ODPADY- wszystkie przedmioty oraz subst. stałe, a także nie będące ściekami subst. ciekłe powstałe w wyniku prowadzonej działalności gosp. lub bytowania człowieka i nieprzydatne w miejscu i czasie w którym powstały, których wytwarzający chce się pozbyć. | ODP.NIEBEZ.- są to odpady które ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny, biologi. i inne właściwości i okoliczności stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia człowieka albo dla środowiska. | ODPAD.KOMUN.- są to stałe lub ciekłe (sbst.) odpady powstające w gospodarstwach domowych, w obiektach użyteczności publicznej i obsługi ludzi w tym nieczystości gromadzone w zbiornikach bezodpływowych, porzucone wraki pojazdów, oraz odpady uliczne z wyjątkiem odpadów niebezpiecznych z zakładów opieki zdrowotnej,odp.ziel.,problemowe,wielkogab. | ODP.Z GOSP.DOM.- wszystkie odpady powstające w gosp. dom. i zakładach podlegające regularnemu usuwaniu przez gminę lub inne jednostki posiadające zezwolenie na taką działalność. W skład wchodzą rodzaje odpadów: ~bioodpady -odpady zbierane selektywnie wywożone niezależnym transportem z miejsca ich gromadzenia; ~surowce wtórne -składniki lub frakcje odpadów gromadzone w separacji od odpadów pozostałych i nadające się do powtórnego wykorzystania. | BIOODPADY- biolog. rozkładalne odpady, organiczne lub pochodzenia organicznego, są gromadzone w odpowiednich pojemnikach i transportowane do pozostałych odpadów oraz przekazywane do powtórnego wykorzystania.To są „papier,odp,organ. | ODP.ZIEL- biolog. rozkładalne odpady roślinne, które są gromadzone i transportowane w separacji od bioodpadów i odpadów pozostałych, oraz przekazywane do powtórnego wykorzystania. Powstanie tych odp. w ciągu roku jest różne. odp. z publicznej opieki nad zielenią 20-40 kg/Ma; odp. z ogrodów 1,5 kg/Ma | | SKŁ. MORFOLOG.w %- ^*odpadki spożyw-roślinne 33,4; ^*odp. spoż.- zwierzęce ?; ^*papier 22; ^* tworzywa szt. 7,3; ^*szkło 10,6; ^*metale 4,0 ODP.BUDOWL.w kg/Ma -^*gruz bud. i drogowy 300-600; ^*masy ziemne 1000-2000; ^*gruz z odp. komunalnych 30-300. (1/3 to gruz gruby, 1/3 to frakcje drobne, drewna 6%, karton 1%, farby i przewody 23%).Obej.wsz.odp.powst.w budown.,ziemia z wykopów,odp.z budów. ODP.WIELKOGABAR.- ze względu na rozmiary oraz ciężar nie mogą być gromadzone w danych pojemnikach, gromadzone są oraz transport. w separacji od odpadów pozostałych.ODP.PODL.BIODER.-to odp.,kt.podleg.rozpad.tlen.lub beztlen.przy udz.mikroorg. ODP.DOM.-środ.I - niska zabud,jednorodzi ,ogrzew.miejsc.lub c.o. środ.II-stara zabud., śr.III - wysokie bud.,c.o. WYTW.ODP-to taki posiad.,kto.dział. pow.powstaw. odp.oraz każdy,kto przeprow.wstepn.przetw.,miesz.,lub inna dział.powod.zmiane charakttych odp.POSIAD.ODPAD.-to każdy kto fakt.włada odpad.,osoba fiz.,właścic.odp.jest posiad.odpad.znajd.sie na nieruchom.ODZYSK-to wszelk.dział.nie stwarz.zagroz.dla zycia,zdr.ludzi.dla środow.prowadz do wykorzysta.odpad.w całości lub czesci do odzysk.z odp.subst.i ich wykorzysta. RECYCLING-to powt.przetw.subst.lub mater.zawart.w odp.w proc.produkc.w celu uzysk.sunst.lub.mat.o przezn.pierw .POZBYW.SIE-to dział.prow.do fakt.wyzbycia się odp.,w sposób zgodny lub niezgodny z prawem,zamierzony lub niezamierz.Odpad.12 mln ton rocznie. ODP.Z GOSP.WOD-S.C.-obejm.wszytsk.odp.zw.z gromadz.i oczyszcz.ściek.uzdatnianiem wody oraz utrzym.scieków wodnych.Naleza:fekalia,i osady feralne,osady ściekowe,osad z uzdatni.wody,pozost.z oczyszcz.sciekow.FEKALIA-sa to grom.w szmbach i zb.bezodpl.ekstrementy poch.ludzk.OS.FEK.-to os.powst.w trakcie oczyszcz.ść.w oczyszcz.komun.lub odpow.przemysł.ODP.Z.OCZYSZCZ.SC. - powst.z oczyszc.sc.,skratki na kratk.i sitach,piasek z piask.tluszcz.z odtłuszcznika.OS.Z UZDA.WODY-Os.powst.w inst..uzdat.wody w proces.oczyszcz.takze jeśli zostały lub poddane innej obróbce.ZASADY GOSPOD.ODPAD.-każdy kto podejm.powst.odp.,powinien takie działania planować,projekt.i prowadz.tak,aby:ZAPOBIEGAC powst. odp.ODZYSKIEWAĆ-odp.w sp.bezpieczn.dla środ.,jeżeli nie udało się zapobiec ich powst.UNIESZKOD.-odp.zgodnie z zas.ochr.środ.,powstaw.nie udało się zapobiec lub których nie udało się odzysk.SKŁAD.-wyłączn.te odp.,kt. Unieszk. w inny sposób było niemożl.ze wzgl.ekolog.,technol

