WYKŁAD 1

Wątroba hepar gr jekur

Jest największym gruczołem niezbędnym do życia zwanym centrum metabolicznym org. u człowieka stanowi 5% masy ciała a po usunięciu nawet 2/3 wątroby dochodzi do jej regeneracji dzięki komórka macierzystym anatomicznie gruczoł zbudowany jest z płatów otoczonych otrzewną zrośnięta z torebka włóknistą torebkę buduje tkanka łączna włóknista zwarta zawierająca liczne komórki tuczne heparynocyty w obrębie płatów zawarte są płaciki inaczej zraziki anatomiczne. We wnęce wątroby leża żyła wrotna tętnica wątrobowa i przewód żółciowy wspólny. Podstawowa jednostka budulcowa jest płacik anatomiczny. Wielościenny, tj. 5scienny lub 6 ścienny pryzmat zdrenowany Siecia naczyń krwionośnych i kanalików żółciowych.

Najwyraźniejsze placiki występują w wątrobie u swini i wielbłąda, bo są od siebie pooddzielane znaczna ilością tkanki łącznej włóknistej luźnej natomiast u innych gatunków zwierząt placiki są mniej wyraźne gdyż tk łączna ogranicza się jedynie do naroży miedzy płacikami do tkz. Przestrzeni wrotno żółciowych zwanych dawniej przestrzeniami bramno-żółciwymi, w których leżą triady wątrobowe na przekroju poprzecznym płaciki anatomiczne są piecio, szescio, bokami miedzy, którymi występują na ich narożach przestrzenie wrotno-żółciowe,

Unaczynienie czynnościowe wątroby

Żyła wrotna vena porte zwana dawniej z bramna prowadzi do wątroby krew czynnościowa bogata w substancje odżywcze wchłonięte przewodzie pokarmowym oraz krew ze śledzony. Po wniknięciu do gruczołu dzieli się na żyły miedzy płatowe a te na żyły miedzy płacikowe znajdujące się w tkance łącznej przestrzeni wrotno-żółciowej. Żyły miedzy płacikowe rozpadają się na żyły okolopłacikowe tworząc splot okolopłacikowy wokół całego płacika. Żyły okolopłacikowe na obwodzie płacika rozpadają się an sinusoidy sródpłacikowe tj. naczynia włosowate żylne typu zatokowego o ścianie nieciągłej w sinusoidach miedzy komórkami śródbłonka występują odsstepy i brak błony podstawnej, sinusoidy od obwodu płacika podążają promieniście ku jego środkowi i uchodzą do żyły środkowej vena centralis, zatem w obrębie płacika występuje siec dziwna zylno-zylna rete mirabile veno-venosum gdzie żyły okolopłacikowe przez naczynia włosowate żylne zatokowe uchodzą do żyły środkowej. Sinusoidy maja duza średnice około 30nm i miedzy Komorkami śródbłonka występują komórki browicz-kupffera, makrofagi fagocytujace bak, kom nowotworowe, kompleksy antygeny przeciwciała zużyte erytrocyty a także wytwarzające włókna siateczkowe, srebro chłonne.

Na zewnetreznej stronie sinusoid skierowanej do przestrzeni około zatokowej występują komórki tłuszczowe około zatokowe, czyli komórki ITO komórki te zawierają krople tłuszczów z rozpuszczona I magazynowana Wit a oraz wydzielają erytropoetyną. Żyła środkowa leżąca w osi płacika rozpoczyna się w 1/3 wysokości a u podstawy płacików żyły środkowe uchodzą do żył podpłacikowych a te do żyły głównej doogonowej vena Cava-caudalis.

Unaczynienie odżywcze wątroby tętnica wątrobowa arteria hepatica prowadzi do wątroby krew odżywcza bogata w tlen i dzieli się ona analogicznie jak żyła wrotna na tętnice miedzy płatowe a te na tętnice miedzy płacikowe lezące w przestrzeni wrotno żółciowej obok żył miedzypłacikowych, jako drugi element triady wątrobowej, od tętnic miedzy płacikowych odchodzą tętnice okolopłacikowe, które na obwodzie płacika rozpadają się na naczynia włosowate tęniczne wpadające do sinusoid wątroby tj. naczyń włosowatych żylnych o ścianie nieciągłej. Tutaj na obwodzie płacika krew tętnicza miesza się z krwią żylną i krew zawiera najwięcej sub odżywczych i tlenu.

W skład płacika wchodzą omówione wcześniej

-naczynia krwionośne

-komórki browicz-kupferra

-kom ito

-włókna siateczkowe srebro chłonne oplatające sinusoidy i żyłę środkowa tworząc rusztowanie dla naczyń stad światło żyły środkowej jest zawsze otwarte ziejace oraz dla hepatocytów komórek wątrobowych

- hepatocyty tworzące miasz wątroby i układają się promieniście miedzy sinusoidami w postaci blaszek lub beleczek podobnych do sznurów są to wielościenne 5, 6, 12 ścienne komórki wielkości około 20-30nm

Od 30-80% hepatocytów jest poliploidalnych tzn. zawierających 2, 3, 4 jadra komórkowe, co świadczy o ich zmorzonym metabolizmie kom te zawierają liczne mitochondria aparat golgiego lizosomy peroksysomy siateczkę śródplazmatyczna szorstka i glatka i ziarenka glikogenu zwane glikosomami białek barwników żółciowych i krople tłuszczu hepatocyty żyją około 150 dni wyróżniono 3 pow hepatocytow

-pow. Naczyniowa zwróconą do sinusoid, na której występują mikrokosmki miedzy mikrokosmkami hepatocytów a śródbłonkiem sinusoid znajduje się przestrzeń okołozatokowa wypełniona osoczem krwi, do której zwrócone są mikrokosmki. Tutaj zachodzi dwu kierunkowa wymiana substancji krew hepatocyt, hepatocyt-krew

-pow. Komórkowa, która hepatocyty łącza się ze sobą strefa zwarcia, przylegania i desmosomami,

-pow. kanalikowa

Utworzona przez rowkowate zagłębienia błon komórkowych przylegających do siebie hepatocytów tworzących ścianę kanalików żółciowych z mikrokosmkami, w obrębie płacików kanaliki żółciowe srodplacikowe nie maja własnej ściany dopiero na obwodzie placika kanaliki uzyskują własna ścianę i przechodzą w przewodu żółciowe miedzypłacikowe wysłane nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym przewody te leża w przestrzeniach wrotno żółciowych stanowiąc 3 element triady wątrobowej razem z żyła i tętnica miedzypłacikowymi w przestrzeni tej może także występować naczynie chłonne miedzypłacikowe, dlatego niektórzy autorzy wyróżniaj tetradę wątrobowa. W płaciku żółć płynie w odwrotnym kierunku aniżeli krew od środka na obwód pałacika

Kanaliki zółciowe sa kolejnym elementem budulcowym płacika anatomicznego

7. włókna nerwowe, które kończą się na hepatocytach i naczyniach włosowatych.

