Zarządzanie produkcją- wyklad 1.
LITERATURA
A.STAROSTECKI Determinanty organizacyjne zarzadzania produkcja.
Ireneusz Durlik Inżynierskie zarządzanie strategiczne
Draker Organizacja i zarządzanie produkcją.
Matczewski, Nowoszewski
Wróblewski K. Podstawy zarządzania przepływem produkcji.
PRZEDSIĘBIORSTWO
Podmiot gospodarczy produkujący i sprzedający na rachunek właściciela dogra i usługi, którego celem jedynym lub jednym z wielu jest maxymalizacja zysku.
( w konkurencyjnym srodowisku, kategoria organizacyjna, jednostka zorganizowana, racjonalizacja organizacyjna, system wyodrebniony w systemie, zachodzą określone stosunki międzyludzkie, interes pracodawcy i pracownika , podmiot pracy posiadający osobowośc prawną , ekonomiczną , samodzielna, samorządna , samofinansująca, posiada osobowośc prawną,
Musi przestrzegać pewne zasady:
GOSPODARNOŚĆ - ,maxymalny stopień realizacji celu osiagany w ten sposób aby przy danym nakładzie srodkow osiągnąć maksymalny zysk/ stopień realizacji celów lub przy danym stopniu realizacji celów użyć minimalnych nakładów środków.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ - gotowośc do podejmowania i realizowania celów, twórczrego rozwiązywania problemów, umiejętne wykorzystanie nowych możliwości, elastycznego przystosowania się do zmieniajacych się warunkow.
Oznacza maksymalne , twócze podejście do zasobów ludzkich, personalnych ,
Rzeczowych, wykorzystania tego co nam dostarcza rozwój,okazje trzeba wykorzystać
Pracuje w konkurencyjnym rynku i musze nadac swoim produktom niepowtarzalne
Walory, być tam gdzie nie ma innych , wyszukiwać kapitał, znajdować klienta, życ w zgodzie z władzami loka;lnymi, bankami aby uzyskać kredyt
Ekspansywność - stawianie ambitnych zadań, których realzacja prowadzi do szybkiego osiągnięcia celu, dorownania dobrym firmom, wykorzystania okazji by być wiodącym
RENTOWNOŚĆ - przestrzeganie sprawia że przedsiębiorstwo otrzymując z nadwyżką zwrot nakładów nad produkcją po jej sprzedaży, osiąganie zysków ze sprzedaży (nad koszty) na rozwój i konsumkcje (podział zysków)
RACHUNEK EKONOMICZNY- instrument ekonomiczny, sposób mierzenia nakladow i efektów, sprzyja podejmowaniu optymalnych decyzji,
Optymalizacja decyzji gospodarczych jest związana z rachunkiem ekonomicznym, który zakłada alternatywność, wariantowość rozwiązań,
Aby był aktywnym instrumentem powinien mieć wymienne elementy, porownywalne, wariantowość, praktyczna przydatność i wykorzystanie rach. Ekon. W podejmowaniu decyzji.
Zadaniem przedsiębiorstwa jest wytwarzenie okreslonej ilości, dąży do ilościowego i wartosciowego maksimum, zgodnie z potrzebami klientów, tak aby dorownywac popytowi i aby był zbyt.
Przedsiębiorstwo konstruuje program:
Co i w jakiej ilości produkować
Jaki poziom jakości
Parametry jakosciowe i, ilośc produkcji poszczególnych asortymentów.
Trzeba zmieniać program bo zmieniają się gusta klientów, moda się zmienia i trzeba dostosować produkcję,- cykl zycia produktu.
Działalnosc produkcyjna wymaga zatrudnienia personelu, zasobow. Przedsiębiorstwo wyrabia produkt a potem za pomocą narzędzi marketingowych próbuje go sprzedać.
Wektor wejścia -
Środki techniczne produkcji i powierzchnia produkcyjna, wyposażenie, sieć informacyjna
Przedmiot produkcji: surowce, pólfabrykaty, materiały
Czynniki energetyczne, gaz, cieplo , woda
Czynnik ludzki - personel biurowy, kierownik wykonawczy, informacje prognozy rynkowe, informacja kształtuje się o konkurencji.
