1. elementy atrakcyjności turystycznej miejsca docelowego

Atrakcyjność turystyczna to zespół (kompleks czynników wpływających na rozwój turystyki w każdym obszarze turystycznym, miejscowości czy szlaku, jest to kompleks (suma) walorów turystycznych i walorów recepcji (dostępności komunikacyjnej oraz urządzeń turystycznych). Zarówno walory turystyczne jak i walory recepcji są wzajemnie ze sobą powiązanie i uwarunkowane. Wywierają one istotny wpływ na rozwój, wielkość i czas trwania ruchu turystycznego.

- walory turystyczne - wszystkie wartości obszaru turystycznego, które stworzyła natura (przyroda), ukształtowała historia i tworzy współczesność, będące przedmiotem zainteresowań turystów. Inaczej: specyficzne cechy i elementy środowiska naturalnego oraz przejawy działalności człowieka, które są przedmiotem zainteresowań turystów. W zależności od celu (motywu), będącego przedmiotem zainteresowania turysty ruchu turystycznego, walory turystyczne dzielą się na walory wypoczynkowe (służące regeneracji sił fizycznych), walory krajoznawcze (stanowiące przedmiot zainteresowań poznawczych), walory specjalistyczne (umożliwiające uprawianie różnych form turystyki kwalifikowanej).

- walory recepcji - wartości związane z przyjmowaniem i poziomem obsługi turystów (gości). Mają one dwojakie znaczenie: z jednej strony niejednokrotnie warunkują rozmiar ruchu turystycznego a z drugiej - mogą być celem ruchu turystycznego. Na walory recepcji składają się: dostępność komunikacyjna (tj. sieć dróg kolejowych, kołowych lub wodnych oraz system połączeń transportowych ułatwiających dotarcie do obszaru turystycznego), zagospodarowanie turystyczne i paraturystyczne w formie bazy noclegowej, żywieniowej (gastronomicznej), komunikacyjnej i urządzeń towarzyszących, oraz organizacja recepcji, wyrażająca się działalnością sieci punktów informacyjnych i sieci biur turystycznych.

Zaliczamy do niej;

1.walory naturalne - plaża, morze , wulkany…

2. transport - kanały, balony, wielbłądy

3. Rozrywki - kina, teatry, zoo…..

4. Urządzenia sportowe - lodowiska, baseny, stoki

5. kultura - muzea, zabytki.

1. rola obszarów chronionych w rozwoju turystyki np. parki narodowe

Park Narodowy to obszar objęty ochroną prawną, zachowany w stanie naturalnym lub niewiele zmienionym przez działalność gospodarczą człowieka, charakteryzujący się nieprzeciętnymi wartościami naukowymi oraz wyjątkowymi walorami przyrodniczymi, krajobrazowymi, społecznymi, kulturowymi i wychowawczymi. Na terenie Parku ochronie podlegają wszystkie elementy przyrody. Park Narodowy stanowi najwyższą formę ochrony przyrody, mającą na celu zapewnienie trwałości i odnawialności, a także właściwego użytkowania ożywionych i nieożywionych składników przyrody: populacji i biocenozy wraz z i ich siedliskiem. Powierzchnia Parku nie może być mniejsza niż 100 ha, z wyjątkiem pojedynczych wysp. W jego obrębie wydziela się obszary objęte ochroną ścisłą, które są wyłączone całkowicie spod ingerencji człowieka, oraz obszary objęte ochroną częściową. Wokół parku narodowego wyznaczona zostaje otulina.

2. charakterystyka wybranych walorów turystycznych województwa pomorskiego

Największym miastem i stolicą regionu jest Gdańsk. Region graniczy od wschodu z regionem warmińsko-mazurskim, od południa z kujawsko-pomorskim i wielkopolskim, a od zachodu z zachodniopomorskim. Granicę północną stanowi wybrzeże Bałtyku. Swym zasięgiem obejmuje wschodnią część Pobrzeża Koszalińskiego - część Pobrzeża Słowińskiego, część Równiny Sławieńskiej, Wysoczyznę Damnicką, Wysoczyznę Zarnowiecką, oraz Pradolinę Łeby i Redy. W skład regionu wchodzi część Pobrzeża Gdańskiego - Pobrzeże Kaszubskie, Mierzeja Helska, Mierzeja Wiślana, Żuławy Wiślane. Większa część regionu leży w obrębie pojezierzy południowobałtyckich. Są to: część Wysoczyznę Polanowskiej, Pojezierze Bytowskie, Pojezierze Kaszubskie, Pojezierze Starogardzkie, północna część Doliny Gwdy i Pojezierza Krajeńskiego oraz Równina Charzykowska i Bory Tucholskie, a także Dolina Kwidzyńska i część Pojezierza Iławskiego.

W regionie dominuje przemysł rafineryjny, stoczniowy, energetyczny, papierniczy i spożywczy. Największe zakłady przemysłowe znajdują się w Gdańsku, Gdyni, Kwidzyniu. Pomorze Gdańskie zostało dawno zasiedlone, a Gdańsk obchodził w 1998 r. swoje tysiąclecie. Rozwój gospodarczy tego terenu nastąpił w XII i XIII w., za panowania księcia Świętopełka. W 1308 r. Brandenburgia opanowała Pomorze Słupskie, a w 1343 r. Gdańsk opanowali Krzyżacy. Po pokoju toruńskim Ziemia Gdańska (bez Słupskiej) weszła w skład Prus Królewskich należących do Polski.

Obsługując eksport polskiego zboża w czasach I Rzeczypospolitej, Gdańsk wyrósł na bogate miasto. Rozwój ten został zahamowany przez Prusaków po I rozbiorze Polski. Po I wojnie światowej w skład państwa Polskiego nie weszła Ziemia Słupska ani Gdańsk (Wolne Miasto). Wzniesiono natomiast w czasie II Rzeczypospolitej nowoczesny port w Gdyni. W Gdańsku rozpoczęła się II wojna úświatowa. Tu równieý wydarzenia w grudniu 1970 r. i sierpniu 1980 r, przeszły do najnowszej historii Polski.

Województwo pomorskie posiada wartościowe walory turystyczne, predestynujące go do rozwoju gospodarki turystycznej. Decydujące znaczenie dla rozwoju funkcji turystycznych ma pas wybrzeża z cenionymi, piaszczystymi plażami, walory uzdrowiskowe, a także walory krajoznawcze. Ponad 1/3 powierzchni regionu zajmują lasy; są to bory zlokalizowane na sandrach i wydmach, a lasy liściaste i mieszane na wysoczyznach morenowych. Dla ochrony úśrodowiska naturalnego utworzono tu dwa parki narodowe. Wśród parków krajobrazowych wymieniă należy: Trójmiejski Park Krajobrazowy, Nadmorski Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Mierzei Wiślanej i projektowany Żuławski Park Krajobrazowy. Ponadto znajdziemy tu 106 rezerwatów i ponad 2000 pomników przyrody.

Wśród walorów poza przyrodniczych największe znaczenie ma zespół zabytków Gdańska. Interesujące są klasztory w Gdańsku-Oliwie, Kartuzach, Pelplinie, Żarnowcu, Żukowie. Podziw budzą zachowane zamki krzyżackie w Malborku (wpisany na listę dziedzictwa UNESCO) oraz Słupsku, Bytowie, Gniewie i Kwidzynie.

Do atrakcyjnych walorów krajoznawczych należy zaliczyć również te, które wynikają z tradycji ludowej sztuki, budownictwa i innych przejawów niezwykle ciekawego pod względem etnicznym regionu. Tradycje ludowe są tu w dalszym ciągu żywe i nadal rozwijane. Ciekawe budownictwo wiejskie, oryginalny wystrój chat ("checz") kaszubskich, narzędzia pracy, instrumenty muzyczne, to tylko niektóre przykłady przejawów kultury materialnej Kaszubów. Bogata jest także ich kultura duchowa. Kaszubi do dzisiaj posługują się piękną, oryginalną gwarą, znane są ich legendy i podania, pieśni obrzędowe, a także ciekawe zwyczaje rodzinne i uroczystości religijne.

Najczęściej odwiedzanymi powiatami w województwie pomorskim poza tymi nad samym morzem są jeszcze trzy powiaty: Kartuzy, Chojnice, i Kościerzyna. Gdyż tam występuje wiele rzek łączące jeziora, których jest też nie mało.

3. rola walorow turystycznych w rozwoju turystyki

Walor turystyczny to składnik środowiska, przyrodniczego lub kulturowego, który jest celem ruchu turystycznego, a w odpowiedni sposób udostępniony i przystosowany bywa zwany atrakcją turystyczną. Walor turystyczny może zasadniczo przyczyniać się do ukierunkowania przyjazdu, lub być celem pobocznym, branym często pod uwagę z okazji przejazdu bądź pobytu w danym regionie czy miejscowości.
Walory turystyczne (regionu, miejscowości, szlaku) stanowią zespół elementów środowiska naturalnego oraz jego elementów poza-przyrodniczych, które są przedmiotem zainteresowań turysty. Biorąc pod uwagę motywy, jakimi kieruje się turysta walory turystyczne można podzielić na:
- wypoczynkowe, pozostające w ścisłej zależności od warunków środowiska naturalnego,
- specjalistyczne, które stanowi zespół cech środowiska naturalnego umożliwiający uprawianie różnych form turystyki kwalifikowanej, a w przypadku obecności wód mineralnych i korzystnych warunków klimatycznych - balneoterapii i innych form lecznictwa uzdrowiskowego,
- krajoznawcze, które obok osobliwości przyrodniczych (parki narodowe, rezerwaty, pomniki przyrody itp.) obejmują elementy kultury materialnej i duchowej, zabytki, folklor, obiekty kultu narodowego oraz dziedzinę współczesnych osiągnięć społeczeństwa. Należy wyróżnić wielkie ośrodki turystyki krajoznawczej, pojedyncze lub niewielkie zespoły obiektów zabytkowych, zespoły folklorystyczne oraz obiekty kultu narodowego ze szczególnym uwzględnieniem miejsc martyrologii i walki o wolność narodu i postęp społeczny.
Przyjmując za podstawę genezę, walory turystyczne dzielimy na:
• walory naturalne - stworze przez przyrodę,
• walory antropogeniczne - stworzone przez człowieka.
Walory przyrodnicze to te obszary i obiekty, które najczęściej objęte są różnymi formami ochrony: parki narodowe, parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody, obszary krajobrazu chronionego, a także pomniki przyrody. W tej grupie znajdują też obiekty przyrodnicze nie objęte ochroną konserwatorską, np. unikatowe obszary leśne o bogatej faunie i florze, odkrywki geologiczne, zespoły parkowe itd. Interesujące dla turysty są również ośrodki dydaktyczne parków narodowych, edukacyjne ścieżki przyrodnicze itd.

4. koncesje i zezwolenia w działalności turystycznej

Koncesja-akt administracyjny, mocą którego państwo upoważnia określony podmiot do prowadzenia działalności gospodarczej objętej wyłącznością lub własnością państwa .

W działalności turystycznej posiadanie koncesji konieczne jest u przewoźników lotniczych.

Zezwolenie- wydaje minister właściwy do spraw transportu, na wniosek przedsiębiorcy, na czas określony.

Rodzaje zezwoleń transportowych:

1.loco - uprawnia do wykonania przewozu (jednej jazdy tam i jednej z powrotem) pomiędzy Polską a krajem wydającym zezwolenie

2.zezwolenie na wjazd pustym autobusem - wymagane jest przy wjeździe po grupę wwiezioną innym środkiem transportu, nie upoważnia po wjazd obywateli kraju wydającego zezwolenie a wjazd po obywateli kraju trzeciego jest możliwy tylko pod warunkiem wywozu grupy do kraju rejestracji pojazdu

3.zezwolenie wahadłowe - uprawnia do wykonania wymienionej na zezwoleniu ilości przewozów zgodnie z harmonogramem i bez zmiany składu grup

4.zezwolenie tranzytowe - uprawnia do wykonania przewozu (jednej jazdy tam i jednej z powrotem) przez terytorium danego kraju, zezwolenie nie daje prawa do załadunku

Rodzaje koncesji transportowych:

1.na wykonywanie krajowego transportu drogowego taksówką

2.na wykonywanie krajowego transportu drogowego pojazdem samochodowym nie będącym taksówką

3.na wykonywanie krajowego transportu drogowego osób więcej niż jednym rodzajem pojazdu samochodowego nie będącego taksówką

4.na wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego osób

5.na wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego osób więcej niż jednym rodzajem pojazdu samochodowego

5. umowy zawierane przez biura podróży z klientami

Umowa jest to czynność prawna dokonywana pomiędzy dwiema lub więcej stronami kształtująca ich wzajemne prawa i obowiązki.

Umowy są podstawowym instrumentem kształtowania stosunków cywilnoprawnych w różnych dziedzinach życia, w tym także w turystyce. Umowa pozwala w taki sposób określić prawa i obowiązki w ramach stosunku prawnego, aby jego strony mogły jak najlepiej zrealizować swoje cele. Zasadą jest zatem swoboda w kształtowaniu treści zawieranych umów, a co za tym idzie, treści stosunków cywilnoprawnych.

Umowy zawierane w związku z obsługą turystów (umowy turystyczne)

W obsłudze ruchu turystycznego zawiera się całe łańcuchy umów, powiązanych ze sobą i wzajemnie się warunkujących. Zwykle pierwszym ogniwem jest umowa organizatora turystyki z klientem, na podstawie której organizator zobowiązuje się świadczyć usługi. Wcześniej organizator zawiera szereg umów z innymi przedsiębiorcami, aby zapewnić sobie poszczególne usługi częściowe, składające się na program imprez turystycznych oferowanych klientom, np. przewóz, zakwaterowanie, wyżywienie, zwiedzanie, opiekę przewodnika turystycznego i pilota wycieczek itp. Zawieranie umów z klientami opiera się niejednokrotnie na współpracy z agentami i pośrednikami turystycznymi, co dodatkowo wzbogaca wachlarz umów turystycznych.

W umowach zawieranych z klientami wyróżnia się umowy o pojedyncze świadczenie i umowy kompleksowe o świadczenie całego pakietu usług, wśród których największe znaczenie ma umowa o imprezę turystyczną.

Umowa o pojedyncze świadczenie.

Takie umowy obejmują najczęściej zapewnienie klientowi zakwaterowania w wybranym hotelu, przejazdu, usługi przewodnika lub możliwości wstępu do muzeum, teatru, na wystawę itp. Biura podróży występują w tych umowach zwykle jako zleceniobiorcy, którzy podejmują się zawarcia umowy w imieniu i na rzecz klienta z określonym usługodawcą. Charakter prawny umowy klienta z hotelarzem, przewoźnikiem czy przewodnikiem nie budzi z reguły poważniejszych wątpliwości- chodzi w tym zakresie o umowę najmu, przewozu czy umowę o świadczenie usług podobną do umowy zlecenia.

Dla umów pomiędzy klientem i pośredniczącym na jego rzecz biurem podróży największe znaczenie ma jednak w umowach o pojedyncze świadczenie konstrukcja umowy zlecenia.

Umowy o organizowanie imprez turystycznych.

Umowa o zorganizowanie imprezy turystycznej została ukształtowana w praktyce jako umowa jednolita, obejmująca zobowiązanie jednej ze stron (organizatora) do świadczenia kompleksu usług, składających się na funkcjonalna całość, umożliwiającą drugiej stronie (klientowi, turyście) realizacje pewnego celu: wypoczynkowego, poznawczego, zdrowotnego czy innego. Umowa tego typu określona jest jako umowa o podróż, umowa o wycieczkę, czy wreszcie umowa o imprezę turystyczną.

Cechami charakterystycznymi umów tego typu są:

Układ podmiotowy, w ramach którego z jednej strony występuje podmiot kwalifikowany zawodowo, organizujący imprezy turystyczne (organizator), z drugiej natomiast klient;

Kompleksowy charakter umowy, na które składają się różnorodne elementy, przede wszystkim usługi takie jak przewóz, zakwaterowanie, wyżywienie, zwiedzanie atrakcji, ale tworzące całość uporządkowaną programem;

Zryczałtowana odpłatność za wszystkie elementy;

Element opieki świadczonej uczestnikom przez organizatora imprezy

Do polskiej ustawy o imprezach turystycznych wprowadzono przepisy odnoszące się do treści materiałów informacyjnych i informacji dodatkowych przekazywanych klientom przez organizatora turystyki w związku z zawieraniem i wykonywaniem umowy o imprezę turystyczną. Materiały informacyjne powinny być formułowane w sposób rzetelny i zrozumiały i zaigrać następujące informacje szczegółowe:

cenę imprezy turystycznej lub usługi turystycznej albo sposób jej ustalenia

miejsce pobytu lub trasę imprezy

rodzaj, klasę, kategorię lub charakterystykę środka transportu

położenie, rodzaj i kategorię obiektu zakwaterowania

ilość i rodzaj posiłków

program zwiedzania lub atrakcji turystycznych

kwotę lub procentowy udział zaliczki w cenie imprezy turystycznej lub usługi turystycznej oraz termin zapłaty całej ceny

termin powiadomienia klienta o ewentualnym odwołaniu imprezy z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeżeli realizacja usług jest od tego uzależniona

podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikające z umowy

Właściwa forma umowy wymaga formy pisemnej. Osoba zawierająca umowę z klientem ma obowiązek wydać klientowi jeden egzemplarz umowy. Obowiązkowe elementy każdej umowy o imprezę turystyczną to:

określenie organizatora turystyki i numer jego zezwolenia oraz imię, nazwisko osoby, która w jego imieniu umowę podpisała

miejsce pobytu lub trasa wycieczki

czas trwania imprezy turystycznej

program imprezy obejmujący rodzaj, jakość i terminy oferowanych usług w tym:

rodzaj, charakter i kategorie środka transportu oraz datę, godzinę, miejsce wyjazdu i planowanego powrotu

położenia, rodzaj i kategorię obiektu hotelarskiego, opis wyposażenia obiektów nie zaliczanych do rodzajów i kategorii

ilość i rodzaj posiłków

program zwiedzania i inne usługi wliczone w cenę imprezy

cena imprezy turystycznej wraz z wyszczególnieniem wszelkich koniecznych należności, podatków i opłat

sposób zapłaty

rodzaj i zakres ubezpieczenia turystów oraz nazwę i adres ubezpieczycie la

sposób zgłaszania reklamacji z podaniem terminu zgłaszania takich reklamacji

wymagania specjalne, o których klient powiadomił organizatora turystyki

podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikające z umowy

6. prawa konsumenta usług turystycznych i ich ochrona

Ustawa o usługach turystycznych, z 29 sierpnia 1997r wprowadziła szczególny system ochrony klienta firm turystycznych w Polsce. Jest to regularna zgodna z prawem Unii Europejskiej w sprawach imprez turystycznych.

