POLITECHNIKA ŚLĄSKA

WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII

PRACA ZALICZENIOWA

Temat pracy: Analiza stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w szkolnictwie.

Wykładowca: dr inż. Marcin Krause

Anna Białecka gr.2

Gliwice 2010

Spis treści

1. Analiza wymagań prawnych.

• Rozporządzenie ministra edukacji i sportu z dnia 31 grudnia 2002r.

2. Analiza specjalistycznej literatury.

3. Charakterystyka instytucji państwowych, naukowych oraz zawodowych sprawujących nadzór i kontrolę.

4. Analiza statystyki wypadków w szkole.

• Wypadki przy pracy w roku 2008 oraz porównanie do wypadków na terenie innych zakładów pracy;

• Postępowanie w związku z wypadkami uczniów;

• Obowiązki nauczycieli w zakresie utrzymania właściwego stanu BHP w szkole;

• Wypadki w szkołach i placówkach w jednym z województw w roku szkolnym 2005/2006;

5. Analiza statystyki chorób zawodowych.

6. Wnioski końcowe.

7. Wykaz literatury.

1. Analiza wymagań prawnych.

Liczba wypadków w szkołach z roku na rok systematycznie wzrasta - zwłaszcza w szkołach podstawowych i gimnazjach. Stan techniczny budynków i znajomość przepisów bhp pozostawiają wiele do życzenia. Dlatego też polskie statystyki są niepokojące: co 10 uczeń ulega wypadkowi w szkole.

Przepisy BHP służą informowaniu o unikaniu zagrożeń w różnych miejscach pracy,np. w sali gimnastycznej, na budowie domu jednorodzinnego, w zakładzie pracy, wskazują w jaki sposób należy się zachować w określonej sytuacji. Przepisy BHP występuję również w szkolnictwie. W prawie polskim sprawy szkolnictwa uregulowane zostały dn. 31 grudnia 2002r. przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu, w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI I SPORTU

Z dnia 31 grudnia 2002r.

ROZDZIAŁ I

Przepisy ogólne

§ 1. Ilekroć w niniejszym rozporządzeniu jest mowa o „dyrektorze”, rozumie się przez to dyrektora szkoły lub placówki.

§ 2. Dyrektor zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek.

§ 3. 1. Jeżeli przerwa w działalności oświatowej szkoły lub placówki trwa co najmniej 2 tygodnie, dyrektor dokonuje kontroli obiektów należących do szkoły lub placówki pod kątem zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków korzystania z tych obiektów.

2. Z ustaleń kontroli sporządza się protokół, który podpisują osoby biorące w niej udział. Kopię protokołu dyrektor przekazuje organowi prowadzącemu.

§ 4. Jeżeli specyfika programu nauczania nie sprzeciwia się temu, w planie zajęć dydaktyczno-wychowawczych uwzględnia się:

1) potrzebę równomiernego obciążenia zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia;

2) potrzebę różnicowania zajęć w każdym dniu;

3) zasadę niełączenia w kilkugodzinne bloki zajęć z tego samego przedmiotu.

§ 5. 1. Plan ewakuacji szkoły lub placówki umieszcza się w widocznym miejscu, w sposób zapewniający łatwy do niego dostęp.

2. Drogi ewakuacyjne oznacza się w sposób wyraźny i trwały.

§ 6. 1. Prace remontowe, naprawcze i instalacyjne w pomieszczeniach szkoły lub placówki przeprowadza się pod nieobecność w tych pomieszczeniach osób, którym szkoła lub placówka zapewniają opiekę.

2. Zajęcia poza pomieszczeniami szkoły lub placówki nie mogą odbywać się w tych miejscach, w których prowadzone są prace wymienione w ust. 1.

§ 7. 1. Teren szkoły i placówki ogradza się.

2. Na terenie szkoły i placówki zapewnia się:

1) właściwe oświetlenie;

2) równą nawierzchnię dróg, przejść i boisk;

3) instalację do odprowadzania ścieków i wody deszczowej.

