Prawo wyborcze czynne?
- prawo przysługujące obywatelom, które zapewnia im możliwość udziału w głosowaniu i oddania głosu na swojego kandydata do organów przedstawicielskich państwa, do organów samorządu terytorialnego bądź w referendum.
- Przysługuje ono wszystkim obywatelom którzy ukończyli 18 rok życia (najpóźniej w dniu wyborów).
- Nie przysługuje tym którym zostało odebrane prawomocnym wyrokiem sądu lub są ubezwłasnowolnieni.
Prawo wyborcze bierne?
- prawo do kandydowania w wyborach, jeśli obywatel posiada również czynne prawo wyborcze
- w jakim wieku, na jakie stanowiska można kandydować
do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw - 18 lat ukończone w dniu wyborów
do Sejmu - 21 lat
do Parlamentu Europejskiego - 21 lat
na urząd wójta, burmistrza i prezydenta miasta - 25 lat
do Senatu - 30 lat
na urząd prezydenta Rzeczypospolitej - 35 lat
Co oznacza termin Stacio Fisi?
- to organ jednostki organizacyjnej Skarbu Państwa.
Co oznacza termin (lex) retro non agit?
- prawo (ustawa) nie działa wstecz.
Kim jest syndyk?
to osoba zarządzająca majątkiem przedsiębiorcy postawionego w stan upadłości oraz dokonująca podziału funduszy między wierzycieli zgodnie z zasadami prawa upadłościowego i naprawczego. W trakcie postępowania upadłościowego syndyk traktowany jest jako kierownik jednostki, w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości. Z uwagi na status prawny syndyk jest tzw. zastępcą pośrednim czyli dokonuje czynności prawnych we własnym imieniu, ale na rachunek upadłego tj. ze skutkiem prawnym dla niego.
Czy wykładnia sądu najwyższego wiąże sądy?
- Nie wiąże.
Co to jest wykładnia prawa?
- to inaczej interpretacja prawa
- wykładnię prawa w ujęciu pragmatycznym, czyli proces (zespół czynności) zmierzający do ustalenia znaczenia przepisu prawa (wykładnia prawa sensu stricto) i ustalenia treści zawartych w nim norm prawnych (wykładnia prawa sensu largo);
wykładnię prawa w ujęciu apragmatycznym, czyli rezultat wykładni prawa w ujęciu pragmatycznym, tj. ustalone w jej toku znaczenie przepisu lub treść normy prawnej.
Kto powołuje Premiera (Prezesa Rady Ministrów)?
- Prezydent RP
9. Kto posiada inicjatywę ustawodawczą?
- Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, senatowi, prezydentowi RP, radzie ministrów oraz obywatelom w liczbie min. 100 000.
10. Kto sprawuje władzę sądowniczą w Polsce?
- Sądy i Trybunały
11. Ilu instancyjny jest sąd okręgowy?
- W polskim wymiarze sprawiedliwości jest zasadą, że w pierwszej instancji orzeka sąd rejonowy. Sąd okręgowy orzeka jako sąd pierwszej instancji tylko w sprawach o zbrodnie i niektóre występki. Ponadto na wniosek sądu rejonowego sąd apelacyjny może przekazać sądowi okręgowemu do rozpoznania w I instancji sprawę o każde przestępstwo ze względu na szczególną wagę lub zawiłość tej sprawy. Sąd okręgowy uprawniony jest także do wydania listu żelaznego i Europejskiego Nakazu Aresztowania. Instancją odwoławczą od orzeczeń tego sądu jest sąd apelacyjny. W drugiej instancji sąd okręgowy rozpoznaje apelacje i zażalenia od orzeczeń wydanych w pierwszej instancji przez sąd rejonowy. Sądy okręgowe tworzy i znosi minister sprawiedliwości po uzyskaniu opinii Krajowej Rady Sądownictwa w drodze rozporządzenia. Obszar właściwości sądu okręgowego winien obejmować obszary właściwości przynajmniej dwóch sądów rejonowych. Mogą również być powoływane ośrodki zamiejscowe i wydziały zamiejscowe sądów okręgowych.
12. Co to jest odpowiedzialność deliktowa?
- (łac. ex delicto - z czynu niedozwolonego) to jeden z trzech tradycyjnie wyróżnianych reżimów odpowiedzialności cywilnej. Wyróżnia się ją ze względu na źródło zobowiązania, którym jest dopuszczenie się czynu niedozwolonego. Zdarzenie to powoduje powstanie między sprawcą a poszkodowanym (wyjątkowo - również między sprawcą a inną osobą) cywilnoprawnego stosunku zobowiązaniowego.
