Postępowanie administracyjne - jest to ciąg czynności organu administracji, innych podmiotów i uczestników postępowania mające na celu rozpatrzenie i rozstrzygnięcie indywidualnej sprawy administracyjnej przez wydanie decyzji oraz weryfikację tej decyzji.
Wyróżniamy trzy stadia w postępowaniu administracyjnym:
wszczęcie postępowania (na wniosek urzędu lub stron),
wyjaśniające (rozpoznawcze) - zbieranie materiału dowodowego,
orzekanie - wydanie decyzji administracyjnej.
Wyróżniamy organy administracji:
samorządu zawodowego,
rządowe,
samorządowe,
zakłady administracji,
organy administracji społecznej i spółdzielczych.
Uczestnikami postępowania - są osoby, które mają pojedyncze obowiązki i uprawnienia
w postępowaniu (np. świadków, biegłych i osoby trzecie, które mają okazać przedmiot oględzin).
Indywidualna sprawa administracyjna - dotyczy konkretnej osoby i konkretnej sytuacji.
Weryfikacja (kontrola) decyzji - może się odbywać w toku instancji i odbywa się w formie odwołania, zażalenia do II instancji, poza tokiem instancyjnym stwierdzenie nieważności decyzji, uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej lub wznowienie decyzji.
Kodeks postępowania administracyjnego:
ogólną,
szczegółową (postanowienia w sprawach administracyjnych, o wkroczenia w sprawach karnych, skarbowych, w sprawach dyscyplinarnych, przed organami polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych).
Postępowanie egzekucyjne- zespół czynności organów administracji mających na celu zapewnienie wykonania dyrektyw administracyjnych nawet wbrew woli zobowiązanego.
Przymus administracyjny - jest uprawnieniem administracji do zapewnienia realizacji dyrektyw administracji własnymi środkami, a więc bez udziału organów z innego układu niż administracji.
Występuje on w dwóch postaciach:
kary,
egzekucje.
Zasady postępowania administracyjnego:
zasada praworządności (art. 6,7 KPA) - polega na tym, że organy prowadzące postępowanie obowiązane są działać na podstawie przepisów prawa i zgodnie z prawem.
zasada uwzględnienia z urzędu interesu publicznego i słusznego interesu obywateli (art.7 KPA) - nakłada na organy prowadzące postępowanie obowiązek harmonizowania tych interesów jeżeli są one ze sobą sprzeczne.
zasada prawdy obiektywnej (art. 7 KPA) - organy administracji publicznej podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokonania wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy. Środkami do ustalenia prawdy obiektywnej są dowody.
zasada informowania stron - oznacza, że organy administracji zgodnie z art.9 KPA są zobowiązane do udzielenia pełnej informacji o okolicznościach faktycznych i prawnych stronę postępowania. Mają one obowiązek udzielenia informacji o okolicznościach prawnych oraz czuwają nad tym aby strony i uczestnicy postępowania nie ponieśli szkody z powodu nie znajomości prawa.
zasada pogłębienia zaufania obywateli do organów państwa (art.8 KPA) - zobowiązuje organy administracji do prowadzenia postępowania, rozstrzygnięcia praworządnie i sprawiedliwie załatwianych spraw, załatwianie spraw powinno się odbywać sprawnie i bez nieuzasadnionej zwłoki, cechy urzędników: bezstronność i życzliwość wobec petentów.
zasada czynnego udziału stron (art. 10 KPA) - na organie administracji spoczywa obowiązek zapewnienia stronom czynnego udziału w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji wypowiedzenia się co do zebranych dowodów oraz zgłoszonych żądań.
zasada przekonywania - oznacza, że organy prowadzące postępowanie mają obowiązek wyjaśnienia i uzasadnienia stronom przesłanek i motywów jakimi się kierują przy załatwianiu spraw i podejmowaniu decyzji.
zasada szybkości i prostoty postępowania (art.12 KPA) - nakazuje organom administracji działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.
zasada ugodowego załatwiania spraw (art.13 KPA) - z zasady tej wynika obowiązek organu administracji do podejmowania czynności nakłaniających strony do zawarcia ugody, uczestnictwo organu administracji w ugodzie polega na kontroli prawidłowości porozumienia się stron i zatwierdzenia ugody.
zasada pisemności (art.14 KPA) - oznacza, że sprawy należy załatwiać w formie pisemnej.
zasada dwuinstancyjności (art.15 KPA) - stronie oraz innym podmiotom występującym w postępowaniu administracyjnym na prawach strony przysługuje prawo zaskarżenia nie korzystnego rozstrzygnięcia do organu wyższego szczebla. Wyjątki:
od decyzji wydanej w I instancji przez Ministra nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy (art.127 §3).
Od decyzji wydanej w I instancji przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w sprawach własnych jednostek samorządu terytorialnego nie służy odwołanie (art.127 §4).
Decyzje odszkodowawcze nie podlegają weryfikacji w toku instancji
(art.160 §5).
zasada trwałości decyzji administracyjnych (art.16 KPA) - ma istotne znaczenie dla zapewnienia stabilności stosunków prawnych opartych na decyzjach administracyjnych. Decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji są ostateczne. Decyzje ostateczne mogą być weryfikowane tylko w przypadkach przewidywanych w kodeksie lub ustawach szczególnych
Decyzjami ostatecznymi są:
decyzje organów I instancji w stosunku, do których upłynął już termin złożenia odwołania i nie został przywrócony w przymusowym terminie i trybie,
decyzje wydane przez organ II instancji,
decyzje ostateczne z mocy wyraźnego przepisu prawa materialnego.
Organy prowadzące postępowanie to:
organy administracji rządowej zarówno terenowe jak i centralne,
organy jednostek samorządu terytorialnego.
Właściwość organu - to zdolność prawna organu do rozpoznawania i rozstrzygania, a więc załatwiania określonego rodzaju spraw w postępowaniu administracyjnym.
Wyróżniamy właściwości:
właściwość ustawowa - wynika wprost z przepisów ustawy, z reguły o właściwości organu stanowi ustawa, jednakże przepisy upoważniają do przenoszenia właściwości samorządowej w drodze porozumienia.
właściwość rzeczowa - ustala się według przepisów jego działania zakres ten wyznaczają przepisy ustrojowe np. ustawa o samorządzie gminnym.
właściwość miejscowa - to zdolność organu do realizowania swojej właściwości rzeczowej na określonym obszarze, ustala się ją w przypadkach:
w sprawach dotyczących nieruchomości-według miejsca jej położenia,
według miejsca zakładu pracy,
według miejsca zamieszkania w innych sprawach.
Jeżeli nie można ustalić tej właściwości to sprawa należy do organu właściwego dla
miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie.
Spory kompetencyjne:
pozytywne - występują wówczas, gdy dwa lub więcej organów administracji uważa się za właściwe do załatwienia danej sprawy.
negatywne - gdy żaden organ nie uważa się za właściwy do załatwienia sprawy.
Spory rozstrzygają:
między organami samorządu terytorialnego - wyższy od nich organ,
między organami jednostek samorządu terytorialnego w różnych województwach, w sprawach należących do zakresu administracji rządowej - Minister właściwy do spraw administracji publicznej,
między wojewodami a organami administracji zespolonej w różnych województwach - Minister właściwy do spraw administracji publicznej,
między wojewodą a organami administracji - Minister do spraw administracji publicznej w porozumieniu z sprawującym nadzór nad organem pozostającym w sporze z wojewodą,
między organami administracji publicznej - wspólny dla nich organ wyższego stopnia,
między organami administracji publicznej - Minister , Prezes RM,
spory między samorządem terytorialnym a terenowymi organami administracji rządowej - Sąd Administracyjny.
Wyłączenie pracownika organu administracji z postępowania sądowego:
obligatoryjne - z mocy prawa, gdy w sprawie:
której jest stroną albo pozostaje jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa i obowiązki.
w sprawie swych powinowatych oraz krewnych,
osoby związane z nim z tytułu opieki lub kurateli,
w sprawie, której był świadkiem lub biegłym, albo był przedstawicielem jednej ze stron, albo w której przedstawicielem stron jest jego małżonek, krewny,
w sprawie, w której brał udział w niższej instancji, w wydaniu zaskarżonej decyzji, w sprawie, której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe,
osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadżedności służbowej.
fakultatywne - gdy zaistnieją okoliczności inne niż wymienione, mogą wywołać sprzeciw pracownika wówczas następuje wyłączenie na żądanie strony.
Strony i uczestnicy postępowania
Stroną - jest każdy czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Stronami mogą być: osoby fizyczne lub prawne a także osoby nie posiadające osobowości prawnej, Strona nie będąc osobą fizyczną działa poprzez swoich przedstawicieli ustawowych.
Obok stron w postępowaniu administracyjnym i organu prowadzącego w postępowaniu wystąpić mogą uczestnicy na prawach strony.
Uczestnicy - nie są stronami w rozumieniu art.28 KPA, gdyż celem ich udziału nie jest ochrona interesu prawnego, uczestniczą w postępowaniu ze względu na interes innych stron, względnie interes społeczny.
