System bankowy - całokształt instytucji zajmujących się działalnością bankową, ich zadania ustawowe, związki między nimi oraz normy określające wzajemne powiązania i stosunki z otoczeniem.

Podstawowy akt prawny - ustawa o bankowości, ustawa bankowa

System bankowy - podstawowe ogniwo finansowe (otoczenie i powiązania - system finansowy)

Funkcje:

• Stworzenie mechanizmów gromadzenia środków oraz ich inwestowania - funkcja depozytowa i funkcja inwestowania - klasyczne funkcje każdego banku, w każdym systemie bankowym

• Zapewnianie możliwości dokonywania płatności, rozliczeń między jednostkami - funkcja rozliczeniowa - trzon bankowości od samego początku (te 3 gromadzenie, inwestowania, rozliczanie - 3 podstawowe)

• Zapewnienie skutecznych rozwiązań w zakresie zarządzania ryzykiem bankowym - najbardziej charakterystyczna cecha systemów bankowych, szczególnie w ostatnim czasie - w tym obszarze nastąpiło najwięcej zmian (cały pakiet nowych uchwał, nowych norm ostrożnościowych)

• Zapewnienie informacji cenowej - kojarzy się głównie z bankiem centralnym (ustalanie stóp procentowych itp.) ale nie tylko centralny

• Stworzenie warunków do transformacji środków inwestowania - czyli zarządzanie ryzykiem

Wszystkie systemy bankowe na całym świecie mają pewne wspólne cele, funkcje, etapy ewolucji

Ewolucja systemu bankowego:

• Dwuszczeblowy system bankowy - w Polsce jednoszczeblowy do 1989 roku, wyodrębniono wtedy dziewięć banków nazwanych komercyjnych (90-93 okres tworzenia nowych banków, w 93 było już 87 banków komercyjnych)

• Podział na bankowość depozytowo-kredytową i bankowość inwestycyjną - u nas w odróżnieniu od np. Stanów nie ma tak wyodrębnionych banków inwestycyjnych

• Rozwój instytucji wspomagających działalność banków

• izby rozliczeniowe (Krajowa Izba Rozliczeniowa od 1993 roku, pierwsza instytucja wspomagająca w naszym kraju)

• Systemy gwarantowania depozytów bankowych - w Polsce od roku 1995, Bankowy Fundusz Gwarancyjny, najbardziej znany w Niemczech

• Biura informacji kredytowej - u nas Biuro Informacji Kredytowej 1998 (działalność zaczął w 2000 roku)

• Konsolidacja (fuzje, przejęcia) - od połowy lat 90 rozpoczął się w Polsce proces odwrotny - to że liczba 87 banków zmalała przez wykupywanie słabych, upadających baków, z małym kapitałem - tworzą się holdingi, konglomeraty

Struktura systemu bankowego:

• Bank centralny - pierwszy element, tworzy on pierwszy szczebel systemu bankowego

• Banki - tworzą drugi szczebel

• Nadzór bankowy - w zeszłym roku i w tym roku nastąpiło najwięcej zmian (sieć bezpieczeństwa bankowego - elementem jest nadzór)

• Instytucje wspomagające działalność banków

Instytucja kredytowa - podmiot mający swoją siedzibę za granicą Polski na terytorium jednego z państw członkowskich UE, prowadzący:

• we własnym imieniu

• na własny rachunek

• na podstawie zezwolenia właściwych władz nadzorczych

działalność polegająca na przyjmowaniu depozytów lub innych środków powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym i udzielaniu kredytów lub na wydawaniu pieniądza elektronicznego

Instytucja finansowa - podmiot nie będący bankiem ani instytucją kredytową, którego podstawowa działalność - będąca źródłem większości przychodów polega na wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wymienionych w ustawie Prawo bankowe: (czynności teraz będą)

• Nabywanie i zbywanie udziałów lub akcji

• Udzielanie pożyczek ze środków własnych

• Świadczenie usług w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności

• Emitowanie instrument płatniczych i administrowanie nimi

• Udzielanie gwarancji, poręczeń

• Obrót terminowymi operacjami finansowymi, instrumentami rynku pieniężnego, papierami wartościowymi

• Zarządzanie aktywami

• Doradztwo finansowe, w tym inwestycje

• Usługi brokerskie na rynku pieniężnym

Instytucja kredytowa, a bank to samo (według norm unijnych)

Instytucja kredytowa i instytucja finansowa może robić to samo, za wyjątkiem funkcji depozytowej, najważniejsza różnica

Monetarne instytucje finansowe, ich działalność polega na:

• Przyjmowaniu depozytów i/lub bliskich substytutów depozytów od podmiotów innych niż monetarne instytucje finansowe

• Udzielaniu kredytów i/lub inwestowaniu w papiery wartościowe na własnych rachunek

Bank centralny

Monetarne Instytucje finansowe

Instytucje kredytowe Fundusze Rynku Pieniężnego

• Banki komercyjne

• Banki spółdzielcze

• SKOK-i

Do monetarnych instytucji zaliczane są fundusze rynku pieniężnego - tylko te, które spełniają wymogi ustawy

Sektor bankowy do 2004 roku były tylko banki, od 2004 zaliczamy także oddziały instytucji kredytowych, pojęcie sektor bankowy jest obecny w opracowaniach NBP:

• Banki komercyjne

• Banki spółdzielcze

• Oddziały instytucji kredytowych

• 1993 - 1740 oddziałów

• 1988 - 1272

• 2000 - 753

• 2006 - 647

• 06.2008 - 644

Liczba banków komercyjnych:

• 1993 - 87

• 06.2008 - 50

Liczba banków spółdzielczych

• 1993 - 1653

• 06.2008 - 579

Oddziały instytucji kredytowych

• 2004 - 3

• 06.2008 - 15

Struktura własnościowa 06.2008r.

• Inwestorzy krajowi - 589 banków - 90,9%

• Inwestorzy zagraniczni - 55 banków 8,5%

• Skarb państwa - 4 banki 0,8%

Inwestorzy zagraniczni według kraju pochodzenia

• Francja - 10

• Niemcy - 9

• Holandia - 5

• USA - 5

• Włochy - 4

• Belgia - 4

• Szwecja - 3

• Irlandia - 2

• Portugalia - 2

• Hiszpania - 2

• Japonia - 2

• Dania - 2

Inwestorzy zagraniczni - udział w funduszach własnych

• Inwestorzy krajowi - 31,4%

• Skarb Państwa - 19,7%

• Inwestorzy zagraniczni - 68,6%

Taki duży udział procentowy polskich banków wynika z dużej liczby banków spółdzielczych, które wciąż są polskie, jednak są one na ogół bardzo małe, większość banków komercyjnych należy już do inwestorów zagranicznych

Sieć bezpieczeństwa finansowego - zespół rozwiązań instytucjonalnych i regulacji prawnych, mających na celu zapobieganie kryzysom finansowym, a w przypadku ich wystąpienia usuwanie ich skutków

