praca-magisterska-wa-c-8145, Dokumenty(2)

Powiat koszaliński usytuowany jest w północno-zachodniej części Polski i zajmuje obszar 8470 km² (2,7% obszaru Polski).Powiat pod względem walorów turystycznych i przyrodniczych należy do bardzo atrakcyjnych regionów Polski. Walory te tworzą: pas wybrzeża Bałtyku z szerokimi i piaszczystymi plażami, morski klimat i czyste powietrze, lesisty pas Pojezierza z kilkuset jeziorami, duże kompleksy zieleni, atrakcyjność fauny i flory. Oprócz tego do bogactw regionu koszalińskiego można zaliczyć 21 rezerwatów przyrody, Drawski Park Krajobrazowy utworzony 24 IV 1979r., jako jeden z pierwszych w Polsce, 7 obszarów krajobrazu chronionego oraz ponad 400 pomników przyrody.

Charakterystycznym elementem krajobrazu, a jednocześnie źródłem naszych zasobów są lasy. Zajmują ponad 37% powierzchni powiatu. Występują przede wszystkim w pasie nadmorskim oraz na obszarach pojezierza.

Wody śródlądowe stanowią 4% powierzchni regionu i w znacznym stopniu decydują o atrakcyjności turystycznej koszalińskiego. Byłe województwo obfituje w jeziora, z których według badań z 1995r. ponad 9% posiada I klasę czystości, blisko 28% klasę II i prawie 32% klasę III. Pochodzące z 1995r. badania czystości rzek wykazały, że I klasę czystości posiada 2% długości cieków, II klasę 25%, II klasę czystości 39%.

Nakłady inwestycyjne poniesione w 1994r. na ochronę środowiska skierowane były, zgodnie z założeniami polityki ekologicznej koszalińskiego, głównie na ochronę wód. Do inwestycji tych zalicza się m.in. budowę i unowocześnianie oczyszczalni ścieków przemysłowych i komunalnych oraz budowę sieci kanalizacyjnych. Ogólna suma wydana na ten cel wyniosła ponad 91% kwoty ogólnej. Pozostałe 9% dotyczyło nakładów poniesionych na ochronę powietrza i powierzchni ziemi. Nakłady inwestycyjne na gospodarkę wodną w decydującym stopniu (99%) skierowane były na budowę ujęć służących do poboru wody i doprowadzenia sieci wodociągowej.

Od szeregu lat tworzone są fundusze ekologiczne głównie na bazie opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian oraz z kar za nieprzestrzeganie przepisów ochrony środowiska. Utworzono w 1993r., jako jednostkę posiadająca osobowość prawną, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (do 1993r. funduszem tym dysponował Wojewoda), a od 1982r. istnieje Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych.

W 1993r. utworzono gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, których dochód stanowią: 50% wpływy z opłat za składowanie odpadów na terenie gminy, opłaty i kary za usuwanie drzew i krzewów oraz części opłat (10%) za pozostałe rodzaje gospodarczego korzystania ze środowiska i dokonywanie w nim zmian.

W grudniu 1994r. w Tallinie miała miejsce III Konferencja Ministrów Planowania Przestrzennego. Celem uczestników Konferencji jest uczynienie Obszaru Morza Bałtyckiego do roku 2010 regionem, który charakteryzuje obok innych ważnych zagadnień, zachowanie równowagi między rozwojem a ochroną środowiska. Według raportu Konferencji rozwój gospodarczy nie może odbierać szans przyszłym pokoleniom. Oceniono, że w wielu krajach m.in. w Polsce zastosowanie strategicznej, prewencyjnej oceny oddziaływania na środowisko istniejących programów i projektów jest niewystarczające.

Intencją autorów programu jest, aby produkcja energii w coraz większym stopniu opierała się na źródłach odnawialnych i proekologicznych. W obliczu efektu cieplarnianego trzeba dołożyć starań, by metodami biologicznymi ograniczyć emisję dwutlenku węgla. Wskazane byłoby uwzględnienie w planowaniu przestrzennym utworzenie terenów odpowiednich do produkcji bioenergii oraz stworzyć lokalne systemy energetyczne, wspierające wykorzystanie odnawialnych zasobów energetycznych.

Podstawowym celem powinna być ochrona i poprawa stanu środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego, redukcja zanieczyszczeń środowiska i ochrona jego walorów o znaczeniu europejskim oraz doprowadzenie do proekologicznego wykorzystania przestrzeni. Tereny wciąż jeszcze nie skażone należy związać ze sobą w zwartą sieć rozszerzającą się na obszary ekologicznie zagrożone.

W Obszarze Bałtyckim występują rejony o unikalnej i niepospolitej wartości przyrodniczej, zachowane dzięki trwającej wiele lat ochronie środowiska i dzięki tradycyjnym (nieprzemysłowym) formom rolnictwa. Obszar ten nie jest jednak wolny od poważnych zanieczyszczeń spowodowanych nie kontrolowanym zanieczyszczeniem przemysłowym oraz odprowadzaniem nie oczyszczonych ścieków.

Jako priorytetowe zadania Konferencja wskazała zapewnienie odpowiedniej roli polskim portom morskim w strategii rozwoju szlaków komunikacyjnych Obszaru Bałtyckiego oraz ukazanie na szerszym, międzynarodowym forum potencjału turystycznego i wysokiej jakości środowiska naturalnego związanego z tym obszarem.

Wydatki Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w 1995r. skierowano na pomoc finansową w zakresie:

budowy, rozbudowy i modernizacji ścieków oraz kanalizacji,
budowy, rozbudowy i modernizacji urządzeń do redukcji zanieczyszczeń gazowych,
budowy i modernizacji wysypisk,
budowy urządzeń do wielokrotnego wykorzystania wody w zakładach przemysłowych,
budowy zbiorników wodnych oraz poprawy regulacji rzek,
pomocy w budowie urządzeń zaopatrzenia w wodę i kanalizację wsi.

Koszalin jest byłym miastem wojewódzkim, liczącym 111 500 mieszkańców. Prawa miejskie posiada od roku 1206 i od tamtej pory znaczenie i zamożność Koszalina wzrastało, jak również rozwinął się handel morski. W 1653 r. po wymarciu książąt pomorskich miasto zajęte zostało przez Brandenburgię, w 1718r. nastąpiło zniszczenie miasta przez wielki pożar, natomiast w wieku XIX nastąpił ponowny rozwój gospodarczy. Cenniejsze zabytki Koszalina to m.in.: gotycki kościół Najświętszej Marii Panny z XIV w., posiadający interesujące wyposażenie z XIV-XVII w. oraz kaplica św. Gertrudy, pochodząca z roku 1383, gotycka, ośmioboczna, obecnie mieszcząca galerie sztuki.

Rodzaj parku: Zieleniec o cechach założenia krajobrazowego.

Czas powstania: 1836 r.

Powierzchnia: ok. 3,50 ha,

w tym wód: 0,05 ha (rzeka)

Istniejące budynki, o wartościach zabytkowych:

kamienice z XIX w.
budynek Poczty Głównej z XIX w.

Użytkownicy obiektu: Właściciel: Urząd Miasta, Wydział Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska; Użytkownik: Miejskie Przedsiębiorstwo Zieleni w Koszalinie.

Średniowieczny Koszalin otoczony murami obronnymi i wałami ziemnymi pozbawiony był zieleni. Dopiero rozbiórka murów i likwidacja wałów ziemnych pod koniec XVIII wieku oraz ożywiony urbanistyczny rozwój miasta po 1816 r. i działalność od 1836 r. Towarzystwa Upiększania Okolic Koszalina, sprzyjało powstawaniu parków miejskich, ogrodów przy willach -rezydencjach, zakładaniu zieleńców i zadrzewianiu ulic miasta.

W 1836 roku został założony plac ozdobny zwany Placem Fryderyka Wilhelma, a obecnie Placem Wolności przed Pocztą Główną. Na placu tym pierwotnie rosły lipy w dwóch rzędach, następnie wycięto je stopniowo w 1883 r. (południowa strona) i w marcu 1901 r. (pozostałość). Na zdjęciu Poczty pochodzącym z początku XX wieku widoczne są cisy odmiany stożkowatej nasadzone symetryczne w stosunku do osi budowy.