.UNIK.ODP. - a)w gosp.dom.-unik.zak.tow.w nadm.pakow.,-prefer.produk.o długim czasie użytk.,-kożyst ze zwrot.opakow.,-samodz.kompost.

niekt.odpad. b)w poz.str.dział.człow.:-zmia. w tech.,-zastep.surowc.naturaln.surowc.wtórn.MINIMAL.ODP.-wdroż.selekt.zb.makaul.stłuczki szkl.,

tw.sztucz. oraz bioodpad.,odp.bud.UNIESZKODL.ODP.-met.biolog.:fermentacja,kompost. - met.termicz:piroliza,spalanie,rozkład wysokotemperat.

ŚCIEKI -to wprow.do wod,ziemi albo urządź.:a)wody zuzyte do cel.byt.i gosp.,b)w.pochodz.z odwodn.zakła.górn.,c)w.skaż.promien.,d)ciekłe odch. zwierz.,e)w.opad.poch z ter.oczyszcz.przemysł.,składowych.SYST.SELEKT.ZB.SUROWC.WT.: -1)zb.w miejsc.powstaw.(syst.dwu lub wielo pojem)

Syst.dwupojemn miesci się: odp.mokre-organiczne, odp.suche.Syst.wielopojemn.oddzieln.grom.się: -wybr.skład:sur.wt.,bioodpady,opak.w małych pojemn.jednoskładn.-odp.pozost.w tradycyjn.pojemn.110/1100l. 2) zb.w poijemn.ustaw.w sasiedz.-polega to na ustaw.zest.odpow.ozn pojemn.na wybr.użyteczn.Zestaw pojemn.powin.wygl.na: -pocz.okr.wdraż.syst.,max 500 mieszk.a max odlegl.do najbl.domu to 300 m. - docelowo

odpow.150 mieszk.i do 150 m.DYREKTYWA 99/31/UE- okreś.ile odp.biodegradal.musimy unieszkodl., -okr.,że musimy zmniejszyc ilość skład.odp.

bioder.w porón.do iloś.skład.w roku 1995.SELEKT.ZB: a) zalety: mniej.zanieczyszc,odp.,eduk.ekolog.społ. b)wady: mniej wyg.dla mieszk.,-wymagazakupu nowego sprzętu i pojemn.,-wym.dodatk.siły roboczej.ZBIER.I SORT.MECH.: -a)zalety: nie wyma.dodatk.sprzetu,-bardz.wygodn.dla mieszk. b) wady: -duza zaw.nieporz.skłądn.do przyrodn.wykorzyst., -wyzsze koszty inwestyc. Ilość zb.biodp.zal.od param.:-stopnien uczestn: to

iloraz licz.mieszk.aktywn.zbieraj.odp.i obj.selekt.zbiórką. -stop.gromadz. -charakt.udział w % rzeczy.grom.odp.w stos.do ich ogóln.potencj.w odp.komun.Zapotrzeb.na pojemn. -:dla tern.miejsk.-15-24 l /mieszk.,dla miast 9.8-22 l/mieszk.Jesli pojemn.w syst.pojemn.ustw w sąsiedztwie:-odl.

najdalej mieszk.do pojemn.na odp.<100 m| OSAD.ŚCIEK. z 977 oczyszczalni w PL w 1995r było 400 tyś s.m., a w 1997r było 1076 tyś s.m. osadów ściekowych. Gospodarka osadami ściek w %. -składo- wanie na wysypiskach 40,5; -rekultywacja nieużytków 33,6; -składowanie na monoskład. 7,6; -w rolnictwie 3,1; -inne 8,4; brak rozwiązań 3%. | METOD.PRZETW.ODPAD.- M. biologiczne pozwalają zawrócić część odpadów do środowiska, nie powstają nowe subst. toksyczne tak jak w m. termicznej (toksyny). M. biolog mogą być prowa- dzone w warunkach tlenowych (kompostowanie), beztlenowych (fermentacja). Proces tlenowy substrat=100% powstaje CO₂-45%; nowe subst org biol nierozkładalne-5%; ścieki ChZT do 5000 mg/l. Proces beztlenowy substrat=100% powstaje gaz 80% z czego 65%CH₄, 35%CO₂; nowe zw. org -10%; ścieki ChZT do 2000 mg/l. |

