OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKU
BLACHARZ SAMOCHODWY
Wytyczne do oceny ryzyka zawodowego
Ocena ryzyka zawodowego została wykonana metodą RISC SCORE.
Metoda RISC SCORE rozwija definicję ryzyka zawodowego: „prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy”.
Parametry to:
Potencjalne skutki (ciężkość następstw) zagrożenia.
Ekspozycja na zagrożenie.
Prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych skutków.
Wzór szacowania ryzyka:
Do wyznaczenia elementów oceny ryzyka zawodowego (S, E, P) dla danego zagrożenia metoda określa następujące kryteria - do wzoru wstawia się wartość liczbową odpowiadającą opisowi (na podstawie G.F. Kinney, A.D. Wiruth: „Practical Risk Analyss for Safety Managment. Nawal Weapons Centre, China Lake, 1976).
R = S x E x P
gdzie:
R - szacowana wartość ryzyka zawodowego;
S - skutek, strata (potencjalna);
E - ekspozycja na zagrożenia;
P - prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia o danych stratach.
S - Potencjalna strata (skutek)
Wartość |
Strata |
Opis |
|
|
|
Straty ludzkie |
Straty materialne |
100 |
Poważna katastrofa |
Wiele ofiar śmiertelnych |
Ponad 25 mln PLN |
40 |
Katastrofa |
Kilka ofiar śmiertelnych |
5 - 25 mln PLN |
15 |
Bardzo duża |
Ofiara śmiertelna |
500 tys - 5 mln PLN |
7 |
Duża |
Ciężkie uszkodzenie ciała |
25 - -500 tys. PLN |
3 |
Średnia |
Absencja |
5 - 25 tys. PLN |
1 |
Mała |
Udzielenie pierwszej pomocy |
Poniżej 5 tys. PLN |
E - Ekspozycja na zagrożenie
Wartość |
Opis |
10 |
Stała |
6 |
Częsta (codzienna) |
3 |
Sporadyczna (raz na tydzień) |
2 |
Okazjonalna (raz na miesiąc) |
1 |
Minimalna (kilka razy rocznie) |
0,5 |
Znikoma (raz do roku) |
P - Prawdopodobieństwo
Wartość |
Opis |
Szansa w % |
10 |
Bardzo prawdopodobne |
50% (1 na 2) |
6 |
Całkiem możliwe |
10% (1 na 10) |
3 |
Mało prawdopodobne ale możliwe |
1 % (1 na 100) |
1 |
Tylko sporadycznie możliwe |
0,1 % (1 na 1000) |
0,5 |
Możliwe do pomyślenia |
0,01 % |
0,2 |
Praktycznie niemożliwe |
0,001 % (1 na 100 000) |
0,1 |
Tylko teoretycznie możliwe |
0,0001 % (1 na 1 000 000) |
Po wyliczeniu wartości ryzyka zawodowego, mnożąc wartości dla trzech wyżej wymienionych czynników, otrzymany wynik liczbowy przyporządkowuje się do odpowiedniej kategorii według opisanej klasyfikacji.
Wartość ryzyka - R |
Kategoria ryzyka |
Działania zapobiegawcze |
|
1. |
R < 20 |
Bardzo małe ryzyko |
Żadne działania nie są potrzebne |
2. |
20 <= R < 70 |
Małe ryzyko |
Należy zwrócić uwagę |
3. |
70 = R < 200 |
Średnie ryzyko |
Potrzebna poprawa |
4. |
200 <= R < 400 |
Wysokie ryzyko |
Potrzebna natychmiastowa poprawa |
5. |
R >= 400 |
Bardzo wysokie ryzyko |
Rozważ wstrzymanie prac. |
Poziom dopuszczalny ryzyka obejmuje kategoria 1 i 2.
Począwszy od kategorii 3 mamy do czynienia z ryzykiem niedopuszczalnym, wg metody Risk Score wymagającym podjęcia działań mających na celu jego obniżenia do poziomu dopuszczalnego
Szczegółowa karta szacowania ryzyka
Opis : |
|
Wykonuje prace produkcyjne, remontowo-modernizacyjne oraz prototypowe w zakresie obróbki i kształtowania elementów z blach i profili kształtowych na potrzeby przemysłu samochodowego, przy użyciu maszyn i specjalistycznych urządzeń oraz narzędzi ślusarskich i monterskich, ręcznych i z napędem mechanicznym, z wykorzystaniem przyrządów kontrolno-pomiarowych.