Główną ulicą miasta pozostawała nadal Bergstrasse, przemianowana po 1933 r. na Adolf Hitler Strasse, obecnie zwana ulicą Zwycięstwa. Ulica ta była najdłuższym ciągiem komunikacyjnym miasta, przez który przebiegała linia tramwajowa, zlikwidowana w lutym 1937 roku.

Po 1934 roku zieleniec przy obecnej ul. Zwycięstwa został ostatecznie zagospodarowany, co zbiegło się czasowo z zakończeniem porządkowania przyległych parków miejskich i oddaniem do użytkowania pięknego ogrodowego zieleńca zwanego Placem Hindenburga, obecnie Rozarium w Parku im. Książąt Pomorskich „A”.

W 1945 r. na Placu Wolności przed Pocztą znajdował się prawdopodobnie prowizoryczny cmentarz żołnierzy radzieckich poległych w walce o wyzwolenie Koszalina. Groby zostały przeniesione na Cmentarz Armii Radzieckiej przy ulicy Gnieźnieńskiej.

W 1968 roku wybudowano nowy szeroki most na ul. Zwycięstwa z przejściem pod jezdnią przy rzece Dzierżęcinka.

Na przełomie lat 60/70-tych zakończono odnawianie i zagospodarowywanie zieleńca. Wzbogacono istniejące zadrzewienie nowymi nasadzeniami drzew i krzewów ozdobnych, szlaki spacerowe przykryto asfaltem, płytami chodnikowymi, ustawiono ławki i założono oświetlenie elektryczne.

Zieleniec przy ulicy Zwycięstwa zajmuje powierzchnię ok. 3,50 ha, równinną z nieznacznym spadkiem nad rzeką Dzierżęcinką. Stanowi środkowo-południową, najbardziej wysuniętą na wschód, część ciągu zieleni przebiegającej przez miasto. Jest elementem łączącym park miejski im. Książąt Pomorskich „A” z parkiem im. Książąt Pomorskich „B”. Jego granice wyznaczają:

od wschodu - skrzyżowanie ulicy Zwycięstwa z ulicą Alfreda Lampe i ul. Wojska Polskiego,
od południa - ulica Alfreda Lampe,
od zachodu - budynek Klubu Międzynarodowej Prasy i Książki,
od północy - ulica Zwycięstwa.

Zieleniec ogrodzony jest od przyległych ulic niskimi do 50 cm murkami. Część zachodnią zieleńca przyległą do Klubu Międzynarodowego Prasy i Książki zajmuje fragment z rzeką Dzierżęcinką. Na ulicy Zwycięstwa znajduje się nowy most z przejściem tunelowym wzdłuż rzeki do parku im. Książąt Pomorskich „A”. Przy budynku KMP i K ustawiony jest akcent rzeźbiarski, wykonany z głazów poświęcony twórcy języka esperanto Zamenhofowi. Napis na głazie brzmi:

„ PER ESPERANTO

POR LA MOND - PACO

L. ZAMENHOFOWI

KOSZALINIANIE 1969 ”

Ścieżki spacerowe wyłożone są płytami chodnikowymi, w skarpie umieszczone są schody tarasowe. Teren pokrywa trawnik, a wzdłuż ulic i ciągów pieszych rosną krzewy i pojedyncze młode drzewa ozdobne.

Zieleniec przy Placu Wolności charakteryzuje się symetrycznie nasadzonymi starymi wiązami i okazałymi cisami, widokowo i kompozycyjnie powiązanymi z gmachem Wojewódzkiego Urzędu Poczty i Telekomunikacji (Poczta Główna) oraz Rozarium w parku im. Książąt Pomorskich „A” i zadrzewieniem ul. Piastowskiej. Część środkową ciągu zieleńca zajmuje fragment po obu stronach ulicy Szkolnej. Przez środek zieleńca, równolegle do ulicy Zwycięstwa przechodzi szeroki szlak spacerowy wyłożony płytami betonowymi, spełniający funkcję chodnika, brakującego po tej stronie ulicy. Po jego obu stronach ustawione są ławki. Powierzchnię pokrywa trawnik, na którym rosną pojedynczo różnogatunkowe i różnowiekowe drzewa: świerki, wiązy, lipy, klony, żywotniki i sosny.

Krzewy tworzą małe skupiska w sąsiedztwie drzew, a krzewy różanecznika, róż i lilaka nasadzone są przy obrzeżu szlaku spacerowego, który obok budynku Miejskiego Domu Kultury, dochodzi do Placu Zwycięstwa.

Plac wyłożony jest cegłą klinkierową. Od strony wschodniej i zachodniej otoczony jest rabatami z róż i niskimi strzyżonymi żywopłotami z ligustru. Po stronie zachodniej rosną stare klony, lipy i okazały dąb o obwodzie pnia 420 cm uznany za pomnik przyrody. Po stronie wschodniej rosną buki odmiany purpurowej (2 szt.), kasztanowiec, lipa, grusza i klony.

Fragment wschodni zieleńca od części przyległej do Placu Zwycięstwa oddziela poprzeczna ścieżka spacerowa łącząca ul. Zwycięstwa z ul. Alfreda Lampego. Na obrzeżach rosną wiekowe lipy (4 szt.), klony (5 szt.), wiązy (2 szt.), dąb, kasztanowiec i żywotniki (4 szt.), cyprysik, jedlica. Krzewy rosną w dwóch większych skupiskach na powierzchni trawnika. Róże rosną w podłużnej rabacie, wzdłuż ścieżki przechodzącej przez środek zieleńca. Zieleniec od strony południowo-wschodniej osłaniają pojedynczo rosnące poza ulicą Lampego stare buki (4 szt.), dęby (3 szt.), klony (6 szt.), jesiony i brzozy (4 szt.).

Zieleniec wyposażony jest w ławki i kosze na śmiecie, posiada oświetlenie elektryczne. Jest estetycznie utrzymany i zagospodarowany. Stanowi ulubione miejsce spacerów mieszkańców Koszalina.

W składzie gatunkowych roślin drzewiastych wyróżnia się:

Cis pospolity odmiany stożkowej - Taxus baccata L. - 8 szt.,
Cis pospolity - Taxsus baccata L. - 3 szt.,
Cis pospolity odm. irlandzka złocista - Taxus baccata „Tastigata aurea”,
Cis pośredni - Taxus x media Rehd.,
Cyprysik groszkowy odm. szpikowata - Chamaecyparis pisifera „Squarrosa” - 1 szt. (obwód 104, wysokość 12 m),
Jedlica Douglasa - Pseudotsuga taxifolia Britt. - 1 szt.,
Jodła biała - Abies alba L. - 1 szt.,
Modrzew europejski - Larix decidua Mill. - 1 szt.,
Sosna limba - Pinus cembra L. - 1 szt. (wys. 5 m),
Sosna himalajska - Pinus griffithii Mc Clell. - 1 szt.,
Sosna pospolita - Pinus silvestris L. - 7 szt.,
Świerk pospolity - Picca abies Karst. - 23 szt.

Dondroflorę zieleńca stanowi 80 gatunków i odmian drzew i krzewów:

drzewa iglaste - 16 gat. + odmiany,
drzewa liściaste - 29 gat. + odmiany,
krzewy iglaste i liściaste - 35 gat. + odmiany.

Ogółem naliczono ok. 230 sztuk drzew, w tym 60 szt. iglastych i ok. 140 sztuk drzew okazałych o pierścienicy powyżej 60 cm.

Wiek drzew określa się w granicach 20-140 lat i więcej. Najliczniejszą grupę wiekową stanowią wiązy, lipy, kasztanowce, i dęby określane na 80-100 lat.

Krzewy rosną w niewielkich skupiskach, głównie w części zieleńca nad rz. Dzierżęcinką, a w sąsiedztwie Placu Zwycięstwa występują w zwartych żywopłotach (ligustr) i skupiskach (karagana, oliwnik).

Stan zdrowotny zadrzewienia ogólnie ocenia się jako dobry. Ozdobą zadrzewienia jest okazały dąb o obwodzie 420 cm, uznany za pomnik przyrody. Jest to zapewne najgrubsze drzewo tego gatunku na terenie miasta.

