POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE - NOTATKI Z WYKŁADU I ĆWICZEŃ DR SKÓRY

Opracował: Tomasz Borowczyk

Rok akademicki: 2007 / 2008

AUTORSKA SYSTEMATYKA KPA (stan prawny na 18 listopada 2007 roku)

1. Przepisy ogólne

1. Fundamenty

1. Zakres obowiązywania (1 - 5)

2. Zasady (6 - 16)

3. Organy wyższego stopnia i organy naczelne (17 - 18)

2. Uczestnicy

1. Właściwość (19 - 23)

2. Wyłączenie pracownika oraz organu (24 - 27)

3. Strona (28 - 34)

3. Sprawa administracyjna

1. Załatwianie spraw (35 - 38)

2. Doręczenia (39 - 49)

3. Wezwania (50 - 56)

4. Terminy (57 - 60)

2. Postępowanie

1. Wszczęcie postępowania (61 - 66)

2. Czynności w toku postępowania

1. Protokoły i adnotacje (67 - 72)

2. Udostępnianie akt (73,74)

3. Dowody (75 - 88a)

4. Rozprawa administracyjna (89 - 96)

3. Zawieszenie postępowania (97 - 103)

4. Rozstrzygnięcia w toku postępowania

1. Decyzje (104 - 113)

1. + odwołania (127 - 140)

2. + uchylenie, zmiana oraz stwierdzenie nieważności (154 - 163)

2. Ugody (114 - 122)

3. Postanowienia (123 - 126)

1. + zażalenie (141 - 144)

5. Wznowienie postępowania (145 - 152)

6. Opłaty i koszty (261 - 267)

3. Wydawanie zaświadczeń (217 - 220)

4. Skargi, wnioski (oraz petycje)

1. Przepisy ogólne (221 - 226)

2. Skargi (227 - 240)

3. Wnioski (241 - 247)

4. Prasa i organizacje społeczne (248 - 251)

5. Przyjmowanie skarg i wniosków (253 - 256)

6. Nadzór i kontrola (257 - 259)

5. Pozostałe

1. Ubezpieczenia społeczne oraz udział prokuratora (180 - 189)

2. Postanowienia końcowe (268a - 269)

PRZED EGZAMINEM POWTÓRZ PRAWO USTROJOWE ORAZ MATERIALNE!!!

Tematy wykładu i ćwiczeń z postępowania administracyjnego

  

Temat I: Rys historyczny oraz zagadnienia kodyfikacji postępowania administracyjnego

1. Podstawowe zagadnienia z historii postępowania administracyjnego

2. Kodyfikacja postępowania administracyjnego w Polsce i w Europie

3. Pojęcie i próby kodyfikacji tzw. europejskiego postępowania administracyjnego.

Temat II: Struktura postępowania administracyjnego

1. Pojęcie postępowania administracyjnego

2. Rodzaje postępowań unormowanych w k.p.a.

3. Struktura postępowania administracyjnego w k.p.a.

1. Postępowanie ogólne w k.p.a. (zwyczajne, nadzwyczajne)

2. Postępowania szczególne w k.p.a. i poza nim.

Temat III: Podmioty prowadzące postępowanie administracyjne

1. Rodzaje podmiotów prowadzących postępowanie administracyjne

2. Zdolność organów do prowadzenia postępowania administracyjnego:

1. właściwość organu,

2. wyłączenie organu, wyłączenie pracownika organu, wyłącznie członka organu kolegialnego.

Temat IV: Uczestnicy postępowania administracyjnego

1. Strona w postępowaniu administracyjnym

2. Uczestnicy postępowania na prawach strony

Temat V: Wszczęcie postępowania i jego tok przed organem I instancji

1. Wszczęcie postępowania przez stronę oraz z urzędu

2. Zasady ogólne postępowania administracyjnego

3. Tzw. europejskie standardy postępowania administracyjnego

4. Pojęcie i zakres postępowania wyjaśniającego

5. Rozprawa administracyjna.

Temat VI: Zawieszenie i umorzenie postępowania administracyjnego

1. Przesłanki obligatoryjnego zawieszenia postępowania

2. Obowiązki organu w okresie obligatoryjnego zawieszenia postępowania

3. Zawieszenie postępowania na wniosek strony

4. Skutki prawne zawieszenia postępowania

5. Przesłanki obligatoryjnego umorzenia postępowania

6. Umorzenie postępowania na wniosek strony.

Temat VII: Rozstrzygnięcia organu I instancji

1. Pojęcia decyzji i postanowienia

2. Związanie organu decyzją po jej doręczeniu stronie

3. Zagadnienie wykonalności decyzji

4. Rygor natychmiastowej wykonalności

5. Zmiana przez organ treści swojej decyzji

6. Ugoda w postępowaniu administracyjnym.

VIII: Środki prawne od rozstrzygnięć organu I instancji

1. Konstrukcja prawna odwołania od decyzji:

1. legitymacja

2. tryb

3. skutki prawne wniesienia odwołania

2. Konstrukcja prawna zażalenia na postanowienie.

Temat IX: Postępowanie odwoławcze i rozstrzygnięcia organu II instancji

1. Wstępna kontrola odwołania

2. Tok postępowania odwoławczego

3. Rodzaje rozstrzygnięć organu II instancji

4. Zakaz wydania decyzji na niekorzyść strony

5. Pojęcie decyzji ostatecznej.

Temat X: Postępowania nadzwyczajne

1. Postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej

2. Postępowanie wznowione

3. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej.

Temat XI: Sądowa kontrola działalności administracji publicznej

1. Zagadnienie zaskarżalności aktów i czynności z zakresu administracji publicznej oraz bezczynności organu

1. Zagadnienie zaskarżalności decyzji ostatecznych

2. Zagadnienie zaskarżalności postanowień

3. Zagadnienie zaskarżalności innych aktów i czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa oraz bezczynności organu

2. Struktura sądownictwa administracyjnego

1. Zasada dwuinstancyjności postępowania sądowo administracyjnego

2. Właściwość wojewódzkiego sądu administracyjnego

3. Właściwość NSA.

1. Informacje wstępne:

• Ustawa, treść wykładu, podręczniki po 2005 roku (Bojanowski, Cieślak, Lang / Wierzbowski / Adamiak, Borkowski / Łaszyca)

• 2 kolokwia - testy wielokrotnego wyboru (koniec listopada oraz przedostatnie zajęcia)

• Egzamin 10 lutego 2008 r. - 11:00 Aula - test wielokrotnego wyboru albo zerowy, ustny na konsultacjach

• Konsultacja poniedziałek 13:00 - 14:00 pok. 3019

1. Istota postępowania administracyjnego

• W ramach postępowania administracyjnego wyróżniamy procedury: administracyjną, sądowo-administracyjną, egzekucyjną.

• Definiujemy je jako: ciąg czynności procesowych podejmowanych przez organy administracyjne mający doprowadzić do wydania decyzji administracyjnej

• Wbrew swojej nazwie KPA reguluje nie tylko postępowanie administracyjne (art. 1 p. 1,2)

• W art. 1 opisano pozytywny zakres regulacji. W art. 1 p. 1 i 2 opisano postępowanie administracyjne (80% KPA): - są to sprawy administracyjne

• Przed organami administracji publicznej z zastosowaniem właściwości, prowadzi do wydania decyzji administracyjnej (rozumienie ustrojowe)

• Przed innymi organami, podmiotami działającymi w oparciu o prawo (rozumienie funkcjonalne)

Art. 1,2 k.p.a.	Przedmiot postępowania	Organy właściwe
Ogólnie nazwane postępowanie administracyjne	Sprawa administracyjna (dot. uprawnień, obowiązków - 4 modalności)	Organ administracji publicznej w znaczeniu ustrojowym / funkcjonalnym
Postępowanie o ustalenie właściwości (punkt 3) - tylko przy sporze pozytywnym / negatywnym pomiędzy organami tej samej kategorii, np. JST - JST (starosta - wójt). Gdy spór wyjdzie poza jedną kategorie, to rozstrzygnięcie w gestii BSA (postępowanie sądowo-administracyjne) Wyjątek: Spory SKO - JST rozstrzyga NSA	Spór o właściwość; por nowelizacje, przenoszenie kompetencji
Wydawanie zaświadczeń (punkt 4 oraz dział 7). Generalne stosowane przepisy o postępowaniu administracyjnym. Nie jest to jednak uproszczone postępowanie administracyjne ! Posiada zupełnie inny charakter Zaświadczenie jest urzędowym potwierdzeniem faktów lub stanu prawnego	Zaświadczenie		Organy państwowe (ustrojowe, funkcjonalne; 3 władze); jednostki samorządu terytorialnego oraz organizacje społeczne Por. brak regulacji dot. zaświadczeń o zarobkach wystawianych przez pracodawców
Postępowanie w sprawie skarg i wniosków (art. 2 i dział 8)	Skarga - kwestionowanie zaistniałego stanu prawnego albo zaniedbanie nienależycie wykonanego zadania (art. 227); wniosek to postulat (art. 241)

1. Negatywny zakres KPA

• Bezwzględne wyłączenie KKS

• Odrębność

• KKS odsyła do KPK

• Zaszłości historyczne - KKS dawniej był wspólnie z KPA, jako że procedura administracyjna oparta jest o wzorce austriackie (KKS, KKW i KPA razem). W latach 50-tych KKW przesunięto do prawa karnego.

• Wyjątek: do KKS stosuje się przepisy o skargach i wnioskach

• Sprawy uregulowane w OP - postępowanie podatkowe, kontrola skarbowa, informację skarbową, czynności sprawdzające są to procedury administracyjne omówione w OP. Wyjątkiem są przepisy o skargach i wnioskach

• Przedstawiciele dyplomatyczni i konsularni wedle protokołu dyplomatycznego

• Eksterytorialny zakres działania

• Łączenie kompetencji różnych organów w rękach konsula - ustawa z 1964 roku posiada pewne odwołania do KPA

• Nadrzędność / podległość w ustroju administracji - procedury kontrolne, nadzorcze, koordynacyjne, kierownicze. Podobnie rzecz się ma z pracownikami (z zasady, nieliczne odesłania)

1. Struktura postępowania administracyjnego

1. Postępowanie ogólne oraz szczególne

1. Postępowanie ogólne - modelowe, prowadzone wg przepisów KPA

2. Przepisy szczególne modyfikują często zapisy KPA. Jeśli modyfikacji jest niewiele, to nadal postępowanie uznajemy za modelowe. Postępowanie szczególne w znaczący sposób różni się od modelu. Nie ma ostrej granicy pomiędzy tymi rodzajami

1. Postępowanie i inne procedury podatkowe - dot. XX - lecia międzywojennego

2. Procedura celna

3. Procedury wojskowe - np. ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP

4. Postępowanie w sprawach patentowych

5. Ubezpieczenia społeczne (emerytury i renty)

2. Postępowanie zwyczajne i nadzwyczajne

1. Postępowanie zwyczajne w toku instancji. Przedmiotem jest sprawa administracyjna

2. Postępowanie nadzwyczajne - uruchamiane po zakończeniu toku instancji, w stosunku do decyzji i postanowień ostatecznych. Przedmiotem jest sprawa weryfikacyjna. Służy usunięciu wad decyzji, a nie rozstrzyganie stanu faktycznego - art. 16. Postępowanie nadzwyczajne może mieć kilka trybów:

1. Wznowienie postępowania - art. 145 oraz 145a

2. Stwierdzenie nieważności - art. 156

3. Uchylenie / zmiana - art. 154 (bez nowych uprawnień stron)

4. Uchylenie / zmiana decyzji, która przyznano uprawnienie - art. 155 (często stosowany)

5. Uchylenie / zmiana każdej decyzji - w niezbędnym zakresie - tzw. wywłaszczenie prawa - art. 161

1. Postępowanie administracyjne dzielimy na 3 fazy:

• Faza wstępna - wszczęcie postępowania

• Czy można uruchomić postępowanie?

• Wobec kogo należy je wszcząć? (strony, podmioty, uczestnicy)

• Kto prowadzi postępowanie? - właściwość

• Jaka jest forma, data, skutki, podania?