W wątrobie wyróżniono dwa pojęcia umowne zrazik wrotny i gronko wątrobowe

Zrazik wrotny

Zwany jest czynnościowym ma kształt trójkąta w jego środku leży triada wątrobowa przestrzeni wrotno żółciowej a na narożach występują żyły środkowe 3 płacików anatomicznych najważniejszym elementem triady jest przewód żółciowy miedzy płacikowy, do którego spływa żółć z rag. 3 Sąsiednich płacików anatomicznych.

Gronko wątrobowe przestrzennie jest czworobokiem, którego oś stanowia pojedyncza żyła i tętnice około płacikowe a jego granice wyznaczają dwie żyły środkowe i dwie przestrzenie wrotno-zółciowe. Krew dopływa do hepatocytów i naczyń włosowatych z pojedynczej żyły i tetnicy okoloplacikowej pojecie to tłumaczy odżywienie i natlenowanie hepatocytów w tym obszarze watroby. Od odległości od zyly i tetnicy okoloplacikowych w gronku wątrobowym wyróznia si e3 strefy

-strefa aktywnego metabolizmu najbliżej zyły i tetnicy okołopłacikowych gdzie hepatocyty są najlepiej zaopatrzone w substancje odzywcze i tlen

- strefe zmiennego metabolizmu srodkowa

- str niskiego metabolizmu polorzona blisko zyły srodkowej hepatocty 2 i 3 strefy otrzymuja krew ubozsza w sub odzywcze i tlen.

Funkcje watroby

Hepatocty pełnia najwięcej funkcji spośród wszystkich komórek org i zawieraja ponad 700 enzymów.

1. udział w metabolizmie glukozy

Hepatocty z glikozy i galaktozy w glikogenogenezie przy udziale syntetazy glikogenu syntetyzują i magazynują glikogen przeprowadzaja także rozpad glikogenu tj. glikogenolizę oba te procesu reguluja odpowiednie stężenie glukozy we krwi wytwarzanie zółci syntetyzuja żółć i barwniki ze zużytych erytrocytów zółć zawiera wode kwasy żółciowe bilibirubine cholesterol fosfolipidy lecytyna zw mineralne i przeciw ciała. Cześć zółci doprowadzana jest do dwunastnicy i bierze udzial w emulagacji tłuszczów oraz pobudza ruchy robaczkowe jelita zółć czesciowo magazynowan jest w pęcherzyku zlóciowym u konia jeleniowatych, słonia, gołębia i perliczki brak jest pęcherzyka żółciowego nadto do żółci wydalane są Endo i egzogenne substancje szkodliwe

3. udzial w metabolizmie bialek i peptydów

Hepatocty są komórkami amfikrynowymi tz. Dwu kierunkowego wydzielania do wewnatrz do krwi np. mocznik białka a żółć na zewnatrz do kanalików żółciowych syntetyzuja i rozkładaj wiele białek. Syntetyzuja bialka osocza i surowicy krwi, fibrynogen protrombinę albumine transferyne i oddaja je do krwi.

4. udzial w metabolizmie lipidów hepatocyty syntetyzuja lipidy osocza krwi choresterol tri glicerydy fosfolipidy i bilaka apolipoproteiny które łacza się z lipidami tworząc lipoproteidy rozprowadzane do różnych narządów

5. hepatocyty uczestnicza w syntezie glikoproteiny angitensynogenu

6. wydzielanie hormonów i magazynowanie witamin

Hepatocyty wydzielaja hor peptydowe somatomedyny wpływające na wzrost cial i erytropoetynę wpływajaca na erytropoeze magazynuja i oddaj do krwi witaminy a d3 b2 b3 b4 b12 k

7. wytwarzaj heparyne przez kom tuczne torebki włóknistej watroby udział w detoksykacji szkodliwych metabolitówi unieczynianie leków bo hepatocyty wychwytuja substancje szkodliwe

Trzustka pancreas

Anatomicznie głowa trzon i ogon jest 2 co do wielkości gruczołem przewodu pokarmowego otoczonym torebka łacznotkankowa od której odchodza pasemka tkanki łącznej dzielac miąższ na nieregularne różnej wielkości płaciki trzustka przypomina swoja budowa śliniankę przyuszna w płacika obecne są

-cześć zewnatrz wydzielnicza egzokrynowa wytwarzajaca enzymy trawienne wchodzące w skład soku trzustkowego- cześć wewnątrz wydzielnicza dokrewna endokrynowa wytwarzajaca hormony

Cześć zewnatrz wydzielnicza buduja odcinki wydzielnicze pęcherzyki trzustki i przewody wyprowadzające, pęcherzyki trzustki zbudowane są z kształtu piramid ściętego stozka które połorzone są na błonie podstawnej wzmocnionej włóknami srebro chłonnymi swiatło pęcherzyków jest niewielkie dlatego miedzy Komorkami gruczołowymi wytworzyly się kanaliki miedzykomórkowe komórki te zawieraja kuliste jadro usytuowane w środku lub zepchniete do błony podstawnej w czesci podstawnej komórek wystepuje dobrze rozwinięta siateczka sródplazmatyczna szorstka barwiaca się na granatowo barwnikami zasadowymi pod jadrem leza także liczne mitochondria a nad jadrem znajduja się dobrze rozwiniety aparat golgiego oraz liczne ziarna zymogenu proenzymy syntetyzowane na siateczce szorstkiej są one segregowane i otaczane błona w aparacie golgiego ziarna zymogenu na czerwono bo są kwasochłonne.