Działalność organizatora turystyki i pośrednika turystycznego wymaga uzyskania zezwolenia wojewody. W Ministerstwie Gospodarki funkcjonuje centralny rejestr zezwoleń turystycznych.

Organizatorzy i pośrednicy turystyczni mają obowiązek posiadania gwarancji lub umowy ubezpieczenia, które w razie niewykonania umowy przez daną firmę będą gwarantowały środki finansowe na zapewnienie klientom powrotu do kraju a także na pokrycie zwrotu wniesionych przez klientów.

Klient ma prawo domagać się od firmy turystycznej (organizatora i pośrednika turystycznego) pisemnego potwierdzenia posiadania gwarancji lub umowy ubezpieczeniowej, jeśli wpłaca należność za imprezę turystyczną lub zaliczkę przekraczającą 10 % tej sumy.

W okresie 20 dni przed datą wyjazdu cena ustalona w umowie o świadczenie usług turystycznych nie może być zmieniona.

Przed zawarciem umowy firma turystyczna ma obowiązek podać klientowi ogólne informacje o przepisach paszportowych i wizowych oraz o przeciwwskazania zdrowotnych do udziału w imprezie turystycznej. Musi również przedstawić informację o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia od kosztów rezygnacji z udziału w imprezie turystycznej.

Firmy turystyczne organizujące imprezy turystyczne mają obowiązek zawarcia na rzecz klientów umów ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.

Firmy turystyczne mają obowiązek przed rozpoczęciem imprezy podać klientom nazwisko, nazwę, adres nr telefonu lokalnego firmy, do którego klient może zwrócić się w razie trudności. W przypadku imprez turystycznych dla dzieci - przedsiębiorca turystyczny winien podać informację o możliwości bezpośredniego kontaktu z dzieckiem lub osobą odpowiedzialną w miejscu pobytu dziecka.

Umowa o świadczenie usług turystycznych musi określać: organizatora turystyki, numer jego zezwolenia, miejsce pobytu lub trasę wycieczki, czas trwania imprezy turystycznej, imię i nazwisko osoby, która podpisuje umowę w imieniu firmy, program imprezy obejmujący rodzaj, jakość i terminy oferowanych usług, charakter i kategorię środka transportu oraz datę, godzinę, miejsce wyjazdu i planowanego powrotu, położenie, rodzaj i kategorię obiektu hotelarskiego zgodnie z przepisami kraju pobytu lub opis wyposażenia obiektów niezaliczanych do rodzajów i kategorii, ilość i rodzaj posiłków, program zwiedzania i inne usługi wliczone w cenę imprezy turystycznej, cenę imprezy turystycznej wraz z wyszczególnieniem wszelkich koniecznych należności, podatków i opłat, jeżeli nie są one zawarte w cenie, rodzaj i zakres ubezpieczenia turystów, sposób zgłaszania reklamacji.

Przedsiębiorca nie może żądać od klienta żadnych kwot z tytułu odstąpienia od umowy - poza opłatą manipulacyjną, - jeśli klient wskaże swojego zastępcę, który będzie uczestniczył za niego np. w wycieczce.

Jeśli organizator nie reaguje na wniesioną skargę należy również powiadomić wojewodę, który wydał zezwolenie organizatorowi turystyki. Gdyby zarzuty wobec organizatora okazały się zasadne, w przypadku powtarzających się skarg, wojewoda może zastosować wobec takiego organizatora sankcje administracyjne, nawet do cofnięcia zezwolenia włącznie.

Można także powiadomić organizacje konsumenckie, które również zajmują się ochroną konsumenta. Ponadto każdy niezadowolony klient może wystąpić do powiatowego rzecznika ochrony praw konsumentów. Warto jest również w takich przypadkach powiadomić samorząd gospodarczy, jeżeli organizator turystyki jest zrzeszony w takim samorządzie. Należy do niego Polska Izba Turystyki W Warszawie oraz Rada Konsultacyjna Izb Turystyki W Szczecinie.

W przypadkach, kiedy skargi klientów odnoszą się do kwestii cywilnoprawnych wtedy swoich roszczeń można dochodzić na drodze cywilnoprawnej w sądzie.

7. kategoryzacja obiektow hotelarskich

Usługi hotelarskie to krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz świadczenie usług z tym związane.

Usługi hotelarskie mogą być świadczone w obiektach hotelarskich, które spełniają:

wymagania co do wielkości obiektu, jego wyposażenia oraz zakresu świadczonych usług, ustalone dla rodzaju i kategorii, do których obiekt został zaszeregowany,

m.in. wymagania sanitarne, przeciwpożarowe i budowlane.

Obiekty hotelarskie to:

hotele (pięć kategorii oznaczonych gwiazdkami),

motele (pięć kategorii oznaczonych gwiazdkami),

pensjonaty (pięć kategorii oznaczonych gwiazdkami),

kempingi (cztery kategorie oznaczone gwiazdkami),

domy wycieczkowe (trzy kategorie oznaczone cyframi rzymskimi),

schroniska młodzieżowe (trzy kategorie oznaczone cyframi rzymskimi),

schroniska,

pola biwakowe.

W obiektach hotelarskich powinny być umieszczone (w widocznym miejscu) informacje o:

nazwie oraz siedzibie (ewentualnie imię, nazwisko i adres przedsiębiorcy świadczącego usługi),

zakresie świadczonych usług wraz z podstawowymi cenami,

przystosowaniu obiektu do obsługi osób niepełnosprawnych.

Widoczna też powinna być tablica informująca o rodzaju i kategorii obiektu.

Klient może żądać udostępnienia mu wykazu wymagań dla obiektów hotelarskich, odpowiadających rodzajowi i kategorii obiektu, a także pełnego cennika usług.

Klient może złożyć skargę na działalność przedsiębiorców świadczących usługi hotelarskie do:

bezpośrednio u przedsiębiorcy świadczącego usługi hotelarskie,

bezpośrednio u organizatora turystyki, jeżeli pobyt jest organizowany przez organizatora turystyki,

u wojewody właściwego ze względu na umiejscowienie obiektu,

ministra właściwego do spraw turystyki.

8. ochrona przyrody a rozwój turystyki

Podstawowymi aktami prawnymi dotyczącymi ochrony przyrody w Polsce są:

-Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - Rozdział II, art. 86

Każdy jest obowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie. Zasady tej odpowiedzialności określa ustawa.

-Ustawa o ochronie przyrody

Ustawa określa cele, zasady i formy ochrony przyrody ożywionej i nieożywionej oraz krajobrazu. więcej »

-Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska

Ustawa określa zasady ochrony i racjonalnego kształtowania środowiska, zmierzające do zapewnienia współczesnemu i przyszłym pokoleniom korzystnych warunków życia oraz realizacji prawa do korzystania z zasobów środowiska i zachowania jego wartości.

-Ustawa o hodowli, ochronie zwierząt łownych i prawie łowieckim

Łowiectwo, jako element ochrony środowiska przyrodniczego, w rozumieniu ustawy oznacza ochronę zwierząt łownych (zwierzyny) i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej.

-Rozporządzenie w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt

Rozporządzenie ministra środowiska w sprawie określenia listy gatunków zwierząt rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą i częściową oraz zakazów dla danych gatunków i odstępstw od tych zakazów.

-Rozporządzenie w sprawie ochrony gatunkowej roślin

Rozporządzenie ministra środowiska w sprawie określenia listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą i częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów.

-Rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000

Rozporządzenie określa nazwę, położenie administracyjne, obszar i mapę obszaru, cel i przedmiot ochrony oraz sprawującego nadzór nad obszarem.

9. podstawowe zadania rekreacji fizycznej

Rekreacja fizyczna zwana również ruchową (sport dla wszystkich) to zajęcia o treści ruchowo-sportowej ( zabawy, gry, tańce, spacery turystyka itp.),którym człowiek oddaje się z własnych chęci w czasie wolnym, dla wypoczynku odpoczynku, odnowy sił przyjemności, kreacji zdrowia i rozwoju własnej osobowości.

Cele - zadania rekreacji:

1.Zaspokajanie potrzeb ruchu niezbędnego dla zdrowia( prewencja- otyłość, miażdżyca)

2.Rownowazenie dobowego bilansu energetycznego człowieka (nadwaga- brak ruchu)

3.Poprawa, utrzymanie, i budowa sprawności i wydolności fizycznej a pośrednio psychicznej ( efekt treningowy, kondycja)

4. Osiąganie przyjemności i zadowolenia z wysiłku fizycznego

Motywy aktywności fizycznej- rekreacji

1.zdrowotny- działanie prewencyjne, rehabilitacyjne lub rekreacyjne

2.utylitarny( użyteczność)- przydatność do pracy oraz forma odnowy sił po jej wykonaniu ( regeneracja sił)

3.estetyczny- harmonia ciała

4.hedonistyczny- przyjemność związana z rekreacją

5.agonistyczny- rywalizacja sportowa, sport wyczynowy

10. podstawowe czynniki wpływające na prozdrowotny styl życia

Zdrowie to nie tylko brak choroby lub kalectwa jest to pełnia fizycznego, psychicznego społecznego dobrostanu człowieka. Zdrowie to nie tylko stan, jest to również wartość ,dzięki której jednostka lub grupa mogą realizować swoje aspiracje i potrzeby oraz zmieniać środowisko lub radzić sobie z nim. Promocja zdrowia jest to umożliwienie jednostce i społeczeństwu kontroli nad czynnikami determinującymi zdrowie. Są to sposoby i warunki życia, których celem jest zachowanie zdrowia. Główną ideą w promowaniu zdrowia jest prozdrowotny tryb życia.

W prozdrowotnym stylu życia należy propagować (czynniki)

-aktywność ruchową

-właściwe odżywianie

W prozdrowotnym stylu życia należy unikać (czynniki)

-unikanie używek (trucizn- alkohol, papierosy)

- unikanie długotrwałego stresu (permanentnego)

Czynnik warunkujące zdrowie:

-czynniki biologiczne genetyczne 10-15 %

-czynniki środowiska zewnętrznego ( zatrucia ekologiczne) 25-30 %

-czynniki związane ze stylem życia 50 %

-efekty opieki medycznej 10-20 %

-cz. mechaniczne- głaskanie, tarcie, ucisk, walka z hałasem, ciasne obuwie, masaż, gładzenie, drapanie, nacisk, uderzenie -należy zachować umiar i rozwagę

-cz. chemiczne- odgrywają ważna rolę w klasach szkolnych, gimnastycznych, pomieszczeniach gdzie przebywa duża ilość osób ( skład powietrza duża ilość CO2, siarkowodoru, amoniaku, ciśnienie-gazy spalinowe i wyziewy) wpływają na psychikę i są przyczyną braku apetytu, spożywanie alkoholu, kawy, herbaty

-cz. termiczne powietrze i woda mogą mieć różną temp. Zbyt niska- bladość ,gęsia skórka, drżenie , kulenie się zaburzenia w rytmie oddychania w konsekwencji nieżyt moczowych, błon śluzowych, schorzenia reumatyczne, nerwobóle: wysoka temperatura- białe i sinawe plamy, silne pocenie się, przyśpieszone tętno, uczucie osłabienia. Właściwa temperatura dla pracy mięśni to 12-18 C, przy wilgotności40-60%

-cz. świetlne- słońce, wywołuje szereg korzystnych reakcji ustroju m.in. przemianę materii( przyswajanie wapna, fosforu, żelaza, zwiększa odporność na bakterie, pobudza czynności krwiotwórcze, obniża ciśnienie krwi, działanie przeciwkrzywiczne)

-cz. terenowe- oddziałują na aktywność człowieka, teren jest źródłem wszechstronnych bodźców o walorach zdrowotnych, higienicznych, sprawnościowych, psychicznych. Kształtuje cechy motoryczne ( siła, szybkość, koordynacja, wytrzymałość) biologiczne i modeluje kształty ciała, stymuluje działanie poszczególnych układów i podwyższa koordynację ruchowa jak: chód, bieg, skok, rzut, pełzanie

-cz. środowiska społecznego -zespół czynników rzeczowych osobowych, instytucji powstałych w wyniku współżycia społecznego ludzi, wpływają na zachowanie jednostek i grup

11. istota marketingu usług i jego rodzaje

Usługa- każda czynność zawierająca w sobie element niematerialności, która polega na oddziaływaniu na klienta lub nieruchomości znajdujące się w jego posiadaniu, a która nie powoduje przeniesienia prawa własności.

Usługa - użyteczny produkt niematerialny który wytwarzany w wyniku pracy ludzkiej w procesie produkcji przez oddziaływanie na strukturę określonego obiektu w celu zaspokojenia potrzeb ludzkich.

Reasumując:

- usługa jest niematerialnym produktem,

- usługi będące przedmiotem gospodarowania wytwarza się w procesie produkcji,

- usługa jest szczególnym rodzajem wartości użytkowej, która jest wytwarzana w wyniku pracy ludzkiej.

Podział według kryterium obiektu działania:

1. usługi produkcyjne

2. usługi osobiste

3. usługi informacyjne

4. usługi kierownicze

Podział według bazowania na sprzęcie bądź ludziach;

1. sprzęcie;

- zautomatyzowane,

- monitorowane przez relatywnie niewykwalifikowanych operatorów,

- prowadzone przez wykwalifikowanych operatorów,

2. ludziach;

- niewykwalifikowana siła robocza,

- wykwalifikowana siła robocza,

- profesjonaliści.

Marketing usług - zespół aktywnych działań rynkowych podejmowanych przez podmioty sektora usług zajmujące się zawodowo świadczeniem usług.

Celem marketingu usług jest:

• Zdobycie nowych rynków;

• Ulokowanie na nich odpowiedniego asortymentu;

• Zwiększenie udziału firmy na rynku;

• Powiększenie zysku;

• Utrwalanie dobrego imienia firmy;

RODZAJE MARKETINGU USŁUG:

• Marketing ofertowy - określanie docelowych segmentów nabywców usług i komponowaniu marketingu mix bardziej atrakcyjnego od konkurentów.

• Marketing interaktywny - dotyczy relacji z nabywcami. Jest nastawiony na tworzenie i utrwalanie więzi między przedsiębiorstwem a nabywcą dzięki oferowaniu wysokiej jakości obsługi przez wysoko wykwalifikowanych pracowników.

• Marketing wewnętrzny - szkolenie, motywowanie i kontrola pracowników w celu zbudowania zespołu, który potrafi dobrze zaspokajać potrzeby klientów i stale doskonalić formy obsługi.

• Marketing zewnętrzny - polega na przygotowaniu pakietu produktów/usług, ustaleniu cen, opracowaniu metod promocji oraz wyborze strategii dystrybucji.

12. pojecie i struktura plany marketingowego firmy

Planowanie marketingowe stosuje się dla segmentacji rynku, określa pozycję na rynku, przewidywania wielkości rynku, a także planowania udziału rynku w każdym jego segmencie. Formalne planowanie może przynieść wiele korzyści wszelkim typom firm, dużym i małym zmusza firmy do zdefiniowania celów i polityki prowadzi do lepszego skoordynowania wysiłków, daje lepsze i dające się skontrolować standardy wydajności.

Obejmuje ono:

• Przeprowadzenie badań wewnątrz i na zewnątrz przedsiębiorstwa,

• Określenie mocnych i słabych stron przedsiębiorstwa,

• Wypracowanie założeń,

• Przewidywania,

• Ustalenie celów rynkowych,

• Wypracowanie strategii marketingowej,

• Definiowanie programów,

• Ustalanie budżetów,

• Przeglądanie rezultatów, rewizja celów, strategii lub programów.

Przykładowy plan:

1. Streszczenie.

2. Geneza projektu.

3. Misje i cele strategiczne.

1. Misja.

2. Cele strategiczne.

4. Opis towarów i usług.

5. System zarządzania, personel zarys techniczny.

6. Rynek i marketing.

1. Opis rynku.

2. Klienci.

3. Dostawcy.

4. Konkurencja.

5. Działania marketingowe.

7. Analiza SWOT.

8. cele, plan i harmonogram strategiczny.