• Dot. II instancji - czy odwołanie prawidłowo wniesione; w terminie

• Skutki błędów fazy I: (1) Wznowienie postępowania, (2) Art. 7 w zw. z art. 77 - złamanie zasady legalizmu / prawdy obiektywnej (3) stwierdzenie nieważności decyzji

• Faza postępowania wyjaśniającego

• Ustalenie stanu faktycznego

• Ustalenie faktów

• Gromadzenie dowodów potwierdzających / zaprzeczających faktom

• Wykładnia prawa (rzadko dokonywana)

• Dot. II instancji - tutaj często faza o charakterze uzupełniającym wg art. 136 - (akta przesłane w trybie art. 133)

• Faza orzekania / decyzyjna - wydanie decyzji w I albo II instancji

• Subsumcja

• Orzekanie, tj. wydanie decyzji

• Rozstrzygnięcie - generalnie w formie decyzji;

• W II instancji - ta faza jest rozszerzona. Katalog rozstrzygnięć w art. 138 + zakaz zmiany na niekorzyść + ewentualne wyjątki

1. Historia postępowania administracyjnego

Wzorce austriackie; jako dyscyplina naukowa dość młoda - od 100 lat; pierwsze przepisy powstały ok. 150 lat temu

1. Wykształcenie prawa materialnego. Po I wojnie światowej istniało wiele ustaw, które nie posiadały jednolitej procedury

2. Działalność sądów (m.in. 1875 - Trybunał Administracyjny w Austrii). W Polsce powstał w 1932 roku. W orzeczeniach komentuje się często przepisy procesowe (przy stosowaniu wykładni funkcjonalnej) - te reguły wpłynęły na procedury sądowe

3. Zmiana mentalności, społeczne, negacja przewlekłości, kosztochłonność

4. Pierwsza kodyfikacja w Austrii (1925) - ustawa o ogólnym postępowaniu administracyjnym (AVI)

5. III.1928 - rozporządzeniem Prezydenta RP z mocą ustawy o postępowaniu administracyjnym (RPA). Regulacje oparte były o ustawę austriacką. Była to trzecia kodyfikacja na świeci, po austriackiej i czechosłowackiej.

6. RPA obowiązywało do 1.I.1964. Wtedy prowadzono KPA, który posiadał jedynie nieliczne modyfikacje ideowe w stosunku do RPA. Po 1989 roku usunięto wątki ideologiczne, pozostała charakterystyczna idea udziału prokuratora w postępowaniu.

2. Wszczęcie postępowania administracyjnego - art. 61 - 66 KPA - zbiór zagadnień (ćwiczenia)

1. Sposoby, data, skutki

2. Podanie

1. Minimalne elementy

2. Język podania

3. Sposoby wniesienia

4. Pozostawienie podania bez rozpatrzenia (+ forma)

5. Braki formalne

3. Ustawa z 6.I.2005 roku o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym

1. Mniejszości narodowe i etniczne

2. Język pomocniczy, regionalny

3. Kiedy można się posługiwać innym językiem?

4. Ustawa o języku polskim oraz konstytucja RP

1. Wyróżniamy dwie formy wszczęcia postępowania:

1. Art. 61 par. 1 z urzędu / na wniosek

1. Z urzędu - domniemywa się, iż wszczyna się je w celu nałożenia obowiązku bądź cofnięcia uprawnienia

2. Na wniosek - domniemywa się, ze wszczyna się je w celu cofnięcia obowiązku albo przyznania uprawnienia

2. Art. 61 par. 2 zmodyfikowane wszczęcie z urzędu, np. sprawa z zakresu pomocy społecznej wg właściwej ustawy (art. 41 u.o.p.s.) - osoby poszkodowane przez katastrofę w Katowicach; pomoc miasta Gdańsk

1. Konstrukcja fazy wszczęcia postępowania na wniosek

1. Zbadanie właściwości do rozpatrzenia sprawy administracyjnej - Art. 19 - obowiązek przestrzegania swojej właściwości w związku z art. 6 i 7. Dotyczy to właściwości miejscowej i rzeczowej. Często dodaje się właściwość instancyjną jako odmianę właściwości rzeczowej. Właściwość to zdolność do rozpatrzenia i rozstrzygnięcia określonej sprawy. W tej materii istotne również art. 21 i 22. Wyróżniamy właściwość:

1. Rzeczową - sprawa określonego rodzaju, np. ustalenie lokalizacji inwestycji, świadczenia rodzinne (art. 20)

2. Miejscową - sprawa w granicach danego obszaru - cały kraj, jednostka podziału terytorialnego (art. 21)

3. Instancyjną - zdolność w danej instancji (art. 17).

4. Przepisy szczególne mogą ustanawiać inne reguły właściwości organów.

2. Problem wyłączeń

1. Wyłączenie pracownika (art. 24) - od udziału w całym postępowaniu, we wszystkich jego fazach. W wymienionym artykule wyliczono sytuacji bezwzględnego wyłączenia. Wyjątkiem są sprawy niecierpiące zwłoki, wymagające zabezpieczenia dochodów.

1. Wg art. 145 par 1 punkt 3 - sankcją za brak wyłączenia jest możliwość wznowienia postępowania.

2. Art. 24 par. 2 - Przesłanka do wyłączenia trwa również po ustaniu związku małżeństwa, opieki, kurateli

3. Art. 24 par. 3 - możliwość wyłączenia mimo braku przesłanek z paragrafów poprzednich. Przesłanka musi być jedynie uprawdopodobniona i uzasadniona por. koleżeństwo, konkubinat, związek partnerski

2. Wyłączenie organu (art. 25) - cały organ od załatwienia sprawy dotyczącej interesów majątkowych podmiotu (węższy zakres) - faza wydania decyzji

3. Wyłączenie członka organu kolegialnego (art. 27) - odpowiednio stosowane zasady, jak przy wyłączeniu pracownika

4. Wyłączenie świadków (art. 82,83) - co do zasady każdy musi zeznawać. Wyjątki mają postać lex specialis, a więc nie podlegają poszerzeniu. Dlatego przy konkubinacie należy posiłkować się konstrukcją z art. 24 (wyłączenie ze sprawy)

3. Czy podanie nie jest dotknięte brakami formalnymi?

1. Braki usuwalne i nieusuwalne

2. Prawidłowy język, wyraźne żądanie (niezręczne sformułowanie), adres

3. Wniesienie opłaty skarbowej (znaczki skarbowe), administracyjnej

4. Podmiot wnoszący podanie jest stroną, tj. ma prawo wszczęcia postępowania

4. Przy odwołaniu do II instancji - czy środek prawny wniesiony w terminie? - ustalane zaraz po ustaleniu właściwości; jeśli nie jest wniesione w terminie, to wydawane jest ostateczne postanowienie, na które służy skarga do WSA.

1. Właściwość

Właściwość - kazus 1

Wpływa wniosek o wydanie pozwolenia na wydobycie piasku na podstawie ustawy z 4.II.1994 roku - prawo geologiczne i górnicze Kowalski we wniosku określa parametry: 1 ha ziemi, przedział wydobycia 10 - 25 tyś. m^3z zastosowaniem działalności odkrywkowej bez materiałów wydobywczych. Wniosek wpływa do starosty Starosta uznaje się za niewłaściwego jako że określone widełki wskazują na możliwość przekroczenia limitów oznaczonych w art. 16 ust. 2a ww. ustawy. Starosta powinien w tym momencie wezwać Kowalskiego w trybie art. 64 do złożenia wyjaśnień. Kowalski odwołuje się od postanowienia starosty - sprawa trafia do SKO; postanowienie uchylono; Kowalski ponownie wnosi o wydanie koncesji, tym razem dokładnie określając limit wydobycia na 20 tyś. m^3

Właściwość - kazus 2 - art. 65,66 ; wpis do hipoteki; WAŻNE; częsty temat egzaminu; SKO stosuje art. 138 par. 1 p. 2 w zw. ze 144

W latach 70-tych Kowalski, mieszkaniec gminy Pruszcz Gdański, był właścicielem kilku nieruchomości. Został z nich wywłaszczony. W zamian za to mógł po preferencyjnej cenie nabyć grunt. Nie posiadał jednak wymaganych środków. Nie zapłacił całej ceny, a jako zabezpieczenie wziął kredyt w banku rolnym. Mija kilkadziesiąt lat - jest rok 2007. Córka Kowalskiego wychodzi za mąż. Kowalski przed oddaniem córce gruntu w formie posagu chce spłacić hipotekę w kwocie 13 gr. Kowalski zwraca się w związku z tym z wnioskiem do starosty gdańskiego o wykreślenie hipoteki. Starosta wydał postanowienie i przekazał w trybie art. 65 wniosek do burmistrza Pruszcza Gdańskiego. Stwierdził bowiem, że na mocy ustawy kompetencyjnej z 1990 roku to burmistrz jest kompetentny (kontynuator rad narodowych). Burmistrz Pruszcza wnosi zażalenie na postanowienie starosty do SKO w Gdańsku - nie jest przecież następcą prawnym banku rolnego Czy burmistrz miasta mógł wnieść zażalenie?; Jakie postępowanie powinno być prowadzone?; Czy starosta słusznie zastosował art. 65? Jest to spór pomiędzy dwoma jednostkami samorządu terytorialnego. Nie jest to jednak postępowanie administracyjne, bowiem nie ma sprawy administracyjnej. Zażalenie było słuszne. Wykreślenie z hipoteki nie jest sprawą administracyjną. Ustalono, iż następcą prawnym Banku Rolnego jest BGŻ S.A. (obecny wierzyciel). Jest to sprawa cywilna, w której właściwym jest sąd. Starosta nie powinien stosować art. 65, który dotyczy sytuacji, gdy sprawa trafia do organu niewłaściwego, a ten na mocy postanowienia przesyła sprawę bezpośrednio organowi właściwemu. W tym przypadku taka sytuacja nie wystąpi - tutaj stosować należy art. 66 par. 3 postanowienie o zwrocie podania bez rozpatrzenia z pouczeniem. Burmistrz słusznie wniósł zażalenie. Gdyby tego nie uczynił, byłby związany postanowieniem wydanym w trybie art. 65, które funkcjonowało w obrocie prawnym.

Właściwość - kazus 2

Janina Kowalska mieszka w trudnych warunkach. Jest starszą osobą, a musi palić węglem. Zwraca się w związku z tym do Marszałka Województwa z wnioskiem o dofinansowanie remontu mieszkania (słyszała o ustawie o ochronie środowiska na mocy której sejmik uchwala akty, w której wyznacza kierunki zmian w ochronie środowiska. Na podstawie aktu sejmiku poszczególne gminy podejmować mają uchwały szczegółowe dot. dofinansowań (zawieranych w drodze umowy pomiędzy gminą i osobą zainteresowaną). Gmina Malbork nie podjęła uchwały (brak formalny). Marszałek województwa przekazuje sprawę burmistrzowi Malborka w trybie art. 65. Burmistrz wnosi zażalenie do SKO. Jest to sprawa cywilna (umowa). Marszałek powinien zastosować art. 66 par. 3

1. Art. 19 - organ z urzędu przestrzega swojej właściwości (zdolności organu do rozpatrzenia i rozstrzygnięcia sprawy administracyjnej). Ten przepis wzmocniony jest zasadami z art. 6 i 7.

2. Stwierdza się brak właściwości

3. Można zastosować 2 formuły:

1. Jeśli jest to sprawa administracyjna - stosuje się art. 65 - postanowienie o przekazaniu sprawy do organu właściwego wraz z uzasadnieniem (art. 124 par. 2) oraz pouczeniem.

2. Jeśli nie ma znamion sprawy administracyjnej - stosuje się art. 66 par. 3 - postanowienie o pozostawieniu podania bez rozpoznania; uzasadnienie i pouczenie

4. Powyższe postanowienia są zaskarżalne w drodze zażalenia

5. Ponieważ omawiane postępowanie ma charakter ustrojowy, toteż zażalenie przysługuje również organowi administracji publicznej

6. Spory o właściwość są rozstrzygane m.in. przez SKO, które wydaje postanowienie (art. 3 ust. 2 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi)

7. Na postanowienie SKO służy skarga do WSA, a następnie do NSA

Sprawy właściwe i niewłaściwe W takim wypadku organ rozstrzyga w sprawach, w których jest właściwy. Zawiadamia ponadto o konieczności wniesienia pozostałych spraw do innych organów administracji publicznej (zawiadomienie w drodze postanowienia, na które służy zażalenie oraz skarga do sądu administracyjnego). Materie niebędące sprawą administracyjną pozostawia się bez rozpoznania w drodze postanowienia z uzasadnieniem, na które służy zażalenie.