Na prawach stron mogą wystąpić w postępowaniu:
organizacje społeczne,
Prokurator,
Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO)
Organizacja społeczna może wystąpić do organu administracji z wnioskiem o dopuszczenie jej do udziału w rozpoczętym już postępowaniu, są to uprawnienia procesowe wynikające z art. 31 KPA.
Przesłankami uzasadniającymi wystąpienie organizacji społecznej z wymienionymi wnioskami są:
bezpośredni związek danej sprawy z cechami statutowymi organizacji,
interes społeczny, który ma na celu realizować lub chronić organizację społeczną w realizacji postępowania.
Przebieg postępowania (3 fazy):
wszczęcie postępowania - jest na żądanie strony, datą wszczęcia postępowania jest doręczenie żądania organowi administracji, podanie wnosi się pisemnie a także ustnie (sporządzić protokół). Jeżeli w podaniu nie ma adresu i nie ma możliwości ustalenia go - podanie pozostawia się bez rozpatrzenia, w ciągu 7 dni wnoszący podanie powinien uzupełnić w nim braki. Jeżeli organ, do którego wniesiono podanie jest nie właściwy w sprawie powinien przekazać ją do organu właściwego i zawiadomić o tym wnoszącego podanie. Jeżeli podanie dotyczy spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, organ, do którego wniesiono podanie rozpoznaje właściwość i zawiadamia wnoszącego, że w innych sprawach powinien wnieść do właściwego organu. Organ administracji może także ze względu na ważny interes strony wszcząć z urzędu postępowanie w sprawie, której przepis nie wymaga wniosku strony. Organ może wszcząć postępowanie na żądanie prokuratora w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem. Wszczęcie postępowania przez organizację społeczną jest uzasadnione cechami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny. Wszczęcie przez RPO ,może wszczynać postępowanie z tej samej przyczyny co prokurator.
postępowanie dowodowe - organ ma ustalić stan faktyczny sprawy na podstawie dowodów może służyć wszystko co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Organ administracji jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy (art. 77 §1 KPA). Fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi administracji nie wymagają przeprowadzenia dowodu, fakty znane organowi z urzędu należy zakomunikować stronie (art. 77 §4). Postępowanie wyjaśniające może być prowadzone na rozprawie lub poza rozprawą. Prowadzenie rozprawy jest obowiązkowe gdy:
zapewni to przyspieszenie postępowania,
zapewni to osiągnięcie celu wychowawczego,
wymaga tego przepis prawa
Rozprawa powinna być przeprowadzana gdy:
zachodzi potrzeba uzgodnienia interesów stron
jest to potrzebne dla wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin (art.89 KPA).
O terminie i miejscu rozprawy organ administracji powinien zawiadomić strony, świadków, biegłych oraz inne osoby i instytucje jeżeli ich udział w rozprawie jest uzasadniony ze względu na przedmiot sprawy. Rozprawą kieruje do przeprowadzenia rozprawy pracownik organu, przed którym toczy się postępowanie. Nieobecność na rozprawie stron prawidłowo wezwanych nie stanowi przeszkody do jej prowadzenia.
zakończenie postępowania
Zawieszenie postępowania
Wszczęte i prowadzone postępowanie może ulec zawieszeniu. Postanowienie o zawieszeniu postępowania jest czynnością powodującą zawieszenie biegu terminów przewidzianych w kodeksie.
Organ administracji ma obowiązek zawiesić postępowanie (obligatoryjne zawieszenie):
w razie śmierci strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców danej strony do udziału w sprawie jest niemożliwe i nie zachodzą okoliczności o których mowa w art. 30 §5 a postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe (art. 105),
w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony,
w razie utraty przez stronę ZDCP,
gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd,
w razie wniesienia do TK pytania prawnego co do zgodności aktu ustawowego z Konstytucją albo innego aktu normatywnego z Konstytucją, lub ustawy w związku z toczącym się postępowaniem administracyjnym.
Organ, który zawiesił postępowanie jest zobowiązany podjąć kroki niezbędne do usunięcia przeszkody do dalszego prowadzenia postępowania.
Organ administracji może zawiesić postępowanie (fakultatywne zawieszenie):
jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społecznemu.
Podjęcie postępowania zawieszonego na wniosek strony nastąpić może tylko na wniosek strony, przy czym jeżeli w okresie 3 lat od daty zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie postępowania , żądanie wszczęcia postępowania uznaje się za wycofane (art. 98 §2). W sprawie zawieszenia postępowania i jego podjęcia po usunięciu przeszkody organ wydaje postanowienie.
Umorzenie postępowania administracyjnego
Przepisy kodeksu przewidują także możliwość umorzenia postępowania. (art. 105 §1) nakłada na organ administracji obowiązek umorzenia postępowania, 1) gdy postępowanie stało się bezprzedmiotowe z jakiejkolwiek przyczyny. Kodeks dopuszcza także możliwość umorzenia postępowania 2) jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym (art. 105 §2). Umarzając postępowanie organ administracji wydaje decyzje, która nie rozstrzyga spray co do istoty, a więc nie wywołuje skutków w sferze prawa materialnego, wywołuje ona jedynie skutki w sferze prawa procesowego w postaci zakończenia sprawy w danej instancji.
Umorzenie kończy sprawę w danej instancji i występuje w formie decyzji administracyjnej. Umorzenie następuje w 2 powyższych przypadkach.
Kontrola rozstrzygnięć w postępowaniu administracyjnym
Rozstrzygnięcia podejmowane w postępowaniu administracyjnym podlegają wszechstronnej kontroli organów, które te rozstrzygnięcia wydały tzw. Samokontrola, jak i organów administracji wyższego stopnia w ciągu dalszego postępowania administracyjnego, a także Sądu Administracyjnego.
Środkami kontroli rozstrzygnięć i postanowień w drodze postępowania administracyjnego są:
odwołanie od decyzji,
zażalenie na postanowienie,
wznowienie postępowania administracyjnego,
uchylenie lub zmiana decyzji przez organ, który ją wydał albo przez organ wyższego stopnia,
stwierdzenie nieważności decyzji,
stwierdzenie wygaśnięcia decyzji lub uchylenia decyzji w przypadku nie dopełnienia przez stronę określonego w niej warunku zastrzeżonego.
Doręczenie korespondencji w toku postępowania administracyjnego
Organ podatkowy bądź administracyjny dostarcza za pokwitowaniem pisma za pośrednictwem poczty, swoich pracowników lub przez upoważnione osoby.
Pisma adresowane stronie postępowania powinny być:
dostarczone osobiście (wyjątek - sytuacja, gdy strona ma pełnomocnika ustawowego lub w sytuacji, gdy strona nie ma pełni praw publicznych, jeżeli strona ma pełnomocnika to musi on być powiadomiony o prowadzonym postępowaniu.
Na stronie ciążą 2 obowiązki:
gdy strona wyjeżdża za granicę, to musi powiadomić organ administracji o takim fakcie, powołać pełnomocnika,
w przypadku osób nie mających stałego zameldowania na terytorium Polski, obcokrajowców ciąży obowiązek ustanowienia pełnomocnika
Osobom fizycznym pisma doręcza się w ich mieszkaniu lub miejscu pracy, w siedzibie organy lub miejscu pracy.
Doręczenia dzielimy na :
właściwe - bezpośrednio do rąk adresata,
zastępcze - za pośrednictwem osób upoważnionych do odbioru.
Jeżeli adresat jest nieobecny w miejscu zamieszkania to pismo można za pokwitowaniem zostawić domownikowi lub sąsiadowi (dozorcy) - przez domownika rozumiemy osobę pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym.
Osobom prawnym lub osobom, które nie posiadają osobowości prawnej pisma doręcza się w siedzibie lokalu, osobom odpowiedzialną do odbioru korespondencji jest wyznaczona osoba przez szefa firmy lub pełnomocnik firmy i szef (adresat). Jeżeli taka jednostka nie posiada takich organów to wyznacza się kuratora reprezentującego jednostkę. Jeżeli ktoś odmawia przyjęcia pisma (art. 153 KPA), to pismo to zwraca się nadawcy z odpowiednią adnotacją, w aktach robi się adnotację o takim fakcie i uznaje się pismo za doręczone z chwilą zrobienia adnotacji na zwrotce.
Wezwanie uczestników postępowania administracyjnego
Organ może wezwać stronę do złożenia wyjaśnienia, natomiast świadków może wezwać do złożenia zeznań, jeżeli strona nie może się zjawić ze względu na wiek lub zły stan zdrowia możliwe jest złożenie wyjaśnień w miejscu pobytu strony. Osoba wezwana do osobistego stawiennictwa w ramach województwa, w którym zamieszkuje ma obowiązek to zrobić. W przypadku gdy sprawa jest rozpatrywana w innym województwie - to stawiennictwo jest związane z dobrą wolą strony.