1. Cele strategiczne.

2. Plan strategiczny.

3. Harmonogram strategiczny.

9. Analiza finansowa.

1. Rachunek zysków i strat.

2. Bilans.

3. Przepływ gotówki.

4. Próg rentowności.

5. Analiza wrażliwości.

6. Analiza wskaźnikowa.

10 Załączniki:

10.1 Próg rentowności.

10.2 Analizy.

13. rodzaje i struktura produktu turystycznego

PRODUKT TURYSTYCZNY MOŻNA PODZIELIC NA:

1. dobra i urządzenia turystyczne, które dzielą się na :

• podstawowe walory turystyczne ( naturalne, antropogeniczne )

• komplementarne - infrastruktura turystyczna ( sieć transportowa, środki transportu, baza noclegowa, baza żywieniowa, baza towarzysząca )

2. usługi turystyczne

• podstawowe ( zaspokajające potrzeby materialne )

• komplementarne ( zaspokajające potrzeby niematerialne czyli duchowe )

Podstawowe dobra turystyczne - to dobra naturalne i produkty pracy ludzkiej tworzone pośrednio z myślą o ruchu turystycznym. Nadają one kierunek ruchowi turystycznemu oraz kształtują jego strukturę czasowo-przestrzenną, a także stanowią główną siłę przyciągającą turystów.

Naturalne walory - wytwory natury takie jak : góry, jeziora, rzeki, lasy, klimat itp.

Antropogeniczne walory turystyczne - produkt pracy ludzkiej.

• walory historyczne - miejsca historyczne, dzieł a architektury , zbiory muzealne, miejsca kultu religijnego

• walory współczesne - interesujące obiekty przemysłowe i współczesnej kultury, wielkie budowle, centra handlowe i ośrodki rozrywki.

Komplementarne dobra turystyczne - warunkują one wykorzystanie walorów turystycznych. Na komplementarne dobra turystyczne zwane też infrastrukturą turystyczną, składa się zespół urządzeń oraz instytucji stanowiący bazę materialną i organizacyjną rozwoju turystyki.

Usług turystyczne -wszystkie społecznie pożyteczne czynności służące zaspokajaniu potrzeb turystycznych materialnych ( np. komunikacyjnych, noclegowych ) i niematerialnych ( np. kulturalno-rozrywkowe ) człowieka.

14. istota i funkcje promocji w turystyce

Ruchliwość przestrzenna człowieka została spowodowana migracjami, dojazdami do pracy, rozwojem transportu, wojnami i emigracją polityczną oraz turystyką.

Turystyka -całokształt zjawisk ruchliwości przestrzennej związanych z dobrowolną, czasową zmianą miejsca pobytu, rytmu i środowiska życia oraz bezpośrednie zetknięcie się z odwiedzanym środowiskiem.

Współczesna turystyka spełnia wielorakie funkcje mające dla niej podstawowe znaczenie:

• społeczno-wychowawcze

• poznawcze

• kulturalne

• rekreacyjno-zdrowotne

• społeczno - gospodarcze ( transfer środków pieniężnych, wzrost obrotów towarowych, rozszerzenie działalności produkcyjnej i usługowej, przyciąganie nowych inwestycji, wzrost możliwości zatrudnienia stałego i sezonowego ).

Znaczenie turystyki dla zagospodarowania czasu wolnego stale wzrasta i będzie się powiększać wraz z rozwojem gospodarczym.

Turystyka jest zjawiskiem:

- psychologicznym ( potrzeba wyjazdu, motyw, cel podróży, wyobrażenie, przezywanie, zapamiętanie, przypominanie ); jest dziedziną zainteresowania psychologii

- społecznym ( kontakty z innymi, działanie w grupie, przystosowanie się, tworzenie więzi społecznych ); jest dziedzina zainteresowania socjologii

- ekonomicznym ( podaż, popyt, usługi turystyczne, zysk, rynek turystyczny, produkt turystyczny ); jest dziedzina zainteresowania ekonomii

- przestrzennym ( plany zagospodarowania turystycznego, zmiany w krajobrazie i infrastrukturze, ład turystyczny, ruch turystyczny, degradacja środowiska ); jest dziedziną zainteresowania planowania przestrzennego

- kulturowym ( związki turystyki z kulturą ). Turystyka jest funkcja kultury ( jest wyrazem danej kultury i wynika z obecnego stanu kultury ); jest elementem kultury ( pełni odpowiednią rolę w kulturze, jest częścią współczesnej kultury ); jest przekazem kultury ( wartości kulturowe są przenoszone przez turystykę ); jest spotkaniem kultur ( wymiana wartości kulturowych pomiędzy turystami a miejscową ludnością ); jest czynnikiem przemian kulturowych ( wpływa na zmiany kulturowe )

Kształtowanie ceny produktu turystycznego

Cena jest - obok produktu - kluczowym narzędziem marketingowego oddziaływania na rynek w tym także na rynek turystyczny. Między ceną a innymi elementami marketingu zachodzą ścisłe związki. Poziom ceny jest zdeterminowany z jednej strony możliwościami sprzedaży produktu turystycznego, a z drugiej - jego właściwościami funkcjonalnymi i jakością. Na cenę wpływają także unikalne właściwości oferty (np. gorące źródła w pobliżu) i nakłady ponoszone na promocję.

Promocja produktu turystycznego
Aby odnieść sukces na rynku, przedsiębiorstwo musi rozpoznać potrzeby konsumenta i zaoferować we właściwym miejscu i czasie stosowny produkt oraz zachęcić potencjalnego konsumenta do dokonania zakupu. Sama atrakcyjność produktu nie wystarcza w wielu wypadkach, aby go sprzedać. Produkt gorszy może - przy skuteczniejszym oddziaływaniu na konsumenta - stać się skutecznym konkurentem dla produktu lepszego, o którego istnieniu nabywca po prostu nie wie lub nie został przekonany o walorach. Ważne jest więc stworzenie efektywnej drogi informowania rynku o zaletach produktu oferowanego przez firmę oraz systemu nakłaniania konsumentów i pośredników do jego zakupu.
Elementy promocji w turystyce
Reklama bywa zwykle definiowana jako masowe przekazywanie informacji, związanych z jakąś koncepcją, dobrem lub usługą, w celu wytworzenia u odbiorcy klimatu przychylności i spowodowanie działań zgodnych z intencjami nadawcy. Przy reklamowaniu produktu turystycznego chodzi oczywiście o podtrzymanie już istniejącego popytu oraz zdobycie nowych nabywców na dobra i usługi już znane lub wprowadzane na rynek.

15. funkcje i podział infrastruktury w turystyce

Infrastruktura turystyczna - są to wszelkiego rodzaju obiekty oraz urządzenia turystyczne, które mają na celu służenie przyjeżdżającym na dany obszar turystom - zaspokajaniu ich potrzeb związanych z bierną oraz aktywną turystyką.

Na infrastrukturę turystyczną składają się :

1.baza noclegowa:

• hotele,

• hostel,

• pensjonaty,

• pokoje gościnne,

• gospodarstwa agroturystyczne,

• schroniska turystyczne,

• apartamenty,

• domy wycieczkowe,

• domki wczasowe,

• kempingi,

• chatki studenckie, itd.

2. baza gastronomiczna:

• restauracje,

• bary, pijalnie,

• zajazdy,

• kawiarnie,

• puby, itd.

3. obiekty sportowe:

• hale sportowe,

• korty tenisowe, itd.

4.obiekty kultury:

• galerie,

• wystawy, itd.

5.szlaki

• piesze,

• rowerowe

• inne trasy.

16. baza noclegowa w Polsce i jej specyfika

17. W I kwartale 2005 roku liczba Polaków korzystających z noclegów wzrosła w porównaniu z pierwszym kwartałem 2004 roku o 1,3%, a liczba cudzoziemców - o 11,8%. Liczba noclegów udzielonych polskim turystom nie uległa zmianie, a liczba noclegów cudzoziemców - wzrosła o 19%.

18. W II kwartale 2005 roku liczba Polaków korzystających z noclegów wzrosła w porównaniu z drugim kwartałem 2004 roku o 1,5%, a liczba cudzoziemców - o 11,2%. Liczba noclegów udzielonych polskim turystom nie zmieniła się, zaś liczba noclegów cudzoziemców-wzrosła o 16,8%.
    Poprawiły się też wskaźniki wykorzystania miejsc noclegowych (ogółem: z 33,2% do 34,9%) i pokoi w hotelach (z 43,7% do 48,4%).

19. W III kwartale 2005 roku liczba Polaków korzystających z noclegów nie zmieniła się w porównaniu z trzecim kwartałem 2004 roku, a liczba cudzoziemców wzrosła o 6,6%. Liczba noclegów Polaków nieznacznie zmalała, zaś liczba noclegów cudzoziemców wzrosła o 7,2%.
    Poprawiły się wskaźniki wykorzystania pokoi w hotelach (z 46,6% w III kw. 2004 do 50,5% - maksimum w analizowanym okresie).

Według danych GUS, w 2004 roku liczba obiektów noclegowych zakwaterowania zmalała o 2% w porównaniu z poprzednim rokiem. Warto jednak zwrócić uwagę na stale rosnącą liczbę hoteli. W 2004 r. ich liczba hoteli wzrosła o 4%, a liczba miejsc noclegowych o 5%. Zmalała liczba hoteli jednogwiazdowych (o 7%), a wzrosła liczebność grupy hoteli 5* i 4* (o 29%). Największą liczbą miejsc noclegowych dysponują obiekty trzygwiazdkowe (42%) i dwugwiazdkowe (25%). W 2004 roku istotnie wzrósł wskaznik wykorzystania pokoi w hotelach (z 36% do 39,8%).

Korzystający z obiektów zakwaterowania zbiorowego
i liczba udzielonych noclegów

	Korzystający (tys.)			Udzielone noclegi (tys.)
Ogółem	Ogółem	Turyści polscy	Turyści zagraniczni	Ogółem	Turystom polskim	Turystom zagranicznym
2001 rok	14 230,4	11 078,9	3 151,5	45 946,1	38 955,6	6 990,5
2002 rok	14 174,1	11 028,7	3 145,4	44 211,7	37 126,7	7 085,0
2003 rok	14 644,3	11 312,4	3 331,9	45 347,8	37 519,6	7 828,2
2004 rok	15 745,8	11 811,7	3 934,1	46 657,2	37 344,1	9 313,1
2003 rok = 100	107,5	104,4	118,1	102,9	99,5	119,0
w tym hotele
2001 rok	6 067,0	3 678,7	2 388,3	11 229,5	6 542,9	4 686,6
2002 rok	6 431,3	3 984,1	2 447,2	11 598,2	6 814,0	4 784,2
2003 rok	6 863,5	4 251,4	2 612,1	12 652,6	7 413,6	5 239,0
2004 rok	7 908,2	4 777,3	3 130,9	14 669,3	8 397,7	6 271,6
2003 rok = 100	115,2	112,4	119,9	115,9	113,3	119,7

Źródło: GUS

20. baza gastronomiczna w Polsce i jej podział

Baza gastronomiczna służy zarówno ludności zamieszkałej na stałe w danej miejscowości lub w niej pracującej jak i czasowo przebywającym turystom.

Bazę gastronomiczną wykorzystywaną dla potrzeb ruchu turystycznego można podzielić ogólnodostępną ( otwartą ) i środowiskową ( zamkniętą ). Środowiskowa baza żywieniowa występuje z zasady łącznie z tego samego rodzaju obiektami bazy noclegowej, podlega tym samym gestorom i służy osobom przebywającym na zorganizowanych wczasach pobytowych, koloniach, zimowiskach itp. Urządzenia tej bazy mają charakter stołówek czynnych tylko w porze wydawania posiłków. Baza gastronomiczna ogólnodostępna służy natomiast potrzebom całej ludności. Cały kompleks bazy żywieniowej składa się z urządzeń umożliwiających konsumpcję i zakup produktów żywnościowych oraz zaplecza produkcyjnego, magazynowego i transportowego. Podstawowym rodzajem urządzeń umożliwiających konsumpcję są zakłady gastronomiczne typu żywieniowego , które prowadzą sprzedaż wszystkich rodzajów potraw i napojów. Są to : restauracje, jadłodajnie, bary szybkiej obsługi, bary uniwersalne, bistra, bary mleczne itp., wydające obiady i dania gorące w różnych porach dnia. Zakłady gastronomicznego typu uzupełniającego świadczą w ograniczonym zakresie usługi o charakterze żywieniowym i stwarzają warunki do wypoczynku, spotkań towarzyskich i rozrywki. Są to kawiarnie, bary kawowe, herbaciarnie, cukiernie, cocktail-bary, winiarnie.

Elementami bazy gastronomicznej są jeszcze punkty gastronomiczne do których zalicza się bufety, smażalnie, pijalnie i lodziarnie.

Cechą charakterystyczną działalności punktów gastronomicznych jest ich większa elastyczność, dostosowana do zmieniającego się w czasie i przestrzeni nasilenia ruchu turystycznego. Czynne są one często tylko w sezonie, w miejscowościach o dużym ruchu turystycznym np. w rejonach nadmorskich.

Ta forma sprzedaży ma istotne znaczenie dla obsługi wypoczynku świątecznego oraz różnego rodzaju imprez.

Turyści korzystający z otwartej bazy gastronomicznej preferują przede wszystkim popularne bary szybkiej obsługi. Poszczególne obiekty bazy gastronomicznej obsługujące ruch turystyczny występują w dwóch różnych układach funkcjonalnych - jako samodzielne albo sprzężone z noclegowymi obiektami turystycznymi, takimi jak hotele, domy turysty, zajazdy, schroniska.

21. wybrane wskaźniki zagospodarowania turystycznego

22. kształtowanie zagospodarowania turystycznego na obszarach chronionych

O przydatności określonych obszarów do pełnienia funkcji turystycznych decyduje wiele różnych czynników. Podstawowym czynnikiem są uwarunkowania naturalne - ukształtowanie terenu, walory krajobrazowe, wartości przyrody ożywionej i nieożywionej. Istotne są jednak także: stan zagospodarowania obszaru, istniejąca infrastruktura komunikacyjna, zabytki historyczne, odbywające się cykliczne imprezy kulturalne itp.

Turystyka stymuluje rozwój gospodarczy, ale jednocześnie bardzo silnie oddziałuje na środowisko przyrodnicze powodując jego nieuniknione przekształcanie. Nie uwzględnianie potrzeb ochrony przyrody w działalności turystycznej prowadzi w krótkim czasie do zmniejszenia atrakcyjności danego terenu. Turystyka nie tylko niszczy przyrodę w sposób bezpośredni, ale również pośrednio m.in. poprzez zaśmiecanie środowiska odpadami, zwiększaniem ilości ścieków, zanieczyszczenie spalinami itp.

Większość obszarów predestynowanych do pełnienia funkcji turystycznych to obszary o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych (tereny parków krajobrazowych, rezerwaty przyrody, ostoje, ostoje rzadkich gatunków flory i fauny) dlatego też ich użytkowanie i zagospodarowanie powinno być podporządkowane potrzebom zapewnienia prawidłowego funkcjonowania środowiska i zachowania różnorodności biologicznej.

Z uwagi na występujący konflikt pomiędzy użytkowaniem i zagospodarowaniem turystycznym a ochroną walorów przyrodniczych, konieczne jest opracowanie szczegółowego programu zagospodarowania turystycznego z uwzględnieniem następujących zasad:

• • podrzędność funkcji turystycznych wobec funkcji ekologicznej,

• • optymalizowanie wielkości ruchu turystycznego i powiązania go z naturalną chłonnością środowiska i pojemnością bazy turystycznej,

• • minimalizowanie negatywnych skutków środowiskowych turystyki i „ekologizacja” jej wszystkich, a nie tylko wybranych form,

• • strefowanie funkcji turystycznej, rozpraszanie ruchu i koncentracji zagospodarowania,

• • preferowanie ekoturystyki (turystyka przyrodnicza) na obszarach chronionych i obszarach cennych przyrodniczo szczególnie podatnych na degradację,

• • na obszarach o najwyższych wartościach przyrodniczych wyznaczanie „stref ciszy” wyłączonych z udostępnienia turystycznego.

23. problemy rozwoju turystyki na obszarach wiejskich

Turystyka wiejska, pomimo tego, że jest istotnym czynnikiem rozwoju gospodarczego terenów wiejskich, przyczynia się do rozwoju społecznego. Turyści maja bezpośredni kontakt z rodzinami rolniczymi, przez co mogą poznać pracę w rolnictwie, tradycje, zwyczaje i obyczaje na wsi. Sprzyja to wzrostowi poszanowania dla mieszkańców wsi i zrozumieniu ich problemów. Ta forma wypoczynku może pełni pewnego rodzaju rolę edukacyjną.

Z drugiej strony, pomimo wielu korzyści, jakie dla obszarów wiejskich i zamieszkałej tam ludności niesie rozwój turystyki, wraz z jej rozwojem mogą wystąpić pewne problemy. Turystyka wiejska (agroturystyka), stanowi zagrożenie dla środowiska naturalnego. Przyczyną tych zagrożeń jest przede wszystkim wzmożony ruch turystyczny, który w znacznym stopniu przyczynia się do dewastacji środowiska naturalnego. Różne formy aktywnej rekreacji, m.in. narciarstwo zjazdowe, jazda konna, wspinaczki, rajdy rowerowe, piesze, mogą powodować degradację wiejskiego krajobrazu, zanieczyszczenie, nadmierny hałas. Poza tym pobyt dużej liczby turystów na wsi może destabilizować lokalne środowisko społeczno oraz zakłócać wiejski tryb życia i pracy.

Ponieważ wraz z rozwojem turystyki następują zmiany urbanizacyjne i architektoniczne, więc krajobraz wiejski może zmienić się nieodwracalnie. Zmieni się charakter niektórych budowli oraz mogą powstawać nowe budynki, które nie będą komponowały się z otoczeniem. Dlatego też, myśląc o korzyściach jakie wypływają z agroturystyki, należ również wziąć pod uwagę zagrożenie, jakie niesie ze sobą nadmierny rozwój ruchu turystycznego i próbować pogodzić te dwa aspekty. Jest to niewątpliwie duże wyzwanie dla organizatorów turystyki, władz i właścicieli gospodarstw agroturystycznych, by wraz straty nie rosły szybciej aniżeli korzyści z tego tytułu.