1. Język

Art. 4 ustawy o języku polskim: Język polski jest językiem urzędowym:

1. konstytucyjnych organów państwa,

2. organów jednostek samorządu terytorialnego i podległych im instytucji w zakresie, w jakim wykonują zadania publiczne,

3. terenowych organów administracji publicznej,

4. instytucji powołanych do realizacji określonych zadań publicznych,

5. organów, instytucji i urzędów podległych organom wymienionym w pkt 1 i pkt 3, powołanych w celu realizacji zadań tych organów, a także organów państwowych osób prawnych w zakresie, w jakim wykonują zadania publiczne,

6. organów samorządu innego niż samorząd terytorialny oraz organów organizacji społecznych, zawodowych, spółdzielczych i innych podmiotów wykonujących zadania publiczne.

Powyżej zastosowano ujęcie funkcjonalne organów.

Art. 9 ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym:

1. Przed organami gminy, obok języka urzędowego, może być używany, jako język pomocniczy, język mniejszości.

2. Język pomocniczy może być używany jedynie w gminach, w których liczba mieszkańców gminy należących do mniejszości, której język ma być używany jako język pomocniczy, jest nie mniejsza niż 20 % ogólnej liczby mieszkańców gminy i które zostały wpisane do Urzędowego Rejestru Gmin, w których używany jest język pomocniczy, zwanego dalej "Urzędowym Rejestrem".

3. Możliwość używania języka pomocniczego oznacza, że osoby należące do mniejszości, z zastrzeżeniem ust. 5, mają prawo do:

1) zwracania się do organów gminy w języku pomocniczym w formie pisemnej lub ustnej;

2) uzyskiwania, na wyraźny wniosek, odpowiedzi także w języku pomocniczym w formie pisemnej lub ustnej.

4. Dopuszcza się wniesienie podania w języku pomocniczym. Wniesienie podania w języku pomocniczym nie stanowi braku powodującego pozostawienie podania bez rozpoznania.

5. Procedura odwoławcza odbywa się wyłącznie w języku urzędowym.

6. Nikt nie może uchylić się od wykonania zgodnego z prawem polecenia lub orzeczenia wydanego w języku urzędowym, jeżeli okoliczności wymagają niezwłocznego jego wykonania, aby mogło osiągnąć swój cel.

7. Wątpliwości rozstrzygane są na podstawie dokumentu sporządzonego w języku urzędowym.

Z kolei art. 19 ustawy stanowi: 1. Za język regionalny w rozumieniu ustawy, zgodnie z Europejską Kartą Języków Regionalnych lub Mniejszościowych, uważa się język, który:

1) jest tradycyjnie używany na terytorium danego państwa przez jego obywateli, którzy stanowią grupę liczebnie mniejszą od reszty ludności tego państwa;

2) różni się od oficjalnego języka tego państwa; nie obejmuje to ani dialektów oficjalnego języka państwa, ani języków migrantów.

2. Językiem regionalnym w rozumieniu ustawy jest język kaszubski. Przepisy art. 7-15 stosuje się odpowiednio, z tym że przez liczbę mieszkańców gminy, o której mowa w art. 14, należy rozumieć liczbę osób posługujących się językiem regionalnym, urzędowo ustaloną jako wynik ostatniego spisu powszechnego.

Uwaga ! - Procedury odwoławcze odbywają się zawsze w języku polskim !

1. Data wszczęcia - art. 61 par. 3,4

• Dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej (por prezentata - data wpływu)

• Wszczęcie z urzędu - dzień pierwszej czynności urzędowej, o której poinformowano stronę (dwa elementy; działanie na zewnątrz) wniosek wynika z orzecznictwa (postanowienie NSA z 4.03.1981 r., SA 654/81 - ONSA 1981, nr 1, poz. 15)

• Dzień doręczenia pisma rozpoczyna bieg terminu

• Zawiadomienie nie jest sformalizowane. Urzędy mają wypracowane wzorce - art. 157 par. 2 w zw. z art. 61 par. 1

• Wezwanie strony do złożenia wyjaśnień - zwrotne potwierdzenie odbioru z chwilą wpływu można przystąpić do wydania decyzji

• Czasami zawiadomienia zastępcze

• Wg par. 4 - wszystkie osoby mające status strony powinny być powiadomione. Niedopełnienie tego obowiązku może być przesłanką odwołania albo oddalenia decyzji. Wszystkie strony mogą brać udział w postępowaniu.

1. Skutki wszczęcia postępowania:

• Uczestnicy od tej pory wyróżniać się będzie strony oraz pozostałych uczestników. Aktualizują się prawa i obowiązki

• Biegnie termin na załatwienie sprawy. Można ustalić termin na rozpatrzenie. Należy zwrócić uwagę na to, jakie terminy nie są wliczane.

• Termin na załatwienie sprawy jest szerszy od terminu na konkretną czynność.

• Powstaje stan zawisłości sprawy - określenie granic sprawy

3. Podania (art. 63)

• Nie ma wyczerpującego wyliczenia form podań - np. wniosek o przywrócenie terminu

• Co do zasady wszelkie oświadczenia stron i innych uczestników kierowane do organów administracji publicznej

• Żądanie = domaganie się czynności administracji; wszczęcia postępowania - musi posiadać konkretny przedmiot; np. żądanie przeprowadzenia dowodu z przesłuchań świadka

• Wyjaśnienie - ustosunkowanie się do czegoś, wytłumaczenie; najczęściej na wniosek organu

• Odwołanie (od decyzji) art. 127 - 140 skutkuje koniecznością ponownego rozpatrzenia przez organ II instancji

• Minimalne elementy podania:

• Oznaczenie wnioskodawcy (imię i nazwisko albo nazwa)

• Adres (miejsce zamieszkania albo siedziba)

• Treść - żądanie; wyjaśnienie, zażalenie, wniosek

• Podpis - czytelne imię i nazwisko

Strona i inni uczestnicy postępowania	Pisma (wykładnia art. 39)			Organ administracji publicznej
		Podania
Zasada odformalizowania; niesformalizowania; prostoty postępowania (art. 12)			Zasada pisemności art. 14

• Odpowiednik pism procesowych w procedurze sądowej

• Jest to zbiorcza nazwa dla różnego rodzaju oświadczeń kierowanych do organu administracji publicznej kierowanych przez strony bądź innych uczestników postępowania. Podanie zaliczamy do języka prawnego

• Art. 63 par. 1 - kodeks wbrew literalnemu brzmieniu nie podaje definicji podania. Wymieniono tu jedynie przykłady oświadczeń składanych do organów - np. wniosek o przywrócenie terminu, wniosek o wznowienie postępowania.

• Żądanie - domaganie się czegoś od organu - czynności / grupy czynności / zaniechania, np. o wszczęcie postępowania, dopuszczenie dowodów

• Wyjaśnienie - wytłumaczenie czegoś, odpowiedź na żądanie / wezwanie organu - np. wyjaśnienie strony, wiele wyjaśnień w OP (por. art. 200 par. 1 OP)

• Odwołanie - środek prawny od decyzji

• Zażalenie - środek prawny od postanowienia

• Podaniem nie są skargi i wnioski. Regulacje dot. skarg i wniosków zawiera dział 8. Właściwe rozporządzenia określają minimalne elementy skarg i wniosków.

1. Minimalne elementy podania - art. 63 par. 1 i 2;

decydują o tym, że dane oświadczenie będzie podaniem. Nie są to wszystkie możliwości, ale pewne minimum dla podania:

1. Wskazanie osoby (oznaczenie wnioskodawcy, niekoniecznie jest to strona) - imię i nazwisko bądź nazwa podmiotu

2. Adres osoby - miejsce zamieszkania (nie musi być tożsame z meldunkiem) albo siedziba podmiotu

3. Żądanie - domaganie się czegoś od organu - treść - wyrażenie woli uruchomienia postępowania oraz wskazanie podstawy wniosku

4. Inne elementy wynikające z przepisów szczególnych - przepisy szczególne formalizują wnioski (zasadniczo dotyczy to pierwszego podania). Często określa się formularze, które muszą niejednokrotnie zawierać załączniki - np. prawo budowlane (operaty), pomoc społeczna

5. Podpis - wymagany na każdym podaniu, ostateczna zgoda na żądanie określonej treści. Potwierdza on fakt, iż oświadczenie woli jest zakończone i określona osoba zgadza się z jego treścią. Co do zasady powinno być to czytelne imię i nazwisko. Nie ma w tym wypadku jednolitej teorii. Częstym błędem jest natomiast składanie jednego wspólnego podpisu (np. przez małżeństwo) - nie można wtedy zindywidualizować osoby wnoszącej podanie.

1. Własnoręczny albo elektroniczny (zwykły / bezpieczny zrównany z własnoręcznym).

2. Parafa - skrócony podpis, nie może go zastąpić

3. Faksymile - w podaniach jest niedopuszczalne (niektóre procedury go szanują, kpa nie)

4. Imię i nazwisko napisane na komputerze nie jest podpisem

1. Sposoby wnoszenia podań art. 63 par. 1

• Pisemne (tradycyjna) - kartka papieru wypełniona pismem odręcznym albo maszynowym, opatrzona odręcznym podpisem

• Telegraficzne (tradycyjna)

• Za pomocą dalekopisu, telegrafu (tradycyjna)

• Za pomocą poczty elektronicznej, formularzu zamieszczonego na stronach internetowych (elektroniczna)

• Do protokołu (forma ustna powinna być zaprotokołowana wg art. 67 par. 2 pkt. 1). Protokół winien być podpisany przez wnoszącego oraz pracownika, który odebrał protokół

• Na wniesionym podaniu pisemnym prezentata zawierające imię i nazwisko oraz stanowisko osoby przyjmującej podanie. Można też użyć:- pieczątki z podpisem pracownika; - odręcznego potwierdzenia; - małej kartki papieru; - kopii pierwszej strony z datą wniesieniu; - innych potwierdzeń. Ogólnie biorąc nie jest to czynność sformalizowana.

1. Braki formalne podania (art. 63):

• Nieusuwalne - brak adresu w sytuacji, gdy nie można go ustalić na podstawie posiadanych przez organ faktów (ale: niewielka miejscowość). Dotyczy to z reguły pierwszego podania w sprawie administracyjnej. Generalnie jeśli brak jest nieusuwalny, to podanie pozostawia się bez rozpatrzenia (art. 64 par. 1). Jest to jedna podstawowa sankcja.

• Usuwalne - dopuszcza się możliwość konwalidacji. W tym celu dochodzi do sformalizowanego wezwania do uzupełnienia braków (art. 54 par. 1), które powinno zawierać wszystkie elementy enumeratywnie wymienione w ww. przepisie. Brak informacji o sankcji skutkuje możliwością odpowiedzi w każdym czasie bez żadnych negatywnych konsekwencji.

• Wezwanie a zawiadomienie - wyróżnikiem skutek prawny; zawiadomienie ma mniejszy rygor, formę informacji

• Co do zasady przyjmuje się termin zawity 7 dni na uzupełnienie braków (liczonych od dnia następnego po doręczeniu). Organ może wyznaczyć dłuższy termin.

• Wezwanie brak doręczenia ponowne wezwanie brak doręczenia fikcja doręczenia pozostawienie podania bez rozpatrzenia

Braki formalne - kazus 1

Do wójta wpływa wniosek o ustalenie warunków zabudowy. Właściciele gruntów - małżonkowie podpisali się wspólnie - Karbowiakowie. Ponieważ obydwoje są równoprawnymi współuczestnikami, każdy z nich powinien podpisać się samodzielne z imienia i nazwiska (indywidualizacja). Wójt musi wezwać do uzupełnienia braku formalnego wraz z pouczeniem o 7-dniowym terminie. Jeśli pouczenia się nie zamieści, to nie można stosować sankcji w postaci pozostawienia podania bez rozpoznania.

