510


Czynności dwustronne administracji publicznej

zmiany w administracji - podmioty traktowane kiedyś jako administrowane, dzisiaj stają się partnerem administracji. Wpływa to także na działanie administracji - wycofuje się z działań władczych, jednostronnych na rzecz czynności dwustronnych.

Decentralizacja - uprawnień władczych polega na tym że organy centralne przekazują kompetencje organom niższym. Typowym przejawem decentralizacji jest utworzenie samorządów terytorialnych.

Prywatyzacja - zadania i kompetencje administracji publicznej zostają oddane w ręce podmiotów niepublicznych. Cała masa zadań administracji z czasem zanika np. cenzura.

Sytuacja najbardziej typowa polega na tym że pewne zadania nadal traktowane są jako publiczne ale wykonywane są przez podmioty niepubliczne np. oświata, służba zdrowia.

Trzy sektory w których nastąpiły znaczące przemiany:

  1. sektor tradycyjnej, władczej administracji publicznej - do 1991 roku ten sektor wykonywał całą „administrację”. Po roku 1991 nastąpiła reforma administracji.

  2. sektor podmiotów gospodarczych- przed reformą administracji nie istniał. Wcześniej zadania te wykonywała administracja publiczna. Prywatyzacja może być także niebezpieczna np. mpec może dyktować nowe wyższe ceny.

  3. obywatele zorganizowani w organizacje- fundacje, stowarzyszenia, zgromadzenia. Sektor ten coraz silniej naciska na administrację publiczną ponieważ chce partycypować w administrowaniu, chce przejmować zadania od administracji publicznej.

Czynności dwustronne to:

„Ustawy mogą nakładać na gminy obowiązek wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej” - odesłanie do szczegółowych ustaw z zakresu prawa materialnego w których jest zapisane jakie zadania z zakresu administracji rządowej musi wykonywać samorząd terytorialny. Podstawą takiego porozumienia są ustawy ustrojowe.

Porozumienie zawarte przez co najmniej dwóch ministrów w celu wydania rozporządzenia tylko przez jednego z nich nie jest czynnością dwustronną. Jeżeli minister ustawowo został zobligowany do zawarcia porozumienia z innym ministrem przed wydaniem rozporządzenia i nie zawrze tego porozumienia to rozporządzenie będzie niezgodne z prawem. Np.:

Minister właściwy do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym

ze względu na przedmiot prowadzonej działalności przedsiębiorcy zagranicznego,

wydaje decyzję o zakazie wykonywania działalności przez przedstawicielstwo

Wojewoda na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków może powierzyć w drodze porozumienia prowadzenie niektórych spraw z zakresu swojej właściwości kierownikowi instytucji kultury wyspecjalizowanej w opiece nad zabytkami - jest to upoważnienie do zawarcia porozumienia ale znajduje się ono nie w ustawie ustrojowej ale w ustawie prawa materialnego.

Upoważnienie może wynikać z ustawy ustrojowej lub prawa materialnego.

Starosta może powierzyć w drodze porozumienia prowadzenie nadzoru w tym wydawaniu decyzji administracyjnych, nadleśniczemu lasów państwowych - w drodze porozumienia bo są to uprawnienia nadzorcze. Gdyby to było tylko wydawanie decyzji to wystarczyło by tylko upoważnienie.

Aktualna struktura administracji publicznej nie jest struktura monolityczną. Jest ona różnicowana na administrację:

- rządową (która funkcjonuje w układzie administracji zcentralizowanej na poziomie województwa - reprezentowana przez wojewodę)
- samorządową (gmina, powiat).

Cechą charakterystyczną dla administracji samorządowej jest możliwość zawierania porozumień. Pomiędzy podmiotami zawierającymi porozumienie brak jest jakiejkolwiek zależności, podległości i zwierzchnictwa.

Podstawy prawne dla działań wspólnych mogą występować w przepisach ustrojowych albo w przepisach z zakresu prawa materialnego. Te które wynikają z prawa materialnego są o wiele bardzie szczegółowe (wskazany jest przedmiot porozumienia - jakie zadania, jakie kompetencje będą przekazywane).

Formy współdziałania administracji publicznej mogą kształtować się następująco:

Porozumienia zawierane między wojewodą a samorządami lub jednostkami samorządowymi publikowane są w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Zawieranie porozumienia funkcjonuje przede wszystkim w strukturach samorządowych. Pomiędzy samorządami nie ma żadnej zależności, są to podmioty równorzędne. W przypadku porozumień wymagana jest forma pisemna.

Wymogi formalno- prawne porozumienia:

Porozumienie jest czynnością dwustronną w której dwa organy wspólnym oświadczeniem woli kształtują treść stosunku prawnego. Dla tego typu porozumień administracyjnych organy muszą mieć upoważnienia ustawowe ponieważ organy administracji publicznej mają swoje zadania, obowiązki, uprawnienia, kompetencje określone w przepisach prawa o charakterze bezwzględnym obowiązującym. Jeżeli przepis prawa stanowi że jakieś zadanie należy do organu gminy, powiatu czy wojewody to on jest zobowiązany to zadanie wykonywać i bez przyzwolenia ustawowego nie może takiego zadania przekazać innemu podmiotowi albo wykonywać nie tak jak to prawo mu nakazało. Przepis ustawowy daje przyzwolenie organom aby w zakresie zadań które zostały jemu przypisane przekazał te zadania albo je realizował przy współpracy z inny organem.

Upoważnienie może mieć charakter ogólny - tego typu upoważnienia są w ustawach samorządowych, a także szczegółowe - znajdują się w przepisach prawa materialnego - wtedy będzie to realizacja zadania określonego w tej konkretnej ustawie.

Ustawa ustrojowa przewiduje że zawarcie porozumienia między gminami musi być poprzedzone podjęciem uchwały, w której organ stanowiący wyraża wolę zawarcia takiego porozumienia. Zawarcie porozumienia bez takiej uchwały skutkuje nieważnością. Uchwała jest potrzebna ponieważ każde porozumienie jakie zawiera jednostka samorządu terytorialnego jest przyjęciem dodatkowego obowiązku i zadań do wykonania. Po podjęciu uchwały, organ wykonawczy podpisuje porozumienie. Negocjowanie treści porozumienia następuje dużo wcześniej. Najpierw organy gminy ustalają wstępnie między sobą że istnieje potrzeba zawarcia porozumienia i wstępnie negocjuje się warunki. Przygotowuje się projekt porozumienia. Podjęcie uchwały skutkuje tym że projekt porozumienia jest zatwierdzany.

Umowy cywilno-prawne występują w sferze zarządzania majątkiem. Jest to majątek publiczny (wspólny). Organy samorządowe są upoważnione do zarządzania tym majątkiem. Zarządzanie majątkiem publicznym odbywa się w oparciu o przepisy o gospodarowaniu nieruchomościami. Dzieje się tak dlatego aby organy samorządowe nie miały całkowicie wolnej ręki w zarządzaniu. Mogą zarządzać ale muszą przestrzegać przepisów szczególnych.

Umowy cywilno-prawne mamy również tam gdzie organy administracji publicznej kupują usługi. Ze środków publicznych nabywają pewne usługi. Sama umowa jest umową cywilną ale proces dojścia do tej umowy i wyboru partnera umowy jest procedurą ustanowioną w przepisach o zamówieniach publicznych. Zawieranie umowy także w tym wypadku jest pod kontrolą przepisów szczególnych, tak aby strony nie miały całkowicie wolnej ręki w działaniu.

Zasady zawierania umów cywilno-prawnych

Jeżeli umowę zawiera podmiot prawa publicznego to musi być do tego umocowany (upoważniony)

Art. 46. USG

1. Oświadczenie woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem składa jednoosobowo wójt albo działający na podstawie jego upoważnienia zastępca wójta samodzielnie albo wraz z inną upoważnioną przez wójta osobą.

Inną upoważnioną osobą jest najczęściej kierownik lub dyrektor właściwego wydziału merytorycznego. Dzieje się tak dlatego że późniejsze wykonanie i kontrola będzie przypisana temu określonemu kierownikowi wydziału.

Art. 47.

1. Kierownicy jednostek organizacyjnych gminy nieposiadających osobowości prawnej działają jednoosobowo na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez wójta.

O ile art. 46 upoważnia do czynności z zakresu zwykłego zarządu, to art. 47 jest upoważnieniem do wykonywania wszelkich czynności polegających na składaniu oświadczeń woli przekraczających zwykły zarząd. Bardzo często w statutach gminy zawierane są postanowienia że kierownik określonej jednostki jest upoważniony do wykonywania w zakresie zarządzania majątkiem. Jeżeli mamy taką regulację prawną to zwykły zarząd wynika z samego faktu przekazania kierownikowi majątku do zarządu.

Art. 48.

1. Jednostka pomocnicza zarządza i korzysta z mienia komunalnego oraz rozporządza dochodami z tego źródła w zakresie określonym w statucie. Statut ustala również zakres czynności dokonywanych samodzielnie przez jednostkę pomocniczą w zakresie przysługującego jej mienia.

Przepis ten nie jest ostry ponieważ nie wiadomo czy chodzi o statut gminy czy statut jednostki pomocniczej. Najczęściej przyjmuje się że chodzi o statut gminy i wtedy w statucie gminy ustalane są upoważnienia dla wszystkich jednostek pomocniczych.

Zakres upoważnień musi być szczegółowo określony - czy dana jednostka pomocnicza może majątek sprzedać, wydzierżawić czy tylko może administrować.

Art. 50.

Obowiązkiem osób uczestniczących w zarządzaniu mieniem komunalnym jest zachowanie szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu zgodnie z przeznaczeniem tego mienia i jego ochrona.

Troszeczkę inaczej wyglądają upoważnienia w samorządzie powiatowym i samorządzie województwa. Przede wszystkim dlatego że mamy tam organ kolegialny.

Art. 48. USP

Oświadczenie woli w sprawach majątkowych w imieniu powiatu składają dwaj
członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i osoba upoważniona przez zarząd.

Zarząd może upoważnić pracowników starostwa, kierowników powiatowych
służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych powiatu do składania
oświadczeń woli związanych z prowadzeniem bieżącej działalności powiatu.

Mamy wiec zasadę reprezentacji łącznej. Upoważnienie wygląda w ten sposób że uchwałą zarządu wskazywane są osoby które będą upoważnione do zawarcia określonej umowy, np. zarząd podejmuje uchwałę w sprawie sprzedaży nieruchomości i upoważnia do zawarcia umowy konkretne osoby.

Samorząd województwa.

Art. 57. USW

  1. Oświadczenia woli w imieniu województwa składa marszałek województwa
    wraz z członkiem zarządu województwa, chyba że statut województwa stanowi
    inaczej.

  2. Sejmik województwa może udzielić marszałkowi upoważnienia do składania
    jednoosobowo oświadczeń woli, innych niż przewidywane w statucie woje­wództwa.

Mamy albo reprezentację łączną albo statut może ustalić pewne upoważnienia dla marszałka w zakresie składania oświadczeń woli lub sejmik województwa może udzielić marszałkowi upoważnienia do składania jednoosobowo oświadczeń woli.

Art. 56.

  1. Kierownicy wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych nie mają­cych osobowości prawnej działają jednoosobowo na podstawie pełnomocnictwa
    udzielonego przez zarząd województwa.

  2. Do czynności przekraczających zakres pełnomocnictwa wymagana jest zgoda, w
    formie uchwały, zarządu województwa.

Tak wygląda sprawa jeżeli chodzi o zarządzanie mieniem. Jeżeli jednak chodzi o składanie oświadczeń woli w zakresie spraw finansowych, pewną regułę w tym zakresie znajdujemy w ustawie o finansach publicznych

Art. 132.

Kierownik jednostki budżetowej jednostki samorządu terytorialnego może, w celu realizacji zadań, zaciągać zobowiązania pieniężne do wysokości kwot wydatków określonych w zatwierdzonym planie finansowym jednostki.

To nie jest przepis który daje kierownikowi upoważnienie do składania oświadczenia woli. Oświadczenie on musi uzyskać od organu wykonawczego, natomiast tu jest pokazana granica do jakiej kierownik może oświadczenia woli w sprawach majątkowych zaciągać.

Art. 133.

1. Czynności prawnych polegających na zaciąganiu kredytów i pożyczek oraz udzielaniu pożyczek, poręczeń i gwarancji oraz emisji papierów wartościowych dokonują dwaj członkowie zarządu wskazani w uchwale przez zarząd, z zastrzeżeniem gminy, w gminie dokonuje wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Przepis ten ogranicza szeroki zakres upoważnień zawarty w ustawach ustrojowych. Ustawy ustrojowe dają upoważnienie do zawierania wszystkich umów, natomiast ustawa o finansach publicznych określa tylko ten szczególny typ umów które dotyczą spraw finansowych.

1. Wpływ organów administracji państwowej na działalność organizacji społecznych.

Założenie ogólne:

Sytuacja, iż organizacje, o których mowa (organizacje społeczne) są dobrowolnymi związkami obywateli oznacza, że przerwanie więzów organizacyjnych jest dla każdego członka stowarzyszenia szczególnie łatwe. Możność zerwania może być uzależniona od decyzji tego obywatela.

Tutaj autor podnosi, iż więzy łączące członka z organizacją społeczną są stosunkowo luźne, gdyż można w każdej chwili je zerwać. To z kolei powoduje, iż metody wpływania administracji publicznej na działalność stowarzyszeń, metody kierownia czy organizowania działalności stowarzyszeń muszą być szczególnie elastyczne i delikatne.

Autor mówi na początku, że są to dobrowolne stowarzyszenia. Jednak zazanacza, iż administracja państwowa chce nimi kierować i organizować ich działalność. Tym się kieruje. Tym samym organizacje społeczne są jednostkami podległymi, pozostającymi w strukturze, którymi się kieruje i organizuje ich działalność. Tutaj pojęcia funkcjonujące w administracji (administracji zcentralizowanej) autor spokojnie sobie przenosi na relacje administracja publiczna i dobrowolne stowarzyszenia.

Prowadzenie elementu nacisku ze strony administracji na stowarzyszenia doprowadzić może, ze względu na dobrowolność pracy członków, nie do wzmocnienia, ale do osłabienia aktywności stowarzyszenia lub do rezygnacji członków stowarzyszenia.

Jako, iż stowarzyszenie jest organizacją dobrowolną, administracja winna mieć świadomość, iż jeżeli za bardzo będzie naciskać na stowarzyszenie, to jego członkowie po prostu odejdą. Tak wynika z powyższego.

Sytuacja ta jednak nie uzasadnia rezygnacji z kierownictwa. Mimo wszystko administracja ma kierować. W interesie bowiem zorganizowanego społeczeństwa jest planowe skoordynowanie całej działalności społecznej. Tym koordynatorem może być tylko organ władzy lub administracji państwowej (poza koordynacją polityczą sprawowaną przez organy partyjne).

Uwidacznia się tutaj kierownicza rola partii.

Intensywność tego kierowania i udzielania organizacji społecznej pomocy przez państwo jest proporcjonalna do społecznej użyteczności organizacji. Zależy od tego z jakim zadaniem wykonywanym przez organizację społeczną mamy do czynienia.