3. Otwory kanalizacyjne, studzienki i inne zagłębienia na terenie szkoły lub placówki zakrywa się odpowiednimi pokrywami lub trwale zabezpiecza w inny sposób.

4. Szlaki komunikacyjne wychodzące poza teren szkoły i placówki zabezpiecza się w sposób uniemożliwiający bezpośrednie wyjście na jezdnię. W miarę możliwości szlaki komunikacyjne kieruje się na ulicę o najmniejszym natężeniu ruchu.

5. W razie opadów śniegu przejścia na terenie szkoły i placówki oczyszcza się ze śniegu i lodu oraz posypuje piaskiem.

§ 8. Urządzenia higieniczno-sanitarne są utrzymywane w czystości i w stanie pełnej sprawności technicznej.

§ 9. 1. W pomieszczeniach szkoły i placówki zapewnia się właściwe oświetlenie, wentylację i ogrzewanie.

2. Sprzęty, z których korzystają osoby pozostające pod opieką szkoły lub placówki, dostosowuje się do wymagań ergonomii.

3. Szkoły i placówki nabywają wyposażenie posiadające odpowiednie atesty lub certyfikaty.

§ 10. 1. Kuchnie i jadalnie utrzymuje się w czystości, a ich wyposażenie we właściwym stanie technicznym zapewniającym bezpieczne używanie.

2. Gorące posiłki są spożywane wyłącznie w jadalniach lub innych pomieszczeniach wydzielonych w tym celu.

§ 11. W razie braku sieci wodociągowej, w szkole i placówce zapewnia się inne źródło wody spełniającej wymagania dla wody zdatnej do picia.

§ 12. Pomieszczenia, w których odbywają się zajęcia, wietrzy się w czasie każdej przerwy, a w razie potrzeby także w czasie zajęć.

§ 13. Niedopuszczalne jest prowadzenie jakichkolwiek zajęć bez nadzoru upoważnionej do tego osoby.

§ 14. 1. Przerwy w zajęciach uczniowie spędzają pod nadzorem nauczyciela.

2. Jeżeli pozwalają na to warunki atmosferyczne, umożliwia się uczniom przebywanie w czasie przerw w zajęciach na świeżym powietrzu.

§ 15. Miejsca pracy oraz pomieszczenia, do których jest wzbroniony dostęp osobom nieuprawnionym, są odpowiednio oznakowane i zabezpieczone przed swobodnym do nich dostępem.

§ 16. 1. Schody wyposaża się w balustrady 2 poręczami zabezpieczonymi przed ewentualnym zsuwaniem się po nich. Stopnie schodów nie mogą być śliskie.

2. Otwartą przestrzeń pomiędzy biegami schodów zabezpiecza się siatką lub w inny skuteczny sposób.

§ 17. 1. W pomieszczeniach, w których odbywają się zajęcia, zapewnia się temperaturę co najmniej 18°C.

2. Jeżeli nie jest możliwe zapewnienie temperatury, o której mowa w ust. 1, dyrektor zawiesza zajęcia na czas oznaczony, powiadamiając o tym organ prowadzący.

§ 18. Dyrektor za zgodą organu prowadzącego może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, jeżeli:

1) temperatura zewnętrzna mierzona o godz. 21⁰⁰ w dwóch kolejnych dniach poprzedzających zawieszenie zajęć wynosi -15°C lub jest niższa;

2) wystąpiły na danym terenie zdarzenia, które mogą zagrozić zdrowiu uczniów.

§ 19. 1. Jeżeli pomieszczenie lub inne miejsce, w którym mają być prowadzone zajęcia, lub stan znajdującego się w nim wyposażenia stwarza zagrożenia dla bezpieczeństwa, niedopuszczalne jest rozpoczęcie zajęć.