Kapitał zamrożony w środkach technicznych : surowcach, materialach
Kapitał finansowy: w bankach, u klientów
Kapitał wyjścia
Surowce wtorne
Odpady poprodukcyjne
Uslugi
Informacje co do zdobytych doswiadczen, aby wyeliminowac bledy w nastepnych cyklach
Proces produkcyjny:
proces technologiczny
proces pomocniczy
Procesy technologiczne: Procesy pracy:ręczne, maszynowe, maszyno - ręczne,
Proces pracy polautomaty, automatyczne
Proces naturalny
Proces kontrolny
Proces technologiczny sklada się z czesci rozniących się oddziaływaniem:
Przygotowanie
Transport
Gospodarka narzędzi
Gospodarka magazynowa
W procesie technologicnym można wyroznic fazy, operacje, zabiegi, chwyty, ruchy robocze, elementarne.
PROCESY POMOCNICZE - sa tym bardziej pomocne im wiekszy jest proces finalny
Człowiek oddzialywuje na przedmiot za pomocą narzędzi.
Procesy produkcyjne = proces pracy + proces naturalny ( potrzebny do uzyskania efektów surowce , materialy w przyrodzie
Zmiany mogą polegac na oddzieleniu dobr przyrody do natury i przerobie ich na półfabrykaty, wyroby.
PROCES PRODUKCYJNY - zespół dzialan gdy surowiec, polfabrakat przekształca się w gotowy wyrób.
Zespół dzialan na poszczegolnych stanowiskach uwarunkowany jest skladnikami, surowcami + maszyny + ludzie inaczej nie będzie procesu produkcuyjnego.
PROCES TECHNOLOGICZNY - to dzialania związanie z bezposrednią zmianą wyglądu zewnetrznego, wymiarów chem. I fizycznych okreslonego produktu pracy.
Operacja - część procesu technologicznego, złożona z kilku z kilku zabiegów na określonym przedmiocie pracy. Następują zmiany właściwości fizycznych, kształtu przedmiotu pracy.
Zabieg - cześć operacji, wykonywany bez zmiany narzędzia w tym samym procesie pracy.
Czynność - część zabiegu, szereg ruchów dla których można wyodrebnic okreslony cel.(np. rozbicie)
Ze względu na charakter przemian w czasie podlegaja przedmioty pracy:
Procesy liniowe - zachodzą gdy fizyczne jednostki zużywanych przedmiotów nie dzielą się, nie łączą a ulegają obróbce.
Procesy dezintegracyjne - ( rozdzielcze) produkty powstają w wyniku dzielenia
Procesy integracyjne - (scaleniowe) fizyczne jednostki się łączą , powstaje produkt
Procesy mieszane - łączenie i dzielenie procesów = powstaje produkt
PROCES PRODUKCYJNY powiniem być zorganizowany czasowo, miejscem, aby przebiegał mozliwie najsprawniej, potrzebna jest harmonizacja zadan.
Rynek musi być zaopatrywany dynamicznie, zapewniac odpowiednie walory.
ZARZĄDZANIE wytwarzanie dobr się komplikuje, sprowadzane są nowe surowce, technologie, itp. A to wymaga wysokiego poziomu organizacji.
Poziom organizacji jest wymogiem produkcji optymalnej, duze zainteresowanie, projektowanie, organizowanie komórek pracy, modelowanie, skracanie cyklu, usprawnianie procesów produkcyjnych, wysoki poziom planowania.
Należy wprowadzać nowe technologie , techniczne przygotowanie produkcji.
A to z kolei daje obniżenie kosztów, rytmiczną produkcje.
SPRAWNOŚĆ zalezy od:
Personelu i od czynnikow motywujących go do pracy,( właściwe ustalenie kompetencji, usprawnien)
Stan zasobów gotowych
Warunki pracy
INSTUMENTALIZACJA stan i jakośc urządzeń i maszyn; środowisko zewnętrzne: transport, kanały komunikacyjne.
Aby przedsiębiorstwo moglo funkcjonować musza być odpowiednio zorganizowane jego fundamenty: regulamin , schemat, prawa,
Organizacja pracy - dotyczy stanowisk, ładu organizacji na stanowiskach,
Aby był optymalny poziom:
Odpowiednie kwalifikacje pracownikow
Prawidłowe normowanie pracy
Zapewnienie odpowiednich warunków pracy, przerw.
Dobrze zorganizowana praca zapewnia odpowidnią dyscypline a z tym i produkcję, kolejne wykonanie operacji.