Zadania zawodowe:
Wykonywanie podstawowych operacji ślusarskich, jak piłowanie, zwijanie, usztywnianie, wiercenie, trasowanie, cięcie, prostowanie, wyginanie itp. elementów z różnych rodzajów blachy o różnej grubości.
Wykonywanie operacji na obrabiarkach do blach.
Zgrzewanie, lutowanie, spawanie, nitowanie i klejenie blach i profili.
Łączenie blach cienkich za pomocą lutowania cyną, mosiądzem i miedzią.
Wykonywanie obróbki cieplnej blach i części samochodowych.
Montowanie i demontowanie elementów nadwozi samochodowych i kabin samochodowych.
Sprawdzanie jakości wykonywanych części i zespołów.
Usuwanie uszkodzeń elementów i zespołów elementów nadwozi samochodowych.
Czyszczenie i konserwacja narzędzi, maszyn i urządzeń blacharskich.
Wykonywanie rozliczeń kosztów wyrobu i usługi.
Organizowanie stanowiska pracy, z uwzględnieniem zasad racjonalnej organizacji pracy, przepisów bhp i ochrony ppoż.
Przed przystąpieniem do pracy na stanowisku wszyscy pracownicy odbywają wymagane szkolenie wstępne - ogólne (3 godziny) i stanowiskowe (8 godzin), pracownicy przechodzą szkolenie okresowe w czasookresach oznaczonych w Rozporządzeniu Ministra gospodarki i pracy w sprawie szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Pracownicy posiadają aktualne badania lekarskie bez przeciwwskazań do wykonywanej pracy a w przypadku nieobecności powyżej 30 dni spowodowanej chorobą poddają się badaniom kontrolnym.
Prace i zadania pracownika wykonywane w ramach tego profilu pracy/stanowiska:
Konserwacja i naprawy pojazdów
Czynności porządkowe miejsca pracy /przed i po pracy/
Komunikacja w obszarze działania
Praca na w/w stanowisku wiąże się z występowaniem następujących zagrożeń:
Ergonomia - wymuszona pozycja ciała
Hałas
Najechanie przez pojazd
Ostre narzędzia, materiały
Poparzenie
Porażenie prądem elektrycznym
Promieniowanie
Uderzenie o nieruchome przedmioty
Upadek na niższy poziom (upadek z wysokości np. ze schodów)
Upadek na tym samym poziomie (potknięcie się, poślizgnięcie się)
Urazy powodowane przez narzędzia ręczne
Urazy powodowane przez narzędzia ręczne z napędem elektrycznym
Ergonomia - wymuszona pozycja ciała
Charakterystyka:
Ergonomią nazywamy dostosowanie warunków pracy do właściwości fizycznych i psychicznych człowieka, czyli takich konstrukcji urządzeń technicznych i kształtowania materialnego środowiska pracy, jakie wynikają z wymagań fizjologii i psychologii pracy.
Zagrożeniem będzie przebywanie przez dłuższy okres w pozycji pochylonej, kucznej lub leżącej z rękami ku górze podczas napraw i konserwacji oraz wykonywania przeglądów technicznych, wynikająca z ograniczonej przestrzeni.
Mogą wystąpić bóle układu mięśniowo - szkieletowego w postaci sztywności, drętwienia lub drżenia mięśni zlokalizowanych najczęściej w okolicach szyi, barków i ramion.
