolniczej ( pozostałość upraw zbożowych, odpady zwierzęce)

* Energia odpadów komunalnych, niewykorzystywane produkty żywnościowe i opakowania

* Energia pozostałości leśne

* Energia biomasy - wyniku fotosyntezy gromadzona w formie organicznej

1

---