Fakt realizacji działalności agroturystycznej w gospodarstwie rolnym, dla gości, którzy chcą poznawać ich życie, obowiązki i pracę całej rodziny oraz chcą współuczestniczyć w ich wypełnianiu, a równocześnie odpoczywać, poprawiać kondycję fizyczną i psychiczną, korzystać z dostępnych walorów gospodarstwa czy otoczenia, a przy tym mieszkać w warunkach o odpowiednim standardzie, przygotowywać posiłki lub być żywionym „dobrą" żywnością, żyć w czystym, chronionym środowisku, mieć zapewnione bezpieczeństwo higieniczno-zdrowotne i prawne - stawia niełatwe do spełnienia wymagania. Dlatego przywrócenie barwnej żywotności terenom wiejskim oraz zapewnienie poprawy jakości życia na wsi wymaga lokalnej inicjatywy, przywództwa oraz wysiłku zespołowego, zwłaszcza rodzinnego.

24. cele polityki turystycznej unii europejskiej i fundusze strukturalne

Kluczowe znaczenie dla rozwoju polityki turystycznej Unii Europejskiej miał Traktat z Maastricht, który wprowadził do wcześniejszych traktatów zapisy dotyczące turystyki. Od tego czasu Unia Europejska traktuje turystykę, jako jedną z ważnych dziedzin prowadzonej przez siebie polityki, co przejawia się między innymi w takich obszarach i kierunkach działania jak: wolność i swoboda poruszania się po krajach UE, ochrona i bezpieczeństwo turystów, ochrona walorów turystycznych, system statystyki turystycznej, kształcenie zawodowe itd.

Największy wpływ na kształt polityki turystycznej w UE ma Komisja Europejska (European Commision), która jest jej głównym organem wykonawczym. Kompetencje i zadania Komisji Europejskiej decydują o tym, że w praktyce to ona zarządza na co dzień Wspólnotami Europejskimi oraz administruje środkami finansowymi przeznaczonymi na realizację wspólnych przedsięwzięć. Jest to o tyle istotne, że środki te przeznaczane są również na wiele projektów związanych z turystyką.

Wydział Turystyki (Tourism Unit), pełni ważne funkcje koordynacyjne w obrębie całej Komisji Europejskiej, starając się dopilnować, aby interesy turystyki były brane pod uwagę w przygotowywanych projektach legislacyjnych, wprowadzanych programach i innych działaniach Unii Europejskiej. Dotyczy to także tych obszarów, które same w sobie nie zawierają odniesień do turystyki i nie stanowią celów stawianych przed branżą turystyczną. Okazuje się bowiem, że jest wiele takich programów i działań, które nie dotyczą bezpośrednio turystyki, ale wywierają znaczący wpływ na jej funkcjonowanie.

U podstaw wspólnotowej polityki turystycznej leży nie tylko przekonanie państw członkowskich o dużym znaczeniu jakie przemysł turystyczny ma dla gospodarki Unii Europejskiej, ale także dostrzeganie potrzeby harmonizacji działań w zakresie turystyki. Dano temu wyraz już Decyzji Rady UE Nr 92/421/EEC z 13 lipca 1992 roku, która potwierdziła konieczność podjęcia działań w zakresie turystyki na poziomie Unii Europejskiej. Miała ona na celu wzmocnienie kompleksowego podejścia do turystyki, tak w instytucjach samej UE, jak i narodowych politykach krajów członkowskich. Założenia te znalazły wyraz w uchwalonej 4 kwietnia 1995 roku, tzw. Zielonej Księdze Turystyki. Zawierała ona opis działań prowadzonych przez Wspólnoty w sektorze turystyki oraz określała perspektywy jej dalszego rozwoju:

• realizacja ogólnych celów Unii, określonych w traktatach założycielskich,

• osiąganie ekonomicznej i socjalnej spójności Unii,

• wdrażanie koncepcji zrównoważonego rozwoju gospodarki,

• przyczynianie się do promowania europejskiej tożsamości,

• wprowadzanie zmian strukturalnych i technologicznych,

• rozwój małych i średnich przedsiębiorstw.

Na kształt polityki turystycznej Wspólnoty duży wpływ ma fakt, że jest ona postrzegana (m.in. przez Komisję Europejską), jako ważny instrument planowania regionalnego, który nie tylko sprzyja aktywizacji gospodarczej i tworzeniu nowych miejsc pracy, ale jest także czynnikiem stymulującym zbliżenie regionów peryferyjnych. Istotne jest także to, że turystyka pełni rolę ważnego czynnika integracji europejskiej, nie tylko w aspekcie gospodarczym, ale także społeczno-kulturowym. Analizując przesłanki decydujące o rozwoju polityki turystycznej w Unii Europejskiej stwierdzono, że „chociaż powody podjęcia interwencji w turystykę ze strony różnych instytucji Unii Europejskiej zasadniczo miały charakter ekonomiczny, to bardzo istotne znaczenie ma to, iż przemysł turystyczny przyczynia się do integracji ludzi w znacznie głębszym znaczeniu niż inne sektory gospodarki. Przyczynia się bowiem do nawiązywania kontaktów między poszczególnymi ludźmi i kulturami, co może pomóc w tworzeniu silniejszego poczucia europejskiej tożsamości”.

1. Głównym wyrazem solidarności gospodarczej w UE jest polityka spójności gospodarczej i społecznej, wdrażana za pomocą funduszy strukturalnych. Ta polityka, która okazała się skutecznym bodźcem rozwoju, nabierze szczególnego znaczenia wraz z rozszerzeniem. Dlatego też działania przynoszące pozytywne efekty dla rozwoju polityk spójności powinny być wspieranie poprzez opracowanie polityki turystycznej. Te polityki mogą z kolei wzmocnić rozwój działalności turystycznej we wszystkich krajach, tak by sektor turystyczny mógł zwielokrotniać efekt powyższych działań. Działania transgraniczne mogą przyczyniać się do tworzenia produktów wspólnych dla wielu krajów, poprzez wspólne działania i produkty.

2. W celu pogłębienia wiedzy na ten temat, Komitet proponuje przeprowadzenie badań nad wpływem funduszy strukturalnych na sektor turystyczny.

Fundusze strukturalne Unii Europejskiej a rozwój turystyki

W UE polityka regionalna realizowana jest za pomocą za pomocą funduszy strukturalnych oraz przez Europejski Bank Inwestycyjny, zaś polityka spójności finansowania z Funduszu Spójności.

1. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - EFRR, utworzony w 1975r., obejmuje lata 2000÷2006 - zasady określone w Rozporządzeniu 1783/99 Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. Fundusz dysponuje ok. 45% ogółu środków przeznaczonych na wsparcie strukturalne (95mld EUR). Zakres finansowania dotyczy:

1. środowiska produkcyjnego (podniesienie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw) oraz wzrost atrakcyjności regionów poprzez poprawę infrastruktury

2. postępu badań i technologii

3. rozwoju społeczeństwa informacyjnego

4. rozwoju turystyki i inwestycji w dziedzinie kultury, w tym ochrony dziedzictwa kulturowego i naturalnego

5. ochrony i poprawy stanu środowiska przyrodniczego

6. równouprawnienia kobiet i mężczyzn

7. transnarodowej, transgranicznej i międzyregionalnej współpracy, mającej na celu trwały regionalny i lokalny rozwój

2. Europejski Fundusz Społeczny - EFS, utworzony w 1957r., w latach 2000÷2006 dysponuje kwotą 65mld EUR (30% całego wsparcia strukturalnego), zasady zostały określone w Rozporządzeniu Nr 1784/99 Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. Fundusz wspiera:

1. aktywną politykę na rynku pracy, mającą na celu przeciwdziałanie i zapobieganie bezrobociu oraz ułatwienie ponownej integracji na rynku pracy osób długotrwale bezrobotnych

2. równość szans dostępu do rynku pracy, zwłaszcza dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym

3. organizacje szkoleń zawodowych, edukacji, doradztwa, promuje mobilność zawodową

4. promocję wykwalifikowanej, przeszkolonej i zdolnej do adaptacji w zmiennych warunkach rynku pracy kadry pracowniczej

5. innowacyjność, rozwijanie przedsiębiorczości oraz warunków sprzyjających tworzeniu miejsc pracy w sferze badań naukowych

6. działania ukierunkowane na zwiększenie dostępu i uczestnictwa kobiet na rynku pracy m.in. przez pomoc w uruchamianiu działalności gospodarczej

3. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej - EFOiGR dzieli się na sekcję orientacji i sekcję gwarancji, utworzony w 1962r.(Traktat Rzymski). Obecne zasady jego działania określone są w Rozporządzeniu Nr 1257/99 Rady Unii Europejskiej. Do funduszy strukturalnych zaliczana jest sekcja orientacji, na którą przypada 15% całego wsparcia strukturalnego Wspólnoty (30mld EUR). Druga część funduszu obejmująca sekcję gwarancji jest narzędziem finansowym wspólnej polityki rolnej UE i z jej zasobów finansowane są m.in. dopłaty bezpośrednie do rolnictwa. EFOiGR wspiera:

1. wzmocnienie i reorganizacja struktur rolnictwa i leśnictwa

2. zapewnienie konwersji kierunków produkcji rolnej

3. promowanie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich

4. pobudzenie świadomości rolników w celu chronienia środowiska przyrodniczego

5. pomoc w osiągnięciu akceptowanego społecznie poziomu życia rolników, obejmująca bezpośrednie wsparcie finansowe

4. Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa - FIOR, utworzony w 1993r., dysponuje kwotą 4mld EUR (2% wsparcia strukturalnego Wspólnoty), zasady funkcjonowania reguluje Rozporządzenie Nr 1263/99 Rady Unii Europejskiej. FIOR wspomaga:

1. działania zmierzające do osiągnięcia równowagi w eksploatacji zasobów rybnych

2. działalność przedsiębiorstw rybackich

3. rewitalizacje obszarów uzależnionych od rybołówstwa

Rządzą nimi cztery zasady działania:

1. dodatkowości - środki przyznawane z UE muszą być uzupełniane ze środków krajowych przeznaczonych na realizację tego zadania

2. koncentracji - nakłada obowiązek określenia priorytetów rozwoju (koncentracja środków na wybranych celach i obszarach geograficznych)

3. programowania - obowiązek długoletnich programów rozwoju i innych dokumentów planistycznych

4. partnerstwa - konieczność współpracy między odpowiednimi władzami i instytucjami na różnym szczeblu w ramach funduszy strukturalnych, a także obowiązek współpracy między władzami a Komisją Europejską

25. czynniki rozwoju turystyki

W śród stymulatorów turystyki występują np.: potrzeby (wg piramidy Masłowa - turystyka stanowi fazę samorealizacji), motywacje - pobudki skłaniające człowieka do określonego działania, podaż turystyczna, polityka turystyczna państwa.

Czynniki:

1. czas wolny od pracy - czas poza pracą zawodową wydłuża się w miarę rozwoju społeczno-gospodarczego kraju

2. siła nabywcza ludności - między wielkością dochodu ludności a jej udziałem w ruchu turystycznym jest związek korelacyjny ścisły i dodatni.

3. urbanizacja - stanowi korzystny grunt dla powstawania potrzeb turystycznych i warunków ich zaspakajania

4. środowisko przyrodnicze i społeczne - aktywny stosunek człowieka do przyrody ale także degradacja środowiska przyrodniczego

5. psychologiczne i socjologiczne konsekwencje rozwoju cywilizacji - pragnienie ucieczki człowieka od cywilizacji, potrzeba kompensacji stresu

6. dobra turystyczne

1. podstawowe - naturalne i antropogeniczne walory turystyczne

2. komplementarne dobra turystyczne - infrastruktura techniczna i społeczna

7. polityka państwa w dziedzinie turystyki

8. podmioty polityki turystycznej - od WTO poprzez OECD do szczebla gminnego

9. motywacje podróży turystycznych - np. społeczne, rodzinne, społeczne

10. ochrona prawna konsumentów - tworzenie skutecznych mechanizmów prawnej ochrony konsumentów usług turystycznych

26. bilans korzyści i strat rozwoju współczesnej turystyki

Korzyści gospodarczo - społeczne:

- napływ dewiz,

- wsparcie gospodarki dzięki produkcji towarów i usług dla turystów,

- większa różnorodność działalności gospodarczej, zwłaszcza z wykorzystaniem miejscowych zasobów i produktów,

- inwestycje,

- wykorzystanie istniejącej infrastruktury,

- polepszenie infrastruktury komunalnej przez budowę infrastruktury turystycznej,

- korzystanie z istniejącej infrastruktury turystycznej przez ludność miejscową,

- polepszenie poziomu zaopatrzenia ludności,

- stworzenie możliwości pracy,

- zachowanie i wspieranie dóbr kultury, odbudowa dzieł architektury,

- wzbogacanie treści oświatowych,

- przełamywanie barier językowych, społecznych, klasowych, religijnych i rasowych,

- zapoznanie się ludności danego kraju z innymi wzorcami socjologicznymi i kulturowymi,

mieszanie się cywilizacji,

- docenianie własnych i obcych wartości społeczno - kulturalnych,

- międzynarodowy pokój i zrozumienie.

Koszty gospodarczo - społeczne :

- inflacja,

- wycieki dewiz,

- sezonowość i bezrobocie,

- wahania ekonomiczne i niezrównoważony rozwój,

- zaniechanie alternatywnego wykorzystania zasobów miejscowych i ich niszczenie,

- nieodwracalność funkcji obiektów infrastrukturalnych,

- niewykorzystanie infrastruktury turystycznej przez ludność miejscową ze względu na brak

środków lub fizyczną niedostępność tej infrastruktury,

- zeszpecenie krajobrazu przez obiekty turystyczne,

- niszczenie krajobrazu jako skutek błędnego oszacowania chłonności turystycznej obszaru,

- duże obciążenie ekologiczne wskutek działalności turystycznej,

- komercjalizacja kultury, sztuki i rzemiosła wskutek dopasowania ich do gustów turystów, a

tym samym utrata tożsamości,

- zaburzenia ustalonej równowagi kulturowej i religijnej,

- ksenofobia, konflikty, prostytucja, przestępczość, brak zrozumienia i działalność na pokaz.

27. międzynarodowe organizacje turystyczne- podać przykłady

Międzynarodowe organizacje turystyczne o zasięgu światowym.

UNWTO - światowa organizacja turystyki

WT&TC - Światowa Rada Podróży i Turystyki (wykonuje analizy i prognozy rozwoju ruchu turystycznego)

ITA - międzynarodowy związek Turystyki

ONZ - Organizacja Narodów Zjednoczonych

Międzynarodowe organizacje działające w sektorze touroperatorów i agencji podróży:

WATA - światowe stowarzyszenie agencji podróży

Międzynarodowe organizacje działające w sektorze hotelarstwa i gastronomii:

IH&RA - międzynarodowe stowarzyszenie hoteli i restauracji

HORTEC - konfederacja Krajowych Stowarzyszeń Hoteli i Restauracji we Wspólnocie Europejskiej.

Międzynarodowe organizacje działające w sektorze transportowym:

IATA - stowarzyszenie międzynarodowego transportu lotniczego

a/ międzyrządowe - tworzone przez państwa i działające na podstawie umów międzynarodowych, charakteryzujące się istnieniem stałych organów o określonych kompetencjach i uprawnieniach:

1. światowe : ONZ - UNESCO ( organizacja ds. Oświaty, Nauki i Kultury), FAO ( organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa), WTO ( Światowa Organizacja Turystyki) -z siedzibą w Madrycie, powołana w 1974 r. Cele WTO: popieranie i rozwój turystyki na świecie, służenie radą i pomocą zakresie turystyki rządom państw członkowskich.

2. regionalne : Unia Europejska, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, Międzyamerykańskie Kongresy Turystyki, Arabski Związek Turystyczny.

b/ pozarządowe: tworzone przez związki, instytucje, organizacje prawne i osoby fizyczne, stowarzyszenia z różnych państw:

1. organizacje zajmujące się ogólnymi sprawami turystyki :

- uniwersalne: Międzynarodowa Akademia Turystyki w Monte Carlo, Międzynarodowe Stowarzyszenie Naukowych Ekspertów Turystyki w Lugano, Międzynarodowe Stowarzyszenie Turystyki w Luksemburgu.

- regionalne: Europejska Komisja Turystyki, Konfederacja Organizacji Turystycznych Ameryki Łacińskiej, Stowarzyszenie Turystyczne Rejonu Oceanu spokojnego.

2. organizacje zajmujące się wybranymi zagadnieniami turystyki: Międzynarodowa federacja Samochodowa, Międzynarodowa Federacja Motocyklowa, Międzynarodowa Federacja Kempingu i Karawaningu, Międzynarodowe Biuro Turystyki Socjalnej.

3. zawodowe organizacje turystyczne:

- transportowe : Międzynarodowy Związek Przewoźników Drogowych, Międzynarodowa Federacja Drogowa, Międzynarodowe Zrzeszenie Transportu Lotniczego ( IATA),

- hotelarskie : Międzynarodowe stowarzyszenie Hotelowe w Londynie, Międzynarodowy Związek Krajowych Organizacji Hotelarzy, Restauratorów i Właścicieli Kawiarń w Zurychu, Międzynarodowa Federacja Schronisk młodzieżowych w Amsterdamie.

- podróży : światowe Stowarzyszenie Agencji Podróży W Genewie (WATA), Powszechna Federacja Stowarzyszeń Biur Podróży w Brukseli (FUAAV).