Isnieje jeszcze jeden mechanizm - udzielanie pomocy. W gruncie rzeczy chodzi o pozyskiwanie sobie organizacji przez państwo w drodze udzielanej jej pomocy. Państwo nie udziela bowiem wsparcia „na piękne oczy”. Obowiązuje zasada „coś za coś”.

Zarysowują się tu te trzy sfery tych spraw, sfery o róznych możliwościach ddziaływania kierowniczego.

W działalności stowarzyszeń i w ich relacji z administracją publiczną mamy trzy sfery spraw. W zależności o jaką sferę będzie chodziło, możemy mieć do czynienia z różną intensywnością tego kierowniczego oddziaływania. W zależności o jakie sprawy będzie chodziło, o jakie zadania i jakie stowarzyszenie.

Pierwsza sfera to sfera najszerszej swobody działania organizacji społecznej. Chodzi tu działalność społecznie użyteczną, która zaspakaja zainteresowania stosunkowo wąskiej grupy osób. Dlatego też oddziaływanie kierownicze administracji może tu być niewielkie. Z reguły sprowadza się ono do weryfikacji działalności organizacji zgodnie z prawem. A więc organizacji, których działalność odnosi się do stosunkowo wąskiej grupy osób. Przykładowo: „stowarzyszenie chodowców róż”, skupiające głównie hobbistów. Nie istnieje tam potrzeba zbytniego nacisku czy organizacji działalności ze strony administracji. Ich działalność nie ma bowiem większego wpływu na życie publiczne i wystarczy tylko weryfikować ich działalność pod względem zgodności z prawem. Czyli dokonywać kontroli legalności.

Druga sfera to sfera wyraźnej zbieżności działalności organizacji społecznej z kierunkami działania państwa. Dzisiaj powiedzielibyśmu - sfera zadań publicznych. Istnieją tutaj możliwości zastosowania różnego rodzaju dofinansowania ze środków państwowych (dotacji itp.), stąd i oddziaływanie kierownicze administracji jest stosunkowo szerokie.

Sprawa trzecia - stosunkowo wąska - dotyczy sytuacji, gdzie organy stowarzyszenia wykonują funkcje zlecone administracji publicznej. Na mocy wyraźnego postanowienia prawa zastępują organy administracji państwowej. Może tu występować nadzór równy nadzorowi instancyjnemu. Tak więc w przypadku funkcji zlecony, mamy już do czynienia z nadzorem instancyjnym.

2. Układ stosunków pomiędzy administracją publiczną a organizacjami społecznymi...

W polityce organów Polski Ludowej w odniesieniu do stowarzyszeń dają się wyodrębnić trzy okresy. Pierwsze lata Polski Ludowej charakteryzują się wybitnym wzrostem aktywności społecznej, której wyrazem jest powstawanie różnego rodzaju stowarzyszeń, powoływanych głównie dla rozwiązywania problemów w skali lokalnej.

Jest to okres tuż powojenny, kiedy na zasadzie takiego oddolnego ruchu społecznego tworzyły się różnego rodzaju organizacje społęczne. Były to stowarzyszenia tego typu jak lokalne stowarzyszenia kulturowe, stowarzyszenia osób o zainteresowaniach szczególnych (sportowe, batalistyczne itd.) Działalność tych stowarzyszeń była podtrzymywana przez terenowe organy państwowe. W jaki sposób była ona podtrzymywana autor nie pisze.

Okres drugi to lata 1950- 1956. Pomimo, iż październik 65' stanowił okres „zrywu”, który miał prowadzić do decetralizacji, jednak -tak jak w przypadku sinusoidy - stopniowo decentralizacja ta ustępowała centralistycznym zapędom. W okresie tym pojawiły się poglądy, iż stowarzyszenia stanowią społeczną konkurencję dla działalności rad narodowych. Poglądy takie znalazły się w podręcznikach radzieckich, kóre były dostępne na naszym rynku. Pomimo to, ich tekst został „żywcem” przenesiony do polskiej literatury. Dalej pisano, że ich prawem określona samodzielność może stanowić punkt wyjścia dla działalności określanych wówczas, jako politycznie niepożądane. Uważano, że swoboda w zakładaniu stowarzyszeń przez obywateli prowadzi do narażenia panującego ustroju. Stąd zadania stowarzyszeń były stopniowo formalnie przejmowane przez organizacje i instytucje państwowe, zaś same stowarzyszenia likwidowano (z jakiegokolwiek powodu). Szczególny charakter spraw prowadzonych uorzednio przez stowarzyszenia doprowadził do zaktywizowania się ruchu społecznego. Innymi słowy -zadziałała aktywność społeczna- w kierunku organizowania się dla celów rozwijania własnych zainteresowań, poglądów, potrzeb itp. Jednak wszelkie tego typu działania były niemile widziane przez władze państwowe. W ten sposób zwykły „nawyk” ludzki (człowieka jako istoty społecznej) do organizowania się był skutecznie tłumiony.

Obecnie ta aktywność społeczna zanikła. Nie posiadamy nawyku organizowania się.

Trzeci okres w historii powojennej Polski zmienił się zasadniczo w roku 1956r. Wówczas to, dla potrzeb społecznych, programowo włączona została samodzielna praca związków społecznych. Same tylko lata 1957 - 58 przyniosły powstanie większej ilości stowarzyszeń. Aktualnie w Polsce działa kilkadziesiąt tysięcy stowarzyszeń, dla których podstawą funkcjonowania jest ustawa „Prawo o stowarzyszeniach”. Zrzeszają one kilka milionów członków.

Stowarzyszenia nie odgrywały większej roli w życiu społecznym.

Druga sprawa, którą należałoby przedstawić na wykładzie:

Po roku 1956 pojawiły się poglądy dotyczące możliwości współdziałania administracji publicznej z organizacjami społecznymi, która była w stosunkowo wąskim stopniu wykorzystywana. Formalnie jednak istniała i w podręcznikach również była omawiana.

Zlecanie funkcji administracji państwowej w zakresie spraw administracyjnych.

Mamy tu do czynienia z sytuacją, gdzie w sposób świadomy na grucie literatury prawniczej i aktów prawnych pojawia się instytucja zlecania. Mówiło się wówczas o zleceniu zadań i funkcji administracyjnych, ale nie była to absolutnie płaszczyzna umów. Wszystkie czynności polegające na zlecaniu stanowiły dobrą wolę organów administracji publicznej (państwa). Państwo, na mocy aktów władczych jednostronnych, dopuszczało czy też przewidywało możliwość zlecanie pewnych zadań lub funkcji organizacjom społecznym.

1. Zadania i funkcje administracyjne.

Podejmując zagadnienie przenoszenia kompetencji między radami narodowymi ustawa o radach narodowych jak wiadomo wprowadziła rozróżnienie zadań rad narodowych i spraw administracyjnych.

Kwestie te wiążą się z funkcjonowaniem rad narodowych, które były wtedy jednolitym systemem organów administracji terenowej. Jeżeli dochodziło do jakiś kontaktów ze stowarzyszeniami to tylko na linii rady narodowe i organy wykonawcze a organizacje społeczne.

Wprowadzono to zostało ze względu na różnych charakter spraw prowadzonych przez administrację. Inny organ prawny oddziaływuje na administrację na .........a w ich decyduje o wywłaszczeniu

Autor nie używa tu jeszcze określenia działań niewładczych i władczych (pojawiły się one znacznie później), ale wyraźnie widzi on różnicę między tymi metodami działania.

W znaczeniu szerokim, przekazywanie to można rozumieć jako przekazywanie wszelkich spraw prowadzonych wcześniej przez organy administracji, wykonywanych we wszelkich formach, na rzecz organizacji nie będących organami administracji państwowej. A więc jako zlecanie zadań.

W tym ujęciu można by mówić o przekazaniu przez organ administracji państwowej propagatyw do (zwalczania biedy na wsi?) na rzecz założonej tam organizacji PCK albo przekazaniu na rzecz uprawnionego lekarza spółdzielczej przychodni zdrowia prawa do wydawania nakazu w sprawie szczepień ochronnych. Jedna i druga grupa spraw prowadzona być może po przekazaniu przy pomocy organów administracji państwowej i pod jej szczególnym nadzorem. Nie będą to już bowiem funkcję administracji państwowej - ani z tytułu podmiotu, który wykonuje te zadania, ani tytułu form właściwych tylko organom administracji państwowej. Funkcje te stały się funkcjami organizacji społecznych, wykonywanymi przy ewentualnej pomocy państwa oraz pod nadzorem. Stąd należy odróżnić zlecanie zadań i zlecanie wykonywania funkcji administracji państwowej. Dlatego też o funkcjach przekazanych administracji państwowej słusznie będziemy mówić wówczas, gdy prawnym podmiotem wykunującym te funkcje nie jest już organ administracji państwowej wobec ich przekazania, ale dla ich wykonywania niezbędne jest nadal dopuszczenie posługiwania się tymi formami działania, które są właściwe tylko organom administracji. Forma działania świadczy więc o tym, iż funkcje te nie straciły charakteru państwowego, a zmienił się tylko podmiot wykonujący te funkcje.

Skoro przyjmujemy, że do tworzenia aktów administracyjnych nięzbędna jest podstawa ustawowa i skoro nie budzi wątpliwości zasada, że przepis kompetencyjny - tak jak każdy inny przepis - jest nienaruszalny oranowi administracyjnemu (a więc nie może on bez zgody ustawowej przekazywać swych kompetencji innemu organowi administracyjnemu), to wówczas staje się jasne, że zlecanie funkcji administracyjnych jednostkom niebędącym organami administracyjnymi może nastąpić tylko w drodze ustawy i na mocy wyraźnego upoważnienia ustawowego.

Zlecenie to dokonanie aktu administracyjno- prawnego. Gdyż sam charakter aktu zlecającego wskazuje, iż zlecenie dotyczy nie konkretnej sprawy, ale pewnej grupy spraw określonego typu. Jednostka wykonująca funkcje zlecone administracji, wykonuje je na zasadach ogólnie obowiązujących w działalności organów administracji. A więc przy zastosowaniu odpowiedniego postępowania, podlegającym ustalonym prawem formom o kontroli i nadzoru.

Podręcznik, z którego czytane były powyższe fragmenty pochodzi z lat 70- tych. Tak wyglądała wówczas wiedza o relacjach zachodzących pomiędzy państwem a organizacjami społecznymi. Wydawałoby się, że już jakieś początki społeczeństwa obywatelskiegi „przebłyskują”, lecz nadal wszędzie jest mowa o kierowniu, organizowaniu, nadzorze instancyjnym. Czyli nie jest to jeszcze państwo obywatelskie.

Wszystko o czym będzie mowa na niniejszym wykładzie, przy okazji omawiania umowy administracyjnej - wszystkie te relacje, które się dokonują pomiędzy państwem a organizacjami pozarządowymi - to jest nowa jakość. Są to rzeczy zupełnie, zupełnie świeże.

ORGANIZACJE SPOŁECZNE I ICH RELACJA DO ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ.

Można powiedzieć, że na dzień dzisiejszy założeniem ustrojowym (konstytucyjnym) jest budowanie państwa obywatelskiego. Czyli takiego państwa, gdzie obywatele zrzeszając się w różny sposób czynią to na podstawie praw konstytucyjnych. Tworzą organizacje i te organizacje powinny być włączane do wykonywania zadań administracji publicznej.

Podstawowe zasady, z którymi ciągle będziemy mieć do czynienia:

  1. Zasada pomocniczości.

Najogólniej rzecz biorąc zasada ta, w takim ujęciu jak obecnie obowiązuje, ukształtowała się w latach 1970- 76. Dzisiaj zasada pomocniczości rozumiena jest dwojako:

Powyższa zasada dotyczy sfery administracji publicznej. Została ona jak gdyby podsumowana zjawiskiem określanym mianem decentralizacji administracji. Termin „decentralizacja” również należy rozumieć jako pewną metodę na przekazywanie zadań (władztwa administracyjnego) na niższe poziomy. Do jednostek, które z prawnego punktu widzenia będą działały na zasadach prawnej samodzielności.

Natmiast sam rodowód zasady pomocniczości jest zupełnie inny. Wywodzi się on z nauki kościoła, gdzie osoba ludzka uważana jest za centralny obiekt. Każdy człowiek, jako istota myśląca i posiadająca wolną wolę winien troszczyć się o zaspokojenie swych podstawowych potrzeb. Jeżeli jednak nie jest on w stanie sam tych potrzeb zaspokoić, to z pomocą powinna mu przyjść rodzina. Albowiem rodzinę uznaje się podstawową komórkę społeczeństwa. Naturalnym odruchem rodziny powinno być niesienie pomocy bliskim, którzy nie potrafią lub nie mogą sami zaspokoić swych podstawowych potrzeb. Jeżeli z kolei rodzina jest na tyle słaba, iż nie może zaspokoić potrzeb swoich członków (nie radzi sobie z problemami wychowawczymi, bytowymi itp.), to - zgodnie z zasadą pomocniczości - pomocy powinno jej udzielić najbliższe otoczenie, wspólnota lokalna czy też sąsiedzi. Jednak gdy i wspólnota lokalna (najbliższe otoczenie) nie jest w stanie pomóc rodzinie swymi środkami czy metodami (społecznymi, pozaprawnymi), to dopiero wówczas powinno uaktywnić się państwo. Nie chodzi o administrację rządową czy ministra, ale o organy będące najbliżej obywatela (najniżej w strukturze), czyli gminy. Stąd właśnie gmina zajmuje się sprawami związanymi z pomocą społeczną. Zadania z zakresu opieki nad osobami pozostającymi we własnych domach są przypisane gminie i to ona winna udzielić pomocy takim osobom, jeżeli rodzina nie może tego uczynić. Tak rozumiana zasada pomocniczości ukazuje więc, jak w społeczności zorganizowanej ludzie powinni się wzajemnie wspierać. Aparat państwowy, czyli administracja publiczna (samorządowa) powinna zadziałać na samym końcu, gdy inne wspólnoty nie radzą sobie z problemem.

Powyżej przedstawiony rodowód zasady pomocniczości stał się pewnym wzorcem dla ukształtowania zasady pomocniczości przy rozdziale zadań administracji publicznej. Było to szczególnie widoczne na etapie reform samorządowych.

W 1976r. niemiecki trybunał konstytucyjny odniósł się w swym orzeczeniu do omawianej zasady. Stwierdził on, że jeśli chodzi o zaspokajanie potrzeb bytowych, socjalnych (to co robi pomoc społeczna), to organizacje społeczne są prawnie umocowane do niesienia pomocy, właśnie z racji zasady pomocniczości.

Zaczęto wówczas dostrzegać zasadę pomocniczości nie tylko w relacjach: organy wyższe - organy niższe, ale także w pozycji horyzontalnej, czyli w relacji organy publiczne - organy niepubliczne.

Obecnie można się spotkać z dwoma określeniemi zasady pomocniczości:

Obecnie w podręcznikach administracji do zasady pomocniczości podchodzi się z punktu widzenia systemu organów.

    1. Zasada pomocniczości oznacza, iż gminy winny dążyć do tego, aby jak największa ilość zadań była realizowana przez podmioty mniejsze, tzn. wspólnoty lokalne i środowiskowe, w tym lokalne organizacje pozarządowe (np. koła gospodyń wiejskich, stowarzyszenia).