2. Jeżeli stan zagrożenia powstanie lub ujawni się w czasie zajęć - niezwłocznie się je przerywa i wyprowadza się z zagrożonych miejsc osoby powierzone opiece szkoły lub placówki.

§ 20. Pomieszczenia szkoły i placówki, w szczególności pokój nauczycielski, laboratoria, pracownie, warsztaty szkolne, pokój nauczycieli wychowania fizycznego, kierownika internatu (bursy) oraz kuchnię, wyposaża się w apteczki zaopatrzone w środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy i instrukcję o zasadach udzielania tej pomocy.

§ 21. Nauczyciele, w szczególności prowadzący zajęcia w warsztatach, laboratoriach, a także zajęcia wychowania fizycznego, podlegają przeszkoleniu w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

§ 22. Udział uczniów w pracach na rzecz szkoły i środowiska może mieć miejsce po zaopatrzeniu ich w odpowiednie do wykonywanych prac urządzenia, sprzęt i środki ochrony indywidualnej oraz po zapewnieniu właściwego nadzoru i bezpiecznych warunków pracy.

2. Analiza specjalistycznej literatury.

W literaturze znaleźć można wiele pozycji dotyczących przepisów BHP.

„Bezpieczeństwo i higiena w szkole, poradnik dyrektora”, Piotra Ciborskiego to poradnik przeznaczony przede wszystkim dla pracowników szkół mających na względzie bezpieczeństwo i higienę pracy w szkole. Znajdziemy w nim dużą ilość nowych przepisów dostosowanych do prawa Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Ponadto wszyscy, którzy są odpowiedzialni za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie, mogą wykorzystać zamieszczone tu informacje dla zapewnienia pracownikom oraz uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz efektywnego wykorzystania czasu lekcyjnego.

Autor omawia między innymi zagadnienia dotyczące kontroli obiektów szkoły lub placówki w zakresie bezpieczeństwa i higieny, planów ewakuacji, temperatury w pomieszczeniach, przerw w zajęciach, bezpieczeństwa i higieny w pracowniach chemicznych, zajęć wychowania fizycznego, sportu i turystyki w szkole, wypadków osób pozostających pod opieką szkoły lub placówki.

W publikacji omówiono liczne obowiązki dyrektora w stosunku do pracowników (zarówno nauczycieli, jak i osób niebędących nauczycielami), organizacji związkowych, społecznych inspektorów pracy, a także w stosunku do organów nadzoru nad warunkami pracy.

Przejrzysty sposób prezentacji - przepis i odpowiadający mu komentarz - oraz zbiór najnowszych aktów prawnych wraz z wyborem orzecznictwa ułatwiają zrozumienie i właściwą interpretację obowiązujących przepisów.

3. Charakterystyka instytucji państwowych, naukowych oraz zawodowych sprawujących nadzór i kontrolę.

System ochrony pracy Polsce jest dosyć mocno rozbudowany. Nad przestrzeganiem praw i zasad BHP pracowników czuwa wiele organów i instytucji państwowych. Głównym nadzorem nad warunkami pracy są: Państwowa Inspekcja Pracy, Państwowa Inspekcja Sanitarna, Urząd Dozoru Technicznego.

Każdy z tych organów ma przypisane inne zadania. Państwowa inspekcja pracy jest zobowiązana m.in. do nadzoru i kontroli przestrzegania przez pracodawców prawa pracy, zwłaszcza przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia i innych świadczeń, czasu pracy, urlopów, ochrony pracy kobiet, zatrudniania młodocianych.

Inspekcja sanitarna jest organem powołanym do nadzoru nad warunkami higieny środowiska, higieny pracy w zakładach pracy, szkołach i innych placówkach oświatowo- wychowawczych, szkołach wyższych, zdrowotnymi żywności i żywienia.