Poziom optymalny - aby zapewnić muszą być odpowiedni ludzie, materiały i sposób produkcji, rytmiczność, ciągłość.
Materia w przestrzeni organizacja w czasie .
Podział pracy :okreslone zadania dla okreslonych pracowników:
Technologiczny - ciąg technologiczny, obróbka mechaniczna, fazy operacyjne, prace tokarskie, uzasadnia tworzenie zasobów i specjalności, różne kategorie kwalifikacyjne.
Terytorialny - prace realizowane w poszczegolnych miejscach, na calej i poza hala.
Funkcjonalny
Wg kwalifikacji
KOOPERACJA - integracja komórek w czasie, przestrzeni dający maxymalna produkcje, zgranie uczestnikow procesow z uwzględnieniem ich poszczególnych umiejętności - to daje max.
12.10.2003.
ZDOLNOŚĆ PRODUKCYJNA jest miarą wytwarzania w ciągu roku, w danym przedsiębiorstwie, maksymalnych ilości wyrobów odpowiadającym normom jakościowym - przy określonej strukturze asortymentów , ustalonym zakresie kooperacji, pełnym wykorzystaniu czynników produkcji występujących w rzeczywistych warunkach techniczno - organizacyjnych.
to realna możliwośc wytworzenia w określonym czasie maksymalnych ilości wyrobów o odpowiednich parametrach jakościowych w rzeczywistych warunkach, rzeczywiste możliwości danej firmy., wielkośc zmienna ulega powiększeniu przy zmianie technologii.
Główne czynności zdolności produkcyjnej:
zainstalowane maszyny i urządzenia i ich charakteryzacja(staniem nowoczesności)
wielkość powierzchni produkcyjnej
czas eksploatacji maszyn i urządzeń i stopień obciążenia powierzchni w ciągu roku
oraz rodzaj wytwarzanych wyrobów
jakość i rodzaj zużywanych surowców, materiałów w procesie produkcji
praca ludzka
liczba zatrudnionych i ich kwalifikacje
poziom organizacji pracy, produkcji, sposób zarządzania
Podniesienie zdolności produkcyjnej następuje poprzez:
wprowadzenie postępu technicznego
podwyższenie kwalifikacji
zwiększenie intensywności i wydajności pracy
skracanie cyklu produkcyjnego
likwidacja przestojów
właściwy dobór materiałów , surowców
skracanie trwania remontu
dodatkowa zmiana- podwyższenie wspólczynnika zmianowości
inwestycja(zakup maszyn)
nowoczesne metody zarządzania
Rezerwa - niepełne wykorzystanie zdolności produkcyjnej. Stanowi różnice między potencjalna wielkościa produkcji a rzeczywiscie uzyskanym poziomem produkcji
intensywne- związane są ze skróceniem czasu pracy potrzebnego
na wytworzenie jednostki wyrobu. Są związane z wdrażaniem postępu technicznego i są w sumie nieograniczone jako potencjał twórczy, wiedza
ekstensywne- związane z możliwością wydłuzenia czasu pracy oraz z obciązeniem powierzchni produkcyjnej.
- Jak można zwiększyć rezerwy produkcyjne? --
uruchomic dodatkową zmianę
wprowadzić nadgodziny
(tu będą zadania!!!!!!!!)
Wysoki poziom organizacji jest wymogiem efektywnego wykorzystania maszyn.
Trzeba ustalic więzy, energia na czas, ludzie na stanowiskach pracy, wdrażanie nowych technik, usprawnienie maszyn.
System planowania operatywnego:
wykorzystanie maszyn, wiedzy ludzi
produkowanie wyrobów o odpowiednich parametrach
angażowanie służb kontrolnych
konserwacja maszyn
odpowiedni transport, gospodarka maszynowa, energetyczna
skracanie cyklu produkcyjnego
szukanie żródeł obniżenia kosztów
rytmiczna praca
optymalizacja serii wyrobów
motywacja do pracy, proces zarządzania odpowiedni ludzie
ustalanie kompetencji, odpowiedzialności, odpowiedni przepływ informacji
odpowiednio dobre surowce, materialy
dbałośc o warunki pracy,
instrumentalizacja ilośc maszyn , stan narzędzi,
środowisko zewnetrzne
lokalizacja działalności gospodarczej
Zasady organizacji produkcji:
specjalizacja - jako wynik podziału pracy na czynności pomocnicze i podstawowe, skupienie wysiłku pracujących na wykonanie zadań czątkowych
proporcjonalnośc - proporcjonalna wydajnośc w jednostkach czasu we wszystkich komórkach produkc.