Braki formalne - kazus 2

Starszy człowiek posiadał zapas kalki technicznej. Używał jej do napisania wniosku o zasiłek celowy. Do urzędu złożył podanie częściowo napisane na kalce, a częściowo oryginalnie. Podpis znajdował się na stronie odbitej przez kalkę. Jest to brak formalny i istnieje konieczność wezwania do uzupełnienia braków formalnych.

1. Stanowiska dotyczące pozostawienia podania bez rozpatrzenia (forma nie została określona w k.p.a.)

1. Forma adnotacji, notatki urzędowej (termin kodeksowy) - czynność materialno-techniczna musi mieć swoją podstawę prawną. Wywołuje ona skutek w określonej formie. Art. 64 par. 1 dot. braków nieusuwalnych, a par. 2 dot. braków usuwalnych. W adnotacji należy wpisać, iż wezwanie doręczono prawidłowo, m.in. przy zastosowaniu fikcji z art. 44. jeśli k.p.a. nie określa formy, a równocześnie przepisy są ius cogens, to należy zastosować zasadę odformalizowania.

2. Forma postanowienia wysyłanego stronie w nawiązaniu do art. 123 par. 2 - postanowienie dotyczy poszczególnych kwestii wynikłych w toku postępowania, lecz nie rozstrzygają o istocie spraw, chyba, że przepisy kodeksu stanowią inaczej. Art. 124 par. 1 określa wymogi formalne dla postanowienia. Na tego rodzaju postanowienie nie przysługuje zażalenie (wynika to z art. 141 par. 1 - … służy zażalenie, gdy kodeks tak stanowi). Jeśli przyjęłoby się tą argumentację, występuje problem - mianowicie art. 142 stanowi, iż postanowienia, na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji.

3. Forma decyzji administracyjnej w nawiązaniu do art. 104 par. 2 (decyzja rozstrzyga sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończy sprawę w danej instancji). Przyjmując taką formę, jednostka otrzymuje możliwość odwołania zgodnie z art. 127 par. 1. Zapewnia się kontrolę instancyjną.

4. Uczestnicy postępowania

1. Organ administracji publicznej (uczestnik obligatoryjny) - prowadzi postępowanie i podejmuje decyzje władcze;

1. Art. 19 - Organ właściwy w sprawie

2. Art. 52 - Pomoc właściwego terenowego organu - tzw. pomoc prawna

3. Art.106 - współdziałanie organów administracji publicznej w podejmowaniu decyzji

4. Art. 97 par. 1 p. 4 - Organ administracji publicznej zawiesza postępowanie gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienie wstępnego przez inny organ lub sąd

2. Inne podmioty

1. Art. 28 - Strona (uczestnik obligatoryjny)

2. Art. 32 - Pełnomocnik

3. Podmioty na prawach strony

1. Art. 182 - 189 - Prokurator

2. Art. 14 ustawy - Rzecznik Prawo Obywatelskich

3. Art. 31 - organizacja społeczna

4. Podmioty pomocnicze (niesamodzielne funkcje)

1. Art. 82,83 - świadek

2. Tłumacz (język inny niż polski)

3. Art. 84 - biegły

4. Protokolant (rozprawa administracyjna)

5. Osoba obowiązana do okazania przedmiotu oględzin

1. Strona - art. 28 - 34

Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek.

Strona - kazus 1

Usunięcie drzew lub krzewów w oparciu o art. 83 ustęp 1 ustawy o ochronie przyrody. Odbywa się na wniosek posiadacza nieruchomości (samoistnego / zależnego / w dobrej i złej wierze). Jeśli wniosek pochodzi od właściciela nieruchomości sąsiedniej, to musi poparty zgodą właściciela głównego Krzew pana Gałązki stanowił cywilny problem immisji, a nie był sprawą administracyjną. Dlatego nie był on stroną w rozumieniu KPA. Nie można bowiem zamienić art. 83 odpowiednio stosowanym art. 28 z k.p.a zgodnie z regułą lex specialis derogat lege Generali.

Należy podkreślić, iż krąg uczestników postępowania w wielu ustawach materialnych jest wyraźnie oznaczony. Dopiero w braku takich unormowań, należy stosować odpowiednio art. 28. Sama regulacja w k.p.a. sprawia dość dużo kłopotów definicyjnych. Jego brzmienie jest wynikiem kompromisu.

Art. 29 w zw. z art. 22 wskazuje, iż stroną w postępowaniu może być każda osoba fizyczna, każda osoba prawna oraz każda jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Co do zasady organ administracji publicznej nie może być stroną (dopuszcza się pewne wyjątki - najwięcej wątpliwości na styku prawa cywilnego z administracyjnym). Zakładając bowiem hipotetyczną sytuację: 1) Sprawa w I instancji 2) Strona odwołuje się od decyzji 3) Organ II instancji rozstrzyga sprawę na korzyść strony 4) Organ I instancji mimo, iż może nie zgodzić się z decyzją wydaną w II instancji nie może wnieść skargi do WSA. W ten sposób kwestionowałby działania organu nadrzędnego.

Zdolność prawna (art. 8 KC) - podobnie w postępowaniu administracyjnym - każdy może stać się stroną. Odrębna jest kwestia zdolności do czynności prawnych (art. 11 i nast. KC).

Bierna i czynna legitymacja do udziału w postępowaniu

• W koncepcji biernej podmiot zostaje uznany za stronę mimo, że o to nie zabiega

• Koncepcja czynna odnosi się do postępowań na wniosek

• Przykłady:

• Wniosek o udzielenie pozwolenia na budowę - stroną czynną jest inwestor, a bierną pozostałe podmioty w rozumieniu art. 28 prawa budowlanego (Stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu.)

• Postępowanie o ustalenie warunków zabudowy - stroną czynną jest inwestor, a bierną właściciel, użytkownik wieczysty, zarządca nieruchomości znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie

Obiektywna (materialno-prawna) / subiektywna (formalna, procesowa) legitymacja prawna stron

• Obiektywna obejmuje podmioty, którym rzeczywiście interes prawny w danej sprawie przysługuje. Kwestia praw strony badana jest w momencie wszczęcia postępowania i w razie czego podmiotu nie dopuszcza się do uczestnictwa w postępowaniu

• Subiektywna - dopuszcza się wszystkie podmioty, które twierdzą, że są stronami w postępowaniu. Dopiero w toku postępowania dokonuje się weryfikacji tych tez. Możemy również stwierdzić o negatywnym charakterze takiego modelu - konieczności umorzenia postępowania jako bezprzedmiotowe z uwagi na brak stron. W praktyce ta koncepcja dominuje, jako że niedopuszczenie strony do udziału w postępowaniu byłoby poważnym naruszeniem norm materialno prawnych. Innym argumentem jest brak zapisu w k.p.a. regulującego ewentualne postanowienia o odmowie uznania za stronę.

• Przykład - Planowana jest budowa stacji paliw. Dzierżawca nieruchomości sąsiedniej hoduje truskawki i sprzeciwia się inwestycji. Właścicielowi nieruchomości jest wszystko jedno, czy inwestycja powstanie czy też nie. Wedle orzecznictwa dzierżawca nie będzie traktowany jako strona. Druga instancja odrzuca wszelkie skargi dzierżawców postanowieniem o stwardzeniu niedopuszczalności odwołania w zw. z art. 134.

Koncepcja strony legalnej - przepis prawa wyraźnie zakreśla krąg podmiotów; pojęcie niemieckie; najpierw lex specialis; uważa się, że art. 28 ust. 2 Prawa Budowlanego zbytnio zawęża ów krąg podmiotów.

• Zarządca - podmiot władający nieruchomością w ramach stałego zarządu.

• Art. 28 ust. 3 Prawa Budowlanego wyłącza stosowanie art. 31 odnoszącego się do organizacji społecznych

Interes prawny, obowiązek oraz wzajemne relacje. Cechy interesu prawnego.

Generalnie rzecz biorąc, interes prawny sprowadza się do związku o charakterze materialno prawnym pomiędzy normą prawa materialnego a sytuacją prawną podmiotu.

Norma materialno-prawna dot. uprawnienia / obowiązku a podmiot prawa administracyjnego i jego sytuacja prawna. To z normy prawa materialnego musi wynikać możliwość kształtowania sytuacji prawnej podmiotu prawa administracyjnego. Do rzadkości należą sytuacje, gdy interes prawny wynika z normy procesowej. Przykładem może być sytuacja, gdy organ I instancji błędnie uznał podmiot za stronę w postępowaniu i skierował do niej decyzję administracyjną. W takiej sytuacji wspomniany podmiot ma interes prawny wynikający z prawa procesowego aby wnieść odwołanie i domagać się zmiany statusu prawnego (przypadek dzierżawcy - hodowcy truskawek).

Możemy wyróżnić następujące cechy interesu prawnego:

• Powinien mieć charakter prawny, być oparty na konkretnej normie (często rodzi to pewne kwestie sporne)

• Musi mieć charakter indywidualny, tj. być przypisany do zindywidualizowanego podmiotu. Przykładowo - ma powstać stacja paliw niedaleko osiedla luksusowych domków jednorodzinnych - wszyscy właściciele sprzeciwiają się tej inwestycji i występują wspólnie z zastrzeżeniami. Jest to złe postępowanie bowiem każdy z nich powinien wykazać indywidualne konsekwencje postawienia stacji paliw w sąsiedztwie. Nie ma pojęcia interesu grupowego

• Musi być konkretny, związany z określoną sytuacją faktyczną. Strona A chce dokonać pewnej inwestycji. Strona B sprzeciwia się tej inwestycji, a w piśmie odwołuje się do sprawy C. Jest to działanie niesłuszne, jako że każdorazowo należy odnieść swoje wnioski do konkretnej sytuacji.

• Musi być aktualny i pozostawać w związku z sytuacją obecną. Przykładowo inwestor chce wybudować stację paliw, a właściciel nieruchomości sąsiedniej podnosi, iż za 20 lat będzie chciał utworzyć kurort uzdrowiskowy. Takie argumenty zostaną odrzucone.

• Musi być obiektywnie sprawdzalny - obiektywna, rzeczywista potrzeba znajdująca się po stronie podmiotu

Art. 30 - zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych - odpowiednie stosowanie k.c.

Zdolność prawną osób fizycznych (art. 8 k.c.) nabywa od urodzenia. Od tego momentu może być podmiotem praw i obowiązków ustanowionych w prawie materialnym. Osobą prawną jest Skarb Państwa (art. 33 k.c.), inne podmioty na podstawie przepisów ustaw odrębnych lub z chwilą wpisu do właściwego rejestru (art. 37 par. 1 k.c.). Zdolność prawa jednostek organizacyjnych bez osobowości prawnej musi być oceniana na podstawie przepisów szczególnych, zwykle dających podstawy do ich utworzenia, chociaż nie zawsze. Zdolność prawna osób fizycznych ustaje z chwilą śmierci, a osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych - z chwilą ustania bytu prawnego.

Zdolność do czynności prawnych, dająca stronie zdolność procesową, czyli możliwość samodzielnego i skutecznego działania w postępowaniu została określona przez art. 11 - 17 k.c. lub przepisach szczególnych. Zgodnie z k.c. osoba fizyczna może mieć pełną zdolność do czynności prawnych (osoba pełnoletnia), zdolność ograniczoną (małoletni powyżej 13 lat, osoba częściowo ubezwłasnowolniona lub dla której ustanowiono doradcę tymczasowego), może być pozbawiona zdolności do czynności prawnych (małoletni do lat trzynastu, osoba ubezwłasnowolniona całkowicie). Osoby prawne mają pełną zdolność do czynności prawnych, a działają przez swoje organy (przedstawicieli) statutowe lub ustawowe (art. 38 k.c.). Zgodnie z art. 30 par. 1 pierwszeństwo przed k.c., w omawianych kwestiach mogą mieć przepisy szczególne.

Art. 30 par. 2 zgodnie z założeniem regulacji prawnej zawartej w k.c., normuje podstawy skutecznego działania w postępowaniu za strony pozbawione zdolności procesowej. Należy podkreślić, iż osoby te są stronami postępowania, które dotyczy ich interesu prawnego, ale i czynności procesowe podejmują za nie ich przedstawiciel ustawowy.