Dozór techniczny to działalność zmierzająca do zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania urządzeń technicznych, które mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, mienia lub środowiska

4. Charakterystyka instytucji naukowych i organizacji zawodowych.

Minister Zdrowia i Opieki Społecznej  w rozporządzeniu z 9 lipca 1996 roku (Dz.U. z 2003r. Nr 21 poz. 180) działając na podstawie Kodeksu Pracy (art. 220 §1) upoważnia niektóre jednostki naukowo-badawcze do przeprowadzania badań materiałów i procesów technologicznych w celu ustalenia stopnia ich szkodliwości.

Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy (CIOP PIP)

Przedmiotem działania Instytutu jest prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych prowadzących do nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych w zakresie ochrony pracy w dziedzinie bezpieczeństwa, higieny pracy i ergonomii oraz wykonywanie innych zadań szczególnie ważnych dla osiągnięcia celów polityki społeczno-gospodarczej państwa w tej dziedzinie.

Instytut Medycyny Pracy w Łodzi

Jest on placówką naukowo-badawczą zajmującą się problematyką zdrowia publicznego, zdrowia środowiskowego oraz wszelkimi dziedzinami powiązanymi z szeroko rozumianą medycyną pracy.

Związek Nauczycielstwa Polskiego - zwany dalej ZNP - jest jednolitym, dobrowolnym,
niezależnym i samorządnym związkiem zawodowym pracowników oświaty i wychowania, szkolnictwa wyższego i nauki, zrzeszającym osoby, o których mowa w art.7, zwane dalej członkami ZNP. Opiera swoje działania na Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, umowach
międzynarodowych, zawartych przez Rzeczpospolitą Polską oraz przepisach prawa powszechnie obowiązującego. Posiada osobowość prawną. Celem ZNP jest obrona godności, praw i interesów członków ZNP, aktywne uczestniczenie w kształtowaniu demokratycznego oblicza polskiej oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki, wychowywanie w duchu tolerancji, poszanowania praw, wolności i godności osobistej, dążenie do powszechnej dostępności do oświaty na wszystkich jej szczeblach oraz zapewnienie warunków organizacyjnych i materialnych do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, tworzenie materialnej i społecznej bazy dla realizowania zadań w zakresie pomocy i uczestniczenia w życiu intelektualnym i kulturalnym środowisk lokalnych i całego kraju.

Sekcja krajowa oświaty i wychowania NSZZ „Solidarność”.

5. Analiza statystyki wypadków w szkole.

Wypadki przy pracy w roku 2008 oraz porównanie do wypadków na terenie innych zakładów pracy.

Jak wynika z danych statystycznych przeprowadzonych w 2008r., edukacja jest jednym z najmniej niebezpiecznych sektorów pracy. Pomimo tego występują tu jednak wypadki zarówno wśród uczniów jak i nauczycieli. Nie zanotowano jednak większej liczby wypadków wśród nauczycieli, głownie są to wypadki wśród uczniów.

Za wypadek przy pracy bądź w szkole uważa się zdarzenie nagłe, które zostało wywołane przyczyną zewnętrzną w czasie trwania pracy lub zajęć lekcyjnych. Wyróżniamy 3 wypadki:

- śmiertelny, w wyniku którego śmierć nastąpiła na miejcu pracy w okresie nie przekraczającym 6 miesięcy od chwili wypadku;

-ciężki, w którym nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała ;

-wypadek zbiorowy, w wyniku którego ucierpiały co najmniej dwie osoby.

Postępowanie w związku z wypadkami uczniów:

Pracownik szkoły, który powziął wiadomość o wypadku ucznia:

• niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę, w szczególności sprowadzając fachową pomoc medyczną, a w miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy (ogólne zasady postępowania przy udzielaniu pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach stanowi załącznik do procedury),

• nie dopuszcza do zajęć lub przerywa je, wyprowadzając uczniów z miejsca zagrożenia, jeżeli miejsce, w którym są lub będą prowadzone zajęcia może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa uczniów,

• niezwłocznie powiadamia dyrektora szkoły.

