1. Definicja Bankua

Bank jako samodzielna i samofinansująca się jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną i działająca na podstawie ustawy „Prawo Bankowe” oraz własnego statutu, która powinna zawierać w szczególności: nazwę banku, która powinna zawierać słowo bank i odróżniać się od nazw innych banków, oraz wskazywać na formę prawną banku, siedzibę banku, przedmiot i zakres działania, organy i organizacje banku, zasady sprawowania kontroli wewnętrznej, fundusze własne oraz zasady gospodarki finansowe. Występuje jako przedsiębiorstwo mające osobowość prawną tworzącymi pieniądz i handlującymi nimi. Z jednej strony kreują one pieniądz gotówkowy lub bezgotówkowy, z drugiej strony dokonują nim obrotu w postaci udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, gromadzenia depozytów, przeprowadzenia rozliczeń pieniężnych. Banki działają jako spółka akcyjna, bank spółdzielczy, bank państwowy. Określenie banku jako osoby prawnej ozn. Iż może on działać jako pełno prawny uczestnik obrotu gospodarczego i jako taki może samodzielnie nabywać prawa i zaciągać zobowiązania we własnym imieniu i na własny rachunek. Banki rozwijają swą aktywność na rynku kapitałowym dzięki środkom, które pozyskały od klientów ( są obciążone ryzykiem, ponieważ obracają pożyczonymi pieniędzmi) oraz mogą się zrzeszać z innymi bankami w różnych formach. Środki własne stanowią 10-15% reszta to kapitał obcy. Kapitał zakładowy jest bardzo mały, reszta środków pochodzą z pożyczek i muszą zostać zwrócone klientom w wyznaczonym terminie. Bank działa na podstawie zezwoleń, czyli jest działalnością licencjonowana, na utworzenie banku daje pozwolenie KNB. Założyciele banku muszą otrzymywać zgodę na utworzenie banku i spełnić określone warunki w celu rozpoczęcia działalności. Bank jest uprawniony do wykorzystania czynności bankowych ustanowionych wg art. 5 „Prawa bankowego”.

Zasady Tworzenia Banków:

1. Koncesja - Prezes NBP a dokładnie Komisja Nadzoru Bankowego (KNB) wydaje koncesje czyli pozwolenie na rozpoczęcie działalności bankowej, o koncesje występują właściciele. We wniosku o koncesje znajdować się musi nazwa banku, siedziba, czynności bankowe, jakie będzie ten bank wykonywał, dane o kapitale, dane o właścicielach oraz projekt statutu banku. Bank musi powstać w formie spółki akcyjnej, banku spółdzielczego, banku państwowego. Złożony wniosek czyli program działalności musi być złożony z 3-letnim wyprzedzeniem, który gwarantuje bezpieczeństwo zdeponowanych środków. Rozpoczęcie działalności - pierwsza umowa z klientem.

2. Wymogi dotyczące kapitału własnego to 5 mln euro, bank spółdzielczy 300 tys. euro. Kapitał nie może

Pochodzić z kredytów, pożyczek i innych dotacji oraz nie może być zastawiony ani obciążony, wszystko musi być udokumentowane. Wkłady pieniężne jednego właściciela albo grupy podmiotów powiązanych ze sobą musza mieć < 50% wszystkich kapitałów własnych. Aporty jednego właściciela albo grupy podmiotów powiązanych ze sobą musza mieć < 15% funduszy własnych

3. Odpowiednie zabezpieczenia pomieszczeń bankowych, czyli budynek musi mieć urządzenia zabezpieczające i apomieszczenia na sejf i skrytki bankowe.

4. Kadra banku, czyli Zarząd - min. 2 osoby z wykształceniem i doświadczeniem zawodowym niezbędnym do kierowania bankiem; założyciele i zarząd muszą dawać rękojmię prowadzenia działalności w sposób należycie zabezpieczający interesy klientów, tzn. niekaralność za przestępstwa umyślne, nie może być przeciw nim prowadzone postępowanie karne lub karno-skarbowe, nie mogą w poprzednich miejscach pracy spowodować uszkodzeń majątkowych.

5. Komisja ma 3 miesiące na podjecie decyzji o przyznaniu koncesji o utworzenie banku lub 6 miesięcy w wyjątkowych wypadkach, decyzja pozytywna zawiera często informacje o uchybieniach, które trzeba naprawić by otrzymać drugą koncesję np. kapitał jest niewystarczający, jeśli sugestie są uwzględnione, zarząd kieruje wniosek o druga koncesje obydwie koncesje tracą moc, jeśli w ciągu 1 roku od decyzji na utworzenie banku (1-sza koncesja) bank nie rozpoczął działalności bank wykonujący czynności nie zgodnie z uprawnieniami otrzymuje karę: cofnięcie koncesji (notoryczne łamanie uprawnień); grzywna lub upomnienie (zarząd, prezes); kara pozbawienia wolności dla zarządu do lat 3.

1. Ustawa „Prawo Bankowe” wyróżnia nastepujące czynności bankowe :

1. Czynności wykonywane wyłącznie przez banki w granicach okreslonych statutem banku

1. Przyjmowanie wkładów pienięznych płatne na żądanie terminowych

2. Prowadzenie rachunków bankowych

3. Udzielanie kredytów

4. Emitowanie bankowych papierów wartościowych

5. Udzielanie gwarancji bankowych

6. Przerowadzenie bankowych roliczeń pienieznych

7. Wykorzytsanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banków w odrębnych ustawach

2. Czynności wykonywane przez banki ( ale mogą być także wykonywane przez inne instytucje)

8. Udzielanie pozyczek pieniężnych

9. Operacje czekowe i wekslowe

10. Wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich uzyciu

11. Terminowe operacje finansowe

12. Nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych

13. Przechowywanie podmiotów i papierów wartościowych oraz udostepnianie sktytek sejfowych

14. Wykonywanie czynności obrotu dewizowego

3. Czynności bankowe to także :

15. Operacje uzyte karta płatniczą

16. Nabywanie akcji i udziałów innej osoby prawnej

17. Dokonywanie zmian swych wierzytelności na składniki majatku dłuznika

18. Zaciaganie zobowiązań zwiazanych z emisją papierów wartościowych

19. Nabywanie i zbywanie nieruchomości oraz wierzytelnosci zabezpieczonych hipoteka

20. Świadczenie usług konsultacyjno doradczych i innyh usług finansowych

Role pełnione przez bank w gospodarce :

1. Rola posrednika finansowego pełnią funkcje:

• Tranzakcyjna - Banki doprowadzają do zawierania transakcji pomiędzy tymi co mają wolne środki finansowe, a tymi co ich potrzebują. Banki doprowadzają do zawierania umów, kontraktów między podmiotami gospodarczymi, które chcą bankowi powierzyć lub je pożyczyć. Banki pośredniczą miedzy tymi podmiotami. Pośredniczą miedzy różnymi strukturami podaży i popytu na kapitał. Bank jest pośrednikiem finansowym dysponującym usługami związanymi z przyjmowaniem i udostępnianiem kapitału, kojarzy w ten sposób podaż kapitału i popyt na inwestycje kapitałowe.

• Transformacyjnej:

- transformacyjna kwot - pierwszą z nich jest koncentracja kapitałów , polegajaca na wykorzystaniu małych kwot do wielkich inwestycji bankowych. System bankowy jest zasilany ponad 2/3 drobnymi oszczędnościami, dzieki którym dokonywane są duże inwestycje. W Polsce oszczędności gospodarstw domowych stanowia 65-70% wszystkich depozytów. Udzielone przez banki kredyty gospodarcze często przekraczają tę wielkość wiele tysięcy razy. Bank przekształca wiec drobne oszczędności w wielkie inwestycje. W praktyce oznacza to przejecie przez bank dużego ryzyka na siebie, ale zapewnienie sobie żródła zysku.

- transformacyjna terminów - drugą z podstawowych funkcji banków jest transformacja pieniadza w czasie. Nazywamy wykorzystywanie przez bank depozytów bezterminowych (lokat bieżących) i krótkoterminowych do realizacji operacji długoterminowcyh . Wiekszośc pieniędzy jest składana w bankach na czas nieokreślony i na krótkie terminy. Pieniadze te SA wykorzystywane przez bank do operacji na dłuższe terminy. Wielka róznica miedzy stopa procentową lokat bieżących i depozytów krótkoterminowych kredytów i papierów wartościowych drugiej przynosi bankom zysk. Na innym obszarze wkładamy pieniądze a na innym odbieramy.

- transformacyjna ryzyka - jest możliwa dzięki zabezpieczeniu zewnętrznemu (fundusze gwarancyjne); bank dywersyfikuje ryzyko między wiele podmiotów. Ryzyko związane z każdym kredytem bądź innym aktywem banku; banki dywersyfikują tak, że całkowite ryzyko ich portfela aktywów jest mniejsze niż suma pojedynczych ryzyk dla poszczególnych komponentów portfela.

- transformacja przestrzennej alokacji środków pieniężnych - środki w banku sa przyjmowane w określonych miejscowościach i z tych środków udzielany jest kredyt w zupełnie innej miejscowości.

- transformacyjna informacji - banki nie informują klienta jaka jest sytuacja finansowa kredytobiorcy, który z tych środków skorzytano. Klient, który oddaje na lokate nie interesuje się jak bank będzie tymi pieniedzmi obracał.