KOMPOSTOW.- poddaje się napowiet.bakt.,grzyb i zw.org.powod.rozkł.materii w kier.stabilnych subst.org.I-faza zagrzewanie odp.(kilka dni);II-f.właściw.kompost.zasadnicza część rozkuł.subst biolog rozkładalnych;III-f.dojrzew.temp.spada następ.rozkł.i przekształc.zw.trudn.przekształcaln.Przebieg proc komp.zal.: -liczby mikroorgani.-stęż.tlenu,-wilgot.-uziarn.odp.-temp,pH.1)Mikroorgan.:-faza wstęp.mezofilna 40⁰C; -f.termofilna 40-70⁰C; f.mezofilna 70⁰C (do wychłodzenia).2)Wilgotn.50-60% 3)Temp 45-59⁰C. 4)Odczyn dla bakt.6-7,5,grzyby 5,5-85)Stos.C:N,25:1; 35:1. |FERMENT.- proc.w war.beztl.,rozkuł.subs org za pom.mikroorg. I-etap hydrolizy wielko cząst.zw org (węgl., tłusz.,biał.),przy udziale bakt.są rozkuł.,pH spada.II-etap przekształc.prost.monomer.do kw.octow.CO₂, H₂S,CH₄ kw.mrówk..III-etap autogena. IV-etap przetw.kw. octow.faza metanogen.Technol.ferment.bazuje na: -wilgotn.subst f.sucha (wsad zaw.s.m.15-40%)f.mokra (< niż15%);-temp f. mezofil.od 8-20dni(30-35⁰C),od 8-10dni termopil.(40-60⁰C);-przepływ subst ciągła,okresow.;-stopień ferm 1-dno i wielo stopniowa.

Zal.i wad.proc.kompost.1)napow.pryzmy.ststyczn.-zal:umiark.koszt.inwest.przy kompost.w otw.ter.;zadasz.placu pryzm.pow.wzro.koszt.,wys.

stop.zniszcz.mikroo.chorobotw.,łatwa kontr.wydziel.odorów,dobra stabiliz.produktu.wady:większ.zapotrzeb.ter.niż w syst.komor.,w instal.

niezadasz.deszcz/śnieg mogą cham.proces i powod.mniejsz.jednorod.produktu,częst.wymag.jt koszt.syst.usuw.odor. 2)pryzm.przerzuc.-zal.-sztbk.susz.na skut.obrot.pryzm,dobr.stabiliz.prod.,nieskie koszt.inwest,j.plac nie jt za duży,wady-duże zapotrz.ter.,wys.koszty eksploat.

(przerzuc.pryzm),wymag.jt stały pomiar temp,możl.emisja odorów w czas.przerzuc.pryzm,złe funkcj.,jeż.plac nie jt zadaszony.Komp.komorow.i kontener.-techn.te różn.się poj.reakt.do kompost.Kom.kompos.są obiekt.budowl.o obj.50-60m3 i są zasyp.i opróżn.za pom.ładowarki.Konten.do komp.mają poj.robocz.ok.25m3 i mogą być ustaw.na plac.kompost.za pom.sam.ciężar./dźwigu.Komor-zal:wymag.mała pow.ter.,lepsza kontr

.proc.niż przy.syst.otw.,niezal.od war.pogod.,łatw.kontr.wydziel.oparów,potenc.możl.odzysk ciepł.,mniejsz.wymag.dotycz.obsł.instr.wady:wys.koszt inwest,brak danych exploat.dla sys.o duż.przepust.,wys.koszt.konserw.podzesp.i możl.dług.okresy przestoj.,możl.niepełn.stabiliz.prod.z pow.krótk.

czs.przetrz.w reakt.Komp.rzędowe i tunel.-komp.rzęd.jt formą komp.w pryzm.(do 4m)rozdziel.stałymi ścian.,otwart.od góry.Proc.komp.może być stero.oddziel.w każd.rzędz.(niezal.napow.,nawadn.i przzerzuc.)Rzęy mogą byc dodatk.obudow-komp.tunel.Proc.trwa 2-12 tyg.zal.od.rządan.

stop.rozkł.Techn.Brikollare-oczyszcz.i rozdrobn.bioodp.,o wilg.50-60%prasow.są w brykiety(50x37x17cm, 20kg),kt.ustw.są na paletach(5-7warstw)w hali kopm.Podcz.tlenow.rozkł,ogrzew.się do 70Cna 10 dni.Po5-6tyg.wypraska staj.się stab.,hydrofob..prod.o wilg.30-40%.W tym czas.może on być magazyn.dow.długo bez wydziel.odor.We właśc.czas.brykiety mogą zast.rozdrob.w młyn.i zastos.jako komp.świeży lub podd.dalsz.komp.Komp.wieżowe-techn.ciągła stos.do intens.komp.odpad.Komp.wtórne może być równ.prowadz.techn.wież.lub w pryzm.bez/z napow.Wież.maj.poj.ok.1000m3.Wieże bez pięter-odp.przem.są tłok.z góry na dół bez miesz.(pow.być odpow.rozdrobn.i wymiesz.przed).Wieża piętr.-intens.miesz.odp.,rozł.mat.warstw.o małej miąższ.i związ.z tym jego dobre napow.Systemy dynamicz.-oprac.w celu skróc.czasu komp.Podst.urządz.jt biostabilizator-nast.w nim rozdrobn."miękk"składn.odpad.,dokł.wymiesz.masy i zapocz.zost.biochem.rozkład skł.org.Bębny kompost.-średn.2,5-4,0m,dł.10-40m.Ułożone na łożysk.rolkach nośnych,nachyl.do poz.5-51%.Szybk.obrot.bębn-2-3obr/min.,przepustow.40-100Mg/d.Przerob.mat.1-14dni.Intens.napow.3-4dni zapewn.pełną higienizac.mat.Na końc.bębn.dobud.jt sito o prześw.60-65mm.Nadmiar.wody odciek.z bębn.i kondensat stos.są do nawadn.pryzm.Syst.ten nadaj.się do komp.odpad.wymiesz.a nie selekt.System Dano-odpady do zasobni-do bębna(ujednolic.)-na sito-osad grub.na składow.-pozost.po oczyszcz.do bud pryzm.Komp.we własn.zakr.-nadaj.się do tego:odpad.z kuchni,kwiaty z wyłącz.korzen.i gleby,fusy z kawy i herb.z papier.torebl.i filtr.,odp.z hod.młych zwierz.dom.,papier.ręcz.huch.,reczn..Komp.pow.się w specj.poj.