WYKŁAD 2

WYDZIELINA Z pecherzyków trzustki dostaje się do pierwszych najmniejszych przewodów wyprowadzających srodpłacikowych wstawek pokrytych nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym nabłonek wstawek może wnikac do swiatła pęcherzyków tworząc komórki zwane inaczej jadrami śródpecherzykowymi wstawki następnie przechodza w przewody wyprowadzajce miedzypłacikowe wysłane nabłonkiem jednowarstwowym cylindrycznym. Te przewody uchodza do przewodu głównego wysłanego także nabłonkiem jednowarstwowym cylindrycznym ale miedzy komórkami walcowatymi znajduja się komórki śluzowe pod nabłonkiem w tk. Łacznej występują miocyty przewód trzustkowy główny razem z przewodem żółciowym wspólnym uchodza do dwunastnicy na brodawce dwunastniczej papilla duodeni cześć zewnatzr wydzielnicza wytwarza enzymy trawienne wchodzące w skład soku trzustkowego są to trypsyna

Chymotrypsyna

Karboksypeptydazy trawiace białka

Lipaza ,fosfolipaza i esterazy rozkładajce tłuszcze amylaza trawiaca weglowaodany

Nukleazy /// rozkładające kwasy nukleinowe oraz elastazy trawiace elastynę

Sok trzustkowy dopływa do dwunastnicy i wchodzi w sklad soku jelitowego wydzielanie czesci zewnatrz wydzielniczej reguluja hormony pobudza sekretyna gastryna, pankreozinina a hamuje somatostatyna.

Cześć wewnątrz wydzielnicza

Składa się z wysp trzustkowych od 1-3 mln. Są one ie regularnie rozmieszczone w obrebie płacików miedzy elementami zewnatrz wydziwlniczymi są one duzymi owalnymi okrągłymi lub wydłużonymi strukturami zbudowanymi z 4 rodzajów komórek endokrynowych wyróznia się

-komórki A lub alfa kwasochłonne które stanowia około 20% wszystkich komórek wysp leża na ich obwodzie i wytwarzaja hormon glukagon podwyższający poziom cukry we krwi wpływając na glikogenolizę w hepatocytach

-komórki B beta leza w środku wysp i stanowia około 70% komrek barwia się słabo wytwarzaja insulinę obnizajaca pozimo cukry we krwi wpływając na glikogenogeneze w hepatocytach.

- d lub delta stanowia od 5-7% komórek endokrynowych i wytwarzaja hormon somatostatynę która hamuje zarówno wydzielanie glukagonu i insuliny

- kom PP jest ich max do 4% wytwarzaja polipeptyd trzustkowy pobudzajacy produkcje kwasu solnego w żołatku i pobudzajcy glikogenolizę.

Układ oddechowy systema respiratorium

W skład wchodza

1. cześć przewodzaca powietrze tj. drogi doprowadzające powietrze

Jama nosowa cavum nasi

Gardło pharynx

Krtań larynx

Tchawica trachea

Oskrzela bronchi

2. Odechowa w niej zachodzi wymiana gazowa i jest to właściwy miasz płucnym.

JAMA NOSOWA

W skład wchodza

1. przedsionek nosa vestibulum nasi

2. okolica oddechowa regio respiratora

3. okolca wechowa regio olfactoria

Przedsionek nosa wysciela skóra pokryta nabłonkiem wielowarstwowym płaskim pod nabłonkiem w tkance łącznej znajdują się gruczoły łojowe potowe, surowicze liczne naczynia krwionośne i nerwy, oraz włosy nozdrzy virrissae są one pierwsza zapora dla zanieczyszcze wdychanych wraz z powietrzem a wydzielina gruczołów wyłapuje zanieczyszczenia i osadza je na powierzchni nabłonka

OKOLICA ODDECHOWA

Sklada się z dwóch błon

Sluzowej

Podśluzowej która łaczy się z ochrzestna lub okostną

Błone sluzowa buduja 2 blaszki bl nabłonkowa nabłonek wielorzędowy migawkowy zwany także nabłonkiem dróg oddechowych blaszka własciwa utworzona jest przez tkanke łączna włóknista luzną w której występują liczne gruczoły nosowe glandurae nazales mieszane surowicza rzadziej sluzowe błona sluzowa bez wyrażnej granicy przechodzi w błonę podśluzowa a w jej tkance łącznej występują także gruczoły oraz bardzo liczne sploty żylne i nerwowe.

Okolica oddechowa służy do ogrzania nawilgocenia i oczyszczenia powietrza w oczyszczaniu powietrza biora udział migawki pokryte sluzem wytwarzanym przez mukocyty nabłonka oraz gruczoły nosowe w nawilgacaniu powietrza biora udział komórki sluzowe nabłonka mukozyty i gruczoły a w ogrzewaniu bardzo liczne naczynia krwionośne w błonach sluzowej i podśluzowej tętnice błony sluzowej dochodza pod nabłonek gdzie rozpadaja się w tetniczki a te w naczynia włosowate występują tutaj także anastomozy. Przepływ krwi w jamie nosowej skierowany jest przeciwnie do przepływu powietrza ponieważ naczynia biegna od tylnej czesci jamy nosowej do przedniej co stwarza lepsze ogrzanie powietrza.

OKOLICA WECHOWA JAMY NOSOWEJ

Składa się z błony sluzowej i błony podśluzowej błone śluzowa wyściela nabłonek wielorzędowy cylindryczny zwany wechowym lub zmysłowym. Buduja go 3 rodzaje komórek

1. komórki podporowe walcowate z mikrokosmkami zajmujące cała szerokość nabłonka

2. komórki podporowe przypodstawne uwazane za zastepcze służa do regeneracji komórek cylindrycznych

3. wechowe zmysłowe występują w duze liczbie w szczególności u zwierzat odzanczajacych się dobrym wechem np. u psa jest około 125 mln są to neurony dwubiegunowe a na ich powierzchni znajduja się w liczbie od 6-8 zeski zwane inaczej włoskami wechowymi są to struktury receptorowe wytwarzające potencjał czynnościowy pod wpływem substancji wonnych od podstawy komórek wechowych odchodza pojedyncze aksony przebijające błone podstawna nabłonka i stanowia one nici wechowe albo włókna fila olfactoria wędrują one do opuszki nerwowej mózgowia w blaszce właściwej błony śłuzowej w tk. Łącznej włóknistej luznej są gruczoły mieszane wechowe glandulae olfaciorie ich wydzielina spłukuje substancje zapachowe zarejestrowane na powierzchni nabłonka.

