Charakterystyka pożarowa materiałów

To, w jakim stopniu ogień rozprzestrzenia się w pomieszczeniach, a potem w całym budynku, zależy w pewnym stopniu od materiałów, z których wykonane są poszczególne pomieszczenia.

Koniecznie zwróćmy więc uwagę na to, czym budujemy - zwłaszcza w miejscach szczególnie narażonych na ryzyko zaprószenia ognia.

Cechą właściwą dla danego materiału jest „szybkość powierzchownego rozprzestrzeniania się płomieni”, która wpływa na czas, w jakim materiały zaczynają się palić.

Ważny jest rodzaj, ale także i układ elementów konstrukcji budowlanych, które spełniają rolę „przegród pożarowych” budynku.

Nie można łatwopalnych

„Odporność ogniowa”, to pojęcie, które charakteryzuje tylko elementy konstrukcji budowlanych, nie zaś materiałów. Materiał budowlany stanowi skuteczną i celowo zastosowaną ochronę konstrukcji, przeciwstawia się niszczącej sile ciepła, działającego na materiał i jego strukturę, w wysokiej lub podwyższonej temperaturze. Może być palny lub niepalny. Reasumując: rozprzestrzenianie się pożaru dotyczy układu elementów konstrukcji i ich zespołów, natomiast materiały dotyczą palności.

fot. Jupiterimages

Technika wykonywanych materiałów idzie do przodu, co powoduje, że mamy coraz więcej nowych wyrobów. Polskie przepisy budowlane nie dopuszczają do stosowania w konstrukcjach budynku materiałów palnych, a ściśle rzecz biorąc - łatwo zapalnych.

Jednak praktyka odbiega od teorii. Wybór materiału palnego w konstrukcji budynku zwiększa ryzyko powstania pożaru, dlatego tak ważny jest układ, materiał i konstrukcja elementów dzielących budynek.

Istotne przy wyborze danego materiału powinno być oczywiście jego oznaczenie. Podział materiałów według stopnia rozprzestrzeniania się ognia przedstawia się następująco:
- I stopień palności - to materiał niezapalny;
- II stopień palności - materiał trudno zapalny;
- III stopień palności - materiał łatwo zapalny.

Ryzyko pod spodem

W zależności od zastosowanych materiałów występują różne zjawiska towarzyszące procesol spalania. Do najważniejszych należy rozkład termiczny i zmiany stanu materiału, wśród których możemy wyróżnić:
- dymienie;
- powstawanie gazów palnych, nieraz toksycznych i żrących, gdzie ich intensywność zależy od dopływu powietrza;
- rozpadanie, odłupywanie się części;
- kurczenie;
- zwijanie;
- skraplanie lub stapianie;
- spienianie;
- zmięknięcie i przechodzenie w stan ciekły;
- tworzenie się pęknięć, szczelin i rys;
- tworzenie się pęcherzy;
- zmiany barwy, przejrzystości, odporności na działanie światła (ciemnienie, brązowienie); - zjawiska akustyczne (odgłosy wybuchów, trzeszczenie).

Może także dojść do powstania płomieni o charakterze przerywanym (gdzie płomienie przedostają się ponad powierzchnię materiału palnego) lub płomieni o charakterze trwałym. Bywa, że zapala się sama konstrukcja (co oczywiście nie dotyczy wszystkich rodzajów materiału):
- czasowo - płomień zanika po usunięciu źródła ciepła, w określonym czasie;
- trwale - wydzielana jest taka ilość ciepła, która podtrzymuje dalsze samodzielne palenie się materiału.

Biorąc pod uwagę przegląd zjawisk towarzyszących rozkładowi termicznemu materiałów palnych, widać, że nie można uwzględnić faktu łatwiejszego lub trudniejszego zapalenia materiału. Jeszcze przed zapaleniem się materiał pod wpływem ognia czy poddany działaniu bardzo wysokiej temperatury może ulec zniszczeniu częściowemu lub całkowitemu i odsłonić inne materiały, które zakrywał, narażając w ten sposób konstrukcję. Z tego też względu zakaz stosowania materiałów palnych w budownictwie jest jak najbardziej uzasadniony.

---