    2. Zasada pomocniczości dotyczy także państwa. Powinno ono jak najwięcej spraw przekazywać do prowadzenia samorządom terytorialnym.

    3. Zasada pomocniczości oznacza również wspieranie jednostek niższych przez wyższe, tak by mogły one realizować swoje zadania.

    4. Zasada pomocniczości jest zasadą o charakterze ustrojowym i oznacza uporządkowanie wzajemnych relacji oraz podziału zadań pomiędzy sektorem publicznym a sektorem obywatelskim, ukierunkowane na umacnianie obywateli, ich wspólnot i organizacji oraz ograniczanie interwencjonizmu państwa i administracji lokalnej.

Patrząc z punktu widzenia obywateli i ich organizacji, to oczywiście organizacje pozarządowe chcą, aby państwo pozostawiło jak największą swobodę w realizacji zadań publicznych i przekazało zarazem jak największe środki finansowe na ich funkcjonowanie. Jest to naturalna potrzeba i życzenie organizacji pozarządowych. Z kolei patrząc na powyższą zasadę z punktu widzenia administracji publicznej (państwa), należy wziąć pod uwagę, iż państwo bierze odpowiedzialność za zaspakajanie potrzeb obywateli, realizację pewnych zadań oraz za majątek i pieniądze publiczne. Tak więc dokonując transferu zadań - zgodnie z zasadą pomocniczości - państwo zwraca uwagę, aby realizowane były zadania istotne z punktu widzenia państwa oraz majątek nie był przywłaszczany lub niszczony, a pieniąsze wydatkowane rozsądnie. Istnieje więc tutaj pewien konflikt interesów, mimo że obydwie strony chcą realizować zadania publiczne. My patrzymy na to z punktu widzenia organów administracji publicznej, czyli przyszłych pracowników funkcjonujących w strukturach administracji, którzy muszą się czuć odpowiedzialni za realizację prawnie określonych zadań (wyniakających z ustaw).

  1. Zasada suwerenności stron.

Zasada suwerenności stron polega na tym, iż obydwie strony mają prawo do niezależności i odrębności w samodzielnym definiowaniu i poszukiwaniu sposobów rozwiązywania problemów i zadań.

Właśnie na tym polega szczególna rola i przydatność organizacji społecznych, że one widzą pewne problemy społeczne i chcą je rozwiązać w zasadniczo odmienny sposób niż administracja. Można powiedzieć, że są to alternatywne sposoby rozwiązywania problemów. Wielość podejść, poglądów i pomysłów, a każdy z nich ma sznse na realizację. Organizacje pozarządowe (organizacje społeczne), jeżeli otrzymywały zadania zlecone, to wykonywały je ściśle wedle wzoru jaki dostały od administracji. Brak było miejsca na własną inicjatywę, pomysłowość. Powyższa zasada zaś, zapewnia niezależność obydwu podmiotów.

  1. Zasada partnerstwa.

Zasada ta oznacza, że strony podejmują współpracę w identyfikowaniu oraz definiowaniu problemów i zadań.

Podmioty realizujące zadania publiczne mają prawo do własnych poglądów oraz pomysłów, czyli do odrębności. Jednak w przypadku, gdy współpracują ze sobą, to winny wspólnie identyfikować problemy i określać zadania. Współdecydować o alokacji środków na realizację zadań. Wreszcie wspólnie decydować o wypracowniu najlepszych sposobów na realizację tych zadań. Zachowują się jak podmity równoprawne.

Wyżej opisane zasady - pomocniczości, suwerenności czy partnerstwa - powodują, iż w procesie przekazywania zadań do wykonywania podmiotom społecznym, nie stosuje się obecnie decyzji administracyjnej czy aktów władczych, lecz przyjmuje się konstrukcję umowy. Pozwala ona bowiem na wspólne ustalanie sposobów i warunków wykonywania określonych zadań.

  1. Zasada efektywności.

Polega na wspólnym dążeniu do osiągnięcia możliwie najlepszych efektów przy realizacji zadań publicznych za posiadane środki.

Powyższa zasada sprowadza się do tego, iż za posiadane środki (np. finansowe) dążymy do osiągnięcia jak najlepszych efektów.

  1. Zasada uczciwej konkurencji i jawności.

Zasady te zakładają kształtowanie przejrzystych zasad współpracy, opartych na równych i jawnych kryteriach wyboru realizatora zadania publicznego.

Chodzi tu o to, aby środki publiczne, które mają wspierać sektor niepubliczny, a są przeznaczone na realizację zadań pożytku publicznego nie były rozdawane po znajomości. Powinny więc obowiązywać równe i jawne kryteria wyboru realizatora określonego zadania. Stąd potrzeba organizowania konkursów czy ofert.

Przy okazji prywatyzacji oraz obowiązków administracji, jeśli chodzi o środki publiczne, wspomnieno na wykładzie o tym, iż cały sektor niepubliczny czyli organizacje pozarządowe, które bardzo mocno wchodzą (chcą wchodzić) w realizację zadań publicznych wykorzystują środki publiczne. W każdej sytuacji, gdy środki publiczne - poddane rygorom dyscypliny finansów publicznych - są przekazywane podmiotom niepublicznym (zarówno ze sfery gospodarczej, jak i organizacji pozarządowych) istnieje duże prawdopodobieństwo patologii. Wszystkie instytucje zajmujące się kontrolą środków publicznych jak regionalne izby obrachunkowe, ZUS, urzędy skarbowe czy instytucje przekazujące dotacje na rzecz sektora niepublicznego itd., określają te przejścia jako obszary podwyższonego ryzyka. Powyższe zjawisko zostało dowiedzione na podstawie badań. Dla zabepieczenia środków publicznych przed ich marnotrawieniem wspomniane kontrole są niezbędne. Instytucja zamówień publicznych kieruje się analogicznymi zasadami, czyli równych i jawnych kryteriów dla wszystkich oferentów zamówień publicznych. Ustawa o zamówieniach publicznych i znajdujące się w niej zasady pojawiły się właśnie ze względu na potrzebę ochrony środków publicznych przed marnotrastwem. Oczywiście ustawa wszystkiego nie rozwiąże, jednak stanowi pewne zabezpieczenie. Ma na celu ukrucić wszelkie możliwości nieprawidłowości w wydatkowaniu tych środków. Podobnie sprawa wygląda w przypadku organizacji pozarządowych. Albowiem zawsze w momencie przekazywania dotacji i innych środków na realizację zadań publicznych istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia różnego rodzaju patologii. Dlatego wprowadzono obowiązującą ustawę, która mówi o równych i jawnych kryteriach wyboru realizatorów oraz przejrzystych procedurach.

To są ogólne zasady współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Krótka historia, jak to się działo w Polsce po roku 1990 (chodzi o regulacje prawne).

W momencie przystąpienia do reformy administracji publicznej rozgorzała powszechna dyskusja dotycząca zasady pomocniczości, ale w strukturach administracji publicznej. Namiast zasada pomocniczości wertykalnej, dotycząca włączania obywateli w realizację zadań publicznych, pojawiły się znacznie później - w latach 1997 - 98.

Na gruncie prawa zastanawiano się w jakich segmentach czy obszarach działań administracji publicznej wprowadzać organizacje pozarządowe. Pierwsze regulacje ustawowe, które sformalizowały te procesy były dwie. „Ustawa o rechabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych” z roku 1997 wprowadzała możliwość zlecania organizacjom pozarządowym zadań w zakresie takiej rehabilitacji, które były finansowane ze środków Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Była to pierwsza sformalizowana procedura ustawowa. Należy jednak zaznaczyć, iż była to ustawa szczególna, dla tej konkretnej kategorii zadań. Drugą regulacją prawną wprowadzającą tego typu rozwiązania była „Ustawa o pomocy społecznej” z 1990r, zaś jej nowelizacja z 1998r. wprowadziła zapisy określające „zasady współdziałania w ramach partnerstwa i pomocniczości pomiędzy organizacjami pozarządowymi a organami realizującymi zadania z zakresu pomocy społecznej”.

Powyższe regulacje były dość nietypowe, gdyż nie istniały jeszcze rozwiązania systemowe, a pojawiły się rozwiązania instrumentalne na gruncie wspomnianych ustaw. Pomoc społeczna oraz pomoc dla niepełnosprawnych stanowią sektory, gdzie istnieje stosunkowo największa potrzeba włączania organizacji społecznych w realizację zadań publicznych.

Niezależnie od powyższych ustaw toczyły się prace nad skonstruowaniem przepisów dotyczących organizacji pożytku publicznego. Autorem takiej ustawy był premier Hausner. Została ona sfinalizowana w roku 2003. Jednak zanim doszło do jej uchwalenia nie było jednomyślności wśród polityków. Nie wszyscy zgadzali się na uchwalenie ustawy „o działalności pożytku publicznego”oraz na stworzenie podstaw prawnych dla przekazywania środków finansowych do trzeciego sektora.

W roku 1999 wprowadzono do ustawy o finansach publicznych zapis stanowiący prawną możliwość przekazywania środków finansowych do organizacji pozarządowych. Istota powyższego zapisu sprowadzała się do tego, iż jednostki samorządu terytorialnego mogły przekazywać środki finansowe organizacom pozarządowym na realizację zadań publicznych, jeżeli zadania i cele tych organizacji były zbieżne z zadaniami i celami jednostek samorządu terytorialnego. Jednak ustawa o finansach publicznych nie używała jeszcze wówczas sformułowania „organizacje pozarządowe”, lecz pojęcia „podmioty nie należące do sektora finansów publicznych i nie działające w celach osiągnięcia zysku”. Wynikało to stąd, iż przykładowo spółki czy spółdzielnie nie należą do sektora publicznego. Ale one nastawione są z kolei na osiąganie zysku. Na rzecz tak działających podmiotów (non profit), nie wchodzących w skład sektora finansów publicznych, dozwolone było przekazywanie środków finansowych. Jednak ustawa wyraźnie wskazywała, iż nie mogą to być środki na dofinansowanie tych podmiotów, ale na realizację zadań, które są zbieżne z celami administracji publicznej. Dalsze postanowienia dotyczyły procedury przekazywania tych środków. Procedura ta miała być uchwalana przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Stąd rada gminy, powiatu czy sejmik wojewódzki podejmowały uchwały dotyczące trybu przekazywania dotacji na rzecz organizacji pozarządowych. Ze względu na to, iż każdy organ stanowiący tworzył swój własny tryb udzielania takich dotacji, powstało ich tyle, ile jednostek samorządowych. Ustawa o finansach publicznych wymagała zaś tylko jednego trybu, zapewniającego jawność i konkurencyjność. Chodziło bowiem o określenie zasad wyboru ofert dla realizatorów zadań publicznych. Trzecim elementem prawnym zawartym w omawianej ustawie był przepis dotyczący sposobów zawierania umowy z organizajami, które zgodnie z w/w zasadami zostały wybrane na realizatora zadań. Umowy takie zawierały m.in. określenie rodzaju zadania, środków finansowych oraz trybu ich przekazania.

Taki tryb współpracy z organizacjami pozarządowymi funkcjonował przez cztery lata (do ok. 2003r.). Jednak to rozwiązanie się nie sprawdziło. Brak było bowiem jasnych i czytelnych zasad obowiązujących na terenie całego kraju. Jak wspomniano, istniało tyle trybów przekazywania środków publicznych organizacjom pozarządowym, ile działało samorządów terytorialnych, gdyż każdy z organów stanowiących uchwalał własny. Dodatkowo uchwały w tej sprawie były bardzo nieporadne. Jednak były one zgodne z prawem, jeśli podejmowano je na podstawie ustawy.

......

Natomiast generalnie możemy powiedzić, iż ten sektor gospodarczy dalej funkcjonuje. Na zasadach wolnego rynku. W stosunku do sektora gospodarczego administracja publiczna ma ograniczone możliwości wpływania na jego działania. Ograniczone przepisami ustawowymi.

Pojawia się także trzeci sektor, o którym coraz częściej się mówi. Należą do niego obywatele zorganizowani w różnego rodzaju organizacje (np. stowarzyszenia, fundacje, zrzeszenia), czyli społeczeństwo. W momencie, gdy społeczeństwo zaczyna się samo organizować na podstawie przepisów prawa, przy wykorzystaniu swych wolności konstytucyjnych tworząc organizacje społeczne, które jako cel swej działalności stawiają działalność społecznie użyteczną (bo organizacje nie powstają jako towarzystwa wzajemnej adoracji, tylko ludzie chcą zrobić coś dla siebie czy dla innych), to wtedy pojawia nam się ten trzeci sektor. Istotne jest, iż sektor ten coraz bardziej naciska na administrację publiczną. Dzieje się tak, gdyż chce on partycypować (brać udział) w realizacji zadań publicznych. Zadań, które służą nam wszystkim. Na naszych oczach dochodzi do formalizowania tych działań. Ustawa o działalności pożytku publicznego z 2003r. zaczyna bowiem te dążenia trzeciego sektora ubierać w regulacje prawne, czyli stwarza podstawy prawne dla działań tego sektora (dla przejmowania pewnych zadań od administracji publicznej).

Mówiąc o przekazywaniu zadań administracji publicznej na rzecz podmiotów niepublicznych, należy pamiętać, iż za tymi działaniami idą dotacje. Proces ten jest obecnie bardzo powszechny. Czyli wyraźnie uwidaczniają nam się trzy sektory.

Dzisiaj, patrząc na administrację, powinniśmy to czynić nie tylko z punktu widzenia jej podmiotów, struktur administracyjnych, które realizują zadania. Powinniśmy dostrzec łącznie wszystkie trzy sektory - w jaki sposób one ze sobą współpracują i jak realizują zadania publiczne oraz jaka jest rola administracji publicznej w stosunku do tych pozostałych dwóch sektorów.

Są to więc zmiany jakościowe. Na rynku brak jest jednak obecnie podręcznika z zakresu prawa administracyjnego, który opisywałby administrację w sposób nowoczesny (tak jak ona dzisiaj rzeczywiście funkcjonuje). Nie umniejszając roli publicznej administracji, gdyż ona zawsze będzie miała pozycję wiodącą, żaden z dostępnych podręczników bowiem nie uwzględnia tego drugiego i trzeciego sektora (organizacji pozarządowych) przy realizacji zadań publicznych i jakie procesy wówczas zachodzą.

Na tym tle powinniśmy patrzyć na czynności dwustronne administracji, czyli treść naszych wykładów.

Czynności dwustronne administracji publicznej

Dokonując wykładni samego tytułu tych wykładów musimy wprowadzić podział na dwa grupy:

  1. Czynności dwustronne w sektorze administracji publicznej (wewnątrz administracji publicznej).

Będzie nad interesować, czy różne podmioty tworzące tę tradycyjną administrację (pierwszy sektor) wchodzą ze sobą w jakieś interakcje oraz czy dochodzi tutaj do czynności dwustronnych.

Oczywiście okarze się, iż dochodzi do takich czynności. Albowiem zdrowy rozsądek winien nam podpowiedzieć, iż skoro mamy obecnie sektor administracji rządowej i samorządowej, to pomiędzy nimi muszą wystąpić czynności dwustronne. Chciażby w przypadku zawierania porozumień, które są typową czynnością dwustronną. Także pomiędzy jednostkami samorządou terytorialnego dochodzi do takich czynności (bo musi). Skoro nie ma żadnych zależności pomiędzy gminą a powiatem czy powiatem a województwem samorządowym, to te struktury administracji publicznej winny się w jakiś sposób dogadywać. I czynią to właśnie poprzez porozumienia.