wykon.gł.z drewn.lub tw.sztucz.o poj.60-1000dm3.Dno szczeln.lub ażur.Stop.redukcj.masy komp.40-60%.W czas.zimy kont.nal.umieśc.tak,by nie zamarzały.Dla3-4os.rodz.na rok wyst.komp.o poj.500dm3.Komp.os.ściek.-odwod.os,śwież.od,zrąbki i wiór.drewn.zawrac.→konstrukc.pryzm→

mieszank.komp. →kopmostowanie⇒straty,przekompost.mieszank→komp..Stoso.wody w surow.do masy sub.org.1,8:2.komp.os.ściek.nal.

miesz.os.z mat.struktural.w stos.obj.1:2,5-3.Otrzymyw.komp.stano.ok.55%il.komp.osad.Komp.bioodp.-Częst.koniecz.jt dodaw.mat.struktur.-najcz.odp.ziel.w stos.2:1.Z bioodp.otrzym.sie komp.w il.35% masy surow.Ferment.odp.-wg.Baumana-4 fazy:1)hydroliza→skł.odpad.(biał.tłusz.,

węglowod.)zost.rozł.do monomerów(cukr,aminokw.,kw.tł.,alkoh)2)kwaśna→(acidogenna)-monom.prze bakt.zakwasz.zost.przekszt.do kw.lotn.,alkoh,aldehyd,CO2,H,H2O.3)octanogenna→(acetogen)-bakt.acetog.przekszt.alkoh,aldeh.i wyższ.kw.tł.do octan.,CO2 i H2O,4)metanogenna→octany,CO2 i H sa przekszt.przez bakt.metan.do metanu.Faza 1 i 2-pH niskie,3 i 4 obojętn.Reak.metanotw.