4. organizacje pośrednio związane z turystyką: Międzynarodowa Izba Handlowa, Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i zasobów Naturalnych.

c/ narodowe organizacje turystyczne:

- Narodowa Administracja Turystyczna (NTA) - organizacja rządowa, celem jest formułowanie polityki turystycznej w ramach ogólnej strategii gospodarczej.

- Narodowa Organizacja Turystyczna (NTO) - organizacja samorządowa, sprawuje bieżące funkcje operacyjne, głównie w zakresie marketingu i promocji turystyki.

28. Rola i zadania pot

Jest to organizacja rządowa powołana Ustawą z dnia 25.06.1996 roku. POT współpracuje z jednostkami samorządu terytorialnego, organizacjami i stowarzyszeniami zrzeszającymi przedsiębiorców z dziedziny turystyki oraz z polskimi przedstawicielstwami zagranicznymi w zakresie zadań wykonywanych za granicą.

Główne zadania :

- promocja polski jako kraju atrakcyjnego turystycznie,

- podnoszenie jakości usług turystycznych,

- tworzenie markowych produktów,

- zapewnienie funkcjonowania i rozwijania polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i

na świecie,

- wykonywanie zadań powierzonych przez organy i jednostki samorządu terytorialnego oraz

zrzeszające przedsiębiorców z dziedziny turystyki,

- inspirowanie tworzenia regionalnych organizacji turystycznych, obejmujących swoim zasięgiem

działania obszar jednego lub więcej województw i współdziałanie z nimi.

29. Turystyka międzynarodowa w dobie współczesnej

Turystyka międzynarodowa to kategoria turystyki obejmująca ogół czynności osób, które podróżują i przebywają poza krajem stałego zamieszkania w celach wypoczynkowych, służbowych lub innych dłużej niż 24 godziny i nie dłużej niż rok.

Znaczenie turystyki międzynarodowej dla gospodarki światowej:

Turystyka międzynarodowa to skuteczny środek redystrybucji dochodów między krajami i w ten sposób przyczynia się bardziej równomiernemu rozwoju gospodarki światowej

Turystyka międzynarodowa to zjawisko gospodarcze, które w ciągu ostatnich lat bardzo zyskuje na znaczeniu

- Turystyka międzynarodowa to część międzynarodowej wymiany handlowej

- Jest to szersze pojęcie od międzynarodowego handlu usługami turystycznymi, ponieważ obejmuje także kupno produktów za granicą, a także niekiedy nieformalny handel zagraniczny.

- Ze względu na dokonywane przepływy pieniężne turystyka międzynarodowa jest częścią międzynarodowych przepływów gospodarczych, które dzieli się wg kierunku transferu na eksport i import.

- W ujęciu usługowym eksport oznacza świadczenie usług cudzoziemcom a import to przyjęcie usług od cudzoziemców

- Turystyka zagraniczna bywa często określana jako eksport (import) niewidoczny. Jest to ogólne określenie tych pozycji w bilansie płatniczym, których źródłem jest sprzedaż usług za granicę.

30. Rynek turystyczny ui jego specyfika

1. Rynek turystyczny jest to zbiór aktualnych lub potencjalnych nabywców produktu turystycznego.

2. Rynek turystyczny jest to ogół stosunków wymiennych towarowo-pieniężnych między instytucjami i osobami sprzedającymi dobra oraz usługi turystom reprezentującymi podaż oraz osobami i instytucjami nabywającymi te dobra i sługi stanowiące przedmiot potrzeb turystycznych przedstawiającymi popyt turystyczny (ogólna)

3. Rynek turystyczny jest procesem, w ramach którego sprzedawcy oraz nabywcy określają co mają zamiar sprzedać jak też kupić i na jakich warunkach ma być realizowana transakcja kupna sprzedaży (J. Altkorn)

Rynek turystyczny możemy podzielić na:

• Rynek dóbr konsumpcyjnych - skierowany na ostatecznego nabywcę cechujący się pierwotnym charakterem popytu, indywidualnym podejmowaniem decyzji o zakupie, dużą liczbą potencjalnych nabywców, bezpośrednią dystrybucją oraz komunikacją przez mas-media.

• Rynek dóbr produkcyjnych, który skierowany jest na dystrybutora produktu turystycznego cechuje go wtórny charakter popytu, zespołowy sposób podejmowania decyzji o zakupie, ograniczona liczba potencjalnych nabywców.

• Rynek usług, na którym szczególny nacisk kładzie się na wypromowanie korzystnego wizerunku usługodawcy turystycznego, pozyskanie zaufania potencjalnego klienta w celu wyróżnienia własnej oferty wśród innych ,dużą wagę przywiązuje się do technicznej i wizualnej oprawy działalności usługowej.

Elementy rynku turystycznego:

1. Podmioty rynku turystycznego po stronie popytowej i podażowej

2. Przedmioty rynku turystycznego czyli wszelkie dobra i usługi rynku turystycznego, które podlegają wymianie. Będą tu również wchodziły dobra, którym trudno ustalić wartość rynkową, natomiast które stanowią bardzo ważny element produktu turyst., Są to m.in. dobra w stanie wolnym.

3. Wzajemne relacje, które zachodzą między podmiotami rynku jak również między podmiotami a przedmiotami rynku turystycznego.

Podmioty rynku turystycznego są to sprzedający i kupujący na tym rynku, bez względu na to czy są oni turystami, jednostkami gosp. turystycznej czy też podmiotami, których działalność jest związana z rynkiem turyst. tylko w sposób pośredni. Do podmiotów zaliczamy również instytucje użyteczności publicznej, czyli takie, które działają nie dla osiągnięcia zysku. Sprzedawcy oraz nabywcy na rynku turyst. porozumiewają się za pomocą aktu kupna sprzedaży, który to akt najczęściej poprzedzony jest procesem negocjacji.

Podstawowe czynniki wpływające na proces negocjacji na rynku turyst.

1. Ogólna sytuacja rynkowa, czyli relacje zachodzące między podażą a popytem w przypadku rynku, na którym przeważa strona podażowa

2. Stopień swobody jaki firma turyst. posiada w nawiązywaniu kontaktów poziomych innymi firmami

3. Techniczne i organizacyjne właściwości przedsiębiorstw ,czyli m.in. styl oraz forma działania przedsiębiorstw, tradycje, relacje panujące w zakresie wewnętrznej organizacji, ogólna zdolność dostosowania się do nowych sytuacji

4. Informacja o otoczeniu państwa i prowadzonej przez państwo polityce turystycznej

5. Umiejętności negocjacyjne personelu i kierownictwa wynikające ze specyfiki sprzedaży oraz specyfiki samego produktu turystycznego

Kryteria wyodrębniania rynku turystycznego czyli specyfika rynku turyst.

1. Rynek turyst. rozpatrujemy w aspekcie przestrzennym, przestrzeń stanowi podstawową determinantę wyodrębnienia tego ruchu. Wynika to z faktu, że zarówno podmioty popytu jak i podaży wykazują bardzo wysoki stopień uzależnienia od warunków środowiska naturalnego danego obszaru. W znacznym stopniu determinują czynniki przyrodnicze jak również czynniki historyczne

2. Rynek turyst. w przeważającej mierze charakteryzuje się sezonowością co związane jest ze specyficznymi cechami obszarów recepcji turyst. wpływających na właściwości popytu turystycznego. Skala sezonowości wyróżnia rynek turystyczny na całym rynku konsumpcyjnym

3. Branżowość-związane jest to z faktem że rynek turystyczny ma charakter bardzo złożony i składa się z wielu odrębnych rynków mających względem siebie relacje komplementarne

Funkcje rynku turystycznego

1. Funkcja informacyjna - dostarcza informacji dla podmiotów działających w jego obrębie, co należy sprzedać , jakiej jakości, po jakiej cenie, kto powinien być nabywcą, gdzie oraz kiedy ma być dokonana transakcja kupna sprzedaży. Podstawowym instrumentem służącym do realizacji tej funkcji będą ceny.

2. Funkcja regulacyjna - jest to takie postępowanie podmiotów gospodarki turystycznej oraz takie podejmowanie decyzji co do skierowania zasobów gospodarczych i społecznych tam gdzie końcowa efektywność ekonomiczna jak również korzyści społeczne są jak najwyższe. Funkcję te rozpatrujemy w dwóch aspektach:

- efektywność ekologiczna, która oznacza że dobra ekologiczne powinny być wytwarzane po jak najniższych kosztach,

- efektywność alokacyjna, zasoby gospod. przedsiębiorstw turystycznych powinny być kierowane na realizację takich celów gdzie produktywność wyrobów jest najwyższa.

Rynek turystyczny jest to zespół stosunków między sprzedającym dany produkt, a kupującym go. Jest określony przez odniesienie do produktu - jego dostawców i nabywców, którzy reprezentują popyt na ten produkt. Jest definiowany przez odniesienia do produktu turystycznego i turystów.

Specyfika rynku turyst.
1. Rozpatrujemy go w aspekcie przestrzennym. Wynika to z faktu że zarówno podmioty popytu jak i podaży wykazują bardzo wysoki stopień uzależnienia od warunków środowiska naturalnego danego

obszaru. W znacznym stopniu determinują czynniki przyrodnicze jak również czynniki historyczne

2. W przeważającej mierze charakteryzuje się sezonowością co związane jest ze specyficznymi cechami obszarów recepcji turystycznej, wpływających na właściwości popytu turystycznego, skala sezonowości wyróżnia rynek turystyczny na całym rynku konsumpcyjnym

3. Branżowość-związane jest to z faktem że rynek turystyczny ma charakter bardzo złożony i składa się z wielu odrębnych rynków mających względem siebie relacje komplementarne

31. Przedsiębiorstwo turystyczne jako kategoria rynkowa- definicje, cele, funkcje, typy

Przedsiębiorstwo turystyczne - jednostka gospodarcza mająca osobowość prawną, wyodrębnioną pod względem ekonomicznym, organizacyjnym i terytorialnym nastawiona na osiąganie zysku ze swej działalności usługowej oraz dysponująca określonym majątkiem.

Cele i funkcje:

• jest powoływane do życia dla prowadzenia działalności gospodarczej w sposób trwały

• zaspokaja potrzeby innych podmiotów gospodarczych lub osób fizycznych (służy otoczeniu)

• wymienia produkty/usługi na zasadzie kupna/sprzedaży

• posiada określone zasoby kapitałowe w postaci dóbr materialnych i wartości niematerialnych i prawnych

• posiada samodzielność decyzyjną tzn. posiadają autonomię zewnętrzną i wewnętrzną

• koszty pokrywa przychodami co określa się jako zasada równowagi finansowej lub samofinansowanie. Stan majątkowy wykazuje bilans a wynik finansowy w rachunku zysku i strat.

• Musi być instytucją zarobkującą tzn. dążącą do maksymalizacji dochodów z zaangażowanego kapitału

• Prowadzi działalność na swoje ryzyko i odpowiedzialność

• Posiada osobowość prawną (zdolność prawną uzyskuje się po wpisaniu do Krajowego Rejestru Sądowego).

Typy:

Biuro podróży, agencje turystyczne, pośrednik turystyczny.

32. Cechy usług turystycznych a zagrożenia interesów turystów

CECHY i ZAGROŻENIA:

- Niematerialność - brak cech fizycznych - Konsumentowi trudno jest sobie wyobrazić usługę przed jej nabyciem, ponieważ zamiast określonego dobra, kupuje raczej proces i powstaje trudność w ocenie poziomu jej jakości. (np. nie może stwierdzić przed wyjazdem, że będzie to wyjazd udany i wszystko będzie faktycznie tak jak jest opisane)

• Nierozłączność - jednoczesność świadczenia i konsumpcji. Klient z reguły jest obecny w trakcie świadczenia usługi i jest włączony w proces jej powstawania, niemożliwe jest fizycznego oddzielenia samej usługi od jej wykonawcy. (np. kupując wycieczkę nie może jej przetestować przed wyjazdem)
  - Niespójność - różnorodność wykonania. Usługi są niejednolite, niestandardowe i bardzo urozmaicone, a ich jakość często jest niezgodna z posiadanym wzorcem. Wynika to z faktu, że usługi świadczone są przez ludzi, a ich jakość zależy od kwalifikacji, jakie posiadają osoby wykonujące daną usługę. (np. wycieczka do Turcji z biurem podróży „A” może się znacznie różnić od biura podróży „B”)

• Nietrwałość - brak możliwości przechowywania. Wolne miejsca wycieczkowe bądź pokoje hotelowe reprezentują nie wykorzystany potencjał, straconą możliwość sprzedaży. Aby ograniczyć tego typu problemy firmy stosują odpowiednią politykę cen, w szczególności niższe ceny poza sezonem oraz zachęty w postaci rabatów

33. Rodzaje ubezpieczeń w turyustyce

• Ubezpieczenia obowiązkowe: (ich zawieranie związane jest z przepisami prawa)

• ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów

• Ubezpieczenia dobrowolne:

1. NNW i KL

• NNW (następstwa nieszczęśliwych wypadków) obejmuje wypłatę odszkodowania na skutek trwałego uszczerbku na zdrowiu do sumy określonej lub śmierć ubezpieczonego. Jest to suma umowna, uzależniona od stopnia uszczerbku na zdrowiu stwierdzonego komisją lekarską

• KL (koszty leczenia za granicą) - zwrot kosztów poniesionych za badania, zabiegi lekarskie, zakup lekarstw i środków opatrunkowych, transport do szpitala, pobyt w szpitalu, transport do kraju

• w razie śmierci ubezpieczonego ubezpieczenie pokrywa również sprowadzenie zwłok do kraju i zakup trumny za granicą

• ubezpieczenia mogą być rozszerzone o: koszty porodu za granicą, koszty leczenia stomatologicznego, koszty następstw stanów zapalnych, koszty leczenia chorób przewlekłych

• zwykle wyłączone z odpowiedzialności ubezpieczyciela są koszty związane z chorobami przewlekłymi (o ile klient się nie doubezpieczy dodatkowo), o podłożu psychicznym czy zabiegi upiększające.

2. Ubezpieczenie kosztów odstąpienia od umowy
Ubezpieczenie kosztów odstąpienia od umowy ma związek z powszechną praktyką przedpłat na imprezy turystyczne, pobieranych przez organizatorów imprez, a uzasadnionych zarówno zabezpieczeniem trwałości umowy, jak i koniecznością ponoszenia przez organizatora imprezy szeregu wydatków w celu przygotowania podróży

3. Ubezpieczenie rzeczy osobistych i bagażu podróżnego
Ubezpieczenie rzeczy osobistych i bagażu podróżnego ma na celu umożliwienie ubezpieczonemu kontynuacji podróży w przypadku utraty rzeczy osobistego użytku, niezbędnych na czas tej podróży.
4. Ubezpieczenie pomocy prawnej
Ubezpieczenie pomocy prawnej rzadko występuje samodzielnie, częściej w pakiecie z innymi ubezpieczeniami. Obejmuje ono koszty pomocy prawnej, w tym zastępstwa procesowego i obrony w sprawach karnych i jest szczególnie przydatne dla osób, które weszły w konflikt z prawem za granicą.
5.Assistance
Ubezpieczenie typu assistance obejmuje świadczenia różnorakiej pomocy na rzecz osób, które popadły w trudności w czasie podróży lub podczas nieobecności w miejscu zamieszkania. Także to ubezpieczenie jest łączone z innym, np. komunikacyjnym, które uzupełnia. Z tego rodzaju ubezpieczenia ubezpieczony może otrzymać pomoc w pokryciu kosztów usunięcia awarii pojazdu, zakwaterowania na czas usunięcia awarii, dostarczenie pojazdu zastępczego lub innej możliwości dojazdu do celu.
6. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej
Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej występuje w turystyce w wielu formach, chroniąc zarówno organizatorów turystyki, przewodników i pilotów wycieczek oraz poszczególnych usługodawców jak i samych turystów. Istotą tego ubezpieczenia jest przejęcie przez ubezpieczyciela obowiązku naprawienia szkody, którą ubezpieczony wyrządził swoim zachowaniem.

• Ubezpieczenia obligatoryjne (dla organizatorów turystyki)
  Są to ubezpieczenia nie obowiązkowe, ale ich zawarcie jest wymuszane przez obowiązujące prawo, uzależniające np. uzyskanie zezwolenia na działalność gospodarczą od zawarcia umowy ubezpieczenia

• odpowiedzialność cywilna (OC)

• gwarancja ubezpieczeniowa (może być zastąpiona przez gwarancję bankową)

• NNW i KL ale nie tylko na najniższą kwotę ubezpieczenia

W poprzednim opracowaniu znalazłam inną wersję odpowiedzi na to pytanie, nie wiem już sama, co jest poprawne. Opracowanie poniżej:

Rodzaje ubezpieczeń w turystyce.

1. Obowiązkowe ubezpieczenia przedsiębiorstw turystycznych:

• Ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych,

• OC rolnika prowadzącego gospodarstwo rolne,

• Ubezpieczenie od ognia i innych zdarzeń losowych budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,

• OC organizatorów imprez masowych,

• OC organizatorów turystyki.

• Ubezpieczenia dobrowolne przedsiębiorstw turystycznych

• Ubezpieczenia ogniowe i inne z nimi związane,

• Ubezpieczenia kradzieżowe,

• Ubezpieczenia transportowe,

• Ubezpieczenia rolne, w tym gospodarstw agroturystycznych,

• Ubezpieczenia OC i ochrony prawnej,

• Ubezpieczenia finansowe,

• Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe.

• Ubezpieczenia turystyczne (podróżne)

1. Osobowe:

• Ubezpieczenia na wypadek śmierci,

• Ubezpieczenia NNW,

• Ubezpieczenia KL,

• Assistance tourist,

• Ubezpieczenie kosztów odwołania lub przerwania uczestnictwa.