Tam gdzie mamy do czynienia z administracją zdecentralizowaną, która posiada określone sfery prawnej samodzielności (przez prawo gwarantowanej), to wówczas czynności dwustronne pojawiają się znacznie częściej. Albowiem te samodzielne podmioty muszą porozumiewać się w drodze rozmaitych czynności dwustronnych. Natmiast patrząc na administrację rządową, która jest zcentralizowana, to tam potrzeba czynności dwustronnych wydaje się mniejsza. Jeżeli bowiem organ nadrzędny ma uporawnienia w zakresie zwierzchnictwa służbowego, osobowego i może wydawać wiążące polecenia czy zarządzenia, to nie ma potrzeby wchodzenia w kontakty dwustronne. Wystarczy, iż organ taki wyda polecenie czy zarządzenie. Tutaj więc model administracji generują inne sposoby działania.

  1. Czynności dwustronne administracji publicznej z podmiotami, które stoją poza tą tradycyjną administracją.

Czyli pomiędzy administracją publiczną a sektorem gospodarczym lub pomiędzy pierwszym a drugim sektorem. W jaki sposób podmioty te się porozumiewają, za pomocą jakich czynności dwustronnych. Są to bowiem podmioty gospodarcze niezależne od administracji. Badając jakąkolwiek relacje musimy mieć świadomość, że to są dwie różne struktury.

To także czynności dwustronne zachodzące pomiędzy administracją publiczną a trzecim sektorem. Tym sektorem niepublicznym (organizacji społecznych). Tutaj relacje rozwijają się najbardziej dynamicznie. I w takiej konfiguracji będziemy o tym mówili.

Należy pamiętać, iż jeśli mamy do czynienia z tradycyjną administracją, to pojawiają się porozumienia (typowe czynności dwustronne). Ale występują także mniej typowe czynności (np. jednostronne decyzje administracyjne). Natmiast, gdy będziemy mówili o relacjach administracji publicznej z pierwszego sektora i podmiotami działającymi jako drugi lub trzeci sektor, to występować będą wyłącznie czynności dwustronne. Może być wówczaws mowa o umowie cywilnoprawnej albo administracyjnoprawnej, lecz zawsze będzie to czynność dwustronna.

Podmiotami tworzącymi wspomniany pierwszy sektor są przede wszystkim organy administracji publicznej (prezydent, premier, wojewoda, marszałek, starosta itd.). Chodzi tu więc o te elementy struktury administracji publicznej, które z mocy prawa są zobowiązane do realizacji określonych zadań publicznych i uzyskują kompetencje władcze do działania w imieniu państwa. Organ posiada bowiem uprawnienia władcze. Jest elementem (organem) władzy państwowej. Jednak każdy organ, zarówno jedno jak i wieloosobowy, który ma przypisane sobie pewne zadania i kompetencje, korzysta z pomocy urzędu. Stanowi on drugą kategorię podmiotów tworzących sektor administracji publicznej. Poprzez urząd należy rozumieć zespół pracowników realizujących określone zadania lokalne. Mówi się, iż „organ realizuje swe zadania przy pomocy urzędu”. Nie można utożsamiać organu z urzędem. Oczywiście nie dochodzi pomiędzy tymi podmiotami do czynności dwustronnych. Urząd bowiem realizuje zadania organu posługując się jego kompetencjami. Czyli wszystko co wykonuje urząd, tak naprawdę realizuje organ. Za działalność urzędu odpowiada zawsze organ. Jednak z punktu widzenia analizy struktur administracyjnych i wzajemnej relacji pomiędzy jej segmentami, trzeba pamiętać, że są to jednak dwa różne podmioty i należy znać relacje pomiędzy organem a urzędem.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku jednostek organizacyjnych. One również stanowią podmioty w strukturze administracji publicznej, wyodrębnione dla realizacji określonych zadań. Przepisy mówią, iż jednostki organizacyjne powołuje organ. Jeżeli jest to jednostka rządowa, to tworzy ją minister lub wojewoda, zaś jednostkę samorządową - organ stanowiący. Badając wzajemne relacje pomiędzy takimi jednostkami a organami, które je powołały, to także nie można mówić o czynnościach dwustronnych. Albowiem tu także mamy do czynienia z wielością zależności (służbowych, osobowych etc.). Jednak może się zdarzyć, że jednostki te - na mocy udzielonych im upoważnień - wchodzą w różnego rodzaju porozumienia.

Na administrację musimy patrzeć z pewnej perspektywy.

14.05.2005

USTAWA z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie

Wyjaśnienie pojęcia „działalności pożytku publicznego”.

Pojęcie to jest definiowane w ustawie w art. 3 w następujący sposób:

Działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie.

Pojęcie działalności społecznie użytecznej jest stosunkowo nieostre, ale należy je rozumieć jako działalność służącą ogółowi. Nie tylko na rzecz członków danego stowarzyszenia (zamkniętą), lecz służącą całemu społeczeństwu.

W art. 20. ustawa ustala pewien wyjątek. Dotyczy on stowarzyszeń kultury fizycznej. Uważa się je bowiem za organizacje pożytku publicznego również wówczas, gdy prowadzą działalność na rzecz swych członków. Jednak samo promowanie sportu czy nawet oglądanie rozgrywek sportowych może stanowić działalność na rzecz ogółu społeczeństwa. Jest to więc działalność społecznie użyteczna.

Sformułowanie, iż chodzi o działalność społecznie użyteczną prowadzoną „w sferze zadań publicznych” oznacza, iż dzialalność taka winna być tożsama czy zbierzna z zadaniami publicznymi. Z kolei zadania publiczne określone w ustawie to zadania dla administracji publicznej. W rozumieniu ustawy ,jeżeli państwo uznaje za istotne pewne zadania z punktu widzenia ogółu obywateli, to regulują je przepisy, a ich wykonawcą stają się struktury administracji publicznej. Należy pamiętać, iż w zakres tych struktur wchodzą nie tylko organy, ale także jednostki organizacyjne administracji publicznej jak urzędy, zakłady administracyjne, spółki użyteczności publicznej. Dla tak rozumienej administracji publicznej są przydzielone pewne zadania.

Istota organizacji pozarządowych polega na tym, iż powstają one w sposób dobrowlny i w swych statutach przejmują na siebie część zadań, które są zbierzne z zadaniami publicznymi.

Przykładowo administracja jest zobowiązana do świadczenia usług z zakresu pomocy społecznej. Jednak takie samo zadanie może przyjąć na siebie organizacja pozarządowa. I to będzie działalność organizacji pozarządowej o charakterze społecznie użytecznym w sferze zadań publicznych. Zatem dopełnia ona lub też uzupełnia działalność publiczną administracji.

Kolejne istotne pojęcie definiowane w ustawie to organizacje pozarządowe.

Art. 3. 2. Organizacjami pozarządowymi są, niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, i nie działające w celu osiągnięcia zysku, osoby prawne lub jednostk organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej utworzone na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacje i stowarzyszenia.

Pojęcie organizacji pozarządowych nie powinno być nam obce, gdyż mówiliśmy o nim przy okazji omawiania art. 118 ustawy i finansach publicznych (jeszcze przed jej wejściem w życie). Najważniejsze cechy takiej organizacji to:

        1. jest to jednostka nie należąca do sektora finansów publicznych,

Musimy zatem wiedzeć, jakie jednostki należą do tego sektora. Mówi nam o tym art. 5 ustawy o finansach publicznych (u.f.b.). Ustawodawca wymienia w sposób enumeratywny wszystkie te jednostki. Generalnie można powiedzieć, że nie należą do tego sektora podmioty gospodarcze, z wyjątkiem podmiotów, które prowadzą działalność o charakterze użyteczności publicznej. Stanowią one tzw. drugi sektor gospodarczy. Nie zalicza się też tutaj organizacji pozarządowych zaliczanych do III sektora gospodarki. Najprościej, w celu ustalenia, które z jednostek nie należą do sektora finansów publicznych, jest zaglądnąć do KRS. W rejestrze tym wszystkie te organizacje pozarządowe są wpisane.

        1. nie działa w celu osiągnięcia zysku;

Ten element przede wszystkim odróżnia te organizacje od sektora gospodarczego, który działa głównie dla celów związanych z osiąganiem zysków.

Dalej ustawa powiada, iż organizacjami pozarządowymi są m.in. fundacje i stowarzyszenia. Należy jednak zwrócić uwagę na sformułowanie „w tym fundacje i stowarzyszenia”. Zatem do organizacji pozarządowych należą także inne podmioty. Te dwie kategorie -fundacje i stowarzyszenia - występują najczęściej w kontaktach z administracją publiczną i to one głównie ubiegają się o możliwość realizacji zadań publicznych oraz o dotacje, ale podmiotów posiadających status organizacji pozarządowych jest znacznie więcej. Przykładowo do sektora organizacji pozarządowych zaliczamy: stowarzyszenia oraz związki stowarzyszeń, fundacje, zrzeszenia branżowe rolnicze, związki rolników i zrzeszenia kółek rolniczych, związki rolniczych kółek branżowych, cechy rzemiślnicze, zrzeszenie transportu, ogólnokrajowe reprezentacje zrzeszeń handlu i usług, ogólnokrajowe związki pracodawców, stowarzyszenia kultury fizycznej. Są one dość odległe w naszej świadomości, jednak wszystkie te podmioty określamy mianem organizacji pozarządowych, albowiem nie należą do sektora finansów publicznych i nie działają w celu osiągnięcia zysku.

Niektóre z w/w organizacji pozarządowych podlegają wyłączeniom ustawowym na mocy art. 3 ust.4 i nie będą się mogły ubiegać o dotacje. Jednak należą do omawianego sektora.

Art. 3 w ust. 3 dopuszcza prowadzenie działalności pożytku publicznego także przez podmioty niebędące organizacjami pozarządowymi. Brzmi on następująco:

Działalność pożytku publicznego może być prowadzona także przez:

  1. osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w RP; o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego;

  2. stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.

Reasumując, można powiedzieć, iż w art. 1. oraz w art. 3 ust. 1 i 2 określa nam zakres podmiotowy stosowania omawianej ustawy. Z kolei w art. 3 ust. 3. ten zakres podmiotowy zostaje poszerzony o kościelne osoby prawne oraz stowarzyszenia j.s.t. Natomiast kolejne zapisy art.3. ograniczają nam ten zakres podmiotowy.

Zakres podmiotowy stosowania przepisów ustawowych

Art. 3. w swej rozbudowanej treści stanowi więc o zakresie podmiotowym stosowania ustawy. Wskazuje na podmioty, które będą realizowały zadania pożytku publicznego na podstawie omawianej ustawy.

Wyłączenia ustawowe

Mówi nam o nich art.3 w ustępie 4. Wymienione tu podmioty należą co prawda do organizacji pozarządowych (wszystkie one bowiem nie należą do sektora publicznego i nie działają w celu osiągnięcia zysku), lecz nie stosuje się wobec nich przepisów działu II. Należą do nich:

  1. partie polityczne,

  2. związki zawodowe i organizacje pracodawców,

  3. samorządy zawodowe,

  4. oraz fundacje, których jedynym fundatorem jest Skarb Państwa lub j.s.t., chyba że:

  1. przepisy odrębne stanowią inaczej,

  2. majątek tej fundacji nie jest w całości mieniem państwowym, mieniem komunalnym lub mieniem pochodzącym z finansowania środkami publicznymi w rozumieniu ustawy o finansach publicznych lub

  3. fundacja prowadzi działalność statutową w zakresie nauki, w szczególności na rzecz nauki;

  1. fundacji utworzonych przez partie polityczne,

  2. spółek działających na podstawie przepisów o kulturze fizycznej.

Pojawia się pytanie - skąd się biorą fundacje Skarbu Państwa, skoro u.f.p. zakazuje tworzenia takich fundacji? Otóż chodzi tu o fundacje, które powstały przed wprowadzeniem tego zakazu ustawowego. Obecnie takie fundacje nie mogą powstawać, ale nie było przepisów przejściowych, które nakazywałyby likwidacje istniejących fundacji Skarbu Państwa. W przypadku fundacji jednostek samorządu terytorialnego, to sprawa jest bardziej skomplikowana. Albowiem u.f.p. nie zawiera zakazu tworzenia fundacji przez jednostki samorządowe. Wynika to głównie z faktu, iż fundację może powołać osoba prawna, zaś samorząd terytorialny posiada osobowość prawną. Zatem j.s.t. mogą tworzyć fundacje. Jednak biorąc pod uwagę przepisy ustrojowe (ustawy samorządowe) napotykamy jeszcze inne rozwiązania. I tak np. ustawa o samorządzie gminnym w art. 18. ust.2 pkt.9 wymienia jednostki organizacyjne, jakie może tworzyć gmina i nie ma tam ani słowa o fundacjach. Powstaje więc pewien spór natury prawnej. Finansiści publiczni zdecydowanie twierdzą, że nie wolno samorządom tworzyć fundacji. Nie mają one bowiem przyzwolenia ustawowego, zaś utworzenie fundacji wiąże się z wydatkowaniem środków publicznych (trzeba taką fundację wyposażyć w środki finansowe). Natmiast bardziej liberalni prawnicy uważają, iż jeżeli nie ma wyraźnego zakazu ustawowego i pozwala na to zarówno u.f.b, jak i Ustawa o fundacjach, to dlaczego nie.

W Krakowie funkcjonuje taka fundacja. Jest nią Miejski Ogród Zoologiczny. Stanowi ona fundację Miasta Krakowa.

Inna sprawa, którą należałoby poruszyć to spółki działające na podstawie przepisów o kulturze fizycznej. Generalnie kluby sportowe, związki sportowe działają w opraciu o ustawę o stowarzyszeniach, ale stosują się do nich także pewne regulacje o charakterze lex specjalis z ustawy o kulturze fizycznej. Mamy tu więc takie podwójne regulacje prawne: przepis szczególny i „Prawo o stowarzyszeniach” jako regulacja ogólna. Natomiast Ustawa o kulturze fyzycznej wprowadza pewną nową formę organizacyjną, gdy chodzi o uprawianie spotu, a mianowicie spotowe spółki akcyjne. Ustawa wyraźnie mówi, iż sportowa spółka akcyjna prowadzi działalność w celu osiągnięcia zysku. Nie jest to typowy podmiot gospodarczy, ale prowadzi działalność w celu osiągnięcia zysku. Ten element - działalność nakierowana na zysk - eliminuje spółki sportowe od możliwości uzyskania dotacji na mocy ustawy. Mogą się o dotacje starać kluby sportowe, lecz nie otrzyma jej spółka sportowa.

Kolejne ograniczenie zakresu podmiotowego znajduje się w art. 3. ust.5.:

Przepisów rozdziału 2 działu II nie stosuje się do zlecania realizacji zadań w zakresie opieki nad Polonią i Polakami za granicą finansowanych ze środków budżetu państwa w części, której dysponentem jest Szef Kancelarii Senatu.

Chodzi tutaj o stowarzyszenia Wspólnota Polska. Ustawodawca (prawdopodobnie ze względów politycznych) postanowił, iż względem tego stowarzyszenia nie stosuje się przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego, gdyż Wspólnota Polska posiada stałe źródła zasilania.

