I. CEL OCHRONY I RODZAJE ZAGROŻEŃ

Pod pojęciem obiektu należy rozumieć budynek lub zespół budynków i urządzeń rozmieszczonych
na określonym obszarze.

Ze względu na ważność obiekty można podzielić na:

• ważne dla obronności państwa, obejmujące w szczególności: zakłady produkcji specjalnej; zakłady produkujące uzbrojenie, urządzenia i sprzęt wojskowy; magazyny rezerw państwowych itp.,

• ważne dla interesu gospodarczego państwa, obejmujące w szczególności: zakłady wydobywające surowce mineralne; porty morskie i lotnicze; banki itp.,

• ważne dla bezpieczeństwa publicznego, obejmujące w szczególności: obiekty mające istotne znaczenie dla funkcjonowania aglomeracji miejskich, jak elektrownie i ciepłownie; zakłady produkujące materiały wybuchowe, toksyczne bądź chemiczne, rurociągi paliwowe, linie energetyczne
  i telekomunikacyjne itp.,

• ważne dla innych ważnych interesów państwa, obejmujące w szczególności zakłady o unikalnej produkcji gospodarczej; obiekty i urządzenia telekomunikacyjne, pocztowe oraz telewizyjne i radiowe, muzea; archiwa państwowe itp.,

Ze względu na zajmowaną przestrzeń i kształt obiekty dzielą się na:

• powierzchniowe, jak budowle i wszelki urządzenia techniczne z przyległym do nich terenem,

• linearne, jak trasy komunikacyjne, linie energetyczne i telekomunikacyjne, rurociągi paliwowe itp.,

Ochrona obiektu to zespół przedsięwzięć zapobiegających przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu oraz nie dopuszczających do wstępu osób nieuprawnionych.

Ochronę obiektów organizuje się z zasady w trzech strefach: wewnętrznej, zewnętrznej i peryferyjnej.

• Strefa ochrony wewnętrznej obejmuje chroniony budynek (stref organizuje się tyle, ile znajduje się chronionych budynków w obiekcie).

• Strefa ochrony zewnętrznej obejmuje obszar poza budynkiem do ogrodzenia ich granicy terenu.

• Strefa ochrony peryferyjnej jest obszarem poza ogrodzeniem lub granicą terenu. Strefę tę wyznacza się zazwyczaj, gdy pojawienie się osób postronnych w terenie obiektu jest stosunkowo rzadkie
  (obiekty znajdują się z dala od zwartych zabudowań, szlaków komunikacyjnych itp.). Osoby postronne mają prawo przebywania w tej strefie. Niekiedy mogą być one informowane (tablice informacyjne)
  o fakcie przebywania w pobliżu obiektów chronionych (specjalnych) i poddawane pewnym obostrzeniom, np. poprzez zwiększoną częstotliwość kontroli dokumentów tożsamości.

Zagrożenia związane z działalnością przestępczą osób mogą mieć charakter zarówno zagrożenia wewnętrznego jak i zewnętrznego.

Zagrożenia wewnętrzne mają najczęściej postać kradzieży produktów, surowców, podzespołów, części itp. jest to tzw. pracownicze zagarnięcie mienia. Działalność ta może mieć charakter indywidualny lub zorganizowany. Indywidualna działalność przestępcza jest stosunkowo łatwa do wykrycia. W przypadku działania na terenie obiektu zorganizowanych grup przestępczych, należy podjąć szerokie działania
o charakterze profilaktycznym, a przede wszystkim działania ochronne. Powinny to być działania opanowane, dobrze zorganizowane i skutecznie kierowane.

Zagrożenia zewnętrzne, to przede wszystkim:

• kradzieże (kradzież z włamaniem) wyrobów gotowych, półfabrykatów, surowców,

• kradzieże (kradzież z włamaniem)wartości pieniężnych,

• zniszczenie, kradzieże, kopiowanie dokumentów technicznych, ekonomicznych, urządzeń prototypowych, programów komputerowych,

• zniszczenia (uszkodzenie) budynków, wyrobów gotowych, półfabrykatów, surowców, materiałów niebezpiecznych, urządzeń i instalacji przez wzniecenie pożaru, spowodowanie wybuchu, rozbicie
  i inne niszczące działania,

• ataki na personel.

Działalność ta może przejawiać się w aktach indywidualnych i zorganizowanych.

W niektórych przypadkach działalność przestępcza wewnątrz obiektu i pochodząca z zewnątrz obiektu mogą być ze sobą powiązane (grupa przestępcza działająca na wewnątrz obiektu może być wspierana przez osoby działające z zewnątrz bądź grupa przestępcza działająca z zewnątrz obiektu może posiadać informatora lub wspólników wewnątrz obiektu).

II. FORMY WYKONYWANIA ZADAŃ OCHRONNYCH

Zgodnie z ustawą, ochrona osób i mienia realizowana jest w formie:

1. bezpośredniej ochrony fizycznej:

• stałej lub doraźnej,

• polegającej na stałym dozorze sygnałów przesyłanych, gromadzonych i przetwarzanych
  w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych;

• zabezpieczenia technicznego, polegającego na:

• montażu elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych, sygnalizujących zagrożenie chronionych osób i mienia,

• montażu urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia.

Skuteczną ochronę obiektu osiąga się przez:

• właściwie zorganizowany system ochrony,

• sprawność działania służby ochronnej,

• aktywność działań ochronnych.

System ochrony obiektu to służba ochrony fizycznej (pracownicy ochrony) wspomagana przez zespół specjalistycznych środków technicznych zorganizowanych według określonych zasad taktycznych.

Elementami systemu ochrony są:

• służba ochrony fizycznej: szef ochrony, zastępca szefa ochrony, dowódca zmiany, wartownicy,

• środki ochrony technicznej.

Podstawowymi rodzajami służby w ochronie są: posterunki stałe, posterunki doraźne, patrole, obchody, grupy interwencyjne oraz zasadzki.

• Posterunek stały - wystawia się w miejscu wymagającym ochrony całodobowej, np. w bramie wjazdowej lub w określonej z góry porze doby, np. po zamknięciu magazynu.

• Posterunek doraźny - wystawia się w miejscu, które wymaga ochrony natychmiastowej.

• Patrol - wykonuje zadania ochrony odcinka obszaru po wyznaczonej trasie.

• Obchód - przeprowadza się w celu skontrolowania sposobu wykonywania zadań ochronnych przez pracowników ochrony oraz rozpoznania aktualnego stanu bezpieczeństwa jednostki.

• Grupa interwencyjna - podejmuje działania w zakresie ochrony osób i mienia na wezwanie (informację) do określonego miejsca.

• Zasadzka - jest to rodzaj ukrytego posterunku, który wystawia się tylko w przypadku zaistnienia uzasadnionych podejrzeń o zamiarze dokonania akcji destrukcyjnej w obiekcie lub włamania.

Skład osobowy służby ochrony fizycznej zależy m.in. od wielkości danego obiektu, charakteru obiektu, konfiguracji i pokrycia terenu, stopnia zagrożenia przestępczością, posiadanych sił itp.

Techniczne środki ochrony (zabezpieczenia mechaniczne i elektroniczne) zostaną omówione w dalszej części.

III. ZADANIA I OBOWIĄZKI PRACOWNIKA OCHRONY

1. Zadania i obowiązki pracownika ochrony związane z kontrolą ruchu osobowego.

Celem kontroli ruchu osobowego jest niedopuszczenie do przebywania w chronionym obiekcie osób nieuprawnionych oraz niedopuszczenie do wyjścia z chronionego obiektu osób, wobec których istnieje podejrzenie dokonania czynu przestępczego. Kontrola ruchu osobowego realizowana jest poprzez ustalanie uprawnień osób do wejścia (wyjścia), wjazdu (wyjazdu), i przebywania na terenie chronionego obiektu. Uprawnienia ustala się na podstawie dokumentów (np. przepustek, identyfikatorów i innych dokumentów), określonych we właściwych przepisach prawa. Pod tym pojęciem należy przede wszystkim rozumieć przepisy tzw. prawa zakładowego, wydawane przez zarządzającego obiektem (np. regulaminy, instrukcje).

Dokumentami uprawniającymi do wstępu na teren ochranianego obiektu mogą być:

• przepustka stała,

• przepustka tymczasowa,

• przepustka jednorazowa,

• legitymacja służbowa,

• identyfikator,

• karta magnetyczna

• inne dokumenty.

Dokumenty te powinna wystawiać osoba zarządzająca obszarem lub obiektem. Może ona także ustnie lub pisemnie upoważnić osobę do przebywania na obszarze lub w obiekcie chronionym.

• Przepustka stała - uprawnia do wejścia na teren obiektu osoby zatrudnionej w nim na czas nie określony. Na przepustce stałej można podać symbol oznaczający prawo wejścia na teren określonego działu, szczególnie gdy w obiekcie występuje produkcja specjalna.

• Przepustka tymczasowa - uprawnia do wejścia na teren obiektu osoby zatrudnionej w nim czasowo lub inne osoby wykonujące określone prace (np. pracownicy innej firmy prowadzący określone prace na rzecz ochranianego obiektu). Ważna jest wraz z dokumentem osobistym. Wejście do wydzielonej strefy ochronnej, do pomieszczeń objętych tajemnicą państwową lub służbową, pomieszczeń archiwum osoby nie zatrudnionej w obiekcie osoby może mieć miejsce tylko w asyście osoby wyznaczonej przez kierownika jednostki.