Z dawnego układu przestrzennego miasta, w którym aktualnie znajduje się zieleniec, zachowały się ciągi komunikacyjne. Istnieje okazały XIX wieczny budynek Poczty oraz kamienica z XIX w. uznana na obiekt zabytkowy. Zachowało się ukształtowanie terenu z głęboką niecką rzeki Dzierżęcinka w części wschodniej Zieleńca.

W latach 60-tych usunięto gruz po zniszczonych budynkach znajdujących się w ciągu po południowej stronie ulicy Zwycięstwa. Ulicę tą poszerzono przed 1975 r. pozostały teren zagospodarowany został pod zieleniec.

Ze starego zadrzewienia zachowały się cisy na Placu Wolności i pojedyncze wiekowe drzewa rozrzucone na całej długości zieleńca, między innymi okazały dąb, wiązy, klony.

Lipy, o których jest wzmianka historyczna, że rosły na placu przed Pocztą, zostały wycięte na przełomie XIX/XX wieku. Również z Placu Wolności usunięto po 1945 r. pomnik Fryderyka Wilhelma.

Nazwa parku: im. Tadeusza Kościuszki (Dawna: Alle Friedhof)

Rodzaj parku: miejski pocmentarny, częściowo istnieje starodrzew z 2 alejami lipowymi, polany, teren przykrywa trawnik

Czas powstania parku: 15.04.1819r. Stary Cmentarz, czynny do lat 50-tych XX wieku, od 1970 r. likwidacja grobów i nagrobków - przebudowa na park miejski

Powierzchnia: ok. 7,40 ha

Istniejące budynki: Biblioteka Wojewódzka

Użytkownicy parku: Właściciel: Urząd Miejski, Wydział Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska w Koszalinie, Użytkownik: Miejskie Przedsiębiorstwo Zieleni w Koszalinie

Dzieje powstania parku miejskiego im. T. Kościuszki w Koszalinie sięgają początku XIX wieku i są związane z historią cmentarza, który tu istniał do początku lat 70-tych XX wieku.

Cmentarz zwany Starym Cmentarzem (niem. Alte Fiedhof) został założony 15 kwietnia 1819 r. Pod miejsce na cmentarz wybrano teren wzniesienia morenowego rozciągającego się na północny wschód od Starego Miasta. Przy ulicy Młyńskiej (niem. Mühlentorstrasse) wykupiono część gruntów Westphala o wielkości 5 i pół morgi za cenę 1700 talarów.

Cmentarz później powiększono o parcelę leżącą na lewo od drogi głównej, idąc od wejścia przy ulicy Młyńskiej.

Powierzchnię zadrzewiono wieloletnimi drzewami i krzewami gatunków rodzinnych: lipy, klony , buki, dęby, jesiony, a w okresie późniejszym dosadzono gatunki obcego pochodzenia.

Dojazd do cmentarza z miasta przechodził przez Bramę Młyńską, a następnie w kierunku północno-wschodnim prowadził ulicą Młyńską, przy której znajdowała się główna brama cmentarna. Wewnętrzny układ komunikacyjny tworzyły 4 aleje usytuowane równolegle do ulicy Młyńskiej i prostopadle do nich 2 aleje lipowe przebiegające na kierunku płn.-zach. - płd.-wsch. Pod koniec XIX wieku siatka dróg cmentarnych wyznaczała 14 kwater o zróżnicowanej wielkości.

W 1856 roku na terenie cmentarza wybudowano mieszkanie dla dozorcy, a w 1886 r. kaplica grobowca radcy sądowego Hentscha została przeznaczona na trupiarnię.

Na cmentarzu zostali pochowani zasłużeni obywatele XIX-wiecznego Koszalina: burmistrz Braun, dyrektor gimnazjum Röder, bojownik o wolność Conradt i Schlutius, historyk prof. dr Hanncke, potomkowie fabrykanta Vogla, Syndykat Stryck, Kronikarz Benno, nadleśniczy Lademann, artystka - Henriette Hendel-Schütz i wielu innych.

Znajdowały się tu również groby Francuzów zmarłych w 1879 r. i pochodzące już z okresu po II wojnie światowej groby więźniów niemieckich.

Osobliwością cmentarza były stare grobowce rodzinne usytuowane w pobliżu ul. T. Kościuszki, strzeżone przez dozorców cmentarza.

Cmentarz był czynny jeszcze do lat 50-tych XX wieku. Następnie oczyszczony z kamieni mogilnych i grobowców, przebudowany został na park miejski. Pośrodku parku wybudowano okazały gmach Biblioteki Wojewódzkiej, a obok w 1976 r. odsłonięto pomnik Więzi Polonii z Macierzą.

Park zajmuje powierzchnię ok. 7,40 ha z deniweletą do 6 metrów. Stanowi północno-wschodni fragment dużego zwartego ciągu zieleni miejskiej. Kształtem zbliżony jest do trójkąta opartego dłuższym bokiem o ulicę T. Kościuszki.

Granice parku wyznaczają:

od północnego-wschodu - szeroka Aleja A. Zawadzkiego,
od południa - ulica T. Kościuszki, poza którą położony jest park miejski przy amfiteatrze,
od północnego-zachodu - ulica Młyńska.

Park nie ma ogrodzenia i jest dostępny z przyległych ulic, z których do jego wnętrza prowadzą główne ciągi spacerowe i drogi dojazdowe o nawierzchni asfaltowej, zbiegające się przy nowoczesnym gmachu Biblioteki Wojewódzkiej.

Okazała budowla usytuowana jest centralnie na rozległej polanie utworzonej w wyniku wycięcia drzew w czasie inwestycji. Obecnie polanę porasta murawa, na której nasadzono krzewy i młode drzewa.

Główny dojazd, wyłożony kostką betonową „trylinką”, prowadzi od strony południowej z ulicy T. Kościuszki. Obok szerokimi tarasowymi schodami betonowymi wykonanymi w skarpie terenu, prowadzi główny ciąg spacerowy, łączący budynek Biblioteki z ulicą i z pobliskim parkiem miejskim przy amfiteatrze.

Bezpośrednie otoczenie gmachu wyłożone jest dużymi płytami betonowymi.

Na północnym obrzeżu płyty w sąsiedztwie budynku, usytuowany jest pomnik Więzi Polonii z Macierzą, dzieło R. Grodzkiego. Przedstawia on orła na postumencie o kształcie Światowida ozdobionym 12 płaskorzeźbami. Otoczenie pomnika od strony północnej stanowią rabaty róż wkomponowane w płaszczyznę trawnika parkowego.

Po stronie zachodniej Biblioteki rozciąga się otwarta przestrzeń łąkowa, osłonięta od ulicy T. Kościuszki nieregularną i różnogatunkową smugą drzew rosnących na skarpie przy ulicy. Z pozostałych stron łąkę otaczają stare drzewa z fragmentem dawnej alei lipowej.

Na pozostałym terenie parku rośnie starodrzew, miejscami silniej zwarty, o składzie gatunkowym: jesiony, lipy, klony, wiązy, dęby, graby i buki. Ozdobą zadrzewienia są liczne jesiony odm. zwisającej (19 szt.).

W zadrzewieniu wyróżniają się dwie aleje lipowe, spełniające dawniej funkcję głównych ciągów komunikacyjnych cmentarza - aleje pocmentarne.

Jedna z alei ma układ równoległy do Alei A. Zawadzkiego, a druga o przebiegu prostopadłym do niej, jest usytuowana równolegle do ulicy Młyńskiej.

Aleje stanowią główną oś komunikacyjną istniejących szlaków spacerowych. Ścieżki spacerowe łączą się z alejami, przechodzą w różnych kierunkach na wzór układu parku krajobrazowego.

W składzie gatunkowym roślin wyróżnia się:

Pigowiec japoński - Chaenomeles japonica Lindl. - 1 szt.,
Róża dzika - Rosa canina L. - 20 szt.,
Róża wielokwiatowa - Rosa multiflora Thunb. - 5 szt.,
Różanecznik żółty (azalia pontyjska) - Rhododendron flavum G. Dou. - 215 szt.,
Śnieguliczka biała - Symphoricarpus albus Blake - ok. 60 szt.,
Tawuła van Houtte'a - Spiraea x vanhouttei Zab. - 15 szt.,
Tawuła wierzbolistna - Spiraea salicifolia L. - ok. 90 szt.,
Tawuła japońska - Spiraea japonica L. - 25 szt.,
Wawrzynek wilczełyko - Daphne mezereum L. - 1 szt.,
Wajgela cudowna - Weigela florida A. DC. ,
Wiciokrzew przewierceń - Lonicera caprifolium L. - ok. 80 szt.