Obecny kryzys to kryzys bankowy, jest elementem kryzysu finansowego, który dotyczy całej gospodarki

Elementy sieci:

• Ochrona klienta

• Instytucje nadzorcze - Ministerstwo Finansów, od ubiegłego roku Komisja Nadzoru Finansowego

• Pożyczkodawca ostatniej instancji - Bank Centralny każdego kraju

Sieć bezpieczeństwa finansowego systemu bankowego:

• Instytucje przyczyniające się do utrzymania bezpieczeństwa sektora bankowego

• Bank centralny (NBP)

• Nadzór bankowy (KNF)

• System gwarantowania depozytów (BFG)

• Regulacje ostrożnościowe - regulacje nadzorcze

Nadzór nad rynkiem finansowym:

• Nadzór zróżnicowany - kilka instytucji nadzorujących poszczególne segmenty rynku finansowego - nad każdym segmentem rynku finansowego sprawuje inna instytucja, tak było do stycznia ubiegłego roku

• Nadzór zintegrowany - `mega - nadzorca' - jedna instytucja, która sprawuje nadzór nad całym rynkiem finansowym - KNF (jednak z pewnym wyjątkiem - sektor bankowy, od stycznia tego roku nie ma już Komisji Nadzoru Bankowego)

Nadzór nad rynkiem finansowym:

• Nadzór bankowy

• Nadzór emerytalny

• Nadzór ubezpieczeniowy

• Nadzór nad instytucjami pieniądz elektronicznego

• Nadzór nad rynkiem kapitałowym

• Nadzór uzupełniający - odnoszący się tylko do konglomeratów finansowych

Cele nadzoru nad rynkiem finansowym:

• Zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego

• Zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku

Komisja nadzoru finansowego - zgodnie z przepisami ustawy o nadzorze finansowym:

I. KNF - organ właściwy do spraw nadzoru nad rynkiem finansowym:

1. mega nadzorca w ramach nadzoru zintegrowanego

2. nadzór nad działalnością Komisji sprawuje prezes Rady Ministrów

3. 5-letnia kadencja (styczeń 2007 - - początek obecnej kadencji

4. Komisja i Przewodniczący wykonują zadania przy pomocy Urzędu Komisji

II. KNF Zadania:

1. Sprawowanie nadzoru nad rynkiem finansowym

2. Podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego

3. Podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności

4. Podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego

5. Udział w przygotowaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym

6. Stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzyganie sporów między uczestnikami rynku finansowego

III. Nadzór bankowy - działalność banków, oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych, oddziałów i przedstawicielstw instytucji kredytowych podlega nadzorowi sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego w zakresie i na zasadach określonych w ustawie Prawo bankowe i ustawie o nadzorze nad rynkiem finansowym.

1. Cele nadzoru bankowego:

1. Zapewnienie bezpieczeństwa środków pieniężnych gromadzonych na rachunkach bankowych

2. Zapewnienie zgodności działalności banków z przepisami ustawy Prawo bankowe, ustawy o NBP, statutem oraz decyzją o wydaniu zezwolenia na utworzenie bank

Funkcje nadzór bankowy:

• Licencyjna - polega na wydawaniu przez KNF dwóch rodzajów zezwoleń:

• Zezwolenie na utworzenie banku (jeżeli po roku nie wystąpi się o zezwolenie na rozpoczęcie działalności, to zezwolenie traci ważność)

• Zezwolenie na rozpoczęcie przez bank działalności

• Regulacyjna - polega na określeniu kształtu regulacji ostrożnościowych (nadzorczych), które stanowią ogół norm prawnych regulujących strukturę systemu bankowego, ustrój prawny banków , ich działalność oraz stosunku prawne powstające w związku z tą działalnością i mają na celu ograniczenie ryzyka bankowego (prawie każda operacja bankowa ma swoją regulacje ostrożnościową)

• Normy ilościowe - ograniczenia działalności banków w postaci bezwzględnych wielkości liczbowych (np. 20% funduszy banku)

• Normy jakościowe (wymagania jakościowe) - określanie obowiązującego trybu, zasad, procedur postępowania

• Kontrolna - działania weryfikujące przestrzeganie przez banki przepisów i uregulowań nadzorczych. Badanie i ocena nadzorcza mogą być realizowane poprzez

• Nadzór analityczny

• Czynności kontrolne

• Wizytę nadzorczą

• Dyscyplinująca - występuje w przypadku negatywnych ustaleń dokonanych w trakcie czynności podejmowanych w ramach nadzoru bankowego

Nadzorcze regulacje ostrożnościowe:

• Limity:

• Koncentracji zaangażowań

• Dużych zaangażowań

• Próg koncentracji kapitałowej

• Normy płynności (od ubiegłego roku znowu)

• Współczynnik wypłacalności (ściśle powiązane z wymogami kapitałowymi)

• Rezerwy

• Celowe

• Na ryzyko ogólne

• Wymogi kapitałowe z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka (od 4 lat)

• Minimum kapitałowe

Czynności nadzoru bankowego:

• Dokonywanie oceny sytuacji finansowej banków, w tym badanie wypłacalności, jakości aktywów, płynności płatniczej, wyniku finansowego

• Badanie jakości systemu zarządzania bankiem, w tym systemu zarządzani ryzykiem oraz systemu kontroli wewnętrznej

• Badanie zgodności udzielanych kredytów, pożyczek, akredytyw, gwarancji bankowych i poręczeń oraz emitowanych bankowych papierów wartościowych z obowiązującymi przepisami

• Badanie zabezpieczenia i terminowości spłaty kredytów i pożyczek pieniężnych

• Badanie przestrzegania określonych ustawowo limitów oraz ocena procesu identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji zaangażowań, w tym dużych zaangażowań

• Badanie przestrzegania przez bank, określonych przez KNF norm dopuszczalnego ryzyka w działalności banków, zarządzania ryzykiem prowadzonej działalności, w tym dostowanie do rodzaju i skali działalności banku procesu identyfikacji i monitorowania ryzyka oraz sprawozdania o ryzyku

• Dokonywanie oceny szacowani, utrzymania i przeglądu kapitału wewnętrznego

Komisja nadzoru finansowego może w ramach nadzoru:

• Zalecić podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności ustalonych norm

• Zalecić opracowanie i stosowanie procedur, które zapewniają utrzymanie, bieżące szacowanie i przegląd kapitału wewnętrznego oraz funkcjonowanie systemu zarządzani bankiem

• Zalecić zastosowanie szczególnych zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków

• Zalecić ograniczenie ryzyka występującego w działalności banku

• Zobowiązać bank do zwiększenia funduszy własnych

• Nałożyć na bank dodatkowy wymóg kapitałowy ponad wartość wyliczoną zgodnie z ustalonymi zasadami

Komisja może również:

• Może wystąpić do właściwego organu banku z wnioskiem o odwołanie prezesa, wiceprezesa lub innego członka zarządu bezpośrednio odpowiedzialnego za nieprawidłowości