• Przepustka jednorazowa - uprawnia do wejścia na teren obiektu osoby świadczące jednorazowe usługi dla jednostki chronionej, interesantów udających się do określonych komórek organizacyjnych oraz osoby odwiedzające pracowników jednostki. Przepustki wydaje się na podstawie dokumentu tożsamości (np. dowód osobisty, paszport, książeczka wojskowa, prawo jazdy). Należy na niej odnotować datę i godzinę wejścia oraz datę, godzinę i podpis osoby przyjmującej daną osobę. Przepustkę zdaje się przy opuszczaniu obiektu.

• Legitymacja służbowa - uprawnia do wejścia na teren obiektu osoby posiadające wymienione legitymacje służbowe (np. do obiektów wojskowych, Policyjnych, służby więziennej, bankowych, pocztowych itp.).

• Identyfikator - wydawany jest osobom zatrudnionym w obiekcie na czas nieokreślony lub tymczasowo. Istnieje wówczas obowiązek noszenia go w widocznym miejscu. Zawiera on podstawowe dane pracownika oraz zdjęcie.

• Karta magnetyczna - wydawana jest pracownikom stałym, zatrudnionym w wydzielonych strefach ochronnych, niezależnie od posiadanej przepustki stałej (np. archiwum, kancelaria tajna itp.), chronionych przy zastosowaniu kontroli dostępu wydzielonych hal. Karta zawiera zakodowane podstawowe dane pracownika i spełnia rolę szczególnej przepustki uprawniającej do wejścia do określonej strefy, po uprzednim wprowadzeniu do czytnika kart magnetycznych, który jest podłączony do systemu kontroli dostępu.

• Inne dokumenty - np. karta identyfikacyjna wydawana wraz z przepustką jednorazową na podstawie dokumentu tożsamości. Nosi się ją w widocznym miejscu. Wydaje się ją uczestnikom zjazdów, konferencji, sympozjów, szkoleń itp. przy opuszczaniu obiektu podlega zwrotowi wraz z przepustką jednorazową.

Do zadań i obowiązków pracownika ochrony w zakresie kontroli ruchu osobowego należy w szczególności:

• sprawdzenie, czy osoby wchodzące na teren obiektu posiadają przepustkę, identyfikator albo inny dokument uprawniający do przebywania w obiekcie chronionym, wystawiony przez osobę zarządzającą tym obiektem,

• kierowanie osób, które nie posiadają wymaganych dokumentów do biura przepustek w celu wydania przepustki jednorazowej (karty identyfikacyjnej) - jeśli ich wejście na teren obiektu jest uzasadnione,

• niedopuszczenie do wejścia na teren obiektu osób będących pod wpływem alkoholu,

• dokonywanie wyrywkowej kontroli osób wchodzących do obiektu, czy nie posiadają przedmiotów niebezpiecznych lub alkoholu poprzez zwrócenie się do tych osób o dobrowolne okazanie bagażu
  (np. teczki) lub wyjęcie przedmiotów z kieszeni ubrania,

• dokonywanie wyrywkowej kontroli osób opuszczających teren obiektu czy nie posiadają przedmiotów, które mogą pochodzić z przestępstwa poprzez zwrócenie się do tych osób jak wyżej,

• sprawdzenie, czy osoby opuszczające obiekt posiadają przepustki lub inne dokumenty uprawniające
  je do wyjścia,

• legitymowanie osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia przeciwko dobrom powierzonym ochronie (np. osoba opuszcza obiekt z przesadnie wypchanymi kieszeniami ubrania),

• ujęcie osoby w przypadku uzasadnionego przypuszczenia, że osoba ta popełniła przestępstwo lub wykroczenie w chronionym obiekcie. W tym przypadku dozwolone jest zewnętrzne obszukanie osoby, którego celem jest wykluczenie posiadania przez osobę ujętą przedmiotów niebezpiecznych,
  które mogą zagrażać pracownikowi ochrony. Jego celem nie jest więc odebranie i zabezpieczenie przedmiotów pochodzących z przestępstwa. Dlatego też nie należy, np. wkładać rąk do kieszeni ubrania osoby ujętej, a polecić jej wyjąć te przedmioty,

• sprawdzenie, czy osoby przebywające w obiekcie po godzinach pracy są do tego upoważnione,

• wydawanie i przyjmowanie od pracowników kluczy do poszczególnych pomieszczeń i rejestrowanie tego faktu w odpowiednich dokumentach,

• zamykanie i otwieranie drzwi wejściowych i bram wjazdowych w godzinach określonych przez zarządzającego obiektem.

Podczas kontroli ruchu osobowego mogą zaistnieć sytuacje wymagające zatrzymanie osoby podejrzanej
o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia i jej obszukania. Wówczas pracownika ochrony obowiązują następujące zasady:

• obszukanie takiej osoby może przeprowadzić tylko i wyłącznie pracownik ochrony tej samej płci,

• przed dokonaniem obszukania należy pouczyć i poinformować tę osobę o przyczynach obszukania,

• obszukanie takie należy przeprowadzić w wyodrębnionym pomieszczeniu,

• fakcie ujęcia osoby i posiadania przez nią przedmiotów nielegalnych należy powiadomić przełożonego (dowódcę zmiany) i za jego pośrednictwem Policję.

Ustawa o ochronie osób i mienia nie upoważnia pracowników ochrony do przeglądania zawartości bagaży, odzieży osób, ładunku i miejsc, w przypadku podejrzenia że mienie chronione jest bezprawnie wynoszone, wywożone lub ukryte, albo czy nie wnoszone lub wwożone materiały niebezpieczne i zabronione.

Projekt Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 marca 2000r o zmianie ustawy o ochronie osób i mienia przewidywał aby w art. 36 ust. 1 po pkt. 2 dodać 2a w brzmieniu zezwalającym pracownikom ochrony podejmowanie wyżej wymienionych czynności. Dotychczas jednak ustawodawca nie uwzględnił proponowanych zmian.

2. Zadania i obowiązki pracownika ochrony związane z kontrolą ruchu materiałowego.

Prawo wjazdu na teren obiektu oraz wyjazdu mają wszystkie pojazdy posiadające przepustki zgodnie
z wzorami znajdującymi się w punktach kontroli (biurach przepustek) oraz pojazdy, których dysponenci uzyskali zgodę kierownika jednostki.

Wwożenie środkami transportu lub wnoszenie na teren obiektu oraz wywożenie lub wynoszenie materiałów, wyrobów, urządzeń, przedmiotów, może odbywać się tylko na podstawie dokumentów określonych w instrukcji kontroli ruchu osobowego i materiałowego, jak np. „Przepustka materiałowa jednorazowa uprawniająca do przewiezienia produktów - materiałów wg wykazu……”, „Przepustka jednorazowa uprawniająca do wnoszenia (wynoszenia) określonego przedmiotu….”, „WZ” - dokument potwierdzający przekazanie środka trwałego, „faktura”, „polecenie wydania towaru”, „polecenie przemieszczenia materiału międzymagazynowego”, „dokumenty spedycyjne”, „dokumenty przewozowe”.

Dokumenty te posiadają cechy umożliwiające pełną identyfikację mienia: miejsce, datę wystawienia, podpis i pieczątkę osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu, dane odbiorcy, dane nabywcy, cechy charakterystyczne towaru (symbol, nazwę, oznakowanie, ilość, opakowanie), oznaczenie środka transportu.

Do zadań i obowiązków pracownika ochrony związanych z kontrolą ruchu materiałowego należy
w szczególności:

1. Kontrola pojazdów wjeżdżających do obiektu - które wjeżdżają na teren obiektu po określone mienie lub dostarczają mienie do obiektu. W związku z tym pracownik ochrony powinien:

• sprawdzić, czy pojazd wjeżdżający na teren obiektu jest do tego uprawniony (np. posiada przepustkę, należy do jednostki chronionej, znajduje się na liście pojazdów uprawnionych do wjazdu),

• sprawdzić, czy towar znajdujący się w pojeździe jest zgodny z dokumentacją,

• sprawdzić rodzaj towaru znajdującego się w pojeździe, zwracając uwagę na to czy towar ten nie jest niebezpieczny,

• wpisać do prowadzonego przez jednostkę chronioną rejestru fakt wjazdu pojazdu (np. czas wjazdu, rodzaj i numery pojazdu, rodzaj i ilość wwożonego ładunku itp.).

1. Kontrola pojazdów wyjeżdżających z obiektu - wywożących określony towar stanowiący własność ochranianej jednostki oraz pojazdów, które pozostawiły wwieziony towar. W związku z tym pracownik ochrony powinien:

• sprawdzić, czy w wyjeżdżającym pojeździe znajduje się towar na który kierowca bądź dysponent posiada dokumenty uprawniające do wywozu,

• sprawdzić zgodność przewożonego ładunku (towaru) z dokumentami (co do ilości i rodzaju),

• odebrać od kierowcy lub dysponenta kopię dokumentów uprawniających do wyjazdu pojazdu
  z terenu obiektu,

• odnotować fakt wyjazdu (data i godzina, rodzaj i numer pojazdu, rodzaj i ilość towaru)
  w prowadzonym rejestrze.

Poza tym, na teren ochranianego obiektu mogą również wjeżdżać i wyjeżdżać inne pojazdy, które np. wykonują specjalistyczne usługi dla jednostki chronionej. Wobec tego rodzaju pojazdów pracownik ochrony powinien postępować zgodnie z podanymi zasadami. W przypadku stwierdzenia niezgodności przewożonego ładunku (towaru) z dokumentami, należy pojazd zatrzymać i powiadomić dowódcę zmiany i za jego pośrednictwem kierownika jednostki chronionej.

3. Zadania i obowiązki pracownika ochrony związane z kontrolą przestrzegania przepisów ustawy
   o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi uznaje życie obywateli w trzeźwości za niezbędny warunek moralnego i materialnego dobra narodu.