Art.3. ust.6. Do zlecania zadań, o których mowa w art.4 ust.1 pkt 1, stosuje się przepisy o pomocy społecznej.

W tym miejscu należy wspomnieć o problemach związanych z powstawaniem ustawy o działalności pożytku publicznego. Konstruowano ją tak długo, iż zanim ona powstała, pojawiły się pewne regulacje szczególne. W niektórych ustawach materialno- prawnych znalazły się bowiem przepisy dotyczące procedur zawierania umów z organizacjami pozarządowymi. Taka procedura pojawiła się m.in. w ustawie o pomocy społecznej, do której wydano rozporządzenie wykonawcze. Rozporzadzenie to szczegółowo reguluje procedury przeprowadzania konkursów i wyławiania wykonawców. W związku z tym mamy tutaj zapis, że do pomocy społecznej stosuje się przepisy lex specialis.

W wielu ustawach znajdują się podobne procedury specjalne. Przykładowo w przepisach ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, o ochronie przeciwpożarowej itd. czyli takich odrębnych procedur jest stosunkowo dużo. Należy pamiętać, iż te odrębne procedury funkcjonują na takich zasadach: stosuje się lex specialis; jeżeli procedura pewnych kwestii nie uregulowała, to stosujemy ogólne przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego.

Jeżeli omawiamy sferę zadań publicznych powinniśmy przeanalizować art. 4.:

Art. 4. 1. Sfera zadań publicznych, o której mowa w ustawie, obejmuje zadania w zakresie:

    1. pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób;

1a) zapewnienia zorganizowanej opieki byłym żołnierzom zawodowym, którzy uzyskali uprawnienie do emerytury wojskowej lub wojskowej renty inwalidzkiej, inwalidom wojennym i wojskowym oraz kombatantom;

    1. działalności charytatywnej;

    2. ochrony i promocji zdrowia (...)

Artykuł powyższy w 24. punktach wymienia różne kategorie zadań publicznych, które mogą być realizowane również przez organizacje pożytku publicznego. Wydaje się, iż wyliczenie to ma charakter zamknięty. Jednak należy zwrócić uwagę, że ustęp 2. z kolei stanowi:

2. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, zadania w innym zakresie niż wymienione w ust. 1 jako należące do sfery zadań publicznych, kierując się ich szczególną użytecznością społeczną oraz możliwością ich wykonywania przez podmioty, o których mowa w art.5 ust.1, w sposób zapewniający wystarczające zaspokojenie potrzeb społecznych.

Czyli istnieje możliwość rozszerzenie tego zakresu w drodze rozporządzenia Rady Ministrów. Druga podobna możliwość zawarta jest w art. 18. 2. u.f.p. (nowelizowanym). Jest tam wyraźnie powiedziane, że jeżeli jednostka samorządu terytorialnego chciałaby zlecić organizacji pozarządowej wykonanie zadania o charakterze użyteczności publicznej,które nie jest wymienione w art.4, to może to zrobić. Wcześniej jednak musi podjąć uchwałę ustalającą procedurę zlecania tych zadań.

Dział II

Działalność pożytku publicznego

Rozdział 1

Działalność odpłatna i nieodpłatna pożytku publicznego

Ustawa dopuszcza możliwość prowadzenie działalności pożytku publicznego przez organizacje pozarządowe na zasadach odpłatnych.

Wyjaśnienie najważniejszycch pojęć ustawowych:

Nieodpłatna działalność pożytku publicznego to świadczenie na podstawie stosunku prawnego usług, za które organizacja pozarządowa oraz podmioty wymienione w art.3 ust. 3 prowadzące tę działalność nie pobierają wynagrodzenia.

Wyobraźmy sobie organizację pozarządową, która świadczy usługi na rzecz osób niepełnosprawnych. Nieodpłatna działalność w tym przypadku będzie polegała na tym, iż osoby niepełnosprawne nie będą za nie płacić.

Działalnością odpłatną pożytku publicznego jest działalność w zakresie wykonywania zadań należących do sfery zadań publicznych, w ramach realizacji przez organizację pozarządową oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 celów statutowych, za którą pobiera wynagrodzenie.

W takim przypadku podmioty, które realizują zadania publiczne mogą pobierać opłaty poniżej kosztów realizacji usługi (np. 50%) lub też całość tych kosztów (tzn. po kosztach).

Działalnością odpłatną pożytku publicznego jest również sprzedaż towarów lub usług wytworzonych lub świadczonych przez osoby bezpośrednio korzystające z działalności pożytku publicznego, w szczególności w zakresie rehabilitacji oraz przystosowania do pracy zawodowej osób niepełnosprawnych, a także sprzedaż przedmiotów darowizny na cele prowadzenia działalności pożytku publicznego.

Wyobraźmy sobie, że w ramach rehabilitacji osoby niepełnosprawne malują, haftują lub tworzą inne przedmioty o wartości artystycznej. Później te wyroby mogą być sprzedawane lub wystawiane na aukcje harytatywne.

Wszystkie te działania są wykonywane przez organizacje pozarządowe w ramach zadań statutowych i stanowią one zadania o charakterze użyteczności publicznej.

Działalność gospodarcza:

Art.9.1. Działalność odpłatna pożytku publicznego organizacji pozarządowych oraz podmiotów wyminionych w art.3. 3. stanowi działalność gospodarczą, jeżeli:

  1. wynagrodzenie, o którym mowa w art. 8. ust. 1, jest w odniesieniu do działalności danego rodzaju wyższe od tego, jakie wynika z kalkulacji bezpośrednich kosztów tej działalności,

Wracając do usług rehabilitacyjnych: w przypadku działalności odpłatnej nie mogą to być usługi świadczone poniżej kosztów, zaś przy działalności gospodarczej usługi te są udzielane powyżej kosztów ich realizacji. Innymi słowy - organizacja na nich zarabia.

  1. wynagrodzenie osób fizycznych z tytułu zatrudnienia przy wykonywaniu statutowej działalności nieodpłatnej oraz odpłatnej przekracza 1,5 -krotność przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa GUS za rok poprzedni.

Oczywiście organizacja pozarządowa może zatrduniać u siebie pracowników. Jeżeli jednak ich wynagrodzenie przekracza 1,5 krotnie przeciętne miesięczne wynagrodzenie, to będzie to już działalność gospodarcza. Należy pamiętać, iż zasada jest następująca: jeżeli organizacja pozarządowa prowadzi działalność nieodpłatną i zarazem działalność gospodarczą (może i jedną i drugą), to muszą one być oddzielone od siebie. Co więcej - działalność gospodarcza nie może być prowadzona w tym samym charakterze co nieodpłatna.

Oczywiście organizacje pozarządowe, jako że nie działają w celu osiągnięcia zysku, zgromadzone środki muszą przeznaczać na działalność statutową. Wynagrodzenie nie będzie tu elementem zysku.

Rozdział 2

Prowadzenie działalności pożytku publicznego na podstawie zlecenia realizacji zadań publicznych

Istota omawianych zagadnień sprowadza się do tego, że administracja publiczna kierując się pewnymi przesłankami może swe zadania publiczne przekazywać do wykonywania organizacjom pozarządowym. Tego typu sytuacja określana jest w ustawie jako „powierzanie zadań publicznych organizacjom pozarządowym”, zaś podmiotem powierzającym są „organy”. Administracja publiczna będzie powierzała te zadania organizacjom pozarządowym wówczas, gdy dana organizacja wykona określone zadanie przynajmniej tak samo dobrze jak administracja, lecz taniej. Czyli chodzi tu o kwestię materialną. Drugim elementem decydującym o powierzeniu zadań jest czynnik społeczny. Celem takich działań będzie bowiem aktywizowanie społeczności. Można tu mówić o zasadzie pomocniczości.Jednak czynnik ekonomiczny jest tu równie ważny, gdyż administracja winna się także kierować zasadą efektywności.

Druga sytucja przy zlecaniu zadań polega na tym, iż jeżeli administracja ma świadomość dobrowolnego działania na rynku podmiotów, których zadania są zbieżne z jej zadaniami, to może wspierać ich działalność. Charakter i cele działania danej organizacji są zapisane w jej statucie, więc łatwo odszyfrować czym się ona zajmuje i jeżeli organy administracji uznają, iż warto wesprzeć taką działalność, to mogą tak zrobić. Albowiem to także odciąża administrację.

Z powyższego wynika, iż pojęcie zlecania zadań powinniśmy podzielić na dwa zjawiska:

Zarówno jedno, jak i drugie zjawisko może mieć miejsce tylko po uprzednim przeprowadzeniu otwartego konkursu. Nie ma możliwości prawnych, ażeby jakakolwiek organizacja pozarządowa uzyskała dotację lub innego rodzaju wsparcie poza konkursem. Musi on mieć miejsce ze względu na zasadę jawności i przejrzystości. W wyniku konkursu zostaje wyłowiony jeden podmiot. O tekiej procedurze mówi art. 11 w ust. 2: „Wspieranie oraz powierzanie, o których mowa w ust.1, odbywa się po przeprowadzeniu otwartego konkursu ofert, chyba że odrębne przepisy przewidują inny tryb zlecania.

Organy administracji publicznej mogą zlecać zadania użyteczności publicznej:

      1. organizacjom pozarządowym,

      2. podmiotom wymienionym w art. 3. 3.,

      3. oraz jednostkom organizacyjnym podległym lub nadzorowanym.

Ustawa okazuje się być niekompetentna wymieniając w art. 16.1. jednostki organizacyjne podległe lub nadzorowane przez organom administracji publicznej, gdyż jednostki te należą to sektora finansów publicznych. Podmiotami, które określamy mianem jednostek organizacyjnych są m.in. urzędy, zakłady budżetowe, jednostki budżetowe. Pojawia się pytanie - skąd taki zapis znalazł się w omawianej ustawie. Otóż w trakcie opracowywania tych przepisów, kiedy ustawa znajdowała się w odpowiednich komisjach sejmowych, nagle pojawił się pomysł, ażeby dla podniesienia konkurencyjności na rynku podmiotów świadczących usługi użyteczności publicznej dopuścić do takich konkursów także jednostki organizacyjne. I rzeczywiście mechanizm taki wpływa na wzrost konkurencyjności przy składaniu ofert, lecz zaburza całą logikę tejże ustawy. Dodatkowo, wprowadzenie jednostek organizacyjnych okazało się być prawie niewykonalne, jeśli weźniemy pod uwagę przepisy o finansach publicznych. Albowiem ustawa o finansach publicznych kształtuje cały ustrój sektora finansów publicznych i jest aktem bardzo rygorystycznym. Zawsze środki publiczne muszą być wydatkowane na cele i w sposób określony w ustawach.

Organem, który może ogłaszać konkurs w administracji samorządowej jest zawsze wójt, burmistrz czy prezydent lub też wojewoda w administracji rządowej. Ustawa określa szczegółowo elementy niezbędne takiego ogłoszenia w art. 13. Wszystkie punkty zawarte w tym przepisie muszą się znaleźć w ogłoszeniu. Najczęsciej pomijany przy ogłaszaniu konkursu jest punkt 7., który mówi, iż „Ogłoszenie otwartego konkursu ofert powinno zawierać informację o zrealizowanych przez organ administracji publicznej w roku ogłoszenia konkursu ofert i w roku poprzednim zadaniach publicznych tego samego rodzaju i związanych z nimi kosztami, ze szczególnym uwzględnieniem wysokości dotacji przekazanych organizacjom pozarządowym, podmiotom o których mowa w art.3.3, oraz jednostkom organizacyjnym podległym lub nadzorowanym przez organy administracji publicznej.

Ogłoszenie o konkursie powinno być odpowiednio nagłośnione. Ustawa mówi, iż:

Art. 13.3. Ogłoszenie, o którym mowa w ust.1, zamieszcza się, w zależności od rodzaju zadania, w dzinniku o zasięgu ogólnopolskim lub lokalnym oraz Biuletynie Informacji Publicznej, a także w siedzibie organu administracji publicznej w miejscu przeznaczonym na zamieszczanie ogłoszeń. Ogłoszenie może także nastąpić w inny sposób zapewniający dostęp podmiotów zainteresowanych do informacji, w szczególności poprzez wykorzystanie sieci teleinformatycznej.

Oczywiście ogłoszenie zostaje zamieszczone z inicjatywy organu administracji wówczas, gdy chce on powierzyć wykonanie pewnego zadania. Na taki ogłoszony konkurs, zainteresowane podmioty składają oferty. I znowu ustawa w art. 14. wymaga, aby taka oferta spełniała określone wymogi formalne. Jeżeli dana oferta ich nie spełnia, to nie zostanie rozpatrzona. Co więcej, przepisy przewidują wydanie rozporządzenia wykonawczego, określającego budowę takiej oferty.

Organ administracji publicznej rozpatruje wszystkie oferty, które spełniają wymogi ustawy pod względem formalnym.

Art. 15.1. Organ administracji przy rozpatrywaniu ofert::

  1. ocenia możliwości realizacji zadania przez organizację pozarządową, podmioty wymienione w art.3. 3. oraz jednostki organizacyjne podległe organom administracji publicznej lub przez nie nadzorowane;

  2. ocenia przedstawioną kalkulację kosztów realizacji zadania, w tym w odniesieniu do zakresu rzeczowego zadania;

  3. uwzględnia wysokość środków publicznych przeznaczonych na realizację zadania.

  1. Przepis ust.1 ma zastosowanie także, gdy do konkursu została zgłoszona jedna oferta.

  2. Organ administracji publicznej obowiązany jest w uzasadnieniu wyboru ofert ustosunkować się do spełniania przez oferenta wymogów określonych w ustawie oraz w ogłoszeniu (art.13).

Może zaistnieć także inna sytuacja. Mówiliśmy bowiem o wspieraniu przez organy administracji organizacji pozarządowych, które wykonują zadania z zakesu użyteczności publicznej. Tutaj inicjatywa może wyjść od samej organizacji. Występuje ona do administracji z ofertą wykonania zadania. Następnie organ administracji wstępnie ocenia taką ofertę (jej przydatność). Jeżeli po jej przeanalizowaniu stwierdza, iż oferta jest dobra, to ma obowiązek poinformować organizację pozarządową, iż będzie ogłoszony konkurs. Wówczas ta oferta musi przejść przez procedurę konkursową. Dopiero po takiej procedurze konkursowej administracja będzie zawierała umowę. Tak więc nie wystarczy, iż dana organizacja wystąpi z ofertą, która zostanie pozytywnie rozpatrzona przez administrację. Przepisy wyraźnie mówią, że musi być przeprowadzony konkurs.

Do konkursu ogłoszonego przez organ administarcji - zarówno z jego inicjatywy, jak i samej organizacji pozarządowej - może przystąpić także jednostka organizacyjna (np. jednostka budżetowa, zakład budżetowy, samorządowa osoba prawna taka jak instytucja kultury). Ustawa wymaga, aby po przeprowadzeniu konkursu została podpisana umowa z podmiotem, którego ofertę wybrano. W treści tej umowy winno być określone zadanie, które ma być realizowane oraz sposób jego wykonania, warunki, terminy, miejsce, czas, itd. Ustalona będzie również kwota dotacji przekazanej na to zadanie. Jest to typowa umowa administracyjno- prawna, regulowana przepisami prawa administracyjnego. Ustawa w żadnym miejscu nie odsyła do kodeksu cywilnego. Mamy do czynienia bowiem z powierzeniem zadania publicznego przez organ administracji i nie ma żadnej zapłaty za usługę, tylko dotacja.