2. Realizowanie płatności - Realizowanie płatności za dobra i usługi w imieniu i na rachunek klientów ( przez emitowanie czeków, telegraficzne przekazywanie funduszy oraz wypłacanie banknotów i monet )

3. Rola gwarancyjna - Zobowiązanie się do pokrycia zadłużenia klientów, gdy klienci nie są zdolni do zapłaty.

4. Rola agenta - Działanie w imieniu klientów w celu zarządzania i ochrony ich własności lub emitowanie i wykupywanie papierów wartościowych

5. Rola polityczna - Służenie w charakterze realizatora polityki rządu w jego dążeniu do regulowania wzrostu gospodarczego oraz realizowanie celów społecznych

4. Podstawowe Obowiązki Banków

Aktualne prawo bankowe formułuje wobec banków 6 podstawowych obowiązków. Stanowią je

1. Obowiązek utrzymania płynności płatniczej - z art.8 bank zobowiązany jest do utrzymania płynności płatniczej dostosowanej do rozmiarów i rodzaju prowadzonej przez bank działalności. Oznacza to zatem iż probierzem utrzymania tej płynności są rozmiary i różnorodność prowadzonych czynności determinujące skalę zaangażowania przez bank środków pieniężnych w obrocie . Płynność płatnicza środków pieniężnych nie jest bowiem jakimś stałym niezmiennym stanem, wprost przeciwnie - zmienia się w trakcie funkcjonowania banku i realizowania przez przezeń czynności kredytowych i depozytowych jak też świadomie realizowanej przez bank polityki.

2. Obowiązek zachowania szczególnej staranności w celu zapewnienia bezpieczeństwa powierzonych bankowi środków pieniężnych zespól profesionalnych działań, które zapewniaja bezpieczne wykonywanie operacji

3. Obowiązek zachowania tajemnicy bankowej

4. Obowiązek przeciwdziałania wykorzystywania działalności banku dla prania pieniędzy

Proceder okreslany mianem prania brudnych pieniedzy ozn. dokonywanie wszelkiego rodzaju operacji nabywania lub przenoszenia praw w celu zalegalizowania dochodów pochodzących z przestepstw. Chodzi tu o przypadki dokonywania anonimowo lub na tzw. Podstawione osoby o duzych laokatach pienięznych w bankach, otwierania fikcyjnych rachunkach bankowych dokonywania zleceń przekazów pienieżnych na rzecz zagranicznych podmiotów. Bank zobowiazany jest niezwłocznie o powiadomienie prokuraturu o popełnieniu lub podejrzeniu przestępstwa.

5. Obowiązek równego traktowania wszystkich kontrahentów banku nie uprzywilejewowanie osób praujacyh w banku czy rodziny, reguluje to regulamin

6. Obowiązek publicznego ogłaszania stosowanych przez bank stawek oprocentowania depozytów, kredytów, pożyczek, stawek prowizji i wysokości opłat pobieranych za usługi bankowe upublicznianie tych danych by każdy mógł to sprawdzic. Pracownik musi obliczyć klientowi ile faktycznie wyniesie go kredyt, klient ma 7 dni na zmianę decyzji, klient mze spłacic splacic wcześniej cały kredyt bez dodatkowych opłat.

Działalność banku oparta jest na następujących zasadach:

1. Samodzielność banków (oznacza autonomię banku, ale nie działanie bez ograniczeń)

• zakres i rodzaje ograniczeń nakładają przepisy prawa bankowego

• wynikające z potrzeby zachowania bezpieczeństwa depozytów klientów

• z potrzeby ukierunkowywania działalności banków, współdziałanie z organami państwowymi w realizacji polityki gospodarczej

Bank podejmuje działania samodzielnie. Niezależnie od organów administracji państwowej oraz Banku Centralnego. Ale na działalność banku mają wpływ różne instytucje np. NBP, działa w relacjach z rządem.

Samofinansowanie oznacza pokrywanie wydatków z przychodów, ale także ponoszenie wydatków na rozwój i wzrost wartości banku

• główną determinantą rozwoju banku jest zysk osiągany z działalności

• obciążenia banków są wyższe niż innych przedsiębiorstw (składki na BGF i rezerwa obowiązkowa)

• Universalism

• jednakowe warunki dla prowadzenia wszystkich rodzajów czynności bankowych

• prawo klientów do wyboru banku

• jednakowy tryb dopuszczania do działalności bankowej

• takie same zasady postępowania uzdrawiającego, upadłościowego i likwidacyjnego

• Zasada ochrony interesów klient zgodna z przepisami UE

• ochrona depozytów

• licencjonowanie i nadzór nad bankami

• zapisy umowy rach.bank., umowy kredytowe

• publikowanie informacji o banku

• KOMERCJALIZMU

• Banki działają odpłatnieza swoje usługi w celu działania za pośrednictwem polskich banków biorac przy tym część ryzyka na siebie.

7. KONKURENCYJNOŚCI B

• Bank musi tak ustalać ceny aby były konkurencyjne.

Podział operacji bankowych według przedmiotu działania:

Operacje bankowe: stosunki umowne między bankiem, a klientem, w których bank oferuje usługi a klient jest usługobiorcą. Operacje te są połączone z określonymi świadczeniami na rzecz banku lub na rzecz klienta. Operacje bankowe są wykonywane za pośrednictwem rachunku bankowego. Operacje bankowe mają z reguły charakter pieniężny: ich treść jest określona nie tylko przez bank ale też przez popyt klientów oraz ich rynkową siłę przetargową. Przeprowadzane są według jednakowych standardów na bieżąco.

1. Operacje bierne- pasywne (pozyskiwanie pieniędzy z rynku- kupno pieniądza), polegające na gromadzeniu wkładów i lokat, emitowaniu własnych papierów wartościowych oraz wykonywaniu czynności zmierzających do powiększenia sumy środków znajdujących się w dyspozycji banków:
- mają odzwierciedlenie w pasywach w bilansie banku
- przyjmowanie lokat
- zaciąganie kredytów na rynku międzybankowym
- emisja i sprzedaż bankowych papierów wart.
2. Operacje czynne- aktywne (lokowanie pieniędzy pozyskiwanych przez bank- sprzedaż pieniądza) w których banki wykorzystują zgromadzone środki, udzielając różnego rodzaju kredytów, lokując kapitały własne i klientów w korzystnych przedsięwzięciach:
- odzwierciedlenie w aktywach w bilansie banku
- udzielanie kredytów i pożyczek
- lokowanie środków pieniężnych w różne inwestycje finansowe
- zakup papierów wartościowych (bony skarbowe, akcje, obligacje, certyfikaty depozytowe)
- skup wierzytelności (factoring)
- operacje na rynkach terminowych
- udzielanie poręczeń i gwarancji
3. Operacje pośredniczące (w obrocie krajowym i zagranicznym; nie kupno i nie sprzedaż pieniądza, ale usługi w obrocie pieniądzem na rzecz klientów w banku, np. depozyty) są to czynności wykonywane na zlecenie i ryzyko klientów oraz czynności ewidencyjno-rozliczeniowe, takie jak prowadzenie rachunków bankowych klientów i dokonywanie rozliczeń pieniężnych.

- prowadzenie rozliczeń pieniężnych
- doradztwo finansowe, podatkowe, inwestycyjne;
- przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnienie skrytek sejfowych
- wykonywanie czynności obrotu dewizowego
Operacje banku muszą być prowadzone w sposób uwzględniający dwie fundamentalne dla bankowości zasady:
- minimalizowanie ryzyka bankowego
- maksymalizowanie przychodów banku (lub wart. przedsięwzięcia bankowego)

Bankowy Fundusz Gwarancyjny

Powstałą w oparciu o ustawę o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym z 1994 r. Dz. U nr 4 poz 18 z 1995

Bankowy Fundusz Gwarancyjny posiada osobowość prawną. Nadzór nad BFG sprawuje minister finansów w oparciu o kryterium legalności i zgodności ze statutem. Istotą Bankowego Funduszu Gwarancyjnego jest instytucja gwarantująca depozyty polskich banków. Misją Bankowego funduszu gwarancyjnego jest działanie na rzecz bezpieczeństwa i stabilności banków oraz wzbudzanie zaufania do systemu bankowego.

Cele Bankowego Funduszu Gwarancyjnego

• Ochrona wkładów pieniężnych na rachunkach bankowych osób fizycznych oraz innych podmiotów, które powierzają pieniądze bankom jako instytucjom zaufania publicznego,

• Udzielanie pomocy finansowej bankom, które znalazły się w obliczu utraty wypłacalności i podejmują samodzielną sanację,

• Wspieranie procesów łączenia się banków zagrożonych z silnymi jednostkami bankowymi,

• Gromadzenie informacji oraz bieżąca i okresowa analiza rozwoju sytuacji finansowej banków ukierunkowana na podejmowanie inicjatyw oraz działań zapobiegających pogłębianiu się występujących zagrożeń.

Zadanie realizowane przez BFG w ramach celów:

W zakresie funkcjonowania systemów obowiązkowego i umownego gwarantowania zgromadzonych środków pieniężnych:

• Określanie na dany rok wysokości środków wyodrębnionych przez podmioty objęte systemem gwarantowania, w związku z obowiązkiem tworzenia funduszu ochrony środków gwarantowanych,

• Wykonywanie obowiązków wynikających z gwarantowania środków pieniężnych na zasadach określonych w ustawie,

• Gromadzenie i analizowanie informacji o podmiotach objętych systemem gwarantowania, nadzór nad umownym systemem gwarantowania środków pieniężnych

W zakresie udzielania pomocy podmiotom objętym systemem gwarantowania:

• Udzielanie zwrotnej pomocy finansowej (także na warunkach korzystniejszych niż ogólnie stosowane) w przypadku powstania niebezpieczeństwa niewypłacalności bądź na nabycie akcji lub udziałów banków, w formie pożyczek, gwarancji i poręczeń,

• Nabywanie wierzytelności banków, w których powstało niebezpieczeństwo niewypłacalności,

• Kontrola nad prawidłowością wykorzystania pomocy,

• Kontrola realizacji programu postępowania naprawczego podmiotu objętego systemem gwarantowania, w sytuacjach określonych w ustawie.

• Określanie wysokości obowiązkowych opłat rocznych, wnoszonych przez podmioty objęte systemem gwarantowania na rzecz Funduszu.

• Określanie wysokości obowiązkowych opłat rocznych, wnoszonych przez podmioty objęte systemem gwarantowania na rzecz Funduszu,

• Kontrola realizacji programu postępowania naprawczego podmiotu objętego systemem gwarantowania,

Wysokość gwarantowania depozytów:

• Wysokość gwarancji - do równowartości 22 500 euro:

• Jeśli kwota depozytów nie przekracza równowartości w złotych 1.000 Euro, to jest gwarantowana w całości.