W myśl art. 14 ust.1 pkt. 2 ustawy sprzedaż, podawanie i spożywanie napojów alkoholowych na terenie zakładów pracy oraz miejsc zbiorowego żywienia pracowników jest zabronione.

Zabrania się również wnoszenia napojów alkoholowych na teren zakładów pracy a także obiektów
lub miejsc objętych zakazem wnoszenia napojów alkoholowych (art.16 ust. 1 ustawy).

W myśl rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 11 maja 1983 r. w sprawie zasad i trybu postępowania w razie wnoszenia napojów alkoholowych na tereny objęte zakazem ich wnoszenia, § 1 pkt 2 - kierownik zakładu pracy lub obiektu powinien zapewnić niezbędną informację o zakazie wnoszenia napojów alkoholowych oraz rygorach niezastosowania się do tego zakazu.

Na żądanie pracownika, o którym mowa wyżej, kierownik zakładu pracy lub osoba przez
niego upoważniona jest obowiązana zapewnić przeprowadzenie badania stanu trzeźwości pracownika
(art. 17 ust. 3 ustawy).

Jeżeli zachodzi podejrzenie, że przestępstwo lub wykroczenie zostało popełnione po spożyciu alkoholu, osoba podejrzana może być poddana badaniu koniecznemu w celu ustalenia zawartości alkoholu w organizmie (np. za pomocą alkomatu), w szczególności zabiegowi pobrania krwi. Zabiegu pobrania
krwi dokonuje fachowy pracownik służby zdrowia (art. 47 ust. 1 ustawy).

Stan po spożyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

• stężenia we krwi od 0,2 ^o/_oo do 0,5 ^o/_oo alkoholu we krwi albo

• obecność w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1dcm³.

Stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

• stężenia we krwi powyżej 0,5 ^o/_oo alkoholu albo

• obecność w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dcm³.

Określone zadania i obowiązki związane z kontrolą przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości
i przeciwdziałania alkoholizmowi, spoczywają także na pracownikach ochrony. Do ich zadań i obowiązków należy w szczególności:

• sprawdzanie, czy na teren chronionego obiektu nie jest wnoszony (wwożony) alkohol,

• niedopuszczenie do wejścia (wjazdu) na teren obiektu osób, które wbrew zakazowi wnoszą (wwożą) napoje alkoholowe,

• niedopuszczenie do wejścia (wjazdu) na teren obiektu osób znajdujących się w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości,

• reagowanie w przypadkach spożywania napojów alkoholowych na terenie chronionego obiektu,

• dokonywanie w uzasadnionych przypadkach kontroli stanu trzeźwości za pomocą atestowanych urządzeń,

• wezwanie osoby będącej w stanie po użyciu alkoholu i zakłócającej porządek do opuszczenia obiektu,

• powiadomienie przełożonych o faktach naruszenia przepisów ustawy,

• powiadomienie Policji o popełnieniu przestępstwa gdy na terenie chronionego obiektu - zakładu pracy - miało miejsce sprzedawanie lub podawanie napojów alkoholowych.

1. Zadania i obowiązki pracownika ochrony związane z kontrolą przestrzegania przepisów przeciwpożarowych.

Problematykę ochrony przeciwpożarowej reguluje ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej oraz akty wykonawcze.

Art. 3 ust. 1 ustawy stanowi, iż osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja korzystająca z …. Budynku lub obiektu obowiązane są zabezpieczyć użytkowany budynek lub obiekt przed zagrożeniem pożarowym.

Jednocześnie w ust. 2 tegoż artykułu stanowi, iż właściciel, zarządca lub użytkownik ponosi odpowiedzialność za naruszenie przepisów przeciwpożarowych w trybie i na zasadach określonych
w stosownych przepisach.

Właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu, budynku lub terenu, zapewniając ochronę przeciwpożarową, obowiązany jest w szczególności:

• przestrzegać przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,

• wyposażyć budynek, obiekt w sprzęt gaśniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach,

• zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,

• przygotować budynek, obiekt do prowadzenia akcji ratowniczej,

• ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru.

Przepisy przeciwpożarowe zabraniają w obiekcie w szczególności:

• używanie otwartego ognia i palenia tytoniu w strefach zagrożonych pożarem lub wybuchem,

• użytkowania elektrycznych urządzeń grzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym,

• stosowania do osłony punktów świetlnych materiałów palnych,

• instalowania opraw oświetleniowych oraz sprzętu instalacji elektrycznych (wyłączniki, przełączniki, gniazda wtyczkowe) bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli jego konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem,

• składowania materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących do ewakuacji,

• ustawianie w klatkach schodowych jakichkolwiek przedmiotów utrudniających ewakuację,

• zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie,

• uniemożliwienie i ograniczanie dostępu do urządzeń przeciwpożarowych takich jak: stałe i półtłuste urządzenia gaśnicze i zabezpieczające instalacje sygnalizacyjno - alarmowe, hydranty, zawory hydrantów, zbiorniki wodne, klapy przeciwpożarowe, urządzenia do usuwania dymów i gazów pożarowych oraz urządzeń uruchamiających instalacje gaśnicze i sterujących takimi instalacjami wpływowymi na zmniejszenie bezpieczeństwa pożarowego obiektu, wejść ewakuacyjnych, wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego oraz głównych zaworów gazu.

W zależności od stanu skupienia spalających się podczas pożaru materiałów i charakteru ich spalania pożary klasyfikuje się na grupy: A, B, C, D i E oraz stosuje się następujące zasady przy ustalaniu rodzaju sprzętu gaśniczego:

• grupa A: pożary ciał stałych pochodzenia organicznego, przy spalaniu których występuje zjawisko spalania żarowego (np. drewno, koks, węgiel, papier - stosuje się gaśnice pyłowe lub pianowe,

• grupa B: pożary cieczy palnych i substancji stałych topiących się wskutek ciepła wytwarzającego się przy pożarze (np. wosk, benzyna, alkohole, tłuszcze, lakiery, stosuje się zamienne gaśnice płynowe, pianowe, śniegowe, proszkowe lub halonowe),

• grupa C: pożary gazów palnych (np. propan, acetylen, gaz ziemny) stosuje się zamiennie gaśnice proszkowe, śniegowe, halonowe,

• grupa D: pożary metali lekkich (np. magnez, sód, potas, lit) stosuje się gaśnice proszkowe do tego celu przeznaczone,

• grupa E: pożary urządzeń elektrycznych pod napięciem i innych materiałów znajdujących się w pobliżu tych urządzeń - stosuje się zamiennie gaśnice śniegowe, halonowe lub proszkowe.

Zakwalifikowanie pożaru do właściwej grupy, poparte odpowiednią wiedzą na temat środków gaśniczych i zasad ich działania pozwoli w sposób możliwie najskuteczniejszy przeprowadzić akcję gaśniczą.

Zagadnienia związane z ochroną przeciwpożarową wchodzą w zakres czynności ochronnych, a ich stopień jest uzależniony od charakteru chronionego obiektu oraz umowy zawartej ze zleceniodawcą
w zakresie odpowiedzialności służby ochrony fizycznej.

Pracownik ochrony, przystępując do wykonywania zadań ochronnych powinien zapoznać się
z przepisami z zakresu ochrony przeciwpożarowej, a w szczególności z zasadami bezpiecznego
zachowania się na terenie chronionego obiektu i trybem postępowania w sytuacjach zagrożenia pożarowego.

Do szczegółowych zadań i obowiązków pracownika ochrony należy:

• znajomość i zrozumienie sygnału alarmowego nadawanego z automatycznego wykrywania
  i przekazywania informacji o pożarze,

• umiejętność prawidłowego obsługiwania urządzeń do tłumienia ognia, usuwania dymów i gazów pożarowych,

• znajomość rozmieszczenia i rodzaju sprzętu gaśniczego i ratowniczego, bądź środków gaśniczych będących na wyposażeniu chronionego obiektu, zapewniających skuteczną ochronę przeciwpożarową,

• znajomość dróg ewakuacyjnych i sposobu ewentualnej ewakuacji z obiektu na wypadek powstania zagrożenia pożarowego,

• prowadzenie ewakuacji osób z obiektu w przypadku powstania zagrożenia pożarowego,

• zwracanie uwagi, czy osoby przebywające na terenie obiektu stosują się do przepisów przeciwpożarowych,

• reagowanie na wszelkiego rodzaju naruszenia zasad i przepisów pożarowych,

• informowanie przełożonych o dostrzeżonych nieprawidłowościach w zakresie ochrony przeciwpożarowej.

Praktyka wskazuje, że pracownik ochrony najczęściej jest pierwszym, który zauważa pożar. Stąd jego działania, szczególnie w początkowej fazie rozwoju pożaru, są bardzo ważne z punktu widzenia dalszego rozprzestrzeniania się pożaru.

4. Zadania i obowiązki pracownika ochrony związane z ujęciem sprawcy przestępstwa lub wykroczenia.

Uprawnienia do ujęcia sprawcy przestępstwa lub wykroczenia określa art. 243 kodeksu postępowania karnego oraz art. 1 pkt. 3 ustawy o ochronie osób i mienia

W myśl art.243 § 1 kpk „każdy ma prawo ująć osobę na gorącym uczynku przestępstwa lub w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa, jeżeli zachodzi obawa ukrycia się tej osoby lub nie można ustalić jej tożsamości”. Osobę ujętą należy niezwłocznie oddać w ręce Policji (§ 2).

Z treści art. 36 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie wynika, że uprawnienie do ujmowania osób zagrażających chronionym dobrom istnieje w przypadku, kiedy równocześnie spełnione są następujące przesłanki:

• istnieje zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także chronionego mienia,

• zagrożenie jest bezpośrednie i ma charakter oczywisty. Oczywisty to nie budzący wątpliwości, bezsporny, pewny, nie może opierać się na domniemaniu, że ma nastąpić,

• osobę ujmuje się w celu oddania Policji.

