Obliczanie statyczne i dynamiczne wież telewizyjnych
Obliczenia statyczne powinny ująć wszystkie przypadki obciążeń które mogą wystąpić przy wysokich budynkach. Na ich podstawie oblicza się momenty oraz siły podłużne w każdym przekroju wieży, a następnie wymiaruje.
Obciążenia działające na wieżę
Podstawowym obciążeniem jest parcie wiatru, które należy traktować jak obciążenie dynamiczne. Również wpływ odkształcenia i przechyłu trzonu wieży na momenty zginające oraz wpływ wstrząsów.(trzęsienie ziemi, szkody górnicze). Dodatkowo występują obciążenia z masztu antenowego co widać na rysunku , obciążenia od urządzeń, obciążenia użytkowe w głowicy(np. tłum ludzi. W uzasadnionych przypadkach uwzględnia się sprężystość podłoża.
Do wymiarowania przyjmuje się najniekorzystniejszy schemat z następujących obciążeń:
ciężar własny trzonu, głowicy i anteny ze wszystkimi urządzeniami stałymi
obciążenie użytkowe umieszczone jednostronnie
obciążenie użytkowe umieszczone dwustronnie
działanie wiatru (statyczne i dynamiczne)
wpływ odkształcenia sprężystego trzonu
wpływ przechyłu trzonu
wpływ wstrząsów sejsmicznych
przypadki obliczeniowe:
A+B+D+E+F lub A+B+G+E+F
Przy obliczaniu stateczności wieży fundamentu dochodzą:
ciężar własny fundamentu
I- ciężar ziemi zasypującej fundament
Maksymalne naprężenia na podłoże:
A+C+D LUB G+E+F+H+I
Dla sprawdzenia stateczności najniekorzystniejsze obciążenia:
A+D lub G+E+F+H
Obliczanie statyczne - do czasu wprowadzenia osobnych norm dla wież można stosować i wykonywać wg. systemu stosowanego przy kominach żelbetowych, przyjmując wartości charakterystyczne przekroju, wielkości ciężaru własnego oraz momenty zginające od działania obciążeń zewnętrznych.
Jako pewne modyfikacje w stosunku do obliczeń kominów odnotować trzeba:
dobór współczynnika opływu dla wieży, anteny i głowicy. Dla anteny przyjmuje się w zależności od konstrukcji wartości:
c=1,6 (konstrukcja kratowa) do 0,5 ( konstrukcja rurowa)
dla głowicy w zależności od jej kształtu:
c= 1,2 konstrukcja wieloboczna z ostrymi krawędziami i wystającymi częściami, zwierciadłami, itp. do 0,7 gładka głowica
dla trzonu żelbetowego przyjmuje się wartości:
c) 0,70 do 0,50 , polskie normy mówią o c = 0,67
Obliczanie współczynnika dynamicznego wymaga obliczenia okresu drgań własnych wieży, który jest zwykle dłuższy niż dla kominów od 1,5 do 6 sek, oraz przyjęcie wielkości porywów wiatru. Wielkości te należy ustalić dla każdego obiektu oddzielnie , zasada jest że okresy te wahają się 1,5- 3 sek , przy większych wysokościach 2-3 sek.
Uwzględnienie zaburzeń stanu błonowego w trzonie wieży . przy dużych średnicach należy sprawdzić jakie zaburzenia wywołują nagłe zmiany grubości trzonu przy utwierdzeniu w fundamencie , przy ewentualnie stosowanych usztywnieniach wewnątrz oraz przy połączeniu z głowicą. W uproszczeniu sprawdzenie przeprowadza się jak dla powłok cylindrycznych.
Zasady wymiarowania trzonu
Wymiarowanie odbywa się wg. zasady metody klasycznej- naprężeń liniowych.
Jako najniższą stosowaną markę betonu można uznać Rw= 200- 250 kg/cm2, przepisy niemieckie mówią o marce Rw=300-450 kg/m2
W przypadku wysokich marek betonu stosunek współczynnika sprężystości stali i betonu należy przyjmować poniżej n= 12( n=10 a nawet 6 dla Rw=450kg/m2),.
Naprężenia dopuszczalne można przyjmować jak dla kominów żelbetowych, gdzie najmniejszy współczynnik pewności tj. stosunek
.