CH3COOH→CH4+CO2,CO2+H2→CH4+H2O.Systemat.techn.ferment. →wilg.substr.(sucha,mokra), →temp(proc.mezofil.,termofilowy) →przepływ subst.(ciągł.,okres) →stop.ferment.(jednostopn,wielostopn).Klasyf-typ reaktor:z pełn.wymiesz.(tech.mokte-do ferm.os.ściek.),o przepł.tłok.(suche),perkolacyjne.Miesz.komór ferment-→mechaniczn-prowadz.przy użyc.mieszad.śrub.(stos.w komor.o wydłuż.kształ.i stos.małej średn.Umośl.skutecz.rozbij.kożucha i zapob.odkł.się os.na dnie kom.)lub wirnikowe(w kom.o małej poj.i płask.dnie) →recylkulacja-pol.na przetłacz.zawart.kom.z doln.częśc.do górn.lub odwrotn.,za pom.pomp zewn..Dla komór o poj.do2000m3. →hydrauliczne-pol.na zast.strumienicy wewn.komor.ferment.w górnej częś.pion.rury,recyrkulow.os.jt pobier.z doln.częś.kom.Kom.o poj.do 1500m3. →miesz.gazem-pol.na wprow.gazu pod ciśn.w pobl.dna dług.lancamizamont.w strop.(kom.o płask.dnie)Zal.dobre wymiesz.i odgaz.osad.Przy tym spos.miesz,na mikroor.dział.najmniejsz.siły trące.Wada-tw.się piany.Jedn.zapot.ener.dla pełn.wymiesz.osad-pompy zewn-5,5W/m3,mieszadł.wirnik-2-3W/m3,śrubowe4-7W/m3,gazem-≥10.Funkcje miesz.-Zapewn.bardz.efekt.przeb.proc.biochem.(elimin.gradientu stęż.,szybsz,zaszczep.surowc.,intensyf.transpor.przeferment.masy i gaz.prod.jej rozkł.) →wyrówn.temp. →zapob.wytw.się kożucha i odkł.piasku na dnie.Reakt.o przepł.tłok-wyk.do ferm.odpad.o zawart.odp.o zawart.20-40%s.m., →są poziom.i pion.,bez i z mieszan.odp.wewn.kom. →nisk.uwodn.odp.sprzyj.eksploat.komór w termofil.zakr.temp.(50-55C) →stos.prost.konstr.urządz.-stos.tanie.reakt.perkolac. -nie miesz.odpad.-rolę tą przejm.cyrkul.wód proces. →po zakończ.ferm.kom.jt otwier.,rozład,i napełn.surowc.wady:okres.natura operacji i konieczn.zwiększ.obróbk,aby zapewn.prod.odpow.jakości prod.ferment.zalety:prosta konstr.komor.,potrzeb.minim.przygotow.surowca i mechan.obróbki.Techn.jednostopn-ferment.kwaśn.i metanog.przebieg w 1 reakt.Może być realiz.jako:mokra(ferm.substr,płynnych,w kt.zaw.such.masy<15%),półsuch.(20-+2%),such.(zaw.such.masy do 40%)zal:stabiln.prod.gazu,prost spos.prow.proc.,niskie nakł.inwest.i eksploat.,wady:brak optym.war.dla przem.biochem.i możl.oddział.na poszcz.fazy ferment.,niebezp.hamow.proc.przez amoniak lub nadmiern.zakwasz.wsadu."krótkie spięcia"-z higienicz.pkt widz.i równow.obróbki substr.,pełn.wewn.wyniszcz.śwież.surowc.i zawart.komor.nie jt korzyst.Powod.ono iż czasy przetrzym.w reakt.każd.partii substr.nie są jednak-wyst.tzw.krótkie spięcia pom.wejść.a wyjść..-część surowc.opuszcz.reakt.tuż po wprowadz.,a część pozost.w nim zbyt długo.Typy reakt.do such.ferm.odp:Dranco(tłokowe,pionowe),Kompogaz(poz.,z urządz.do miesz.),Valoga(pion.ze ścianą wzdłuż srednicy.Ferm.sucha-zal:małe obj.reakt,małe przepł.subst,wady:specj.techn.transp.i miez.,niebezp.niepełn.ferment.,niebezp.wysok.jednostkow.obciąż.reakt.Ferm.mokta-zal:konwencjon.met.transport.,korzystniejsz.wymian.energii.i materii,pewna prod.gazu,wady:trzeba stos.proc.filtrac.(mechan.odwadn),większ.poj.reakt.,duże przepł.materii,dodatk.proc.rozdz.fazy stałej i ciekłej.temperatura-wpł.na szybk.ferment.i ilość i skł.wydziel.gazu.,mezofilowa-30-35C-20 dni,termofilowa-52-55C-12 dni.mezofil-zal:stabil.prowadz.proc.,małe zapotrzeb.en.proces.wady:brak pełn.higieniz.produktu.termofil-wyższy o ok.10% stop.rozkł.,większ.prędk.rozkł.,higieniz.produktu,wady:wrażliw.na wahan.temp.i stęż.,mniejsz.prod.energii netto,niekiedy gorsza jakość kompostu.Technol.wielostopn-instal.zbudow.jt z kilku,szeregowo połącz.bioreakt.,w kt.panuj.różn.war.środowiskowe.w 2-stopn.-w I reakt.(LA) prow.się ferment.kwaśn.,W II reakt.przepr.się ferm.metanową,czas przetrzym.w reakt.(LA)-3 dni,a w reakt.do metanogenezy-5 dni.Całk.czas proc.