Elementy prawidłowego wezwania:
forma pisemna,
powinno zawierać:
nazwę i adres organu wzywającego
imię i nazwisko wzywanego
w jakiej sprawie?,
w jakim charakterze?,
w jakim celu?,
czy ma się stawić osobiście?,
czy ma złożyć zeznanie na piśmie?,
termin, do którego żądanie ma być spełnione,
skutki prawne nie zastosowania się do wezwania,
podpis pracownika administracji.
Protokoły sporządzane w toku postępowania administracyjnego
Organ sporządza protokół z każdej czynności postępowania mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że została ona utrwalona na piśmie w inny sposób.
Wymogi formalne protokołów:
Z protokołu musi wynikać:
kto, kiedy, gdzie i jakich dokonał?
kto i w jakim charakterze był przy tym obecny?
co i w jaki sposób ustalono?
jakie uwagi zgłosiły obecne osoby?
Protokół odczytuje się osobom obecnym, które powinny go podpisać. Skreśleń i poprawek należy dokonywać tak aby były czytelne. Ogólna zasada pisemności wymaga aby czynności w postępowaniu były utrwalone na piśmie. Protokół sporządza się z czynności przyjęcia ustnie wniesionego podania, przesłuchania strony, świadka i biegłego, oględzin i ekspertyzy z udziałem zainteresowanych stron, rozprawy, ustnego ogłoszenia decyzji i postanowienia. Czynności, które mają znaczenie dla sprawy, ale z których nie sporządza się protokołu - utrwala się w aktach w formie adnotacji podpisanej przez pracownika, który czynności dokonał.
Udostępnienie akt
W każdym stadium postępowania organ jest zobowiązany umożliwić stronie przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek i odpisów. Strona może żądać uwierzytelnienia sporządzonych odpisów, o ile jest to uzasadnione ważnym interesem strony (art. 73 KPA).
Przepisów art. 73 nie stosuje się do spraw:
objętych tajemnicą państwową,
akt wyłączonych ze względu na interes państwa.
Odmowa udostępnienia akt i uwierzytelnienia odpisów następuje w drodze postępowania, na które służy zażalenie.
Postępowania dowodowe
Dowodem - nazywamy środek za pomocą, którego dokonuje się dowodzenia w postępowaniu, a więc stwierdza się prawdziwość twierdzeń o pewnych faktach
Rodzaje dowodów:
rzeczowe (oględziny dowodów pisemnych)
osobowe (zeznania świadków, biegłych i stron procesowych).
Wyłączenie z postępowania dowodowego
następuje z mocy ustawy, gdy:
świadek jest niezdolny do spostrzegania lub komunikowania swoich spostrzeżeń,
osoby zobowiązane do zachowania tajemnicy państwowej i służbowej na okoliczności objęte tajemnicą,
duchowni objęci tajemnicą spowiedzi.
Prawo odmowy zeznań przyznaje się:
małżonkowi.
rodzeństwu,
ich powinowatym I stopnia
osobom pozostającym ze sobą w stosunku opieki, kurateli itd.
Prawo odmowy odpowiedzi na pytanie zadawane świadkowi.
Świadek może odmówić odpowiedzi na pytanie , gdy odpowiedz mogłaby narazić jego lub bliskich na odpowiedzialność karną, hańbę lub szkodę majątkową, spowodować naruszenie tajemnicy zawodowej.
Opinie biegłych
Przeprowadza się wtedy, gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, których nie mają pracownicy organu załatwiającego sprawę. Biegły powinien być bezstronny i podlega wyłączeniu z tych samych przyczyn jak pracownik organu.
Oględziny, eksperymenty procesowe i rewizje
Rewizje - to bezpośrednie badanie jakiegoś przedmiotu przez organ celem dokonania spostrzeżeń o jego stanie i właściwościach. Przedmiotem oględzin mogą być rzeczy ruchome lub nieruchomości.
Rozprawa administracyjna
Organ administracji przeprowadza w takim postępowaniu rozprawę, w każdym przypadku, gdy zapewni to przyspieszenie lub uproszczenie postępowania, bądź osiągnięcie celu wychowawczego. Organ powinien przeprowadzić rozprawę, gdy zachodzi potrzeba uzgodnienia interesów stron, oraz gdy jest to potrzebne dla wyjaśnienia sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin. Organ wzywa na rozprawę strony, świadków i biegłych oraz zawiadamia o rozprawie państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, organizacje społeczne, a także osoby, których udział w rozprawie jest uzasadniony.
W wezwaniu określa się termin, miejsce i przedmiot rozprawy. Wezwania doręcza się na piśmie. Doręczenie wezwania powinno nastąpić przynajmniej 7 dni przed rozprawą. Nie obecność stron na rozprawie nie stanowi przeszkody w jej toku. Może ona być odroczona jeżeli stwierdzi się jakieś niezgodności w wezwaniu stron na rozprawę i z innej ważnej przyczyny. Na rozprawie strony mogą składać wyjaśnienia, zgłaszać żądania, propozycje i zarzuty, wypowiadać się co do wyników postępowania.
Uzupełnienie, poprawienie, wyjaśnienie
W ciągu 14 dni od ogłoszenia lub ogłoszenia decyzji strona może żądać uzupełnienia jej co do rozstrzygnięcia, pouczenia o środkach odwołania, a także sprostowanie zamieszczonego w decyzji pouczenia. Organ z urzędu lub na żądanie może sprostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne błędy. Organ w drodze postanowienia wyjaśnia na żądanie strony lub organu egzekucyjnego wątpliwości co do treści decyzji, jeżeli poprawka nie zmienia istoty decyzji. Na postanowienie w sprawie sprostowania i wyjaśnienia służy zażalenie.
Ugoda administracyjna
Według zasady ogólnej ugodowego załatwiania spraw, sprawy w których uczestniczą strony mogą być załatwiane przed organem administracji. Ugoda może być zawarta przed organem przed, którym toczy się postępowanie w I instancji lub odwoławcze do czasu wydania przez organ decyzji w sprawie. Ugodę zawiera się jeżeli przemawia za tym charakter sprawy. Przyczyni się do uproszczenia lub przyspieszenia postępowania i nie sprzeciwia się temu przepis prawa. Sporządza się ją w formie pisemnej.
Powinna zawierać:
oznaczenie organu,
datę sporządzenia,
oznaczenie stron,
przedmiot i treść ugody,
wzmiankę o jej odczytaniu i przyjęciu,
podpisy stron,
podpis pracownika organu.
Organ utrwala ten fakt w aktach sprawy w formie protokołu podpisanego przez osoby upoważnioną do sporządzenia ugody. Ugoda wymaga zatwierdzenia przez organ, przed którym została zawarta. Zatwierdzenie lub odmowa zatwierdzenia ugody następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Staje się wykonalna z dniem, w którym postanowienie o jej zatwierdzeniu stało się ostateczne. Zatwierdzona ugoda wywiera takie same skutki prawne jak decyzja w toku postępowania administracyjnego. Organ odmówi zatwierdzenia:, gdy została zawarta z naruszeniem prawa, nie uwzględnia stanowiska organu uprawnionego, narusza interes społeczny lub słuszny interes stron.
Umowa cywilno - prawna
Umowa to występuje wyłącznie w sferze zewnętrznego działania administracji. Często jej zawarcie poprzedza wydanie aktu administracyjnego lub też drogą aktu administracyjnego nakładany jest obowiązek zawarcia umowy. Umowa jest formą działania administracji i jest wykorzystywana przez organy do realizacji nałożonych na nie zadań. Wynika z niej możliwość kształtowania wzajemnych praw i obowiązków przez strony. Kontrola stron nad wykonywaniem zaciągniętych zobowiązań i sądowy tryb rozstrzygania spraw cywilnych. Regulowana jest przez prawo cywilne i administracyjne.
Postępowanie odwoławcze
Od decyzji wydanej w I instancji służy stronie odwołanie do II instancji, którym jest organ administracji wyższego stopnia. Odwołanie nie wymaga uzasadnienia, wnosi się je do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie. Organ administracji, który wydał decyzje obowiązany jest przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu w terminie 7 dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie. Organ odwoławczy może w drodze postanowienia stwierdzić niedopuszczalność odwołania lub uchylenie terminu do wniesienia odwołania. Organ odwoławczy może na żądanie strony lub z urzędu przeprowadzić dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie, albo zlecić jego przeprowadzenie organowi, który wydał decyzję. Organ odwoławczy wydaje decyzje, której:
utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję,
uchyla zaskarżoną decyzję w całości lub w części i tym zakresie orzeka co do istoty sprawy bądź uchylając tą decyzję umarza postępowanie I instancji,
umarza postępowanie odwoławcze.
Wniesienie postępowania wstrzymuje wykonanie decyzji.
Porozumienie administracyjne
Stanowi jedną z nie władczych form działania administracji. Przedmiotem porozumienia są zawsze podmioty leżące w sferze prawa administracji. Porozumienie zawarte jest między równorzędnymi podmiotami lub organami. Służy realizacji określonych zadań administracji i tylko w granicach kompetencji ich działania. Prawną podstawą podjęcia wspólnej realizacji zadań jest akt prawny określający cel, warunki, podstawy i formy działania. Dochodzi do skutku z chwilą oświadczenia woli jego uczestników.