Najmniejsze zbrojenie trzonu w kierunku pionowym i pierścieniowym proponowane przez normy niemieckie wynosi : dla stali okrągłej
, dla stali wysokowartościowej,
. Zbrojenie poprzeczne trzonu jest przy wieżach konieczne ,pomimo niewystępowania wpływu temperatur w takim zakresie jak dla kominów. Polskie normy mówią tu o
.
Współczynniki zwiększające przy sprawdzaniu wież metodą stanów granicznych wg. projektu norm niemieckich
Rodzaje obciążenia |
współczynnik dla wież o wysokości |
|
|
|
H>150m |
ciężar własny +obciążenie użytkowe jednostronne |
0,9 |
0,9 |
ciężar własny +obciążenie użytkowe dwustronne |
1,21 |
1,3 |
wiatr |
1,75 |
2,0 |
Konstruowanie wież
Fundamenty wież telewizyjnych można wykonywać w postaci:
płyty pełnej
płyty żebrowej
powłoki stożkowej (skomplikowane w wykonawstwie lecz oszczędniejsze ok. 20%),
przyjmuje się że fundamenty do 30m można wykonywać jako płytowe pełne lub żebrowe ,odpowiada to wieżom o wysokości od 150-180m . grubość płyt fundamentowych dochodzi do3,5m , a wysięg wsporników do10m.. jeżeli chodzi o fundamenty powłokowe to dobrym przykładem może być fundament wieży telewizyjnej w Stuttgarcie : składa się z dwóch stożków odwróconych względem siebie połączonych ze sobą dwiema przeponami , dolną i górną. Średnica fundamentu wynosi 27m, wysokość stożka8,45m. Zarówno stożki jak i przepony traktować należy jako konstrukcje cienkościenne( grubości 30-45cm).W fundamencie wykorzystano wolną przestrzeń na pomieszczenia chłodni, magazyny restauracji dolne części szybów wyciągowych.. Dla ciekawości warto także nadmienić , że zastosowano tam kable, w czterech grupach , razem 112 kabli o łącznej sile sprężającej 50 ton.(naciąg obustronny)
przykłady fundamentów wież:
fundament płytowy
płyta żebrowo-płytowy
fundament żebrowy wysoki
fundament powłokowy stożkowy pojedynczy
2.Trzon wieży może mieć kształt:
cylindryczny
stożkowy(najczęściej stosowany)
hiperboloidy
koła
elipsy
Najłatwiejsze do wykonania są trzony cylindryczne, także formy stożkowe nie nastręczają większych trudności wykonawczych. Minimalna grubość ściany 18cm .W kierunku poprzecznym trzon usztywniają stropy pośrednie, w trzonie umieszczona jest klatka schodowa. Schody wykonane jako żelbetowe lub stalowe
Rw=250kg/m2- to bardzo wysokie wymagania jakie są stawiane dla betonu. Trzon zbroi się pionowo i pierścieniowo stalą zwykłą, gdyż często duża część zbrojenia dawana jest ze względów konstrukcyjnych. Otwory w trzonach są małe i często nie potrzebne jest ich wzmacnianie.
3.Głowica wieży
Głowicę wieży przystosowuje się do funkcji jakiej ma odpowiadać tj.
Pomieszczenia urządzeń technicznych,, nadawczych, odbiorczych i transmisyjnych, tarasów obserwacyjno- widokowych oraz pomieszczeń dla kawiarni czy restauracji. Stąd głowica może mieć kształt szeregu pierścieni otwartych lub bryły zamkniętej, zwykle wielokondygnacyjnej.
Wieże wznoszone są w formach poślizgowych lub przestawnych wiąże się to z dużymi trudnościami w wykonawstwie. Wsporniki wyprowadzone z trzonu na odległość do 7m należy później obetonować i sprawdzić trzon na siły działające promieniowo.
Szczególnie ważnym fragmentem jest połączenie trzonu z masztem antenowym. Ukształtowanie nasady masztów następuje zwykle przez pokrycie trzonu grubą czapą żelbetową grubości do 2m, do której wpuszcza się stalowe kształtowniki masztów kratowych lub wykonuje się normalne zakotwienie jak w fundamentach betonowych, pozostawiając w czapce otwór do wyjścia na jej wierzch. Ściany ze względów widokowych są najczęściej przeszklone lub pokryte specjalnymi płytami( np.. aluminiowymi)
Rys.2 Czapa głowicy z
masztem antenowym i
zakotwienie masztu
stalowego w wieży
Rys.3 Konstrukcja wspornika
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.