W dendroflorze parku wyróżnia się 72 gatunki i drzew i krzewów:

drzewa iglaste - 8 gat. + odmiany,
drzewa liściaste - 31 gat. + odmiany,
krzewy iglaste i liściaste - 33 gat. + odmiany.

Naliczono łącznie ok. 700 sztuk drzew, w tym 50 sztuk iglastych i ok. 470 sztuk drzew okazałych o pierścienicy powyżej 60 cm. Krzewy rosną głównie w sąsiedztwie Biblioteki i w niewielkich skupiskach przy Alei A. Zawadzkiego, naliczono ich ok. 900 sztuk.

Najstarsze zadrzewienie określane w szerokich granicach od 60-160 lat występuje w części wschodniej i północnej parku oraz na obrzeżu łąki parkowej

Młode zadrzewienie liczące 10-15 lat rośnie na polanie przy budynku Biblioteki.

Stan zdrowotny zadrzewienia ogólnie określa się jako zły.

Usychają drzewa rosnące na obrzeżu polany, a przyczyną tego zjawiska jest następstwo okresowego obniżenia poziomu wody gruntowej w czasie wykonywania głębokich wykopów pod gmach Biblioteki oraz podniesienie poziomu ziemi w stosunku do szyi korzeniowej drzew.

Z drzew okazałych o cechach pomników przyrody wyróżnia się:

dęby o obwodzie pnia: 385, 355, 288 cm,
jesiony o obwodzie pnia: 370, 300, 295 cm,
wiązy o obwodzie pnia: 380, 330 cm,
lipy o obwodzie pnia: 2 × 345 cm.

Park został wyposażony w ławki, kosze na śmiecie, otrzymał oświetlenie.

Wchodząc w skład dużego kompleksu zieleni wysokiej na terenie miasta, park im. T. Kościuszki, wpływa korzystnie na polepszenie warunków estetycznych i sanitarnych, kształtuje mikroklimat przyległych placów i ulic. Tworzy tło kolorystyczne dla gmachu Biblioteki, wzbogaca również krajobraz miejski. Jest ulubionym miejscem spacerów i wypoczynku biernego mieszkańców Koszalina.

Park został wyposażony w ławki, kosze na śmiecie, otrzymał oświetlenie.

Nazwa parku: Książąt Pomorskich „A” (Dawna: im. Przyjaźni Polsko-Radzieckiej)

Rodzaj parku: miejski o cechach założenia krajobrazowego, zachowany dawny układ komunikacyjny, polany, staw z wyspą, starodrzew

Czas powstania: 1602-1816r. - ogród zamkowy,

1817 - początek przebudowy, powst. tzw. Starej Promenady,

1839 - założ. Małej Promenady,

1859 - zadrzewienie otoczenia stawu,

1887 - budowa ciągów spacerowych,

1933-34 - zakończenie zagospodarowywania

Powierzchnia parku: ok. 6,70 ha,

w tym, wód ok. 1,50 ha (staw i rzeka)

Istniejące budynki: ok. 400 m b. muru obronnego z XIV w.

Użytkownicy parku: Właściciel: Urząd Miasta, Wydział gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska w Koszalinie, Użytkownik: Miejskie Przedsiębiorstwo Zieleni w Koszalinie

W roku 1278 w północno-wschodniej części nowo powstającego miasta na prawie lubeckim, na wyspie utworzonej przez młyńską rzekę Raduszkę, założony został klasztor cysterek. Z jego istnieniem można wiązać czas powstania najstarszego założenia ogrodowego na terenie Koszalina, bowiem obowiązująca w tym czasie reguła klasztorna przewidywała również prowadzenie ogrodu i uprawę roli.

Po reformacji, w 1541 roku konwent cysterek został rozwiązany, a zabudowania klasztorne nieużytkowane uległy dewastacji.

W roku 1569 na miejscu klasztoru, książę zachodnio-pomorski biskup kamieński Jan Fryderyk zaczął wznosić dwór, zwany zamkiem. Budowa renesansowej rezydencji książęcej zakończona została w 1582 r.

U podnóża zamku, nad rzeczką, przy dzisiejszej ulicy Piastowskiej, powstał piękny ogród zamkowy z pawilonami i torem wyścigowym.

Po wojnie trzydziestoletniej i rozbiorze Księstwa Zachodnio-Pomorskiego, dawna rezydencja książęca uległa dewastacji, a po wielkim pożarze miasta w 1718 roku budynki zamkowe uległy całkowitemu zniszczeniu. Do naszych czasów przetrwał tylko kościół zamkowy. Podobny los spotkał piękny ogród zamkowy.

W marcu 1836r. powstało Towarzystwo Upiększania Okolic Koszalina założone przez Naczelnego Prezydenta von Fritsche. Nieco wcześniej, bo w latach 20-tych XIX wieku na miejscu wałów ziemnych otaczających miasto, na odcinku od Bramy Młyńskiej do Bramy Wysokiej, założono promenady, które były początkiem krajobrazowych założeń miejskich. Na Wale Wielkim w 1817 r. rozpoczęto już budowę tzw. Starej Promenady, upiększonej w latach 1837-38. W 1839 roku na Wale Wielkim założono tzw. Nową Promenadę, łączącą się w tym czasie z Aleją Lindego. Z istniejącego tu starodrzewu, po wycięciu drzew pozostał tylko duży, stary jawor, relikt z ogrodu zamkowego. W pobliżu, na wzniesieniu, od 1808 roku znajdował się mały cmentarz, zlikwidowany po 1918 roku.

Park im. Książąt Pomorskich „A” zajmuje powierzchnię ok. 6,70 ha, z deniweletą do 12 metrów. W jego granice włączono również zieleniec przyległy do salonu wystawowego Biura Wystaw Artystycznych.

Park stanowi środkową część zwartego ciągu zieleni przebiegającego przez miasto od ulicy Rzecznej do ulicy Rutkowskiego. Oś tego ciągu stanowi dolina rzeki Dzierżęcinki.

Park zajmuje teren falisty, ukształtowany przez tarasy rzeki i dawne obronne wały ziemne.

Jego granice wyznaczają:

od północnego-wschodu - ulica Piastowska, poza którą znajduje się park przy amfiteatrze,
od południa - ulica Zwycięstwa, główny ciąg komunikacyjny miasta,
od południowego-zachodu - ulica Grodzka i zachowany fragment zabytkowego muru obronnego,
od północy i północnego-zachodu - ulica Młyńska.

Poza fragmentem starego muru miejskiego, park nie ma ogrodzenia. Jest dostępny od zewnątrz z sąsiednich ulic, z których do jego wnętrza prowadzą ciągi spacerowe o nawierzchni asfaltowej i żwirowej.

Część południowo-wschodnia parku położona pomiędzy skrzyżowaniem ulicy Zwycięstwa z ulicą Piastowską, a korytem rzeki, zajmuje ozdobny fragment założenia, zwany dawniej Placem Hindenburga, a obecnie Rozarium. Do jego wnętrza prowadzą alejki spacerowe.

Z ulicy Zwycięstwa wejście prowadzi tarasowymi schodami dochodząc do ścieżki żwirowej obiegającą centralną część „wgłębnik” o wymiarach 60×80 m. Wgłębnik obrzeżony pasmem krzewów róż wypełnia trawnik, pośrodku którego usytuowana jest duża rabata z róż. Na narożach prostokąta, nasadzone symetrycznie, rosną żywotniki (4 szt.). Po przeciwnej stronie ścieżki żwirowej, u podnóża skarpy ulicy Zwycięstwa i Piastowskiej, rosną krzewy mahonii. Po północnej stronie wgłębnika znajduje się altana opleciona krzewami powojnika i róży. Obok rosną żywotniki, młode okazałe leszczyny tureckie i miłorząb. Od strony przyległych ulic Rozarium osłaniają zwarte różnowiekowe szpalery lip, a po zachodniej stronie od terenu należącego do Wojewódzkiego Domu Kultury rosną pojedyncze klony, wiązy, dęby, lipy, kasztanowce. Znajduje się tu mur z kamienia, pozostały z dawnego ogrodzenia Placu.