<12 dni.Rozdział faz miał zapewnić:wyższ.stop.rozkł.zw.org,wyższ.i bardz.stab.prod.biogazu.Heterogenny charakt.bioodp.powod.,że w reakt.LA tylko ok.30% związ.uleg.przekszt.do kw.org.i część z nich uleg.metanizacji.Zastąp.rozdziału faz proc.,rozdział.angażowan.w proc.biocenoz. →w 1 stopn.proc.prow.się w termofil.zakr.temp.otrzym szybk.rozkł.rozpuszcz.składn.oraz higienizację mat.,w 2 stop.prow.się proc.mezofilowy.Taka kolejn.stopni ferment.wykorzyst.zal.obu biocenoz:bioc.termofil.jt mniej wrażl.na przeciążen.niż mezofilowa,mat.po ferm.mezofil.odwadn.się znacz.lepiej niż po ferm.termofil.Perkolacja-nowy prosty proc.do unieszkodl.odp.org.,kt.intens.rozwój nast.w ostatn.10-leciu.Met.perk.pol.na wyługow.z odp.łatwo rozkł.subst.org.w war.tlen./beztlen.Wyciąg wodn.z odp.zasobny w subst.org.,oczyszcz.jt w war.beztlen.,w wysok.obciąż.reakt.(np.na złożu hybrydowym),czas ferm.ok.40h,wydajn.gazu-45-110m3/tonę odp.przy zawart.met.do 70%Proc.2-stop.-zal:wysok.stabil.proc.i możl.wpływu na jego przebieg,korzyst.możliw.regulac.paremetr.proc.wady:proc.bardz.złoż.technolog.Porówn.proc.ciągł.i okres:ciągły:zal:-wyższa wydajn.,lepsze wymiesz.,równom.prod.biogaz.,łatwiejsz.możl.automatyz.proc.wady:wyższ.koszty inwest.,możl."krótkie spięcia"przepł.(niebezp.niepełnhigieniz.produkt),ryzyko i warunkow.wynik.z ciągłośc.(organiz.eksploat),okresowy-zal:tańsze rozw.rektorów,wszystk,substr.mają ten sam czas przetrzym.,wady-z reguły kilka reakt.,wyższe koszty eksploat.,nierónom.ilościow-jakościow.prod.biogazu,niekiey niższy stop.rozkładu.Co-ferment-wspólna ferment.-duże komory,wspólna ferment.różn.odpadów→zwiększ.efekt.proc.zalety:wyższy stop.rozkł.subst.org.niż w przyp.osobn.ferment.skł.,2-5x wzrost produk.gazu fermentac.(na jedn.obj.kom),mniejsz.zaniczyszcz.materiału pofermentac.,większ.zawart.i lepsza przysfaj.subst.nawoz.przez rośliny,nie pogarsza zdoln.do odwadn.się osad.ani stopn.ich stabiliz.Spalanie-zalety:pełna term.destrukcja toksyczn.org.i nieorg.subst.szkodl.zaw.w odpad.,znaczn.zmniejsz.objęt.odpad.do ok.10%i ich masy do ok.35% wart.wejściow.strumienia odp.przezn.do spalania.Prod.energii przy uzyc.paliwa zastęp.paliwa natur.tj.węgiel,gaz.wady:kapitałochłonność met.,co w spos.znacz.wpływ.na poziom cen usłu unieszk.odp.,pozost.po proces.wykaz.większ.stęż.met.ciężk.i dioxyn,co wymag.składow.ich na wysypis.specjaln.Budow.spalarn.ma sens gdy:wydajn.>60000ton odp.na ro i ciepło spal.odp.>6000J/kg.(region-ok.300tys.mieszk).Podział:małe→ciepło spalania kJ/kg-12500,przepustowość kg/h-5-100,odzysk ciepła-brak,średnie→10tys,200-3000,+-,duże→8000,>3000,+tylko te mogą być stos.do spalania odp.komun.Trójkąty Tannera:(podatn.na spalanie)Subst.palą.się z + bilans.energ.j.:zaw.subst.palnych i lotn>25%,uwodnienie<50%,subst.miner(popiołu)<60%.(1kg)C+(11,5kg powietrz.)O2→(3,67kg)CO2+(32740kJ/kgC)Q,koniecz.jt nadmiar tlenu.Instal.do spal odpad:3 węzły:1-spalania,2-odzysk.ciepł.,3-oczyszcz.spalin i ścieków.Oferow.na rynku technol.różn.się konstrukcj.węzła spalania.Rozróżn.instal.z ruszt.mechan.,piece ogrodowe,fluidalne i ukł.oparte o proc.pirolizy.Temp.spal.850-1000C w powietrzu.1 z met.podwyższ.efekt.proc.spal.jt + do pow.tlenu-z 21%do36% obj.,co pozw.zmniejsz.il.zużyw.pow.z typow.nadmiaru 2,0do 1,3.Częśc.recyrkulacja gazów spalin.-co zmniejsz.strum.spalin o ok50%,a także il.popi.lotn.o 25%.Piroliza-proc.przekszt.termiiczn.odp.organ.w środow.całkow.pozbaw.tlenu.Pow.w temp.200-1000C.Produkt.proc.są zawsze:faza stała-koksik,f.gazowa-gaz pirolityczny,f.płynna-olejowo-wodna.Pirol.niskotemp.(450C)1Mg odp.komunaln.(W=35%),czas1h-produkty:f.stała(koks,metale,subst.inertne-400kg),f.gaz.(WO=12tys.kJ/Nm3-240kg),f.płynna(oleje,smoły,woda-360kg).Skład gazu pirolityczn-CO(mniej więc.stały)CO2(↓ze wzr.temp),H2(↑ ze wzr.temp.),CH4,C2H4,C2H6.Proc.zagazowania-przekszt.termicz.odp.organ.prow.w war.kontrolow.ilości czynnik.utleniaj.(tlen + w il.< niż teoret.wymag.).W wyn.tego proc.powst.gaz.generatorowy,skł.się gł.z CO2 i H2 i zaw.duże il.azotu.Wart.opał..tego gazu-5MJ/m3.Powst.prod.stały-tzw.koksik jak w proc.piroli.