Praca lub zadanie |
Konserwacja i naprawy pojazdów |
Miejsce lub obszar |
Warsztat samochodowy |
||
Maksymalne potencjalne skutki dla pracownika: |
Udzielenie pierwszej pomocy |
1 |
|||
Ekspozycja: |
Częsta (codzienna) |
6 |
|||
Prawdopodobieństwo: |
Możliwe do pomyślenia |
0,5 |
|||
Wartość ryzyka: |
3,00 |
||||
Kategoria ryzyka: |
Bardzo małe ryzyko |
||||
Akceptowalność: |
Akceptowalne |
||||
Działania zapobiegawcze |
Żadne działania nie są potrzebne |
||||
Stosowane środki ochrony: |
|
Hałas
Charakterystyka:
Hałas jest to dźwięk niepożądany, szkodliwy lub uciążliwy. Szkodliwy wywołuje trwałe skutki w organizmie człowieka (utrata słuchu, trwałe upośledzenie słuchu, szum w uszach, zmęczenie, stres, zaburzenie równowagi, obniżenie świadomości, ograniczenie zdolności porozumiewania się mową i odbierania sygnałów akustycznych, schorzenia nerwów); uciążliwy - choć takich skutków nie wywołuje to jednak rozprasza uwagę, powoduje wzrost ciśnienia tętniczego. Poziom ekspozycji na hałas nie może przekroczyć 85 dBA. W przypadku, gdy ze względów technicznych nie ma możliwości zmniejszenia hałasu poniżej dopuszczalnej wartości, pracownicy są obowiązani stosować ochronniki słuchu dobrane do wielkości charakteryzujących hałas.
Hałas pochodzi od stosowanych urządzeń i
Praca lub zadanie |
Konserwacja i naprawy pojazdów |
Miejsce lub obszar |
Warsztat samochodowy |
||
Maksymalne potencjalne skutki dla pracownika: |
Udzielenie pierwszej pomocy |
1 |
|||
Ekspozycja: |
Częsta (codzienna) |
6 |
|||
Prawdopodobieństwo: |
Możliwe do pomyślenia |
0,5 |
|||
Wartość ryzyka: |
3,00 |
||||
Kategoria ryzyka: |
Bardzo małe ryzyko |
||||
Akceptowalność: |
Akceptowalne |
||||
Działania zapobiegawcze |
Żadne działania nie są potrzebne |
||||
Stosowane środki ochrony: |
|
Najechanie przez pojazd
Charakterystyka :
Zagrożeniem może być uderzenie bądź przygniecenie przez pojazd, w którym pracownik dokonuje codziennego przeglądu stanu technicznego. Może to być spowodowane niedostatecznym oświetleniem warsztatu, garażu bądź niezachowaniem dostatecznych środków ostrożności.
Zagrożeniem może być również pozostawienie pojazdu z włączonym silnikiem, z niezabezpieczonym ręcznym hamulcem na wzniesieniu bez zabezpieczenia klinami kół. Nieprzestrzeganiem przepisów i zasad prawa o ruchu drogowym. Pracy o zmierzchu i w nocy nieoświetlonym pojazdem, pracy w stanie nietrzeźwym lub w stanie złego samopoczucia.
Śliska nawierzchnia zimą może być przyczyną utraty kontroli nad pojazdem w czasie hamowania.
Praca lub zadanie |
Konserwacje i naprawy pojazdów |
Miejsce lub obszar |
Warsztat samochodowy |
||
Maksymalne potencjalne skutki dla pracownika: |
Ciężkie uszkodzenie ciała |
7 |
|||
Ekspozycja: |
Częsta (codzienna) |
6 |
|||
Prawdopodobieństwo: |
Możliwe do pomyślenia |
0,5 |
|||
Wartość ryzyka: |
21,00 |
||||
Kategoria ryzyka: |
Małe ryzyko |
||||
Akceptowalność: |
Akceptowalne |
||||
Działania zapobiegawcze |
Należy zwrócić uwagę |
||||
Stosowane środki ochrony: |
|
Ostre narzędzia, materiały
Charakterystyka :
Zagrożenia urazami powodowanymi przez ostre wystające elementy, ostre krawędzie, ostre oraz chropowate powierzchnie.