• Jeżeli wartość depozytów jest wyższa niż równowartość w złotych 1.000 Euro, to wówczas kwota o równowartości 1.000 Euro gwarantowana jest w 100%,

• Pozostała kwota depozytów, powyżej równowartości 1.000 Euro, do równowartości 22.500 Euro, gwarantowana jest w 90 %.

Rodzaje depozytów, które podlegają ochronie:

Ochronie podlegają imienne depozyty złotowe i walutowe:

• Osób fizycznych,

• Osób prawnych,

• Jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną,

szkolnych kas oszczędności i pracowniczych kas zapomogowo - pożyczkowych

Depozyty, które nie podlegają ochronie:

• Skarbu państwa,

• Instytucji finansowych tj. banki, domy maklerskie, fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne, NFI, podmioty świadczące usługi ubezpieczeniowe,

• Podmiotów, które nie są uprawnione do sporządzania uproszczonego bilansu oraz rachunku zysków i strat,

• Kadry zarządzającej bankiem oraz głównych akcjonariuszy (posiadających, co najmniej 5 % akcji banku).

Organy Bankowego Funduszu Gwarancyjnego

• Rada funduszu - 10 członków (4 lata kadencja)

• Zarząd Funduszu - 5 członków, w tym prezes i zastępcy (3 lata kadencji)

Zadania Rady Bankowego Funduszu Gwarancyjnego

• Wykonywanie nadzoru nad działalnością zarządu funduszu

• Uchwalanie planów działalności i planu finansowego funduszu

• Określanie stawek obowiązkowej opłaty rocznej oraz funduszu ochrony środków gwarantowanych

• Określanie zasad i form udzielania pomocy finansowej bankom

• Określanie zasad i form zabezpieczania i dochodzenia zwrotu środków należnych funduszowi z tytułu udzielania pomocy

• Przekładanie radzie ministrów sprawozdania z działalności funduszu za poprzedni rok

Zadania Zarządu Bankowego Funduszu gwarancyjnego

• Opracowywanie projektów planu działalności i planu finansowego funduszu

• Gospodarowanie środkami funduszu

• Składanie radzie funduszu sprawozdań z działalności

• Składanie wniosków do rady funduszu w sprawie zaciągnięcia kredytu po wyczerpaniu się środków pieniężnych funduszu

• Wykonywanie innych czynności niezastrzeżonych dla rady funduszu

Źródła finansowania BFG

• Obowiązkowe opłaty roczne wnoszone przez podmioty objęte systemem gwarantowania. Podstawą naliczania opłat jest suma aktywów gwarancyjnych i poręczeń ważonych ryzykiem; stawka tej opłaty ustalana jest przez radę funduszu w formie uchwały na każdy rok (na 2002 ustalono stawkę w wysokości:

- 0,08% sumy aktywów gwarancji i poręczeń ważonych ryzykiem

- 0,04% sumy aktywów zobowiązań pozabilansowych pomniejszonych o gwarancje i poręczenia i linie kredytów przyrzeczonych ważonych ryzykiem

• Kwoty przepisane z funduszu ochrony środków gwarantowanych na wyodrębniony rachunek specjalny funduszy w NBP w przypadku upadłości banków. Stawka procentowa na 2002r. określająca wysokość funduszy ochrony środków gwarantowanych wynosi 0,4% sumy środków pieniężnych zgromadzonych w banku na wszystkich rachunkach stanowiących podstawę obliczenia kwoty rezerwy obowiązkowej

• Dochody z oprocentowania pożyczek udzielanych przez fundusz

• Dochody z oprocentowania papierów wartościowych

• środki otrzymane w ramach bezzwrotnej pomocy zagranicznej

• Dotacje udzielone na wniosek funduszu z budżetu państwa

• środki z kredytu udzielonego przez NBP

Rodzaje Banków:

1. Bank centralny spełnia 3 podstawowe funkcje:

1. bank emisyjny czyli finkcja emisyjna :

- możliwość wprowadzenia pieniądza do obiegu bez obawy bankructwa, ponieważ w przypadku nagłego wycofania wkładów przez klientów może wprowadzić do obiegu nowe banknoty i bilon. Bank jest wypłacalny i pewny.

- jest odpowiedzialny za organizacje obiegu pieniężnego

- regulacje podażży pieniądza

- regulowanie ilości pieniadza w obiegu rynkowym

- posiadanie operacji otwartego rynku

2. bank banków

- uczestniczy w rozliczeniach między bankami, jest kredytodawcą ostatniej instancji, pełni funkcję nadzorczą nad efektywnością i wypłacalnością banków

- na rachunkach bankowych utrzymywane są rezerwy pienięzne

- jest tzw. Źródłem rezerwy kredytowej i instytucją oddziaływującą na rozmiary akcji kredytowej banków komercyjnych za pomoca instrumentów polityki pieniężnej

- kształtowanie polityki stopy procentowej

- oddziaływaniena system bankowy egzekwowanie przyjetej polityki monetar

- kredytodawca ostatniej instytucji

3. bank państwa

- obsługa budżetu państwa, prowadzi rozrachunki bankowe rządu, realizuje zadania związane z obrotem państwowymi papierami wartościowymi, nadzoruje pożyczki i kredyty międzynarodowe

- współudział w formułowaniu polityki pienięznej

- bankowa obsługa budżetu państwa, prowadzenie w imieniu rządu operacji finansowych w kraju i zagranica

- współodpowiedzalność za polityke dewizową i politykę kursu walutowego

- kredytowanie budżetu

- zarządzanie rezerwami dewizowymi państwa

2. Banki uniwersalne

uniwersalizm banku - brak ograniczeń do podejmowania działalności bankowych w różnych obszarach, nie ma ograniczeń o charakterze jakościowym, ilościowym i geograficznym.

Banki uniwersalne funkcjonują na 5 zasadach.

• z samodzielności - bank samodzielnie ponosi odpowiedzialność za to co robi, i robi to co sam uważa za słuszne i najlepsze, ale w granicach obowiązującego prawa

• z samofinansowania - wszystkie wydatki banku są pokrywane z jego własnych przychodów

• z komercjalizmu - bank nastawiony jest na maksymalizację zysku

• z uniwersalizmu - pełna swoboda banku co do gamy usług jakie będzie świadczył i wyboru klienta, którego będzie obsługiwał

• z konkurencyjności - związana ze współzawodnictwem między bankami na operowaniu ekonomicznym (np. stopa procentowa) i pozaekonomicznym (jakość obsługi, szybkość, gama produktów bankowych)

3. Banki specjalistyczne

Są przeciwieństwem banków uniwersalnych. Bank wybiera konkretną sferę działalności.

Wyróżniamy:

• banki inwestycyjne - najważniejsze wśród specjalistycznych. W ogólnej definicji bank inwestycyjny określany jest jako instytucja, która wykonuje wszelkie dziedziny działalności, ale tylko w ramach rynku kapitałowego.

Inna definicja przedstawia bank inwestycyjny jako instytucję zajmującą się wyłącznie gwarantowaniem emisji i pozyskiwaniem kapitału.

Czynności:

• przeprowadza publiczną emisję papierów wartościowych

• gwarantuje emisje papierów wartościowych

• utrzymuje płynność na wtórnym rynku dla krajowych akcji i papierów dłużnych

• przeprowadza przejęcia i fuzje firm

• podejmuje się inwestycji udziałowych wysokiego ryzyka („venture capital”)

• prowadzi transakcje na rynku pieniężnym i zarządza ryzykiem

• prowadzi doradztwo i konsulting finansowy (w tym wydaje niezależne opinie i wyceny)

• prowadzi działalność analityczną

• bani hipoteczne - ich specjalnością jest udzielanie kredytów długoterminowych, których zabezpieczeniem jest hipoteka na nieruchomości. Banki te mobilizują środki na udzielanie tego typu kredytów w drodze emisji tzw.: listów zastawnych, których zabezpieczeniem jest nieruchomość lub ziemia zastawiona w bankach

• kasy oszczędnościowo-budowlane - udzielają długoterminowych kredytów na budowę, renowację lub nabycie własnościowego mieszkania lub domu. Kasy przyjmują wkłady oszczędnościowe, które są relatywnie niskooprocentowane

• instytucje kredytu ratalnego - ich specjalnością jest udzielania krótko i średnioterminowych kredytów konsumpcyjnych. Refinansują się na rynku pieniężnym lub za pomocą depozytów swoich klientów.

BANK CENTRALNY - NBP

Bank centralny - posiada osobowość prawną. Podstawowym celem banku centralnego jest utrzymanie stabilnego poziomu cen.

Pozostałe zadania NBP:

• organizowanie rozliczeń pieniężnych

• prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi oraz prowadzenie działalności dewizowej

• prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa

• regulowanie płynności banków komercyjnych

• refinansowanie banków II szczebla

• wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych RP

• kształtowanie warunków niezbędnych do rozwoju bankowego w Polsce

• opracowywanie sprawozdawczego bilansu płatniczego

• opracowywanie bilansów należności zobowiązań i należności zagranicznych państwa

Struktura organizacyjna NBP:

Prezes NBP

• powoływany przez sejm na wniosek prezydenta. Kadencja trwa 6 lat (maksymalny okres to 2 kadencje)

• stoi na czele zarządu banku centralnego

• przewodniczący rady polityki pieniężnej

• przewodniczący komisji nadzoru bankowego

Zarząd NBP: - skład Prezes + 6-8 członków

Zadania:

• realizuje zadania Rady Polityki Pieniężnej

• podejmuje uchwały niezastrzeżone do wyłącznej kompetencji innych oddziałów NBP

• udziela bankom upoważnień do wykonywania czynności obrotu dewizowego

• realizacja zadań z zakresu polityki kursowej

• nadzorowanie operacji otwartego rynku

• ocena obiegu pieniężnego i rozliczeń pieniężnych oraz obrotu dewizowego (okresowo)

• ocena funkcjonowania systemu bankowego w Polsce

• uchwalanie planu działalności i planu finansowego NBP

• uchwalanie prowizji i opłat bankowych stoswanych przez NBP

• określanie zasad polityki płacowej

• sporządza bilans NBP

Rada Polityki Pieniężnej - 9 członków + prezes powoływani przez sejm, senat i prezydenta. (Każdy z nich powołuje 3 członków).Powoływani na okres 6 lat.