Przyczyny wypadków

Obowiązki nauczycieli w zakresie zapobiegania wypadkom i utrzymania właściwego stanu BHP w szkole.

Nauczyciele w szkole powinni znać przepisy BHP oraz systematycznie ich przestrzegać. W razie zagrożenia życia bądź zdrowia uczniów nauczyciel powinien niezwłocznie zwrócić się do dyrektora szkoły o przerwanie lub odwołanie zajęć. Ważne także jest kontrolowania stanu wyposażenia i urządzeń technicznych przed ich użyciem. Nauczyciele powinni zwracać uczniom uwagę na bezpieczne wykonywanie zleconych zadań, starać się zapewnić uczniom pierwszą pomoc w przypadku zaistnienia sytuacji wypadkowej oraz zgłosić to dyrekcji. Jeśli zaistnieje sytuacji demoralizacji, nauczyciel powinien podjąć procedury w przypadku zagrożenia dzieci i młodzieży.

Nauczyciele prowadzący lekcje wychowanie fizycznego oraz innych przedmiotów o dużych zagrożeniach wypadko­wych dodatkowo zobowiązani są do przestrzegania przepisów o wzmożonym BHP m.in.:

• zobowiązani są, do skontrolowania stanu technicznego, sprzętu i urządzeń gimnastycznych, a także sprawdzić stan boiska czy sali gimnastycznej,

• stosować niezbędne konieczne ubezpieczenia uczniów przy wykonywaniu przez nich ćwiczeń,

• cały czas obserwować uczniów ćwiczących i nie pozostawiać ich bez opieki, wyłączyć z zajęć uczniów, których kondycja fizyczna lub psychiczna w danym dniu nie gwarantuje zacho­wania pełnego bezpieczeństwa podczas ćwiczeń,

• nie wydawać sprzętu sportowego uczniom, jeżeli nie jest za­pewniony fachowy nadzór nad ich użytkowaniem,

• przyuczać uczniów do zajęć ratowniczych i porządkowych.

Wypadki w szkołach i placówkach w jednym z województw w roku szkolnych 2005/2006.

Przedstawiona analiza dotyczy wypadków, jakie wydarzyły się w roku szkolnym 2005/2006. Są to wypadki, które miały miejsce na terenie szkół lub poza ich terenem, w czasie, gdy uczniowie byli lub mieli znajdować się pod opieką nauczycieli, opiekunów.

W ww. roku szkolnym w województwie wypadkom uległo 9052 uczniów w tym 3442 dziewcząt i 5610 chłopców.

Główną pozycją w statystyce wypadkowej są urazy uznane za lekkie, których liczba wynosi 8957 - co stanowi 98,95 % ogólnej liczby wypadków . Są to wypadki lub zdarzenia wypadkowe traktowane w klasyfikacji jako "inne". Do nich należą między innymi złamania, zwichnięcia, skręcenia stawów, stłuczenia itp. Należy jednak mieć na uwadze fakt, iż wszel-kie skutki tak zwanego lekkiego urazu mogą w późniejszym czasie okazać się o wiele powa-żniejsze niż oceniono na etapie kwalifikacji. Takich przypadków przekwalifikowania wypad-ku obecnie obowiązująca statystyka nie uwzględnia.

Powyższe dane wskazują, iż najwięcej uczniów ulega wypadkom w szkołach podstawowych i gimnazjach. Można stwierdzić, że stała opieka nad dziećmi (przedszkola) i młodzieżą oraz właściwy nadzór personelu pedagogicznego w miejscach, gdzie obligują do tego szczegółowe akty prawne, a także tam gdzie występują większe zagrożenia, np. w szkołach zawodowych, zdecydowanie wpływają na zmniejszenie wypadkowości uczniów.