Pracownik ochrony ma więc szersze uprawnienia w porównaniu z tzw. uprawnieniami obywatelskimi.
Nie musi ograniczać swoich czynności wyłącznie do sprawcy przestępstwa, którego ujęto na gorącym uczynku przestępstwa lub w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa. Nie ma też obowiązku zwolnić osoby ujętej w przypadkach, kiedy nie ma obawy jej ukrycia się oraz ustalona jest jej tożsamość.

W zasadzie, uprawnienie do ujęcia osoby pracownik ochrony powinien wykorzystywać tylko
w przypadku, kiedy osoba ta jest sprawcą przestępstwa bądź kiedy nie można ustalić tożsamości sprawcy innego czynu bezprawnego (np. wykroczenia, czynu niedozwolonego itp.).

Oznacza to, że podstawą faktyczną tych czynności może być:

• ujęcie osoby na gorącym uczynku przestępstwa (np. podczas kradzieży mienia, usiłowania włamania do obiektu),

• ujęcie osoby w pościgu podjętym bezpośrednio po popełnieniu przestępstwa ,

• uzasadnionego przypuszczenia, że osoba popełniła przestępstwo w chronionym obiekcie,

• nie można ustalić tożsamości sprawcy innego czynu bezprawnego (np. wykroczenia, czynu niedozwolonego).

Osobę ujmuje się w celu oddania Policji. Oznacza to, że istnieją wobec niej uzasadnione podejrzenia popełnienia czynu bezprawnego (przestępstwa lub wykroczenia lub pracownik ochrony nie może ustalić tożsamości osoby, która dokonała innego czynu bezprawnego (np. nieumyślnie uszkodziła mienie).

W przypadku, gdy ustalona jest tożsamość sprawcy wykroczenia innego niż przeciwko mieniu,
bądź niedozwolonego, czynności wobec takiej osoby powinien wykonywać w ramach uprawnienia do legitymowania.

Pracownik ochrony powinien więc umieć ocenić zasadność ujęcia osoby oddając ją w ręce Policji.

Ustawa nakazuje bezzwłocznie oddać Policji osobę ujętą, tzn. w czasie najkrótszym od momentu jej ujęcia. Pracownik ochrony ma możliwość wyboru jednego z dwóch sposobów spełnienia swojego obowiązku:

• przetrzymać osobę do czasu przybycia funkcjonariusza Policji na miejsce ujęcia,

• doprowadzić lub dowieźć osobę do najbliższej jednostki Policji lub najbliżej znajdującego się funkcjonariusza Policji.

Wskazane jest stosowanie pierwszego sposobu ze względu na bezpieczeństwo pracownika ochrony,
a także osoby ujętej. Ujętą osobę powinno się przetrzymywać w pomieszczeniu zamkniętym (wartownia, biuro przepustek, zaplecze sklepu itp.). pracownik ochrony w czasie ujmowania osoby może stosować środki przymusu bezpośredniego a w szczególności kajdanki służące do obezwładniania.

Przy ujęciu osoby zagrażającej chronionym dobrom pracownik ochrony jest obowiązany do:

• użycia zwrotu „służba ochrony”,

• wezwania osoby do zachowania zgodnego z prawem i odstąpienia od wykonywania czynności
  i stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także chronionego mienia,

• uniemożliwienia oddalenia się osoby ze wskazanego miejsca,

• poinformowania osoby o ujęciu i jego przyczynach oraz uprzedzenia o obowiązku zastosowania się do wydanych poleceń,

• wylegitymowania osoby ujętej w celu ustalenia jej tożsamości,

• niezwłocznego powiadomienia Policji,

• przekazanie osoby ujętej przybyłym na wezwanie funkcjonariuszom Policji,

• udzielenia pomocy przedlekarskiej osobie ujętej, która ma widoczne obrażenia ciała lub utraciła przytomność, a w razie potrzeby lub na jej prośbę wezwać pomoc lekarską.

• Sporządzenia w każdym przypadku ujęcia osoby notatki służbowej, która powinna zawierać
  w szczególności:

• dane personalne osoby ujętej,

• datę, godzinę i miejsce ujęcia,

• przyczynę ujęcia,

• datę i godzinę poinformowania oraz przekazania osoby Policji,

• numer licencji, imię i nazwisko pracownika ochrony,

• informację o udzieleniu pomocy przedlekarskiej i jej zakresie,

Sprawdzenia, czy osoba ujęta posiada broń lub inne niebezpieczne przedmioty, mogące służyć
do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo przedmioty mogące stanowić dowody rzeczowe
oraz odebrać tę broń i przedmioty.

Bezpośrednio po ujęciu osoby podejrzanej należy ją obszukać w celu sprawdzenia, czy nie posiada
przy sobie środków zagrażających życiu i zdrowiu pracownika ochrony, celem nie jest więc odebranie
i zabezpieczenie przedmiotów pochodzących z przestępstwa lub wykroczenia, dlatego też nie należy przeszukiwać odzieży osoby ujętej w celu wyjęcia tych przedmiotów.

Pracownik ochrony podczas ujmowania osób powinien stosować następującą taktykę działania:

• wszystkie czynności powinny być wykonywane z zaskoczenia, szybko i zdecydowanie,

• do osób ujmowanych należy zwracać się głośno i stanowczo, np. „służba ochrony”!,
  „nie ruszać się”!, „wyjąć ręce z kieszeni”!,

• ujmowanie osób w zasadzie powinno być wykonywane przez dwóch pracowników ochrony, jeden
  z nich wykonuje czynności związane z ujmowaniem osoby, drugi zaś obserwuje zachowanie się tej osoby. Jeżeli czynność tę wykonuje jeden pracownik ochrony, powinien zapewnić sobie pomoc,
  np. pracownika chronionego obiektu,

• przed wejściem do pomieszczenia należy wezwać osobę do jego opuszczenia oraz odrzucenia broni
  i innych niebezpiecznych przedmiotów. W przypadku nie podporządkowania się wezwaniu, powiadomić i czekać na przybycie Policji. Pracownik ochrony nie powinien stawać na wprost drzwi, otworów okiennych,

• wezwać osobę do podniesienia rąk do góry i odwrócenia się do stałej przeszkody (ściana, drzewo itp.) z dala od drzwi i okien,

• zachować bezpieczną odległość od ujętej osoby (minimum na długość wyciągniętej ręki),

• wnikliwie obserwować zachowanie się osoby, aby zapobiec jej atakowi na pracownika ochrony.
  Nie zezwalać na wkładanie rąk do kieszeni lub ukrywanie ich pod odzieżą,

• zapewnić, aby za plecami pracownika ochrony nie kryło się niebezpieczeństwo w przypadku bezpośredniego ataku (np. schody, ruch samochodowy),

• być gotowym do użycia środków przymusu bezpośredniego oraz broni palnej.

1. Zadania i obowiązki pracownika ochrony związane z fizycznym zabezpieczeniem miejsca zdarzenia (przestępstwa, wykroczenia, wypadku, pożaru).

Miejsce zdarzenia to określony fragment przestrzeni, w którym coś wydarzyło się, co jest przedmiotem zainteresowania organów ścigania.

Fizyczne zabezpieczenie miejsca zdarzenia, to takie jego zabezpieczenie do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn zaistnienia zdarzenia nie dopuścić do zatarcia lub utraty jakichkolwiek śladów.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia mogą przeprowadzić różne osoby: osoba przypadkowa, świadek, pokrzywdzony, pracownik ochrony, policjant. Art. 304 kodeksu postępowania karnego, nakładający obowiązek zawiadomienia o przestępstwie, zobowiązuje także do zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa do czasu przybycia uprawnionych organów. Czynności te mogą polegać na zabezpieczeniu miejsca zdarzenia przed osobami trzecimi, zabezpieczeniu dokumentów przed zniszczeniem lub ukryciem. Obowiązek ten spoczywa również na pracownikach ochrony, którzy powinni dążyć do złagodzenia
i zapobieżenia dalszym ujemnym skutkom zdarzenia.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia ma na celu przede wszystkim ochronę śladów danych przedmiotów przed zniszczeniem, zatarciem, przemieszczaniem lub kradzieżą.

Zabezpieczenie miejsca zdarzenia można dokonać w formie osobowej, technicznej i połączonych - osobowej z techniczną. Osobowa forma zabezpieczenia miejsca zdarzenia może być realizowana przez wystawienie posterunku lub posterunków na granicy miejsca zdarzenia w celu niedopuszczenia na to miejsce niepożądanych osób. Na miejsce zdarzenia nie wolno też wpuszczać zwierząt. Konieczna jest izolacja miejsca zdarzenia w możliwie dużym zasięgu. Gdy obszar miejsca zdarzenia jest rozległy (z łatwym dostępem z kilku stron), powinien być zabezpieczany przez kilku pracowników ochrony.