TCHAWICA

Jest narzadem rurowym o sztywnej scianie dzieki licznym pierścienia chrzestnym usytuowana jest miedzy podstawa krtani a rozwidleniem na oskrzela sciana skąd asie z 3 błon

- błona sluzowa tunica mucosa

- błona włóknisto chrzestno fibrocartilaginea

-przydanka tunica adventicia

Błona sluzowa skl się z 2 blaszek bl nabłonkowa utworzona przez nabłonek wielorzędowy migawkowy nabłonek dróg oddechowych nabłonek ten bud 5 rodzajów komórek

- kom cylindryczne z migawkami wymiataj czasteczki pyłów

- mukocyty komórki śluzowe prod sluz

- kom przypodstawne zastepcze zwane niezróżnicowanymi regeneruja nabłonek

- kom szczoteczkowe cylindryczne z mikrokosmkami odbieraja wrażenia i stad są chemoreceptorowymi

- kom ziarniste dokrewne są TROJKATNE LUB PIRAMIDALNE I NIE DOCHODZA TAK JAK ZASTEPCZE do górnej powierzchni nabonka wytwarzaja one hormony peptydowe i animy katecholowe wpływające na pobudzenie wydzielania komórek sluzowych i gruczołów tchawicznych tuz pod nabłonkiem znajduje się blaszka własciwa błony sluzowej utworzona z tkanki łacznej włóknistej luznej tuz pod nabłonkiem lezy blaszka włóknisto sprezysta lamina fibroelastica która tworza zageszczona włokna sprężyste pod nimi wyspepuja gruczoły mieszane tchawicze glandule tracheales wystepuja liczen naczynia krwionośne i pojedyncze grutki chłonne

Błona włóknisto chrzestna

Zbudowana jest z tkanki łacznej włóknistej zwartej o utkaniu regularnym w która wbudowane są pierscienie chrzestne z chrząstki szklistej pierscienie biegna wzdłuż tchawicy i połaczone są ze soba wiezadłami obraczkowymi lagamenta anularia zbudowanymi tkanki łacznej włóknistej zwartej o utkaniu regularnym jedynie u ptaków pierscienie są kompletne zamkniete natomiast u ssaków są otwarte niekompletne i maja kształt podkowiasty a ich wolne końce łączy mięsien tchawiczy musculus trachealis połorzony w tkance łacznej w ścianie błoniastej paries membnranaceus scian ta wystepuje w tylnej grzbietowej czesci tchawicy u konia przeżuwaczy i swini miesien połorzony jest wewnętrznie łącząc wolne końce tchawicy u mięsożernych kota i psa połorzony jest zewnętrznie a u człowieka naprzeciwko wolnych końców

Przydanka

Łacznotkankowa unaczyniona i unerwiona łaczy tchawice z otoczeniem.

DRZEWO OSKRZELOWE ARBOR BRONCHALIS

Tchawica dzieli się na drzewo oskrzelowe skład którego wchodza

-wnikajace przez wnękę do płuc dwa oskrzela główne lewe i prawe bronchi principal es

O budowie podobnej do tchawicy z ta roznica ze piersciene chrzestne są kompletne zamikniete oskrzela te dziela sia na oskrzela płatowe b. lobares w obrebie płatów płucnych a te w segmentach płucnych na oskrzela segmentowe b. segmentales oskrzela płatowe i segmentowe maja podobna budowe do tchawicy z ta roznica ze pierscienie chrzestne nie są kompletne całkowite a w błonie sluzowej pojawia się blaszka mięśniowe błony sluzowej.

Oskrzela segmentowe przechodza wtk łacznej miedzy płacikowej w oskrzela miedzypłacikowe bronchi interlobulares są zwane także małymi. Ich sciane buduja 3 błony

Błona sluzowa po raz ostatni pokryta nabłonkiem wielorzędowym cylindrycznym nabłonkiem dróg oddechowym i w blaszce właściwej bł śluzowej po raz ostatni występują gruczoły

Bł miesniowa skada się z miocytów o przebiegu okrężnym i stad bł sluzowa jest pofałdowana

Bł włóknisto chrzestna zawierajaca w tk. Łacznej po raz ostatni rusztowanie chrzestne w postaci płytek chrzestnych gdy oskrzela miedzypłacikowe osiagaja srednice od 1,5-0,5 mm nazywane są oskrzelikami środpłacikowymi lub końcowymi bronchioli intralobulares terminales. Nazwa oskrzelik śródpłacikowy pochodzi od ich umiejscowienia ma wierzchołku płacika płucnego a końcowy bo kończy drzewo oskrzelowe. Oskrzeliki te wnikaja do płacików płucnych sciane oskrzelika buduja 3 błony

Bł sluzowa z nabłonkiem 1warst cylindrycznym pod nim w blaszce właściwej w tkance łacznej brak gruczołow

Bł miesniowa niewielka utworzona z mięśniówki gładkiej

Przydanka łącznotkankowa

PŁUCA PULMONES

Otacza błona surowicza opłucna płuca pleura pulmonaris okryta mezotelium pod nabłonkiem lezy tk. podsurowicza tela subserosa w skład której wchodza 3 warsty

1. powierchniwa z przewaga włoknie kolagenowych

2. srodkowa posrednia z przewaga wł sprezystch

3. głeboka zawiera oba rodzaje włokien

Opłuca płuca zrosnieta jest z płucami ajej włóka sprężyste wnikaja do narzadu anatomicznie płuca składaja się z płatów których znajduja się segmenty zbudowane z płacików płucnych płaciki te pooddzielane są od siebie pasemkami tk łacznej odchodzącej od opłucnej i maja one kształt piramid zwróconych podstawa do opłucnej płucnej na wierzchołku każdego placika znajduje się ostatni element drzewa oskrzelowego oskrzelik środpłacikowy końcowy.

Cześć oddech

W płaciku płucnym zawarte jest drzewo pęcherzykowe arbor alveolaris tworzące cześć oddechowa układu oddechowego bo tutaj zachodzi wymiana gazowa w skład drzewa pecherzykowego wchodza oskrzeliki oddechowe bronchioli respiratori odchodzące od oskrzelika koncowego jedna ich sciana przylegajaca do odgałęzienia tetnicy płucnej wysłana jest nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym z drugiej strony ich scianę tworza przecherzyki płucne oskrzeliki te dziela się dychotonicznie . przewody pęcherzykowe oddechowe ducti alveolares których sciane buduja same nie zamkniete pęcherzyki płucne

3. woreczki oddechowe, saccuri alveorales- pęcherzyki płucne alveoli pulmonares- lejek infundibulae

WYKŁAD 3

Pehcerzyki płucne alweolae pulmonares stanowia cześć oddechowa właściwy miasz płucny i wysciela je nabłonek oddechowy zbudowany z 3 rodz Komorek pęcherzykowych

-pneumocyty 1 typu alweolocyty płaskie stanowia około 90% pow pęcherzyków płucnych i grubosc ich cytoplazmy nie przekracza 0,2um jedynie w miejscu gdzie lezy jadro cytoplazmy jest wiecej. Kom te tworza bariere powietrze-krew bo uczestnicza w wymianie gazowej miedzy światłem pęcherzyka płucnego a krwią. Zachodzi tu dyfuzja prosta gazów.