6. Analiza statystyki chorób zawodowych.

Choroby zawodowe występują po dłuższym okresie czasu przebywania w

niesprzyjających warunkach, a ich przebieg i leczenie jest równie długotrwałe. Choroby

zawodowe są zazwyczaj chroniczne lub przewlekłe, często prowadzą do trwałej utraty

zdrowia. Chorobami zawodowymi mogą być zarówno takie, które dotykają w różnym

stopniu całość populacji, jak również istnieją choroby charakterystyczne, występujące tylko

(lub głównie) w wybranych grupach zawodowych.

Chorobą zawodową nazywamy chorobę powstająca wskutek:

• stałego przebywania ciała w niedogodnej pozycji,

• systematycznego wykonywania forsownych czynności,

• regularnego przebywania w otoczeniu zawierającym czynniki szkodliwe dla zdrowia (hałas, nieodpowiednie oświetlenie, zapylenie, promieniowanie, związki chemiczne, zwiększone obciążenie psychiczne itp.).

Jedną z głównych chorób wśród nauczycieli jest choroba narządu głosu. Choroby te wynikają z nadmiernego wysiłku głosowego. Coraz częściej bierze się pod uwagę również obciążenia psychofizyczne występujących w pracy zawodowej nauczyciela jako czynnik ryzyka zwiększający prawdopodobieństwo wystąpienia obciążenia i choroby narządu głosu. Co roku liczba osób niezdolnych do pracy z powodu zawodowej choroby narządu głosu zwiększa się. Szacuje się, że rocznie przybywa około 3,5 tysiąca osób z takim orzeczeniem. Najliczniejszą grupę wśród osób z zawodowymi chorobami narządu głosowego stanowią nauczyciele- aż 90%. Ciekawe obserwacje przynosi analiza struktury wiekowej osób zapadających na choroby narządu głosu. Zwraca uwagę fakt nieomal całkowity brak występowania interesujących nas zachorowań wśród osób do 39 roku życia (tylko jeden przypadek). Po 50 roku życia, czyli po ok. 25 roku pracy, przypadki zachorowań narastają lawinowo.

Dla ochrony zdrowia i pomocy społecznej przeprowadzono analizę pozwalającą

zidentyfikować rodzaje zagrożeń, z jakimi maja do czynienia osoby zatrudnione w firmach działających w edukacji. Liczba osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia na 1000 zatrudnionych wyniosła 16,4 (w przypadku zagrożenia związanego ze środowiskiem pracy), 10,9 (w przypadku zagrożenia związanego z uciążliwością pracy), 1,1

(w przypadku zagrożenia związanego z czynnikami mechanicznymi). Podobnie jak w

przypadku wcześniej omawianych obszarów działalności dominuje zagrożenie związane ze

środowiskiem pracy, co - biorąc pod uwagę, iż największe znaczenie mają w tej sekcji PKD

przewlekłe choroby narządu głosu - oznacza tu przede wszystkim zagrożenie nadmiernym

obciążeniem narządu głosu.

3.4 Podsumowanie. Identyfikacja

W celu zapobiegania lub poprawy stanu zdrowia wśród nauczycieli można skorzystać z wielu czynników, m.in.:

• zniżka godzin pracy;

• urlopy dla poratowania zdrowia;

• przestrzeganie zasady higieny głosowej;

• W celu zmniejszenia nadmiernego wysiłku głosowego sugerować

wykorzystanie techniki w procesie edukacyjnym (mikrofony, radiofonizacja

stanowisk pracy).

7. Wnioski końcowe.

Działalność profilaktyczna mająca na celu zapobieganie i zmniejszanie ilości wypadków i urazów dzieci w szkołach powinna być niezbędnym elementem funkcjonowania każdej szkoły i placówki. W szkole powinny być stosowane rozwiązania organizacyjne i systemowe, które zapewnią systematyczną poprawę na tym odcinku. Rozwiązania te muszą być wielokierunkowe. W tej działalności aktywnie powinny uczestniczyć wszystkie podmioty: dyrekcje, organy prowadzące szkoły, kadra pedagogiczna i administracyjna szkół, samorząd szkolny, a także rodzice. Podejmowanie działań zmierzających do zapobiegania wypadkom dzieci i młodzieży powinno mieć miejsce na wszystkich szczeblach nadzoru. Niepokojąca jest nadal liczba wypadków w gimnazjach. Głównym kierunkiem działania w zakresie profilaktyki powinna być edukacja kadry kierowniczej i personelu pedagogicznego szkół w zakresie zdolności rozpoznawania zagrożeń oraz umiejętności zachowań w tych sytuacjach.