• Może zawiesić w czynnościach członków zarządu aż do czasu podjęcia uchwały przez radę nadzorczą

• Ograniczyć zakres działalności banku

• Nałożyć na bank karę finansową w wysokości do 1 mln złotych

• Uchylić zezwolenia na utworzenie banku i podjąć decyzję o likwidacji banku

Nadzór skonsolidowany - nadzorowi skonsolidowanemu podlega bank krajowy, który działa w holdingu

• Bankowym krajowym

• Bankowym zagranicznym

• Finansowym

• Mieszanym

• Hybrydowym

Sprawowanie nad bankiem nadzoru skonsolidowanego nie wyłącza stosowania odpowiednich przepisów ustawy regulujących działalność banku jako podmiotu podlegającego nadzorowi indywidualnemu

Cel nadzoru skonsolidowanego - ochrona stabilności finansowej instytucji kredytowych, zakładów ubezpieczeń i firm inwestycyjnych wchodzących w skład konglomeratu finansowego

NBP - „Centralnym bankiem państwa jest narodowy bank polski. Przysługuje mu wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalenia i realizowania polityki pieniężnej. Narodowy Bank Polski odpowiada za wartość polskiego pieniądza”

Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP. (nie za zawsze i nie za wszelką cenę NBP będzie wspierał politykę gospodarczą rządu).

Zadania NBP:

• Organizowanie rozliczeń pieniężnych

• Prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi

• Prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami

• Prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa

• Regulowanie płynności banków oraz ich refinansowane

• Kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego

• Opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej

Funkcje banku centralnego:

• Emisyjna

• Kształtowania i realizacji polityki pieniężnej

• Organizowania rozliczeń pieniężnych

• Prowadzenia działalności dewizowej

• Zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności sektora bankowego

• Usługowa na rzecz rządu i jego instytucji

Rola banku centralnego:

• Podmiot polityki gospodarczej

• Kształtowanie i realizowanie polityki pieniężnej

• Rozwój i stabilność sektora bankowego

• Bank banków

• Organizacja rozliczeń pieniężnych

• Kredytodawca ostatniej instancji

• Nadzór nad płynnością i wypłacalnością banków

• Bank państwa

• Obsługa budżetu

• Prowadzenie rachunków bankowych rządu

Organizacja NBP:

• Prezes NBP - powoływany i odwoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta RP na okres 6 lat

• Rada Polityki Pieniężnej

• Zarząd NBP - kieruje działalnością NBP

Gospodarka finansowa NBP:

• Funduszami własnymi NBP są fundusz statutowy i fundusz rezerwowy

• Fundusz statutowy NBP wynosi 1,5 miliarda złotych

• Fundusz rezerwowy może być przeznaczony wyłącznie na pokrycie strat bilansowych NBP

• NBP prowadzi gospodarkę finansową na podstawie rocznego plany finansowego

• NBP tworzy rezerwę na pokrycie ryzyka zmian kursu złotego do walut obcych. Zasady tworzenia i rozwiązywania rezerwy określa Rada

Niezależność instytucjonalna - Określona przede wszystkim przez usytuowanie banku centralnego w systemie organów państwa oraz sposób powoływania i odwoływania władz banku (kadencyjność, nieusuwalność w czasie kadencji)

Niezależność funkcjonalna - uprawnienia banku centralnego do samodzielnego kształtowania polityki pieniężnej i jej realizacji. Oznacza to niepodleganie w tej dziedzinie przez bank centralny instytucjom, wytycznym, ze strony parlamentu, prezydenta i rządu

Niezależność finansowa - trwałe określanie zasad tworzenia i podziału funduszy banku centralnego, co uniemożliwiałoby wywieranie nacisku finansowego przez rząd lub parlament na decyzję banku

Rynek pieniężny:

• Miejsce transmisji impulsów polityki pieniężnej NBP

• Miejsce alokacji kapitału krótkoterminowego

• Miejsce kształtowania struktury czasowej stóp procentowych

• Pełni funkcję informacyjną dla banków, co do kosztów pozyskiwania kapitału

• Pozwala na aktywne zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

• Umożliwia dokonywanie transformacji terminów

Polityka pieniężna

• Kształtowanie pożytki pieniężnej

• Identyfikacja zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkować

• Określanie celów polityki: fiskalny, pośrednie, operacyjne

• Rekomendacje co do sposobu i narzędzi realizacji polityki

• Realizacja polityki pieniężnej

• Instrumenty oddziaływania pośredniego (stopa procentowa)

• Instrumenty sterowania bezpośredniego (limity kredytowe)

• Oddziaływania perswazyjne

Rada polityki pieniężnej

• Ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przekłada je do wiadomości Sejmowi i równocześnie z przedłożeniem przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej

• Rada składa Sejmowi sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego

Kierując się założeniami polityki pieniężnej Rada w szczególności:

• Ustala wysokość stóp procentowych NBP

• Ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków i wysokości jej oprocentowania

• Określa górne granice zobowiązań wynikających z zaciągnięcia przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych

• Zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z działalności NBP

• Przyjmuje roczne sprawozdania finansowe NBP

• Ustala zasady operacji otwartego rynku

Narodowy Bank Polski może:

• Emitować i sprzedawać papiery wartościowe

• Sprzedawać i kupować dłużne papiery wartościowe otwartego rynku

• Organizować obrót papierami wartościowymi, których jest emitentem oraz skarbowymi papierami wartościowymi

• Otwierać rachunki lokat terminowych

Instrumenty polityki pieniężnej:

• Rezerwa obowiązkowa

• Operacje depozytowo-kredytowe:

• Depozyt na koniec dnia

• Kredy lombardowy

• Interwencje walutowe

• Stopa procentowa:

• Stopa referencyjna

• Stopa lombardowa

• Stopa depozytowa

• Operacje otwartego rynku

• Podstawowe

• Dostrajające

• Strukturalne

Rezerwa obowiązkowa (najstarszy instrument) - w Polsce 3,5%, w UE 2%:

• Tworzona od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych

• Odprowadzana na rachunek NBP

• Stopa rezerwy obowiązkowej może być zróżnicowana

• Zasady i tryb naliczania oraz utrzymywania rezerwy obowiązkowej ustala Zarząd NBP

• Środki z tytułu oprocentowania rezerwy obowiązkowej przekazywane są bankom (w 2006 roku w wysokości 50%) i na Fundusz Poręczeń Unijnych

(po wejściu do UE wprowadzono oprocentowanie rezerwy obowiązkowej. W 2004 roku kiedy wprowadzono oprocentowanie utworzono Fundusz Poręczeń Unijnych, gdzie trafia część tego oprocentowania)

Suma rezerw obowiązkowych:

• 30% sumy środków pieniężnych od wkładów na żądanie

• 20% sumy środków pieniężnych od wkładów terminowych

Zarząd NBP może zwolnić bank z obowiązku utrzymania rezerwy obowiązkowej w okresie realizacji programu postępowania naprawczego