| WSKAŻ.NAGROM. (objętościowy w m³/Ma | masowy w kg/Ma): d.miasta (1,25/196); m.miasta (0,75/200); wsie (0,35/120). | ODP.ZIEL.-

| Kraje UE- zobowiązane zostały do usunięcia ze strumienia składowanych odp. skład. biolog. rozkładalnych : do 2007-25%, 2010-50%, 2015-65% w stosunku do ilości składowanej w 1995r. | SELEKT.ZBIORKA ODPAD..- w PL 1991r stosowana, w wyniku tej zbiórki można odzyskać około 50% surowców wtórnych. Zbierając wszystkie składniki z pełnym sukcesem możemy zmniejszyć strumień odpadów komunalnych o 25%.

Surowce wtórne.Makulatura-to papier i tektura oraz ich przetwory, które utraciły swą wartość użytkową albo jej nie uzyskały w procesie produkcji i kwalifikują się do przetworzenia na papier i tekturę.Do produ 1-ej tony masy celuloz zuż się 5m³ drzewa.W polsc zużyw się 40-50 kg makul/miesz/rok.Makul jest surowc które nie można bez końca zwracać(wyst na 5-6 obrotów).Szkło-jest odpa któr możn dowol razy zawrac do przetwarz.(znal zastos jako wata szkł,piank szkł,itp.)Stłucz ma znacz ekonom:-oszczędz 1/3 ciepła potrz do wyto szkł,-wydł czas pracy piec bez remon,-zmniej emisj Co₂ i SO_2.Stłucz nie może zawier :-kamie,-ceram,-porcel,-betonu.Tworz sztuczne-najcz obec na rynku:-opako z polietyl,-polipropyl,-poliamidy.65% to PE i PP z obec na rynk,30% to polistyren i PCW. W wykorz gospod znacz mają tylk tzw.czyst i jednorod.Biolog przet odpad:Pole na celn wykorz mikrobiol proces przem mater dla uzysk rozkł zawart w odpad subst organ w produk(naj kompo).Bi prz odp może być prow na drodz:-tlenowej(kompost),-beztlenow(ferm metan),-miesz obu tych proces.Prod biolog przet odpad:-kompost:100% subst,45%CO₂,50% ścieki,5% nowe subs.-fermen:100%subs,80%CH₄/CO₂,10%nowe zwią,10%ście.Korzy stosow biolog unieszko odpa:-obję odpa zost zmniej o po 30%,-prod usun na skład dają się zagęś do 1.3Mg/m³,-ferm elimin niekorzys proces któr zach w zło odp na skład,-selekt zbier odpa org przet są w pełnowart kompost.

Procesy kompostowania:Pods proc-W proc kompo mikroor rozkł subst organ i prod CO₂,H₂O,ciepło oraz kompo.Przyk prod uleg rozkł:-cukry70%,tłusz40%,białka50%,celul50-90%.Przeb proc komp w 4 fazach:-fa wstę kompost(fa wzros temp),-fagorą kompost(fa termofiln),-faza kompos właściwe(prze zwi w zwi pruchnic),-fa dojrz kompos(komp wtórn).Par wpł na kompost:-licz i rodz mikroorg,-stęrz tlenu,-zawar wody,-uziar odpad,-pH suro,-temo.Mikroorg:-niezb do kompos są natur obec w większ odpa organ(liść,ścię drze).Wyróżniamy:bakterie,promienio i grzyby.Tlen:Napow kompos odpa jest niezb w celu:-dost CO₂ dla zapew biolog aktyw mikroor,-usuw wilgo,-usua nadm ciepł aby nie dopuś do zbyt wys temp.Stęż O₂w powiet zawart w proce powin być od12-14%.Ilość tle którą należy dost podcz proc kompos zal od:-typu mater,-wymi cząs masy kompos,-wilgot masy.Porowatość iwoln przes powiet:kompostow mater to iloraz obj porów i całk obj mate zaś wolna przest powietrz jest ilora obję gazu zawart w porach i całk obję mater.Wilgotność:Woda jest niezb do:-transp subst w kompost masie,-asymilowan poży przez mikroorg,-metabo nowych komu.Zbyt duża wilg:-zmni szybk przen tlen,-spad aktyw biolog.Wilg zalec od45-60%,optym od50-55%.Wilg 65% powod ogran przep tlen w pryz,40-45 powod przesusz odpad,<20% kompos nie przebiega.Temperat:Odzwier szybk proces rozkł subs organ któr przeb w masie kompostow odpad.Temp 45-55^oC-komp przeb najb efekt, temp>60^oC-zmniej się liczb mikroorg powod niż szybk proce, temp<20^oC-mikrooo rozm się wolno w wyni czego proc rozk przeb woln, z mikrobiolog punk widz temp nie powi przek 55^oC.pH:bakt znosz pH od 6 do 7.5, grzyby od 5.5 do 8.0.,ph<6 mikroorg a zwła bakterie giną,pH>9 azot przech w amon jest uwodn i staj się niedost dla bakt.Wzr pH możn osią zwiększ intens napowie co sprzy zmniej stęż Co₂ w miesz kompost.Przygot odpa do kompost:-decyd o szybk przeb pros kompost oraz końc jako komp,Celem proc jest:-wydzi z odp skła nieporządz,-rozdrob i homogeniz odpa,-optymal skła chemicz miesz(C:N, odpow wilgot).Pięć spos obniż zawart wilg w substracie:-zawr do obieg podsusz przekompos materia,-wprowadz do subst suchych mater(np..tkan),-częst przez kompo mater,-tech podsusz surow. Mecha napowi kompo odpad:-natur przewi,-wymusz przet powietrz przez miesz kompost,-przerzucanie odpad w warst powiet.System kompost:Celem nie jest dostar tlenu lecz utrzym ich wysok porowat któr decyd o szybkoś natural ich wietrze.Pryz powin być przerz max 4-5 razy, wilg 60-70%-przerz w ods 2-wu dniow.licz przerz 5,wilg 40-60%-przerz w odst 3 dni.licz przerz do 4, wilg <40%-licz przerz 5. Syst kompost:Ze wzgl na inten i stat kompost:-syst staty,-sys dynami.Kompost w pryzm:Kompost odpad wsypyw są w pryz o przek trójk lub trapez oraz w płas stosy.Ze wzgl na tech napow miesza w pryz rozróż się met kompost:-w pryz statycz,-w pryz staty z napowietrz,-w pryz przerzuc,-w pryz przerzu z napowiet.Komp w pryz statycz:-tlen do wnętrz pryz jest dostar przez cząst dyfuz i tech konw powietrz,-pryzmy mają przek trójkąt,-proc komp przeb b wolno,-uzys gotow prod wyma con 1 roku.Kompostow w pryz przerzu:-przerz jest niez gdy stęrz tlen spad ponirz 10-15%,-urządz wykorz do przerz okreś kszta wymi oraz odstęmiędz pryzm,-czas kompos od 9do12 tyg.