Ugoda różni się od porozumienia:
konstrukcją prawną,
sferą zastosowania i funkcją społeczną,
przedmiotem ugody jest sfera interesów prawnych strony, a przedmiotem porozumienia realizacja zadań administracji,
w zakresie podmiotowym ugody występują strony postępowania, w porozumieniu - organy administracji, państwowe i społeczne jednostki organizacyjne.
Zażalenie
Jest samoistnym i formalnym środkiem prawnym. Stronie służy zażalenie na wydane w toku postępowania postanowienie. Podmiotem uprawnionym do wniesienia zażalenia jest strona i podmiot działający na prawach strony (świadek, biegły, itp.). Termin do wniesienia zażalenia - 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonywania postanowienia. Postanowienie, na które nie służy zażalenie strona może zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji.
Postępowanie egzekucyjne w administracji
Zakres stosowania egzekucji w administracji:
przedmiotowy - w drodze egzekucji można egzekwować zarówno obowiązki o charakterze pieniężnym jak i nie pieniężnym:
egzekucja świadczeń nie pieniężnych polega na:
spełnieniu pewnych czynności, wykonaniu świadczeń rzeczowych lub osobistych,
wydaniu rzeczy ruchomej, nieruchomości, opróżnieniu lokalu mieszkalnego lub innego pomieszczenia,
zaniechaniu pewnej czynności, znoszeniu czegoś lub nie przeszkadzaniu w wykonywaniu czynności przez inną osobę
egzekucja świadczeń pieniężnych polega na:
podatki, opłaty i inne należności,
wpłaty na rzecz funduszy celowych utworzonych na podstawie odrębnych przepisów.
podmiotowy - określa od kogo można egzekwować obowiązki, kto może być zobowiązanym. Zobowiązanymi mogą być różne podmioty: osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne nie będące osobami prawnymi.
Przedmiotem egzekucji administracyjnej mogą być w zasadzie tylko obowiązki wynikające ze stosunków publiczno - prawnych. Podstawą prowadzenia egzekucji administracyjnej mogą być akty administracyjne oraz akty generalne, normatywne. Obowiązki podlegające egzekucji administracyjnej mogą wynikać z decyzji administracyjnej, postanowienia i innych aktów indywidualnych, a także wprost z przepisów prawa, a więc z ustaw, rozporządzeń, aktów prawa miejscowego.
Zasady postępowania egzekucyjnego:
zasada celowości - polega na tym, że celem postępowania egzekucyjnego jest wyrządzenie dolegliwości zobowiązanemu, stosować można tylko ściśle prawem określone czynności.
zasada stosowania najmniej uciążliwego środka - chodzi o wybór środka, który prowadzi do wykonania obowiązku i jest najmniej uciążliwy dla zobowiązanego.
zasada niezbędności - nie wolno stosować środków, gdy obowiązek stał się bezprzedmiotowy albo został wykonany.
zasada stosowania środków przewidzianych tylko w ustawie - wolno stosować tylko środki egzekucyjne należności pieniężnych i środki obowiązków nie pieniężnych.
zasada poszanowania minimum egzystencji - chodzi o to aby w drodze egzekucji nie zabierać tych dóbr i wartości, które są niezbędne dla zobowiązanego ora jego rodziny będącej na jego utrzymaniu.
zasada zagrożenia - egzekucja może być wszczęta, gdy wierzyciel przysłał wcześniej pisemne upomnienie zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego.
zasada obowiązku prowadzenia egzekucji - w razie uchylenia się zobowiązanego od wykonania obowiązku wierzyciel powinien podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków.
zasada niezależności stosowania środków egzekucyjnych od środków represyjnych - zastosowanie środka egzekucyjnego nie stoi na przeszkodzie w wymierzeniu kary w postępowaniu karnym i dyscyplinarnym.
zasada prowadzenia egzekucji w porze najdogodniejszej dla zobowiązanego - odnosi się do czynności technicznych i działań egzekutora. Egzekucji nie można prowadzić w dni wolne od pracy i w porze nocnej 21°° - 7°°.
zasada gospodarnego prowadzenia egzekucji - przeprowadzenie egzekucji w sposób gospodarny z troską o należyty stan rzeczy zajętej.
Podmioty uczestniczące w postępowaniu egzekucyjnym
organ egzekucyjny:
w zakresie egzekucji pieniężnych:
Naczelnik Urzędu Skarbowego
Właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego
Podmioty upoważnione w określonym zakresie do prowadzenia egzekucji administracyjnej i postępowania zabezpieczającego:
Jednostki świadczące usługi w zakresie pomocy społecznej,
Jednostki organizacyjne ZUS i inne emerytalne i rentowe,
Dyrektorzy Urzędów Celnych,
Terenowe oddziały wojskowych agencji mieszkaniowych
Właściwy organ jednostek samorządu terytorialnego w zakresie zadań własnych, zleconych i zadań z zakresu administracji rządowej oraz obowiązków wynikających z decyzji i postanowienia z zakresu administracji rządowej:
Policja,
Straż pożarna,
Agencja bezpieczeństwa wewnętrznego itp.
podmioty związane z organem egzekucyjnym
egzekutor - jest to pracownik organu egzekucyjnego, wyznaczony przez ten organ do prowadzenia czynności egzekucyjnych. Należy do niego podejmowanie czynności technicznych, a niekiedy także czynności prawnych. Egzekutor należności pieniężnych - poborca skarbowy.
poborca skarbowy
organ nadzoru - nadzór nad egzekucją administracyjną sprawują organy wyższego stopnia w stosunku do organów właściwych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Organy w uzasadnionych przypadkach mogą wstrzymać na czas określony czynności egzekucyjne. Uprawniony do wstrzymania czynności egzekucyjnych dotyczących prowadzonych na terenie gminy należności pieniężnych jest Wójt lub Burmistrz. Wojewoda w uzasadnionych przypadkach może wstrzymać na czas określony czynności każdego organu prowadzącego egzekucję administracyjną. Kontrolę przestrzegania toku czynności egzekucyjnych, przepisów ustawy w zakresie należności pieniężnych sprawuje minister właściwy do spraw finansów, zaś o charakterze nie pieniężnym prowadzą właściwi ministrowie centralnych organów administracji publicznej.
organ (osoby) asystujący i udzielający pomocy - pomocy udzielają policja i straż graniczna w przypadku, gdy organ egzekucyjny natrafi na opór, który utrudnia lub uniemożliwia przeprowadzenie egzekucji.
wierzyciel - jest, to ten kto żąda wykonania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązków podlegających tej egzekucji. Wierzyciel ma obowiązek podjęcia czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych.
Wierzycielem jest:
w odniesieniu do obowiązków wynikających z decyzji lub postanowień, właściwy do orzekania organ I instancji.
Dla obowiązków wynikających z orzeczeń sądów lub innych organów, podmiot na rzecz, którego wydane zostało orzeczenie, lub którego interesy prawne zostały naruszone w wyniku niewykonania obowiązku.
Uprawnienia wierzyciela:
Przesłanie zobowiązanemu upomnienia,
Składanie wniosku o wszczęcie, zawieszenie, umorzenie postępowania.
Zobowiązany - jest to podmiot wobec, którego stosowana jest egzekucja. Może nim być osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej. Zobowiązany może działać sam, poprzez pełnomocnika, przedstawiciela ustawowego, przedstawiciela statutowego.
Świadek - występuje w szczególnych sytuacjach, jego udział ma zabezpieczyć interes zobowiązanego i służy zapewnieniu obiektywności i zgodności z prawem. Może nim być osoba pełnoletnia.
Biegły - osoba powołana przez organ egzekucyjny do samodzielnego oznaczenia wartości zajętych ruchomości.
Osoba trzecia - podmiot, który rości sobie prawo do rzeczy lub prawa majątkowego, z którego prowadzi się egzekucję administracyjną.
Dozorca - osoba, które oddano pod nadzór zajęte w toku egzekucji ruchomości. Może to być osoba fizyczna, prawna.
Wykonawca - osoba fizyczna lub prawna dokonująca na zlecenie organu egzekucyjnego czynności, których nie wykonał zobowiązany. Pojawia się w przypadku zastosowania zastępczego jako środka egzekucyjnego.