Analiza danych bieżących i porównanie ich z danymi z lat poprzednich wskazuje kierunki działalności profilaktycznej do podjęcia przez dyrektorów szkół, organy prowadzące szkoły i nadzór pedagogiczny. Zaliczyć należy do nich między innymi.:

• Szkolenia okresowe w zakresie bhp nauczycieli, prowadzenie instruktażu w zakresie postępowania na okoliczność wypadku oraz umiejętności rozpoznawania zagrożeń.

• Wykorzystanie przez wszystkich nauczycieli treści programowych poszczególnych przedmiotów i sytuacji wychowawczych do nauczania bezpiecznych zachowań i postaw uczniów, w tym bezpiecznego poruszania się po drogach publicznych.

• Udzielanie przez nadzór pedagogiczny pomocy dyrektorom szkół w zakresie wiedzy o przepisach i zasadach higieny pracy i nauki oraz bezpieczeństwa w szkole lub placówce oświatowej.

• Wzmożenie nadzoru nad przestrzeganiem przez dyrektorów szkół przepisów i zasad bhp oraz higieny procesu nauczania ze strony organów prowadzących i nadzoru pedagogicznego. Każda zauważona nieprawidłowość powinna być odnotowana, a jej likwidacja wyegzekwowana przez odpowiednie służby bhp, organ prowadzący szkołę i nadzór pedagogiczny.

• Wzmożenie opieki i nadzoru nad dziećmi w czasie i w miejscach, gdzie wypadki zdarzają się najczęściej m.in.: podczas przerw międzylekcyjnych, podczas innych zajęć organizowanych przez szkoły, a także na korytarzach, klatkach schodowych, w szatniach i pomieszczeniach sanitarnych oraz podczas zajęć w świetlicach szkolnych.

• Zwiększenie bezpieczeństwa dzieci podczas lekcji wychowania fizycznego, w salach gimnastycznych oraz na boiskach, placach gier i zabawach, a także na innych zajęciach rekreacyjno sportowych. Respektowanie zasady, iż zajęcia muszą być dostosowane do zainteresowań, wieku, stanu zdrowia i sprawności fizycznej uczniów oraz umiejętności posługiwania się sprzętem specjalistycznym.

• Przestrzeganie zasady ciągłej eliminacji zagrożeń w szkołach i placówkach m.in. w poprzez stałe dążenie do poprawy warunków technicznych i wyposażenia szkół, a także poprzez korzystniejsze rozwiązania organizacyjne, które niejednokrotnie nie wymagają na-kładów finansowych.

8. Wykaz literatury.

• Szkolenie okresowe bhp, materiały pomocnicze dla nauczycieli (Warszawa 1999)

• Bezpieczeństwo i higiena w szkole, poradnik dyrektora, Piotr Ciborski (Gdańsk 2003)

• Kodeks Pracy, dział 10, rozdział VIII, art. 237⁴ §2

• Zagrożenia ekologiczne- wyklad dr. Inz. J. Krop

• Strony WWW:

• http://www.ko.poznan.pl/pub/ftp/opracowania_i_raporty/Analiza_wyp_2005_2006.pdf

• http://www.solidarnosc-krakow-podgorze.pol.pl/CHOROBY%20ZAWODOWE%20NAUCZYCIELI.pdf

• http://www.zus.pl/files/dpir/20091221_Analiza_dotyczaca_chorob_zawodowych_w_latach_2005_2007_aneksy.pdf

---