13. Co to jest prokura?
- szczególny rodzaj pełnomocnictwa dla osoby fizycznej posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych (prokurenta), którego udzielić może każdy przedsiębiorca podlegający wpisowi do rejestru przedsiębiorców (w Krajowym Rejestrze Sądowym). Prokura upoważnia do dokonywania wszelkich czynności (sądowych i pozasądowych) związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Z czynności tych wyłączone jest zbywanie i obciążanie przedsiębiorstwa i nieruchomości, co do których konieczne jest pełnomocnictwo szczególne. Prokury nie można przenieść na inną osobę, prokurent może natomiast udzielić innej osobie pełnomocnictwa szczególnego do poszczególnej czynności.
14. Co oznacza termin Lex specialis derogat legi generali?
- Ustawa szczególna uchyla ogólną
15. Jak podział władzy panuje w Polsce?
- trójpodział
16. Co to jest pozew?
- pismo procesowe wszczynające proces cywilny, zawierające powództwo (skonkretyzowane żądanie określonego zachowania wysunięte przez składającego - powoda przeciwko określonej osobie - pozwanemu) oraz uzasadnienie przytaczające okoliczności faktyczne na poparcie powództwa. Pozew nie musi zawierać podstawy prawnej przyszłego rozstrzygnięcia.
17. Samorząd terytorialny?
- organizacja społeczności lokalnej (gmina, powiat) lub regionalnej (województwo samorządowe) i jednocześnie forma administracji publicznej, w której mieszkańcy tworzą z mocy prawa wspólnotę i względnie samodzielnie decydują o realizacji zadań administracyjnych, wynikających z potrzeb tej wspólnoty na danym terytorium i dozwolonych samorządowi przez ustawy, pod określonym ustawowo nadzorem administracji rządowej.
18. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością?
- umowa w formie aktu notarialnego
- wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki
- posiada osobowość prawną
- wpisana zostaje do Krajowego Rejestru Sądowego
- minimalny kapitał zakładowy to 5000 pln
19. Sankcja?
- określona w normie prawnej konsekwencja naruszenia prawa; rozróżnia się m.in.:
sankcje karne (np. kara pozbawienia wolności)
sankcje egzekucyjne (np. związana z prawem administracyjnym i cywilnym)
sankcje nieważności czynności prawnej (np. związana z prawem cywilnym i rodzinnym)
nadanie mocy prawnej, zatwierdzenie jakiegoś aktu przez wyższą instancję,
negatywna reakcja ze strony państwa na złamanie obowiązujących norm prawnych; jest trzecią częścią budowy norm, nie zawsze występującą.
Rodzaje sankcji:
represyjna - polega na pozbawieniu podmiotu ważnych dla niego dóbr
egzekucyjna - polega na przymusowym wykonaniu zachowania wymaganego przez normę prawną
nieważności - polega na unieważnieniu działań niezgodnych z prawem:
ex nunc - unieważnienie od momentu wydania decyzji
ex tunc - unieważnienie od momentu złamania prawaWyróżnia się sankcje formalne i nieformalne.
20. Co oznacza termin vacatio legis?
- spoczywanie ustawy tj. czas między opublikowaniem ustawy a jej wejściem w życie
21. Sędzia?
- funkcjonariusz publiczny uprawniony do orzekania w sprawach należących do właściwości sądów i trybunałów, na zasadach niezawisłości i bezstronności.
22. Akt notarialny?
- to szczególna forma dokumentu urzędowego potwierdzającego dokonanie określonej czynności prawnej. Akt notarialny zostaje sporządzony jeżeli wymagają tego przepisy prawa lub wynika to z woli stron. Niedochowanie formy aktu notarialnego w sytuacji, gdy wymaga tego prawo, powoduje bezskuteczność czynności prawnej (np. sprzedaży nieruchomości) i jej nieważność (nieruchomość nie przejdzie na nabywcę) (zob. lex perfecta). Do sporządzania aktów notarialnych uprawniony jest notariusz oraz - pod warunkiem uzyskania od Ministra Sprawiedliwości pisemnego upoważnienia wydanego na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych - polski konsul.
23. Umowa najmu?
- w polskim prawie cywilnym umowa, w której wynajmujący zobowiązuje się oddać przedmiot najmu do używania najemcy, na czas oznaczony lub nieoznaczony, w zamian za wynagrodzenie w postaci czynszu płaconego przez najemcę. Przedmiotem najmu mogą być rzeczy ruchome, jak również nieruchomości, a także części rzeczy jako całości lub nawet jej części składowe. Wyłączone z najmu są rzeczy zużywalne a także prawa.
24. Zdolność do czynnośći prawnych?
- w prawie cywilnym zdolność do dokonywania we własnym imieniu czynności prawnych, czyli do przyjmowania i składania oświadczeń woli mających na celu wywołanie powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego. Innymi słowy, jest to zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej (nabywania praw i zaciągania zobowiązań).
- może być pełna lub ograniczona, a także można jej nie mieć wcale
- Pełną zdolność do czynności prawnych mają pełnoletnie osoby fizyczne oraz wszystkie osoby prawne
25. Prawo antymonopolowe?
- Celem prawa antymonopolowego (prawa ochrony konkurencji) jest zapewnienie swobody konkurowania przez przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na określonym rynku.