1. Pełnomocnictwo i pełnomocnik

• Art. 32 - strona może działać przez pełnomocnika chyba, że charakter czynności wymaga jej osobistego działania. Przykładowo nie można zastosować pełnomocnictwa przy przesłuchaniu strony (art. 86) czy obowiązkowych szczepieniach ochronnych.

• Udzielenie pełnomocnictwa w formie odformalizowanej - pisemnej bądź ustnej

• Oryginał bądź kopia poświadczona urzędowo (również notarialnie); odpis pełnomocnictwa

• Sami mogą uwierzytelnić pełnomocnictwo: adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy

• Pełnomocnictwo w sprawach mniejszej wagi - domniemane pełnomocnictwo z art. 33 par. 4 przy spełnieniu przesłanek

• Członek najbliższej rodziny bądź domownik strony (ściśle określony krąg podmiot)

• Sprawa mniejszej wagi -- nie pociąga za sobą poważniejszych skutków (czynność procesowa, a nie sprawa administracyjna materialna) - np. przegląd akt, otrzymanie zeznania, złożenie środka dowodowego.

• Postanowienie NSA z 28.02.2006. I OZ 248/06: Żaden przepis nie uprawnia jednocześnie Sądu rozpoznającego wniosek o przyznanie prawa pomocy do samodzielnej zmiany wniosku w zakresie wyboru rodzaju pełnomocnika. Sąd rozpoznając pozytywnie wniosek o przyznanie prawa pomocy ma obowiązek przyznania pełnomocnika wybranego przez stronę.

• Orzeczenie z 20.09.2006 - sprawa o przyznanie dodatku mieszkaniowego nie jest sprawą mniejszej wagi

1. Udział organizacji społecznej - art. 31 (uczestnik na prawach strony)

• Bierze udział w postępowaniu po to, aby chronić wartość ogólną, a postępowanie dotyczy innego podmiotu.

• Prawo procesowe strony na gruncie proceduralnym, a nie materialnym (możliwość wniesienia odwołania, ale nie wniosku o cofnięcie podania, żądania umorzenia postępowania, co powodowałoby likwidację sprawy, dyspozycję materialno prawną). Podobnie nie wolno określać jej zakresu

• Wyłączenie w art. 28 prawa bankowego (lex specialis)

• Żądanie wszczęcia postępowaniu w odniesieniu do postępowań wszczynanych z urzędu. Do organu należy ocena zasadności wniosku.. Organizacja może również żądać dopuszczenia do udziału w toczącym się postępowaniu tylko w I instancji (por. postanowienie SKO w Krakowie z 9 stycznia 2001 roku). Jakkolwiek nie może się włączyć do postępowania w II instancji, to może w nim uczestniczyć przy założeniu, że uczestniczyła w I instancji.

• Przykład: ustalenie warunków zabudowy decyzja o ustaleniu warunków zabudowy została wydana w I instancji w tej sytuacji organizacja nie może wnieść odwołania, co byłoby zaskoczeniem dla stron postępowania.

• Jeśli organizacja społeczna nie chce uczestniczyć w postępowaniu na prawach strony, to może skorzystać z art. 31 par. 5 do przedstawienia swojego poglądu w sprawie albo wniesienia skarg i wniosków.

• Według orzeczenia NSA sprzed trzech lat do organizacji społecznych zaliczamy również fundacje (majątek, a nie osoby).

1. Udział prokuratora oraz rzecznika praw obywatelskich (art. 182 - 189)

Prokurator:

• Art. 182 i 183 ( w formie porównań do organizacji społecznej)

• Możliwość uruchomienia postępowania z urzędu; organ nie ma mocy decyzyjnej w tej materii - uczestniczy ex lege; nie ma konieczności wydania postanowienia ani złożenia wniosku; por. zwrócenie się prokuratora / wniosek; prawo udziału prokuratora / włączenie się do udziału

• Celem włączenia się w postępowanie jest konieczność usunięcia stanu niezgodnego z prawem - realizacja zasady praworządności z art. 6

• Dopuszcza się uczestnictwo w II instancji; nie powinien jednak składać odwołań

• Praktycznie nie stosuje się zapisu z art. 183 par. 2 dotyczący organu administracji publicznej, który zgłasza prokuratorowi o potrzebie udziału w postępowaniu. Oznaczałoby to bowiem „przyznanie” się organu do braku praworządności, nielegalności postępowania

• Art. 184 i nast. sprzeciw od decyzji administracyjnej jest umocowany w ramach trybu nadzwyczajnego; nie stanowi odrębnego środka prawnego

• Art. 188 - prawa strony omawiane w innym punkcie

• Art. 189 - dot. postępowania sądowo administracyjnego, które nie jest przedmiotem niniejszego wykładu

RPO:

• Art. 14 ustawy z 1987 roku o RPO

• Udział na zasadach prokuratora

• Celem jest ochrona praw, wolności, interesów człowieka i obywatela (art. 1 ust. 1 ustawy)

5. Doręczenia, wezwania, terminy

1. Doręczenia

Doręczenie - czynność materialno-techniczna wywołująca określone skutki poprzez faty (zależne od przedmiotu doręczenia).

Zasady doręczeń:

• Oficjalności doręczeń - organ z urzędu zobowiązany jest do doręczenia pisma. Ta zasada obowiązuje w postępowaniu administracyjnym bez wyjątku. art. 39 - organ administracji publicznej doręcza pisma …

• Doręczania na wniosek

Typy doręczeń:

1. Właściwe (podstawowe, zasadnicze, regulowane w art. 42) - do rąk własnych adresatowi wskazanymi na przesyłce

2. Niewłaściwe (zastępcze, szczególne, regulowane w art. 43,44,47,49)

1. Klasyczne doręczenie zastępcze art. 43

2. Doręczenie zastępcze art. 44 - następujące przesłanki:

1. Niemożliwość doręczenia w trybie art. 42 i 43

2. Przechowanie pisma na poczcie przez okres 14 dni (ewentualnie przez organ administracji publicznej)

3. Zawiadomienie o pozostawieniu pisma z informacją o możliwości odbioru w ciągu 7 dni

4. Powtórne zawiadomienie z informacją o możliwości odbioru w ciągu 7 dni

3. Doręczenie konkludentne (fikcja doręczenia) art. 47

4. Doręczenie przez obwieszczenie / publiczne ogłoszenie - art. 49

Ad. a

Przesłanki:

• Nieobecność adresata (wystarcza jednokrotna)

• Oddanie pisma do rąk jednej ze wskazanych w przepisie osób

• Osoba wyraża wyraźną wolę podjęcia pisma - nie wolno „wcisnąć pisma”

• Fakultatywnie - umieszczenie zawiadomienia w oddawczej skrzynce pocztowej / na drzwiach sąsiada - dotyczy sytuacji, gdy pismo pozostawiono dozorcy bądź sąsiadowi

• Nie określa się maksymalnego dopuszczalnego okresu potencjalnej nieobecności

• Określony krąg podmiotów z nieprzypadkową kolejnością - wedle bliskości adresata

• Pocztowe awizo / względnie firmy kurierskiej albo organu administracji publicznej

Domownik - osoba zamieszkująca wspólnie z adresatem i prowadząca wspólne gospodarstwo domowe. Kazusy:

• Konkubina/ konkubent - są domownikami

• Teściowa zamieszkująca stale z adresatem mająca zaniki pamięci - negatywne skutki obciążają adresata

• Dziecko - nie jest uznawane za domownika, jako że kodeks mówi o dorosłym - rozumiemy taką osobę jako pełnoletnią w rozumieniu KC

• Dziewczyna 15 lat, wyglądająca na pełnoletnią - można doręczyć, skutek nastąpi

• Teściowa nie mieszkająca na stałe, opiekująca się dzieckiem - fakt przebywania w mieszkaniu włącza w grupę domowników

Sąsiad - mieszka w najbliższym otoczeniu

• „przez ścianę - ten sam budynek (nawet falowiec)

• „przez miedzę” - inny budynek, przy czym nie określa się maksymalnej dopuszczalnej odległości

Skutki: doręczenie następuje z chwilą doręczenia pisma doręczycielowi zastępczemu

Obliczanie terminu:

1.XII. informacja o pozostawieniu przesyłki na poczcie od dnia pozostawienia 7 dni do 7.XII. (wyjątek od reguły z art. 57) 8.XII. powtórne awizowanie 14.XII. mija termin na doręczenie (do zamknięcia poczty można odebrać) Fikcja z art. 44 par. 4 - doręczenie uważa się za dokonane 14.XII.

1. Wezwania - przepisy k.p.a.

Art. 50. § 1. Organ administracji publicznej może wzywać osoby do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, jeżeli jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy lub dla wykonywania czynności urzędowych.

§ 2. Organ obowiązany jest dołożyć starań, aby zadośćuczynienie wezwaniu nie było uciążliwe.

§ 3. W przypadkach, w których osoba wezwana nie może stawić się z powodu choroby, kalectwa lub innej nie dającej się pokonać przeszkody, organ może dokonać określonej czynności lub przyjąć wyjaśnienie albo przesłuchać osobę wezwaną w miejscu jej pobytu, jeżeli pozwalają na to okoliczności, w jakich znajduje się ta osoba.

Art. 51. § 1. Do osobistego stawienia się wezwany jest obowiązany tylko w obrębie gminy lub miasta, w którym zamieszkuje albo przebywa.

§ 2. Obowiązek osobistego stawiennictwa dotyczy również wezwanego, zamieszkałego lub przebywającego w sąsiedniej gminie albo mieście.

Art. 52. W toku postępowania organ administracji publicznej zwraca się do właściwego terenowego organu administracji rządowej lub organu samorządu terytorialnego o wezwanie osoby zamieszkałej lub przebywającej w danej gminie lub mieście do złożenia wyjaśnień lub zeznań albo do dokonania innych czynności, związanych z toczącym się postępowaniem. Organ prowadzący postępowanie oznaczy zarazem okoliczności będące przedmiotem wyjaśnień lub zeznań albo czynności, jakie mają być dokonane.

Art. 53. Przepisów art. 51 i 52 nie stosuje się w przypadkach, w których charakter sprawy lub czynności wymaga dokonania czynności przed organem administracji publicznej prowadzącym postępowanie.

komentarze

Art. 54. § 1. W wezwaniu należy wskazać:

1) nazwę i adres organu wzywającego,

2) imię i nazwisko wzywanego,

3) w jakiej sprawie oraz w jakim charakterze i w jakim celu zostaje wezwany,

4) czy wezwany powinien się stawić osobiście lub przez pełnomocnika, czy też może złożyć wyjaśnienie lub zeznanie na piśmie,

5) termin, do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę i miejsce stawienia się wezwanego lub jego pełnomocnika,

6) skutki prawne niezastosowania się do wezwania.

§ 2. Wezwanie powinno być zaopatrzone podpisem pracownika organu wzywającego, z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego.

Art. 55. § 1. W sprawach nie cierpiących zwłoki wezwania można dokonać również telegraficznie lub telefonicznie albo przy użyciu innych środków łączności, z podaniem danych wymienionych w art. 54.

§ 2. Wezwanie dokonane w sposób określony w § 1 powoduje skutki prawne tylko wtedy, gdy nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata we właściwej treści i w odpowiednim terminie.

Art. 56. § 1. Osobie, która stawiła się na wezwanie, przyznaje się koszt podróży i inne należności według przepisów o należnościach świadków i biegłych w postępowaniu sądowym. Dotyczy to również kosztów osobistego stawiennictwa stron, gdy postępowanie zostało wszczęte z urzędu albo gdy strona została bez swojej winy błędnie wezwana do stawienia się.

§ 2. Żądanie przyznania należności należy zgłosić organowi administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie, przed wydaniem decyzji, pod rygorem utraty roszczenia.

2. Terminy - przepisy k.p.a.

Art. 57. § 1. Jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło. Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu.

§ 2. Terminy określone w tygodniach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu.

§ 3. Terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca.

§ 4. Jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni.

§ 5. Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:

1) wysłane w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, za poświadczeniem przedłożenia, do organu administracji publicznej,

2) nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego,

3) złożone w polskim urzędzie konsularnym,

4) złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej,

5) złożone przez członka załogi statku morskiego kapitanowi statku,

6) złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego.