W części bezpośrednio przyległej do rzeki, na płaszczyźnie trawnika, w podłużnej rabacie rosną różnej odmiany różaneczniki i krzewy róż, a wzdłuż koryta rzeki w nieregularnej smudze stare drzewa: wierzba, kasztanowce, wiązy, klony.

Drugie wejście do parku od strony ulicy Zwycięstwa prowadzi pochylnią i schodami tarasowymi, usytuowanymi w pobliżu skrzyżowania z ulicą Grodzką.

U wylotu ulicy Grodzkiej widoczna jest w głębi zabytkowa budowla zwana domkiem kata, w którym obecnie mieści się teatr propozycji „Dialog”.

U podnóża wyniesienia morenowego i dawnego wału ziemnego, dolny taras nad rzeką zajmuje parter parkowy.

Jego powierzchnię pokrywa trawnik z licznymi rabatami krzewów róży, różanecznika, młodymi nasadzeniami pojedynczych drzew iglastych i leszczyny tureckiej, szczególnie przy alejce prowadzącej na most w kierunku ulicy Piastowskiej.

Parter otaczają różnowiekowe drzewa iglaste i liściaste tworzące różnobarwną kurtynę tego wnętrza parkowego. Jego teren przecinają ścieżki spacerowe przechodzące w różnych kierunkach łączące się z sąsiednimi ulicami i ciągami spacerowymi prowadzącymi w głąb wnętrza parku, a w kierunku południowym tunelem pod ul. Zwycięstwa do parku im. Książąt Pomorskich „B”. Część ścieżek wyłożona jest płytami chodnikowymi, szczególnie przy fontannie, która stanowi centralny punkt parteru.

W pobliżu fontanny, na obrzeżu trawnika, w otoczeniu drzew gatunków rodzimych rosną drzewa ozdobne:

katalpa żółtokwiatowa o obwodzie pnia 105 cm i wysokości 16 m,
korkowiec amurski o wysokości 9 m,
buk pospolity odm. purpurowej,
choina,
żywotnik.

Na trawniku ustawiona jest jedna ze współczesnych rzeźb parkowych zwana „Dama z kontrabasem”. Po północno-zachodniej stronie fontanny, usytuowane schody tarasowe prowadzące na górny poziom wyniesienia morenowego. Znajduje się tu okrągły placyk o nawierzchni żwirowej otoczony wiekowymi kasztanami, klonami, lipą, jesionem i bukiem odm. purpurowej. W jego północnej części ustawione jest popiersie Cypriana Kamila Norwida z datą 1821-1883.

W pobliżu, po północno-zachodniej stronie pomnika, rośnie najstarsze drzewo parku, okazały jawor o obwodzie pnia 445 cm o niezwykłym dla tego gatunku pokroju..

Po stronie północnej wyniesienia, w pobliżu koryta rzeki, znajduje się „gabinet” otoczony zwartym strzyżonym żywopłotem grabowo-bukowym oraz krzewami derenia. We wnętrzu gabinetu ustawione są ławki. W dni pogodne jest to ulubione miejsce wypoczynku licznych spacerowiczów.

Obok, przy poprzecznej ścieżce łączącej ciąg spacerowy przechodzący wzdłuż rzeki z ciągiem przy zabytkowym murze, rosną okazałe platany (4 szt.), z których największy ma obwód 320 cm. Część północno-zachodnia parku zajmuje dość zwarty starodrzew, w którego składzie gatunkowym dominuje klon i lipa.

Rośnie tu jeden z najgrubszych klonów o obwodzie pnia 370 cm, pozostały z pierwotnego zadrzewienia dawnej Promenady. W pobliżu miejsca po rozebranej Bramie Młyńskiej zachował się fragment murów miejskich, widoczny jest budynek dawnego młyna i kamienica o bogatym wystroju sztukatorskim pochodząca sprzed 1890 roku.

Północno-wschodni fragment parku zajmuje rozległy staw z wyspą łabędzią. Staw od koryta rzeki oddziela grobla, w której wbudowane są dwa przepusty dowolnie regulujące poziom lustra wody stawu, niezależny od poziomu wody w rzece. Nad brzegami stawu rosną pojedynczo wierzby i w zwartych skupiskach krzewy. Po północnej stronie stawu wśród młodych, okazałych drzew leszczyny tureckiej ustawiona jest współczesna rzeźba parkowa zwana „Damą z gołąbkiem”.

Od strony ulicy Piastowskiej park osłania różnowiekowy szpaler lipowy, w którym rozróżnić można gatunek obcego pochodzenia, lipą srebrzystą.

Do południowo-wschodniego fragmentu parku, oddzielony ulicą Piastowską przylega zieleniec. Na jego terenie pokrytym trawnikiem, rośnie platan, świerki kłujące, żywotniki, brzoza brodawkowata odm. Younga (zwisająca), i skupiska krzewów oraz podłużna rabata z róż.

Park jest wyposażony w liczne ławki i kosze na śmiecie, posiada oświetlenie elektryczne. Jest dobrze zagospodarowany, należy do najcenniejszych skupisk zieleni wysokiej na terenie miasta i jest licznie odwiedzany przez mieszkańców.

W składzie gatunkowym roślin drzewiastych wyróżnia się:

Miłorząb dwuklapowy - Ginkgo biloba L. - 1 szt. (obw. 121 cm, wys. 12 m),
Cis pospolity - Taxus baccata L. - 2 szt. + 11 krzewów,
Cis pośredni odm. Hicksa - Taxus x media Rehd. Hicksü - 1 szt.,
Choina kanadyjska - Tsuga canadensis Carr. - 1 szt. (obw. 97 cm, wys. 18 m),
Cyprysik groszkowy - Chamaecyparis pisifera - Filifera - 3 szt.,
Cyprysik groszkowy odm. pierzasta - Chamaecyparis pisifera „Plumosa” - 7 szt.
Cyprysik groszkowy odm. pierzasta złocista - Chamaecyparis pisifera „Plumosa aurea” - 5 szt.

Nazwa parku: Książąt Pomorskich „B” (Dawna: im. Hanki Sawickiej)

Rodzaj parku: miejski o cechach założenia krajobrazowego - zachowany dawny układ komunikacyjny, polany, starodrzew

Czas powstania: 1817 - początek przebudowy

1839 - założenie Nowej Promenady

1887 - budowa ciągów spacerowych i zadrzewienie terenu

Powierzchnia parku: ok. 3,70 ha,

w tym, wód 0,50 ha (rzeka)

Istniejące budynki: 40 m b. muru obronnego z XIV wieku

Użytkownicy parku: Właściciel: Urząd Miasta, Wydział Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska, Użytkownik: Miejskie Przedsiębiorstwo Zieleni w Koszalinie

Na miejscu wałów ziemnych otaczających miasto od strony wschodniej, na odcinku od Bramy Młyńskiej do Bramy Wysokiej, w latach 20-tych XX wieku założono Promenady, które były początkiem istniejących obecnie założeń krajobrazowych parków miejskich. Południowo-wschodnią część wałów miejskich, zwaną Małym Wałem, a także do 1820 roku Wałem Strzelców (niem. Schützen-Wall).

Do tej pory na południowej stronie wału biegła wąska ścieżka obsadzona lipami zwana „Nową Promenadą”, połączona jesienią 1843 r. ze starą Promenadą na Wielkim Wale.

Na Małym Wale prezydentowi rejencji von Fritsche postawiono pomnik, za zasługi w upiększaniu miasta i twórcy Promenad.

W okresie międzywojennym powrócono do zagospodarowywania bagnistego koryta rzeki Dzierżęcinki i w tym czasie włączono do parku tereny nad rzeką. W okresie II wojny światowej w najstarszej części parku, bezpośrednio przylegającej do murów, wybudowano schrony dla ludności.