Jak przekazać dotację jednostce budżetowej?

Powiedzmy, że burmistrz czy prezydent miasta ogłasza konkurs i jego jednostka składa ofertę. Kokurs wygrywa ta jego jednostka organizacyjna. Powstaje pytanie: w jaki sposób on może zarzeć umowę z własną jednostką budżetową i przekazać jej dotację? Chodzi o przekazanie własnej jednostce budżetowej - np. szkole - wykonania pewnego zadania. W jaki sposób przekaże on datacje własnej szkole. Ustawa mówi, iż ma być zawarta umowa, w której musi być zamieszczone postanowienie o przekazaniu dotacji i jej kwota. Zauważmy, iż szkoła nie posiada osobowości prawnej. Burmistrz mógłby upoważnić kierownika takiej jednostki do zawarcia umowy. Oznaczałoby to, że upoważni on dyrektora własnej szkoły. Takie upoważnienie miałoby jednak sens, gdyby chodziło o szkołę w innej gminie lub placówkę powiatową. WW przeciwnym razie, jeżeli szkoła dostanie dotację, to te pieniądze będzie musiała przekazać do budżetu. Chyba, że uchwałą rady uzyskała pozwolenie na prowadzenie rachunku dochodów własnych. Jeżeli jednak nie istnieje rachunek dochodów własnych, to szkoła będzie musiała przekazać wszystkie otrzymane środki finansowe do budżetu. Albo musiałaby być taka procedura, że umowa została zawarta przez wójta z liceum powiatowym. Następnie wójt przekazuje pieniądze do budżetu powiatu i dopiero z budżetu powiatu środki przechodzą na rachunek tej placówki. Jeżeli jednak mamy do czynienia z własną jednostką organizacyjną, to nie ma mowy o podpisaniu umowy. Należałoby przekazać środki na realizację danego zadania poprzez przelanie ich do „planu finansowego” danej jednostki budżetowej. Nie wiadomo jednak, jak na taką procedurę, będzie się zapatrywać NIK.

Istnieje tutaj pewne niedogranie. Być może problem ten rozwiąże nowelizacja omawianej ustawy.

Jest jeszcze jedna istotna kwestia. Ważnym zagadnieniem zawartym w ustawie jest przepis mówiący o konieczności uchwalania przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego rocznego programu współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3. ust. 3.

Rada gminy, rada powiatu czy sejmik województwa, jeśli chcą współpracować z tymi podmiotami, mają obowiązek uchwalić taki „roczny program”. Dokument ten nie jest aktem prawa miejscowego, gdyż nie ustala on norm powszechnie obowiązujących. Jest to rodzaj aktu o charakterze kierownictwa rady (kierownictwa wewnętrznego w strukturze samorządu). Rada gminy jako organ stanowiący - w takim rocznym programie - daje sygnał organowi wykonawczemu, iż jej życzeniem jest aby (np. zarząd) realizował w ramach tego programy współpracę z organizacjami pozarządowymi.

Trudno powiedzieć co w takim „rocznym programie” powinno się znaleźć. Jednak taka systemowa wykładnia całego art. 5. mogłaby być pomocna. Artykuł ten określa w jakich formach możliwa jest współpraca.

Art.5.1. Organy administracji publicznej prowadzą działalność w sferze zadań publicznych we współpracy z oraganizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3. 3. prowadzącymi (odpowiednio do terytorialnego zakresu działania organów administracji publicznej) działalność pożytku publicznego w zakresie odpowiadającym zadaniom tych organów. Współpraca ta może odbywać się w szczególności w formach:

  1. zlecania organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionym w art.3. 3. realizacji zadań publicznych na zasadach określonych w ustawie;

  2. wzajemnego informowania się o planowanych kierunkach działalności i współdziałania w celu zharmonizowania tych kierunków;

  3. konsultowania z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wym. w art. 3. 3., odpowiednio do zakresu ich działania, projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji;

  4. tworzenia wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym, złożonych z przedstawicieli organizacji pozarządowych i podmiotów wym. w art.3.3. oraz przedstawicieli właściwych organów administracji publicznej.

  1. Współpraca, o której mowa w ust.1 odbywa się na zasadach: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności.

4. Zlecanie realizacji zadań publicznych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 - jako zadań zleconych w rozumieniu ustawy o finansach publicznych - może mieć formy:

          1. powierzania wykonywania zadań publicznych, wraz z udzieleniem dotacji na finansowanie ich realizacji,

          2. wspierania takich zadań, wraz z udzielaniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji.

Każda jednostka może sobie wypracować własne sposoby współpracy. Jeżeli organ przygotowuje taki program (tzn. urzędnicy przygotują projekt takiego programu), to należy się zdecydować, w jakich formach samorząd chce wspólpracować. Nie jest bowiem powiedziane, iż jednostka samorządowa musi współdziałać we wszystkich wyminionych formach. Może na przykład nie pojawić się w programie forma „zlecanie zadań”, gdyż danej gminie brakuje funduszy na dotacje. Tak więc w „programie” należy w sposób świadomy dokonać wyboru form współdziałania. Organizacje pozarządowe najchętniej decydują się jednak właśnie na zlecanie zadań, gdyż taka forma współpracy umożliwia im pozyskanie środków finansowych na realizację zadań. Znamienne jest, że jeżeli w radni są zaangażowani w działalność organizacji pozarządowych, to będę naciskać na formę zlecania zadań.

Oprócz form powinno się także określić zakresy czy sfery współdziałania. Zakresy te wymienia art. 4, jednak nie we wszystkich tych sferach współdziałanie jest możliwe. W każdej jednostce terytorialnej istnieją takie zadania, dla których realizacji współdziałanie jest potrzebne oraz realne (możliwe). Bardzo często w małych gminach, poza stowarzyszeniami sportowymi, nie istnieją inne podmioty, które zajmowałyby się sportem. Nawet w szkołach działają tylko kluby sportowe. Tak więc na pewno w zakresie sportu ta wspópraca jest pożądana. Do pozostałych, stosunkowo często wykorzystywanych sfer współdziałania należą ponadto: przeciwdziałanie alkoholizmowi, pomoc społeczna, kultura. Ale każda gmina we własnym zakresie musi dokonać wyboru, gdzie chciałaby zaangażować organizacje pozarządowe i gdzie zostaną przekazane dotacje. To właśnie powinna ustalić w omawianym programie.

Roczny program wspópracy z organizacjami pozarządowymi jest o tyle istotny, że później po ogłoszeniu otwartego konkursu przez wójta, burmistrza czy prezydenta znajdujące się tam zamówienia były zbieżne z tym, co znajduje się w planie. Jest to logiczne.

Drugą istotną kwestią jest zabezpieczenia odpowiednich środków w budżecie. Jeśli planujemy w rocznym programie zlecanie pewnych zadań, to musimy mieć pieniądze na przekazanie dotacji do ich realizacji. Jeśli nie zabezpieczymy środków na dotacje, to nasz program, będzie martwym programem. Nie da się go zrealizaować. Z powyższego wynika, iż powinna istnieć pewna korelacja czasowa pomiędzy uchwaleniem budżetu a sporządzeniem rocznego planu. Ten ostatni musi być sporządzony przed uchwaleniem budżetu albo przynajmniej równolegle z tworzeniem projektu budżetu. W odpowiednich działach klasyfikacji budżetowej będziemy wówczas mogli zarezerwować sobie środki na dotacje dla organizacji pozarządowych.

Trzecią sprawą związaną z uchwalaniem „rocznego planu” i budżetu jest zasada, iż nigdy nie planujemy środków w budżecie na dotacje dla konkretnej organizacji. Generalnie ustalamy, iż w dziale „kultura” oraz „pomoc społeczna” są zarezerwowane środki budżetowe na zlecanie zadań. Zaś konkretna organizacja pozarządowa, która ma realizować zadania z tych zakresów pojawi nam się dopiero po przeprowadzeniu konkursu. Nie możemy na etapie planowania budżetowego decydować, że jakieś środki przekażemy „temu i temu”stowarzyszeniu. Tego typu zapisy w uchwale budżetowej są kwestionowane w trybie nadzoru.

W tych przypadkach wymagana jest pewna logiczna kolejność działań:

    1. roczny program,

    2. budżet,

    3. konkursy,

    4. umowa.

Po przeprowadzeniu otwartego konkursu i wyborze oferty ustawa wymaga zawarcia umowy.

Umowa zlecenia zadania (zrówno w przypadku powierzania, jak i wspierania danej organizacji) winna być - pod rygorem nieważności - zawarta na piśmie. W przypadku umów o powierzanie realizacji zadań ustawa mówi, iż mogą być one być zawarte „na czas realizacji zadania” lub „na czas określony, nie dłuższy niż 3 lata”. Natomiast co do umów o wsparcie realizacji zadania przepisy nie przewidują żadnych terminów. Teoretycznie może to więc być umowa na czas nieoznaczony. Jednak należy się zastanowić, jak ta kwestia wygląda w świetle przepisów o finansach publicznych. Albowiem podpisując umowę o wspieranie na czas nieokreślony, zobowiązujemy się, iż będziemy systematycznie przez ileś tam lat przekazywać danej organizacji dotację, która wsiera jej działalność statutową. Każdy budżet jest rocznym planem dochodów i wydatków. Ustawa o finansach publicznych mówi, iż wolno nam zaciągać zobowiązania nie przekraczające limitów środków finansowych zapisanych w budżecie. A więc jeśli w budżecie na rok 2005 mamy przewidziany limit środków na dotacje dla organizacji pozarządowych, to do wysokości tego limitu możemy podpisywać umowy. Naturalnie do końca roku.

Jeśli chodzi o przepisy ustrojowe mamy tutaj pewną lukę.

Ustawa o samorządzie gminnym mówi, iż „do wyłącznej kompetencji rady gminy należy wyrażanie zgody na zaciągania zobowiązań na inwestycje i remonty przekraczające rok budżetowy. Większość inwestycji i remontów stanowią zadania, które są realizowane przez dłuższy okres. Zwłasza angażowanie środków w infrastrukturę planowane musi być na kilka lat. Ponieważ organ wykonwaczy, który jest władny do zaciągania zobowiązań, nie może zaciągnąć zobowiązania powyżej limity określone w budżecie, musi mieć uchwałę rady. To organ stanowiący wyraża zgodę na zaciągnięcie zobowiązania przekraczającego okres roku budżetowego. Rada gminy musi mieć pewną świadomość, iż uchwalając kolejne budżety będzie musiała w kolejnych latach zabezpieczyć środki na taką inwestycję. Organ wykonawczy posiadając zgodę rady na zaciągnięcie wieloletniego zobowiązania nie narusza przepisów o finansach publicznych.

Nie istnieje odpowiedni przepis jeśli chodzi o wydatki na tzw. wydatki bieżące. Zaś zadania, które wykonują organizacje pozarządowe są finansowane z wydatków bieżących. Problem ten pojawia się w ustawie o zamówieniach publicznych. Istnieje tam przepis, który mówi, iż „umowy mogą być zawierane na okres nieprzekraczający 3 lat”. Należy wówczas postarać się o uchwałę rady gminy (organu stanowiącego). Powinna ona powołać się w podstawie prawnej na art. 18. ust. 1. „w związku z art. 16. 3. wyraża się zgodę na zaciąganie umów na lat 3, 4, 5 itd. w sprawach realizacji zadań ...” (wymieniamy o jakie zadania chodzi). Wtedy organ wykonawczy posiada to przyzwolenie na angażowanie środków, które będą wypłacane z kolejnych budżetów. Zawieranie kolejnych umów (na kolejny rok) jest o tyle niekorzystne, iż zwiększają się zwykle kwoty potrzebnych dotacji, w wyniku zmian na rynku (np. inflacji).

28.05.2005

Organizacje pożytku publicznego - to są takie organizacje pozarządowe które uzyskały dodatkowy atrybut. Trzeba przy tym spełnić warunki ustanowione dla organizacji pozarządowych. Nie każda organizacja pozarządowa musi się ubiegać o status organizacji pożytku publicznego, jednak od pewnego czasu można zaobserwować pęd organizacji pozarządowych do uzyskania statusu organizacji pożytku publicznego. Jest to związane z możliwością przekazania 1% podatku na rzecz takiej właśnie organizacji. Jednak bycie organizacją pożytku publicznego ma też swoje wady - nakłada bardzo rygorystyczne obowiązki.

Pewna grupa organizacji pozarządowych nie może ubiegać się o status organizacji pożytku publicznego

Art. 3, ust 4

4. Przepisów działu II nie stosuje się do:

1) partii politycznych;

2) związków zawodowych i organizacji pracodawców;

3) samorządów zawodowych;

4) fundacji, których jedynym fundatorem jest Skarb Państwa lub jednostka sa­morządu terytorialnego, chyba że:

a) przepisy odrębne stanowią inaczej,

b) majątek tej fundacji nie jest w całości mieniem państwowym, mieniem komunalnym lub mieniem pochodzącym z finansowania środkami pu­blicznymi w rozumieniu ustawy o finansach publicznych lub

c) fundacja prowadzi działalność statutową w zakresie nauki, w szczegól­ności na rzecz nauki;

5) fundacji utworzonych przez partie polityczne;

6) spółek działających na podstawie przepisów o kulturze fizycznej.

Jeżeli organizacja pozarządowa chce stać się organizacją pożytku publicznego, musi spełnić wszystkie warunki określone w art. 20 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie:

Art. 20.

Organizacją pożytku publicznego może być organizacja pozarządowa oraz podmio­ty, o których mowa w art. 3 ust. 3, jeżeli, z zastrzeżeniem art. 21, spełniają łącznie następujące wymagania:

1) prowadzą działalność statutową na rzecz ogółu społeczności lub określonej grupy podmiotów, pod warunkiem że grupa ta jest wyodrębniona ze wzglę­du na szczególnie trudną sytuację życiową lub materialną w stosunku do społeczeństwa;

2) działalność ta jest wyłączną statuto­wą działalnością organizacji pozarządowej i dotyczy realizacji zadań pu­blicznych na rzecz ogółu społeczności lub grupy podmiotów;

3) w odniesieniu do stowarzyszeń i stowarzyszeń kultury fizycznej za spełnie­nie wymagania, o którym mowa w pkt 2, można uważać prowadzenie dzia­łalności, o której mowa w pkt 1 i 2, również na rzecz członków stowarzy­szenia albo stowarzyszenia kultury fizycznej;

4) nie prowadzą działalności gospodarczej albo prowadzą działalność gospo­darczą w rozmiarach służących realizacji celów statutowych;

5) cały dochód przeznaczają na działalność statutową;

6) mają statutowy kolegialny organ kontroli lub nadzoru, odrębny od organu zarządzającego i niepodlegający mu w zakresie wykonywania kontroli we­wnętrznej lub nadzoru, przy czym członkowie organu kontroli i nadzoru:

a) nie mogą być członkami organu zarządzającego ani pozostawać z nimi w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości z tytułu za­trudnienia,

b) nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo z winy umyślnej,

c) mogą otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji w takim organie zwrot uza­sadnionych kosztów lub wynagrodzenie w wysokości nie wyższej niż określone w art. 8 pkt 8 ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi; muszą być dwa organy - organ zarządzający i organ kontrolny

7) statut lub inne akty wewnętrzne organizacji pozarządowych oraz podmio­tów, o których mowa w art. 3 ust. 3, zabraniają:

a) udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobowiązań majątkiem organi­zacji w stosunku do jej członków, członków organów lub pracowników oraz osób, z którymi pracownicy pozostają w związku małżeńskim albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokre­wieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli zwane dalej „osobami bliskimi",

b) przekazywania ich majątku na rzecz ich członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w sto­sunku do osób trzecich, w szczególności jeżeli przekazanie to następuje bezpłatnie lub na preferencyjnych warunkach,

c) wykorzystywania majątku na rzecz członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich chyba, że to wykorzystanie bezpośrednio wynika ze statutowego celu organizacji albo podmiotu, o którym mowa w art. 3 ust. 3,

d) zakupu na szczególnych zasadach towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie organizacji, członkowie jej organów lub pracownicy oraz ich osób bliskich.