Pracownik ochrony zabezpieczający miejsce zdarzenia oprócz jego ochrony powinien:

1. podjąć czynności zmierzające do złagodzenia i zapobieżenia dalszym ujemnym skutkom zdarzenia, polegająca na:

• udzieleniu pomocy przedlekarskiej ofiarom zdarzenia,

• ratowaniu mienia przed zalaniem, kradzieżą lub spaleniem,

• gaszeniu ognia, wyłączeniu dopływu gazu, wody itp.,

• wezwaniu Policji, Straży Pożarnej i innych specjalistycznych służb,

• poszukiwaniu rzeczy utraconych w wyniku zdarzenia,

2. podjąć czynności zmierzające do zbierania informacji o zdarzeniu, osobach i przedmiotach z nim związanych, polegające na:

• ustaleniu zmian na miejscu zdarzenia powstałych po zdarzeniu, przyczyn tych zmian oraz ich wykonawcę,

• ustaleniu świadków zdarzenia,

• ustaleniu osób, które były pierwsze na miejscu zdarzenia,

• ustaleniu rysopisu sprawców,

• ustaleniu przedmiotów, którymi posługiwał się sprawca (np. numer rejestracyjny pojazdu samochodowego),

3. podjąć czynności nie cierpiące zwłoki zmierzające do ujęcia sprawcy zdarzenia, polegające na:

• penetracji przylegającego terenu gdzie sprawca mógł się ukryć,

• zorganizowaniu pościgu,

• obserwacji zachowania różnych osób postronnych znajdujących się na miejscu zdarzenia (sprawcy niektórych przestępstw często przez długi czas znajdują się w niedużej odległości od miejsca zdarzenia lub biorą udział w akcji ratowniczej).

4. Wszystkie zebrane informacje powinny być notowane i przekazane Policji po jej przybyciu na miejsce zdarzenia. Poza tym pracownik ochrony powinien sporządzić notatkę zawierającą: rodzaj, czas, miejsce i okoliczności zaistniałego zdarzenia, wykonane czynności, uzyskane wyniki itp. i przekazać je przełożonemu.

Fizyczna forma zabezpieczenia miejsca zdarzenia obejmuje użycie różnych środków: ogrodzenia, odgrodzenia, oddzielenia miejsca zdarzenia oraz w celu ochrony przed działaniem niekorzystnych warunków atmosferycznych. Mogą to być: daszki, płotki, znaki ostrzegawcze, znaki świetlne, tablice ostrzegawcze
i inne przedmioty. Ślady kryminalistyczne (np. odcisk obuwia, plama krwi, łuski, pociski, narzędzia itp.) można przykryć skrzynką drewnianą lub plastikową, kartonem, słoikiem, papierem, wiadrem, miską, wyjątkowo kocem (nanoszenie włókien koca na ślad).

Pracownik ochrony zabezpieczający miejsce zdarzenia powinien pamiętać o własnej ochronie (jeżeli to możliwe używać rękawiczek, jednorazowych masek) oraz o tym aby nie nanosić swoich śladów: linii papilarnych, stóp, włosów, śliny oraz czynić dodatkowych śladów mechanoskopijnych przedmiotami używanymi do ochrony miejsca zdarzenia.

Zasady postępowania pracownika ochrony na miejscu zdarzenia można sformułować następująco:

1. Zawsze przy zabezpieczaniu miejsca zdarzenia do czasu przybycia Policji konieczne jest zachowanie ostrożności ze względu na możliwości:

• przebywania na miejscu zdarzenia uzbrojonego sprawcy,

• pozostawienia przez sprawcę na miejscu zdarzenia materiałów wybuchowych lub innych niebezpiecznych substancji,

• zalania miejsca zdarzenia wodą, powstania pożaru, zawalenia się konstrukcji lub wypadku drogowego,

• skażenia miejsca zdarzenia lub śladów kryminalistycznych promieniowaniem radiacyjnym, środkami toksycznymi lub niebezpiecznymi wirusami (np. krwi - może pochodzić od nosiciela wirusa HIV).

2. Nie nanosić własnych śladów i dlatego po wykonaniu niezbędnych czynności należy znajdować się na granicy oznaczonego obszaru.

3. Poruszanie się po miejscu zdarzenia należy ograniczyć do minimum.

4. Nie należy dotykać przedmiotów.

5. W przypadku użycia jakichkolwiek przedmiotów, np., telefonu, o czynności powiadomić policjanta.

6. Uszkodzenie śladów kryminalistycznych możliwe jest tylko przy udzielaniu pomocy przedlekarskiej ofiarom, jednak zawsze należy zwracać uwagę aby jakiekolwiek zmiany były minimalne.

5. Zadania i obowiązki pracownika ochrony związane z zamachem terrorystycznym.

Niejednokrotnie pracownicy ochrony są pierwszymi uczestnikami zdarzenia o charakterze terrorystycznym. Wykonane przez nich wówczas czynności decydują o powodzeniu późniejszych działań.
Z drugiej strony ich nieumiejętne, błędne zachowanie może doprowadzić do zagrożenia życia lub zdrowia
ich samych, osób sterroryzowanych oraz postronnych.

Działania terrorystów mogą przybierać różne formy, jak: podkładania materiałów wybuchowych, uprowadzeń osób, zatrucia wody pitnej i żywności oraz wymuszeń, zamachów na wolność człowieka,
np. podczas napadu na bank przyczyną wszystkich tych zdarzeń są m.in. strach, groza, wielka obawa
oraz zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego.

Ofiarami terrorystów mogą być znani politycy, przedsiębiorcy, biznesmeni, ludzie dobrze sytuowani, dzieci oraz osoby przypadkowe. Przedmiotem akcji terrorystycznych, zamachów bombowych - faktycznych
i pozorowanych - są siedziby władz, obiekty publicznej użyteczności, urządzenia komunalne, dworce pasażerskie itp.

Może się zdarzyć, że zwykły napad rabunkowy (np. na bank, pocztę, kasę instytucji) zmieni się
w incydent o charakterze terrorystycznym, gdy np. w wyniku błędnego postępowania pracowników ochrony napastnikom zostanie odcięta droga ucieczki. Sprawcy mogą wtedy zechcieć opuścić obiekt pod osłoną zakładników - pracowników lub klientów.

Jeżeli pracownicy ochrony nie są bezpośrednimi uczestnikami zdarzenia, to powinni przeprowadzić wstępne rozpoznanie oraz, w miarę możliwości - nie dopuścić do eskalacji zagrożenia. Realizując
te zadania pracownicy ochrony powinni w szczególności:

• poinformować o zdarzeniu dowódcę zmiany i jednostkę Policji,

• określić obszar zagrożenia i drogi dojścia,

• określić miejsca, w których należy umieścić (rozlokować) innych pracowników ochrony,

• prowadzić z ukrycia obserwacje,

• zebrać jak najwięcej informacji o:

• napastnikach (terrorystach),

• miejscu zdarzenia,

• osobach zagrożonych,

• liczbie osób rannych i zabitych,

• uzbrojeniu napastników,

• zapewnić bezpieczeństwo osobom postronnym przez:

• udzielenie pomocy rannym,

• usunięcie osób postronnych ze strefy zagrożenia,

• wydanie polecenia pozostania na miejscu i ukrycia się osobom, które znalazły się w strefie bezpośredniego zagrożenia i nie są w stanie wycofać się,

• ustalić świadków zdarzenia i skierować ich w bezpieczne miejsce,

• zatrzymać w miarę możliwości, osoby podejrzane,

• oczekiwać wsparcia ze strony Policji.

Wykonując te zadania, należy pamiętać, że napastnicy mogą być uzbrojeni w broń bądź mogą użyć innej formy przemocy wobec pracowników ochrony. Należy uwzględnić również to, iż czynności pracowników ochrony mogą stanowić podstawę dla pododdziałów antyterrorystycznych Policji. Z tego też względu od ich właściwego i starannego wykonania może zależeć końcowy efekt całości działań oraz bezpieczeństwo pracowników ochrony i innych osób. Z czynami gwałtownymi o dużym ciężarze gatunkowym niejednokrotnie wiąże się życie zakładników.

Pracownik ochrony może w tych sytuacjach znaleźć się zarówno w roli zakładnika, jak i osoby, która
z pewnego przymusu wynikającego z zaistniałych sytuacji podejmuje się w pierwszej fazie zdarzenia pertraktacji z osaczonym przeciwnikiem negocjacji z przypadku. Może on pertraktacje te prowadzić wiele minut, do czasu rozwinięcia przez Policję własnych sił i wprowadzenie działań wykwalifikowanego negocjatora. Ewentualne wejście pracownika ochrony w doraźną rolę negocjatora z napastnikiem przetrzymującym zakładnika (zakładników) ma na celu obniżenie nastroju (uspokojenie) przestępcy, doprowadzenie do dominacji w nim czynnika rozumowego nad emocjonalnym, co w konsekwencji prowadzić ma do zrozumienia przez samego napastnika, że sytuacja do której doprowadził jest i będzie dla niego niekorzystna a jedynym i relatywnie bezpiecznym dla niego wyjściem, będzie poddanie się siłom policyjnym, połączone z uwolnieniem przetrzymywanych zakładników.

Jeżeli opór napastnikom okaże się niecelowy, a pracownicy ochrony znajdą się w bezpośrednim zasięgu przestępców, jest prawdopodobne, że wykorzystają ich w charakterze zakładników. Jeśli rola ta wydawać się będzie nieunikniona, wejść w nią należy bez wahania, wykazując wobec napastników ostentacyjne wręcz zdyscyplinowanie, oddanie i dyspozycyjność. Demonstrowanie w takich wypadkach przez pracowników ochrony dumy i wrogości wobec napastników sprowadzić może na nich co najmniej ich niechęć a z reguły niebezpieczeństwo poniesienia uszczerbku na zdrowiu lub utraty życia.

Pozornie przychylna, pełna spolegliwości postawa zakładników wobec przetrzymujących ich przestępców, daje z biegiem czasu duże szanse na rozwinięcie u nich, choć tylko w podświadomości, odruchu sympatii i zrozumienia dla sytuacji przetrzymywanych osób. Ten stosunek do zakładników, stymulowany ich poprawnym zachowaniem jest utrwalany przez godziny lub nawet dni spędzone wspólnie
z przestępcami, w izolacji od świata zewnętrznego, może w konsekwencji przynieść bardzo pozytywny
dla nich skutek - będą traktowani „po ludzku”, a ryzyko spełnienia na nich groźby terrorystów
będą prawdopodobnie wygasać.