Art. 58. § 1. W razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.

§ 2. Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin.

§ 3. Przywrócenie terminu do złożenia prośby przewidzianej w § 2 jest niedopuszczalne.

Art. 59. § 1. O przywróceniu terminu postanawia właściwy w sprawie organ administracji publicznej. Od postanowienia o odmowie przywrócenia terminu służy zażalenie.

§ 2. O przywróceniu terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecznie organ właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia.

Art. 60. Przed rozpatrzeniem prośby o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia organ administracji publicznej na żądanie strony może wstrzymać wykonanie decyzji lub postanowienia.

6. Postępowanie wyjaśniające

1. Tryby postępowania wyjaśniającego

1. Tryb gabinetowy - organ przeprowadza czynności urzędowe, dowodowe w różnym czasie. Jest on stosowany jako zasada

2. Tryb rozprawy (jako wyjątek) - kumulacja materiału dowodowego w jednym miejscu i czasie przy rozprawie (założenie). Jest dość kosztowna. Stosowana przy ściśle oznaczonych przesłankach (art. 89):

1. Przyspieszenie / uproszczenie postępowania w zw. z art. 12 (zasadą szybkości i prostoty postępowania). W praktyce jednak rozprawa opóźnia postępowanie.

2. Duża ilość, niespójność materiału dowodowego - pewna przesłanka ocenna; warto w takim wypadku przeprowadzić rozprawę

3. Osiągnięcie celu wychowawczego (przesłanka rodem z PRL) - obecnie prof. Wróbel broni tej przesłanki

4. Wymaga tego przepis prawa

1. Art. 79 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami

2. Art. 118 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami w przedmiocie wywłaszczenia

3. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej w przedmiocie zezwoleń i koncesji, kiedy określonych dóbr jest mniej aniżeli wniosków

5. Art. 89 par 2 zdaje się wskazywać na przesłankę dot. kumulacji materiału dowodowego

1. Organizacja rozprawy administracyjnej art. 90 - 96

Art. 90. § 1. Organ administracji publicznej podejmuje przed rozprawą czynności niezbędne do jej przeprowadzenia.

§ 2. W szczególności organ wzywa:

1) strony do złożenia przed rozprawą wyjaśnień, dokumentów i innych dowodów i do stawienia się na rozprawę osobiście lub przez przedstawicieli albo pełnomocników,

2) świadków i biegłych do stawienia się na rozprawę.

§ 3. Ponadto organ zawiadamia o rozprawie państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, organizacje społeczne, a także inne osoby, jeżeli ich udział w rozprawie jest uzasadniony ze względu na jej przedmiot. W tym przypadku organ wzywa je do wzięcia udziału w rozprawie albo do złożenia przed rozprawą oświadczenia i dowodów dla jego poparcia.

Art. 91. § 1. W wezwaniu na rozprawę określa się termin, miejsce i przedmiot rozprawy.

§ 2. Stronom, świadkom, biegłym oraz państwowym i samorządowym jednostkom organizacyjnym, organizacjom i innym osobom, wezwanym do udziału w rozprawie (art. 90 § 3), doręcza się wezwanie na piśmie.

§ 3. Jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że oprócz wezwanych stron, uczestniczących w postępowaniu, mogą być jeszcze w sprawie inne strony, nie znane organowi administracji publicznej, należy ponadto o terminie, miejscu i przedmiocie rozprawy ogłosić w drodze obwieszczeń albo w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości.

Art. 92. Termin rozprawy powinien być tak wyznaczony, aby doręczenie wezwań oraz ogłoszenie o rozprawie nastąpiły przynajmniej na siedem dni przed rozprawą.

Art. 93. Rozprawą kieruje wyznaczony do przeprowadzenia rozprawy pracownik tego organu administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie. Gdy postępowanie toczy się przed organem kolegialnym, rozprawą kieruje przewodniczący albo wyznaczony członek organu kolegialnego.

Art. 94. § 1. Nieobecność na rozprawie stron należycie wezwanych na rozprawę nie stanowi przeszkody do jej przeprowadzenia.

§ 2. Kierujący rozprawą odroczy ją, jeżeli stwierdzi poważne nieprawidłowości w wezwaniu stron na rozprawę, jeżeli niestawienie się strony zostało spowodowane przeszkodą trudną do przezwyciężenia, a także z innej ważnej

Art. 95. § 1. Na rozprawie strony mogą składać wyjaśnienia, zgłaszać żądania, propozycje i zarzuty oraz przedstawiać dowody na ich poparcie. Ponadto strony mogą wypowiadać się co do wyników postępowania dowodowego.

§ 2. Kierujący rozprawą może uchylić zadawane świadkom, biegłym i stronom pytania, jeżeli nie mają one istotnego znaczenia dla sprawy. Jednakże na żądanie strony należy zamieścić w protokole osnowę treści uchylonego pytania.

Art. 96. Za niewłaściwe zachowanie się w czasie rozprawy strony, świadkowie, biegli i inne osoby uczestniczące w rozprawie mogą być, po uprzednim ostrzeżeniu, wydalone z miejsca rozprawy przez kierującego rozprawą oraz ukarane grzywną do 100 zł. Na postanowienie o ukaraniu grzywną służy zażalenie.

Zwróć uwagę na:

• Art. 91 par. 3 - znaczna liczba stron, których organ nie zna - przykładowo w sprawach z zakresu zagospodarowania przestrzennego. W tym wypadku zachowanie co najmniej 7 dniowego terminu na przygotowanie się do rozprawy potencjalnym stronom jest istotne. Niedochowanie terminu staje się przesłanką stwierdzenia nieważności postępowania administracyjnego.

• Art. 94 - nieobecność stron prawidłowo wezwanych nie stanowi przeszkody w odbyciu rozprawy

• Art. 95 - aktywne uczestnictwo stron ma istotne znaczenie dla rozprawy

• Art. 96 - kara administracyjna ze swojej istoty może zostać nałożona kilkukrotnie, co ma dyscyplinować uczestników. Wbrew literalnemu brzmieniu „oraz” nie oznacza w omawianym przepisie koniunkcji.

1. Dowód i środki dowodowe

Art. 75 par. 1 stanowi, iż jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny. Z brzmienia tego przepisu możemy wyprowadzić definicję dowodu.

1. Zasada otwartego katalogu środków dowodowych

Organowi pozostawiono możliwość przeprowadzenia dowodu z urzędu oraz na wniosek strony.

Do środków w rozumieniu k.p.a. (nazwanych) zaliczymy:

• P r z e s ł u c h a n i e s t r o n - art. 86 - Jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub z powodu ich braku pozostały nie wyjaśnione fakty istotne do rozstrzygnięcia sprawy, organ administracji publicznej dla ich wyjaśnienia może przesłuchać stronę. Do przesłuchania stron stosuje się przepisy dotyczące świadków, z wyłączeniem przepisów o środkach przymusu.

• P r z e s ł u c h a n i e ś w i a d k a - art. 82,83 -

• Świadkami nie mogą być:

• 1) osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń,

• 2) osoby obowiązane do zachowania tajemnicy państwowej i służbowej na okoliczności objęte tajemnicą, jeżeli nie zostały w trybie określonym obowiązującymi przepisami zwolnione od obowiązku zachowania tej tajemnicy,

• 3) duchowni co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi.

• § 1. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonka strony, wstępnych, zstępnych i rodzeństwa strony oraz jej powinowatych pierwszego stopnia, jak również osób pozostających ze stroną w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli. Prawo odmowy zeznań trwa także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli. powszechny obowiązek składania zeznań w charakterze świadka. Wyłączeniu podlegają członkowie najbliższej rodziny.

• § 2. Świadek może odmówić odpowiedzi na pytania, gdy odpowiedź mogłaby narazić jego lub bliskich wymienionych w § 1 na odpowiedzialność karną, hańbę lub bezpośrednią szkodę majątkową albo spowodować naruszenie obowiązku zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej.

• § 3. Przed odebraniem zeznania organ administracji publicznej uprzedza świadka o prawie odmowy zeznań i odpowiedzi na pytania oraz o odpowiedzialności za fałszywe zeznania.

• D o k u m e n t y - art. 76 - § 1. Dokumenty urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

• § 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów urzędowych sporządzanych przez organy jednostek organizacyjnych lub podmioty, w zakresie poruczonych im z mocy prawa lub porozumienia spraw wymienionych w art. 1 pkt 1 i 4.

• § 3. Przepisy § 1 i 2 nie wyłączają możliwości przeprowadzenia dowodu przeciwko treści dokumentów wymienionych w tych przepisach.

• O g l ę d z i n y - art. 85 - § 1. Organ administracji publicznej może w razie potrzeby przeprowadzić oględziny.

• § 2. Jeżeli przedmiot oględzin znajduje się u osób trzecich, osoby te są obowiązane na wezwanie organu do okazania przedmiotu oględzin.

• O p i n i a b i e g ł y c h - art. 84 - § 1. Gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ administracji publicznej może zwrócić się do biegłego lub biegłych o wydanie opinii.

• § 2. Biegły podlega wyłączeniu na zasadach i w trybie określonym w art. 24. Poza tym do biegłych stosuje się przepisy dotyczące przesłuchania świadków.

• Niejednokrotnie do środków dowodowych dołącza się o ś w i a d c z e n i e s t r o n y - art. 75 par. 2 - Jeżeli przepis prawa nie wymaga urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia właściwego organu administracji, organ administracji publicznej odbiera od strony, na jej wniosek, oświadczenie złożone pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznania. Przepis art. 83 § 3 stosuje się odpowiednio.

Do środków nienazwanych zaliczymy:

• Inne środki niesprzeczne z prawem

• Ustawy właściwe często wymieniają środki specyficzne dla określonej gałęzi

• Przykłady: mapy, obrysy, zdjęcia, nagrania

• Operat szacunkowy przy aktualizacji opłaty za użytkowanie wieczyste

2. Zasada równej mocy środków dowodowych (art. 80)

• Dokumenty urzędowe mają zwiększoną moc dowodową z uwagi na domniemania z nimi łączone - art. 76 (domniemanie zgodności z prawdą zawartych w nim oświadczeń), - domniemanie autentyczności. Przykładowo odpis skróconego aktu urodzenia.

• Czasami moc jest zwiększona przez wymóg dostarczenia oznaczonego dowodu - tutaj przytoczony wyżej operat szacunkowy albo wywiad środowiskowy przy świadczeniach z pomocy społecznej.

3. Zasada ochrony prywatności

• Z mocy art. 83 i innych musi być przestrzegana w toku postępowania.

• Zasada jest szczególnie istotna przy udziale świadka

• Zasada ochrony prywatności musi być przestrzegana w postępowaniu wyjaśniającym

• Realizacja tej zasady jest najbardziej zauważalna w przeprowadzaniu dowodu z zeznań świadka regulowanego w art. 83.

• Powszechny obowiązek składania zeznań w charakterze świadka. Niektóre podmioty na swój wyraźny wniosek mogą odmówić składania zeznań, ale przykładowo już narzeczony jest obowiązany do składania zeznań w charakterze świadka.

• Wyjątki są regulowane w formie lex specialis, a więc nie wolno stosować wykładni poszerzającej, dynamicznej.

• Świadek składając zeznania posiada pewien zakres ochrony przed poniesieniem szkody Odmowa odpowiedzi na konkretne pytania odnosi się jednak wyłącznie do bliskich, o których mowa w art. 83 par. 1.

• Udostępnianie akt - szczególne regulacje w tej materii. Można je udostępniać stronie i tylko stronie !!! Dopuszcza się pewne wąsko zakrojone wyjątki od tej zasady. Istotą tych regulacji jest ochrona prywatności. Omawiana zasada funkcjonuje również po zakończeniu postępowania administracyjnego.

4. Zasada prawdy materialnej

• Art. 7 w zw. z art. 77 („trzy siódemki”).

• Definiuje się ją przez przeciwieństwo prawdy formalnej oraz sądowej - sąd ogranicza się do dowodów jemu dostępnych, dostarczonych przez strony. W postępowaniu administracyjnym tymczasem organ nie poprzestaje na dowodach stron.