- pneumocyty 2 typu alweolocyty duze owalne lub sześcienne występują miedzy pneumocytami typu 1 produkuja surfaktant zwany także czynnikiem powierzchniowym lun błona wysciółkową jest to cienka warstwa fosfolipidowa pokrywajaca nabłonek oddechowy od swiatła pęcherzyka płucnego. Surfaktant reguluje napiecie powierzchniowe zapobiegając sklejaniu się pęcherzyków płucnych podczas wydechu ułatwia dyfuzje gazów i dziala bakteriobójczo

- pneumocyty typu 3 alweolocyty szczoteczkowe są niewielkie kształtu sześciennego i uwaza się je jako chemoreceptory gdyż kontaktuja się one z włóknami nerwowymi wszystkie te 3 rodzaje komórek spoczywaja na błonie podstawnej i tworza sciane pęcherzyka płucnego pomiedzy komórkami nabłonka odechowego oraz w swietle pęcherzyków płucnych moga znajdowac się makrofagi zawierające sfagocytowane pyły dlatego zwano je komórkami pyłowymi zwane są także kom wad serca bo przy wadach serca dochodzi do zastoju krwi w pęcherzykach płucnych i makrofagi fagocytu ja erytrocyty których hemoglobina rozkładana jest do hemosyderyny pęcherzyki płucne rozdzielone są od siebie przegroda łącznotkankowa miedzy pecherzykowa w której występują liczne naczynia włosowate makrofagi fibroblasty plazmocyty pojedyncze miocyty oraz włókna sprerzyste włókna te przy wdechu rozciągają się a przy wydechu słuza do wyciskania co2 z powietrzem z pęcherzyków płucnych pęcherzyki komunikuja się miedzy soba otworem pęcherzykowym porus alweolaris u starych osobników dochodzi c może do rozedmy płuc czyli łaczenia się pęcherzyków w duze komory powietrzne na skutek scieczenia i utraty włóknien sprężystych.

Unaczynienie czynnosciowe płuc

Krew czynnościowo zylno bogata w co2 do płuc z prawej komory serca prowadzi tetnica płucna dzielaca się na mniejsze tetnice które rozpadaja się na gesta siec naczyn włosowatych tetniczych wokół pęcherzyków płucnych na wysokości pęcherzyków płucnych zachodzi wymiana gazowa i utlenowana krew przechodzi do naczyn krwionośnych włosowatych zylnych które łącza się w zyły płucne prowadzac krew z płuc do lewego przedsionka serca.

Gardło

Lezy na skrzyżowaniu układu pokarmowego i oddechowego jego sciane buduja 3 błony

- błona sluzowa która w części nosowej gardła wysłana jest nabłonkiem wielorzędowym migawkowym a w czesciach ustnej i krtaniowej nabłokiem wielowarst, płaskim pod nabłonkiem znajduje się łącznotkankowa blaszka własciwa błony sluzowej

- błona miesniowa składa się z tkanki mięśniowej szkieletowej

- błona zew łącznotkankowa

Krtan

4 błony

-bł sluzowa pokryta czesciowo nabłonkiem wielorzędowym migawkowym a czesciowo nabłonkiem wielowarstwo płaskim pod nim lezy łacznotkankowa blaszka własciwa bł sluzowej

-rusztowanie chrzestne chrz szklista i sprezysta

-miesniowa utworzona z miesni szkieletowych

-łącznotkankowa przydanka

Układ moczowy Systema urinarium

Sklada się z narzadów moczowych organa urinaria i słuzy do usuwania z org prod przemiany materii substancji będących w nadmiarze i toksycznych w postaci moczu do układu moczowego naleza

Parzyste nerki oraz drogi wyprowadzające mocz w obrebie nerki jak i poza nerka

Parzyste moczowady

Pęcherz moczowy

Cewka moczowa

Nerka Ren

Narzad kształtu fasolowatego i posiada powierzchnie wypukła i wklesłą bezpośrednio otoczona jest torebka włoknista capsula fibrosa która zawiera cześć zewnetrzna bogata we włókna kolagenowe i cześć wewnętrzna z komortkami tkanki łacznej miocytami i wł srebro chłonnymi nieliczne włókna kolagenowe wnikaj do narzadu torebka włoknista jest łatwo zdejmowalna z nerkek gładkich i nieco trudniej z nerki pobruzdkowanej u zdrowych zwiererzat zew od torebki włóknistej jest torebka tłuszczowa capsula adiposa szczególnie dobrze rozwinieta u zw tucznych stabilizuje ona połorzenie nerek chroni przed utrata ciepła i urazami mechanicznymi

W nerce wyróżnia się dwie czesci

Kora nerki cortex renis stanowiaca zew cześć przylegajaca do str wypukłaej nerki a nie ma jej we wnece nerki cześć kory przylegajaca do rdzenia to warstwa podkorowej

2. rdzen nerki medulla renis polorzony jest głebiej pod kora i zbudowany jest z piramid nerkowych zwróconych podstawa do kory a jej wierzchołek stanowi brodawka nerkowa papilla renalis w obrebie rdzenia wyróżnia się cześć zewnetrzna graniczaca z kora i cześć wew graniczaca zwrócona do miedniczki nerkowej. Kora wysyła do rdze nia miedzy piramidy nerkowe pasma korowe tzw. Słupy nerkowe a od podstawy piramid rdzenia nerki odchodza do kory pasma rdzenne tworzące cześć promienista kory pars radiata. Miedzy pasmami rdzennymi oraz pod torebka włoknista w korze jest cześć skłebiona pars convoluta.