Park im. Książąt Pomorskich „B” zajmuje powierzchnię ok. 3,70 ha, z deniweletą do 4 metrów. W jego granice włączono zieleniec przy dojeździe do terenu stadionu KKS „Bałtyk”.

Park stanowi najbardziej na południe wysuniętą część zwartego ciągu zieleni przebiegającego przez miasto od ulicy Rzecznej do ulicy Rutkowskiego. Osią tego ciągu jest dolina rzeki Dzierżęcinka. Park stanowi teren stosunkowo równinny z małą skarpą przy zachowanym odcinku murów miejskich i nad rzeką.

Jego granice wyznaczają:

od wschodu - rzeka Dzierżęcinka i odcinek ogrodzenia zieleńca przed wejściem na teren KKS „Bałtyk”,
od południa i zachodu - ogrodzenia zabudowanego teren miasta oraz po stronie południowym krótki odcinek ulicy 1-go Maja,
od północnego-zachodu - mur ogrodzeniowy, zabudowań miejskich z fragmentem zabytkowego muru obronnego i odcinek ulicy Alfreda Lampego.

Park jest dostępny z przyległych ulic, z których do jego wnętrza prowadzą ciągi spacerowe o nawierzchni asfaltowej.

W układzie wnętrza wyróżnić można dwie części: północno-zachodnią i południowa-wschodnią.

Część północno-zachodnia w zarysie zbliżona jest do wydłużonego prostokąta, krótszym odcinkiem oparta o ulicę 1-go Maja, wciśnięta pomiędzy zabudowę. Jest to najstarszy fragment parku krajobrazowego, w którym rosną okazałe wiekowe drzewa gatunków rodzimych z domieszką nielicznych kasztanowców i robinii. Krzewy występują tu na obrzeżu w niewielkich skupiskach. Układ komunikacyjny zbliżony do równoleżnikowego składa się z dwóch ciągów spacerowych połączonych ze sobą poprzecznymi ścieżkami. Szlaki spacerowe łączą ulicę 1-go Maja z ulicą A. Lampe. Aleja lipowa przebiegająca wzdłuż muru jest zachowanym fragmentem dawnej Promenady. Teren parku pokrywa trawnik. Znajdują się tu wejścia do schronów.

Część południowo-wschodnia parku, którą oś wyznacza koryto rzeki Dzierżęcinki, posiada otwarte powierzchnie porośnięte murawą, większymi skupiskami krzewów, licznymi młodymi drzewami z nasadzenia oraz pojedynczymi starymi wierzbami, topolami. Układ komunikacyjny o przebiegu zbliżonym do kierunku południowego, składa się początkowo z trzech ciągów, które na wysokości mostku na rzece łączą się w dwa ciągi, by następnie w części środkowej przejść w jeden szlak spacerowy przebiegający wzdłuż rzeki do ulicy Gomułki. Alejki spacerowe są wkomponowane w rzeźbę terenu, mają łagodne łuki krzywizn, łączą się z alejkami części północno-zachodniej parku.

W dendroflorze parku wyróżnia się 91 gatunków i odmian drzew i krzewów:

drzewa iglaste - 13 gat. + odmiany,
drzewa liściaste - 47 gat. + odmiany,
krzewy iglaste i liściaste, pnącza - 31 gat. + odmiany.

Drzew w parku naliczono ok. 670 sztuk, w tym ok. 200 sztuk iglastych i ok. 100 sztuk drzew okazałych o pierścienicy powyżej 60 cm. Krzewy, których naliczono ok. 1600 szt. rosną w skupiskach różnej wielkości, głównie na obrzeżach parku i w jego części południowej nad rzeką. Zespoły roślinne występują w zróżnicowanych grupach pod względem wielkości, składu gatunkowego, stopnia zmieszania i wieku.

Stan zdrowotny ogólnie ocenia się jako dobry, część starych drzew wymaga zabiegów pielęgnacyjnych i konserwacyjnych.

Z drzew okazałych o cechach pomnika przyrody wyróżnia się jesion o obwodzie pnia 350 cm.

Park jest wyposażony w ławki i kosze na śmiecie, posiada oświetlenie elektryczne. Jest licznie odwiedzany przez mieszkańców Koszalina.

Nazwa parku: przy amfiteatrze (Dawna: park strzelców)

Rodzaj parku: miejski o cechach założenia krajobrazowego - częściowo zachowany układ komunikacyjny, polany, starodrzew

Czas powstania: ok. 1887 r. zadrzewienie terenu, budowa ciągów komunikacyjnych

po 1976 r. odnowienie parku i zakończenie zagospodarowywania

Powierzchnia: ok. 8,20 ha

Istniejące budynki: amfiteatr oddany w dn. 12.07.1976r. do użytkowania po modernizacji

Użytkownicy obiektu: Właściciel: Urząd Miasta, Wydział Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska, Użytkownik: Miejskie Przedsiębiorstwo Zieleni w Koszalinie

W średniowiecznym Koszalinie zakon cysterek uprawiał winorośl na potrzeby kościoła. Winnice zlokalizowane były przypuszczalnie na wyniesieniu morenowym, zwanym winną górą, po północno-wschodniej stronie obecnej ul. Piastowskiej, na terenie parku przy amfiteatrze.

W latach międzywojennych XX wieku, na terenie parku w pobliżu obecnej ulicy T. Kościuszki i Gwardii Ludowej zlokalizowana była strzelnica, a w okolicy Amfiteatru znajdował się kompleks budynków. Strzelnicę zlikwidowano w latach 70-tych. W tym czasie rozebrano budynki przygotowując teren pod budowę Amfiteatru, który w 1975r. oddano do użytku. W latach 1975/76 zakończono zagospodarowywanie parku, główne ciągi piesze pokryto asfaltem.

Park miejski przy amfiteatrze zajmuje powierzchnię ok. 8,20 ha, z deniweletą do 15 metrów.

Park stanowi środkową część zwartego ciągu zieleni przebiegającego przez miasto od ul. Rzecznej do ulicy Rutkowskiego. Zajmuje wyniesienia morenowe po wschodniej stronie doliny rzeki Dzierżęcinki.

Jego granice wyznaczają:

od północnego-wschodu - ulica T. Kościuszki,
od południowego-wschodu - ulica Jedności i ogrodzenie hali Sportowej i Kortach tenisowych,
od południowego-zachodu - ulica Piastowska,
od północnego-zachodu - zabudowania przy ulicy Młyńskiej.

Park jest dostępny z przyległych ulic, z których do jego wnętrza prowadzą ciągi spacerowe i drogi dojazdowe o nawierzchni asfaltowej zbiegające się przy amfiteatrze. Amfiteatr jest współczesnym obiektem, jednym z najpiękniejszych budowli Koszalina

Po stronie zachodniej amfiteatru, rozciąga się otwarta przestrzeń łąkowa osłonięta od południa nieregularną różnogatunkową wąską smugą drzew, a od zachodu, od zabudowań ul. Młyńskiej zwartymi skupiskami krzewów. Łąka zajmuje równinny górny taras wyniesienia morenowego, które łagodnym zboczem obniża się ku ulicy Piastowskiej. Na zboczu w pobliżu schodów rosną pojedyncze drzewa i krzewy, wśród których wyróżnia się wiekowy dąb. Liczne nasadzone krzewy ozdobne (duża ilość iglaków) i byliny tworzą estetyczną kompozycję ogrodowa, zwaną „Skalniakiem”.

Po południowej stronie amfiteatru, dolny poziom terenu zajmuje rozległy parter, pokryty w dużej części trawnikiem. Szerokie chodniki spacerowe wykonane są tu z prostokątnych płyt granitowych szlifowanych. Ozdobnym elementem parteru jest wiąz górski odm. horyzontalnej oraz stojący obok akcent rzeźbiarski i współczesna rzeźba grupowa usytuowana na trawniku. W nielicznym zadrzewieniu występują pojedynczo dęby, jesiony i fragment szpaleru lipowego pozostały z dawnej alei dochodzącej do ulicy Piastowskiej.

Część wschodnią parku zajmują dwa wzniesienia morenowe rozdzielone szeroką niecką, na dnie której przechodzi od ulicy T. Kościuszki droga dojazdowa do amfiteatru. Zbocza wyniesienia porasta starodrzew, w którego składzie gatunkowym dominuje: buk, klon, jesion, lipa, dąb, grab.