• Często strony wzywane są do przedstawienia środków dowodowych. Pomimo (dwukrotnego) wezwania strona może nie złożyć dowodów. Wtedy wydaje się decyzję z oznaczeniem, iż brak określonego dowodu przyczynił się do rozstrzygnięcia.

• Rola strony zatem może ale nie musi być aktywna. Organ z urzędu dochodzi do prawdy materialnej

• Art. 77 par. 2 wskazuje na kierowniczą rolę organu administracji publicznej w decydowaniu o środkach dowodowych niezbędnych do przeprowadzenia. Zarządzając materiałem dowodowym organ posługuje się postanowieniami.

5. Zasada czynnego udziału stron (art. 10 k.p.a.)

• Przejawia się przede wszystkim na etapie postępowania wyjaśniającego. Odstępstwa od zasady dopuszczalne są w wyjątkowych wypadkach: załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną stratę finansową. Przesłanki takie występują bardzo rzadko. Można sobie wyobrazić np. stan wyjątkowy

• Dużo odwołań do tej zasady w przepisach dotyczących środków dowodowych - możliwość składania nowych środków dowodowych, a co za tym idzie poszerzenia granic postępowania. Ta sytuacja jest wyjątkowo częsta w art. 200 OP/

• Art. 78 par. 1 stwarza pewne niebezpieczeństwo ocenne (przedmiotem dowodu jest okoliczność mająca znaczenie dla sprawy).

• Postanowienia dowodowe są niezaskarżalne - to również w pewnym stopniu ogranicza zasadę w postępowaniu dowodowym. Decyzja I instancji jednak podlega kontroli, a co za tym idzie ewentualne błędy mogą być derogowane.

• Art. 78 par. 2 stwarza kolejną możliwość dla nieuwzględnienia dowodu - brak uwzględniania przeciwdowodu.

• Art. 79 - przejaw zasady czynnego udziału. Przed przeprowadzeniem określonych środków dowodowych należy zawiadomić stronę przynajmniej na 7 dni przed terminem

• Art. 81 - Okoliczność faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możność wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów, chyba że zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 10 § 2.

• Nie zawiadamia się o przeprowadzeniu dowodu z dokumentów - to może stanowić podstawę wniesienia skargi do sądu. Na podstawie cytowanego artykułu można obalić wiele dowodów.

Postępowanie dowodowe - kazus 1

Postępowanie dotyczy wywłaszczenia nieruchomości pod drogę publiczną Sporządzono operat szacunkowy z urzędu oraz przyznano odszkodowanie wedle tego operatu Strona powołała biegłego dla wykonania nowego operatu Organ powołał się na art. 78 par. 2 i nie uwzględnił nowego operatu Sprawa trafia do WSA, który przyznaje rację stronie Art. 7 w zw. z art. 77 w zw. z art. 78 par. 2.

Postępowanie dowodowe - kazus 2

Postępowanie przed SKO. Wyrys z map był nieczytelny (jeden z dowodów). W trybie art. 19 par. 2 p. 1 ustawy o SKO - SKO zwraca się do organu administracji publicznej Brak zawiadomienia strony jest przesłanką na obalenie dowodu

7. Zawieszenie i umorzenie postępowania

Zawieszenie dotyczy toku postępowania, a umorzenie dotyczy fazy orzekania. Zawieszenie dość często występuje w praktyce orzekania. Oznacza spoczywanie postępowania z powodu wystąpienia czasowej, usuwalnej przeszkody. Spoczywanie utożsamiane jest z brakiem biegu, tj.:

1. Co do zasady żadne czynności procesowe nie mogą być dokonywane (art. 99,100,102 określają wyjątki)

2. Wstrzymanie biegu terminów procesowych zgodnie z dyspozycją art. 103

Zawieszenie obligatoryjne jest dokonywane z urzędu - organ ma czuwać nad przebiegiem postępowania i wykrywać przyczyny zawieszenia z art. 97 par. 1 (względnie z przepisów szczególnych). Do przesłanek zaliczymy:

1. w razie śmierci strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału w postępowaniu nie jest możliwe i nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 30 § 5, a postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe (art. 105),

1. śmierć jednej strony

2. wezwanie spadkobierców jest niemożliwe

3. nie zachodzą okoliczności z art. 30 § 5

4. Postępowanie nie ulega umorzeniu jako bezprzedmiotowe - obowiązek / uprawnienie ma charakter przenoszalny i dziedziczny (konstrukcja na styku z k.c.). Są to nieliczne wypadki, np. wywłaszczenie nieruchomości (będzie kontynuowane), ale wniosek o licencję na pracownika ochrony (będzie umorzone)

5. Po uprzednim określeniu tego, kto dziedziczy, możliwe będzie podjęcie umorzonego postępowania

2. w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony - odpowiednie stosowanie kodeksu cywilnego - W doktrynie przyjmuje się, że dotyczy to tylko przedstawicieli osoby fizycznej, tj. rodziców, opiekuna i kuratora. Śmierć pełnomocnika strony nie stanowi przyczyny zawieszenia postępowania, która może toczyć się dalej dopiero po wezwaniu strony niestawającej. Wezwanie doręcza się stronie w miejscu jej rzeczywistego zamieszkania, zawiadamiając ją równocześnie o śmierci pełnomocnika procesowego

3. w razie utraty przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych - odpowiednie stosowanie kodeksu cywilnego - w tym wypadku mowa jest o ubezwłasnowolnieniu całkowitym (art. 12 k.c.)

4. gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd - kwestia prejudycjalna

1. zagadnienie o charakterze materialno prawnym

2. Do rozstrzygnięcia kwestii wstępnej właściwy jest inny organ bądź sąd

3. Wydanie decyzji zależne jest od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego

4. Kwestia prejudycjalna NIGDY nie dotyczy sytuacji, gdy organ I instancji zwraca się do organu II instancji z wnioskiem o wydanie opinii w sprawie

5. W razie wystąpienia przesłanek, o których mowa w przepisach szczególnych, np. ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - art. 62 tejże ustawy.

Przesłanki 1-3 można traktować łącznie jako brak reprezentacji strony w postępowaniu.

Zawieszenie fakultatywne na wniosek - art. 98 - co do zasady należy zawiesić postępowanie na każde żądanie strony o ile dopełni warunki z przepisu. Jest to specyficzny rodzaj realizacji współuczestnictwa.

W czasie zawieszenia postępowania organ administracji publicznej może podejmować czynności niezbędne w celu zapobieżenia niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnym szkodom dla interesu społecznego. Zawieszenie postępowania wstrzymuje bieg terminów przewidzianych w kodeksie.

8. Decyzja

1. Składniki decyzji

Art. 107 reguluje zawartość decyzji. Poniżej przedstawiono schemat decyzji sporządzonej wedle dyspozycji zawartych w KPA.

Decyzja rozstrzyga sprawę co do istoty

Sygnatura akt	Data miejsce
Oznaczenie organu administracji publicznej
Decyzja + nr
Podstawa prawna rozstrzygnięcia oraz oznaczenie strony / stron
Uzasadnienie prawne oraz faktyczne wraz z pouczeniem o środkach prawnych (jeśli istnieją)
	Pieczęć OAP
	Podpis + pieczątka
Załączniki Do wiadomości:

Elementy decyzji

• Podstawowe składniki decyzji (warunek prawidłowości):

• oznaczenie organu administracji publicznej,

• Może mieć różnorodną postać - napis komputerowy, pieczęć albo nadruk. Powinno wskazywać piastuna kompetencji.

• Brak oznaczenia organu jest istotną wadą decyzji, toteż należy dokonać stwierdzenia nieważności decyzji por. art. 156 par. 1 p. 1; brak właściwości rzeczowej; kazus pana Gałązki

• datę wydania,

• Posiada ona duże znaczenie Co do zasady dzień/miesiąc/rok.

• Orzeka się w dniu wydania.

• Oznaczony stan prawny

• Wadliwość oznaczenia daty - błąd nieistotny - można ją sprostować z urzędu w każdym czasie (W decyzji jest …, powinno być ….). Sprostowanie w formie postanowienia załącza się do wadliwej decyzji, nie drukuje nowej decyzji !!!

• oznaczenie strony lub stron,

• powołanie podstawy prawnej,

• rozstrzygnięcie,

• uzasadnienie faktyczne i prawne, (nie musi zawierać go jeśli czyni zadość żądaniom strony)

• pouczenie, czy i w jakim trybie przysługuje od niej odwołanie,

• podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji

• ewentualne pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa (sąd powszechny) lub skargi (sad administracyjny).

• Subsydiarne składniki decyzji:

• Termin

• Warunek

• Zlecenia

• Rygor natychmiastowej wykonalności

• Klauzula odwołalności decyzji / postanowienia

• Elementy zwyczajowo przyjęte (wypracowane w praktyce)

• Miejsce, w którym decyzja została wydana

• Nazwa „decyzji”

• Sygnatura akt sprawy, względnie numer decyzji

• Pieczęć umieszczana przy podpisie

• Załączniki / otrzymałem / do wiadomości

• Minimum decyzyjne - pojęcie ukształtowane w orzecznictwie. Zwrócono uwagę na to, że organy unikając wydania decyzji wydawały różne pisma, informacje itp. Strony nie wiedziały co zrobić z takimi materiałami. Pismo kształtujące sytuację strony musi zawierać następujące elementy:

• Podpis

• Oznaczenie organu administracji publicznej

• Oznaczenie strony

• Rozstrzygnięcie

• Przykładowo: Zawiadamiam, iż pańska sprawa nie może być rozstrzygnięta w tutejszym urzędzie - takie sformułowanie można uznać za decyzję odmowną, na którą służy odwołanie

9. Postanowienia i zażalenia

Art. 123 stanowi, iż postanowienia rozstrzygają kwestie proceduralne występujące w toku postępowania administracyjnego, np. o wyłączeniu pracownika organu, zawieszeniu postępowania w zw. z art. 97 par. 1 punkt 1, ukaranie świadka grzywną. Wyjątkowo stosowane są jako rozstrzygnięcia co do istoty, np. odmowa wydania zaświadczenia, rygor natychmiastowej wykonalności, zatwierdzenie ugody administracyjnej, wydawane w zw.. art. 106. Inny wyjątek: Ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców - doszło do sprzeciwu MON w trybie art. 106 (postanowieniem) - w związku z tym faktem MSW wydaje decyzję odmowną. Można uznać, iż postanowienie MON wywołało de facto skutki materialno-prawne.

POSTANOWIENIA A DECYZJE
Cecha	Postanowienie	Decyzja
przedmiot	Kwestia proceduralna	Sprawa administracyjna
Podstawa prawna	Przepisy formalne (wyjątkiem art. 106)	Przepisy materialne
Adresaci	1/ Strony postępowania Wszystkie - zawieszenie postępowania 2/ Jedna ze stron Odmowa przywrócenia terminu do odwołania w sprawie Odmowa zawieszenia postępowania w związku z brakiem legitymacji 3/ Podmioty na prawach stron Postanowienie o dopuszczeniu organizacji społecznej do udziału w postępowaniu administracyjnym 4/ Świadek (nie jest stroną) Postanowienie zgodne z art. 88 5/ Zobowiązany, wierzyciel (dot. postępowania egzekucyjnego)	Wszystkie strony postępowania
Elementy treści	Art. 124 - konstrukcja identyczna w stosunku do art. 107, z dwoma zastrzeżeniami: Podmiot, do którego adresowane jest postanowienie Uzasadnienie nie zawsze musi być zawarte. W decyzji taka dowolność dopuszczalna jest wyłącznie w drodze wyjątku w ramach I instancji. Postanowienia są uzasadniane, gdy służy od nich środek zaskarżenia (zażalenie bądź skarga) albo postanowienie jest wydawane w wyniku złożenia zażalenia (postępowanie zażaleniowe)	Art. 107 oraz ewentualne przepisy szczególne
Forma sporządzenia i doręczenia	Zgodnie z zasadą pisemności co do zasady sporządza się je na piśmie. Nie zawsze są jednak doręczane. Doręcza się jedynie te postanowienia, na które służy środek zaskarżenia. Zgodnie z zasadą związania organu wydaną decyzją (art. 110), w związku z art. 126 konstrukcja ta posiada zastosowanie do postanowienia. Art. 77 par. 2 - postanowienia w postępowaniu dowodowym nie są wiążące
Środek zaskarżenia	Zażalenie bądź skarga do WSA	Odwołanie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy albo skarga do WSA
Wykonalność postanowień I instancji	Art. 143 - Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia, jednakże organ administracji publicznej, który wydał postanowienie, może wstrzymać jego wykonanie, gdy uzna to za uzasadnione.	Art. 130 - § 1. Przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu. § 2. Wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji. § 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się w przypadkach, gdy: 1) decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności (art. 108), 2) decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy. § 4. Ponadto decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich stron.