2. Majątkowe:

• Ubezpieczenia nieruchomości (mieszkań, domów letniskowych),

• Ubezpieczenia samochodowe (OC, autocasco, assistance),

• Ubezpieczenia bagażu podróżnego,

• Ubezpieczenia sprzętu turystycznego, jachtów i innych pojazdów wodnych,

• Ubezpieczenia OC i ochrony prawnej.

34. Komputerowe systemy rezerwacji w turystyce

Współczesny system organizacji i obsługi ruchu turystycznego w przeważającej większości oparty jest na wykorzystywaniu nowoczesnych technologii czyli komputerów. Komputerowe systemy rezerwacji (CRS - ComputerisedReservation Systems) umożliwiają dokonywanie przez klientów indywidualnych i biura podróży rezerwacji i sprzedaży różnorodnych usług turystycznych (usługi noclegowe, wycieczki zagraniczne, turystyka krajowa itp. ) on-line.

Najbardziej niezbędne na rynku turystycznym są systemy komputerowe o zasięgu globalnym (GDS - Global Distribution Systems ), do których możemy zaliczyć między innymi:

SABRE,AMADEUS,GALILEO oraz WORLDSPAN.

Systemy komputerowej rezerwacji stosowane w branży turystycznej umożliwiają kontakt między producentami tych usług (operatorzy, linie lotnicze, hotele) a ich odbiorcami - (biura podróży, agencje turystyczne, turyści). Do prawidłowego funkcjonowania tych podmiotów konieczna jest dobra i szybka komunikacja.

Na rynku dostępne są 3 rodzaje systemów: regionalne, krajowe i globalne. Systemy krajowe są łącznikiem pomiędzy systemami regionalnymi, a globalnymi, z których korzystają np. sieci hotelowe o światowym zasięgu. Z systemów korzystają biura obsługi turystów (regionalne), biura podróży (narodowe) oraz klienci indywidualni przez Internet.

System AMADEUS umożliwia rezerwacje miejsc i zakup biletów, posiada jedną z największych baz danych w Europie, z usług korzysta obecnie ponad 500 polskich biur podróży.

Sabre - jeden z systemów rezerwacji biletów lotniczych. Sabre oferuje wszystkie funkcje największego systemu CRS: rezerwacje przelotów, rezerwacje pokoi, rezerwacje i wynajem samochodów, informacje o cenach

Worldspan-System umożliwia rezerwacje biletów lotniczych (465 przewoźników lotniczych), rezerwacje pokoi (55.000 hoteli), wynajem samochodów (21.000 lokalizacji rent a car), rezerwacje wycieczek (40 operatorów wycieczek i rejsów wycieczkowych)

Galileo - system obejmujący głównie państwa europejskie (40%), umożliwia:dokonanie rezerwacji w ponad 400 liniach lotniczych, rezerwacje pokoi hotelowych na całym świecie w ponad 40 000 hotelach, wynajem samochodów na całym świecie

35. Rola i zadania informacji turystycznej

Pod pojęciem informacji turystycznej rozumiemy:

• Uporządkowany zbiór danych służących organizatorom i konsumentom usług turystycznych

• System obejmujący sieć centrów i punktów informacji turystycznej

• Metodologia gromadzenia, przetwarzania, weryfikowania i udostępniania danych

Informacja turystyczna to niezbędny składnik promocji turystycznej. Praca jej poszczególnych jednostek organizacyjnych służy nie tylko indywidualnym turystom i turystom potencjalnym, ale również organizatorom wypoczynku grupowego .

Informacja turystyczna to także jedno z podstawowych narzędzi służących rozwojowi turystyki. Poprzez gromadzenie i dystrybucję informacji turystycznej można sobie zapewnić aktywny udział w kształtowaniu podaży i popytu na rynku turystycznym.

Za funkcjonowanie i rozwój polskiego systemu informacji turystycznej w kraju i na świecie odpowiedzialny jest POT.

Głównymi grupami odbiorców informacji turystycznej są: turyści indywidualni, uczestnicy imprez turystycznych w Polsce, lokalne społeczności, touroperatorzy, przewoźnicy, piloci, przewodnicy, animatorzy wydarzeń kulturalnych, twórcy produktu turystycznego, lokalne punkty informacji turystycznej, zagraniczne ośrodki POT , samorząd lokalny i gospodarczy, organizacje samorządowe i specjalistyczne, firmy spoza branży poszukujące usług turystycznych lub podróżniczych, media, szkoły turystyczne, polskie placówki dyplomatyczne i handlowe za granicą

Grupy informacji :

• Informacje o walorach turystycznych

• Informacje o produktach

• Informacje o zagospodarowaniu i usługach

Cele i zadania w zależności od formy IT:

• samoobsługowe punkty informacyjne - dostarczanie informacji

• punkty informacji turystycznej - dostarczanie informacji, służenie radą i pomocą

• centra informacji turystycznej - koordynacja pracy punktów IT, służenie radą i pomocą, dostarczanie informacji, zarządzanie jakością, orientacja na rynku

• organizacje turystyczne (lokalne, regionalne) - prowadzenie i planowanie działań IT w powiązaniu i współpracy z innymi jednostkami zajmującymi się turystyką, wspieranie branży turystycznej, promocja turystyki, rozwój produktu turystycznego, zarządzanie jakością

Poza działalnością podstawową - udzielaniem informacji, do zadań placówek IT należą:

• Sprzedaż biletów (komunikacja miejska, kolejowa, autobusowa, do muzeów, kin, teatrów)

• Prowadzenie banku ofert turystycznych

• Sprzedaż pamiątek, gadżetów charakterystycznych dla danego terenu

• Sprzedaż map i przewodników

• Inne usługi np. przewodnictwo, wycieczki lokalne, usługi tłumaczy

36. Transport w turystyce- rodzaje i ich znaczenie

Obecnie każdy turysta korzysta z transportu w większym albo mniejszym stopniu. Transport jest podstawową rzeczą w przemieszczaniu się ludności z jednego miejsca w drugie. Natomiast całkowita rezygnacja ze środków transportu byłaby możliwa tylko przy lokalnych spacerach.

Rozwój usług transportowychwarunkuje rozwój turystyki oraz dostępność dla turystów walorów turystycznych.

Transport jest nierozerwalnie połączony z turystyką. W ciągu ostatnich lat polski "rynek turystyczny" stał się bardzokonkurencyjny. Jakkolwiek oferta biur podróży, przewoźników, hoteli, ośrodków wczasowych skierowana do konsumentów nie jest jeszcze tak bogata

jak w krajach Europy zachodniej czy USA, to podaż różnych podróży czy pobytów przekracza możliwości finansowe przeciętnych polskich turystów. Trwa więc prawdziwa "walka o klienta", polegająca na obniżaniu cen produktów turystycznych, rozwinięciu sprzedaży "last minute", udzielaniu różnych bonifikat, prowizji, dodatkowych świadczeń itp. Usługi transportowe należą do podstawowych usług turystycznych, warunkują bowiem turystom dostępność do walorów turystycznych. Są świadczone przez kolej, transport samochodowy, lotnictwo cywilne i żeglugę morską.

• Transport kolejowy - kolej miała decydujące znaczenie dla współczesnej turystyki, ważne regiony zawdzięczają swój rozwój budowie linii kolejowych. Dzięki takim zaletom jak: bezpieczeństwo, komfort podróży, szybkość, popularność i regularność, kolej stała się najbardziej uniwersalnym środkiem podróży.

• Transport autokarowy - zapewnia turystom możliwość penetracji, mobilność i pewną swobodę. Nowa generacja autokarów zapewnia nieograniczony widok panoramiczny, usługi kuchni pokładowej, TV, toalety, co wpływa na większą wygodę podróży.

• Transport lotniczy - również dał podstawę do rozwoju turystyki. W efekcie postępu technicznego dzięki głównej zalecie samolotu - szybkości i pojemności - rola transportu lotniczego wzrasta i umacnia się na rynku.

• Transport morski - ze względu na rozwój transportu lotniczego, zainteresowanie transportem morskim znacznie zmalało. Podejmowane są w związku z tym wysiłki ukierunkowane na zwiększenie komfortu i obniżenie cen przejazdu. Pewną miarą rozwoju usług turystycznych transportu morskiego są przewozy na liniach promowych.

37. Turystyka morska w turystyce i jej rozwój

Turystyka morska jest to podejmowanie podróży morskiej trwającej nie krócej niż 24 godziny w celach turystycznych, na statkach wycieczkowych, promach pasażerskich, jachtach pełnomorskich oraz statkach pasażersko - towarowych i towarowych wypływających w rejsy morskie poza granice morza terytorialnego. Turystyka morska obejmuje turystykę przybrzeżną oraz turystykę pełnomorską.

Turystyka morska to szczególnyrodzaj wypoczynku i rekreacji, w której to produktem staje się najczęściejsama podróż; jako wariant turystyki wypoczynkowej może ona zatemkonkurować z pobytami wypoczynkowymi na lądzie. Wieleczynników, a zwłaszcza : szczególna atrakcyjność tej formy podróżowania , rozwój cywilizacyjny, rosnąca ranga ekologicznych formwypoczynku i rekreacji, coraz bogatszy wachlarz ofert, a przedewszystkim malejący koszt uczestnictwa sprawiają, iż turystyka ta jest obecnie postrzegana jako wysoce rozwojowa.

Funkcja turystyczna portów morskich jest uwarunkowana wieloma czynnikami, związanymi przede wszystkim z warunkami środowiska geograficznego, zwłaszcza walorami klimatycznymi, a także krajoznawczymi miast portowych i obszarów przyległych. Źródła zainteresowania turystyką morską tkwią także w atrakcyjności miejscowości nadmorskich. Ważną rolę odgrywa też położenie miast portowych w układzie międzynarodowych szlaków turystycznych, w których porty, jako stacje transportu morskiego, mają duże znaczenie. Do rozwoju turystyki morskiej przyczynia się również pogarszający się stan środowiska naturalnego na lądzie.

Liczne miasta położone w pasie nadmorskim są coraz lepiej wyposażone w przystanie zatokowej żeglugi przybrzeżnej, a także stanowią bazy dla żeglarstwa morskiego i przybrzeżnego. Funkcjonujące tu szkółki i ośrodki żeglarskie stanowią przesłanki rozwoju żeglarstwa pełnomorskiego, a więc turystyki morskiej.

W warunkach polskich ruch pasażerów w portach morskich nie przynosi dużych korzyści samym miastom. Gminy miast portowych nie wykazują jak dotychczas większego zainteresowania rozwojem i rozbudową urządzeń infrastruktury portowej , ułatwiających i przyspieszających obsługę ruchu turystycznego. Wskazuje to na nie docenienie roli współczesnych portów morskich oraz nieuświadomienie o korzyściach ekonomicznych, jakie mogą one przynosić.

Można przypuszczać, że odpowiednio przygotowana i rozwinięta infrastrukturalnie turystyka morska i nadmorska, może stymulować w XXI w. wpływy dewizowe kraju i przyczyniać się do rozwoju miast portowych oraz całego pasa przymorskiego Polski.

Obserwacje tendencji rozwojowych turystyki morskiej na świecie, a także przekształcenia gospodarki polskiej pozwalają postawić wniosek, że ten rodzaj turystyki znajdzie warunki rozwoju również w Polsce.

Formy turystyki morskiej:

• wycieczki pełnomorskie,

• żeglarstwo morskie,

• pasażerska żegluga przybrzeżna,

• żegluga promowa,

• kajakarstwo,

• turystyka podwodna.

Główne porty:

• Gdańsk - port morski nad Zatoką Gdańską na Martwej Wiśle, położony w Gdańsku, w woj. pomorskim. Jest jednym z największych bałtyckich portów.

• Szczecin - handlowy port morski i rzeczny w woj. zachodniopomorskim w Szczecinie, usytuowany na Odrze i jej prawym ramieniu Regalicy, w Dolinie Dolnej Odry, na Międzyodrzu

• Gdynia - handlowy port morski nad Zatoką Gdańską, w woj. pomorskim w Gdyni, położony na Pobrzeżu Kaszubskim. Jest trzecim co do wielkości portem morskim w Polsce

• Świnoujście - port morski położony nad Zatoką Pomorską, na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego, na wyspach Uznam i Wolin.

Główni armatorzy:

• Polska Żegluga Bałtycka S.A. - Polferries

• Scandlines

• Finnlines Polska Sp. z o.o.

• Unity Line

• Biała Flota Sp. z o.o.

• Pol-Euro Polskie Linie Żeglugowe

• Stena Line

• Uboat Line S.A.

38. Morze bałtyckie jako region turystyczny

Bałtyk jest morzem o powierzchni ponad 400 tys. km2 otoczonym półwyspem Skandynawskim i brzegami środkowej oraz wschodniej Europy. Bardzo korzystny dostęp Polski do Morza Bałtyckiego stwarza duże możliwości rozwoju turystyki morskiej. Predyspozycje te wynikają z posiadania nie tylko portów, przystani, ale przede wszystkim z interesującego wybrzeża. Na terenach nadmorskich znajduje się wiele zabytków historycznych, ciekawe i różnorodne zabytki przyrody, flory, fauny, urozmaicona rzeźba brzegu morskiego, przepiękne klify, jeziora przymorskie, ruchome piaski wydmowe, wiele uzdrowisk i szereg innych atrakcji jak latarnie morskie mogących przyciągnąć turystów. Na atrakcyjność i kształtowanie poziomu rozwoju gospodarki turystyki nadmorskiej mają wpływ następujące czynniki:

• klimat lokalny i bioklimat

• rzeźba terenu

• szata roślinna

• dynamika brzegu morskiego

• wody

• walory kąpieliskowe i sportowe (sporty wodne)

• walory przyrodolecznicze

• atrakcyjność krajoznawcza dużych ośrodków gospodarki morskiej z licznymi zabytkami architektury i nowoczesnymi zespołami urbanistycznymi oraz folklor nadmorski przystani rybackich.

Główne porty morskie:

• w Polsce: Gdańsk, Gdynia, Szczecin,

• w Niemczech: Lubeka, Kilonia, Rostock,

• w Danii: Kopenhaga,

• w Szwecji: Göteborg, Sztokholm, Norrköping,

• w Finlandii: Helsinki, Turku,

• w Estonii: Talin,

• na Łotwie: Ryga,

• na Litwie: Kłajpeda,

• w Rosji: Kaliningrad i Petersburg.

Z punktu widzenia branży turystycznej, czysto ze względów gospodarczych najbardziej zyskownym jest organizowanie imprez polegających na uczestnictwie w rejsie statkiem pasażerskim. Rozwój tego rodzaju turystyki spowodował potocznie postrzeganie turystyki morskiej z reguły jako cruising.

Rosnąca liczba operatorów oferujących rejsy z zawinięciami do portów Morza Bałtyckiego, oraz gwałtowny wzrost liczby uczestników poszczególnych rejsów świadczy o fakcie, iż region Morza Bałtyckiego jest aktualnie jedną z najszybciej rozwijających się destynacji cruisingu na świecie.

Okazuje się, że region Morza Bałtyckiego staje się coraz bardziej atrakcyjny dla wielkich wycieczkowców, a na szlaku ich podróży coraz częściej mogą znajdować się także polskie porty.

Najpopularniejsze porty bałtyckie to Kopenhaga, Sant Petersburg, Tallin, Sztokholm, Helsinki i Ryga.Z polskich portów statki wycieczkowe najczęściej odwiedzają Gdynię i Gdańsk.

Rozwijająca się turystyka statków pasażerskichz jednej strony przyczynia się do powstania

konkurencyjnej oferty wobec innych destynacji światowych, a z drugiej wskazuje na wiele wspólnych ofert wybrzeża MorzaBałtyckiego. Rozwój połączeń promowych czy rozwój żeglarstwa umożliwia pokazanie turystom wyjątkowej kultury regionów ,ich walorów naturalnych i historycznych

39. Rola i umiejętności kierownicze w zarządzaniu

Kierowanie- to powodowanie takiego zachowani innych osób aby zachowywały się one zgodnie z wolą kierującego.

Cechy dobrego kierownika:

- zdolność przystosowania się do zmieniających się warunków działania, czyli tzw. giętkość lub elastyczność. Cecha ta związana jest z inteligencją.

- zdolność szybkiego podejmowania decyzji,

- dojrzałość społeczna, rozumiana jako wysoki poziom motywacji dla działania zespołowego, wysoki poziom ogólnej aktywacji,

- tendencja do działań zmierzających do zmiany na lepsze zastanych rozwiązań,

- umiejętności logicznego myślenia,

- umiejętność właściwego stosowania zachęt i nagród, motywacji pracowników

- umiejętności organizacyjne.

Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje umiejętności (wg Katza):

Umiejętności techniczne polegają na zdolności do zastosowania, wykorzystania, posługiwania się urządzeniami, narzędziami, maszynami w określonej specjalności. Kierownikowi umiejętności techniczne potrzebne są w takim stopniu, by (wg Katza) - potrafił poradzić sobie z mechaniką zadania.

Umiejętności społeczne to zdolności do współpracy i współdziałania z innymi ludźmi zarówno w sensie jednostkowym jak i zespołowym. Polegają one na motywowaniu pracowników, kierowaniu ludźmi w procesach pracy, gospodarowaniu czynnikiem ludzkim (planowanie zasobów, selekcją, szkoleniem, doskonaleniem i oceną pracowników).

Umiejętności koncepcyjne to zdolność polegająca na postrzeganiu organizacji jako całości działającej w określonym otoczeniu oraz dostrzegania i rozumienia współzależności części organizacji w stosunku do całości. Umiejętności koncepcyjne to również zdolność do integrowania zadań, interesów różnych grup organizacji wokół określonego zadania czy celu i koordynacji wysiłków, aby to zadanie czy cel zrealizować, osiągnąć.