W składzie gatunkowym roślin drzewiastych wyróżnia się:

Cis pospolity - Taxus baccata L. - 1 szt. + 3 krzewy,
Cyprysik groszkowy - Chamaecyparis pisifera Endl. - 4 szt.,
Cyprysik groszkowy odm. złocista „Aurea” - 16 szt.,
Cyprysik Lawsona odm. niebieska - Chamaecyparis lawsoniana „Erecta viridis” - 10 szt.,
Cyprysik Lawsona odm. Aluma (Sina) - Chamaecyparis lawsoniana „Alumii” - 1 szt.,
Kryptomeria japońska - Cryptomeria japonica D. Don. - 1 szt.,
Modrzew europejski - Larix decidua Mill. - 1 szt.

W dendroflorze parku wyróżnia się 72 gatunki i odmiany drzew i krzewów:

drzewa liściaste - 27 gat. + odmiany,
drzewa iglaste - 14 gat. + odmiany,
krzewy iglaste i iglaste.

Drzew w parku naliczono ok. 980 sztuk, w tym 140 sztuk iglastych i ok. sztuk drzew okazałych o pierścienicy powyżej 60 cm. Krzewy rosną w niewielkich skupiskach, głównie w otoczeniu amfiteatru i w części zachodniej parku, naliczono ich ok. 1400 sztuk.

Najstarsze zadrzewienie określane w granicach 60-120 lat występuje w części wschodniej parku. Rosną tu wiekowe dęby, buki i lipy.

Najokazalszy dąb uznawany za pomnik przyrody o obwodzie pnia 390 cm i wysokości 26 m rośnie na skarpie w pobliżu zejścia, gdzie była kiedyś kładka prowadząca na zaplecze amfiteatru. W pozostałych fragmentach parku występują młode zadrzewienie liczące 10-30 lat.

Stan zdrowotny zadrzewienia ogólnie ocenia się jako dostateczny. Usychają stare dęby, lipy, jesiony, buki rosnące w sąsiedztwie amfiteatru.

Przyczyną tego zjawiska jest następstwo obniżenia poziomu wody gruntowej w czasie wykonywania inwestycji (głębokie wykopy) i podniesienie poziomu ziemi w stosunku do szyi korzeniowej starych drzew.

Opisując bogactwa przyrodnicze miasta Koszalina, warto również zainteresować się formą ochrony przyrody w miejscach położonych niedaleko tego miasta.

Najciekawszym, według mnie, takim miejscem jest ogród położony w Karnieszewicach, w odległości 15 km na północny-wschód od Koszalina. Park ten nazywany jest „Arboretum karnieszewickie”.

Nie wiadomo kto i w jakich okolicznościach je założył. Najprawdopodobniej powstało ono w 1881 r. Być może upamiętniono w ten sposób zjazd Pomorskiego Towarzystwa Leśnego. Zdaje się świadczyć o tym historyczny kamień z wyrytym napisem „Pom. Forst Verein 1881”.

Ogród leśny leży w strefie klimatu bałtyckiego, dzielnicy Pobrzeża Słowińskiego. Do morza jest tylko 10 km. Korzystne dla roślin są okresy wegetacyjne od maja do września. Od wschodu, południa i zachodu osłaniają go łagodne wzniesienia.

Od strony szosy wchodzi się główną bramą z napisem „Arboretum”. Uderza niezwykłość i specyfika tego miejsca. Kilkadziesiąt metrów dalej, teren lekko się obniża, w dole płynie niewielki strumyk. Wilgotny wąwóz upodobały sobie różne rośliny, m.in.: wiciokrzew pomorski, porzeczki - czarna i czerwona, wawrzynek wilczełyko, żylistka szorstka, trzmielina szerokolistna.

Występują tu okazy flory z wielu stron świata, a różnorodność ta świadczy, że przystosowały się one do nowych warunków glebowych i klimatycznych w paśmie nadmorskim. Można tutaj podziwiać: 37 gatunków drzew, w tym m.in.:

a) liściastych:

4 odmiany buków (brodawkowata, pospolita, purpurowa i strzępolistna),
3 odmiany dębów (szypułkowa - najliczniejsza, błotna i czerwona),
jesiony pensylwański,
kasztanowce białe,
klony,
lipy,
jarząb mączny,
orzeszniki pieciolistkowe,
pojedynczy okaz tulipanowca amerykańskiego,
wiązy,
wiśnie ptasie,

b) iglastych:

choiny kanadyjskie,
cyprysiki,
jodły kaukaskie,
żywotniki olbrzymie,
drobne okazy daglezji zielonych.

W arboretum naliczono też 6 gatunków krzewów i pnączy, m.in.: różne odmiany głogów i klon polny (odm. korkowa), żelistka szorstka i żarnowiec miotlasty, mahoń pospolity, wawrzynek wilczełyko, wiąz polny (odm. korkowa), tawuła japońska.

Bogate jest również runo leśne. Wypatrzono w nim 62 gatunki z rodzin: paprotkowatych, jaskrowatych, różowatych, baldaszkowatych, trędownikowatych, wargowych, złożonych, sitowatych i traw. Najliczniejsze to barwniki pospolite, dąbrówki rozłogowe, gajowce żółte, gwiazdnice wielokwiatowe, fiołki leśne, kosmatki owłosione, konwaliki dwulistne, jeżyny fałdowane, pokrzywy zwyczajne, sałatniki, skrzypy i zawilce gajowe. Ponadto mchy: brodawkowce czyste, merzyki groblowe, płonniki strojne, żurawce fałdowane.

Nad wszystkimi gatunkami górują królewskie daglezje. Zachowały się 33 dorodne okazy, liczące po 115 lat, wysiane w 1881r. Największa z nich osiągnęła 40 m wzrostu i 414 cm w obwodzie pnia.

W ogrodzie dokładnie policzono wszystkie rośliny. Jest 1425 drzew o pierścienicy powyżej 7 cm, w tym - 250 sztuk w wieku 20-30 lat. Są to przede wszystkim jawory, buki, klony, akacje, graby i lipy.

Do „Arboretum” łatwo trafić. Znajduje się na terenie nadleśnictwa Kamionka w gminie Sianów, Nadleśnictwie Karnieszewice. Jadąc trasą między Słupskiem a Koszalinem, trzeba skręcić w Karnieszewicach, a z Darłowa lub w tamtym kierunku - w Wierciszewie.

Innymi ciekawymi miejscami usytuowanymi w pobliżu Koszalina, i które są warte poświęcenia oraz bliższej uwagi są, według mnie, m.in.:

1) Zespół pałacowo-parkowy w Nosowie - eklektyczny pałac z drugiej połowy XIX wieku z przyległym parkiem, w pobliżu trasy prowadzącej z Gdańska do Szczecina, położony od Koszalina w odległości 17-stu km. Na teren posiadłości droga prowadzi przez zabytkowy most na Radwi, a dalej biegnie zacienioną aleją parkową.

Odnowiona budowla pałacu urzeka dziś swoją malowniczą architekturą i położeniem. Usytuowana jest z dala od dawnego podwórza gospodarczego i otoczona rozległym parkiem krajobrazowym. Spotkać tu można około 70-ciu gatunków drzew i krzewów, wśród nich sośnicę japońską o wysokości 11 metrów - największą na Pomorzu osobliwość dendrologiczną.

Obecnie w pałacu mieści się siedziba Wojewódzkiego Ośrodka Szkolenia Administracji, hotel oraz kawiarnia i restauracja.

2) Zespół pałacowo-parkowy w Parsowie - wąską, zadrzewioną drogą, prowadzącą na północ od głównej szosy z Koszalina do Szczecina, można dojechać do wsi Parsowo (odległość od Koszalina - 16 km), gdzie już z daleka widoczna jest potężna, biała budowla przykryta czerwonym dachem.

Park usytuowany jest na „barokowy sposób”, pomiędzy dziedzińcem gospodarczym a rozległym parkiem. W niektórych partiach trzynastohektarowy park zachował jeszcze dawne, choć już mocno zatarte przez nową kompozycję, elementy założenia z XVIII wieku. Występuje tu około czterdziestu gatunków drzew oraz ponad dwadzieścia odmian krzewów. Na terenie posiadłości, na skraju parku, znajduje się neogotycki kościół oraz fragmenty rodowego cmentarza.

