1 Frezowanie współbieżne, przeciwbieżne

Frezowanie - obróbka mechaniczna skrawaniem za pomocą wirującego narzędzia wieloostrzowego zwanego frezem.

Cechą charakterystyczną frezowania jest ruch obrotowy narzędzia - freza (prostopadle do osi posuwu) z jednoczesnym ruchem posuwistym przedmiotu obrabianego względem freza lub freza względem przedmiotu obrabianego.

F=Fn+Ff Ff- siła posuwu , Fc siła skrawania , Fn- siła normalna , Fn- normalna , Fp- siła odporowa

Frezowanie może być: Współbieżne- kiedy ruch obrabianego przedmiotu jest zgodny z kierunkiem obrotu freza ,ostrze zaczyna skrawać od największego przekroju(zmniejsza się on do zera). Cechy: a) wieksza dokładność b) mniejsze zużycie narzędzia

c)niebezpieczne d) wiór pozostaje na pow. Obrabianej d) istnieje luz funkcjonalny

Przeciwbieżne- kiedy kierunki ruchu przedmiotu i obrotu freza są przeciwne, ostrze zaczyna skrawac od zera do najwiekszgo przekroju. Cechy: a) siła Fn odrywa od stołu wiec potrzebne sa jakies mocowania. b) wiór pozostaje na powierzchni obrabianej

c) metoda bezpieczna d) Ff i Vf przeciwne zwroty e) luz jest kasowany f) przedmiot jest odpychany od narzedzia

2. Struktura narzedzi sciernych

Jest to procetowy udział ziaren sciernych w całkowitej obj. Struktury.

V=Vz+Vsp+Vp=100% Vz-ob. Ziarna Vsp- ob spoiwa Vp-ob. Pór

Wzór na strukturę N=(62-Vz)/2

Wyrózniamy struktury: Zwarta N=0-4 Średnia N=5-8 Luźna N=9-…

3 Opisać układy odniesienia ostrza

Układ odniesienia: zespół płaszczyzn(przechodzących przez jeden punkt) które ukierunkowane są według kierunków ruchów narzędzia.

Ukł.narzedzia- służy do określenia geometrii ostrza narzędzia.

Ukł. Roboczy- służy do określania geometrii narzędzia w warunkach skrawania i jest ukł. Ruchomym.

Ukł. Pomocniczy- ukł. Ustawienia- służy do zorientowania narzędzia względem obrabiarki.

Każdy z nich związany jest z określaniem punktów znajdujących się na krawędzi skrawania i dla każdego punktu leżącego w wzdłuż krawędzi skrawania musza tworzyć oddzielne układy bo każdy punkt ma inne parametry. Położenie płaszczyzn określamy przez podanie kątów.

4 Obliczyć prędkość wypadkowa frezowania

Ve=Vc+Vf

Ve=
Vc-predkosc skrawania Vf- prędkość posuwu

5 Środki smarująco-chłodzące

Doprowadzane są z zewnątrz na wiór, pomiędzy wiór a ostrze.

Chłodzące- schładzanie materiału i odprowadzenie ciepła ze strefy skrawania.

Smarujące- zmniejszenie tarcia ostrza o krawędź i wior.

Obmywające- usuwanie ze strefy skrawania drobnych wiorów i produktów ścierania ostrza.

Chemiczne- zmniejszenie pracy skrawania potrzebnej do przekształcania warstwy skrawanej w wiór na skutek działania chemii.

a) Roztwory wodne: roztwory soli chem i dodatkow syntetycznych, odziały wuja głuwnie chłodząco i zmywająco, stosowane sa tam gdzie wytwarzana jest duza ilość ciepła. b) Oleje: działaja na przyczyny powstawania ciepła- zmniejszaja tarcie ostrza o materiał, najczęściej oleje naturalne stosowane przy małych prędkościach, przy duzej ciągliwości materiału.

c) Emulsje olejowe: zawiesiny kropli oleju emulsyjnego w wodzie, maja dobre właściwości smarujące i chłodzące

e) Chłodziwa lotne: najczęściej sprężone powietrze lub inne gazy stosowane przy obrobce z duzymi prędkościami (intensywne chłodzenie ostrza)

6 Podział obrobki skrawaniem ze względu na metody(rysunki)

Punktowa (bardzo mały styk z przedmiotem)

Kształtowa (odrębne narzedzie do jednego przedmiotu

Obwiedniowa (wykorzystuje się o skomplikowanych kształtów)

7 Zaznaczyc kat natarcia w układzie narzędzia i ukł. Roboczym

Vc-predkosc skrawania, styczna do przedmiotu

α- kat natarcia

8 Cele trzech rodzajów toczenia.

Tokarka kłowa- umożliwia mocowanie przedmiotu w kłach np. wałek- długość dużo większa od średnicy stosowane w prod. Średnio seryjnej i wielko seryjnej. Są 3 rodzaje tokarek kłowych :

Uniwersalne - do obróbki różnorodnych elementów produkcji jednostkowej i mało seryjnej posiadają rozbudowany napęd ruchu głównego

Precyzyjne- do obróbki wykańczającej i otworów gdzie wymagana jest wysoka dokładność kształtu i mała chropowatość.