5. Zadania i obowiązki pracownika ochrony związane z ochroną tajemnicy państwowej i służbowej.

Ustawa z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych określa zasady ochrony informacji, które wymagają ochrony przed nieuprawnionym zjawiskiem jako stanowiące tajemnicę państwową
lub służbową, niezależnie od formy i sposobu wyrażania, także w trakcie ich opracowania.

W rozumieniu ustawy tajemnicą państwową jest „informacja niejawna określająca w wykazie rodzajów informacji niejawnych, stanowiących załącznik nr 1 ustawy. Każde nieuprawnione ujawnienie może spowodować istotne zagrożenie dla podstawowych interesów Rzeczpospolitej Polskiej, a w szczególności dla niepodległości lub neutralności terytorium, interesów obronności, bezpieczeństwa państwa i obywateli, albo narazić interesy na co najmniej znaczną szkodę”.

Z kolei tajemnicą służbową jest „informacja niejawna nie będąca tajemnicą państwową, uzyskana
w związku z czynnościami służbowymi albo wykonywaniem prac zleconych których nieuprawnione ujawnienie mogłoby narazić na szkodę interes państwa, interes publiczny, lub prawnie chroniony interes obywateli albo jednostki organizacyjnej”.

Informacje niejawne zaklasyfikowane jako stanowiące tajemnicę państwową oznacza się „ściśle tajne” lub „tajne”. Natomiast informacje niejawne zakwalifikowane jako informacje stanowiące tajemnicę służbową oznacza się klauzulą „poufne” lub „zastrzeżone”.

Dostęp do informacji niejawnych określa kierownik jednostki organizacyjnej. W związku z tym wskazuje on stanowiska lub rodzaj prac zleconych, z którymi może liczyć się dostęp do informacji niejawnych, odrębnie dla każdej klauzuli tajności.

Dopuszczenie do pracy lub pełnienia służby na wskazanych stanowiskach albo zlecenie pracy może nastąpić po przeprowadzeniu postępowania sprawdzającego. Postępowanie to ma na celu ustalenie
czy osoba sprawdzana daje rękojmię zachowania tajemnicy. Postępowanie sprawdzające kończy się wydaniem poświadczenia bezpieczeństwa lub odmawia wydania takiego poświadczenia. Warunkiem dopuszczenia do pracy lub pełnienia służby osoby sprawdzanej jest też dopuszczenie do pracy lub pełnienia służby osoby sprawdzanej jest też przeszkolenie tej osoby w zakresie ochrony informacji niejawnych.

W celu uniemożliwienia osobom nieuprawnionym dostępu do informacji niejawnych stosuje się środki ochrony fizycznej i technicznej. Środki te stosuje się w szczególności przed:

• działaniem obcych służb specjalnych,

• zamachem terrorystycznym lub sabotażem,

• kradzieżą lub zniszczeniem materiału,

• próbą wejścia osób nieuprawnionych,

• nieuprawnionym dostępem pracowników do materiałów oznaczonych wyższą klauzula tajności.

Środki ochrony fizycznej muszą być adekwatne do klauzuli tajności i ilości informacji niejawnych, liczby
oraz poziomu dostępu do takich informacji zatrudnionych lub pełniących służbę osób.

W celu zapewnienia ochrony fizycznej należy w szczególności:

• wydzielić części obiektów zwane strefami bezpieczeństwa, które poddane są szczególnej kontroli
  wejść i wyjść oraz kontroli przebywania,

• wydzielić wokół stref bezpieczeństwa strefy administracyjne służące do kontroli osób lub pojazdów,

• wprowadzić system przepustek lub inny system określający uprawnienia do wejścia, przebywania
  i wyjścia ze strefy bezpieczeństwa, a także przechowywania klucza do pomieszczeń chronionych,
  szaf pancernych i innych pojemników służących do przechowywania informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową,

• zapewnić kontrolę stref bezpieczeństwa i stref administracyjnych przez przeszkolonych zgodnie
  z ustawą pracowników pionu ochrony,

• stosować wyposażenie i urządzenia służące ochronie informacji niejawnych, którym na podstawie odrębnych przepisów przyznano certyfikaty lub świadectwa kwalifikacyjne.

Materiały zawierające informacje niejawne stanowiące tajemnicę państwową lub służbową są przewożone przez przewoźników. Jednym z przewoźników są przedsiębiorcy, którzy uzyskali koncesję na prowadzenie działalności w zakresie ochrony osób i mienia. W tym wypadku przewożeniem materiałów zawierających informacje niejawne zajmują się pracownicy ochrony.

Przewoźnik (Przedsiębiorca) przyjmuje przesyłki na podstawie „wykazu przesyłek nadanych”, sporządzonego przez nadawcę (jednostkę organizacyjną) w dwóch egzemplarzach, po jednym egzemplarzu dla przedsiębiorcy i nadawcy przesyłki. Przyjęcie przesyłki „Przedsiębiorca” potwierdza podpisem, zapisem liczbowym i słownym ilości przyjętych przesyłek oraz odciskiem pieczęci przedsiębiorcy na obu egzemplarzach wykazu przesyłek nadanych. „Przedsiębiorca” nie przyjmuje przesyłki nie odpowiadającej określonym wymaganiom (wymiary i masa) lub może odmówić przyjęcia przesyłki nie odpowiadającej
innym wymaganiom (pakowanie).

Przesyłki przewozi się:

• środkami publicznego transportu (osobny przedział na potrzeby konwoju),

• specjalnie przystosowanymi samochodami przewoźnika, które w przypadku materiałów niejawnych stanowiących tajemnicę państwową muszą spełniać wymagania o których mowa w zał. Nr 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 października 1998r.

• statkami powietrznymi (wydzielone miejsce),

• środkami transportu wodnego (wydzielone miejsce).

Przesyłki zawierające informacje niejawne stanowiące tajemnicę państwową przewożą i ochraniają konwoje złożone co najmniej z dwóch uzbrojonych w broń palną konwojentów posiadających poświadczenie bezpieczeństwa środkami transportu o których mowa wyżej.

Przesyłki zawierające informacje niejawne stanowiące tajemnicę służbową oznaczone klauzulą „poufne”, których utrata spowodowałaby szkodę dla interesu państwa, przewozi i ochrania co najmniej jeden uzbrojony w broń palną konwojent posiadający poświadczenie bezpieczeństwa.

Konwojentów wyposaża się w dokumenty niezbędne do wykonania zadania:

• instrukcję postępowania z ochranianymi i przewożonymi przesyłkami,

• środki łączności umożliwiające kontakt z konwojem podczas całej podróży.

Trasę przewozu przesyłki zawierającej informacje niejawne stanowiące tajemnicę państwową lub służbową, oznaczonej klauzulą „poufne”, przewoźnik (przedsiębiorca) uzgadnia z nadawcą, jej dostarczenie zaś powinno odbyć się bez zbędnej zwłoki.

Przesyłki przewozi się w zamkniętych oraz zaplombowanych paczkach lub innego rodzaju pojemnikach. Załadunek, przeładunek i wyładunek przesyłki musi odbywać się pod kontrolą konwojentów przewoźnika
lub pracowników ochrony przedsiębiorcy bądź adresata przesyłki.

W przypadku uszkodzenia opakowania przesyłki pracownik ochrony zabezpiecza ją, sporządzając protokół w trzech egzemplarzach (1 - adresat, 2 - nadawca, 3 - przewoźnik).

Pracownik ochrony wydaje przesyłki upoważnionemu przedstawicielowi adresata na podstawie wykazu przesyłek wydanych, sporządzonego przez „Przedsiębiorcę”. Upoważniony przedstawiciel adresata, przed odebraniem przesyłki, obowiązany jest przedstawić pracownikowi ochrony upoważnienie.

IV. SPECYFIKA OCHRONY ZAKŁADU PRZEMYSŁOWEGO

Zakład przemysłowy to obiekt składający się najczęściej z zespołu budynków i urządzeń rozmieszczonych na określonym obszarze.

Ochrona mienia zakładu przemysłowego - to działania zapobiegające przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu (w tym przeciwdziałające powstaniu szkody) oraz nie dopuszczające do wstępu osób nieuprawnionych na teren chroniony.

Ochronę zakładu przemysłowego stanowi służba ochrony fizycznej (pracownicy ochrony) wspomagane przez zespół środków technicznych. W skład tej służby wchodzi szef ochrony, dowódca zmiany i pracownicy ochrony.

Podstawowymi formami służby w ochronie zakładu są: posterunki stałe, posterunki doraźne, patrole
i obchody i zasadzki (elementy te zostały omówione w punkcie II).

Skład osobowy służby ochrony fizycznej, uzbrojenie i wyposażenie pracowników ochrony zależy m.in. od wielkości zakładu, jego charakteru (charakteru produkcji lub prowadzonej działalności), konfiguracji
i pokrycia terenu na którym znajduje się zakład, stopnia zagrożenia zakładu oraz posiadanych sił fizycznych przeznaczonych do ochrony zakładu.

Techniczne środki ochrony zakładu przemysłowego obejmują urządzenia zaporowe, urządzenia alarmujące.

Urządzenia zaporowe. Stanowią je wszelkiego rodzaju ogrodzenia, fosy, drzwi, kraty, zamki, zasuwy itp. utrudniają one dokonanie akcji destrukcyjnej w zakładzie. Stanowią nieodzowny element systemu ochrony każdego zakładu przemysłowego.

System zabezpieczenia elektronicznego obejmuje:

• sygnalizację włamania i napadu,

• sygnalizację pożaru,

• kontrolę dostępu,

• telewizję użytkową,

• ochronę peryferyjną.