ODPADY- wszystkie przedmioty oraz subst. stałe, a także nie będące ściekami subst. ciekłe powstałe w wyniku prowadzonej działalności gosp. lub bytowania człowieka i nieprzydatne w miejscu i czasie w którym powstały, których wytwarzający chce się pozbyć. | ODP.NIEBEZ.- są to odpady które ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny, biologi. i inne właściwości i okoliczności stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia człowieka albo dla środowiska. | ODPAD.KOMUN.- są to stałe lub ciekłe (sbst.) odpady powstające w gospodarstwach domowych, w obiektach użyteczności publicznej i obsługi ludzi w tym nieczystości gromadzone w zbiornikach bezodpływowych, porzucone wraki pojazdów, oraz odpady uliczne z wyjątkiem odpadów niebezpiecznych z zakładów opieki zdrowotnej,odp.ziel.,problemowe,wielkogab. | ODP.Z GOSP.DOM.- wszystkie odpady powstające w gosp. dom. i zakładach podlegające regularnemu usuwaniu przez gminę lub inne jednostki posiadające zezwolenie na taką działalność. W skład wchodzą rodzaje odpadów: ~bioodpady -odpady zbierane selektywnie wywożone niezależnym transportem z miejsca ich gromadzenia; ~surowce wtórne -składniki lub frakcje odpadów gromadzone w separacji od odpadów pozostałych i nadające się do powtórnego wykorzystania. | BIOODPADY- biolog. rozkładalne odpady, organiczne lub pochodzenia organicznego, są gromadzone w odpowiednich pojemnikach i transportowane do pozostałych odpadów oraz przekazywane do powtórnego wykorzystania.To są „papier,odp,organ. | ODP.ZIEL- biolog. rozkładalne odpady roślinne, które są gromadzone i transportowane w separacji od bioodpadów i odpadów pozostałych, oraz przekazywane do powtórnego wykorzystania. ODZYSK-to wszelk.dział.nie stwarz.zagroz.dla zycia,zdr.ludzi.dla środow.prowadz do wykorzysta.odpad.w całości lub czesci do odzysk.z odp.subst.i ich wykorzysta. RECYCLING-to powt.przetw.subst.lub mater.zawart.w odp.w proc.produkc.w celu uzysk.sunst.lub.mat.o przezn.pierw . .FEKALIA-sa to grom.w szmbach i zb.bezodpl.ekstrementy poch.ludzk.OS.FEK.-to os.powst.w trakcie oczyszcz.ść.w oczyszcz.komun.lub odpow.przemysł.ODP.Z.OCZYSZCZ.SC. - powst.z oczyszc.sc.,skratki na kratk.i sitach,piasek z piask.tluszcz.z odtłuszcznika.OS.Z UZDA.WODY-Os.powst.w inst..uzdat.wody w proces.oczyszcz.takze jeśli zostały lub poddane innej obróbce. KOMPOSTOW.- poddaje się napowietrzaniu bakterie, grzyb i zw org powodują rozkład materii w kierunku stabilnych subst org. I-faza zagrzewanie odp (kilka dni); II-faza właściwego kompostowania zasadnicza część rozkładu subst biolog rozkładalnych; III-faza dojrzewania temp spada następuje rozkład i przekształcenie zw trudno przekształcalnych. Przebieg proc kompostowania zależy: -liczby mikroorgani. -stężenia tlenu, -wilgotności, -uziarnienie odp. -temp, -odczyn. | FERMENTACJA- proces w warunkach beztlenowych, rozkład subs org za pomocą mikroorg. I-etap hydrolizy wielko cząsteczkowe zw org (węglowodany, tłuszcze, białka), przy udziale bakterii sa rozkładane, odczyn spada. II-etap przekształcenie prostych monomerów do kwasu octowego CO₂, H₂S,CH₄ kw. mrówkowy. III-etap autogena. IV-etap przetwarzanie kw. octowego faza metanogenna. \ Technologia fermentacji bazuje na: -wilgotności subst f. sucha (wsad zawiera s.m. 15-40%, najlepiej 25-30%) f. mokra (mniej niż15%); -temp f. mezofilowa od 8-20 dni (30-35⁰C), od 8-10dni termofilowa (40-60⁰C najlepiej 55⁰C); - przepływ subst ciągła, okresowa; - stopień ferm 1-dno i wielo stopniowa.

---