Kredyt refinansowy:

• Udzielany bankom w złotych w celu uzupełnienia ich zasobów pieniężnych

• Warunkiem jego udzielenia jest zdolność banku do terminowej spłaty tego kredytu wraz z odsetkami

• Może być udzielony do określonej kwoty w rachunku kredytu lub pod zastaw papierów wartościowych (jako kredyt lombardowy)

Stopy procentowe:

• Stopa referencyjna

• Określa m.in. rentowność podstawowych operacji otwartego rynku

• Określa kierunek polityki pieniężnej

• Wpływa na oprocentowanie lokat międzybankowych

• Stopa lombardowa

• Wyznacza koszt pozyskania pieniądza w NBP

• Określa górny pułap wzrostu rynkowych stóp overnight

• Stopa depozytowa

• Wyznacza oprocentowanie depozytu w NBP

Określa dolny pułap spadku rynkowych stóp overnight

Bankowy fundusz gwarancyjny

Cele:

-stabilizacja systemu bankowego

-ochrona wkładów bankowych

System gwarantowania depozytów

1) bezpośredni- ukierunkowanie systemu na klienta banku

pośredni- ukierunkowanie na bank - zapobieganie upadłościom bankowym

2) obowiązkowy - większość krajów od wielu lat

umowny - nasz i taki i taki

BFG - od 1995 roku w Polsce- Niemcy maja od lat 60

Bankowy fundusz gwarancyjny:

-fundusz posiada osobowość prawna

-Rada Ministrów na uzgodniony wniosek ministra właściwego do spraw instytucji finansowych i prezesa NBP nadaje funduszowi statut, określający jego zadania, sposób organizacji, oraz zasady gospodarki finansowej

-nadzór nad działalnością Funduszu sprawuje minister właściwy do spraw instytucji finansowych

-organami funduszu są: Rada Funduszu i Zarząd Funduszu

Źródłami finansowania funduszu są:

-obowiązkowe opłaty roczne wnoszone banki

-kwoty przekazane z funduszu ochrony środków gwarantowanych, pochodzące z wpłat banków

-dochody z oprocentowania pożyczek udzielanych przez Fundusz oraz dochody z oprocentowania papierów wartościowych

-środki uzyskane w ramach bezzwrotnej pomocy zagranicznej

-środki z dotacji udzielonych, na wniosek Funduszu, z budżetu państwa

-środki z kredytu udzielonego przez NBP

Płaszczyzny działania BFG:

-działalność gwarancyjna -bezpośredni - ustawowa

-działalność pomocowa -pośredni - ustawowa

-działalność informacyjna i analityczna

-nadzór nad umownym systemem gwarantowania środków

Działalność gwarancyjna:

Celem obowiązkowego systemu gwarantowania środków pieniężnych jest zapewnienie deponentom wypłaty, do wysokości określonej ustawa, środków gwarantowanych w razie ich niedostępności

System gwarantowania depozytów - zadania funduszu:

-określanie na dany rok wysokości środków wyodrębnionych przez podmioty objęte systemem gwarantowania, w związku z obowiązkiem tworzenia funduszu ochrony środków gwarantowanych

-wykonywanie obowiązków wynikających z gwarantowania środków pieniężnych

-gromadzenie i analizowanie informacji o podmiotach objętych systemem gwarantowania

-nadzór nad umownym systemem gwarantowania środków pieniężnych

Klasyfikacja rachunku bankowego

Górna granica środków gwarantowanych:

-równowartość w złotówkach do 1000 Euro w 100%

-równowartość w złotych powyżej 1000 Euro, a nieprzekraczającej równowartości w 22 500 złotych Euro w 90%

-z masy upadłościowej powyżej 50 000 Euro

Kwoty powyższe określają maksymalna wysokość roszczeń deponenta w stosunku do funduszu, niezależnie od tego, w jakiej wysokości i na ilu rachunkach, posiadał deponent środki pieniężne w danym banku lub z ilu wierzytelności przysługują mu należności w danym banku

Roszczenia z tytułu gwarancji przedawniają się po upływie 5 LAT od dnia spełnienia warunków gwarancji.

Umowny system gwarantowania depozytów:

Podmioty objęte systemem gwarantowania, które wywiązują się z obowiązków nałożonych na nie zgodnie z przepisami ustawy, mogą w ramach ustawowego systemu gwarantowania środków pieniężnych zobowiązać się do:

Rozszerzenia obowiązku gwarancji środków pieniężnych ponad minimum określone w obowiązkowym systemie gwarantowania środków pieniężnych.

Działalność pomocowa

Ukierunkowana na bank - ma charakter pośredni.

Zadania funduszu:

-udzielanie zwrotnej pomocy finansowej, w przypadku powstania niebezpieczeństwa niewypłacalności bądź na nabycie akcji lub udziałów banków

-nabywanie wierzytelności banków, w których powstało niebezpieczeństwo niewypłacalności

-kontrola nad prawidłowością wykorzystania pomocy

-kontrola realizacji programu postępowania naprawczego podmiotu objętego systemem gwarantowania

Działalność pomocowa funduszu:

-fundusz może udzielać ( bankom )podmiotom objętym systemem gwarantowania pożyczek, gwarancji lub poręczeń na warunkach korzystniejszych od ogólnie stosowanych przez banki

-środki uzyskane przez podmioty mogą być przeznaczone tylko na usuniecie stanu niebezpieczeństwa niewypłacalności lub zakup udziałów albo akcji banku przez nowych udziałowców lub akcjonariuszy.

Warunki udzielania pomocy:

• uznanie przez zarząd funduszu przedstawionych przez podmiot wnioskujący o udzielenie pomocy wyników badania sprawozdania finansowego

1. przedstawienie zarządowi funduszu przez bank ubiegający się o pomoc

2. pozytywnej opinii Komisji Nadzoru Bankowego o programie postępowania naprawczego

• wskazanie, ze wysokość wnioskowanej przez bank pomocy byłaby nie wyższa niż łączna maksymalna kwota, z tytułu gwarancji w tym podmiocie, liczona jako suma środków gwarantowanych na rachunkach deponentów banku

• wykorzystanie dotychczasowych funduszy własnych banku na pokrycie strat banku ubiegającego się o pomoc

Efekty udzielanej pomocy

1. Efekty finansowe

-kwota środków gwarantowanych

-wartość depozytów które mogłyby zostać utracone

2. Efekty pozafinansowe

-utrzymanie sieci placówek

0utrzymanie miejsc pracy

-zachowanie dostępu do usług bankowych

-poprawa jakości usług

-poprawa sprawności dziabania

Działalność kontrolna:

BFG dokonuje oceny:

-prawidłowości wykorzystania pomocy finansowej

-celowości wykorzystania udzielonych środków pomocowych

-realizacji programów postępowania naprawczego lub prognoz finansowych

-sytuacji ekonomiczno - finansowej

KONTROLĄ:

1) -objęte są banki korzystające z pomocy finansowej

2) -mogą być objęte banki których zakup akcji lub udziałów był sfinansowany ze środków funduszu