Organ - wydaje różne rozstrzygnięcia w toku postępowania wewnętrznego i kontroluje czynności egzekucyjne podejmowane przez egzekutora. Pracownicy ponoszą odpowiedzialność służbową lub dyscyplinarną za niezgodne z prawem wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
Środki egzekucji należności pieniężnych:
egzekucja z pieniędzy - najprostszy środek egzekucyjny, jeżeli zobowiązany na wezwanie poborcy skarbowego płaci należność pieniężną będącą przedmiotem egzekucji - poborca wystawia pokwitowanie.
egzekucja z wynagrodzenia za pracę - organ egzekucyjny przesyła do zakładu pracy zawiadomienie o zajęciu części wynagrodzenia oraz wzywa zakład pracy aby nie wypłacał zajętej części wynagrodzenia. 1/3 nagrodzenia musi zostać pracownikowi.
egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego - organ egzekucyjny przesyła do organu rentowego zawiadomienie o zajęciu części przysługujących świadczeń ( musi zostać minimum socjalne).
egzekucja z rachunków bankowych i wkładów oszczędnościowych - organ egzekucyjny przesyła do banku zawiadomienie o zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego, i wzywa bank aby bez zgody organu nie wykonywał wypłat z rachunku bankowego do wysokości zajętej wierzytelności.
egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych i innych praw majątkowych - organ egzekucyjny wzywa dłużnika zajętej wierzytelności aby należnej sumy lub świadczenia bez zgody organu nie uiszczał zobowiązanemu lecz wypłacił organowi egzekucyjnemu.
egzekucja z ruchomości - jest najbardziej dolegliwym środkiem, może spowodować uszczerbek w majątku zobowiązanego, przeprowadza się przez zajęcie ruchomości, a następnie sprzedaż - dokonuje poborca skarbowy.
Środki egzekucji należności nie pieniężnych:
grzywna w celu przymuszenia - nakłada się, gdy egzekucja dotyczy obowiązku polegającego na znoszeniu lub zaniechaniu czegoś oraz wykonaniu czynności, której z powodu jej charakteru nie może spełnić inna osoba za zobowiązanego, Nakłada się, gdy nie jest celowe zastosowanie innego środka obowiązku o charakterze nie pieniężnym.
wykonanie zastępcze - stosuje się, gdy egzekucja dotyczy obowiązku wykonania czynności, którą można zalecić innej osobie do wykonania za zobowiązanego lecz na jego koszt.
odebranie rzeczy ruchomej -stosuje się wówczas gdy zobowiązany uchyla się od wydania określonej rzeczy ruchomej. Środek ten polega na odebraniu oznaczonej rzeczy.
odebranie nieruchomości i opróżnienie lokalu i innych pomieszczeń - prowadzi to do odebrania zobowiązanemu nieruchomości lub usunięcia go z zajmowanego lokalu w celu wydania ich wierzycielowi.
przymus bezpośredni - polega na doprowadzeniu do wykonania obowiązku podlegającego egzekucji drogą zagrożenia zastosowania lub zastosowania bezpośrednio skutecznych środków łącznie z siłą fizyczną w celu usunięcia oporu zobowiązanego i oporu innych osób, które stoją na przeszkodzie wykonania obowiązku.
Przebieg postępowania egzekucyjnego
wszczęcie postępowania - następuje na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przezeń tytułu wykonawczego. Jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym - egzekucję wszczyna się z urzędu na podstawie tytułu wykonawczego. Organ egzekucyjny bada dopuszczalność egzekucji administracyjnej, czy zobowiązany nie korzysta z przywilejów dyplomatycznych?, czy istnieje podstawa prowadzenia egzekucji?, czy zobowiązanemu doręczono upomnienie?, czy wierzyciel wskazał środek egzekucji?, czy tytuł wykonawczy jest zgodny z wymogami ustawy. Jeżeli badanie wykaże, że obowiązek nie podlega egzekucji organ zwraca tytuł wykonawczy wierzycielowi, informując go, że nieprzystępuje do egzekucji. Organ ma prawo zastosować inny środek niż wskazany we wniosku przez wierzyciela, jeżeli jest on uciążliwy dla zobowiązanego. Organ przystępuje do czynności egzekucyjnych, doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego oraz postanowienie o zastosowaniu środka egzekucyjnego, poucza go, że ma prawo zgłoszenia w terminie 7 dni zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego, Z wykonanych czynności egzekutor sporządza protokół, który podpisuje egzekutor, zobowiązany i świadkowie. Odpis doręcza się zobowiązanemu. Na czynności egzekutora i organu przysługuje skarga, której wniesienie nie wstrzymuje postępowania. Organ od uczestników może żądać złożenia wyjaśnień oraz zasięgnąć od innych organów niezbędnych informacji.
zawieszenie postępowania - instytucja ta polega na wstrzymaniu czynności egzekucyjnych na skutek powstania przeszkód w prowadzeniu postępowania.
Postępowanie ulega zawieszeniu:
w razie wstrzymania wykonywania i odroczenia terminów wykonania obowiązków,
w razie śmierci zobowiązanego,
w razie utraty przez niego ZDCP i braku przedstawiciela ustawowego
na żądanie wierzyciela
w innych przypadkach przewidzianych prawem
Po ustaniu przyczyn zawieszenia organ podejmuje zawieszone postępowanie. W mocy
pozostają dokonane czynności egzekucyjne.
umorzenie postępowania - może nastąpić z przyczyn:
wykonania obowiązków przed wszczęciem postępowania,
brak wymagalności obowiązku lub jego umorzenie, wygaśnięcie lub nie istnienie,
określenie obowiązku niezgodne z jego treścią wynikającą z decyzji lub przepisów prawa,
błąd co do osoby zobowiązanego,
nie wykonalność obowiązku o charakterze nie pieniężnym,
śmierć zobowiązanego,
niedopuszczalność egzekucji lub zastosowanie środka, brak uprzedniego upomnienia zobowiązanego
żądanie wierzyciela.
Umorzenie jak i jego odmowa następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.
Umorzenie powoduje uchylenie dokonanych czynności.
zbieg egzekucji - występuje wówczas, gdy co do tej samej rzeczy lub prawa majątkowego egzekucje prowadzą równocześnie 2 uprawnione organy. Polega na tym, że zajmuje się u tej samej osoby tą samą rzecz lub prawa majątkowe. Może to być zbieg egzekucji administracyjnej i sądowej, bądź egzekucji prowadzonej przez inne organy. W razie zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej organ egzekucyjne wstrzymuje czynności na wniosek wierzyciela, zobowiązanego lub z urzędu i przekazuje akta sądowi rejonowemu. Sąd rozstrzyga, kto ma prowadzić łącznie obie egzekucje w trybie właściwym dla organu.
stosowanie przymusu natychmiastowego - ustawa o postępowaniu egzekucyjnym umożliwia zastosowanie przymusu w trybie natychmiastowym oraz przewiduje uproszczone postępowanie egzekucyjne w sytuacjach, które wymagają szybkiego działania przez organ np. w czasie akcji ratowniczej. Każdy organ policji Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, straży granicznej, pożarnej kierujący akcją ratunkową oraz inne organy powołane do ochrony zdrowia, bezpieczeństwa, porządku w granicach swoich właściwości może zastosować środki egzekucyjne w postaci wykonania zastępczego, odebrania rzeczy ruchomej i przymusu bezpośredniego w celu wyegzekwowania wydanych bezpośrednio ustnych poleceń, bez potrzeby wystawiania tytułu wykonawczego i doręczania zobowiązanemu postanowienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego.
postępowanie zabezpieczające - celem zabezpieczenia obowiązku jest zapobieżenie próbom udaremnienia egzekucji. Zabezpieczenie dokonuje się na wniosek wierzyciela przed wszczęciem postępowania. Organ egzekucyjny wydaje postanowienie w sprawie zabezpieczenia, w którym określa obowiązek, sposób oraz zakres zabezpieczenia. W drodze zabezpieczenia nie może być stosowany wobec zobowiązanego przymus bezpośredni.
Środki prawne w postępowaniu egzekucyjnym:
Administracyjne środki prawne z KPA:
Wniosek o przyznanie terminu,
Żądanie zmiany lub uchylenia postępowania,
Skarga i wniosek z VIII działu KPA.
Odrębne środki prawne regulowane ustawą o postępowaniu egzekucyjnym:
Zarzut,
Zażalenie,
Wniosek o wyłączenie prawa do rzeczy lub prawa majątkowego spod egzekucji,
Skarga na czynności egzekucyjne,
Żądanie zmiany lub sprostowania wyznania z art. 74.
Środki ochrony sądowej:
Skarga do sądu administracyjnego,
Wnoszone do sądu powszechnego powództwo egzekucyjne i opozycyjne i przeciwopozycyjne osoby trzeciej.
Skarga i wniosek
Skarga - jest zarzutem pod adresem czyjegoś zachowania lub postępowania mającego miejsce w przeszłości. Skargi przepatruje organ właściwy według zadań lub działalności. Przedmiotem skargi może być zaniedbanie lub nienależyte wykonanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw. Skargi mogą być wnoszone pisemnie, telegraficzne lub dalekopisem a także ustnie do protokołu, powinny zawierać: imię i nazwisko i adres, bez nich skarga nie podlega rozpatrzeniu. Jeżeli nie można należycie ustalić przedmiotu skargi należy żądać od wnoszącego złożenia wyjaśnienia lub uzupełnienia w określonym terminie.
Wniosek - jest pewną propozycją skierowaną do władz, projektem do rozważenia przy podejmowaniu decyzji. Wnioski składa się do organów właściwych ze względu na przedmiot wniosku. Przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy, zapobiegania nadużyciom, ochrony własności. Wnioski mogą być wnoszone pisemnie, telegraficzne lub dalekopisem a także ustnie do protokołu, powinny zawierać: imię i nazwisko i adres, bez nich wniosek nie podlega rozpatrzeniu. Jeżeli nie można należycie ustalić przedmiotu wniosku należy żądać od wnoszącego złożenia wyjaśnienia lub uzupełnienia w określonym terminie.