Wielonożowe, Ciężkie

Tokarka uchwytowa- do obrobki krotkich przedmiotów nie wymagających podparcia kła i konika ,budowane sa w niewielu odmianach konstrukcyjnych, stosowane w produkcji seryjnej obrabiarka jest krutka. Tokarka rewolwerowa- posiadaja głowice narzędziowe w których umieszczamy narzędzia (wymiana jest szybka) stosowana do prod seryjnej ; duza oszczędność czasu, wyrabia się na niej przedmioty o złozonych kształtach. Taokarka tarczowa- stosowana do obrobki przedmiotów o duzej średnicy i małej długości (tarcze obrecze) oraz przedmiotow o nie regularnych kształtach. Tokarka karuzelowa- do bardzo duzych przedmiotów (tarcza) mogą mieć one kilka suportów nażedziowych umożliwiające równocześnie toczenie wieloma nozami

9.Obciaganie ściernicy

Polega na usuwaniu warstwy wierzchniej ściernicy. Wykonywane jest wówczas gdy zachodzi potrzeba wyrównania ściernicy,ostrzenia(przywrocenia wartości skraawajacych) lub oczyszczenia powierzchni roboczej ściernicy albo gdzy trzeba nadac odpowiedni kształt powiezchni roboczej ściernicy.

Sposoby obciągania:

Diamentowe- stosowane zazwyczaj do obciągania ściernic normalnie stepionych. Nie diamentowe- stosowane zazwyczaj do wstepnego obciągania ściernic nadmiernie stepionych.

10. Ocena powierzchni obrabianej;

Na jakość powierzchni obrabianej maja wpływ:

Stan nierówności powierzchni: -chropowatość - falistość -przyleganie powierzchni - kierunkowość struktury -skazenia

Stan warstwy wierzchniej: -zaleganie naprężeń - stopien zgniotu - grubosc warstwy zgniotu

Stan powierzchni przy toczeniu zalezy w duzej mierze od wartości posuwu oraz geometrii ostrza.

Przyleganie powierzchni - suma punktow przylegających do powierzchni na odcinku pomiarowym

Falistosc - jest to stosunek długości fali do wysokości L do H jasli L/H wieksze od 40 to mamy falistość a gdy poniżej to chropowatość.

Kierunkowość struktury: Jednokierunkowa - ślady się nie nakładają, Wielo kierunkowa- ślady mogą się nakładać, Bezkierunkowa

11 = 6

12 Obróbka scierna - rodzaje i efekty:

Gładzenie- nazywa się również honowaniem, stosowane do powierzchni wewnętrznych, cylindrycznych narzedzie w postaci głowicy z osełkami, prędkość głowicy jest nie wielka ale wykorzystuje duze skoki karzde ziarno może zakreślać rozne drogi tory przemieszczenia się ziaren sciernych osełek względem przedmiotu obrabianego sa liniami śrubowymi.

Dogładzanie oscylacyjne- (super finish) jest stosowane do obrobki wykańczającej tych powierzchni do których jest wymagana bardzo mała chropowatość(Ra= 0,08 ¸0,01 mm.) i duza nośność, narzędzia to drobnoziarniste osełki scierne , wykonuje ruch oscylacyjny o niewielkiej wartości amplitud ale ale z duza częstotliwością obróbkę najlepiej prowadzic w kierunku prostopadłym do poprzednio ukształtowanej struktury.Proces zatrzymuje się samoczynnie bo nacisk jednostkowy maleje i staje się zbyt mały by było szlifowanie ,stosuje się to do zmniejszenia chropowatości powierzchni.

Docieranie- jest stosowane do obrobki wykanczjacej pow w których wymagana jest mała chropowatość i duza dokładność wymiarowa, mogą być obrabiane pow wewnętrzne i zew. Role ostrzy spełniaja ziarna ścierniwa wykonujące złozone ruchy względem przedmiotu obrabianego, ruch ziaren jest tak dobierany tak aby tory poszczególnych ziaren sciernych nie tworzyły skupisk i nie pokrywały się .

13 rys

14 -> 9

15 Narzedzia potrzebne do wykonania otworu H7: a)Wiertarka stołowa b) Rozwiertak wykończający lub tokarka

16 -ZAD

17 Podać kryteria zużycia ostrza

Zużycie ostrza wystepuje zarówno na powierzchni natarcia jak i na pow. Przyłożenia. Zużycie się ostrza polega na odrywaniu się jego czesci.