Zadania Rady Polityki Pieniężnej

• ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości sejmowi

• składa sprawozdanie z wykonania założeń pieniężnych w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego

• ustala wysokość stóp procentowych NBP

• ustala zasady i stopy rezerwy obowiązkowej banku

• ustala zasady operacji otwartego rynku

• określa górne granice zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych

• zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z działalności

• dokonuje ocen działalności zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki pieniężnej

• uchwala zasady rachunkowości NBP przedłożone przez prezesa

Zarząd Komisaryczny ma uzdrowić sytuację finansową w banku

• Powoływany jest przez RPP na skutek wniosku Komisji Nadzoru Bankowego

• Zarząd ma pełnić rolę uzdrowiciela finansów w banku

• Z chwilą powołania tego zarządu dotychczasowy zarząd zostaje odwołany

• Zarząd może dla uzdrowienia finansów otrzymać zasilenie finansowe z NBP w postaci:

• Kredytu refinansowego preferencyjnego (bardzo nisko oprocentowany)

• Kredytu lombardowego (jest udzielany na normalnych warunkach, czyli pod zastaw majątku)

• Jeżeli powyższe kredyty nie spełniają oczekiwań i Aktywa banku spadają poniżej 50%, wówczas uznaje się, że należy wszcząć procedurę upadłościową

Niezależność banku centralnego

Co to znaczy niezależność banku centralnego? Jakie ma znaczenie niezależność dla głównego celu banku centralnego, jakim jest zapewnienie stabilnej, niskiej inflacji?
Pojęcie niezależności banku centralnego może być rozumiane w różny sposób. Wyróżnia się między innymi niezależność:
- w zakresie wytyczania celów (niezależność polityczną),
- wyboru instrumentów służących do realizowania zadań (niezależność operacyjną),
- prezesa w stosunku do całego banku,
- formalną (prawną),
- faktyczną (którą można przeciwstawić niezależności prawnej).
Z reguły przyjmuje się, że bank centralny jest niezależny, jeśli w sposób autonomiczny określa cele polityki pieniężnej i decyduje o sposobach ich realizacji. W tym też znaczeniu jest użyte pojęcie niezależności.
Jednym z wielu możliwych sposobów zapewnienia niezależności banku centralnego (i to niekoniecznie podstawowym) jest ustawowe uregulowanie jego statusu, w szczególności unormowanie relacji banku centralnego z rządem na wypadek pojawiania się konfliktów między celami polityki pieniężnej oraz celami ogólnogospodarczej polityki rządu. W ostatnich dziesięcioleciach w literaturze ekonomicznej utrwalił się wspólny pogląd, iż niezależność banku centralnego jest fundamentem dobrej polityki monetarnej. Aby bank mógł rzeczywiście uzyskać taki status konieczne jest spełnienie dwóch warunków. Po pierwsze jednoznaczne uznanie, że istnieje ścisły związek między stabilnością cen, a niezależnością banku centralnego. Po drugie zaś, istnienie powszechnego przekonania w społeczeństwie, iż inflacja powinna być stale niska. Pilnowanie stabilności cen powinno być podstawowym zadaniem banku centralnego, aby mógł on prawidłowo wypełnić swoją funkcję. Niezależność banku centralnego nie jest jednak celem samym w sobie. Stabilność cen jest zaś podstawowym warunkiem pomyślności gospodarczej. Nie istnieją bowiem żadne dowody potwierdzające tezę, iż wzrostowi gospodarki musi towarzyszyć wyższa inflacja. Celem Europejskiej Unii Monetarnej jest zapewnienie trwałego wzrostu bezinflacyjnego. Dlatego jednym z jej podstawowych założeń jest niezależność banków centralnych. Niezależność ta ma kilka wymiarów:
1. Banki centralne nie podlegają politycznemu zwierzchnictwu i nie otrzymują od innych władz żadnych instrukcji, co oznacza niezależność instytucjonalną.
2. Instytucje polityczne nie mogą zabiegać o uzyskanie wpływu na decyzje banków centralnych
3. Osobista niezależność - prezes i członkowie zarządu banku centralnego wybierani są na kilka lat. Ich kadencja powinna być dłuższa niż organów, które uprawnione są do ich nominowania. W ten sposób osłabiony jest wpływ zmian na arenie politycznej na władze banku centralnego.
4. Niezależność finansowa banku centralnego. Bank nie może być uzależniony od finansowania z zewnątrz, na przykład z budżetu rządowego; musi swobodnie dysponować własnymi środkami, aby móc wykonać swoje podstawowe zadanie: dbanie o stabilność cen, bez konieczności zwracania się o zgodę do innych organów.
Niezależność banku centralnego nie tylko ułatwia prowadzenie długofalowej polityki, której celem jest stabilizacja cen, ale równocześnie zwiększa wiarygodność banku. Powszechne przekonanie, iż organ odpowiedzialny za politykę monetarną będzie dążył do utrzymania niskiej inflacji obniża oczekiwania inflacyjne, co dodatkowo pomaga w utrzymaniu stabilnych cen. Przy braku tego przekonania rządy pożyczając pieniądze na rynku muszą płacić dodatkową premię za ryzyko wyższej inflacji. Jeśli niezależny bank centralny cieszy się powszechnym zaufaniem, wtedy premia ta jest niższa i tańsza obsługa zadłużenia państwa. Wiarygodność banku centralnego leży zatem w interesie wszystkich.

 

Omów instrumenty polityki pieniężnej Banku Centralnego.

Bank centralny w swej polityce pieniężnej wykorzystuje przede wszystkim cztery narzędzia:

1. Instrumenty kontroli ogólnej, w którym można wyróżnić :

1. Operacje otwartego rynku - polegają na sprzedaży i zakupie przez bank centralny publicznych papierów wartościowych (np.: bonów skarbowych, obligacji państwowych, weksli skarbowych) oraz prywatnych papierów wartościowych (np.: obligacji przedsiębiorstw). Skupując od banków handlowych papiery wartościowe, bank centralny umożliwia im zwiększenie wolumenu udzielonych kredytów. Sprzedając papiery wartościowe bankom handlowym, bank centralny wpływa na ograniczenie akcji kredytowej (zmniejsza obieg pieniężny).

W praktyce występują dwie podstawowe grupy operacji otwartego rynku:

• warunkowe - transakcje warunkowego zakupu, zwanego repo - bank centralny zawiera z bankami handlowymi umowę o kupnie na krótki okres (1-14 dni) papierów wartościowych z jednoczesnym obowiązkiem ich odsprzedaży po ustalonym kursie. W istocie zatem operacje te stanowią krótkookresowe pożyczki udzielane bankom komercyjnym, w celu zwiększenia ich płynności. Transakcje warunkowej sprzedaży, zwanej reverse repo - bank centralny sprzedaje bankom komercyjnym papiery wartościowe, które zobowiązuje się odkupić po krótkim okresie (1-14 dni). Operacje te stanowią krótkookresowe pożyczki banku centralnego od banków komercyjnych i maja na celu ograniczenie płynności banków komercyjnych.

• Bezwarunkowe - operacje bezwarunkowego zakupu lub bezwarunkowej sprzedaży - w których bank centralnych nie zobowiązuje się do odsprzedaży czy odkupienia papierów wartościowych po upływie określonego terminu. Operacje bezwarunkowego zakupu i bezwarunkowej sprzedaży służą także do regulowania płynności banków komercyjnych. Efekty ich działania występują jednak w dłuższym okresie czasu, co wiąże się z terminem wykupu papierów wartościowych dopiero przez ich emitentów.

Zalety operacji otwartego rynku:

• Inicjuje je bank centralny - sprzedaje bądź kupuje tyle papierów wartościowych, ile uznaje za pożądane z punktu widzenia polityki monetarnej,

• Operacje te mogą być dokonywane w dowolnej skali - zależy to od woli banku centralnego, zmiany następują w sposób ciągły - instrument ten jest więc elastyczny i oddziaływywuje na gospodarkę łagodnie i płynnie,

• Służą bieżącemu kompensowaniu niekorzystnych tendencji na rynku monetarnym w zakresie podaży pieniądza centralnego.

Instrument ten ma bezpośredni, łatwo przewidywalny wpływ na płynność sektora bankowego. Wadą tego instrumentu jest to, że tak jak stopa redyskontowa weksli kształtuje międzynarodowe ruchy kapitałów (może wystąpić sprzeczność z polityką wewnętrzną). Polityka otwartego rynku uważana jest za najskuteczniejszy instrument polityki monetarnej. Jej stosowanie możliwe jest w tych krajach, gdzie funkcjonuje rozwinięty rynek papierów wartościowych, zwłaszcza rynek weksli skarbowych. Zawsze papiery wartościowe są kupowane od banku centralnego, gdy są tanie i na odwrót, sprzedawane są, gdy ich cena jest wysoka.

2. Polityka rezerw obowiązkowych - mają na celu ograniczenie podaży pieniądza, a także przeciwdziałanie występowania niewypłacalności banków handlowych i braku ich płynności. Rezerwy te banki muszą utrzymywać w postaci depozytów na ich rachunkach w banku centralnym lub jako pieniądz gotówkowy w kasie. Wysokość tych rezerw określają banki centralne w formie procentu od nagromadzonych w bankach handlowych depozytów. Bank centralny może ustalić jedną stawkę procentową od sumy wszystkich rodzajów depozytów lub też zróżnicować stawki % dla poszczególnych rodzajów depozytów. (w Polsce mamy do czynienia z tą drugą  formą). System obowiązkowych minimalnych rezerw płynności pozwala na zwiększyć  bądź ograniczyć możliwość kreacji zdecentralizowanego pieniądza wkładowego. Skuteczność tego wskaźnika jest duża, jednak bank centralny nie może  zmieniać wskaźnika zbyt często, gdyż powodowałoby to brak stabilności monetarnej i ekonomicznej w kraju. Polityka ta może więc mieć charakter długofalowy. Nie jest to instrument  szybkiego działania. Wadą jest to, że zmiany podawane są bankom z góry, gdyż bankom nie jest łatwo dostosować się di nich. Polityka zmian wskaźnika rezerw obowiązkowych działa w jednakowym stopniu na wszystkie banki - w tym także ślepo oddziałuje jednocześnie na banki o nadmiarze jak i  niedoborze rezerw.