Art. 21 wprowadza wyjątki w stosunku do kościelnych osób prawnych

W przypadku podmiotów, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1:

1) działalność pożytku publicznego kościelnych osób prawnych podlega wyod­rębnieniu w sposób zapewniający należytą identyfikację pod względem or­ganizacyjnym i rachunkowym;

2) wymogu wyłączności, o którym mowa w art. 20 pkt 2, nie stosuje się;

3) przepis art. 20 pkt 5 stosuje się do dochodu uzyskiwanego w wyniku prowa­dzenia działalności pożytku publicznego;

4) przepis art. 20 pkt 6 stosuje się odpowiednio, z uwzględnieniem szczegóło­wych zasad organizacji i działania tych jednostek, uregulowanych w przepisach dla nich właściwych, w tym w statutach lub innych aktach wewnętrz­nych.

Art. 22.

1. Organizacja pozarządowa oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 2, wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego uzyskują status organizacji pożytku publicznego z chwilą wpisania do tego Rejestru informacji o spełnieniu wyma­gań, o których mowa w art. 20, na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym.

2. Organizacja pozarządowa inna niż wymieniona w ust. 1 oraz podmioty, o któ­rych mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1, uzyskują status organizacji pożytku publicznego z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego, na zasadach i w trybie określonym w ustawie, o której mowa w ust. 1.

3. Organizacja pozarządowa oraz podmioty, o których mowa w ust. 1, tracą status organizacji pożytku publicznego z chwilą wykreślenia, z urzędu lub na wniosek, z Krajowego Rejestru Sądowego informacji o spełnianiu wymogów określonych w art. 20.

Obowiązki organizacji pożytku publicznego

Art. 23.

1. Organizacja pożytku publicznego sporządza roczne sprawozdanie merytoryczne ze swojej działalności oraz podaje je do publicznej wiadomości w sposób umożliwiający zapoznanie się z tym sprawoz­daniem przez zainteresowane podmioty.

2. Organizacja pożytku publicznego sporządza i ogłasza roczne sprawozdanie fi­nansowe także wówczas, gdy obowiązek jego sporządzenia oraz ogłoszenia nie wynika z przepisów o rachunkowości.

3. Do zakresu sprawozdań, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio prze­pisy dotyczące zakresu sprawozdań składanych przez fundacje.

4. Organizacja pożytku publicznego, niezależnie od obowiązków wynikających z przepisów odrębnych, przekazuje ministrowi właściwemu do spraw zabezpie­czenia społecznego sprawozdania, o których mowa w ust. 1 i 2.

5. W odniesieniu do organizacji pożytku publicznego, których sprawozdanie finan­sowe nie podlega obowiązkowi badania zgodnie z przepisami o rachunkowości, minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego może w drodze rozporządze­nia wprowadzić taki obowiązek, biorąc pod uwagę:

1) wysokość otrzymanych dotacji;

2) wielkość osiąganych przychodów;

3) potrzebę zapewnienia kontroli prawidłowości prowadzonej ewidencji.

Korzyści z bycia Organizacją pożytku publicznego

Art. 24.

1. Organizacji pożytku publicznego przysługuje, na zasadach określonych w prze­pisach odrębnych, zwolnienie od:

1) podatku dochodowego od osób prawnych,

2) podatku od nieruchomości,

3) podatku od czynności cywilnoprawnych,

4) opłaty skarbowej,

5) opłat sądowych

- w odniesieniu do prowadzonej przez nią działalności pożytku publicznego.

2. Organizacja pożytku publicznego może, na zasadach preferencyjnych, nabywać na szczególnych warunkach prawo użytkowania nierucho­mości będących własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorial­nego.

3. Organizacja pozarządowa, która uzyskała status organizacji pożytku publiczne­go, jest obowiązana wypełnić zobowiązania wynikające ze zwolnień podatko­wych, z których korzystała przed dniem uzyskania statusu organizacji pożytku publicznego, na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

4. W przypadku utraty przez organizację pozarządową statusu organizacji pożytku publicznego, traci ona prawo do korzystania ze zwolnień wynikających z posia­dania tego statusu.

5. Użytkowanie, o którym mowa w ust. 2, wygasa z mocy prawa w przypadku utraty statusu organizacji pożytku publicznego.

Art. 25.

W organizacji pożytku publicznego mogą wykonywać pracę poborowi skierowani do odbycia służby zastępczej, na zasadach i w trybie określonym w odrębnych przepi­sach.

Art. 26.

Jednostki publicznej radiofonii i telewizji umożliwiają organizacjom pożytku pu­blicznego nieodpłatne informowanie o ich działalności na zasadach określonych w przepisach odrębnych.

Art. 27.

Podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych może przekazać 1% podatku obliczonego zgodnie z odrębnymi przepisami na rzecz wybranych przez siebie organizacji pożytku publicz­nego.

WOLONTARIAT

Art. 42.

1. Wolontariusze mogą wykonywać, na zasadach określonych w niniejszym roz­dziale, świadczenia, odpowiadające świadczeniu pracy, na rzecz:

1) organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 w zakresie ich działalności statutowej, w szczególności w zakresie działal­ności pożytku publicznego,

2) organów administracji publicznej, z wyłączeniem prowadzonej przez nie działalności gospodarczej,

3) jednostek organizacyjnych podległych organom administracji publicznej lub nadzorowanych przez te organy, z wyłączeniem prowadzonej przez te jed­nostki działalności gospodarczej

- zwanych dalej „korzystającymi".

2. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do wolontariuszy wyko­nujących na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej świadczenia na rzecz organiza­cji międzynarodowych, jeżeli postanowienia umów międzynarodowych nie sta­nowią inaczej.

Art. 43.

Wolontariusz powinien posiadać kwalifikacje i spełniać wymagania odpowiednie do rodzaju i zakresu wykonywanych świadczeń, jeżeli obowiązek posiadania takich kwalifikacji i spełniania stosownych wymagań wynika z odrębnych przepisów.

Art. 44.

1. Świadczenia wolontariuszy są wykonywane w zakresie, w sposób i w czasie określonym w porozumieniu z korzystającym. Porozumienie powinno zawierać postanowienie o możliwości jego rozwiązania.

2. Na żądanie wolontariusza, korzystający jest obowiązany potwierdzić na piśmie treść porozumienia, o którym mowa w ust. 1, a także wydać pisemne zaświad­czenie o wykonaniu świadczeń przez wolontariusza, w tym o zakresie wykony­wanych świadczeń.

3. Na prośbę wolontariusza korzystający może przedłożyć pisemną opinię o wyko­naniu świadczeń przez wolontariusza.

4. Jeżeli świadczenie wolontariusza wykonywane jest przez okres dłuższy niż 30 dni porozumienie powinno być sporządzone na piśmie.

Prawa wolontariusza

Art. 45.

1. Korzystający ma obowiązek:

1) informować wolontariusza o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa związa­nym z wykonywanymi świadczeniami oraz o zasadach ochrony przed za­grożeniami;

2) zapewnić wolontariuszowi, na dotyczących pracowników zasadach określo­nych w odrębnych przepisach, bezpieczne i higieniczne warunki wykony­wania przez niego świadczeń, w tym - w zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń związanych z ich wykonywaniem - odpowiednie środki ochrony indywidualnej;

3) pokrywać, na dotyczących pracowników zasadach określonych w odrębnych przepisach, koszty podróży służbowych i diet.

2. Korzystający może pokrywać, na dotyczących pracowników zasadach określo­nych w odrębnych przepisach także inne niezbędne koszty ponoszone przez wolontariusza, związane z wykonywaniem świadczeń na rzecz korzystającego.

3. Korzystający może pokrywać koszty szkoleń wolonatariuszy w zakresie wyko­nywanych przez nich świadczeń określonych w porozumieniu, o którym mowa w art. 44 ust. 1.

4. Wolontariusz może, w formie pisemnej pod rygorem nieważności, zwolnić ko­rzystającego w całości lub w części z obowiązków wymienionych w ust. 1pkt 3.

Art. 46.

1. Wolontariuszowi mogą przysługiwać świadczenia zdrowotne na zasadach prze­widzianych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.

2. Wolontariuszowi przysługuje zaopatrzenie z tytułu wypadku przy wykonywaniu świadczeń o których mowa w art. 42, na podstawie odrębnych przepisów, z za­strzeżeniem ust. 3.

3. Wolontariuszowi, który wykonuje świadczenia przez okres nie dłuższy niż 30 dni, korzystający zobowiązany jest zapewnić ubezpieczenie od następstw nie­szczęśliwych wypadków.

Art. 47.

Korzystający ma obowiązek poinformować wolontariusza o przysługujących mu prawach i ciążących obowiązkach oraz zapewnić dostępność tych informacji.

Art. 48.

Jeżeli porozumienie zawarte między korzystającym, o którym mowa w art. 42 ust. 1 pkt 2 i 3 a wolontariuszem dotyczy wydelegowania wolontariusza w celu wykony­wania przez niego świadczeń na terytorium innego państwa, na podstawie umowy międzynarodowej wiążącej Rzeczpospolitą Polską, wolontariuszowi przysługuje prawo do świadczeń i pokrycia kosztów ogólnie przyjętych w stosunkach danego rodzaju, chyba że umowy międzynarodowe stanową inaczej.

11.06.2005

USTAWA

z dnia 20 kwietnia 2004 r.

o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

Art. 24. 1. Marszałek województwa lub starosta (zadania z zakresu promocji zatrudnienia realizuje tylko powiat i województwo) mogą zlecać realizację zadań z zakresu promocji za­trudnienia i aktywizacji zawodowej bezrobotnych, po­szukujących pracy i osób zagrożonych zwolnieniem z pracy:

1) jednostkom samorządu terytorialnego;

2) organizacjom pozarządowym statutowo zajmują­cym się problematyką rynku pracy;

3) związkom zawodowym;

4) organizacjom pracodawców;

5) instytucjom szkoleniowym;

6) agencjom zatrudnienia.

2. Zlecanie realizacji zadań może być dokonywane w ramach posiadanych na ich realizację środków w formie:

1) powierzenia wykonywania zadań;

2) wspierania realizacji zadań.

3. Powierzanie wykonywania zadań i wspieranie realizacji zadań odbywa się po przeprowadzeniu otwartego konkursu ofert.

4. Powierzenie wykonywania zadań może nastąpić w innym trybie niż określony w ust. 3, jeżeli określone zadanie można zrealizować efektywniej, przez zakup usług na zasadach i w trybie określonych w przepi­sach o zamówieniach publicznych.

5. Zlecanie realizacji zadań nie może dotyczyć spraw podlegających rozstrzygnięciu w drodze decyzji administracyjnej.

6. Wolontariusze mogą wykonywać świadczenia w zakresie realizacji zadań obejmujących usługi rynku pracy na rzecz podmiotów określonych w ust. 1 pkt 1—4 na zasadach określonych w przepisach o dzia­łalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

7. Minister właściwy do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, warunki zlecania realizacji zadań z zakresu promocji zatrudnienia i aktywizacji za­wodowej oraz tryb przekazywania środków finanso­wych na ten cel, uwzględniając sytuację na lokalnych rynkach pracy oraz racjonalną gospodarkę środkami publicznymi.

Art. 25. Otwarty konkurs ofert realizacji zadań z za­kresu promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej odbywa się przy uwzględnieniu zasady pomocniczości, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności.

Art. 26. 1. Podmioty, o których mowa w art. 24 ust. 1, mogą z własnej inicjatywy wystąpić z ofertą re­alizacji zadania, zwaną dalej „ofertą".

2. Marszałek województwa lub starosta w terminie nieprzekraczającym 2 miesięcy od dnia złożenia oferty:

1) rozpatruje celowość zlecenia określonego zada­nia, biorąc pod uwagę stopień, w jakim oferta od­powiada priorytetom zadań z zakresu promocji za­trudnienia i aktywizacji zawodowej i daje gwaran­cję realizacji zadań zgodnie z obowiązującymi standardami, oraz posiadane środki na realizację tych zadań;

2) podejmuje decyzję w przedmiocie celowości zle­cenia realizacji tego zadania, a w przypadku stwierdzenia tej celowości, informuje składające­go ofertę o przybliżonym terminie wszczęcia kon­kursu ofert.

Art. 27. 1. Marszałek województwa lub starosta za­mierzający zlecić realizację zadania ogłasza otwarty konkurs ofert z terminem składania ofert nie krótszym niż 30 dni.

2. Ogłoszenie otwartego konkursu ofert powinno zawierać informacje o:

1) rodzaju zadania;

2) wysokości środków finansowych na realizację za­dania;

3) warunkach przekazywania środków finansowych na realizację zadania;

4) terminie i warunkach realizacji zadania;

5) terminie składania ofert;

6) terminie i trybie wyboru oferty oraz kryteriach sto­sowanych przy wyborze oferty.

3. Ogłoszenie otwartego konkursu ofert zamiesz­cza się, w zależności od rodzaju zadania, w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim lub lokalnym oraz w Biulety­nie Informacji Publicznej, jak również na tablicy ogło­szeń w siedzibie organu zlecającego realizację zadania w miejscu przeznaczonym na ogłoszenia. Ogłoszenie może byç ponadto rozpowszechniane w inny sposób zapewniający dostęp do informacji potencjalnym ofe­rentom, w tym, w miarę możliwości, z użyciem po­wszechnie dostępnych sieci teleinformatycznych.

Art. 28. 1. Oferta podmiotu, o którym mowa w art. 24 ust. 1, powinna zawierać:

1) szczegółowy zakres rzeczowy proponowanego do realizacji zadania;

2) termin i miejsce realizacji zadania;

3) kalkulację przewidywanych kosztów realizacji za­dania;

4) informacje o posiadanych zasobach rzeczowych i kadrowych zapewniających realizację zadania;

5) informacje o wysokości środków finansowych własnych albo pozyskanych z innych źródeł na re­alizację danego zadania;

6) informację o wcześniejszej działalności podmiotu składającego ofertę w zakresie, którego dotyczy zadanie.

2. Marszałek województwa lub starosta ogłaszają­cy otwarty konkurs ofert może uzależnić rozpatrzenie oferty od złożenia, w wyznaczonym terminie, dodatko­wych informacji lub dokumentów, dostępnych upraw­nionemu podmiotowi składającemu ofertę.