Podstawa oceny:

1. sprawozdania finansowe

sprawozdania z realizacji programu postępowania naprawczego

2) materiały dotyczące działalności banku zebrane w trakcie kontroli

MONITOROWANIE -> cel-> identyfikacja ryzyka z tytułu udzielonej pomocy finansowej, które jest wypadkowa: <W Polsce system monitorowania banków (nazwa) najpierw a teraz SYSTEM OCENY RYZYKA - odrębnie komercyjne i spółdzielcze banki>

1. Ryzyka funkcjonowania banków (sytuacja ekonomiczno-finansowa, realizacja programu postępowania naprawczego)

2. Ryzyka uzależnienia banków od zewnętrznej pomocy finansowej

Formy kontroli:

1) Kontrola planowa

-przeprowadzona w oparciu o harmonogram kontroli

2) Kontrola doraźna

przeprowadzana w sytuacji:

-zagrożenia zwrotu udzielonej pomocy

-niezrealizowania przez bank postanowień umowy

-sygnalizowane nieprawidłowości

Działalność analityczna

-gromadzenie informacji

-analiza informacji

-monitorowanie banków (pod katem ryzyka)

Operacje otwartego rynku

Operacje podstawowe

• -w postaci emisji 7-dniowych bonów pieniężnych NBP

• -przetargi na bony odbywają się raz w tygodniu

• -minimalna rentowność określoną jest wysokością stopy referencyjnej

• -NBP przeprowadza operacje podstawowe w skali pozwalającej na osiągniecie równowagi płynnościowej na rynku

Operacje dostrajajace:

• -podejmowane w przypadku nieoczekiwanej krótkoterminowej zmiany płynności sektora bankowego, prowadzącej do niepożądanych wahań krótkoterminowych stop procentowych

• -operacje te mogą obejmować operacje absorbujące i zasilające (emisje bonów pieniężnych NBP, operacje repo i reverse repo oraz przedterminowy wykup bonów pieniężnych NBP

Operacje strukturalne:

-maja na celu długoterminową zmianę struktury płynności w sektorze bankowym

-operacje te mogą obejmować:

• Emisje obligacji

• Przedterminowy wykup obligacji

• Zakup i sprzedaż papierów wartościowych na rynku wtórnym

Operacje depozytowo-kredytowe

Maja na celu stabilizowanie poziomu płynności na rynku międzybankowym i skali wahań sto p overnight. Przeprowadzone są z inicjatywy banków komercyjnych.

Wyroznia się:

-Depozyt na koniec dnia ( umożliwia bankom lokowanie nadwyżek na rachunku lokat terminowych w banku centralnym)

-kredyt lombardowy (umożliwia bankom zaciąganie kredytu na termin overnight, zabezpieczonego papierami wartościowymi (80% wartości bonów skarbowych oraz obligacji skarbowych)

Kredyt techniczny

• Element systemu rozliczeniowego

• Forma pożyczki z banku centralnego spłacana w ciągu tego samego dnia operacyjnego

• Zabezpieczany skarbowymi papierami wartościowymi (bony skarbowe i obligacje skarbowe)

• Stanowi 80% wartości nominalnej przewłaszczonych skarbowych papierów wartościowych

Ryzyko bankowe:

• 
  Niepewność podejmowanych działań

• Możliwość podjęcia zlej decyzji

• Niebezpieczeństwo nieosiągnięcia wyznaczonych celów

• Możliwość poniesienia straty

Zarzadzanie ryzykiem bankowym - etapy

Identyfikacja ryzyka bankowego

Sterowanie ryzykiem bankowym

• -instrumenty minimalizowania ryzyka

• 
  -finansowanie strat generowanych przez ryzyko

Kontrolowanie aktualnego i potencjalnego ryzyka bankowego

• -nadzór bankowy

• -audyt bankowy (zewnętrzny i wewnętrzny)

• -kontrola wewnętrzna

Czynniki zewnętrzne ryzyka:

• Czynnik ogólnogospodarcze

• czynniki społeczno - rynkowe

• Czynniki polityczne

• tendencje na międzynarodowych rynkach finansowych

Czynniki wewnętrzne ryzyka:

• działalność operacyjna banku

• zarządzanie aktywami i pasywami

• organizacja banku

• działalność marketingowa

• kondycja finansowa banku

• działania przestępcze

Rodzaje ryzyka bankowego:

• ryzyko płynności

• ryzyko kapitałowe

• ryzyko kredytowe (Komitet Bazylejski - Pierwszy jakim się zajęto i mierzono)

• ryzyko rynkowe (II - K.B.

• ryzyko operacyjne (III - K.B.)

• inne rodzaje ryzyka

Konsekwencje ryzyka bankowego:

• zmniejszenie lub utrata płynności

• mniejsza wiarygodność finansowa

• mniejsze bezpieczeństwo

• mniejsze zyski

• wzrost kosztów

• spadek rentowności

Bank jest obowiązany do utrzymania PŁYNNOSCI PLATNICZEJ dostosowanej do rozmiarów i rodzaju działalności, w sposób zapewniający wykonanie wszystkich zobowiązań pieniężnych zgodnie z terminami ich płatności.

Płynność banku:

• zdolność do terminowego regulowania zobowiązań

• zdolność do pozyskiwania funduszy na sfinansowanie nieoczekiwanego wycofania depozytów

• zdolność do generowania przez bank dodatniego salda przepływów gotówkowych w określonym horyzoncie czasowym

Ryzyko kapitałowe: (funkcja generowania strat)

Spadek wartości aktywów banku, w wyniku czego następuje zmniejszenie lub utrata kapitału własnego ze względu na generowanie strat ponoszonych przez bank a wynikających z rożnych rodzajów ryzyka bankowego

Ryzyko kapitałowe:

• Ryzyko gromadzenia kapitału (ryzyko pierwotne)

• Ryzyko wykorzystania kapitału (ryzyko wtórne)

Ryzyko operacyjne:

Ryzyko straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności procesów, ludzi, systemów lub zdarzeń zewnętrznych.