3. Polityka refinansowania banków - polega na udzielaniu przez bank centralny bankom komercyjnym kredytów : redyskontowego i lombardowego oraz innych kredytów refinansowych.

Kredyt redyskontowy - jest w gospodarce rynkowej podstawowa forma zasilania finansowego banków komercyjnych przez bank centralny. Operacja ta polega na zakupie przez BC weksli, których termin wykupu jeszcze nie nadszedł, z potraceniem od nominalnej sumy weksla procentu, określonego stopa redyskontową za okres, który jeszcze pozostaje do dnia płatności weksla. Bank centralny obniżając lub podwyższając swoją stopę redyskontową może zachęcać lub zniechęcać banki handlowe do operacji redyskontowych weksli, wpływając przez to na ich zdolność do udzielania kredytów. Polityce kształtowania stopy redyskontowej banku centralnego towarzyszy często stosowanie limitów kwotowych i jakościowych w odniesieniu do przedstawianych do redyskonta weksli. Stosowanie polityki redyskontowej w niewielkim stopniu umożliwia kontrolę banków, bo banki cechuje duża niezależność finansowa od banku centralnego, nawet gdy banki rozliczeniowe są znacznie zadłużone w banku centralnym, to polityka tej drugiej strony może nie mieć wpływu na ogólne rozmiary kredytowania w gospodarce (np. banki mogą wkalkulować zwyżkę stopy redyskontowej w koszt kredytów udzielanych swoim klientom,

Kredyt lombardowy - Udzielany jest bankom komercyjnym na bardzo krótki terminy pod zastaw papierów wartościowych, zwykle do wysokości 75% ich wartości nominalnej. Banki korzystają z tej formy refinansowania dla przezwyciężenia krótkookresowej utraty płynności finansowej, gdy redyskonto lub odsprzedaż papierów wartościowych w ramach operacji otwartego rynku jest nie opłacalne. Kredyt lombardowy jest droższy od kredytu redyskontowego.

2. Instrumenty selektywnej kontroli polityki monetarnej - wykorzystywane są wówczas, gdy mechanizm rynkowy nie zapewnia właściwego przepływu funduszów w gospodarce. Bezpośrednimi instrumentami polityki pieniężnej jest kontrola udzielanych kredytów, kontrola stóp procentowych, polityka selektywnych wskaźników rezerwowych, wykazywanych bankom komercyjnym celów, na które mogą być przeznaczane kredyty lub tez całkowity zakaz ich udzielania.

3. Oddziaływanie przez perswazję - jest to metoda tym skuteczniejsza, im mniej banków funkcjonuje w danym kraju.

4. Polityka kursu walutowego

Rodzaje ryzyka bankowego.

Działalność banku w zakresie transformacji środków będących do dyspozycji systemu bankowego jest podstawową przyczyną powstawania ryzyka bankowego, polegającego na niebezpieczeństwie utraty płynności. Konieczność transformacji posiadanych środków (które początkowo były przeznaczane tylko dla określonego klienta) na kredyty dla licznych klientów, stwarza wiele niebezpieczeństw dla działalności banków:

• Występuje zagrożenie wcześniejszego odebrania środków z banku przez klientów, niż zostało to ustalone w umowie. Wówczas może okazać się, że bank nie dysponuje dostateczną ilością środków dla tej wypłaty. Naturalnie bank mógłby odmówić tej wypłaty jako niezgodnej z umową. Faktycznie jednak jest to niemożliwe, gdyż podważyłoby to jego dobre imię i mogłoby wywrzeć wpływ na przekonanie społeczne o niezdolności płatniczej tej instytucji. Dlatego też bank z reguły wyraża zgodę na taką operację, obciążając jedynie klienta pewnymi dodatkowymi kosztami.

• Istnieje niebezpieczeństwo, że kredytobiorca nie spłaci kredytu w ogóle, albo uczyni to w terminie późniejszym, bądź spłaci kredyt w mniejszej kwocie niż uzgodniono w umowie. To zagrożenie jest zwiększone, gdy transformacja polega na gromadzeniu środków od wielu kredytodawców, a kredyty udzielane są znacznie mniejszej liczbie kredytobiorców.

• Ryzyko banku komercyjnego wiąże się nie tylko z ryzykiem udzielenia każdego pojedynczego kredytu, ale także z kształtowaniem się całej globalnej struktury aktywów banku. Ryzyko każdego kredytodawcy (klienta) jest mniejsze, gdy składa pieniądze do banku, niż gdy udziela go pojedynczemu kredytobiorcy. Tym niemniej niewłaściwe zestawienie pasywów i aktywów stanowi określone niebezpieczeństwo dla banku. Właściwe rozwiązanie w tej dziedzinie, a także istnienie gwarancji międzybankowych, może być dodatkowym zabezpieczeniem klienta banku przed stratą majątkową poniesioną przez bank z powodu nieudanej pojedynczej transakcji.

Tak, więc podstawowe ryzyko w zakresie gospodarki wielkością aktywów i pasywów wiąże się z transformacją terminów tych operacji. Inne terminy przyznawania kredytów niż terminy lokowania depozytów oznaczają operacje, które muszą mieć dodatkowe zabezpieczenie w funduszu rezerwowym czy gwarancjach innych banków.

• Ryzyko zmiany oprocentowania powstaje wówczas, gdy w operacjach aktywnych i pasywnych zmiany w oprocentowaniu nie są zsynchronizowane pod wzgl. Wysokości procentu jak i terminu. Zależy to także od tego, czy operacje bankowe są związane ze stałą, czy zmienną stopą procentową. Np. ogólne podwyższenie oprocentowania w przypadku, kiedy jednocześnie została zawarta umowa kredytowa o stałym oprocentowaniu, może doprowadzić do trudności finansowych, jeśli równocześnie operacje pasywne będą powiązane z oprocentowaniem zmiennym (dotyczy to zwłaszcza wkładów oszczędnościowych). W celu ograniczenia strat powstałych w takim przypadku bank się zabezpiecza zatrzymując odpowiednie papiery wartościowe o stałym oprocentowaniu.

• Niepożądana zmiana kursu walutowego, która może znacznie pogorszyć wynik osiągany przez bank, jeżeli jest on zobowiązany do wykonania zlecenia klienta po innym kursie, niż to było w momencie powstania umowy. Konsekwencje takiej zmiany kursu walutowego zależą w dużym stopniu od różnicy kwotowej między płatnościami a wpływami w tej walucie. Przy zmieniającym się z dnia na dzień kursie walutowym, w codziennych czynnościach nawet ogólne kompensowanie się operacji z tytułu należności i zobowiązań może doprowadzić bank do strat.

NADZÓR BANKOWY - KOMISJA NADZORU BANKOWEGO

HISTORIA Pierwszy organ kontroli powstał w 1989 roku. Był to Departament Nadzoru Bankowego i istniał w

ramach NBP. Później powstał Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego i był niezależny od NBP.

Obecnie istnieje Komisja Nadzoru Bankowego, także niezależna od BP. Komisja spełnia role

ustawodawcza, natomiast faktycznej kontroli dokonuje Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego

(składa się z przewodniczącego i inspektorów).

SKŁAD KOMISJI NADZORU BANKOWEGO

• Prezes - przewodniczący Komisji i prezes NBP

• Zastępca przewodniczącego - minister finansów lub osoba przez niego delegowana

• przedstawiciel prezydenta

• prezes zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego

• Przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych I Giełd lub jego zastępca

• Przedstawiciel ministra finansów

• Generalny inspektor nadzoru bankowego

• Przedstawiciel Związku Banków Polskich - bez prawa głosu uczestniczy w posiedzeniach komisji (z

Głosem doradczym)

ZADANIA KOMISJI NADZORU BANKOWEGO

• Określenie zasad działania banków

• Nadzorowanie banków w zakresie przestrzegania ustaw

• Okresowa ocena banków

• Opiniowanie zasad organizacji nadzoru bankowego

KONTROLA KOMISJI NADZORU BANKOWEGO

• sprawozdawczość miesięczna, kwartalna, półroczna, roczna

• sprawdza, czy bank wykonuje czynności bankowe przewidziane w koncesji

• stan rezerw

• sprawdza, czy udzielone gwarancje są zgodne ze statutem

• stan zabezpieczeń banku

• płynność banku

INSPEKTORZY KOMISJI NADZORU BANKOWEGO

• musza posiadać wyłącznie obywatelstwo polskie

• musza posiadać pełnie praw publicznych

• musza mieć 3-letni sta_ w bańkowości

• musza mieć zdany egzamin na stanowisko inspektora

• musza mieć wyższe wykształcenie: prawnicze, ekonomiczne lub inne potrzebne w tej dziedzinie

• musza mieć nienaganna opinie tzn. nie mogą być karani z winy umyślnej

• musza dawać rękojmię należytego wykonywania obowiązków

Funkcje Komisji Nadzoru Bankowego

1. Licencyjna - KNB wydaje zgode na utworzenie banku w formie spółki akcyjnej. Licencje wydawane są po spełnieniu pewnych wymogów dotyczących ustanowionej dyrektywy UE w załeniu Banku.