System sygnalizacji włamania i napadu, zwany systemem wykrywająco - powiadamiającym, służy do wykrycia naruszenia granic lub przestrzeni strzeżonego zakładu przemysłowego oraz wywołania sygnału alarmu. Wyposażenie zakładu przemysłowego w system wykrywająco - powiadamiający ma sens jedynie wówczas, gdy sygnał alarmowy może spowodować interwencję służby ochrony fizycznej.

Służbę ochrony fizycznej zakładu przemysłowego organizuje się zgodnie z „Planem ochrony” i wytycznymi kierownika zakładu.

Plan ochrony zakładu przemysłowego składa się z części opisowej, która obejmuje m.in.

• charakter produkcji lub rodzaj prowadzonej działalności,

• analizie stanu potencjalnych zagrożeń i aktualnego stanu bezpieczeństwa zakładu,

• ocenę aktualnego stanu ochrony zakładu,

• dane dotyczące specjalistycznej uzbrojonej formacji ochrony,

• dane dotyczące zabezpieczeń technicznych,

• zasady organizacji i wykonywania ochrony zakładu przemysłowego.

Plan graficzny jest uzupełnieniem planu opisowego ochrony. Część graficzna stanowi szkic zakładu przemysłowego. Na szkic nanosi się następujące informacje:

• granice zakładu przemysłowego,

• budynki i ważne urządzenia,

• urządzenia zaporowe i alarmujące,

• miejsca rozmieszczenia służby ochrony fizycznej,

• dyslokację posterunków, patroli, zasadzek,

• kierunki działania służby ochrony fizycznej, wykonującej działania na posterunkach w wypadkach zaistnienia akcji destrukcyjnej.

Szczegółowe zadania pracowników ochrony związane z ochroną zakładu przemysłowego ujmuje się
w tabeli służby, którą sporządza się w sposób opisowy. Zaznacza się następujące elementy: rodzaje służby, rozmieszczenie służby ochrony i zadania pracowników pełniących służbę, obsada służby i czas pełnienia.
W skład dokumentacji ochronnej wchodzi również dziennik zmiany i dziennik wydarzeń.

Ponadto zadania pracowników ochrony określone są w:

• instrukcji postępowania pracowników ochrony w przypadku napadu, włamania, pożaru, powodzi
  i awarii,

• instrukcji kontroli ruchu osobowego i materiałowego,

• instrukcji współpracy pracowników ochrony z Policją, jednostkami straży pożarnej, obrony cywilnej.

Pracownik ochrony wchodzący w skład zmiany służby ochrony podlega jej dowódcy.

Do podstawowych obowiązków pracownika ochrony należy:

• znajomość planu ochrony, obowiązków na danym posterunku, w patrolu, znajomość instrukcji
  i zarządzeń,

• sumienne i dokładne wykonywanie zadań służbowych,

• należyte wykonywanie poleceń przełożonych,

• utrzymanie w pełnej sprawności posiadanego uzbrojenia oraz innego sprzętu będącego na jego wyposażeniu,

• przestrzeganie zasad należytego zachowania się w służbie oraz dbanie o swój wygląd zewnętrzny,

• bezzwłoczne informowanie dowódcy zmiany o zdarzeniach zaistniałych podczas pełnienia służby.

Do podstawowych obowiązków dowódcy zmiany należy:

• organizowanie służby zgodnie z „Planem ochrony” i wytycznymi kierownika zakładu przemysłowego,

• instruowanie pracowników ochrony o sposobie pełnienia służby,

• kontrolowanie przebiegu służby ochronnej,

• dokonywanie obchodów zakładu celem ustalenia aktualnej sytuacji, stanu ochrony i zabezpieczenia pomieszczeń, urządzeń, działów i punktów newralgicznych,

• podejmowanie decyzji (z własnej inicjatywy lub za akceptacją przełożonych) dotyczących ochrony zakładu w związku z zaistniałymi zdarzeniami,

• dokonywanie kontroli działania urządzeń zaporowych i alarmujących oraz podejmowanie przedsięwzięć zmierzających do usuwania stwierdzonych niedociągnięć,

• prowadzenie dokumentacji służbowej dotyczącej danej zmiany, składanie przełożonym meldunków
  o zaistniałych wydarzeniach.

V. SPECYFIKA OCHRONY ZAKŁADU

Banki, ze względu na przechowywanie w nich wartości, są obiektami wymagającymi podjęcia specyficznych działań ochronnych.

Do najczęściej występujących zagrożeń związanych z działalnością bankową należy uznać napady
na placówki bankowe (sale operacyjne) i konwoje zorganizowane przez banki. Z tych względów ochrona banku musi mieć indywidualny charakter regulowany wewnętrznymi przepisami.

Organizując ochronę banku należy przede wszystkim położyć nacisk na techniczne środki zabezpieczenia, w których wiodącą rolę powinny pełnić urządzenia elektroniczne i systemy alarmowe
oraz środki mechanicznego zabezpieczenia.

System sygnalizacji zagrożeń występujący w banku tworzy się z następujących systemów:

• sygnalizacji włamania i napadu,

• sygnalizacji pożaru,

• kontroli dostępu,

• ochrony peryferyjnej,

• telewizji użytkowej.

Systemy te podlegają regularnej kontroli oraz legalizacji i muszą być zgodne z wewnętrznymi przepisami prawnymi obowiązującymi w banku.

Teren na którym znajduje się budynek bankowy, powinien być ogrodzony, a bramy i furtki i inne wejścia na teren obiektu bankowego wyposażone w sprawne technicznie zamki kluczowe.

Drzwi wejścia głównego, prowadzące z zewnątrz do budynku bankowego, mogą być otwarte tylko
w czasie pracy banku. Natomiast drzwi wejścia głównego, prowadzące bezpośrednio na salę operacyjną, mogą być otwarte tylko w czasie godzin kasowych, a po ich zakończeniu niezwłocznie zamknięte na klucz.
Z kolei drzwi wejścia zapasowego, prowadzące z zewnątrz do budynku bankowego i na salę operacyjną powinny być stale zamknięte na klucz. Ich otwarcie może nastąpić tylko w uzasadnionych wypadkach,
np. na czas wpuszczania pracowników banku przed rozpoczęciem i po pracy, na czas wysyłki i odbioru transportu wartości itp. w przypadku, gdy wejście zapasowe spełnia jednocześnie funkcję wyjścia ewakuacyjnego, to drzwi należy oznaczyć stosownym znakiem, a także umieścić na nich tabliczkę
z informacją gdzie lub u kogo znajduje się klucz.

Tryb postępowania przy otwieraniu drzwi oraz zasady przechowywania kluczy powinny być znane
tylko zainteresowanym pracownikom banku, którym powierzone zostały obowiązki zamykania i otwierania drzwi oraz przechowywania kluczy do tych drzwi. W bankach, w których Bankowa Straż Wewnętrzna pełni służbę całodobowo, komplet kluczy do zamków drzwi wyżej wymienionych powinien posiadać przy sobie wartownik pełniący aktualnie służbę.

Pomieszczenia bankowe pod względem ochrony dzielą się na:

• pomieszczenia ogólnodostępne w godzinach pracy banku,

• pomieszczenia specjalne.

Do pomieszczeń ogólnodostępnych w godzinach pracy banku zalicza się pomieszczenia komórek ekonomicznych i administracyjnych oraz sale operacyjne w części wyznaczonej dla klientów. Natomiast
do pomieszczeń specjalnych zalicza się skarbiec i pokój skarbcowy, przedskarbiec, korytarz izolacyjny, pomieszczenie umocnione na niszczenie destruktów, sortownię, kasy, pomieszczenia rozładunkowe,
w przypadku gdy pomiędzy nim a skarbcem nie ma korytarza izolacyjnego oraz salę operacyjną w części
nie przeznaczonej dla klientów.

Wstęp do pomieszczeń specjalnych osobom niezatrudnionym w komórce kasowo - skarbcowej (operacyjno - kasowej) banku i nie związanych służbowo z czynnościami tej komórki jest zabroniony.

Wstęp i przebywanie we wszystkich pomieszczeniach bankowych poza godzinami pracy banku podlega kontroli. pracownicy banku mogą przebywać w pomieszczeniach bankowych w tym czasie tylko w celach służbowych i za zgodą dyrektora banku lub zastępującej go osoby. Fakt przebywania pracownika w banku
i innych osób (nie dotyczy pracowników Bankowej Straży Wewnętrznej, pracowników kas wieczorowych
i samochodowego inkasa utargów, sprzątaczek i dozorców) poza godzinami pracy banku powinien być rejestrowany w „Dzienniku kontroli osób przebywających w banku poza godzinami służbowymi.

Szczegółowe zasady postępowania przy wpuszczaniu osób do budynku bankowego poza godzinami pracy banku, w tym także sprzątaczek i dozorców, pracowników kas wieczorowych i samochodowego inkasa utargów, powinny być ustalone stosownie do przepisów w sprawie planowania ochrony banku.