U ssaków w zyciu poza plodowym występują nerki proste wyjatek stanowi foka i niedźwiedź posiadajce nerki złorzone zbud z nereczek. Nereczki są wyrazne w zyciu plodowym w zależności od sposobu zrastania się ze soba nereczek można wyróżnic 3 typy nerek

Nerka głatka wielobrodawkowa w ktorej nereczki zrosły się na wysokości kory nerki ten typ nerek u człowieka i swini

Nerka głatka jednobrodawkowa ze wspolna brodawka papilla communis nereczki zrosły się ze soba na wysokości kory i rdzenia takie nerki u konia, małych przezuwaczy i miesorzernych

Nerka pobruzdkowana wielobrodawkowa u bydła nereczki zrosły się ze soba na granicy kory i rdzenia

W korze nerki występują płaciki nerkowe płacik jest to jeden promien rdzenny wraz z przyległa do niego czescia skłebiona w rdzeniu występują płaty nerkowe płat nerki jest to jedna piramida nerkowa wraz z przyległa do niego czescia korowa jednostka strukturalno czynnosciowa jest nefron pomiedzy licznymi nefronami znajduje się delikatny zrab nerki zbudowany z tkanki łącznej włóknistej luznej w ktorej są liczne naczynia krwionośne chłonne i włokna nerwowe. W skład nefronu wchodza 4 czesci

1. ciałko nerkowe corpusculum renis

2. kanaki głowny kanalik krety 1 rzedu lub proksymalny bliższy

3. petla nefronu

4. wstawka czyli kanalik kretu 2 rzedu dystalny dalszy

Ciałko nerkowe

Jest tworem kształtu kulistego lub owalnego srednicy 120 nm i zawiera ono dwie czesci kłębuszek naczyniowy i torebke ciałka nerkowego

Ciałko nerkowe ma 2 bieguny biegun naczyniowy i kanalikowy na biegunie naczyniowym jest tetnica doprowadzajaca która po wniknieciu do cialka nerkowego rozpada się na dwie do 4 petli naczyn włosowatych tetniczych typu okienkowego tworza one kłębuszek naczyniowy naczynia włosowate na biegunie naczyniowym przechodza w tetnice odprowadzajaca zatem w ciałku nerkowy jest siec dziwna tetniczo-tetnicza, w ktorek tetnica doprowadzająca prze naczynia włosowate tetnicze w tetnice odprowadzajaca. Śródbłonek typu okienkowego naczyn włosowatych kłębuszka zawiera liczne pory w cytoplazmie Komorek spoczywających na porowatej blonie podstawnej miedzy tetnica doprowadzajaca i odprowadzajaca wystepuje tlanka łączna tworzaca mezandium zewnętrzne a miedzy naczyniami włosowatymi kłębuszka naczyniowego jest mezandium wew zwane krezka naczyniowa komorki mezandium wew maja zdolność fagocytozy i mogą się kurczyc zmniejszaca światło naczyn włosowatych.

Torebka cialka nerkowego sklada się z 2 blaszek torebki blaszki wew trzewnej i bl sciennej zewnętrznej a miedzy nimi znajduje się jama czyli światło torebki cialka nerkowego do ktorej filtrowany jest mocz pierwotny

Blaszka trzewna torebki cialka nerkowego przylega bezpośrednio do naczyn włosowatych kebuszka i zbudowana jest z podocytów zwanych epicytami tj Komorek wielowypustowych których pierwszorzędowe wypustki grubsze dziela się na 2 rzedowe wypustki cieńsze które leza na błoni epodstawnej naczyn krwionośnych włosowatych kłębuszka naczyniowego blaszka trewna torebki cialka nerkowego na biegunie naczyniowym zagina się In przechodzi w blaszke scienna torebki cialka nerkowego która buduje nabłonek jednowarstwowy płaski i na biegunie kanalikoym przechodzi on w kanalik główny.

Kanalik głowny sklada się z części kretej i prostej wysłany nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym lub tzw. Wałeczkowym niskim cylindrycznym którego komorki na powierzchni zwróconej do światla kanalika posiadaj rąbek szczoteczkowy w postaci mikrokosmków a cytoplazma komórek wykazuje aktywność fosfatazy zasadowej obecność mikrokosmków sprawia ze swiatło kanalika głownego ma niewyraźny kontur błona cytoplazm cześci podstawnej kom nabłonkowych kanalika głownego tworzy liczne wgłebienia do cytoplazmy co zwieksza powierzchnie cześci podstawnej komórek i słuzy do lepszej wymiany miedzy kom kanalki głównego a naczyniami włosowatymi oplatającymi od zewnatrz kanalik głowny

Petla nefronu zbud z 2 ramion zstępujące waskie wysłane nabłonkiem jednwarst płaskim ktore zstepuje do rdzenia nerki i zagina się kolankowato o 180 stopni i przechodzi w 2 ramie wstępujące szerokie wysłane nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym ramie to wstepuje do kory gdzie przechodzi w ostatmi element nefronu wstawke u bydła swini i kota występują petle nefronu dlugie których ramie zstępujące zagina się na wierzchołku piramidy nerkowe i przechodzi nastepnie w ramie wstępujące u człowieka kota malych przeżuwaczy i psa petle są krotkie zaginaja się u podstawy piramid a cześć szeroka zaczyna się jeszcze w obrebie ramienia zstepujacego tj. przed zagięciem kolankowatym.

Wstawka

Lezy w obrebie kory wysłana nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym tuz za wstawka są drogi wyprowadzające mocz. W korze i rdzeni nerki wystepuja pomiedzy nefronami kom srodmiaższowe w korze są to fibroblasty syntetyzujące białka tkanki łacznej włóknistej luznej i produkujące erytropoetynę oraz limfocyty komórki immunokompetentne w rdzeniu komorki srodmiaższowe występują jako pierwszego typu gwiaździste uwazane za endokrynowe i biorące udział w regulacji cisnienia krwi , kom typu2 fagpcytujace i typu3 około naczyniowe perycyty ułorzone Wzdółż naczyn prostych rdzenia mogą się one kurczyc i prawdopodobnie reguluja przepływ krwi przez naczynia proste . w czesci skłebionej kory nerki występują cialka nerkowe kanalki głowne i wstawki natomiast w rdzeniu są petle nefronów