2. Regulacyjana - KNB sugeruje i określa dodatkowe reguły, które będą obowiązywać w banku. I są to:

• Normy pakietu akcji - Bank musi zgłosić każdorazowo do Komisji Nadzoru Bankowego fakt posiadania przez 1 akcjonariusza pakietu akcji dającego prawo do ponad 5% głosów podczas walnego zgromadzenia akcjonariuszy (muszą też zgłaszać chęć podmiotów do nabycia takiej ilości akcji)

• Współczynnik wypłacalności- bank ma obowiązek utrzymywać fundusze własne na takim poziomie by stanowiły one nie mniej niż 8% sumy aktywów i zobowiązań pozabilansowych ważonych ryzykiem. Dla nowych banków, przez pierwszy rok współczynnik ten wynosi 15% a w drugim roku nie może być niższe niż 12% (żeby zagwarantować większą wypłacalność)

• Limity koncentracji wierzytelności- czyli co do koncentracji kredytów

1. duży kredyt - o wartości 10% funduszy własnych banku, bank musi zgłaszać każdorazowo do Komisji Nadzoru Bankowego udzielenie dużego kredytu, przy czym suma dużych kredytów nie może przekroczyć 800% funduszy własnych banku

2. wierzytelności względem jednego podmiotu lub grupy podmiotów powiązanych ze sobą kapitałowo i organizacyjnie i ponoszących wspólne ryzyko gospodarcze nie może przekroczyć 25% funduszy własnych banku

3. indywidualne limity koncentracji sektorowej i geograficznej

4. limity personalne- suma kredytów, pożyczek, gwarancji bankowych i poręczeń udzielonych członkom organów i osobom zajmującym kierownicze stanowiska w banku nie może przekroczyć 10% funduszy własnych banku w formie spółki akcyjnej (w przypadku banków spółdzielczych jest to 25%)

• Normy kapitału zaangażowania - banki angażują kapitał w inne inwestycje długoterminowe np. nabywanie akcji innych instytucji

3. Kontrolna - składa się ona z Generalnego Inspektora Nadzoru bankowego oraz Departamentu Audytu wewnetrznego czyli kontroli wew. Triady kontrolnej banku. Kontrole wykonywane przez audytora polega na badaniu bilansu banku oraz na zbieraniu sprawozdań od banków komercyjnych i analizowaniu tych sprawozdań, kontroluje na bieżąco sytuację w bankach i przeprowadza kontrolę bezpośrednio w oddziałach bankowych. Przez Inspektorat GINB- u oceniają czy kredyty udzielone były wg odpowiednich ustaw, ocenia czy zabezpieczenia kredytów były odpowiednie do płynności i wypłacalności

4. Dyscyplinująca: KNB może nakazać zwiekszenia kapitału własnego przy utracje płynności. Może zakazać bankowi określonych form reklamy, wstrzymać wypłat z zysku, zakazać tworzyć nowych oddziałów, ograniczyc zakres działalnosci bankowej, zarządać odwołania członków zarządu jeśli zostali skazani prawomocnym wyrokiem, nałozyc kary pieniezne w wysokości 3 pensji gdy bank odmówi wykonania poleceń KNB jego działalność może zostać zawieszona do czasu podjecia decyzji.

Jakie funkcje pełni kapitał banku?.

Jedno z głównych zadań zarządzania bilanse, bankowym polega na zapewnieniu odpowiedniego poziomu kapitału. Kapitał banku stanowi barierę bezpieczeństwa pozwalającą na zachowanie wypłacalności i ciągłości działania pomimo nieoczekiwanych trudności ogólnogospodarczych lub wewnętrznych. Minimalna kwota kapitału założycielskiego w wysokości równowartości 5 mln ECU dla nowych banków powinna umożliwić absorbowanie ryzyka bieżącej działalności, a w szczególności  ryzyka braku płynności Np. na skutek zaangażowania części depozytów w aktywa niepracujące (aktywa nieprzynoszące dochodów). Powiększony z odpisów z zysku lub w wyniku emisji nowych akcji umożliwia dalszy rozwój banku, zwiększenie skali operacji poprzez zdolność do udźwignięcia większego ryzyka. Kapitał banku to:

-         fundusz podstawowy,

-         fundusz zapasowy,

-         fundusze rezerwowe,

-         fundusz majątku trwałego,

-         niepodzielony zysk roku ubiegłego.

Fundusz podstawowy w zależności od formy własności jest określany jako fundusz statutowy (banki państwowe), kapitał udziałowy (banki spółdzielcze), akcyjny (spółki akcyjne). Kapitał akcyjny jest określany wg wartości nominalnej i wykazywany w wysokości wpłat akcjonariuszy. Rola kapitału własnego banku rośnie w związku z uzależnieniem wielkości operacji aktywnych od wysokości tego kapitału. Kapitał własny spełnia wiele funkcji:

-         funkcja założycielska - posiadanie kapitału jest warunkiem otrzymania zezwolenia na założenie banku

-         funkcja hamulca - działalność kredytowa banku jest uzależniona od wielkości kapitału,

-         funkcja finansowa - kapitał własny stanowi źródło finansowania środków trwałych, a także długoterminowych inwestycji,

-         funkcja przejściowego wyrównywania poniesionych strat i osiągniętego zysku,

-         funkcja bazy do podziału zysku,

-         funkcja tworzenia zaufania do banku

 

Fundusze obce - środki instytucji kredytowych, środki innych wierzycieli, emitowane papiery wartościowe (obligacje, listy zastawne).

Wielkość bezwzględna kapitału warunkuje:

-         maksymalny poziom kredytu u jednego klienta,

-         zaangażowanie banku na rynku kapitałowym,

-         źródło pokrycia strat wynikających z różnych ryzyk.

Czym różni się kredyt od pożyczki.

Pojęcie kredytu - przez umowę kredytową bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie określoną kwotę środków pieniężnych a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie do zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w umownym terminie spłaty oraz do zapłaty prowizji od przyznanego kredytu.

Pojęcie pożyczki - przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej ilości.

Różnice między pożyczką a kredytem:

1.pożyczka - określona przez kodeks cywilny,

 -na pożyczkobiorcę przenoszona jest własność określonej sumy pieniędzy,

-         nie ma określonego celu i przeznaczenia środków,

-         nie można wypowiedzieć, jeżeli nie zostaną wydane celowo,

-         może być odpłatna lub nieodpłatna,

-         wypłacana jednorazowo,

-         zawarta na piśmie, gdy kwota pożyczki przekracza 500,-

2.kredyt - określony przez prawo bankowe,

-         kredytobiorca dostaje do dyspozycji określoną sumę pieniędzy,

-         ma konkretny cel i wykorzystanie środków określone w umowie,

-         można wypowiedzieć, jeżeli środki nie zostaną wykorzystane zgodnie z celem i z zasadami określanymi w umowie,

-         jest zawsze odpłatny / prowizja / i oprocentowanie,

-         wypłacony jednorazowo lub w ratach,

-         zawsze zawarty w formie pisemnej.

RÓŻNICE MIĘDZY KREDYTEM A POŻYCZKĄ

• Kredyt ma cel pożyczka nie jest celowa

• kredyt jest oprocentowany pożyczka niekoniecznie

• Kredytu udziela tylko bank a pożyczki różne instytucje lub osoby prywatne

• Kredyt musi mieć zabezpieczenie pożyczka nie trzeba

• Pożyczkę można spłacać bez ściśle określonych rat, kredyt ma określone raty

• Pożyczka udzielana jest na małe kwoty, kredyt na większe

• Inne przepisy prawa kredyt regulowany prawem bankowym, pożyczka kodeksem cywilnym

• Do kredytu trzeba mieć zdolność kredytową do pożyczki nie potrzeba

• Kredytu nie dostajemy do ręki pożyczkę tak

• Bank kontroluje, w co kredyt zainwestowaliśmy

• Kredyt zawsze jest sporządzany w formie umowy do 2000 słowo pożyczka powyżej 2000 umowa

 

Co to jest zdolność kredytowa?

Zdolność kredytowa klienta to zdolność do spłaty kapitału wraz z odsetkami w umownych terminach płatności.

Zdolność kredytową mają podmioty gospodarcze, których bieżące i przewidywane wyniki finansowe oraz stan majątkowy zapewniają wypłacalność. Banki udzielając kredytu muszą mieć pewność, że przedsiębiorstwo występujące o kredyt posiada zdolność kredytową, oraz że w okresie korzystania z kredytu jej nie utraci. W przypadku utraty zdolności kredytowej przedsiębiorstwo powinno dysponować takim majątkiem płynnym, który pozwoliłby na pokrycie wszystkich zobowiązań (w tym i kredytów bankowych).

SKOK - cele i podstawowe usługi

SKOK to grupa ludzi złączona wspólną więzią poprzez miejsce pracy lub przynależność do tego samego stowarzyszenia społecznego bądź zawodowego, którzy wspólnie oszczędzają i pożyczają sobie pieniądze. SKOK-i są spółdzielniami działającymi na podstawie Ustawy o Spółdzielczych Kasach Oszczędnościowo-Kredytowych i Ustawy Prawo Spółdzielcze. Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe są wyjątkową wspólnotą samopomocową działającą na rynku usług finansowych. SKOK-i to organizacje ludzi a nie kapitału. Działają dla dobra swoich członków, nie dla zysku.

Celem działalności Kasy Krajowej jest zapewnienie stabilności finansowej zrzeszonym w niej Spółdzielczym Kasom Oszczędnościowo-Kredytowym oraz sprawowanie nad nimi nadzoru dla zapewnienia bezpieczeństwa zgromadzonych w nich oszczędności oraz zgodności działalności Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych z przepisami ustawy.