Zażalenie (czytane w zw. z punktem 10)

• Od postanowień, od których przepis prawa wyraźnie dopuszcza zażalenie

• Rozpatrywane przez organ wyższego stopnia zgodnie z art. 134

• Dopuszcza się autokontrolę, za pośrednictwem organu I instancji itp. tożsame z odwołaniem od decyzji

• Termin 7 dni od doręczenia postanowienia.

• Wykonalność (natychmiastowa wykonalność) nie jest wstrzymywana (art. 143). Może je wstrzymać organ I instancji (art. 135 „wyjątek od wyjątku”) albo II instancji (art. 143)

• Forma - odpowiednie stosowanie art. 138. Dopuszcza się zastosowanie prostej decyzji kasacyjnej (bez uzasadniania)

10. Postępowanie odwoławcze

Postępowanie tego rodzaju stanowi element systemu weryfikacji rozstrzygnięć administracyjnych. W ramach owego systemu wyróżniamy:

• Weryfikację sądową prowadzoną przez właściwe sądy

• Weryfikację administracyjną prowadzoną przez organ administracji publicznej

• W toku instancji (ten element opisany poniżej)

• W trybach nadzwyczajnych

• Wznowienie postępowania

• Stwierdzenie nieważności decyzji

• Uchylenie lub zmiana decyzji dotkniętych wadami niekwalifikowanymi bądź decyzji prawidłowych

Odwołanie służy od decyzji wydanej przez pierwszą instancję (art. 127 par. 1). Od niektórych decyzji służy wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (art. 127). Dzieje się tak w wypadku, gdy decyzję wydał minister (przyp. K.p.a. szerzej rozumie ministra - art. 25) albo SKO. Omawiane rozróżnienie wprowadzono w związku z tym, iż odwołanie ma charakter dewolutywny, a wymienione organy administracji publicznej w sensie procesowym nie posiadają wobec siebie organów wyższego stopnia.

Legitymację bierną do odwołania posiada strona oraz uczestnicy na prawach strony, o ile uczestniczyły w I instancji. Nie posiadają jej organy administracji publicznej. Legitymację czynną posiada organ wyższego stopnia w rozumieniu art. 17.

Środki zaskarżenia:

• Dewolutywne - przenoszą rozpatrzenie sprawy na organ wyższego stopnia

• Bezwzględne

• Względne - tutaj odwołanie (w związku z tym, że istnieje instytucja autokontroli z art. 132)

• Niedewolutywne

Treść odwołania: Zgodnie z zasadą odformalizowania (art. 128 stanowi, iż wyrażenie niezadowolenia z wydanej decyzji jest wystarczające) + forma podania wedle art. 63. Mimo to zaleca się wpisanie zarzutów oraz żądań. Niejednokrotnie przepisy szczególne wymagają pewnych specyficznych cech odwołania.

Terminy i tryb odwołań

• Co do zasady 14 dni od momentu doręczenia decyzji (ale: decyzja o zakazie odbycia zgromadzenia - 3 dni)

• Składane za pośrednictwem organu I instancji {posada on akta sprawy, a ponadto dopuszcza się tryb autokontroli zgodnie z art. 132 - to jeden z wyjątków od zasady związania organu wydaną decyzją).

• Przesłanki autokontroli:

• Odwołanie wniesione przez wszystkie strony albo część stron przy zgodzie pozostałych

• Uznanie odwołania za uzasadnione w całości (odwołanie musi zatem posiadać uzasadnienie)

• Na ten tryb organ ma 7 dni (termin o charakterze instrukcyjnym)

• Pewnym wymogiem dla zastosowania autokontroli jest sformułowanie zarzutów i żądań przez stronę odwołującą się.

• Po autokontroli wydaje się nową decyzję, na którą służy odwołanie.

Autokontrola - kazus

Strona składa wniosek o uprawnienie A i B Odmowa przyznania obu uprawnień W jednym wypadku strona składa odwołanie od A i B - organ mimo tego, iż chciałby przyznać uprawnienie A nie może zastosować autokontroli Odwołanie od odmowy uprawnienia A - organ może zastosować autokontrolę

Odwołanie - kazus (por. zagospodarowanie przestrzenne)

Występują 3 strony postępowania - stronie A decyzję doręczono 7 stycznia (termin na odwołanie do 21 stycznia - ale: ustawa o dniach wolnych od pracy + właściwe przepisy k.p.a.. Wedle k.p.a. sobota nie jest dniem wolnym od pracy (można starać się wykazać względy organizacyjne, co mogłoby stanowić przesłankę przywrócenia).W OP sobota jest dniem wolnym od pracy !!! - stronie B decyzję doręczono 10 stycznia termin 24.01. - stronie C nie dostarczono decyzji z przyczyn technicznych. Mimo to zdaje sobie sprawę, że decyzja zapadła. Udział w sprawie nie jest wystarczającą przesłanką wniesienia odwołania. Organ administracji nie dopełnił przepisów proceduralnych. W omawianym przypadku zaleca się stosowanie art. 145 par. 1 punkt 4 - W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu (tu: w fazie wydania decyzji). Do 24 stycznia może wnieść odwołanie. Po tym terminie pozostaje tylko konstrukcja wniosku o wznowienie postępowania w sprawie (art. 145).

Skutki prawne (dot. wykonalności - art. 130)

• Decyzja I instancji do maksymalnego terminu wniesienia odwołania nie jest wykonywana. Dalsze wstrzymanie wykonania decyzji następuje na podstawie wniesionego odwołania. (bezwzględna suspensywność).

• W wypadku zażaleń względna suspensywność (organ odwoławczy może na skutek wniesionego zażalenia zawiesić wykonanie dyspozycji zawartych w postanowieniu)

• Wyjątki od bezwzględnej suspensywności dot. decyzji:

• Rygor natychmiastowej wykonalności (art. 130 par. 3,4 w zw. z art. 108) nadany w samej treści decyzji administracyjnej albo w postanowieniu po wydanej decyzji administracyjnej

• Ex lege - przykładowo w ustawie o zgromadzeniach - decyzja o zamknięciu zgromadzenia - odwołanie od niej nie wstrzymuje wykonania decyzji

• Decyzja w całości spełnia zadość żądaniom stron - przepisy szczególne mogą uchylać ten wyjątek - por. prawo budowlane

Badanie formalnej dopuszczalności odwołania: postanowienie o niedopuszczalności odwołania (ostateczne; służy na nie skarga do WSA)

Organ II instancji ustala czy jest właściwy w danej sprawie oraz czy nie występują braki formalne w piśmie. Należy podkreślić, iż weryfikacja musi przebiegać w kolejności - najpierw ewentualna niedopuszczalność, a dopiero później termin.

Odwołanie może być niedopuszczalne:

• Podmiotowo, gdy stwierdza się brak legitymacji. Przykładowo podmiot odwołujący się może a) nie być stroną ani podmiotem na prawach stron, b) nie posiadać zdolności prawnej, c) dochodzi do nienależytej reprezentacji,

• Przedmiotowo - np. a) odwołanie od pisma będącego informacją, b) odwołanie nie przysługuje (np. od decyzji ZUS oraz decyzji organu II instancji służy skarga, a nie odwołanie), c) sprawa nie ma charakteru administracyjno- prawnego.

Termin Jeśli nie zostanie zachowany 14-dniowy termin oraz nie występują przesłanki do przywrócenia terminu, o co strona wnioskowała, odwołanie jest bezskuteczne.

Przedmiotem odwołania jest sprawa, która była rozstrzygana w I instancji. Wg art. 136 - w II instancji organ z zasady bazuje na materiale dowodowym I instancji. Czasami można przeprowadzić postępowanie dowodowe uzupełniające.

Rozstrzygnięcia, o których mowa w art. 138:

1. Art. 138 par. 1 p. 1 - O utrzymaniu w mocy decyzji I instancji

2. Art. 138 par. 1 p. 2 - decyzja reformacyjna - O uchyleniu decyzji administracyjnej w całości lub w części i rozstrzygające sprawę co do istoty

3. Art. 138 par. 1 p. 2 - O uchyleniu decyzji organu I instancji i umorzeniu postępowania, np. a) przepis nie wymaga już koncesji, zezwolenia, o które wnioskowała strona.; b) wydano decyzję pomimo bezprzedmiotowości postępowania (art. 105); c) organ I instancji wydał decyzję, a do momentu rozstrzygnięcia decyzji przez organ II instancji usunięto podstawę prawną do wydania decyzji.

4. Art. 138 par. 1 p. 3 - O umorzeniu postępowania odwoławczego - przykładowo gdy strona cofnie odwołanie bądź postępowanie odwoławcze jest bezprzedmiotowe. Należy podkreślić, iż cofnięcie odwołania może nastąpić do czasu wydania decyzji przez organ II instancji. Cofnięcie nie jest wiążące dla organu II instancji (nie jest bowiem skuteczne, gdy prowadziłoby to do utrzymania w mocy decyzji sprzecznej z prawem.

5. O uchyleniu decyzji I instancji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia, gdy stwierdzono duże braki w materiale dowodowym cofnięcie sprawy do momentu sprzed wydania decyzji przez organ I instancji.

Numer 1 i 2 - charakter materialny; należy pamiętać o zakazie reformatio in peius z art. 139. Do wyjątków od zasady zaliczymy sytuacje, gdy:

• Występuje kilka stron o sprzecznych interesach

• Decyzja I instancji rażąco narusza prawo, tj. wypełnione są przesłanki z art. 145 i 146

• Decyzja I instancji rażąco narusza interes społeczny

• Doszło do zmiany stanu prawnego - np. wniosek o przyznanie zasiłku - przyznano w zaniżonej kwocie - strona odwołuje się - organ II instancji rozpatruje sprawę - dochodzi do usunięcia zasiłku z systemu prawnego - zasiłek w ogóle nie przysługuje

Powyższe decyzje mają charakter ostateczny i służy na nie skarga do WSA.

Informacje dodatkowe:

1. Nie ma możliwości uruchomienia postępowania odwoławczego z urzędu

2. Gdy SKO orzeka jako I instancja - wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy z odpowiednim stosowaniem przepisów o odwołaniach

3. Procedura odwoławcza rozpoczyna się od momentu wniesienia odwołania i toczy się w języku urzędowym (polskim)

4. Wyjątek: Odwołanie nie służy do organu wyższego stopnia - prezes urzędu ds. repatriacji i cudzoziemców odwołanie do rady ds. cudzoziemców

Uwagi różne

• Art. 123 par. 2, 124 postanowienie

• Możliwe zażalenie - konieczne jest uzasadnienie; przypadki określone w k.p.a.; potem służy skarga do sądu

• Nie jest możliwe zażalenie

• Art. 54 wezwanie (do dokonania czynności procesowej) poparte sankcją ORAZ Niesformalizowane zawiadomienie służące informacji

• Konstrukcja art. 127 par. 3 w zw. z art. 144 oraz 65; 144 - postanowienie II instancji

• Zasady tworzenia uzasadnienia w KPA str. 244 komentarza

• Dużo pytań dot. decyzji, błędów oraz rektyfikacji

• Podanie, decyzja, odwołanie

1. Informacje ogólne

2. Wszczęcie postępowania

3. Podanie

4. Uczestnicy

5. Doręczenia, wezwania, terminy

6. Postępowanie wyjaśniające

7. Zawieszenie i umorzenie postępowania

8. Decyzje

9. Postanowienia i zażalenia

10. Postępowanie odwoławcze

18

---