W zakres ryzyka operacyjnego wchodzi ryzyko prawne, natomiast wyłącza się z niego ryzyko reputacji i strategiczne

Kategorie zdarzeń operacyjnych:

• Oszustwo wewnętrzne

• Oszustwo zewnętrzne

• Dokonywanie transakcji, dostawa, zarządzanie procesami

• Praktyka kadrowa bezpieczeństwo pracy

• Klienci, produkty, praktyki biznesowe

• Uszkodzenia aktywów

• Zakłócenia działalności, błędy systemów

Ryzyko rynkowe:

Oznacza poniesienie straty w związku z niekorzystna zmiana cen aktywów lub kontraktów, których przyczyna jest niekorzystanie z punktu widzenia banku ukształtowanie się na rynku:

• Stóp procentowych

• Kursów walutowych

• Kursów akcji

Regulacje nadzorcze:

• Limity koncentracji zaangażowań i dużych zaangażowań

• próg koncentracji kapitałowej

• całkowity wymóg kapitałowy

• współczynnik wypłacalności

• rating

• rezerwy na ryzyko

- rezerwa na ryzyko ogólne

- rezerwy celowe

CAŁKOWITY WYMÓG KAPITAŁOWY

=

ŁĄCZNY WYMÓG KAPITAŁOWY Z TYTYUŁU RYZYKA KREDYTOWEGO

+

ŁĄCZNY WYMÓG KAPITAŁOWY Z TYTYUŁU RYZYKA RYNKOWEGO

+

ŁĄCZNY WYMÓG KAPITAŁOWY Z TYTYUŁU RYZYKA ROZLICZENIA DOSTAWY ORAZ RYZYKA KONTRAHENTA

+

ŁĄCZNY WYMÓG KAPITAŁOWY Z TYTYUŁU PRZEKROCZENIA LIMITU KONCENTRACJI ZAANGAŻOWAŃ I LIMITU DUŻYCH ZAANGAŻOWAŃ

+

ŁĄCZNY WYMÓG KAPITAŁOWY Z TYTUŁU PRZEKTOCZENIA PROGU KONCENTRACJI KAPITAŁOWEJ

+

ŁĄCZNY WYMÓG KAPITAŁOWY Z TYTUŁU RYZYKA OPERACYJNEGO

NOWA UMOWA KAPITAŁOWA - NUK

• Filar I

Pomiar adekwatności kapitałowej w zakresie ryzyka kredytowego, rynkowego i operacyjnego

• Filar II

Proces analizy nadzorczej, czyli zindywidualizowana ocena adekwatności kapitałowej

• Filar III

Dyscyplina rynkow

Filar I

• Klasyfikacja należności od grupy ekspozycji ( np. ekspozycje państwowe, detaliczne, korporacyjne, bankowe, od firm inwestycyjnych )

• Określenie wag ryzyka dla każdej ekspozycji

• Uzależnienie wag ryzyka od ratingu

• Określenie metod pomiaru i minimalnych standardów ich stosowania

Filar II

• Nowy wymiar badania jakości zarządzania ryzykiem

• Określenie obszarów objętych szczególną oceną, czyli tych rodzajów ryzyka, których nie uwzględniono lub nie w pełni ujęto w filarze I

• Ustalenie czterech zasad, które stanowią wytyczne dla działań nadzorców

Filar III

• Celem jest przekazywanie uczestnikom rynku informacji, które umożliwiłyby im ocenę ryzyka instytucji i jej adekwatności kapitałowej

• Zakres sprawozdawczości np. struktura kapitałowa, adekwatność kapitałowa, ryzyko kredytowe ( ogólne 0, ryzyko kredytowe ( metoda standardowa ), ryzyko kredytowe ( metoda IRB ), techniki ograniczania ryzyka kredytowego, sekurytyzacja, ryzyko operacyjne

BANK HIPOTECZNY

• Pośrednik między rynkiem nieruchomości a rynkiem kapitałowym ( zasada specjalizacji)

• Wyspecjalizowany w udzielaniu kredytów hipotecznych

• Refinansuje swoją działalność na rynku kapitałowym za pomocą specjalnych papierów wartościowych

BANK HIPOTECZNY CZYNNOŚCI PODSTAWOWE

• Udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteką

• Udzielanie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, ale ściśle określonych w ustawie

• Nabywanie wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz wierzytelności niezabezpieczonych hipoteką, wymienionych w ustawie

• Emitowanie hipotecznych listów zastawnych

• Emitowanie publicznych listów zastawnych

HIPOTECZNY LIST ZASTAWNY

• Papier wartościowy imienny lub na okaziciela

• Podstawą emisji są wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipoteka

• Zawiera zobowiązania banku hipotecznego wobec uprawnionego do spełnienia określonych świadczeń pieniężnych

PUBLICZNY LIST ZASTAWNY

Papier wartościowy imienny lub na okaziciela, którego podstawą emisji są wierzytelności banku hipotecznego z tytułu:

• Kredytów w części zabezpieczonej wraz z należnymi odsetkami, gwarancją lub poręczeniem wymienionych w ustawie podmiotom np. NBP, ESC,

• Kredytów udzielonych wyżej wymienionym podmiotom,

• Kredytów w części zabezpieczonej wraz z należnymi odsetkami, gwarancją lub poręczeniem jednostek samorządu terytorialnego oraz kredytów udzielonych jednostkom samorządu terytorialnego

BANKI HIPOTECZNE CZYNNOŚCI DODATKOWE

• Przyjmowanie lokat terminowych

• Zaciąganie kredytów i pożyczek

• Emitowanie obligacji

• Przechowywanie papierów wartościowych

• Nabywanie i obejmowanie akcji lub udziałów innych podmiotów

• Prowadzenie rachunków bankowych służących obsłudze projektów inwestycyjnych realizowanych z wykorzystywaniem kredytów udzielonych przez bank hipoteczny

• Świadczenie usług konsultacyjno-doradczych związanych z rynkiem nieruchomości, w tym zakresie ustalania bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości,

• Zarządzanie wierzytelnościami banku hipotecznego oraz innych banków, z tytułu kredytów określonych w ustawie

KONTROLA I NADZÓR NAD BANKAMI HIPOTECZNYMI

• Przy każdym banku hipotecznym powołuje się powiernika i jego zastępcę, którzy nie mogą być pracownikami banku

• Powiernika i jego zastępcę powołuje się na okres 6lat - na wniosek rady nadzorczej banku hipotecznego - Komisja Nadzoru Finansowego

• Powiernik i jego zastępca są niezależni i nie podlegają poleceniom organu, który ich powołał

• Zadania powiernika określa ustawa o listach zastawnych i bankach hipotecznych

• W zakresie nieuregulowanym ustawą nadzór nad bankami hipotecznymi wykonywany jest zgodnie z przepisami Prawa bankowego oraz przepisami o NBP

Powiernik jest przypisany do banku hipotecznego! Nie ma go w innych bankach

BANKOWO- HIPOTECZNA WARTOŚĆ NIERUCHOMOŚCI

• Ustalona zgodnie z przepisami ustawy wartość, która w ocenie banku hipotecznego odzwierciedla poziom ryzyka związanego z nieruchomością jako przedmiotem zabezpieczenia kredytów udzielanych przez bank hipoteczny

• Bankowo-hipoteczną wartość nieruchomości ustala bank hipoteczny na podstawie ekspertyzy

• Ekspertyzę bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości wykonują zgodnie z przepisami ustawy oraz regulaminem banku hipotecznego:

- bank hipoteczny

- inne podmioty, na zlecenie banku hipotecznego, po uzgodnieniu z kredytobiorcą

Wysokość pojedynczego kredytu zabezpieczonego hipoteką nie może przekroczyć:

BANKOWO-HIPOTECZNEJ WARTOŚCI NIERUCHOMOŚCI

Ze środków uzyskanych z emisji listów zastawnych bank hipoteczny może refinansować:

• Kredyty zabezpieczone hipoteką

• Nabyte wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką

REFINANSOWANIE NIE MOŻE JEDNAK PRZKROCZYĆ KWOTY = 60% BANKOWO-HIPOTECZNEJ WARTOŚCI BIERUCHOMOŚCI

Bank spółdzielczy:

• Bank będący spółdzielnią,

• Bank działający na podstawie

- Ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających

- Ustawy Prawo bankowe

- Ustawy Prawo spółdzielcze

Bank spółdzielczy prowadzi działalność na terenie:

• Powiatu, w którym znajduje się jego siedziba oraz na terenie powiatów, w których znajdują się jego placówki

• Województwa, w którym znajduje się siedziba oraz na terenie powiatów, w których znajdują się jego placówki - jeżeli posiada fundusze własne większe niż 1mln, ale niższe niż 5mln euro

• Kraju, jeżeli posiada fundusze własne równe lub wyższe niż równowartość 5mln euro

Banki spółdzielcze mogą wykonywać następujące czynności:

• Przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub terminowych oraz prowadzenie rachunków tych wkładów

• Prowadzenie innych rachunków bankowych

• Udzielanie kredytów

• Udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych

• Przeprowadzenia bankowych rozliczeń pieniężnych

• Udzielnie pożyczek pieniężnych

• Udzielanie pożyczek i kredytów konsumenckich ( do 80tys zł )

• Operacje czekowe i wekslowe

• Wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu

• Nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych

• Przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejmowych

• Udzielanie i potwierdzanie poręczeń

• Wykonywanie innych czynności bankowych w imieniu i na rzecz banku zrzeszającego

Powyższe czynności bankowe, Banki spółdzielcze mogą wykonywać z:

• Osobami fizycznymi zamieszkującymi lub prowadzącymi przedsiębiorstwo na terenie działania banku

• Osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, a posiadającymi zdolność prawną, mającymi siedzibę lub jednostki organizacyjne na terenie działania banku spółdzielczego

Banku spółdzielcze posiadające fundusze własne wyższe niż równowartość 1 mln euro po uzyskaniu zezwolenia KNF mogą wykonywać czynności polegające na rozliczaniu i umarzaniu pieniądza elektronicznego.

Banki spółdzielcze mogą tworzyć ZWIĄZKI REWIZYJNE określone w ustawie Prawo spółdzielcze.

Związek rewizyjny:

• Przeprowadza lustracje

• Bada sprawozdania finansowe

• Prowadzi działalność szkoleniową i instruktażową

• Przekazuje wnioski z lustracji, opinię i raport biegłego rewidenta bankowi zrzeszającemu

Banki spółdzielcze są obowiązane na podstawie umowy zrzeszenia zrzeszyć się z jednym bankiem zrzeszającymi.

• Gospodarczy Bank Wielkopolski D.A. w Poznaniu

• Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. w Warszawie

• Mazowiecki Bank Regionalny S.A. w Warszawie

Bank zrzeszający oprócz określonych w statucie czynności bankowych wynikających z Ustawy Prawo bankowe:

• Prowadzi rachunki bieżące zrzeszonych banków spółdzielczych, na których zrzeszone banki utrzymują rezerwy obowiązkowe i za pośrednictwem których przeprowadzają rozliczenia pieniężne

• Nalicza i utrzymuje rezerwę obowiązkową na rachunku w NBP

• Prowadzi wyodrębniony rachunek, na którym deponowane są aktywa banków, stanowiące pokrycie funduszu ochrony środków gwarantowanych

• Wypełnia obowiązki informacyjne wobec NBP i BFG

• Kontroluje zgodność działalności zrzeszonych banków z uregulowaniami prawnymi

Banki spółdzielcze i zrzeszające mogą należeć do krajowego związku banków spółdzielczych oraz do związku banków polskich, a także innych organizacji powołanych w celu reprezentowania wspólnych interesów gospodarczych tych banków, w szczególności wobec organów państwowych, instytucji zagranicznych i międzynarodowych.

Krajowy związek banków spółdzielczych:

• Został utworzony w celu reprezentowania interesów ekonomicznych spółdzielczości bankowej w kraju i za granicą oraz prowadzenia działań na rzecz jej rozwoju

• Członkami KZBS mogą być banki spółdzielcze, banki zrzeszające oraz związki rewizyjne

Krajowy związek banków spółdzielczych - zadania:

• Reprezentowanie banków spółdzielczych w relacjach z Parlamentem, Rządem i NBP

• Tworzenie i dalszy rozwój systemu bankowości spółdzielczej z położeniem nacisku na wzmocnienie kapitałowe tego sektora

• Prowadzenie dialogu z innymi instytucjami funkcjonującymi w obszarze finansów i bankowości

• Tworzenie pozytywnego i nowoczesnego wizerunku spółdzielczości bankowej w Polsce

Bankowy arbitraż konsumencki ( BAK ):

• Rozpoczął działalność 1 marca 2002r.

• Do BAK należą wszystkie banki - członkowie ZBP oraz banki spółdzielcze nie zrzeszone w Związku, które wyraziły wolę współpracy z BAK

• BAK współpracuje w ramach Biura ZBP z Zespołem Ochrony Konsumenta i Rozwoju Rynków Finansowych

• Organem rozstrzygającym jest Arbiter Bankowy

Arbiter bankowy:

• Rozstrzyga spory pomiędzy konsumentami - klientami banków a bankiem w zakresie roszczeń pieniężnych z tytułu niewykonania lub należytego wykonywania przez bank czynności bankowych lub innych czynności na rzecz konsumenta

• Powoływany uchwałą Zarządu ZBP na 4-letnią kadencję

• Przy Arbitrze Bankowym działa Biuro Arbitra Bankowego

Przedmiot postępowania:

• Spory pomiędzy konsumentami i bankami powstałe po dniu 1 lipca 2001 roku których wartość przedmiotu nie przekracza kwoty 8 000 zł

• Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek i innych kosztów żądanych obok roszczenia głównego

• W przypadku dochodzenia łączenie kilku roszczeń, sumuje się ich wartość

Wszczęcie postępowania:

• Następuje na wniosek konsumenta

• Wniosek powinien być sporządzony w formie pisemnej

• Wniosek powinien zawierać elementy wymienione w Regulaminie BAK

• Konsument uiszcza opłatę w kwocie 50zł

• Wniosek nieopłacony przez konsumenta podlega odrzuceniu

• Arbiter Bankowy podejmuje decyzję o skierowaniu sprawy do rozpoznania albo o zwrocie wniosku

Po skierowaniu sprawy do rozpoznania, BIURO ARBITRA BANKOWEGO:

• Przesyła do banku odpis wniosku wraz z załącznikami i wzywa bank do udzielenia odpowiedzi na wniosek w terminie 14dni

• Powyższy termin może być przez Arbitra Bankowego przedłużony

• Brak odpowiedzi banku na wniosek nie stanowi przeszkody w rozpoznaniu sprawy

Zawieszenia postępowania:

• Postępowanie przez Arbitra Bankowym może zostać zawieszone: na wniosek konsumenta lub zgodny wniosek konsumenta i banku

• Postępowanie nie podjęte w ciągu roku przez którąkolwiek ze stron zostaje umorzone

• Konsument może w każdym czasie cofnąć wniosek o rozpoznanie sprawy

• Arbiter Bankowy powinien nakłaniać konsumenta i bank do polubownego rozwiązania sporu poprzez zawarcie ugody

Arbiter Bankowy po rozpoznaniu sprawy na posiedzeniu niejawnym bądź po przeprowadzeniu wydaje ORZECZENIE

Koszty postępowania:

• Bank przegrywający sprawę obowiązany jest zwrócić konsumentowi kwotę opłaty

• Bank przegrywający obowiązany jest do poniesienia kosztów postępowania przed Arbitrem Bankowym

• Termin uiszczenia kosztów postępowania: 14dni

• Koszty postępowania ustala Arbiter Bankowy

Wykonalność orzeczeń:

Bank:

• Orzeczenie Arbitra Bankowego jest dla banku ostateczne

• Termin wykonania 14dni

Konsument:

• Orzeczenie Arbitra Bankowego nie jest dla konsumenta ostateczne

• Konsument może wystąpić z powództwem na drogę postępowania sądowego

Orzeczenie kończy postępowanie prowadzone przed Arbitrem Bankowym

PASYWA BANKU = zobowiązania + kapitał

BANK

Przyjęcie środków w formie Gotówkowej ( kasa ) Bezgotówkowej ( przelew na rachunek )

Powstałe ZOBOWIĄZANIA

Kryteria klasyfikacji

Termin Segment klientów Waluta

ZOBOWIĄZANIA BANKU

• Zobowiązania wobec banku centralnego

• Zobowiązania wobec sektora finansowego

• Zobowiązania wobec sektora niefinansowego

• Zobowiązania wobec sektora budżetowego

• Inne zobowiązania

- z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

- z tytułu instrumentów finansowych

ŹRÓDŁA ŚRODKÓW GROMADZONYCH W BANKU

• Wkłady oszczędnościowe gospodarstw domowych

• Pieniądz transakcyjny i lokaty terminowe firm

• Środki pieniężne sfery budżetowej

• Lokaty przyjmowane od innych banków

• Kredyt refinansowy w Banku Centralnym

• Emisja własnych papierów wartościowych

ŹRÓDŁA POZUSKIWANIA OBCYCH ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH

• ŻRÓDŁA PIERWONE

• wkłady klientów

• emisja dłużnych papierów wartościowych

• ŹRÓDŁA WTÓRNE

• Lokaty międzybankowe

WKŁADY KLIENTÓW

• Ujmowane w bilansie jako zobowiązania

• Środki pieniężne powierzone bankowi przez ich właścicieli na podstawie umowy, na czas określony lub nieokreślony w zamian za ustalone oprocentowanie

Dzielimy na:

• Wkłady a Vista

• Wkłady terminowe

• Wkłady oszczędnościowe

NOWE FORMY LOKAT

• Lokaty automatyczne

• Lokaty rentierskie

• Lokaty inwestycyjne

• Lokaty dwuwalutowe

• Lokaty z dopłatami

• Lokaty dynamiczne

WŁASNE PAPIERY WAROŚCIOWE

• PAPIERY DŁUŻNE ( pożyczkowe )

• Obligacje

• Bankowe papiery wartościowe

• PAPIERY UDZIAŁOWE ( majątkowe )

• Akcje

BANKOWY PAPIER WARTOŚCIOWY

• Służy do gromadzenia przez banki środków pieniężnych w złotych lub w innej walucie wymienialnej

• Zawiera w nazwie wyrazy „bankowy papier wartościowy”, a jego treść określona jest ustawowo

• Emisja na warunkach podawanych do publicznej wiadomości

• Bank informuje Prezesa NBP o zamierzonej emisji na 30dni przed terminem emisji, wskazując warunki i wartość emisji

DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE

• Bony bankowe

• Certyfikaty depozytowe

• Obligacje

LOKATY MIĘDZYBANKOWE

• Pozwalają zachować równowagę finansową

• Są źródłem zysku

• Utrzymują płynność finansową

STOPY PROCENTOWE

• WIBID - stopa procentowa, jaką banki są gotowe zapłacić za środki przyjęte w depozyt

• WIBOR - stopa procentowa, po jakiej banki przekazują środki w depozyt

RYZYKO DEPOZYTOWE

• BANK

• Wycofanie lokat przed terminem

• Warunki refinansowania

• KLIENT

• Utrata wypłacalności

• Upadłość banku

BEZPIECZEŃSTWO ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH

• REZERWA OBOWIĄZKOWA

• BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY

W celu zapewnienia bezpieczeństwa ekonomicznego banki są obowiązane posiadać

FUNDUSZE WŁASNE dostosowane do rozmiaru prowadzonej działalności

FUNDUSZE WŁASNE BANKU

• FUNDUSZE PODSTAWOWE

• Fundusze zasadnicze

• Pozycje dodatkowe

• Pozycje pomniejszające

• FUNDUSZE UZUPEŁNIAJĄCE

• Określone przez KNF lub wymagające jej zgody

KAPITAŁ BANKU FUNKCJE:

• Finansowa

• Założycielska

• Absorbowanie strat

• Baza do podziału zysku

• Tworzenie zaufania do banku

• Limitowania

• Gwarancyjna

KAPITAŁ BANKU - KATEGORIE

Kapitał własny Kapitał obcy	Kapitał regulacyjny Kapitał ekonomiczny ( najbardziej charakterystyczny dla banków, nie ma gdzie indziej )
Kapitał księgowy Kapitał rynkowy	Kapitał finansowy Kapitał intelektualny

KAPITAŁ REGULACYJNY:

• Podstawowy

• Uzupełniający

• Dodatkowy

KAPITAŁ EKONOMICZNY: ( k. wewnętrzny )

Określona wartość funduszy własnych, która zabezpiecza ( absorbuje ) wszystkie nieoczekiwane straty, uwzględniając przy tym politykę, lub preferencje banku w zakresie akceptowanego poziomu ryzyka

KAPITAŁ FINANSOWY = KAPITAŁ REGULACYJNY + KAPITAŁ EKONOMICZNY

KAPITAŁ WEWNĘTRZNY:

Oszacowana przez banki kwota, niezbędna do pokrycia wszystkich zidentyfikowanych, istotnych rodzajów ryzyka występujących w działalności banku oraz zmian otoczenia gospodarczego, uwzględniająca przewidywany poziom ryzyka

WARTOŚĆ RYNKOWA - WARTOŚĆ KSIĘGOWA

=KAPITAŁ INTELEKTUALNY ( NIEMATERIALNY )

=KAPITAŁ ORGANIZACYJNY + KAPITAŁ LUDZKI + KAPITAŁ KLIENTA

---