Skargi i wnioski powinny być rozpatrywane z należytą starannością, wnikliwie i terminowo. Załatwienie ich powinno być poprzedzone rozpatrzeniem wszystkich okoliczności sprawy. Załatwienie ich polega na rozstrzygnięciu, wydaniu poleceń lub podjęciu innych stosownych środków, usunięcia stwierdzonych uchybień i przyczyn ich powstania, zawiadomienie skarżącego o wynikach ich powstania, wydanych poleceń i podjętych innych środkach i działaniach. Skarga i wniosek, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień powinny być załatwione niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni. Te, które wymagają porozumień uzgodnień, postępowania wyjaśniającego powinny być rozpatrzone nie później niż w ciągu 1 miesiąca od daty otrzymania skargi lub wniosku. W przypadku nie załatwienia w tym terminie należy zawiadomić skarżącego o przyczynach zwłoki i podać nowy termin załatwienia skargi lub wniosku. Właściwy organ zobowiązany jest zawiadomić wnoszącego skargą lub wniosek pisemnie o sposobie załatwienia skargi lub wniosku. Przyjmowanie i załatwianie skarg i wniosków poddane jest kontroli i nadzorowi.
Postępowanie przed NSA
Postępowanie przed NSA wszczynane jest na podstawie skargi wniesionej przez uprawniony podmiot. Uprawniony jest każdy kto ma w tym interes prawny, prokurator, RPO, organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób. Skarga może być wniesiona dopiero po wyczerpaniu środków odwoławczych jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. Jeżeli ustawa nie przewiduje środków odwoławczych należy przed wniesieniem skargi do sądu zwrócić się do właściwego organu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa. Dopiero po upływie 30 dni od dnia doręczenia wezwania może zostać wniesiona skarga. Przed wyczerpaniem się środków odwoławczych skargę wnieść może prokurator lub RPO. Skargę wnosi się bezpośrednio do sądu. Po otrzymaniu skargi sąd przesyła jej odpis organowi, którego działanie lub bezczynność zaskarżono zobowiązując go do udzielenia odpowiedzi w terminie 30 dni. Organ ten może uwzględnić skargę w całości do wyznaczenia przez sąd terminu rozprawy. Jeżeli organ nie odeśle do sądu odpowiedzi na skargę, akt sprawy, sąd może orzec na podstawie stanu faktycznego i prawnego przedstawionego w skardze, gdy nie budzi on uzasadnionych wątpliwości w świetle ustaleń poczynionych przez sąd w toku rozpoznania sprawy. W takim przypadku od zapadłego orzeczenia sądu organ administracji może wnieść sprzeciw. Sąd rozpoznaje skargę na rozprawie jeżeli nie zachodzą okoliczności uzasadniające rozpoznanie sprawy na posiedzeniu nie jawnym. Rozstrzyga sprawy wyrokiem lub postanowieniem. Wyrok rozstrzyga sprawę co do stwierdzenia naruszenia prawa i co do skutków prawnych tego naruszenia. Postępowanie przed NSA jest jednoinstancyjne. Orzeczenia zapadłe przed tym sądem są prawomocne i niepodległe zaskarżeniu w zwykłym trybie. Od orzeczeń tych może być wniesiona rewizja nadzwyczajna.
Sąd orzeka w sprawach skarg:
decyzja administracyjna,
postanowienie wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie, albo kończące postępowanie, a także rozstrzygające sprawę co do istoty,
postanowienie wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie,
inne niż powyższe akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące przyznania, stwierdzenia, uznania uprawnienia lub obowiązku wynikającego z przepisów prawa,
uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego oraz akty organów administracji rządowej stanowiących przepisy prawa miejscowego.
uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków inne niż określone w pkt. 5 podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej,
akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego,
sąd orzeka także w sprawach, których przepisy ustaw tak stanowią i stosuje środki określone w tych przepisach.
Klasyfikacja środków zaskarżenia
zwyczajne środki zaskarżenia
środki odwoławcze,
zażalenie,
apelacje.
sprzeciwy:
od nakazu karnego,
od wyroku zaocznego,
wniosek lub żądanie rozpoznania sprawy mimo objęcia jej przepisem abolicyjnym,
qwasi-sprzeciw - wniosek o przywrócenie terminu zawitego.
odwołania
od zarządzeń przewodniczącego do składu przewodniczącego,
od sądu do spraw wykroczeń.
nadzwyczajne środki zaskarżenia
kasacja,
wniosek o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem sądowym,
wniosek o stwierdzenie nieważności orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego.
Warunki formalne środka odwoławczego
środek musi być dopuszczalny przez prawo,
musi być wniesiony przez osobę uprawnioną,
musi być złożony w odpowiednim terminie,
musi być sporządzony na piśmie przy zachowaniu wymogów pisma procesowego,
musi zawierać określenie czego domaga się skarżący.
Przyczyny odwoławcze - to kreślone uchybienie powodujące konsekwencje prawne w postaci uchylenia lub zmiany zaskarżonego rozstrzygnięcia.
Względne przyczyny odwoławcze (art.438 KPA)
Orzeczenie ulega uchyleniu lub zmianie w razie stwierdzenia:
obrazy przepisów prawa materialnego,
obrazy przepisów postępowania jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia,
rażącej niewspółmierności kary lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego lub innego środka.
Bezwzględne przyczyny odwoławcze (art. 439 KPA)
Sąd odwoławczy niezależnie od granic zaskarżenia i poniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia na posiedzeniu uchyla zaskarżone orzeczenie jeżeli:
w wydaniu orzeczenia brał udział sędzia podlegający wyłączeniu z przyczyn określonych w art. 40 §1 pkt. 4-5,
sąd był nienależycie obsadzony lub którykolwiek z jego członków nie był obecny na całej rozprawie,
sąd powszechny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu szczególnego lub odwrotnie,
sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu,
zachodzi jedna z okoliczności wyłączających postępowanie określonych w art. 17 §1 pkt. 6,7,9,10,11 KPA,
oskarżony nie miał obrońcy ( w wypadkach określonych w art. 78 §1,2 i art. 80 KPA)lub obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których ego udział był obowiązkowy,
sprawę rozpoznano podczas nie obecności oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa.
Rodzaje orzeczeń sądu odwoławczego
utrzymanie w mocy zaskarżonego rozstrzygnięcia,
uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia w całości lub w części i:
umorzenie postępowania karnego jeżeli zaistnieją określone przyczyny,
przekazanie sądowi I instancji do ponownego rozpatrzenia,
przekazanie sprawy prokuratorowi w celu uzupełnienia postępowania przygotowawczego.
zmiana zaskarżonego rozstrzygnięcia jeżeli sąd odwoławczy orzeknie co do istoty sprawy tzw. zakaz reformations in peis.
Osoby uprawnione do wniesienia apelacji
oskarżony,
oskarżyciel publiczny,
oskarżyciel posiłkowy,
podmiot określony w art.416 KPA,
obrońca i pełnomocnik,
przedstawiciele ustawowi oskarżonego,
strony zastępcze i strony nowe,
podmioty, którym z mocy przepisów szczególnych przysługuje takie prawo np. organowi finansowemu w sprawach o przestępstwo skarbowe.
Osoby uprawnione do wniesienia zażalenia
oskarżyciel publiczny,
oskarżyciel posiłkowy,
oskarżyciel prywatny,
powód cywilny,
oskarżony lub podejrzany,
pokrzywdzony,
obrońca oskarżonego i pełnomocnik
Zażalenie przysługuje na następujące postanowienia sądu:
zamykające drogę do wydania wyroku, chyba że ustaw stanowi inaczej,
co do środka zabezpieczającego,
na inne postanowienia w wypadkach przewidzianych w ustawie
Sąd Najwyższy wydaje orzeczenia:
jednoosobowo lub w składzie 3 sędziów, bada dopuszczalność kasacji, jeżeli jest niedopuszczalna to wydaje postanowienie o pozostawieniu kasacji bez rozpoznania.
SN na posiedzeniu orzeka w przypadku:
Oddalenia kasacji jako oczywiście bezzasadnej,
Wstrzymanie wykonywania zaskarżonego orzeczenia,
Zastosowanie środka zapobiegawczego, jeżeli kasację wniesiona na nie korzyść oskarżonego, chyba że oskarżony został uniewinniony,
Rozpoznanie zażalenia na zarządzenie prezesa sądu odwoławczego odmawiającego przyjęcia kasacji,
Rozpoznanie kasacji od postanowienia,
Uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia lub umorzenie postępowania w razie ustalenia, że zachodzi bezwzględna przyczyna uchylenia wskazana w art.439 §1 KPA.
jeżeli sąd uzna kasację za dopuszczalną kieruje ją na rozprawę. Po rozpoznaniu kasacji SN wydaje wyroki:
oddalający kasację,
uchylający zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia albo umarza postępowanie, a jeżeli skazanie jest oczywiście nie słuszne uniewinnia oskarżonego.