Role kierownika:

Rola międzyludzka (Interpersonalna) zawierająca w sobie trzy składniki: reprezentanta, przywódcy i łącznika

- rola reprezentacyjna - pełnienie określonych funkcji ceremonialnych

- rola przywódcy - co w praktyce oznacza zatrudnianie, szkolenie i motywowanie pracowników

- rola łącznika - utrzymywanie kontaktów z osobami spoza organizacji

Rola informacyjna składa się z trzech elementów: monitora, upowszechniającego, rzecznika.

- rola monitora - poszukiwanie informacji, które mogą być wykorzystane z pożytkiem

- rola upowszechniającego - przekazywanie informacji podwładnym

- rola rzecznika - przekazywanie informacji osobom spoza jednostki czy organizacji

Role decyzyjne każdy kierownik pełni jako: przedsiębiorca, przeciwdziałający zakłóceniom, rozdzielający zasoby i negocjator.

- rola przedsiębiorcy - dbanie o rozwój i doskonalenie firmy

- rola przeciwdziałającego zakłóceniom - reagowanie na konflikty, sytuacje będące poza jego kontrolą

- rola rozdzielającego zasoby - gospodarowanie zasobami instytucji oraz własnym czasem

- rola negocjatora - rozwiązywanie problemów dzięki posiadanym informacjom i autorytetowi

40. Przyczyny powstawania chorób cywilizacyjnych- podać przykłady

Choroby cywilizacyjne- to schorzenia związane z ujemnymi skutkami życia w warunkach wysoko rozwiniętej cywilizacji.

Choroby:

- nowotwory:

• nadciśnienie tętnicze;

• miażdżyca;

• choroba wieńcowa;

• cukrzyca;

• otyłość, nadwaga

• choroba wrzodowa;

• choroby alergiczne;

• choroby psychiczne ( anoreksja, bulimia, depresja, uzależnienia )

Przyczyny:

• powszechnie zanieczyszczenie środowiska, zwłaszcza powietrza, wody i żywności; produkcja CO2, degradacja obszarów leśnych, duże stężenie ołowiu w atmosferze;

• rosnące tempo życia oraz napięcie nerwowe;

• małą aktywność ruchowa;

• niewłaściwe odżywianie;

• nieprawidłowa dieta;

• palenie papierosów;

• nadużywanie alkoholu;

• wysoki poziom stresu.

41. Podział dóbr turystycznych

 Dobra (walory ) turystyczne - dobro lub zespół dóbr danych przez naturę, historię lub wytworzonych przez działalność ludzką, na które występuje popyt turystyczny (W.W. Gaworecki)

Podział dóbr turystycznych:

 - Dobra naturalne miejsca o specyficznym klimacie, tereny, górskie, wybrzeża morskie, plaże, kąpieliska, źródła mineralne, itp.

- Antropogeniczne (produkty pracy ludzkiej) - wynik działalności człowieka ukierunkowanej wyłącznie na potrzeby turystyczne albo nie związanej bezpośrednio z tymi potrzebami.

Inny podział dóbr turystycznych:

- Podstawowe (idealne) - dobra naturalne i produkty pracy ludzkiej tworzone pośrednio z myślą o ruchu turystycznym

- Komplementarne(infrastruktura turystyczna) -produkty pracy ludzkiej wytwarzane z myślą o turystach, warunkujące wykorzystanie walorów turystycznych

(W.W. Gaworecki)

 Inny podział

• Naturalne -  powietrze, klimat, krajobraz, rzeźba terenu

•     Stworzone przez człowieka - zabytki, kolekcje dzieł sztuki, kompleksy uzdrowiskowe

•     Komplementarne -  komunikacja, drogi, baza noclegowa, gastronomia.

42. Podział usług turystycznych

Usługami turystycznymi nazywamy wszelkie czynności, które zaspokajają potrzeby turystów związane z samą podróżą oraz realizacją jej celu na obszarze turystycznym, tj. zaspokajają potrzeby turystów przed, w czasie podróży i pobytów oraz po podróży.

Wg Oskara Lange towary są produkowane a usługi są świadczone. Stwierdził on, że usługi są czynnościami związanymi z zaspokojeniem potrzeb ludzkich (pośrednio lub bezpośrednio), ale niesłużącymi bezpośrednio do wytwarzania przedmiotów.

Usługi wchodzące w skład produktu turystycznego można podzielić na 2 grupy:

• podstawowe - są to usługi, które umożliwiają dojazd, pobyt i powrót z miejsca czasowego pobytu. Są one świadczone przez komplementarne dobra i urządzenia techniczne.

• komplementarne (uzupełniające) - świadczone są w związku z podstawowymi dobrami turystycznymi (walorami). Zaspokajają potrzeby „duchowe” turystów.

Z punktu widzenia zaspokajania potrzeb turystycznych usługi turystyczne można podzielić na podstawowe i uzupełniające (komplementarne).
Usługi podstawowe umożliwiają turyście dojazd, pobyt i powrót z miejsca czasowego pobytu. Są one świadczone przez komplementarne dobra i urządzenia turystyczne. Usługi komplementarne natomiast świadczone są w związku z podstawowymi dobrami turystycznymi oraz czasem wolnym. Ułatwiają one korzystanie z walorów turystycznych danego miejsca oraz zaspokajają potrzeby kulturalno-rozrywkowe. Kryterium decydującym o charakterze danej usługi jest cel jej świadczenia na rzecz turysty. (A.Panasiuk)

43. Co to jest produkt turystyczny-przykłady

Produktem jest wszystko co można zaoferować na rynku w celu zwrócenia uwagi, dokonania zakupu, użytkowania czy też konsumpcji i co można zaspokoić pragnienie lub potrzebę.

Produkt turystyczny to mieszanka 3 składników: atrakcji i infrastruktury docelowej oraz dostępności do nich. Produkt turystyczny to zintegrowany układ oczekiwań, korzyści i wrażeń.

Produkt turystyczny:

Zbiór zarówno dóbr, jak i usług nabywanych przez turystów, walorów turystycznych, z których korzystają, a które są dla nich szczególnym przedmiotem zainteresowania:

- Pojedyncza usługa lub pakiet wzajemnie powiązanych, spójnych i komplementarnych;

- Wszystko to, co jest przedmiotem rynkowej wymiany, czyli to, co można zaoferować nabywcom do konsumpcji i użytkowania, a co stanowi dla nich określoną wartość;

- Może obejmować miejsce (obszar recepcji turystycznej), usługę (pojedynczą lub pakiet turystyczny składający się z kilku usług)i pewne produkty materialne;

- Obejmuje także wszystko, czego doświadcza odwiedzający, co w miejscu recepcji jest związane z atrakcjami, świadczeniami i usługami jakie otrzymuje i użytkuje.

(A.Panasiuk)

Przykłady produktów turystycznych :

• rzecz - wszystkie rzeczy materialne. Może występować samodzielnie, ale najczęściej jest wyłącznie dodatkiem do innych produktów. Są to m.in. przewodniki, mapy, sprzęt niezbędny podczas wyjazdu - np. wiosła, narty, odpowiednie obuwie, sprzęt do nurkowania, itp.

• usługa - pojedyncza usługa np. transportowa, noclegowa, gastronomiczna, przewodnicka,

• wydarzenie - charakteryzuje się spójnością i określoną tematyką, występuje w ustalonym miejscu i czasie. Wydarzenie powinno charakteryzować się wyjątkowością, niezwykłością. Przykładem są: Dymarki Świętokrzyskie, Festiwal Słowian i Wikingów, Oktoberfest czy odbywający się w Iławie Międzynarodowy Festiwal Jazzu Tradycyjnego Old Jazz Meeting "Złota Tarka", Euro 2012

• impreza - jest to zestaw kilku usług (muszą to być co najmniej dwie usługi), które są oferowane przez organizatorów turystyki i agentów turystycznych. Przykładami są wycieczki, wczasy, rajdy.

• obiekt - występuje jedna, główna atrakcja, której mogą towarzyszyć dodatkowe usługi lub inne produkty. Ma charakter punktowy. W Polsce przykładem może być dąb Bartek, czy też zamek krzyżacki w Malborku,

• szlak - składa się z wielu miejsc lub obiektów, które są powiązane jedną nadrzędną ideą. Zwykle połączone są one wyznaczoną i oznakowaną trasą. Wzdłuż szlaku można zazwyczaj znaleźć różnorodną infrastrukturę turystyczną. Przykładami są: Szlak Orlich Gniazd, Szlak Piastowski, Szlak Kopernikowski,

• obszar - zdeterminowany obszar geograficzny, w którym znajdują się atrakcje turystyczne, usługi, np. kraina wielkich jezior mazurskich, Kołobrzeg, Ciechocinek, Sopot - regiony uzdrowiskowe

44. Markowy produkt turystyczny- przykładuy

Markowy produkt turystyczny to jednocześnie produkt mający unikalną osobowość, coś co wyróżnia go od innych. Marka pozwala na osiągnięcie przewagi nad konkurencją, wyróżnienie produktu na rynku i spowodowanie, że zostanie wybrany przez klientów. Marka nie jest kategorią jednoznaczną i jest z reguły definiowana jako nazwa, pojęcie, znak, symbol, rysunek lub kombinacja tych elementów stworzona bądź opracowana w celu oznaczenia produktu rzeczowego lub usługi oraz ich odróżnienia od oferty konkurentów.

Przez to pojęcie należy rozumieć kompleksowy produkt turystyczny, który jest łatwo identyfikowalny dla potencjalnych turystów i wyróżniający się z oferty rynkowej obszarów konkurencyjnych, reprezentujący stale wysoki poziom jakości. Głównym celem istnienia markowych produktów turystycznych jest wykorzystywanie ich jako skutecznych instrumentów marketingowych.

Przykłady markowych produktów turystycznych:

KRAINA W KRATĘ - tą nazwą określa się niezwykle urokliwy obszar na Pomorzu Środkowym rozciągnięty w pasie środkowego wybrzeża Bałtyku. To tradycyjnego budownictwo pomorskiej wsi. Patrząc na zewnętrzny wygląd obiektów o konstrukcji szkieletowej ( zwłaszcza z dalszej perspektywy) nie sposób oprzeć się wrażeniu, że elewacje przypominają efekt biało-czarnej kratownicy.

Ciekawe miejsca w Krainie w Kratę Muzealna Zagroda Albrehta w Swołowie, Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach, gospodarstwo pszczelarskie „Wędrowna Barć” w Krzemienicy „Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku”.

ZIELONE SCHRONISKA - w paśmie Beskidów -Gorców -Pienin - program realizowany w sieci 11 schronisk górskich należących do PTTK (program dotyczy: standaryzacji i podniesienia jakości usług w schroniskach, wprowadzenie nowych atrakcji, wytyczanie tras zimowych w rejonach schronisk, modernizacja i rozbudowa infrastruktury ochrony środowiska w obiektach, doposażenie schroniskach w środki pierwszej pomocy)

NADWIŚLAŃSKA KOLEJ WĄSKOTOROWA -

Celem strategicznym projektu jest zrównoważony rozwój powiatu opolskiego poprzez poprawę warunków do prowadzenia działalności gospodarczej oraz polepszenie poziomu życia i pracy jego mieszkańców dzięki poprawie atrakcyjności turystycznej.

Przedmiotem projektu jest wykreowanie Nadwiślańskiej Kolejki Wąskotorowej jako markowego produktu turystycznego Lubelszczyzny bazującego na 54 km infrastrukturze Nałęczowskiej Kolei Dojazdowej oraz innych atrakcjach turystycznych gmin powiatu puławskiego i opolskiego.

45. Podaż i popyt turystyczny

- dochodowa elastyczność popytu - ( związek między dochodem, a wydatkami na turystykę).

- cenowa elastyczność popytu - ( cena dóbr turystycznych), gdy rośnie to popyt na dane dobro spada, a jeśli cena spada, to popyt na dobro rośnie. Aczkolwiek prawidłowość ta w turystyce ujawnia się w specyficzny sposób. Np. w turystyce biznesowej lub leczniczej turysta w mniejszym stopniu reaguje na zmiany cen niż w turystyce wypoczynkowej. Elastyczność cenowa popytu zależy od wysokości dochodów i od sytuacji gospodarczej.

- substytucyjność usług turystycznych - możliwość zamiany jednej usługi np. droższej na tańszą (wyjazd do tańszej miejscowości lub wybór tańszego zakwaterowania).Jeśli panuje na rynku recesja to turysta bardziej reaguje na wysokość cen i przenosi popyt na tańsze elementy podróży.

Z grupy czynników ekonomicznych wpływ na popyt turystyczny ma:

- kurs wymiany walut - w kształtowaniu popytu w turystyce międzynarodowej. ( Zmiany popytu są odwrotnie proporcjonalne do siły nabywczej pieniądza poza granicami kraju. Zmiany walutowe mogą oddziaływać pozytywnie, obniżając poziom cen, lub negatywnie, podwyższając poziom cen i prowadzić do spadku popytu na określonym rynku docelowym.

2. Czynniki kształtujące popyt turyst.

Czynniki demograficzne: Działają w większości znacznie wolniej niż czynniki ekonomiczne. Skład ich tworzą:

-wielkość gospodarstwa domowego, - struktura gospodarstwa, - wiek członków, - poziom wykształcenia. Na wzrost popytu mają tu wpływ: wzrost liczby gospodarstw, mniejsza liczba dzieci w gospodarstwie domowym, zwiększenie liczby osób w wieku ponad 55 lat, wzrastający poziom wykształcenia.

Czynniki geograficzne :

- czynniki pogodowe mają wpływ zwłaszcza na turystykę wypoczynkową,

- wielkość społeczności, w której mieszka potencjalny turysta

- ciepły klimat i słońce, wzrastające rozmiary współczesnych miast oraz pogarszające się w nich warunki życia stanowią istotne przesłanki wzrostu popytu turystycznego.

Podsumowując o popycie turystycznym decyduje wiele czynników, jest on wrażliwy na zmiany różnej natury.

Podaż turystyczna - to pewna ilość dóbr i usług oferowanych na sprzedaż po danej cenie. Oznacza relację między ilością produktu, którą wytwórcy są skłonni oferować w danym czasie, a ceną, przy założeniu, że inne czynniki kształtujące rynek nie ulegną zmianie.

W znaczeniu gospodarczym jako czynnik kształtowania rynku, „..stanowi to ilość turystycznych dóbr i usług, jaką jest się skłonnym oddać przy danym stanie cen krajowych lub wartości pieniądza w stosunku do zagranicy”.

Podaż obejmuje 2 elementy: dobra i usługi turystyczne. Z punktu widzenia marketingowego treść podaży wypełnia produkt turystyczny, zaś z punktu widzenia potencjalnego turysty produkt turystyczny to pakiet składników materialnych i niematerialnych. Pakiet jest postrzegany przez turystę jako przeżycie dostępne za określoną cenę.

Podaż turystyczną, czyli produkt turystyczny tworzą następujące czynniki:

- atrakcje i środowisko miejsca docelowego

- infrastruktura i usługi miejsca docelowego

- dostępność miejsca docelowego

- wizerunki miejsca docelowego

- cena płacona przez konsumenta

Wyróżnia się: - podaż pierwotną, tj. naturalne walory przyrodnicze, stosunki społeczno-kulturalne ( zabytki ,tradycje, język, gościnność, osiągnięcia myśli technicznej) i urządzenia infrastruktury ogólnej ( transport, gospodarkę komunalną itp.)

- podaż wtórną lub pochodną, tj. instytucje i urządzenia infrastruktury turystycznej ( np. hotelarstwo, gastronomię, urządzenia wypoczynkowe i sportowe, pośrednictwo i organizację podróży)itp.

Cechy podaży turystycznej:

- związek z miejscem , w którym jest oferowana

- duża kapitałochłonność( szczególnie w odniesieniu do hoteli)

- produkcja usług w tym samym czasie i miejscu co konsumpcja

- komplementarność produktu turystycznego

- sezonowość

- brak możliwości magazynowania usług

46. Wymień i oceń dwie wybrane międzynarodowe organizacje turystyczne (np. FUAAV, FIAV, SPATA, ASTA, WATA, FUAAY).

Międzynarodowe organizacje turystyczne.

a/ międzyrządowe - tworzone przez państwa i działające na podstawie umów międzynarodowych, charakteryzujące się istnieniem stałych organów o określonych kompetencjach i uprawnieniach:

1.światowe :

ONZ - UNESCO ( organizacja ds. Oświaty, Nauki i Kultury),

FAO ( organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa),

WTO ( Światowa Organizacja Turystyki) 2.regionalne : Unia Europejska, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, Międzyamerykańskie Kongresy Turystyki, Arabski Związek Turystyczny.

b/ pozarządowe: tworzone przez związki, instytucje, organizacje prawne i osoby fizyczne, stowarzyszenia z różnych państw:

1. organizacje zajmujące się ogólnymi sprawami turystyki :

- uniwersalne: Międzynarodowa Akademia Turystyki w Monte Carlo, Międzynarodowe Stowarzyszenie Naukowych Ekspertów Turystyki w Lugano, Międzynarodowe Stowarzyszenie Turystyki w Luksemburgu.

- regionalne: Europejska Komisja Turystyki, Konfederacja Organizacji Turystycznych Ameryki Łacińskiej, Stowarzyszenie Turystyczne Rejonu Oceanu spokojnego.

2. organizacje zajmujące się wybranymi zagadnieniami turystyki: Międzynarodowa Federacja Samochodowa, Międzynarodowa Federacja Motocyklowa, Międzynarodowa Federacja Kempingu i Karawaningu, Międzynarodowe Biuro Turystyki Socjalnej.