Dla realizacji tego celu Kasa Krajowa:

• reprezentuje interesy Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych przed organami administracji państwowej, organami samorządu terytorialnego oraz przed organizacjami krajowymi i zagranicznymi,

• wyraża opinie o projektach aktów prawnych dotyczących Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych,

• zapewnia Spółdzielczym Kasom Oszczędnościowo-Kredytowym doradztwo prawne, organizacyjne i finansowe,

• organizuje szkolenia i prowadzi działalność wydawniczą związaną z działalnością Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych,

• opracowuje jednolite procedury świadczenia usług i prowadzenia dokumentacji oraz systemy informatyczne,

• przyjmuje lokaty,

• udziela pożyczek, kredytów i poręczeń Spółdzielczym Kasom Oszczędnościowo-Kredytowym,

• przeprowadza lustrację Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych,

• realizuje inne zadania, wynikające z potrzeb rozwoju ruchu Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych,

• obejmuje udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, spółdzielniach, towarzystwach ubezpieczeń wzajemnych, akcje w spółkach akcyjnych oraz certyfikaty inwestycyjne lub jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych

Ustawowe czynności SKOK :

• gromadzą środki pieniężne od swoich członków

• udzielają im pożyczek i kredytów

• przeprowadzają na ich zlecenie rozliczenia finansowe

• pośredniczą przy zawieraniu umów ubezpieczenia na zasadach określonych w ustawie o działalności ubezpieczeniowej

Bankowość Elektroniczna

Bankowość elektroniczna jest określana m.in. jako zestaw środków technicznych umożliwiających dostęp do usług bankowych. W pojęciu bankowości elektronicznej wyróżnia się: bankowość telefoniczną, która umożliwia klientowi dostęp do swoich rachunków i przeprowadzania na nich operacji poprzez dokonywanie dyspozycji przez telefon, a przy użyciu telefonu komórkowego można korzystać z technologii SMS i WAP, bankowość terminalową, która umożliwia dostęp do rachunków poprzez bankomaty, elektroniczne terminale do akceptowania kart płatniczych, kioski multimedialne, bankowość internetową, która polega na wykorzystaniu Internetu do prowadzenia rachunków, elektroniczne instrumenty płatnicze, czyli karty płatnicze i pieniądz elektroniczny. W Polsce bankowość elektroniczna zaczęła być wprowadzana w latach 90, ale była traktowana jako odrębna usługa w wyniku czego powstała konieczność sformalizowania relacji pomiędzy klientem i bankiem. Polegało to na podpisywaniu dodatkowych umów lub aneksów do umów podstawowych oraz uwidocznienie zasad bankowości elektronicznej w regulaminach banków. Przez wiele lat funkcjonowanie bankowości elektronicznej nie było uregulowane przepisami prawnymi. Dopiero w 2002 roku uchwalono ustawę o elektronicznych instrumentach płatniczych, w której wprowadzono pojęcie umowy o usługi bankowości elektronicznej . Normy funkcjonowania bankowości elektronicznej zostały zawarte w rozdziale czwartym tejże ustawy. Bankowość elektroniczną można dzielić m.in. ze względu na: rodzaje klientów, kanały komunikacji, tryby dostępu, poziomy dostępu. Ze względu na klientów bankowość elektroniczna dzieli się na: detaliczną bankowość elektroniczną, która jest oferowana głównie klientom indywidualnym, ale często korzystają z niej również małe przedsiębiorstwa, korporacyjną (instytucjonalną, firmową) bankowość elektroniczną, która jest oferowana średnim i dużym przedsiębiorstwom oraz różnym instytucjom, w tym m.in. administracji rządowej i samorządowej. Ze względu na kanały dystrybucji dzielimy ją na: bankowość internetową (przez przeglądarkę stron WWW), dedykowaną bankowość komputerową (przez specjalistyczne oprogramowanie zainstalowane na komputerze), bankowość telefoniczną (komunikacja głosowa z call center), bankowość przenośną (komunikacja nie głosowa wykorzystująca technologie WAP, SMS i aplikacje klienckie), bankowość terminalową (bankomaty, kioski samoobsługowe), bankowość telewizyjną (dostęp przez telewizję kablową). Podział ze względu na tryby dostępu: bankowość online (wykonywanie operacji w czasie rzeczywistym, wszystkie operacje dokonywane są na bieżąco), bankowość offline (wykonywanie operacji w trybie sesyjnym, operacje są wykonywane w określonym czasie, a nie na bieżąco). Podział ze względu na poziomy dostępu: dostęp pasywny (klient otrzymuje tylko informacje o stanie rachunku oraz historii wykonanych operacji, nie może wykonywać operacji przez kanały elektroniczne), dostęp półaktywny (klient może wykonywać tylko niektóre operacje poprzez kanały elektroniczne), dostęp aktywny (klient może wykonywać wszelkie operacje oferowane w ramach bankowości elektronicznej).

Czynności, które można wykonywać poprzez bankowość elektroniczną. Poprzez bankowość elektroniczną klienci mogą wykonywać m.in. takie czynności jak:

- otwieranie i obsługa rachunków

- polecenie zapłaty

- przelewy na dowolne rachunki bankowe

- składanie zleceń stałych

Banki posiadają różnego rodzaju zabezpieczenia chroniące transakcje potencjalnie niebezpieczne, czyli takie operacje, które są związane z wypływem środków pieniężnych poza rachunek klienta (jak na przykład przelewy i płatności). Zazwyczaj banki oferują takie metody zabezpieczenia tych operacji jak: lista haseł jednorazowych, podpis elektroniczny czy wykorzystanie tokena, czyli generatora kodów jednorazowych. Ponadto aby uzyskać dostęp do rachunku poprzez Internet należy posiadać login i hasło, gdy podczas logowania hasło zostanie kilkakrotnie niepoprawnie wprowadzone to dostęp do konta zostanie zablokowany. Aby wykonać jakieś operacje na rachunku drogą telefoniczną przy pomocy operatora, należy posiadać kod lub hasło, dzięki którym operator będzie mógł wykonać dyspozycje klienta. W ramach usług bankowości elektronicznej banki nakładają opłaty na niektóre czynności wykonywane poprzez kanały dystrybucji bankowości elektronicznej. W zależności od oferty banku płaci się za różnego rodzaju czynności, ale płaci się o wiele mniej czynności w ramach bankowości elektronicznej niż w przypadku „normalnej” bankowości. W większości banków płaci się m.in. za dokonywanie przelewów i innych płatności na rachunki w innych bankach, dokonywanie wszelkiego rodzaju płatności za pośrednictwem operatora, dokonywanie polecenia zapłaty, za wydanie kart płatniczych.

Obowiazek tajemnicy bankowej - bank jest instytucją zaufania publicznego, czyli podstawą w banku jest dyskrecja i zachowanie w tajemnicy wszelkich informacji dotyczących wykonycwanych czynnosci bankowych. Obowiązek przestrzegania tajemnicy bankowej nadaje dobre stosunki między bankiem a klientem zwiększając tym zaufanie swoich klientów. Ochronę tajemnicy bankowej wiążę się z ochrona praw osobistych obywateli wg Kodeksu Cywilnego i Prawa Bankowego. Tajemnice bankową należy traktować jako obowiązek dla całego sytemu bankowego jak i pracowników, ponieważ banki chronią informacje o swojej istytucji jak i o swoich klientach przysparzając sobie dobre walory.

Kiedy bank może udostępnić informacje i złamac obowiązek tajemnicy bankwej?

Ustawa zezwala bankom na wzajemne przekazywanie sobie informacji o wierzytelnościach oraz o obrotach i stanach rachunkowych bankowych klientów, ale tylko w zakresie, gdy klient bieże kredyt, pożyczkę, gwarancję, poręczenie. Dostep do informacji objętych tajemnica bankową mogą uzyskać podmioty okreslone z ust. Prawie Bankowym i sa to : sąd, prokuratorzy, którzy mogą żadać informacji o rachunkach bankowytch os. Fiz. W związku z toczącymi się przeciwko nim postepowaniu karnym lub skarbowym albo zwiazku z prowadzonymi sprawami majątkowymi. Powyzsze podmioty mogą również uzyskać informacje o os. Prawnych. Kolejna grupa podmiotów uprawnionych do żądania od banków określonych informacji objetych TB tworza: kierownucy, niektórych centralnych urzędów, komisji i funduszów, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, przewodniczacy Funduszu Gwarancyjnego, Urząd Nadzoru nad Funduszem Emeytalnym. I ostatnia grupą do uzyskania informacji stanpowia Inspektorzy NB oraz KNB, biegli rewidenci, organy podatkowe i kontroli skarbowej.

Arbiter Bankowy - ma obciążyć sądy w sprawach drobnych rozczeń klientów. Powołany został przez Zwiążek Banków polskich. Roztrzyga spory pomiędzy kklentem a bankiem. Sędzia sądu gospodarczego w Warszawie pełni role arbitra. Klienci mogą się udac do arbitraży jeśli zawarli umowę z bankiem nie dotyczącą prowadzenia działalności gospodarczej. Ze skarga do arbitra może wystapić klient jeśli kwota nie przekracza 8 tys. Zł, a skargi z wyzszymi kwotami skierowane są do sadu. Postepowania nie może wszcząć inny bank oraz sprawa musi dotyczyć wyłącznie spraw pieniężnych. Wniosek może dotyczyć konsumenta a banku, który jest członkiem zwiazku Banków Polskich. Klient musi udowodnić, że pisał już skargę do banku, ale dostał niezadawalajacą odpowiedz lub nie dostał wcale albo gdy wcześniej się zwracał do sądu to do arbitra już wzrócic się nie może.Skarge można złozyć w biurze arbitrażowym lub na poczcie polskiej. Wniosek powinien zawierać informaje o stronach sporu, przedmiot sporu, wartość sporu, dokumenty dotyczące umowy inne dokumenty z banku. Opłata wynosi 20 zł jeśli podmiot sporu jest do 50 zł, a gdy ponad 50 zł to opłata 50 zł. ASrbiter pełni role edukacyjna, musi prowadzić korespondencje ze skarżącym w języku prosym nie prawniczym wzywania do ugody. Od decyzji arbitra bank nie może się odwołać nawet do sądu, natomiast klient może iść jeszcze do sądu. Jeśli bank przegra to płaci klientowi tyle ile był winien + 640 zł arbitrom

Rodzaje kart płatniczych

Rodzaje kart :

• kredytowe (umożliwiają ich posiadaczowi dokonywanie płatności bezpośrednio z kredytu bankowego udzielonego na podstawie umowy, która określa wysokość limitu kredytowego)

• debetowe (płatności dokonywane za ich pomocą musza mieć pokrycie w saldzie rachunku bankowego ich posiadacza, umożliwiają dokonywanie płatności tylko do wysokości stanu środków na rachunku, służą do wypłacania gotówki i przeprowadzania innych operacji w bankomatach)

• karty typu charge (karty odroczonym terminem płatności, posiadacz tej karty ma możliwość regulowania swoich płatności a obciążenie na jego rachunku następuje raz w miesiącu w określonym dniu)

Opisać Krajową Izbę Rozliczeniowa

Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. została powołana w 1991 r. z inicjatywy 16 największych banków, w tym Narodowego Banku Polskiego oraz Związku Banków Polskich. Swoje usługi kieruje przede wszystkim do instytucji bankowych, finansowych, dużych przedsiębiorstw z sektora telekomunikacyjnego i energetycznego, firm działających w obszarze e-commerce oraz administracji państwowej. Od ponad 15 lat Izba opracowuje i wprowadza na rynek innowacyjne rozwiązania z dziedziny wymiany informacji elektronicznej, które wywierają znaczący wpływ na tworzenie polskiej e-gospodarki.