Rownoległość - równoczesne wykonywanie poszczególnych części procesu produkcyjnego na roznych stanowiskach pracy, szeroki front produkcki
Liniowość - zapewnia najkrotszy przebieg wyrobu, przedmiotu przechodzącego przez kolejne fazy produkcji, od rozpoczęcia obróbki materialu wyjściowego do wytworzenia gotowej produkcji aby jak najsprawniej szedl owy produkowany materiał
Ciągłość - konieczność zmniejszania lub usunięcia niepotrzebnych przerw
Rytmicznosc - zakłada wytwarzanie jednakowej ilości w poszczególnych okresach czasu i odpowiednio do nich powtarzanych ..... barometr poziom organizacji........
W organizacji produkcji wyróżnia się:
produkcje powtarzalna - typ produkcji jednostkowej i małoseryjnej
produkcja niepowtarzalna - mieszana i małoseryjna
O typie organizacji decydują:
Zakres powtarzalności wykorzystania prac w poszcz. Jednost. produkcyj., stopien zróżnicowania i częstotliwości powtarzalności poszczególnych prod. , złożonośc procesu technologicznego
Poziom specjalizacji, rodzaj powiązań stanowisk roboczych
przy powtarzalnej- wysoki poziom połączeń
przy jednostkowej- polega na wytwarzaniu identycznych produkt., powtarzalności pracowników, długi cykl produkc.
Produkcja masowa- duza ilośc jednakowych procesów, duża ilośc, stałe czynności, stabilnośc pracy
Produkcja potokowa- liniowe rozmieszczenie stanowisk, wysoki poziom specjalizacji,
Ciągłosc obrabianych przedmiotów,, pełna synchronizacja pracy:takt, rytm, efektywna forma pracy,
Negatywne cechy produkcji potokowej: - redukcje jednostki osobowej
- postac gorsza od maszyny, nie ma mozliwości awansu, nie ma podnoszenia kwalifikacji, nastepuje monotonia i znudzenie, zanika zainteresiwanie
- duza liczba wypadkow, błędów,zla jakośc, braki
Cykl produkcyjny:
Proses prod. Określonego wyrobu składa się z szeregu postępujących po sobie procesów cząstkowych. Dla określenia terminu rozpoczęcia i zakończenia konieczne jest określenie okresu podczas którego przebiega cały proces prod. - stanowi proces kalendarzowy, zawarty pomiędzy terminem rozp. i zakończenia produkcji wyrobu.
Długość czasu trwania cyklu produkcji zależy od :
czasu trwania procesów pracy
procesów kontolnych, naturalnych
czasu operacji transportowej
czasu składowania obrobionych przedmiotów
jednostki normowej jednostki czsu na wyrób
wielkość partii wyrobów znajdujących się w obrocie
czasu przekazywania z procesu do proicesu
regulaminowych przerw zastojowych , międzyoperacyjnych
robót pomocniczych
Trzeba skracać cykl produkcyjny!!!
Wykład 3. 21.11.2003
Zad. Obliczyć zdolność produkcyjną zespołu operatorów pracujących na 3 zmiany, jeżeli:
ich liczba wynosi 20 szt.
Wielkośc wsadu 2 tony
Czas trwania cyklu 25 godz.
Planowane przestoje stanowią 25 % czasu dysponowanego
Uzysk wyrobów gotowych 45 %
(zastosować kalendarzowy czas pracy0
Rodzaje metod:
METODA ANALITYCZNA - istotą metody jest dokładny podział procesu technologicznego na poszczególne elementy składowe, operacje obliczania stopnia norm wykonania,.
Metodę stosujemy gdy mamy związek z procesami liniowymi, rozdzielczymi lub procesach mało złożonych- scaleniowych.
METODA GRAFICZNA - stosowana w skomplikowanych procesach technologicznych, gdy posługujemy się hipsogramami, a także w procesach scaleniowo-montażowych.
Aby przedsiębiorstwo mogło wykonać zamówienie musi istnieć SYSTEMATYKA, aby było rytmicznie, na czas.