3. zawodowe organizacje turystyczne:

- transportowe : Międzynarodowy Związek Przewoźników Drogowych, Międzynarodowa Federacja Drogowa, Międzynarodowe Zrzeszenie Transportu Lotniczego ( IATA),

- hotelarskie : Międzynarodowe stowarzyszenie Hotelowe w Londynie, Międzynarodowy Związek Krajowych Organizacji Hotelarzy, Restauratorów i Właścicieli Kawiarń w Zurychu, Międzynarodowa Federacja Schronisk młodzieżowych w Amsterdamie.

- podróży : światowe Stowarzyszenie Agencji Podróży W Genewie (WATA), Powszechna Federacja Stowarzyszeń Biur Podróży w Brukseli (FUAAV).

4. organizacje pośrednio związane z turystyką: Międzynarodowa Izba Handlowa, Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i zasobów Naturalnych.

c/ narodowe organizacje turystyczne:

- Narodowa Administracja Turystyczna (NTA) - organizacja rządowa, celem jest formułowanie polityki turystycznej w ramach ogólnej strategii gospodarczej.

- Narodowa organizacja Turystyczna (NTO) - organizacja samorządowa, sprawuje bieżące funkcje operacyjne, głównie w zakresie marketingu i promocji turystyki.

Wyjaśnienia skrótów:

IATA - Międzynarodowe Stowarzyszenie Transportu Lotniczego

FUAAV/ UFTAA - Światowa Federacja Stowarzyszeń Biur Podróży

FIA - Międzynarodowa Federacja Samochodowa

SPATA - Stowarzyszenie Polsko-Amerykańskich Biur Podróży

ECTAA - Europejska Federacja Związków Biur Podróży

UNWTO - Światowa Organizacja Turystyki

ASTA -

WATA -

FAO - Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia Rolnictwa

47. Polskie pozarządopwe organizacje turystyczne

Lokalna Organizacja Turystyczna to najnowsza z form prawnych organizacji pozarządowych w Polsce ustanowiona ustawą z dnia 25 czerwca 1999 r. o Polskiej Organizacji Turystycznej (POT) (Dz. U. z 1999 r. Nr 62, poz. 689, z późn. zmianami).

Rejestracja

LOT jest rejestrowana w oparciu o wyżej wspomnianą ustawę oraz w oparciu o ustawę prawo o stowarzyszeniach, zgodnie z Art. 4. ustawy o POT:

1. W celu wykonania zadania, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 5, mogą być tworzone regionalne i lokalne organizacje turystyczne.

2. Do tworzenia i działania regionalnych i lokalnych organizacji turystycznych stosuje się przepisy ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 1989 r. Nr 20, poz. 104, z 1990 r. Nr 14, poz. 86, z 1996 r. Nr 27, poz. 118, z 1997 r. Nr 121, poz. 769 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668), z tym że:.

1. członkiem tych organizacji mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, w szczególności podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 1 i 2,

2. nadzór nad tymi organizacjami sprawuje minister właściwy do spraw turystyki,

3. organizacje te mogą prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji ich celów i w przedmiocie określonym w ich statutach.

3. Do zadań regionalnych i lokalnych organizacji turystycznych należy:

1. promocja turystyczna obszaru ich działania,

2. wspomaganie funkcjonowania i rozwoju informacji turystycznej,

3. inicjowanie, opiniowanie i wspieranie planów rozwoju i modernizacji infrastruktury turystycznej,

4. współpraca z Polską Organizacją Turystyczną.

4. Minister właściwy do spraw turystyki może, w drodze rozporządzenia, przekazać nadzór nad regionalnymi organizacjami turystycznymi lub lokalnymi organizacjami turystycznymi właściwym wojewodom.

Specyfika

Podstawowa różnica LOT w stosunku do innych form polskich organizacji pozarządowych (przede wszystkim stowarzyszenia, związku stowarzyszeń i fundacji) to struktura członkowska która dopuszcza uczestnictwo osób fizycznych i prawnych na równych prawach jako członków zwyczajnych (posiadających prawo wybierania i bycia wybieranymi do władz), zachowując przy tym formułę otwartą (w każdej chwili każdy może wstąpić i wystąpić z LOT z zachowaniem warunków określonych statutem).

Organizacje zawodowe: Polskie Zrzeszenie Hoteli, Izba Gospodarcza Hotelarstwa Polskiego, Polska Izba Hotelarstwa

Polska Izba Turystyki Młodzieżowej- ( turystyka dzieci, młodzieży i ich rodziny)

Izba Gospodarcza „Uzdrowiska Polskie”

Społeczne organizacje turystyczne :

- PTTK - Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze

- PTSM - Polskie Towarzystwo Schronisk Młodzieżowych

- PFCC - Polska Federacja Campngu i Carawan

- Inne (oddziaływujące na turystykę kwalifikowaną czynną): Aeroclub Polski, Automobilklub Polski, Polski Związek Alpinizmu, , ,Polski Związek Jeździecki, Polski Związek Kajakowy, Polski Związek Motorowy, Polski Związek Żeglarski, Liga Obrony Kraju, Akademicki Związek Sportowy…

- Organizacje wspierające rozwój turystyki ekologicznej i krajoznawstwa : Liga Ochrony Przyrody, Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej, Polski Związek Łowiecki, Polski Związek Wędkarski, Ludowe Zespoły Sportowe…

- Organizacje czuwające nad bezpieczeństwem turystów : Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe

48. IT w polsce i jej zadania

Ośrodki IT (informacji turystycznej) realizując swoje zadania stosują różne środki techniczne

np. (za pomocą prasy, radia telewizji oraz filmu )rozpowszechniając informację o zaletach i wadach poszczególnych miejscowości turystycznych, kształtując w taki sposób przestrzenną strukturę ruchu turystycznego. Inicjują i wydają także różnego rodzaju materiały informacyjne , takie jak broszury, ulotki, foldery, prospekty, plakaty, mapy turystyczne. Inspirują i organizują wystawy, konkursy , pokazy oraz stoiska o tematyce turystycznej, popularyzujące mało znane miejscowości turystyczne.

Pojęcie informacji turystycznej rozumieć należy jako:

1. Uporządkowany zbiór danych służących organizatorom i konsumentom usług turystycznych.

2. System obejmujący sieć centrów i punktów informacji turystycznej.

3. Metodologię gromadzenia, przetworzenia, weryfikowania i udostępniania danych.

Wyróżnia się 3 podstawowe grupy informacji :

1. Informacja o walorach turystycznych

2. Informacja o produktach turystycznych

3. Informacja o zagospodarowaniu i usługach turystycznych.

W praktyce spotyka się 4 formy organizacyjne informacji turystycznej:

1. Samoobsługowe punkty informacyjne.

2. Punkty informacji turystycznej

3. Centra informacji Turystycznej

4. Organizacje turystyczne ( lokalne i regionalne).

Istnieje też Internetowy System Informacji Turystycznej i Promocji Polski ( ISIT ) stworzony przez POT, który działa zgodnie z założeniami polityki informacyjnej władz oraz standardami UE. Stworzony na nowoczesnej technologii internetowej w kilku językach. System ten funkcjonuje w dwóch płaszczyznach: prezentacyjnej i informacyjnej. W pierwszej można prześledzić co i gdzie Polska oferuje turyście, w drugiej można uzyskać informacje typu: jak dotrzeć do Polski ,jak się po niej poruszać i jak znaleźć odpowiedniego usługodawcę lub organizatora usług.

Reasumując: dobra informacja turystyczna wywiera wpływ na kształtowanie się wielkości oraz struktury rodzajowej, przestrzennej i czasowej ruchu turystycznego. Jest ważnym czynnikiem realizowania funkcji turystyki i narzędziem kształtowania polityki turystycznej państwa.

49. Organizacja imprez turystycznych i rekreacujnych

Impreza turystyczna - to co najmniej dwie usługi, tworzące jednolity program i objęte wspólną ceną oraz jeżeli usługi te obejmują nocleg lub trwają ponad jedną dobę albo program przewiduje zmiany miejsca pobytu. Impreza turystyczna jest regulowana prawem w formie umowy.

Imprezy turystyczne dzielimy na:

- podstawowe rodzaje imprez: impreza krajowa, zagraniczna, wyjazdowa i przyjazdowa. Każda z nich dzieli się na własną i zleconą, a te z kolei na grupowe i indywidualne.

- specyficzne rodzaje imprez: imprezy fakultatywne, imprezy lokalne ( cykliczne), imprezy promocyjne ( study tour).

Tworzenie imprezy turystycznej składa się z 4 etapów:

Etap pierwszy - przygotowanie obejmuje programowanie, kalkulowanie, zamawianie świadczeń.

Etap drugi - to sprzedaż, która obejmuje: opracowanie koncepcji reklamy, przygotowanie komunikatów wprowadzających imprezę do sprzedaży, prowadzenie sprzedaży.

Etap trzeci - realizacja

Etap czwarty - rozliczenie

Programowanie imprezy turystycznej - jest najważniejszym zadaniem w całym procesie tworzenia produktu. Tworząc program imprezy turystycznej należy kierować się pewnymi zasadami, które można określić następująco:

1.Cel imprezy ( zależy od charakteru imprezy)

2.Program

3.Termin imprezy

4. Rodzaj transport

Zalecane zasady ustalania programu :

Imprezy pobytowe: ograniczony program, ale z możliwością skorzystania z dodatkowych atrakcji, imprez fakultatywnych

Imprezy objazdowe :

- nie planować zbyt wielu punktów programu,

- zwiedzanie nie powinno przekraczać 6 - 8 godz. - średnio zwiedzanie miasta z przewodnikiem trwa 3 - 4 godz. w jednej turze

- min. 1 h należy przeznaczyć na posiłki, -uwzględnić zróżnicowanie godzin otwarcia i wejścia na ostatnie zwiedzanie w różnych obiektach, -przerwa w trakcie jazdy autokarem nie powinna być krótsza niż 20-30 min.

- dobrze zaplanowany dzień imprezie objazdowej nie powinien być dłuższy niż 12 godzin - powinien być czas na zdjęcia i zakup pamiątek

Termin imprezy turystycznej:

- imprezy pobytowe organizowane w cyklu tygodniowym powinny zaczynać się w sobotę,

- termin turnusów powinien być dostosowany do terminów dni wolnych,

- imprezy powinny rozpoczynać się w terminach, które pozwolą wykorzystywać jak najwięcej dni wolnych ( poza wycieczkami szkolnymi ).

Planowanie transportu - opcje

1. Dojazd własny,

2. Dojazd zorganizowany,

3. Dojazd mieszany.

50. Wpływ atrakcji turystycznych na rozwój turystyki

Jednym z najważniejszych elementów składowych systemu turystyki są atrakcje turystyczne. Są one głównym składnikiem całego systemu obok takich elementów jak transport, usługi turystyczne, informacja i kierowanie. Turyści są w centralnej części tego systemu.

Pojęcie „ atrakcje turystyczne `' nie można zdefiniować jednoznacznie. Jest wiele definicji różnych autorów : np.

1. to wszystkie zjawiska i przedmioty przyciągające turystów, obejmują nie tylko elementy i obiekty przyrody i kultury, ale także poziom cen, postawy ludności miejscowej wobec turystów, urządzenia turystyczne wraz z całą infrastrukturą techniczną, itd. (Richie, Jovicic)

2. Wg Dawidsona „ każdy walor (obiekt) przyrodniczy, dzieło człowieka, urządzenie lub impreza, które przyciągają gości w określone miejsce, może być „ atrakcją turystyczną”.

Atrakcje można dzielić na podstawowe (główny cel podróży) i drugorzędne ( po drodze). Inny podział dotyczy ich genezy ( naturalne, dzieła stworzone przez człowieka, imprezy).

Atrakcyjność turystyczna - przejawia się poprzez istnienie określonej cechy charakterystycznej, przyciągającej turystów w pewne tereny dzięki walorom krajobrazu naturalnego, klimatu, pomników historii, a także różnych interesujących obiektów zagospodarowania turystycznego. Termin ten posiada znaczenie względne, a to z powodu różnych warunków psychofizycznych jej odbiorców.

Atrakcyjność turystyczna regionu - oznacza stopień przyciągania przez dany region określonego rodzaju turystyki i jest związana z ilością występujących w nim obiektów i zjawisk, na które istnieje popyt danej formy ruchu turystycznego. W także i tym przypadku określa się, że jest to pojęcie o charakterze względnym, z uwagi na wielorakość form i rodzajów turystyki, co wskazuje na konieczność określenia , gdy mowa o atrakcyjności, dwojakiej formy turystyki się ona odnosi. Jeżeli natomiast jeden i ten sam obszar może być wykorzystywany dla różnych rodzajów turystyki, to można mówić o jego integralnej lub uniwersalnej atrakcyjności turystycznej( Jackowski, Wawrzyńska). Pojęcie atrakcyjności jest względne jeszcze w innym aspekcie. Otóż dla różnych grup socjotechnicznych, uprawiających tę samą formę turystyki , jeden i ten sam rejon (obiekt) może być w różnym stopniu interesujący. Atrakcyjność turystyczna jest pojęciem złożonym i należy ją rozpatrywać komleksowo. Decydują o niej bowiem walory turystyczne, dostępność komunikacyjna oraz podaż usług związanych z zagospodarowaniem obszarów odwiedzanych. Jest więc ona pojęciem integrującym elementy, które stanowią podstawę rozwoju ruchu turystycznego, to znaczy walory turystyczne z warunkami zaspokojenia potrzeb tego ruchu w postaci odpowiednio wykształconej infrastruktury turystycznej.

Atrakcje turystyczne odgrywają ogromną rolę w kształtowaniu geografii ruchu turystycznego, umożliwiają identyfikacje miejscowości i regionów, określają ich tożsamość, wizerunek( (image) . Jedno jest tylko pewne : bez atrakcji turystycznych nie byłoby turystyki i bez turystyki nie byłoby atrakcji turystycznych. Atrakcje są podstawowym magnesem przyciągającym klienta do celu podróży.

51. Działalność internetowa biur podróży

Nikt w branży turystycznej nie ma już chyba wątpliwości, że Internet stał się ważnym elementem skutecznego i efektywnego zarządzania przedsiębiorstwem turystycznym. Dzisiaj trudno wskazać biura podróży, które w jakikolwiek sposób nie wykorzystują sieci internetowej w swojej codziennej działalności.

Zalety internetowych biur podróży to:

- możliwość zmniejszenia kosztów (np. zmniejszenie liczby drukowanych katalogów na rzecz umieszczenia pełnej oferty na stronach WWW) - zwiększenie poziomu zadowolenia klientów (np. dostęp do oferty 24h,) - możliwość bezpośredniego kontaktu, bez konieczności odwiedzania biura, czy powiadomienia o atrakcyjnych oferta za pośrednictwem poczty), - rozszerzenie zasięgu działania (obecność w Internecie i prezentowanie pełnej oferty na stronach internetowych nie wymaga otwierania dodatkowych oddziałów biura), - spadek znaczenia odległości jako przeszkody w nawiązywaniu transakcji handlowych (dla biur w pełni wykorzystujących potencjał Internetu, bez znaczenia jest fakt, że potencjalny klient znajduje się daleko od siedziby biura), - możliwość oferowania nowych rodzajów usług (udostępnienie odpowiednich aplikacji przez strony trzecie np. tanie linie lotnicze, sieci hotelowe). - globalny zasięg, a więc w zasadzie brak jakichkolwiek ograniczeń terytorialnych w dostępie do potencjalnego klienta; - nieograniczony w czasie dostęp do zbiorów i baz danych on-line, czyli udostępnianie swojej oferty bez względu na porę dnia; -monitorowania poczynań konkurencji; - możliwość komercyjnego udostępniania wybranych informacji, co może stanowić dodatkowe źródło przychodu; - możliwość natychmiastowego zbierania danych od klientów i o klientach i transmitowania informacji zarówno wewnątrz, jak i poza przedsiębiorstwo, w dalszej kolejności możliwość budowania historii kontaktów, segmentacji klientów, programów lojalnościowych itp.; - możliwość realizacji płatności w czasie rzeczywistym.

Cel internetowych biur podróży

- wzrost przychodów, - wzrost liczby obsłużonych klientów, - wzrost liczby sprzedanych ofert itp

Analizując rozwój biur podróży pod kątem tejże aktywności można wskazać trzy główne poziomy/fazy.

Faza pierwsza charakteryzuje się wykorzystaniem stron WWW głównie do celów informacyjnych. Jest to poziom podstawowy, w którym Internet nie stanowi ważnego aspektu w zarządzaniu przedsiębiorstwem turystycznym. Faza druga to wprowadzenie na strony WWW elementów interaktywności umożliwiając w ten sposób kontakt klienta z biurem poprzez aktywne wykorzystywanie i udostępnianie formularza zapytań, komunikatorów lub telefonii internetowej. Fazę trzecią cechuje udostępnianie klientom pełnego zakresu usług za pośrednictwem stron WWW. Najczęściej związane jest to ze strategicznym wykorzystaniem Internetu w działalności biura. Jest to najwyższy poziom zastosowania Internetu w biurach podróży.

W Polsce notuje się stały i szybki wzrost użytkowników Internetu. Coraz częściej również pasażerowie - klienci biur podróży dokonują rezerwacji samodzielnie, poprzez strony Internetowe.

52. Motywy uczestnictwa w aktywności ruchowej.

1.zdrowotny - działanie prewencyjne, rehabilitacyjne lub rekreacyjne

2.utylitarny (użyteczność) - przydatność do pracy oraz forma odnowy sił po jej wykonaniu (regeneracja sił)

3.estetyczny - harmonia ciała

4.hedonistyczny - przyjemność związana z rekreacją

5.agonistyczny - rywalizacja sportowa, sport wyczynowy

31

---