Pracownicy Bankowej Straży Wewnętrznej pełnią służbę ochronną:

• w czasie godzin kasowych - na posterunku umiejscowionym na zapleczu kas lub w pomieszczeniu umocnionym, w Sali operacyjnej, względnie w innym miejscu zapewniającym dobrą obserwację operacji kasowych, wejść do skarbców i sortowni oraz wejść prowadzących z zewnątrz do sali operacyjnej,

• po zakończeniu godzin kasowych i zamknięciu Sali operacyjnej dla klientów - w miejscu ustalonym
  w planie ochrony banku,

• po zakończeniu pracy banku oraz zamknięciu skarbców i wejść prowadzących z zewnątrz do banku
  i sali operacyjnej - na wewnętrznym posterunku ruchomym, obejmującym rejon sali operacyjnej, skarbców i pomieszczeń przedskarbcowych,

• w czasie wpłat wieczorowych i wpłat dokonywanych przez jednostkę organizacyjną „Poczta Polska”, Rejonowy Urząd Telekomunikacyjny oraz inne jednostki gospodarcze zajmujące się transportowaniem wartości - w miejscu ustalonym w planie ochrony banku, w czasie pracy sortowni w dniach wolnych
  od pracy - w miejscu ustalonym w planie ochrony banku,

• Przy każdorazowym otwarciu skarbca lub pokoju skarbcowego - na posterunku wyznaczonym w planie ochrony banku,

• Przy przenoszeniu lub przewożeniu środków pieniężnych ze skarbca do kas i sortowni oraz odwrotnie - na trasie przenoszenia lub przewożenia.

Do ogólnych zadań i obowiązków pracowników ochrony związanych z ochroną banku należy przede wszystkim:

• zapoznanie się z elektronicznym systemem ochrony,

• znajomość rozmieszczenia czujników elektronicznych,

• zwracanie szczególnej uwagi na interesantów, których zachowanie może wskazywać na przeprowadzenie wywiadu przestępczego,

• monitorowanie i kontrolowanie ruchu osobowego odbywającego się w banku,

• zwracanie uwagi na sytuacje mające miejsce przed siedzibą banku,

• postępowanie zgodnie z przepisami wewnętrznymi w sytuacjach zagrożenia.

VI. SPECYFIKA OCHRONY REZYDENCJI

W skład systemu ochrony rezydencji wchodzą: urządzenia zaporowe, zabezpieczenie elektroniczne
i służba ochrony fizycznej.

Urządzenia zaporowe rezydencji stanowią z reguły: ogrodzenia (mur, siatka), bramy wjazdowe, drzwi o wzmocnionej konstrukcji, kraty, zamki, otwory okienne z szybami w różnych grupach odporności na zniszczenie.

Zabezpieczenia elektroniczne zależą od charakteru rezydencji „rangi” (możliwości finansowych) osoby ochranianej. Optymalne zabezpieczenie elektroniczne może obejmować szereg urządzeń.

Pierwszą grupę urządzeń stanowić może sprzęt stosowany w zabezpieczeniu pirotechniczno - radiologicznym. Należą do nich bramki pirotechniczne. Służą one do wykrywania przedmiotów metalowych. Innymi urządzeniami stosowanymi w ochronie pirotechnicznej są kamery rentgenowskie do prześwietlania bagaży i przesyłek. Urządzenia rentgenowskie do monitoringu bagażu nazywają się lineseanem. Wykorzystania lineseanu w zabezpieczeniu technicznym rezydencji umożliwia pełnej kontroli zawartości paczek i bagażu, bez konieczności ich otwierania, w celu wykrycia umieszczonych w nich materiałów wybuchowych, mieszanin chemicznych i innych niebezpiecznych przedmiotów. Innym urządzeniem stosowanym w pirotechnice jest przenośny detektor wykrywający obecność materiałów wybuchowych
oraz ręczny detektor do wykrywania metali.

Drugą grupę urządzeń elektronicznych stosowanych w ochronie rezydencji stanowi sprzęt służący
do monitorowania. Nowoczesne systemy organizujące współdziałanie kamer, magnetowidów i monitorów służą do prowadzenia stałej obserwacji rezydencji i terenu przyległego oraz rejestracji obrazu.

Trzecią grupę urządzeń stosowanych w zabezpieczeniu rezydencji stanowić mogą bramki i pasywne detektory podczerwieni. Zasada działania tych urządzeń polega na wykrywaniu zmiany promieniowania cieplnego (w zakresie dalekiej podczerwieni) jak czujnik, którego sygnał elektryczny jest analizowany przez układ elektroniczny.

Kolejnym systemem mogą być elektroniczne urządzenia sygnalizujące zagrożenie pożarowe.
Do sygnalizacji pożaru używane są detektory jonizacyjne, które reagują na wszystkie rodzaje dymu, optyczne - wykrywające tylko obecność dymów widzialnych oraz czujniki temperatury reagujące na podwyższoną temperaturę.

Innym elementem jest system przepustkowy, opierający się na wykorzystaniu takich urządzeń technicznych. Podstawę systemu stanowią karty magnetyczne z wpisanym kodem. Zawarte w nich informacje, dotyczą osoby, której karta jest przydzielona oraz drzwi do otwarcia których uprawnia dana karta. Drugim elementem systemu przepustowego są czytniki kart magnetycznych uruchamiające zamki
w drzwiach. Trzecim elementem jest komputer, który steruje czytnikami i którego końcówki znajdują się
w punkcie dowodzenia i w budynku kontroli. Jest w nim zapisywane każde wydanie i zwrot karty a ponadto rejestruje każdorazowe jej użycie. Przy jego pomocy dokonuje się zmiany i uzyskuje wiedzę kto, gdzie
i kiedy użył karty. Czwartym elementem systemu jest system kamer, rozmieszczonych po obu stronach
drzwi stanowiących granice stref ochrony.

Organizując ochronę rezydencji trzeba rozważyć wszystkie dające się przewidzieć zagrożenia, które
są wynikiem bezpośrednich lub pośrednich działań ludzkich. W pierwszej kolejności należy odciąć dostęp osób niepowołanych od osoby ochranianej. Wszystkie drogi dostępu do osoby ochranianej powinny być zabezpieczone przez służbę ochrony. W wypadku osób pieszych można zastosować system weryfikacji. Problem pojazdów można rozwiązać, zabraniając im wjazdu na teren rezydencji. Mogą one być pozostawione na parkingu, poza terenem rezydencji.

Pracownicy ochrony w punkcie dowodzenia (dozoru) zapewniają bezpieczeństwo rezydencji i osoby ochranianej. W tym celu monitorują urządzenia alarmowe i elektroniczne, badają przypadki naruszenia bezpieczeństwa, utrzymują kontakt z pracownikiem (pracownikami) ochrony pełniącymi służbę na posterunkach, sprawdzają wszystkich gości odwiedzających rezydencję, weryfikują nazwiska i rejestrują wszystkich odwiedzających, sprawdzają wszystkie paczki lub dostawy do rezydencji i weryfikują dostawę, sprawdzają obwód rezydencji kamerami telewizji zamkniętej lub patrolem lotnym. Aby punkt dowodzenia (dozór obiektu) spełniał swoją rolę powinien być wyposażony w telewizję zamkniętą (monitoring), system alarmowy, telefon, książkę rejestrową, przenośną radiostację, mapę otaczającego terenu, ręczne wykrywacze metalu itp.

Zawsze przynajmniej jeden pracownik ochrony powinien przebywać w rezydencji przez całą dobę,
aby monitorować alarmy i zapewnić wstęp jedynie osobom upoważnionym. Pełni on służbę w punkcie zwanym punktem dowodzenia. Punkt dowodzenia lub dozoru obiektu jest samodzielnym pomieszczeniem zlokalizowanym w najbliższym otoczeniu budynku głównego rezydencji (budynek gospodarczy itp.).

Bardzo ważną częścią ochranianej rezydencji jest tzw. „bezpieczne schronienie”. Pomieszczeniem takim może być odpowiednio przystosowany schron w piwnicy lub sypialnia usytuowana na wyższych kondygnacjach rezydencji. pomieszczenie to stanowi tymczasowe schronienie dla osoby ochranianej
i rodziny, kiedy potrzebny jest dodatkowy czas, aby inni pracownicy ochrony (lub Policja) zareagowali
na atak.

Pomieszczenie to powinno spełniać następujące warunki:

• musi istnieć możliwość szybkiego przemieszczenia osoby ochranianej do tego pomieszczenia bez narażenia jej życia,

• musi posiadać awaryjne (zapasowe) wyjście, środki ppoż., przycisk alarmowy, zapasowy telefon, oświetlenie,

• drzwi i okna powinny być wzmocnione przez okratowanie, obicie blachą, odporne szyby, podwójne zamki itp.

Należy pamiętać, że wszystkie „przeszkody” usytuowane są w rezydencji z myślą o dokładnym prowadzeniu kontroli oraz panowaniu nad ruchem osobowym. Jest to najważniejszy etap działania zapobiegawczego.

Specyfika ochrony osób i obiektu (rezydencji) generalnie nie odbiega od standardu jednakże z uwagi
na charakter ochrony, działania te muszą być nacechowane dyskrecją, taktem i kulturą oraz dużym profesjonalizmem.

Zagrożenia, które występują w ochronie rezydencji, to przede wszystkim zagrożenia zewnętrzne. Zaliczyć do nich należy:

• kradzież z włamaniem,

• uprowadzenie w celu uzyskania okupu,

• napady rabunkowe

• akty terroryzmu.

Reasumując można stwierdzić iż zadania i obowiązki pracownika ochrony polegają przede wszystkim na:

• obserwacji terenu przyległego do rezydencji,

• kontrolowaniu osób wchodzących do rezydencji,

• kontrolowaniu pojazdów wjeżdżających do rezydencji,

• dozorze osób wykonujących czynności zlecone na terenie rezydencji,

• dozorze istniejącego elektronicznego systemu zabezpieczenia,

• reagowaniu na wszelkie próby inwigilacji i wtargnięcia na teren rezydencji (zanotowanie numerów pojazdów parkujących przed rezydencją),

• stosowaniu się do życzeń i zaleceń zleceniodawcy.

Dz.U. Nr 35. poz. 230 z późniejszymi zmianami

Dz.U. Nr 25. poz. 105.

Dz.U. Nr 81. Poz. 351

Dz.U. Nr 11. poz. 95.

Blok: Ochrona Obiektów - 1 -

---