Podstawy wznowienia postępowania
W kwestii wznowienia orzeka sąd wyższego rzędu.
Wznowienie następuje jeżeli:
w związku z postępowaniem dopuszczono się przestępstwa, a istnieje uzasadniona podstawa do przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść orzeczenia (wznowienie na korzyść i nie korzyść oskarżonego).
po wydaniu orzeczenia ujawnia się nowe fakty lub dowody nieznane przedtem sądowi wskazujące na to, że :
skazany nie popełnił czynu lub czyn jego nie podlegał karze lub nie stanowił przestępstwa,
skazano go za przestępstwo zagrożone karą surowszą albo nie uwzględniono okoliczności zobowiązujących do nadzwyczajnego złagodzenia kary, albo też błędnie przyjęto okoliczności wpływające na obostrzenie kary,
sąd umorzył lub warunkowo umorzył postępowanie karne, błędnie przyjmując popełnienie przez oskarżonego zarzuconego mu czynu,
wznowienie w pkt.1-3 są tylko na korzyść oskarżonego.
w wyniku orzeczenia TK stracił moc lub uległ zmianie przepis prawny będący podstawą skazania lub warunkowego umorzenia (wznowienie na korzyść oskarżonego).
potrzeba wznowienia wynika z rozstrzygnięcia organu międzynarodowego działającego na mocy międzynarodowej ratyfikowanej przez RP (wznowienie na korzyść oskarżonego).
Prawo żądania odszkodowania z tytułu niesłusznego tymczasowego aresztowania
Prawo to powstaje, gdy występują równocześnie warunki:
istnienie prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie,
niewątpliwa niesłuszność zastosowania tego środka zapobiegawczego,
szkoda majątkowa lub niemajątkowa.
Przesłanki podjęcia warunkowo umorzonego postępowania karnego:
obligatoryjne
popełnienie w okresie próby przestępstwa umyślnego, istotne jest aby nastąpiło prawomocne skazanie za jakiekolwiek przestępstwo umyślne, które zostało popełnione w okresie próby
fakultatywne
rażące naruszenie porządku prawnego, a w szczególności popełnienie jakiegokolwiek przestępstwa,
uchylanie się od wykonania nałożonych obowiązków w okresie próby,
uchylanie się od dozoru,
uchylanie się od orzeczonego środka karnego,
nie wykonanie zawartej z pokrzywdzonym ugody.
Rodzaje orzeczeń sądu w kwestii podjęcia postępowania warunkowo umorzonego na wniosek
O podjęciu takiego postępowania orzeka sąd na wniosek:
oskarżyciela lub pokrzywdzonego,
z urzędu.
W razie podjęcia warunkowo umorzonego postępowania sprawa toczy się od nowa na zasadach ogólnych przed sądem właściwym do jej rozpoznania. Orzekając w kwestii podjęcia postępowania na wniosek są jest władny:
oddalić wniosek jeżeli brak podstaw do podjęcia,
pozostawić wniosek bez rozpoznania jeżeli np. został złożony przez osobę nie uprawnioną,
podjąć warunkowo umorzone postępowanie, gdy dojdzie do przekonania, że istnieją podstawy do podjęcia.
Wykaz przestępstw w sprawach, o które sąd rozpoznaje obligatoryjnie w trybie uproszczonym
o przestępstwa zagrożone karą nie przekraczającą 3 lat pozbawienia wolności,
udział w bójce lub pobicie z użyciem broni palnej, noża, innego niebezpiecznego narzędzia, ograbienia zwłok, grobu, pozbawienia wolności,
przewidziane przez KPK (kradzież, oszustwo, jeżeli wartość lub szkoda nie przekracza dwudziestokrotności najniższego miesięcznego wynagrodzenia.
Przesłanki negatywne wyłączające dopuszczalność prowadzenia postępowania w trybie uproszczonym
pozbawienie oskarżonego wolności w tej lub innej sprawie,
sytuacja, gdy oskarżony jest nieletni, głuchy, niemy, niewidomy, nie włada językiem polskim, lub zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności.
Podmioty uprawnione do prowadzenia dochodzenia uproszczonego:
na podstawie przepisów KPK
prokurator,
policja,
organy straży granicznej.
na podstawie ustawy Ministra Sprawiedliwości z 1998 r.
Organy PIS (Państwowa Izba Skarbowa) w określonych sprawach,
Organy PIH (Państwowa Izba Handlowa) w określonych sprawach,
Urzędy Skarbowe i inspektoraty kontroli skarbowej w określonych sprawach,
Organy Państwowej Agencji Radiokomunikacyjnej w określonych sprawach,
na podstawie innych przepisów
strażnicy leśni w określonych przypadkach,
Organy parków narodowych w określonych sprawach,
Strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej w określonych sprawach,
Zmiana trybu postępowania z udziałem trybu uproszczonego
Zmiana trybu zwyczajnego na tryb uproszczony gdy:
W toku procesu pojawi się okoliczność wyłączająca daną sprawę z kategorii spraw należących do trybu zwyczajnego.
Zmiana trybu uproszczony na tryb zwyczajny gdy:
Organ procesowy stwierdzi, że sprawa nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym np. oskarżony rozpocznie odbywanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w innej sprawie,
Doszło do przekroczenia dopuszczalnego czasu przerwy w rozprawie, który w postępowaniu uproszczonym wynosi 21 dni.
Zmiana trybu uproszczonego na inny tryb szczególny np. na tryb karno-skarbowy, nakazowy.
Przesłanki, których istnienie powoduje dopuszczalność prowadzenia postępowania w trybie postępowania w sprawach z oskarżenia prywatnego
zarzucenie określonej osobie popełnienie przestępstwa prywatnoskargowego:
pomówienie,
zniewaga,
naruszenie nietykalności cielesnej.
wniesienie i następnie popieranie skargi przez oskarżyciela prywatnego.
wpłacenie do kasy sądowej zryczałtowanej równowartości podatków.
Przesłanki, których istnienie powoduje nie dopuszczalność prowadzenia postępowania w trybie postępowania w sprawach z oskarżenia prywatnego
ściganie przestępstwa prywatnoskargowego w trybie publiczno-skargowym. Będzie to miało miejsce, gdy:
zatrzymano lub tymczasowo aresztowano ujętego na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem sprawcę przestępstwa (tryb uproszczony).
Prokurator objął ściganiem w sprawie o przestępstwo prywatnoskargowe gdyż wymaga tego interes społeczny (tryb uproszczony a w razie jego wyłączenia w zwyczajnym).
Pokrzywdzony wniósł skargę do właściwego organu wojskowego w związku z popełnieniem przez żołnierza przestępstwa prywatnoskargowego, z chwilą złożenia skargi przestępstwo będzie ścigane z urzędu.
odstąpienie oskarżyciela prywatnego od oskarżenia:
odstąpienie wyraźne (złożone odpowiednie oświadczenie o oświadczeniu)
odstąpienie dorozumiane (polega na wysunięciu z faktu nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika na posiedzenie pojednawcze lub rozprawę główną-wniosek, ze oskarżyciel ten odstąpił od oskarżenia.
przedawnienie karalności przestępstwa prywatnoskargowego. Karalność przestępstwa ściganego z przestępstwa ustaje z upływem:
1 roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy,
nie później jednak niż z upływem 3 lat od czasu popełnienia przestępstwa.
Zmiana trybu postępowania z udziałem trybu prywatnoskargowego
Zmiana trybu zwyczajnego (uproszczonego) na tryb prywatnoskargowy, gdy:
Prokurator, który wstąpił wcześniej do postępowania uznając, że wymaga tego interes społeczny następnie odstąpił od oskarżenia.
Zmiana trybu prywatnoskargowego na tryb uproszczony, gdy:
Sąd w toku rozpoznawania sprawy dojdzie do wniosku, że czyn zarzucony oskarżonemu stanowi w istocie przestępstwo publiczno- skargowe,
Prokurator wstąpił do wszczętego postępowania prywatnoskargowego jeżeli wymaga tego interes społeczny.
Przesłanki, których istnienie powoduje dopuszczalność prowadzenia postępowania w trybie nakazowym
oskarżonemu postawiono zarzut popełnienia przestępstwa podlegającego rozpoznaniu w trybie uproszczonym,
zebrane w sprawie dowody są wystarczające do dokonania niewątpliwych ustaleń w zakresie okoliczności czynu i winy oskarżonego,
zachodzi wypadek pozwalający na orzeczenie kary ograniczenia wolności lub grzywny,
sąd na podstawie zebranego w postępowaniu przygotowawczym materiału dowodowego dochodzi do wniosku, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.
Przesłanki, których istnienie powoduje nie dopuszczalność prowadzenia postępowania w trybie nakazowym
Postępowanie nakazowe nie może się toczyć:
W stosunku do oskarżonego pozbawionego wolności w tej lub innej sprawie,
W sprawie z oskarżenia prywatnego,
Jeżeli oskarżony jest nieletni, głuchy, niemy, niewidomy, nie włada językiem polskim i zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności.