26. Co to cesja?
- przelew, (łac. cessio "dobrowolne ustąpienie", stąd potoczne określenie "cesja") to przeniesienie wierzytelności z majątku pierwotnego wierzyciela (zbywcy, cedenta) do majątku osoby trzeciej (nabywcy, cesjonariusza) na podstawie umowy zawartej między tymi osobami
27. Gmina?
- to wspólnota samorządowa mieszkańców na odpowiednim terytorium.
- organy gminy:
rada gminy - władza uchwałodawcza i kontrolna
wójt, burmistrz, prezydent miasta - władza wykonawcza
- Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zadania te dzielimy na własne - nadane ustawowo i zlecone - przydzielane przez władze państwowe.
28. Prawo podmiotowe?
- jest najczęściej rozumiane jako sfera możności działania ograniczona przez dyspozycję normy prawnej, bądź jako sfera wolności zachowań (działań lub zaniechań) wynikająca z natury.
29. Prawo przedmiotowe?
- o zbiór ogólnych, uporządkowanych norm (zasad) zachowania, uznanych lub preferowanych przez społeczeństwo (państwo), których nieprzestrzeganie jest zagrożone różnymi sankcjami (rygorami). Reguluje sferę materialnoprawną oraz formalnoprawną.
30. Akt normatywny?
- tekst zawierający sformułowane w języku prawnym i zapisane w postaci przepisów normy prawne. Normy te mają najczęściej charakter generalny i abstrakcyjny. Niekiedy pod tym pojęciem rozumie się także wszelkie teksty formułujące normy postępowania.
- Z zasad państwa prawa wynika, że dla ważności aktu normatywnego powszechnie obowiązującego wymagane jest, obok wydania go przez umocowany do tego organ w przepisanym trybie, także ogłoszenia (promulgacji) w dzienniku urzędowym
31. Podmiot prawa, osoba fizyczna, osoba prawna?
- podmiot prawa to ten kto może posiadać uprawnienia (prawa) lub obowiązki, a więc ma zdolność prawną. Podmiotowość prawną nadaje prawo. Każdy człowiek jest podmiotem prawa od urodzenia do śmierci.
- osoba fizyczna to prawne określenie człowieka w prawie cywilnym, od chwili urodzenia do chwili śmierci
- osoba prawna to jeden z rodzajów podmiotów prawa cywilnego. Osobę prawną definiuje się zazwyczaj jako trwałe zespolenie ludzi i środków materialnych w celu realizacji określonych zadań, wyodrębnione w postaci jednostki organizacyjnej wyposażonej przez prawo (przepisy prawa cywilnego) w osobowość prawną.
32. Ułomna osoba prawna?
- (lub niezupełna osoba prawna) - podmiot stosunku cywilnoprawnego, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, lecz posiadająca na mocy ustawy zdolność prawną.
Ułomnymi osobami prawnymi w prawie polskim są:
partia polityczna niewpisana do ewidencji
33. Dzienniki ustaw?
- forma pisemna i nieoficjalnie elektroniczna
- dostępne o bezpłatnego wglądu w siedzibach organów je wydających
- W Polsce dziennikami urzędowymi są:
zgodnie z przepisami o ogłaszaniu aktów normatywnych:
dzienniki urzędowe ministrów kierujących działami administracji rządowej, tzw. resortowe dzienniki urzędowe
dzienniki urzędowe urzędów centralnych
zgodnie z przepisami szczególnymi:
34. Zarządzenie?
- jest aktem normatywnym, niestanowiącym źródła powszechnie obowiązującego prawa, wydanym przez organ jednoosobowy, np. Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów i ministrów oraz sędziów czy kierowników urzędów centralnych na podstawie ustaw i w celu ich wykonywania. Ma charakter najczęściej wewnętrzny i obowiązuje tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu zarządzenie.
35. Delikt?
- W prawie cywilnym delikt oznacza samoistne źródło zobowiązania
- W terminologii prawa karnego delikt może oznaczać każdy czyn bezprawny (wykroczenie lub przestępstwo).
-W prawie konstytucyjnym delikt oznacza naruszenie,przekroczenie Konstytucji lub ustawy w sposob widoczny dla spolecznosci,poprzez czyn nie wyczerpujący znamion przestępstwa.
- Prawo międzynarodowe także używa pojęcia deliktu, w postaci tzw. delictum iuris gentium, które określa przestępstwa przeciwko prawu międzynarodowemu (zbrodnie wojenne, ludobójstwo i inne zbrodnie przeciwko ludzkości, przestępstwa o charakterze terrorystycznym, piractwo, fałszowanie pieniędzy, handel niewolnikami).
36. Prezydent?
- Najwyższy urząd w RP
- wybierany w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję i może być ponownie wybrany tylko raz
- wybierany przez obywateli w głosowaniu powszechnym, tajnym, równym i bezpośrednim
- może być odwołany przez trybunał stanu