Art. 29. 1. Warunkiem rozpatrzenia oferty jest:

1) zamieszczenie w ofercie precyzyjnie sporządzone­go opisu planowanego działania;

2) dołączenie aktualnego odpisu potwierdzającego wpis do właściwej ewidencji lub rejestru, dotyczą­cego statusu prawnego podmiotu i prowadzonej przez niego działalności;

3) przedstawienie sprawozdania finansowego i me­rytorycznego z działalności podmiotu za ubiegły

rok lub w przypadku dotychczasowej krótszej dzia­łalności — za okres tej działalności.

2. Przepisów ust. 1 pkt 2 i 3 nie stosuje się do jed­nostek samorządu terytorialnego.

Art. 30. 1. Marszałek województwa lub starosta przy rozpatrywaniu ofert bierze pod uwagę:

1) zgłoszone możliwości realizacji zadania;

2) przedstawioną we wniosku kalkulację kosztów re­alizacji zadania, uwzględniając relację przedsta­wionych kosztów do zakresu rzeczowego zadania;

3) zadeklarowany udział środków finansowych wła­snych albo pozyskanych z innych źródeł na reali­zację zadania;

4) analizę i ocenę realizacji zadań zleconych w okre­sie poprzednim, z uwzględnieniem rzetelności i terminowości ich realizacji oraz sposobu rozlicze­nia otrzymanych na ten cel środków;

5) wysokość środków finansowych niezbędnych do realizacji zadania.

2. Marszałek województwa lub starosta ogłaszają­cy otwarty konkurs ofert jest obowiązany w uzasad­nieniu wyboru oferty ustosunkować się do spełniania przez oferenta warunków określonych w ogłoszeniu, o którym mowa w art. 27 ust. 2.

Art. 31. 1. Oferty sporządzone wadliwie albo nie­kompletne pozostają bez rozpatrzenia.

2. Wyniki otwartego konkursu ofert oraz warunki zlecenia realizacji zadania podaje się do wiadomości publicznej.

3. Wyłoniony w drodze otwartego konkursu ofert podmiot zawiera umowę o realizację zadania.

Art. 32. 1. Podmiot, o którym mowa w art. 24 ust. 1, przyjmujący zlecenie realizacji zadania zobo­wiązuje się do wykonania zadania w zakresie i na wa­runkach określonych w umowie o realizację zadania, a marszałek województwa lub starosta zlecający reali­zację zadania — do przekazania określonych środków finansowych w formie dotacji celowej.

2. Umowa o realizację zadania jest sporządzana w formie pisemnej pod rygorem nieważności i powin­na określać w szczególności:

1) szczegółowy opis zadania i termin jego realizacji;

2) wysokość dotacji, tryb i terminy jej przekazywania;

3) tryb sprawdzania sposobu realizacji zadania;

4) sposób rozliczenia udzielonej dotacji i warunki zwrotu niewykorzystanej części dotacji;

5) konsekwencje niezgodnego z przeznaczeniem wy­korzystania dotacji lub niedotrzymania innych wa­runków umowy.

3. Umowę o realizację zadania zawiera się na czas określony, uzależniony od rodzaju zleconego zadania, nie dłuższy jednak niż 3 lata.

4. Podmiot przyjmujący zlecenie jest obowiązany do wyodrębnienia w ewidencji księgowej środków otrzymanych na realizację umowy.

5. Wysokość dotacji, o której mowa w ust. 1, nie może przewyższać kwoty koniecznej do pokrycia kosz­tów poniesionych na realizację zadań, o których mo­wa w art. 24 ust. 1.

USTAWA

z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej

Art. 25.

1. Organy administracji rządowej i samorządowej, zwane dalej „organami", mogą zlecać realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na fi­nansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania:

1) organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej,

2) osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym działającym na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospoli­tej Polskiej, stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznanio­wych oraz o gwarancji wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statu­towe obejmują prowadzenie działalności w zakresie pomocy społecznej

- zwanym dalej „podmiotami uprawnionymi".

2. Zlecenie realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej nie może obejmować ustalania uprawnień do świadczeń, opłacania składek na ubezpieczenia społecz­ne i zdrowotne oraz wypłaty świadczeń pieniężnych.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do:

1) partii politycznych;

2) związków zawodowych i organizacji pracodawców;

3) samorządów zawodowych;

4) fundacji utworzonych przez partie polityczne.

4. Zlecenie realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej odbywa się po uprzed­nim przeprowadzeniu konkursu ofert.

Art. 26.

Konkurs ofert realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej odbywa się przy uwzględnieniu zasady pomocniczości, efektywności, uczciwej konkurencji i jawno­ści.

Art. 27.

1. Podmioty uprawnione mogą z własnej inicjatywy wystąpić z ofertą realizacji za­dania z zakresu pomocy społecznej, zwaną dalej „ofertą".

2. Oferta, o której mowa w ust. 1, może dotyczyć także zadania realizowanego do­tychczas przez inny podmiot.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 i 2, organ w terminie nieprzekraczającym 2 miesięcy:

1) rozpatruje celowość zlecenia określonego zadania podmiotom uprawnio­nym, biorąc pod uwagę stopień, w jakim oferta odpowiada priorytetom za­dań z zakresu pomocy społecznej, daje gwarancję realizacji zadania zgodnie z obowiązującymi standardami, środki dostępne na realizację określonego zadania i korzyści wynikające z realizacji zadania przez te podmioty;

2) podejmuje decyzję, a w przypadku stwierdzenia celowości realizacji okre­ślonego zadania z zakresu pomocy społecznej przez podmioty uprawnione informuje składającego ofertę o przybliżonym terminie wszczęcia konkursu ofert.

Art. 28.

1. Organ planujący zlecenie realizacji zadania podmiotom uprawnionym ogłasza otwarty konkurs ofert z terminem składania ofert nie krótszym niż 30 dni.

2. Ogłoszenie o otwartym konkursie ofert powinno zawierać informacje o:

1) rodzaju zadania;

2) wysokości dotacji na realizację zadania;

3) warunkach przyznawania dotacji;

4) terminie i warunkach realizacji zadania;

5) terminie składania ofert;

6) terminie, trybie i kryteriach stosowanych przy wyborze oferty.

3. Ogłoszenie o otwartym konkursie ofert zamieszcza się, w zależności od rodzaju zadania, w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim lub lokalnym oraz w Biuletynie Informacji Publicznej, jak również na tablicy ogłoszeń w siedzibie organu zleca­jącego realizację zadania w miejscu przeznaczonym na ogłoszenia. Ogłoszenie może być ponadto rozpowszechniane w inny sposób zapewniający dostęp do in­formacji potencjalnym oferentom, w tym, w miarę możliwości, z użyciem po­wszechnie dostępnych sieci teleinformatycznych.

4. W ogłoszeniu o otwartym konkursie ofert organ planujący zlecić realizację zada­nia zamieszcza informacje o zrealizowanych w bieżącym roku i w roku po­przednim zadaniach tego samego rodzaju oraz o koszcie ich realizacji, przy udziale podmiotów uprawnionych, ze szczególnym uwzględnieniem dotacji przekazanych tym podmiotom.

Art. 29.

1. Oferta podmiotu uprawnionego powinna zawierać:

1) szczegółowy zakres rzeczowy proponowanego do realizacji zadania zawie­rający opis planowanego działania;

2) informacje o terminie i miejscu realizacji zadania;

3) kalkulację przewidywanych kosztów realizacji zadania;

4) informacje o posiadanych zasobach rzeczowych i kadrowych zapewniają­cych realizację zadania;

5) informacje o wysokości środków finansowych własnych albo pozyskanych z innych źródeł na realizację danego zadania;

6) informację o wcześniejszej działalności podmiotu składającego ofertę w za­kresie, którego dotyczy zadanie;

7) inne informacje wymagane zgodnie z ogłoszeniem o otwartym konkursie ofert.

2. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze roz­porządzenia, wzór oferty podmiotu uprawnionego, uwzględniając konieczność podania pełnych informacji dotyczących składanej oferty.

Art. 30.

Warunkiem rozpatrzenia oferty jest:

1) zamieszczenie w ofercie informacji, o których mowa w art. 29 ust. 1;

2) dołączenie aktualnego odpisu potwierdzającego wpis do właściwej ewiden­cji lub rejestru dotyczących statusu prawnego uprawnionego podmiotu i prowadzonej przez niego działalności;

3) przedstawienie sprawozdania finansowego i merytorycznego z działalności podmiotu za ubiegły rok lub - w przypadku dotychczasowej krótszej dzia­łalności - za okres tej działalności.

Art. 31.

1. Przy rozpatrywaniu ofert organ ogłaszający konkurs:

1) dokonuje oceny zgłoszonych możliwości realizacji zadania przez podmioty uprawnione;

2) uwzględnia zadeklarowaną przez podmiot uprawniony jakość działania i kwalifikacje osób, przy udziale których podmiot uprawniony ma realizować zadanie;

3) dokonuje oceny przedstawionej we wniosku kalkulacji kosztów realizacji zadania, w tym w relacji do zakresu rzeczowego zadania;

4) uwzględnia zadeklarowany udział środków finansowych własnych albo po­zyskanych z innych źródeł na realizację zadania;

5) uwzględnia analizę i ocenę realizacji zadań zleconych podmiotowi upraw­nionemu w okresie poprzednim, biorąc pod uwagę rzetelność i terminowość oraz sposób rozliczenia otrzymanych na ten cel środków;

6) uwzględnia wysokość dotacji, która jest przeznaczona na realizację zadania.

2. Organ ogłaszając otwarty konkurs ofert jest obowiązany w uzasadnieniu wyboru oferty ustosunkować się do spełniania przez podmiot uprawniony wymogów określonych w ustawie oraz w ogłoszeniu, o którym mowa w art. 28.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się również w przypadku, gdy w wyniku ogłoszenia otwartego konkursu ofert została zgłoszona jedna oferta.

Art. 32.

1. Organ ogłaszający otwarty konkurs ofert może powołać zespół opiniujący oferty w celu przedłożenia propozycji co do wyboru oferty.

2. Oferty sporządzone wadliwie albo niekompletne co do wymaganego zestawu dokumentów lub informacji pozostają bez rozpatrzenia.

3. Wyniki otwartego konkursu ofert oraz warunki zlecenia realizacji zadania podaje

się do wiadomości publicznej.

4. Wyłoniony w drodze otwartego konkursu ofert podmiot zawiera umowę o reali­zację zadania.

Art. 33.

1. Podmiot przyjmujący zlecenie realizacji zadania zobowiązuje się do wykonania zadania w zakresie i na zasadach określonych w umowie o realizację zadania, a organ zlecający realizację zadania do przekazania określonych środków finan­sowych w formie dotacji.

2. Umowa o realizację zadania jest sporządzana w formie pisemnej i określa:

1) szczegółowy opis zadania i termin jego realizacji;

2) dotację celową należną podmiotowi realizującemu zadanie i tryb płatności;

3) tryb kontroli realizacji zadania;

4) sposób rozliczenia udzielonej dotacji celowej i zasady zwrotu niewykorzy­stanej części dotacji.

3. Umowa niespełniająca wymogów określonych w ust. 2 jest nieważna.

4. Umowę o realizację zadania z zakresu pomocy społecznej zawiera się na czas określony, uzależniony od rodzaju zleconego zadania, nie dłuższy jednak niż 5 lat.

5. Zadanie z zakresu pomocy społecznej nie może być realizowane przez podmiot niebędący stroną umowy, chyba że umowa przewiduje taką możliwość.

6. Podmiot przyjmujący zlecenie jest obowiązany do wyodrębnienia w ewidencji księgowej środków otrzymanych na realizację umowy.

7. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze roz­porządzenia, ramowy wzór umowy o realizację zadania z zakresu pomocy spo­łecznej, uwzględniając konieczność zapewnienia pełnych informacji dotyczą­cych wykonania zlecenia.

Art. 34.

Organ zlecający realizację zadania z zakresu pomocy społecznej dokonuje okresowej kontroli i oceny realizacji zadania, w szczególności badając:

1) stan realizacji zadania;

2) efektywność, rzetelność i jakość realizacji zadania;

3) prawidłowość wykorzystania dotacji na realizację zadania;

4) prawidłowość prowadzonej dokumentacji dotyczącej realizacji zadania.

Art. 35.

1. Podmiot przyjmujący zlecenie realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej jest obowiązany do złożenia sprawozdania z jego realizacji.

2. Okresem sprawozdawczym jest rok budżetowy.

3. W przypadku zawarcia umowy na okres krótszy niż rok, okresem sprawozdaw­czym jest okres, na który umowa została zawarta.

4. Sprawozdanie z realizacji zadania powinno zostać sporządzone w terminie 30 dni po upływie okresu, na który umowa została zawarta.

5. W przypadku gdy umowa została zawarta na czas dłuższy niż okres sprawoz­dawczy lub jest wykonywana przez okres dłuższy niż okres sprawozdawczy, podmiot wykonujący zadanie przedstawia podmiotowi zlecającemu realizację zadania sprawozdanie z realizacji zadania w terminie 30 dni po upływie każdego roku budżetowego oraz w terminie 30 dni po upływie okresu, na który umowa została zawarta.

6. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze roz­porządzenia, wzór sprawozdania, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając ko­nieczność zapewnienia pełnych informacji dotyczących wykonania zlecenia.

w szczególności tam, gdzie uczyliśmy się o reformie admiinistracji publicznej, w okresie kiedy powstawały jednostki samorządu terytorialnego.

Wertykalny <łac. verticalis = pionowy> pionowy, tworzący z płaszczyzną poziomą kąt prosty.

Mieliśmy bowiem jednolitą administrację państwową, zcentralizowaną i wyniku reformy doszło do istotnych przemieszczeń. Administracja ta została podzielona na dwa sektory (segmenty): sektor administracji rządowej i sektor administracji samorządowej. Administracja rządowa jest zcentralizowana, zaś administracja samorządowa ze swej istoty (korporacyjności) - zdecentralizowaną.

Jak budować tę administrację, aby działała zgodnie z zasadą pomocniczości.

„Prawo o stowarzyszeniach”, „Ustawa o fundacjach”, „Prawo o zgromadzeniach”.

Chodzi tu o sektor gospodarczy oraz organizacji pozarządowych.

W skrócie mówimy o tych jednostkach „kościelne osoby prawne”.

W tym przypadku istnieje bowiem niebezpieczeństwo, że nastąpi tzw. przepąpowywanie pieniędzy z budżetu do takiej fundacji.

Art. 3. 3. mówi o kościelnych osobach prawnych oraz stowarzyszeniach jednostek samorządu terytorialnego.

Jeżeli obywatele chcą coś zrobić, to dajmy im szansę wykazania się.

Art. 5. ust. 3.

Patrz art. 16 ustawy.

1


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
510 511
510
EW kaplan 510 przekrój A2
!430 Obwod RLCid 510 Nieznany (2)
510
MAN TG 510 A
510 Konstrukcje murowe
510
510
510
Brother Fax 510 Plus Home Fax Parts Manual
510
510
NTC privileg OKOMAT 510 SN, KODY Pralek i inne

więcej podobnych podstron