RYTMICZNOŚĆ PRODUKCJI
↓
rytmiczność sprzedaży
↓
rytmiczne inkasowanie należności
↓
PŁYNNOŚĆ FINANSOWA
RYTMICZNOŚĆ PRODUKCJI - rytmiczność pracy, jednociągłośc procesu produkcji
kształtowanie się produkcji w czasie - ile, co, ile czego można sprzedać, planowanie jej wielkości w rozeznaniu o rynek popytu i podaży.
Rytmiczność wyznacza praca- wiąże się z zapewnieniem zdolności w poszczególnych okresach czasu realizacji produkcji z planem.
Rytmiczne/równomierne wytworzenie produkcji nie przesądza o ładzie wewnątrz przedsiębiorstwa. Rytmiczny przebieg pracy - zapewnia realizacja gotowej produkcji zgodnie z ustalonymi wielkościami i terminami.
RYTMICZNOSC wynikaz równomiernego w czasie natężenia pracy wykluczając nadmierną intensywność pracy i produkcji pod koniec okresu pracy( pod koniec dekady )
RYTMICZNOSC polega na wytwarzaniu w równych odstępach czasu , zależnej w planie produkcji przy jednoczesnym zachowaniu ciągłości trwania procesu technologicznego i równomiernym natężeniu pracy w komórkach produkcyjnych.
RYTMICZNOŚC jest barometrem poziomu organizacji pracy.Jest to ustalenie czasu produkcji adekwatnie do rodzaju produkcji. Ustala się mierniki: kg, sztuki, m a także miernik ludzki: pracochlonnościowy
Miernik ludzki ustala się w oparciu o metody pomiaru rytmiczności:
METODA STRUKTURALNA udział procentowy w produkcji w poszczegółnych, równych odcinkach czasu wielkości wykonywanej lub planowanej za cały okres oraz odchyleń wykonanej produkcji.
METODA SYNTETYCZNA obliczanie wskazników rytmiczności arytmiczności pracy, najefektowniejsze są te które uwzględniają przekroczenia planu - ujemne lub dodatnie.
METODA GRAFICZNA prezentacja za pomocą wykresów
Utrzymywanie rytmiczności wielu połaczonych ze sobą czynników, które determinują przebieg pracy.
W zależności od typu, rodzaju czynniki w mniejszym lub więkdszym stopniu wpływają na poziom rytmiczności w produkcji.
Utrzymywanie rytmiczności→ efekty ekonomiczne
Realizacje zadań produkcyjnych w ustalonych terminach, zaplanowanie struktury, poziomu jakości
Pełne wykorzystanie zdolności produkcyjnych - posiadanych rzeczowych srodkow
Rytmiczna sprzedaz posiadanych wyrobów
Pełne wykorzystanie czasu pracy
Racjonalna gospodarka magazynowo - materialna, transport
Zwrot wydajności pracy
Skracanie cyklu produkcyjnego
Obnizka kosztów własnych produkcji
(→ wzrost rentowności zysku jaka zapewnia płynnośc finansową→ co daje rytmiczną pracę i produkcję )
a również pozaekonomiczne/psychologiczne efekty:
Właściwe stosunki międzyludzkie
Poczucie własnej godności pracownika
Duma z pracy
Stabilizacja zawodowa
Wzrost więzi z interesem własnym i firmy
Tworzą się nawyki do dobrej i efektywnej pracy
Tworzą się nawyki do ładu, gospodarności
Podsumowanie:
Struktura organizacyjna( planowanie produkcji ):
tworzenie gniazd technologicznych
wspomaganie komputerowe
właściwe normowanie pracy - na podst. Stałej obserwacji
normy zużycia materiału
organizacja procesu produkcji
+ czynniki techniczne:
sprawność maszyn
nowe technologie
ilość i jakośc dostaw → rytmicznośc
jakośc surowców
właściwe zaopatrzenie
stan zapasów
+ płaca i praca(system motywacyjny)
wykorzystanie kwalifikacji pracowników
wynagradzanie pracowników
wprowadzenie zmianowości o ile się da
rozszerzenie czynników rytmiczności
To jest ważne aby zapewnić rytmicznośc produkcji i pracy/ ład organizacyjny
↓
a to rzutuje na produkt finalny!!!
7