Zagrożenie może wystąpić w wyniku:
nieuwagi podczas czyszczenia, mycia, konserwacji i remontów
stosowania niewłaściwego odzieży i obuwia roboczego i ochronnego oraz rękawic roboczych
stosowanie ręcznych narzędzi niewłaściwie dobranych do wykonywanej pracy,
stosowanie ręcznych narzędzi uszkodzonych bądź wyrobionych,
niewłaściwego składowania narzędzi używanych w procesie pracy,
braku koncentracji na wykonywanej pracy,
ostrych elementów wyposażenia pojazdu, przyczep, naczep.
możliwości dostępu rąk, nóg, głowy i innych części ciała do strefy roboczej ruchomych elementów urządzenia (maszyny) mogących spowodować następujące sytuacje i zdarzenia niebezpieczne:
a/ pochwycenie,
b/ obcięcie
c/ skaleczenie
Praca lub zadanie |
Konserwacje i naprawy pojazdów Czynności porządkowe miejsca pracy /przed i po pracy/ |
Miejsce lub obszar |
Warsztat samochodowy |
||
Maksymalne potencjalne skutki dla pracownika: |
Absencja |
3 |
|||
Ekspozycja: |
Częsta (codzienna) |
6 |
|||
Prawdopodobieństwo: |
Możliwe do pomyślenia |
0,5 |
|||
Wartość ryzyka: |
9,00 |
||||
Kategoria ryzyka: |
Bardzo małe ryzyko |
||||
Akceptowalność: |
Akceptowalne |
||||
Działania zapobiegawcze |
Żadne działania nie są potrzebne |
||||
Stosowane środki ochrony: |
|
Poparzenie
Charakterystyka:
Poparzenie może nastąpić w wyniku rozprysku gorącego metalu podczas spawania, dotknięcia spawanej części.
Praca lub zadanie |
Konserwacje i naprawy pojazdów |
Miejsce lub obszar |
Warsztat samochodowy |
||
Maksymalne potencjalne skutki dla pracownika: |
Absencja |
3 |
|||
Ekspozycja: |
Częsta (codzienna) |
6 |
|||
Prawdopodobieństwo: |
Możliwe do pomyślenia |
0,5 |
|||
Wartość ryzyka: |
9,00 |
||||
Kategoria ryzyka: |
Bardzo małe ryzyko |
||||
Akceptowalność: |
Akceptowalne |
||||
Działania zapobiegawcze |
Żadne działania nie są potrzebne |
||||
Stosowane środki ochrony: |
|
Porażenie prądem elektrycznym
Charakterystyka:
Porażenie prądem elektrycznym może nastąpić na skutek:
przerwanej instalacji elektrycznej,
wykonywania napraw przy włączonym zasilaniu,
wykonywania napraw przez osoby nie posiadające właściwych uprawnień,
stosowania uszkodzonych wyłączników i osprzętu elektrycznego,
dotknięcia elementów znajdujących się pod napięciem,
stosowania bezpieczników topikowych o parametrach niezgodnych z projektem,
prowizorycznego podłączania maszyn i urządzeń zasilanych prądem,
niezamnięcia pokrywą elektrycznych skrzynek prądowych,
używania niesprawnych gniazdek i wtyczek.
pracy przy urządzeniach nie posiadających okresowych badań ochronnych przeciwporażeniowych,
niezgodna z przepisami i przeznaczeniem korzystanie ze spawarek,
nieuziemienia przedmiotu spawanego,
uszkodzonej rękojeści uchwytu,
zakładania elektrody przy włączonym zasilaniu,
niedbałego ułożenia przewodów zasilających np. w wodzie
Praca lub zadanie |
Konserwacje i naprawy pojazdów |
Miejsce lub obszar |
Warsztat samochodowy |
||
Maksymalne potencjalne skutki dla pracownika: |
Absencja |
3 |
|||
Ekspozycja: |
Częsta (codzienna) |
6 |
|||
Prawdopodobieństwo: |
Tylko teoretycznie możliwe |
0,1 |
|||
Wartość ryzyka: |
1,80 |
||||
Kategoria ryzyka: |
Bardzo małe ryzyko |
||||
Akceptowalność: |
Akceptowalne |
||||
Działania zapobiegawcze |
Żadne działania nie są potrzebne |
||||
Stosowane środki ochrony: |
|
Promieniowanie
Charakterystyka:
PROMIENIOWANIE NADFIOLETOWE - oznacza się je symbolem UV. Nadmiar i niedobór promieniowania nadfioletowego jest dla człowieka szkodliwy. Długotrwały jego brak wywołuje zaburzenia funkcji życiowych organizmu, obniża odporność na działanie szkodliwych czynników i ułatwia rozwój wielu schorzeń, zachwiana jest gospodarka mineralna oraz pojawiają się także zaburzenia w układzie nerwowym.