Zmiana trybu postępowania z udziałem trybu nakazowego
Zmiana trybu uproszczonego na nakazowy gdy:
Sąd na posiedzeniu w ramach wstępnej kontroli oskarżenia dojdzie do wniosku, że istnieją warunki do wydania nakazu karnego.
Zmiana trybu nakazowego na uproszczony gdy:
Sąd uznał nakaz karny za bezskuteczny w związku z niemożnością jego doręczenia oskarżonemu w terminie 3 miesięcy od jego wydania,
Uprawniony podmiot wniósł z zachowaniem terminu zawitego sprzeciw od nakazu karnego w wyniku czego nakaz utracił moc.
W obu wskazanych sytuacjach dalsze postępowanie prowadzone będzie od początku na
zasadach ogólnych, czyli w trybie uproszczonym.
Czynności, które mogą być dokonywane w ramach pomocy prawnej w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych
doręczenie pism osobom przebywającym za granicą lub instytucjom mającym tam siedzibę,
przesłuchiwanie osób w charakterze oskarżonych, świadków lub biegłych,
przeprowadzenie oględzin oraz przeszukiwanie pomieszczeń, innych miejsc i osób, zajęcie przedmiotów i wydawanie tych przedmiotów za granicę,
wzywanie osób przebywających za granicą do osobistego dobrowolnego stawiennictwa przed sądem lub prokuratorem w celu przesłuchania w charakterze świadka lub dokonania konfrontacji, jak również doprowadzenie w tym celu osób pozbawionych wolności,
udostępnienie akt i dokumentów oraz informacji o karalności oskarżonego,
udzielenie informacji o prawie.
Przejęcie i przekazanie ścigania karnego
Minister Sprawiedliwości zwraca się jeżeli wymaga tego interes wymiaru sprawiedliwości do właściwego organu państwa obcego z wnioskiem o przekazanie ścigania ,albo może przyjąć taki wniosek od odpowiedniego organu tego państwa, gdy:
przestępstwo zostało popełnione za granicą przez:
obywatela polskiego,
osobę mającą w RP stałe miejsce zamieszkania,
osobę, która odbywa lub będzie odbywać karę pozbawienia wolności,
osobę przeciwko, której zostało wszczęte postępowanie karne.
Przejęcie ścigania karnego uważa się za wszczęcie postępowania karnego według prawa polskiego, gdy :
1. przestępstwo zostało popełnione za granicą przez:
obywatela polskiego,
osobę mającą w RP stałe miejsce zamieszkania,
osobę, która odbywa lub będzie odbywać karę pozbawienia wolności,
osobę przeciwko, której zostało wszczęte postępowanie karne.
Postępowanie administracyjne 1
trzy stadia w postępowaniu administracyjnym 1
organy administracji 1
Uczestnikami postępowania 1
Przymus administracyjny 1
Weryfikacja (kontrola) decyzji 1
Zasady postępowania administracyjnego1-2
zasada praworządności 1
zasada uwzględnienia z urzędu interesu publicznego i słusznego interesu obywateli 1
zasada prawdy obiektywnej 1
zasada informowania stron 2
zasada pogłębienia zaufania obywateli do organów państwa 2
zasada czynnego udziału stron 2
zasada przekonywania 2
zasada szybkości i prostoty postępowania 2
zasada ugodowego załatwiania spraw 2
zasada pisemności 2
zasada dwuinstancyjności 2
zasada trwałości decyzji administracyjnych 2
Decyzjami ostatecznymi są 2-3
Organy prowadzące postępowanie to 3
Właściwość organu 3
właściwość ustawowa 3
właściwość rzeczowa 3
właściwość miejscowa 3
Spory kompetencyjne 3
Spory rozstrzygają 3
Wyłączenie pracownika organu administracji z postępowania sądowego 3
Strony i uczestnicy postępowania 4
Przebieg postępowania (3 fazy) 4-5
Zawieszenie postępowania 5
Organ administracji ma obowiązek zawiesić postępowanie (obligatoryjne zawieszenie) 5
Organ administracji może zawiesić postępowanie (fakultatywne zawieszenie) 5
Umorzenie postępowania administracyjnego 5
Kontrola rozstrzygnięć w postępowaniu administracyjnym 5-6
Środkami kontroli rozstrzygnięć i postanowień w drodze postępowania administracyjnego 6
Doręczenie korespondencji w toku postępowania administracyjnego 6
Pisma adresowane stronie postępowania powinny być 6
Na stronie ciążą 2 obowiązki 6
Doręczenia dzielimy na 6
Wezwanie uczestników postępowania administracyjnego 6
Elementy prawidłowego wezwania 6-7
Protokoły sporządzane w toku postępowania administracyjnego 7
Wymogi formalne protokołów 7
Udostępnienie akt 7
Postępowania dowodowe 7
Rodzaje dowodów 7
Wyłączenie z postępowania dowodowego 7
Prawo odmowy zeznań przyznaje się 7-8
Prawo odmowy odpowiedzi na pytanie zadawane świadkowi 8
Opinie biegłych 8
.
Oględziny, eksperymenty procesowe i rewizje 8
Rozprawa administracyjna 8
Uzupełnienie, poprawienie, wyjaśnienie 8
Ugoda administracyjna 8-9
Umowa cywilno - prawna 9
Postępowanie odwoławcze 9
Porozumienie administracyjne 9-10
Zażalenie 10
Postępowanie egzekucyjne w administracji 10
Zasady postępowania egzekucyjnego 10-11
zasada celowości 10
zasada stosowania najmniej uciążliwego środka 10
zasada niezbędności
zasada stosowania środków przewidzianych tylko w ustawie 10
zasada poszanowania minimum egzystencji zasada zagrożenia 10
zasada obowiązku prowadzenia egzekucji 11
zasada niezależności stosowania środków egzekucyjnych od środków represyjnych zasada11 prowadzenia egzekucji w porze najdogodniejszej dla 11
zasada gospodarnego prowadzenia egzekucji 11
Podmioty uczestniczące w postępowaniu egzekucyjnym 11-12
egzekutor poborca skarbowy 11
poborca skarbowy 11
organ nadzoru 11
organ (osoby) asystujący i udzielający pomocy wierzyciel 11
Zobowiązany 12
Świadek 12
Biegły
Osoba trzecia 12
Dozorca 12
Wykonawca Organ 12
Środki egzekucji należności pieniężnych 12
Środki egzekucji należności nie pieniężnych 13
Przebieg postępowania egzekucyjnego 13-14
wszczęcie postępowania 13
zawieszenie postępowania 13
umorzenie postępowania 13
zbieg egzekucji stosowanie przymusu natychmiastowego 14
postępowanie zabezpieczające14
Środki prawne w postępowaniu egzekucyjnym14
Skarga i wniosek 14-15
Postępowanie przed NSA 15
Klasyfikacja środków zaskarżenia 16
Warunki formalne środka odwoławczego16
Przyczyny odwoławcze 16-17
Względne przyczyny odwoławcze 17
Bezwzględne przyczyny odwoławcze 17
Rodzaje orzeczeń sądu odwoławczego 17
Osoby uprawnione do wniesienia apelacji 17
Osoby uprawnione do wniesienia zażalenia 17
Sąd Najwyższy wydaje orzeczenia 18
Podstawy wznowienia postępowania 18
Prawo żądania odszkodowania z tytułu niesłusznego tymczasowego aresztowania 18
Przesłanki podjęcia warunkowo umorzonego postępowania karnego 19
Rodzaje orzeczeń sądu w kwestii podjęcia postępowania warunkowo umorzonego na wniosek 19
Wykaz przestępstw w sprawach, o które sąd rozpoznaje obligatoryjnie w trybie uproszczonym 19
Przesłanki negatywne wyłączające dopuszczalność prowadzenia postępowania w trybie uproszczonym 19
Podmioty uprawnione do prowadzenia dochodzenia uproszczonego 19
Zmiana trybu postępowania z udziałem trybu uproszczonego 20
Przesłanki, których istnienie powoduje dopuszczalność prowadzenia postępowania w trybie 20 postępowania w sprawach z oskarżenia prywatnego 20
Przesłanki, których istnienie powoduje nie dopuszczalność prowadzenia postępowania w trybie postępowania w sprawach z oskarżenia prywatnego 20
Zmiana trybu postępowania z udziałem trybu prywatnoskargowego 20
Przesłanki, których istnienie powoduje dopuszczalność prowadzenia postępowania w trybie nakazowym 21
Przesłanki, których istnienie powoduje nie dopuszczalność prowadzenia postępowania w trybie nakazowym 21
Zmiana trybu postępowania z udziałem trybu nakazowego 21
Czynności, które mogą być dokonywane w ramach pomocy prawnej w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych 21
Przejęcie i przekazanie ścigania karnego 22
Przejęcie ścigania karnego uważa się za wszczęcie postępowania karnego według prawa polskiego, gdy 22
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl <<<>>> Zacznij zarabiać http://partner.e-sciagi.pl
29