,

Wykład4

Unaczynienie nerki

Tetnica nerkowa odchodzaca od aorty brzusznej oddaje gałazki do dwóch torebek łącznotkankowych a po wniknięciu do nerki przechodzi w tetnice miedzypłatowe miedzy piramidami rdzenia nerki kazda z nich zagina sie łukowato na granicy kory i rdzenia i przechodzi w tetnice łukowate a od nich odchodza do kory tetnice promieniste lub korowe i inaczej miedzypłacikowe biegną do pow nerki i tam rozpadaja się na naczynia włosowate czesciowo wnikajace do torebek i zwieraja się one następnie w zyly gwiaździste tetnice promieniste kory na swoim przebiegu oddaja tetnice doprowadzające dochodzące do ciałek nerkowych gdzie rozpadaja się na kłębuszek naczyniowy tj. naczynia wlosowate tetnicze na biegunie naczyniowym od cialek nerkowych odchodza tetnice odprowadzające które następnie rozpadaja się na naczynia włosowate zaopatrujące krew cześć skłebiona kory. Po czym łacza się w zyły i razem z zylami gwiaździstymi uchodza do zył promienistych kory inaczej zył miedzy pławikowych a te do zył łukowatych te zas w zyły miedzy płatowe które uchodza do zyly nerkowej a ta wpada do zyły głównej do ogonowej vena Cava caudalis rdzeń unaczyniony jest przez tetnice proste prawdziwe odchodzacxe od tetnic łukowatych oraz przez tetnice proste rzekome które są przedłużeniem tetnic odprowadzających ciałek nerkowych połorzonych w korze w pobliżu rdzenia oba rodzaje tych tetnic rozpadaja się na naczynia włosowate unaczyniajace i odżywiające rdzen które łacza się w zyły proste uchodzące do zył lukowatych

Apatar przykłebkowy aparatus iuxtaglomerularis

W jego sklad 3 elemety

Komórki przy kłębuszkowy ziarniste a dawniej poduszeczka biegunowa występują w błonie srodkowej tetnic doprowadzających zadziej tetnic odprowadzających są to zmodyfikowane miocyty zawierające pęcherzyki wydzielnicze w postaci ziarnistości dlatego tez zwano je komórkami ziarnistymi w miejscu gdzie one występują w scianie tetnicy doprowadzające zanika blaszka sprezysta graniczna wewnetrzna i te komorki kontaktuja się z komórkami śródbłonka. Kom ziarniste wydzielaja do krwi enzym proteolityczny renine która katalizuje przejscie globuliny angiotensynogenu do angiotensyny I która pod wpływem innego enzymy proteolitycznego komwertazy przekształcana jest w angitensyne II angiotensyna II jest hormonem obkurczającym miocyty tetnic i tetniczek zwieksza cisnienie krwii pobudza kore nadnerczy do produkcji hormonu zwanego aldosteronem sadzi się ze kom ziarniste także wydzielaja erytropoetyne warunkujaca prawidłowa erytropoeze.

Plamka gęsta macula densa która jest zmodyfikowanymi kom nabłonka wstawki tj. kanalika kretego II rzedu plamka gęsta usytuowana jest w bezpośrednim kontakcie z komórkami przykłębuszkowymi tetnic doprowadzających rzadziej odprowadzających ciałka nerkowego dawniej była zwana czujnikiem sodowym w zalerznosc od zawartość sodu w moczu plamka gesta wpływa na zwiekszenie lub zmniejszenie resorpcji tego pierwiastka z moczu.

Komórki przynaczyniwe łącznotkankowe w mezandium zewnętrznym pomiedzy tetnica doprowadzajaca i odprowadzajaca im również przypisuje się produkcje reniny komórki aparatu przy kłębkowego uczestnicza w regulacji czyli utrzymaniu homeostazy jonowej organizmu oraz w regulacji cisnienia krwi

Busównie przez nerkę a tym samym z organizmu koncowych produktów przemiany materii i substancji będących w nadmiarze a także substancji toksycznych odbywa się przez filtracje osocza krwi w kłębuszku naczyniowym proces ten opary jest na filtracji pod cisnieniem jakiem panuje w naczyniach kłębuszka naczyniowego w regulacji tego cisnienia uczestnicza miocyty tetnic doprowadzających i odprowadzających

W filtracji osocza krwi bierze udział błona filtracyjna ultrasaczek w skłąd której wchodza

-komorki śródbłonka naczyń włosowatych tetniczych o okienkowej czyli porowatej cytoplazmie

- błona podstawna śródbłonka która zawiera mniejsze pory niż śródbłonek nie pokrywające się z porami śródbłonka

-drugorzedowe wypustki podocytów blaszki trzewnej torebki cialka nerkowego miedzy którymi tworza się szczeliny filtracyjne skutek filtracji osocza powstaje mocz pierwotny stanowiący przesacz osocza krwii pozbawiony elementów komórkowych i białek wielkocząsteczkowych mocz pierwotny przesacza się do jamy torebki cialka nerkowego i produkowany jest on w bardzo duzych ilościach przepływając przez kolejne odcinki nefronu mocz pierwotny ulega krotnemu a nawet ponad zageszczeniu przekształcając się w mocz ostateczny wydalany z organizmu .

W kanalikach głównych komórki pełnia funkcje resorbcyjną w skutek czego wychwytywane są zwrotnie w całości glukoza i aminokwasy a ponadto chlorki fosforany i woda i te składniki powracaja do krwi poprzez wchłaniane wody z mniejsza się objętość moczu i wzrasta stezenie składników nieulegajacych resorpcji zwrotnej miedzy innymi mocznika kwasu moczowego i ciał kreatynowych

W petli nefronu w ramieniu wstępującym wchłaniana jest woda przez co mocz zageszcza się

We wstawce tj. kanaliku krętym II rzedu za pośrednictwem plamki gestej i pod wpływem hormonu aldosteronu kory nadnerczy regulowana jest aktywnie resorpcja jonów sodu z moczu i ich przepływ do krwi a do swiatła wstawek nabłonek pompuje jony wodorowe i amonowe co wpływa na regulacje gospodarki kwasowo zasadowej organizmu .

Ostateczne zagęszczanie moczu ma miejsce w kanalikach zbiorczych pod wpływem hormonu andiuretycznego ADH zwanego także wazopresyna - adiuretyna wchłaniana jest dalej woda.

Brak adiuretyny powoduje wydalanie z organizmu w duzych ilościach moczu i jest to schorzenie moczówka prosta.