Nadmiar promieniowania nadfioletowego UV powoduje schorzenia: erytemalne (stany zapalne skóry - rumień): witaminalnego (polegające na katalizowaniu reakcji prowadzącej do powstania witaminy D w skórze) i koniuktywalne (wywołujące zapalenie spojówki i rogówki oka).
PROMIENIOWANIE PODCZERWONE - odczuwalne jest jako promieniowanie cieplne. Jeżeli promieniowanie podczerwone długotrwale oddziaływujące na człowieka, a zwłaszcza na niektóre jego organy, powodujące zmiany zapalne spojówki, wczesne zmętnienie soczewki (zaćma hutnicza), zmiany zapalne brzegów powiek i błony naczyniowej.
Zagrożenie może spowodować uszkodzenie wzroku i skóry na skutek niestosowania środków ochrony zbiorowej, środków ochrony indywidualnej.
Praca lub zadanie |
Konserwacje i naprawy pojazdów |
Miejsce lub obszar |
Warsztat samochodowy |
||
Maksymalne potencjalne skutki dla pracownika: |
Absencja |
3 |
|||
Ekspozycja: |
Częsta (codzienna) |
6 |
|||
Prawdopodobieństwo: |
Możliwe do pomyślenia |
0,5 |
|||
Wartość ryzyka: |
9,00 |
||||
Kategoria ryzyka: |
Bardzo małe ryzyko |
||||
Akceptowalność: |
Akceptowalne |
||||
Działania zapobiegawcze |
Żadne działania nie są potrzebne |
||||
Stosowane środki ochrony: |
|
Uderzenie o nieruchome przedmioty
Charakterystyka:
Uderzenie może nastąpić w wyniku niezachowania dostatecznej ostrożności podczas poruszania się po obiektach i poza nimi, na drogach komunikacyjnych.
Zagrożenie mogą stworzyć:
wyposażenie pomieszczeń,
przedmioty ustawione na drogach komunikacyjnych
ostre narożniki stołów, krzesła i inne elementy wyposażenia
maszyny i urządzenia znajdujące się w warsztacie
niezachowanie odpowiednich odstępów między stanowiskami roboczymi
niewłaściwie składowane przedmioty na regałach
Praca lub zadanie |
Konserwacje i naprawy pojazdów Czynności porządkowe miejsca pracy /przed i po pracy/ Komunikacja w obszarze działania |
Miejsce lub obszar |
Warsztat samochodowy |
||
Maksymalne potencjalne skutki dla pracownika: |
Udzielenie pierwszej pomocy |
1 |
|||
Ekspozycja: |
Częsta (codzienna) |
6 |
|||
Prawdopodobieństwo: |
Możliwe do pomyślenia |
0,5 |
|||
Wartość ryzyka: |
3,00 |
||||
Kategoria ryzyka: |
Bardzo małe ryzyko |
||||
Akceptowalność: |
Akceptowalne |
||||
Działania zapobiegawcze |
Żadne działania nie są potrzebne |
||||
Stosowane środki ochrony: |
|
Upadek na niższy poziom (upadek z wysokości np. ze schodów)
Charakterystyka:
Upadek z wysokości może nastąpić podczas chodzenia po powierzchni magazynowej i schodzenia ze schodów w wyniku potknięcia lub poślizgnięcia.
Istnieje zagrożenie urazami w wyniku wpadnięcia pracownika lub osoby postronnej do kanału naprawczego w czasie remontu bądź naprawy pojazdu na skutek:
niepełnego przykrycia kanału
niewłaściwego ogrodzenia, oznakowania kanału
nieprawidłowych przejść, zejść i dojść do stanowisk pracy
niedostatecznego oświetlenia
stosowania nieodpowiednich drabin, niezgodnie z przeznaczeniem
Praca lub zadanie |
Konserwacje i naprawy pojazdów Komunikacja w obszarze działania |
Miejsce lub obszar |
Warsztat samochodowy |
||
Maksymalne potencjalne skutki dla pracownika: |
Udzielenie pierwszej pomocy |
1 |
|||
Ekspozycja: |
Częsta (codzienna) |
6 |
|||
Prawdopodobieństwo: |
Tylko sporadycznie możliwe |
1 |
|||
Wartość ryzyka: |
6,00 |
||||
Kategoria ryzyka: |
Bardzo małe ryzyko |
||||
Akceptowalność: |
Akceptowalne |
||||
Działania zapobiegawcze |
Żadne działania nie są potrzebne |
||||
Stosowane środki ochrony: |
|
Upadek na tym samym poziomie (potknięcie się, poślizgnięcie się)
Charakterystyka:
Zagrożenia urazami powodowanymi poślizgnięciami, potknięciami i potknięciami i upadkami na podłodze lub innym podłożu stanowiska pracy, przejść, dojść lub dróg komunikacyjnych.