- zużycie mechaniczno -scierne: przekroczenie doraźnej lub zmęczeniowej wytrzymałości ostrza spowodowane również przez tarcie i przy zbyt duzym statycznym oddziaływaniu sił tarcia oraz duzych obciążeniach mechanicznych.

-zużycie adhezyjne : w wyniku silnego przywierania wióra do ostrza wystepuje duze działanie sił adhezyjnych, ale jednoczesnie przy duzej prędkości skrawania wiazania adhezyjne sa zrywane ale wyrywane sa tez czesci narzędzia.

- zuzycie dyfuzyjne: szkodliwe przenikania atomow pomiedzy przedmiotem obrabianym a narzędziem, ostrze staje się bardziej miękkie, zalezy od temperatury w jakiej odbywa się skrawanie, atomy z ostrza przenikaja do materiału zwiększają jego twardosc.

- zuzycie cieplne: polega na zmianach wartości materiału pod wpływem przekraczania dopuszczalnej temperatury skrawania i przekraczania możliwości skrawanych powoduje pogorszenie właściwości skrawanych. Nastepuje uplastycznienie materiału ostrza (traci właściwości)

- zuzycie chemiczne: ciagłe powstawanie i usuwanie czasteczek tlenkow , siarczkow i azotkow w wyniku czego nastepuje zużycie ostrza.

18 Honowanie

Gładzenie - obróbka wykańczająca bardzo dokładnych otworów walcowych, zwłaszcza cylindrów.

Narzędzie jest wyposażone w kilka lub kilkanaście osełek i wykonuje ruch obrotowy i posuwisto-zwrotny. Gładzenie umożliwia uzyskanie dużej dokładności wymiarowej i chropowatości Ra=0,32-0,04µm.

Narzędziem stosowanym do gładzenia otworów jest głowica wyposażona na obwodzie w trzy do dwanaście pilników ściernych. Podczas gładzenia głowica połączona przegubowo z wrzecionem obrabiarki wykonuje ruch obrotowy oraz posuwisto-zwrotny. Skojarzenie tych ruchów powoduje, że każde ziarno pilnika zakreśla linie śrubową. Prędkość obrotowa głowicy nie powinna być wielokrotnością podwójnych suwów głowicy mamy wtedy pewność, że każde ziarno pilnika nie trafi na te same tory obróbki.

Wynik gładzenia zależy od:

a) materiału pilników ściernych, b) kąta przecięcia śladów, c) rodzaju cieczy chłodząco-smarującej, d) nacisku powierzchniowego.

e) materiału i wykruszonych ziaren ściernych.

19 Dogładzanie oscylacyjne:

Dogładzanie oscylacyjne (superfinisz) jest stosowane do obróbki wykańczającej powierzchni wewnętrznych i zewnętrznych, od których jest wymagana bardzo mała chropowatość (Ra= 0,08 ¸0,01 mm.) i duża nośność. Narzędziami do dogładzania oscylacyjnego są głowice wyposażone w drobnoziarniste osełki ścierne. Dogładzanie oscylacyjne jest bardzo wydajne, czas dogładzania powierzchni wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu sekund.

20 Rodzaje wiertarek

Stołowe-mocowane sa na stołach warsztatowych i służa do wiercenia otworów o mniejszych średnicach (d<15 mm)ruch główny ma tu naped mechaniczny a ruch posuwowy reczny. Słupowe- maja korpus w postaci wydrazonego słupa, położenie przedmiotu regulije się stołem, naped ruchu posuwowego jest zazwyczaj reczny d<25 mm niekiedy d< 40. Kadłubowe- maja korpus w postaci kadłuba o konstrukcji skrzynkowej. Ruchomy wrzeciennik i stół. Promieniowe- przeznaczone do wykonywania otworow o średnicy d<63mm w przedmotach duzych i ciezkich które ciezko jest przesunąć po stole wiertarskim. ruchomy wrzeciennik umieszczony na ramieniu , posiada dwa silniki jeden do ruchu posówowego a drugi napedza wrzeciono. Rewolwerowe- sa obrabiarkami półautomatycznymi do wielo zabiegowej obrobki otworów, posiadaja głowice szescio pozycyjna.

Wielowrzecionowe- wyposażone sa w głowice wielowrzecionowe umożliwiające rownoczesna prace wielu wrzecion w których mocowane sa wiertła.

21 Rodzaje materiałow narzędzia

Można je podzielić na dwie grupy:

-stosowane do wytwarzania ostrzy narzedzi wykonujących obróbkę wiorowa

-stosowane do wytwarzania narzedzi wykonujących obróbkę scierna( tak zwne materiały scierne)

• Konwencjonalne

- stal narzedziowa

-stal szybkotnaca

• Na osnowie fazy wiazacej

- wegliki spiekowe

- cermetale

• Ceramiczne

- ceramika

- super twarde

---