Dzisiaj pałac mieści Dom Opieki Społecznej.

3) Zespół pałacowo-parkowy w Strzekęcinie - na terenie dawnej posiadłości pomorskiego rodu, oddalonej od Koszalina 13 km, zachowały się do dzisiaj dwa niezwykle malowniczo położone pałace. Do dawnej rodowej rezydencji wiedzie platanowa aleja, prowadząca od głównej drogi przez wieś, dochodząca tuz pod podjazd.

Kolumnowe wejście główne ozdabiają wokół bujne krzewy bukszpanu i różaneczniki. Od strony ogrodowej rozciąga się wspaniały widok na park krajobrazowy z drugiej połowy XIX wieku oraz duży staw. Za stawem, spośród masywu zieleni parku, wyłania się sylwetka „Białego Pałacu”. Obie zabytkowe budowle otacza rozległy park z około stu gatunkami drzew i krzewów.

Obecnie w obu pałacach mieści się hotel, w „Białym Pałacu” - restauracja.

Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego, zwiększające się w ostatnim okresie na całej kuli ziemskiej, związane jest z rozwojem cywilizacji i towarzyszącymi jej procesami urbanizacji, uprzemysłowienia i motoryzacji. Stąd też przestrzenne rozmieszczenie „skażonego” powietrza jest nierównomierne, większe w krajach i regionach uprzemysłowionych i zurbanizowanych.

Koszalin na tle sytuacji w kraju i w innych regionach świata cywilizowanego wypada pod tym względem korzystnie. Spowodowane jest to dwoma czynnikami. Pierwszy to czynnik ekonomiczny - gospodarka miasta ma charakter, przede wszystkim, rolniczy i morski ze słabo rozwiniętym przemysłem. Drugi natomiast to czynnik fizjograficzny - ukształtowanie terenu, warunki klimatyczne, sieć hydrograficzna oraz szata roślinna, sprzyjające czystości powietrza atmosferycznego.

Koszalin uchodzi dotychczas jeszcze za oazę spokoju, czystego powietrza i wody oraz bujnej roślinności. Stanowi on bazę turystyczno-wypoczynkową dla ludzi pracy z całej Polski.

Użytki ekologiczne na obszarze lasu komunalnego Koszalina wynoszą 26,2 ha. W mieście znajduje się około sześćdziesięciu pomników przyrody.

Nad czystością i porządkiem przyrody w mieście, czuwa Wydział Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska, który znajduje się w Urzędzie Miejskim oraz Miejskie Przedsiębiorstwo Zieleni.

Zajmując się wyglądem estetycznym Koszalina podejmują decyzje w różnych, ważnych dla naszego otoczenia, dziedzinach, np.:

Gospodarka wodno-ściekowa:

Zlikwidowano starą, przeciążoną oczyszczalnię ścieków, a jej rolę przejęła nowa, wybudowana w Jamnie, oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna, na której zastosowano biologiczne usuwanie azotu ze wspomaganiem chemicznym. Obecnie trwa modernizacja oczyszczalni - wprowadza się dodatkowo element biologicznego usuwania azotu.
Poza rozbudową sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej na nowych osiedlach mieszkaniowych buduje się je również na osiedlach istniejących, położonych na obrzeżach miasta, likwidując jednocześnie przydomowe szamba oraz kanalizację ogólnospławną.
Na wylotach kanalizacji deszczowej, wprowadzającej wody opadowe do przepływającej przez Koszalin rzeki Dzierżęcinki, zainstalowano 3 separatory, które wyłapują błoto i substancje ropopochodne. W planach inwestycyjnych przewiduje się zainstalowanie następnych
Raz w roku, rzeka w granicach miasta, czyszczona jest z narzuconych odpadów.

Gospodarka odpadami:

Nieczystości z terenu Koszalina wywożone są na nowoczesne wysypisko odpadów komunalnych w Sianowie, które jest własnością Spółki z o.o. Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Koszalinie. Wysypisko zajmuje powierzchnię ok. 20 ha i podzielone jest na III etapy realizacyjne. Eksploatacja I etapu została zakończona, a teren jest zrekultywowany (przykryty warstwą ziemi oraz wyposażony w instalację odgazowującą). Aktualnie eksploatowany jest II etap wysypiska. Ta część wysypiska, łącznie ze skarpą I etapu, została uszczelniona folią HDPE. Odpady składowane są cienkimi warstwami i zagęszczane na bieżąco komaktorem.
Na wysypisku budowana jest obecnie kwatera na odpady azbesto-cementowe i wielkogabarytowe do wstępnej obróbki oraz magazyn depozytowy odpadów problemowych.
Od lat prowadzona jest na osiedlach mieszkaniowych selektywna zbiórka odpadów plastikowych i szklanych. Ponadto, od ubiegłego roku funkcjonuje duży punkt, częściowo odpłatny, gdzie mieszkańcy Koszalina mogą składować niepotrzebne odpady wielkogabarytowe oraz gruz budowlany (w niewielkich ilościach) powstały przy remontach mieszkań.
Wiosną prowadzona jest akcyjna zbiórka odpadów wielkogabarytowych na osiedlach mieszkaniowych.
Na bieżąco likwidowane są nielegalne wysypiska śmieci z terenu miasta.

Ochrona powietrza i zieleni miejskiej:

Sukcesywnie likwidowane są modernizowane lokalne kotłownie. Następują podłączenia do miejskiej sieci c.o. oraz zamiana paliwa z węglowego na gaz lub olej.
Od lat prowadzone są prace pielęgnacyjno-lecznicze starodrzewu, pomników przyrody oraz drzew przyulicznych i parkowych.
Prowadzone są nowe nasadzenia drzew i krzewów.

Edukacja ekologiczna:

Przy Spółce Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej tworzone jest obecnie Centrum Edukacji Ekologicznej.
Jest dobra współpraca między Wydziałem Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego a koszalińskimi szkołami i przedszkolami, Ligą Ochrony Przyrody, Spółką PGK w zakresie ochrony środowiska. Organizowane są konkursy o tematyce ekologicznej oraz akcje porządkowe z okazji DNIA ZIEMI i SPRZĄTANIA ŚWIATA.

5) Największym problemem pozostaje fakt, że w Koszalinie brakuje wysypiska na gruz budowlany i ziemię z wykopów.

LITERATURA:

1) „Problemy Ochrony Środowiska Geograficznego w Koszalińskiem”. Praca zbiorowa pod red.

J. Szukalskiego, Koszaliński Ośrodek Naukowo-Badawczy. Koszalin 1973,

2) Urząd Wojewódzki w Koszalinie - Wydział Ochrony Środowiska, Urząd Statystyczny w Koszalinie: „Ochrona Środowiska - Województwo Koszalińskie 1986-1995”. Koszalin, maj 1996,

3) „ Przyroda i Krajobraz Ziemi Koszalińskiej”. Praca zbiorowa pod red. J. Cieplika, J. Narkowicza i R. Śpiewakowskiego. Koszalin 1970,

4) H. Piszczyk, J. Szwej: „Zabytki i Rezerwaty Przyrody Województwa Koszalińskiego”.

Szczecin 1980,

5) S. Kownas, A. Sienicka: „Parki, Zabytkowe Drzewa i Rezerwaty Województwa Koszalińskiego”. Szczecin 1985,

6) Czasopismo „Przyroda Polska” - Nr 10/96,

7) Plan parku im. Książąt Pomorskich „A” w skali 1:500 z 1979r. wykonany przez Biuro Projektów Urbanistycznych w Koszalinie,

8) Plan sytuacyjny ciągu zieleni w skali 1:500 z 1969r.,

9) Konferencja Szkoleniowa: „Skarby Przyrody i Kultury Pomorza Środkowego”. Koszalin - Nosowo 21.09-23.09.2000r. (Materiały konferencyjne),

10) Koszalin - plan miasta z 1979r.,

11) Koszalin - plan miasta z 1939r.

12) Materiały Wydziału Ochrony Środowiska i Infrastruktury Urzędu Miejskiego w Koszalinie.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

0x01 graphic