Zagrożenie nie może nastąpić na skutek:
nierówności i uszkodzonego podłoża,
znajdujących się na podłożu rozlanych cieczy
wystających progów między pomieszczeniami i na drogach komunikacyjnych,
nieodpowiedniego składowania materiałów na drogach komunikacyjnych
nieodpowiedniego obuwia,
niewłaściwego oznakowania pojedynczego stopnia
oblodzonej nawierzchni dróg komunikacyjnych
oblodzonej i posypanej śniegiem powierzchni dróg i chodników
mokrej nawierzchni dróg komunikacyjnych
nierówności terenu
niezabezpieczonych zagłębień, studzienek, otworów
Praca lub zadanie |
Komunikacja w obszarze działania |
Miejsce lub obszar |
Warsztat samochodowy |
||
Maksymalne potencjalne skutki dla pracownika: |
Absencja |
3 |
|||
Ekspozycja: |
Częsta (codzienna) |
6 |
|||
Prawdopodobieństwo: |
Możliwe do pomyślenia |
0,5 |
|||
Wartość ryzyka: |
9,00 |
||||
Kategoria ryzyka: |
Bardzo małe ryzyko |
||||
Akceptowalność: |
Akceptowalne |
||||
Działania zapobiegawcze |
Żadne działania nie są potrzebne |
||||
Stosowane środki ochrony: |
|
Urazy powodowane przez narzędzia ręczne
Charakterystyka :
Zagrożenia związane z użytkowaniem narzędzi ręcznych np. młotków, szczotek drucianych, szczypiec, cęgów, itp.
Zagrożenie może nastąpić na skutek:
złego stanu technicznego narzędzi ręcznych
nieprawidłowego osadzenia narzędzi
przechowywania narzędzi w miejscach innych niż do tego przeznaczonych
nieprawidłowego przenoszenia narzędzi
Praca lub zadanie |
Konserwacje i naprawy pojazdów Czynności porządkowe miejsca pracy /przed i po pracy/ |
Miejsce lub obszar |
Lakiernia |
||
Maksymalne potencjalne skutki dla pracownika: |
Absencja |
3 |
|||
Ekspozycja: |
Częsta (codzienna) |
6 |
|||
Prawdopodobieństwo: |
Możliwe do pomyślenia |
0,5 |
|||
Wartość ryzyka: |
9,00 |
||||
Kategoria ryzyka: |
Bardzo małe ryzyko |
||||
Akceptowalność: |
Akceptowalne |
||||
Działania zapobiegawcze |
Żadne działania nie są potrzebne |
||||
Stosowane środki ochrony: |
|
11. Urazy powodowane przez urządzenia pneumatyczne
Charakterystyka:
Zagrożenie związane z użytkowaniem urządzeń
Zagrożenie maże nastąpić na skutek:
niesprawnych technicznie urządzeń
uszkodzonych przewodów
Praca lub zadanie |
Konserwacje i naprawy pojazdów |
Miejsce lub obszar |
Warsztat samochodowy |
||
Maksymalne potencjalne skutki dla pracownika: |
Absencja |
3 |
|||
Ekspozycja: |
Częsta (codzienna) |
6 |
|||
Prawdopodobieństwo: |
Tylko teoretycznie możliwe |
0,1 |
|||
Wartość ryzyka: |
1,80 |
||||
Kategoria ryzyka: |
Bardzo małe ryzyko |
||||
Akceptowalność: |
Akceptowalne |
||||
Działania zapobiegawcze |
Żadne działania nie są potrzebne |
||||
Stosowane środki ochrony: |
|
3