Drogi wyprowadzające mocz wstawka konczy nefron i przechodzi w drogi wyprowadzające mocz występujące w obrebie nerki pierwszymi drogami są kanaliki łączące uchodzące do kanalików prostych a te zbierają się w kanaliki zbiorcze wszystkie one wysłane są nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym kanaliki zbiorcze w korze nerki biegna w promieniach rdzennych i sąsiadują z ramionami petli nefronu kanaliki zbiorcze w obrebie brodawki nerkowej przechodza w przewody brodawkowe wyslane nabłonkiem jednowarstwowym cylindrycznym przewody uchodza do kielichów i miedniczek nerkowych mających podobna budowe 3 warstwowa

-błona sluzowa pokryta jest nabłonkiem dróg moczowych

niewiele tkanki łacznej unaczynionej i unerwionej

-bł miesniowa 2 pokładowa pokład wew miocytów podłózny zew okrężny

-łącznotkankowa przydanka

Od miedniczki nerkowej bierze swój poczatek moczowód rozpoczynajacy drogi wyprowadzające mocz lezace poza nerką

Moczowód Reuter

Posiada 4 wartwowa budowe sciany

-bł śluzowa składajaca się z 2 blaszek nabłonkowej nabłonka dróg moczowych i blaszki właściwej błony sluzowej która jest łącznotkankowa i zawiera jedynie u konia w początkowym odcinku moczowodu gruczoły sluzowe błona ta bez wyraźnej granicy przechodzi w łącznotkankowa błone podsluzowa

-błona miesniowa 2 pokładowa pokład wew miocytów podłóżny zew okrężny

-łącznotkankowa przydanka

Pęcherz moczowy vesica urinaria

4 warstwowa bud sianu

-błona sluzowa identyczna jak w moczowodzie z blaszki nabłonkowej właściwej w ktorej mogą być gruczoły śluzowe u konia a jedynie u bydła 3 blaszka bł sluzowej blaszka miesniowa

-bl podsluzowa łącznotkankowa

-bł miesniowa dobrze rozwinieta i 3 pokładowa pokład wew i zew podłóżne środkowy okręzny

-błona surowicza wystepuje w wierzchołku i trzonie pęcherza moczowego zas w szyjce pecherza przydanka jako 4 błona

Drogi wyprowadzające mocz konczy nieparzysty przewód cewka moczowa utertra wysłana nabłonkiem wielowarstwowym baldaszkowym a przy ujsciu wielowarstwowym płaskim rogowaciejącym

Układ dokrewny systema endocrinum

Składa się z gruczołów dokrewnych glandulae endocrine wydzielających hormony które droga krwi lub limfy docieraja do wszystkich czesci organizmu pobudzaja lub hamują czynność poszczególnych narzadów lub grup narzadów w tym również innych gruczołów dokrewnych wszystkie gruczoy dokrewne podporządkowane są ośrodkowemu układowi nerwowemu w którym znajduja się osrodki pobudzające lub hamujące wydzielanie również układ dokrewny oddziaływuje na funkcje ukł nerwowego hormony działają na komórki docelowe za pośrednictwem receptorów hormony steroidowe drobno czasteczkowe maja swoje receptory we wnętrzu komórki zas hormony polipeptydowe i glikoproteinowe nie wnikaja do komórki i maja receptory na jej powierzchni

Do gruczołów wew wydzielania naleza

-przysadk amózgoewa wraz z podwzgórzem

-nadnercza

-tarczyca

-prztarczyce

-szyszynka

-ciałka trzyzwojowe

-wyspy trzustkowe

-grasica

-jadro i jajnik

-łozysko

-komórki występujące w róznych narzadach produkujące hormony

Przysadka mózgowa hypophisis celebri s. glandulae pituitaria

Leży u podstawy mózgu we wgłebieniu kości klinowej zwanym siodełkiem tureckim sella turcica

Sciany kostne dobrze zabezpieczaja gruczoł sidełko tureckie wysciela opona twarda która ponad nim tworzy przeponę przez która przechodzi lejek łączący przysadke z podwzgórzem przysadka jest scisle powiazana z podwzgórzem hypothalamus rozwojowo anatomicznie i czynnosciowo

Rozwija się z ektodermy z dwóch odrębnych zawiazków rzutujących na jej budowe zbudowana jest z czesci gruczołowej rozwijającej się z ektodermalnego nabłonka pierwotnej jamy ustej z tak zwanej kieszonki rathkego i cześci nerwowej zawiązujące się w podwzgórzu jako uwypuklenie dna komory 3 mózgu oba zawiazki gruczołowy i nerwowy zrastaja się w jeden narzad otoczony torebka łacznotkankowa która pozostaje w łączności z opona twardą mózgu w przysadce mozgowej wyróżnia się dwie czesci cześć gruczołowa adenohypophysis

Oraz cześć nerwowa neuro hypophysis

Cześć gruczolowa

Sklada się z płata przedniego zwanego czescią przednia i płata posredniego zwanego czescia posrednia a jedynie u czlowieka wystepuje dodatkowo cześć guzowa

Płat perzedni jest najwieksza skłądowa częścią gruczołowej płat ten u konia i człowieka zrasta się podczas gdy u innych gatunków ssaków miedzy płatem przednim i pośrednim wystepuje szczelinowata jajma przysadki mózgowej bedąca pozostałością rozwojowa po kieszonce rathkiego jama ta wysłana jest nabłonkiem i zawiera mase koloidowa z krwia i tłuszczem podobna masa wystepuje w czesci pośredniej (zółtawa).

Od torebki łaczno tkankowej do czesci gruczołowej przysadki wnikaja pasemka tkanki łacznej z licznymi włóknami srebro chłonnymi naczyniami i nerwami tworząc rusztowanie dla miąższu gruczołu płat przedni buduja komórki gruczołowe skupione w postaci pasm lub gniazd komórkowych pooddzielanych od siebie delikatna tkanka łaczna kazde gniazdo komórkowe otoczone jest naczyniami włosowatymi zatokowego komórki gruczołowe płata przedniego zróżnicowane są pod wzg morfologicznym i czynnościowym .wyróznia się dwe grupy komórek

- komorki niezróżnicowane barwniko oporne chromofobne stanowia około50 % Komorek gruczołowych najliczniejsze ukladaja sie w srodku gniazd uwazane za kom macierzyste dla kom barwnikochłonnych

-kom barwnikochłonne uwazane za komórki wydzielnicze układaja się na obwodzie gniazd w bezpośrednim sąsiedztwie naczyn krwionośnych włosowtych cytoplazma ma ziarnistości powinowactwo do różnych barwników

---