KIR S.A. sprawnie i bezpiecznie realizuje międzybankowe, bezgotówkowe transakcje płatnicze. Do tej pory za pośrednictwem systemów ELIXIR^® (dla płatności w walucie krajowej) i EuroELIXIR (dla płatności krajowych i trans granicznych w euro), Izba zrealizowała blisko 6 mld transakcji. W 2007 r. KIR S.A. po raz pierwszy rozliczyła ponad 1 mld transakcji płatniczych. Tym samym dołączyła do grona największych europejskich izb rozliczeniowych.


Dzięki dostosowaniu systemu EuroELIXIR do obsługi instrumentów SEPA Credit Transfer, Izba umożliwiła uczestniczącym w tym systemie bankom z polskiego obszaru płatniczego stosowanie nowych paneuropejskich instrumentów płatniczych w nowym jednolitym standardzie, w ramach funkcjonującego od 28 stycznia 2008 r. Jednolitego Obszaru Płatności w Euro.


Będąc orędownikiem e-gospodarki KIR S.A. jako pierwsza firma w Polsce i jedna z pierwszych w Europie zaoferowała usługi podpisu elektronicznego SZAFIR. Już w 1993 r. z tego rozwiązania zaczęły korzystać polskie banki. Od 2003 r. na mocy decyzji Ministra Gospodarki KIR S.A. jest kwalifikowanym podmiotem świadczącym usługi certyfikacyjne w zakresie wydawania certyfikatów kwalifikowanych oraz znaczników czasu. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rynku od 2007 r. Izba systematycznie buduje sieć punktów sprzedaży e-podpisu w skali całego kraju.

KIR S.A. wprowadziła także szereg nowoczesnych i innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie elektronicznych płatności dedykowanych przedsiębiorstwom. Izba z powodzeniem realizuje usługi Archiwum (elektroniczna archiwizacja dokumentów) oraz wdraża usługi PayByNet adresowane do sklepów internetowych zainteresowanych udostępnieniem klientom szybkiej i bezpiecznej formy płatności bezgotówkowych, których Izba jest gwarantem.


Izba systematycznie poprawia funkcjonalność usług oraz proponuje nowe rozwiązania, które są odpowiedzią na potrzeby rynku. Obecnie KIR S.A. rozpoczęła wdrażanie usługi EBPP (elektronicznej prezentacji rachunków i płatności). Uruchomienie usługi EBPP zrewolucjonizuje sposób regulowania płatności za dostawę masowych usług, takich jak telefon, gaz, energia elektryczna, telewizja kablowa itp., za pośrednictwem kanałów bankowości internetowej

Konkurencja między bankami

O co banki konkurują między sobą?

- o najlepszych klientów

- o najtańszy pieniądz

- o najlepsze kredyty

- o najkorzystniejsze usługi

Reformy z roku 1989 wprowadziły konkurencję między bankami na polskim rynku finansowym. Pierwsze 3 ,lata było mało odczuwalne potem stawała się ona coraz widoczna. Banki zaczęły walczyć miedzy sobą o pozyskanie klientów o depozyty i kredyty. Walka konkurencyjna zaczęła w c oraz większym stopniu określać politykę bakowa. Konkurencja między bankami ma specyficzny charakter. Banki walczą głównie o najlepszych klientów, najtańszy pieniądz z depozytów, najlepsze kredyty, najkorzystniejsze usługi. Jedna z płaszczyzn walki konkurencyjnej jest polityka cenowa. Politykę cenowa można podzielić na 3 segmenty ; 1. Politykę stóp procentowych depozytów, 2. Politykę kosztów kredytu 3. Politykę kosztu operacji pośredniczych. Wiekszyość banków stara się unikać wyniszczającej konkurencji cenowej ale równocześnie chciałaby płacic nieznacznie wiecej niż konkurenci za depozyty uznawane w danym momencie za najkorzystniejsze dla banku. W zakresie kosztu kredytu konkurencja między bankami była do niedawna bardzo mała ale w ciągu ostatnich lat gwałtownie wzrosła. Dotyczy to w szczególności kredytów dla ludności i kredytów budowlano - mieszkaniowych - banki kusza niskimi stopami procentowymi . Banki znajdujące się w najtrudniejszym położeniu chcą się ratować poprzez maksymalizowanie wpływów z kredytów i stosują politykę. Bardzo wysokich stóp procentowych . Dla polskich banków coraz bardziej większego znaczenia nabierają wysokodochodowe operacje pośrednicze. W tym zakresie konkurencja jest silna, ale przejawia się w walce cenowej. Banki usilnie walczą ze sobą o prowadzenie rozliczeń rozliczeń pieniężnych, daje to to bowiem wysokie wpływy. Bardzo istotnym czynnikiem walki konkurencyjnej staje się jakoś obsługi klienta. Ma to podstawowe zanczenie w dziedzinie kredytów dlatego tez wielu dobrych klintów przychodzi do banków o nieco wyższym koszcie kredytów ale lepszej obsłudze przedsiębiorcy oczywiście chętniej płaciliby mniej za kredyty ale jeszcze bardziej cenia sobie szybkość podejmowania decyzji kredytowej i jasno sformułowane wymagania. Istotne znaczenie ma dla nich także elastyczność banku, szczególnie w zakresie warunków spłty kredytu (np. sposobu rozłożenia spłat kapitału i odsetek). Ważnym elementem walki o pozyskanie dobrego klienta jest zakres usług bankowych i polityka dystrybucji usług. Dobry klient preferuje banki o względnie szerokim wachlarzu usłuh bankowych, co prowadzi do poszerzenia ich oferty. Polityka marketingowa prowadzona przez większość polskich banków była niekompletna, nieudolna mało aktywna. Przeznacza się na nią względnie mała ilość środków finansowych. Dla banków konkurentami SA nie tylko inne banki, ale także i instytucje finansowe innego typu. Do tych instytucji finansowych należy kilkanaście typów przedsiębiorstw a przede wszystkim: towarzystwa ubezpieczeniowe, emerytalne inwestycyjne, leasingowe, domy maklerskie, przedsiębiorstwa zarządzania aktywami, pośrednictwa kredytowego, factoringowe. Inne instytucje finansowe prowadzą tez konkurencję z bankami w zakresie wielu operacji pośredniczych. W Polsce widzimy to np. w dziedzinie gwarancji na emisje akcji; gwarancji takich udzielają m.in. towarzystwa ubezpieczeniowe i rozmaite zagraniczne instytucje finansowe. Towarzystwa powiernicze prowadząc operacje akcjami i papierami wart. Dłużnymi pozbawiaja banki części prowizji.a

Współpraca między bankami

Konkurujące między sobą banki są jednocześnie „skazane” na współpracę, maja bowiem wiele wspólnych interesów. Współpraca ta jest w Polsce daleko mniej aktywna niż w większości krajów zachodnich gdzie banki wypracowały formalne i nie formalne mechanizmy współdziałania pozwalające im efektywnie bronić wspólnych interesów. W wielu kluczowych dziedzinach takich jak szkolenie kadr bankowych prowadzenie badan nad nad bankami wpływanie na środki masowego przekazu, efekty wspólnie prowadzonych działań SA dotychczas bardzo małe. W niektórych jednak dziedzinach bankom udało się już osiągnąć znaczne korzyści ze współpracy. Współpracę między bankami ma koordynować Związek Banków Polskich. Powołano go w 1991 roku. Obecnie należą do niego prawie wszystkie banki komercyjne, a także część banków spółdzielczych. Pełni o no funkcję organizatora lobby bankowego występującego w interesie wszystkich lub poszczególnych członków. Rezultatem lobbingu ZBP było np. podejście w 1994 roku przez Ministerstwo Finansów decyzji pozwalającej bankom na tworzenie części rezerw na kredyty w sytuacji nieregularnej z zysku brutto. Do najważniejszych zadań Związku należy współpraca przy przygotowaniu ustaw dotyczących banków. Jedna z nich jest opracowanie od dłuższego czasu nowe prawo bankowe. Instytucje finansowe korzystają z usług bankowych i zapewniają im znaczne źródła dochodów. Olbrzymie przekazy pieniędzy tych instytucji przechodzą przez banki z czym się wiążą oczywiście dochody tych ostatnich. Część tych pieniędzy jest przez pewne okresy czasu lokowana w bankach. Powiązanie banków z instytucjami finansowymi wiąże się z tym iż banki udostępniają im swoja sieć placówek dla wielu z nich niezbędną do działalności. Siec bankowa jest w tym względne niezastapiona instytucje finansowe mogą natomiast wykorzystywać konkurencję między bankami dla uzyskania jak najlepszych warunków podpisywanych umów. W sumie można powiedzieć że banki i inne instytucje finansowe żyją w ścisłej symbiozie, równocześnie prowadząc walkę konkurencyjną w niektórych dziedzinach. Ściśle powiązana miedzy bankami i innymi instytucjami finansowymi doprowadziły w niektórych krajach do utworzenia się układu współzależności nazwanego w uproszczeniu banassurance lub allfinanz; jego najistotniejszym wyrazem jest oferowanie przez banki zintegrowanego pakietu usług finansowych obejmujących rózne produkty(bankowe, ubezpieczeniowe, dworactwo finansowe etc.)

a

---