Andragogika cw, Studia, Andragogika


Andragogika ćwiczenia

  1. CZŁOWIEK DOROSŁY W RÓŻNYCH SYTUACJACH ŻYCIA I PRACY

  1. Wczesna dorosłość

a) ważne zdarzenia życiowe

- człowiek podejmuje najważniejsze decyzje i ustala swoje miejsce w społeczeństwie

- podjęcie i wykonywanie pracy zawodowej

- założenie rodziny

- zmiana pracy lub pozycji zawodowej (specjalizacja, funkcje kierownicze itp.)

- zmiana miejsca zamieszkania, środowiska społecznego

- studia

b) specyficzne zadania rozwojowe

- zakończenie nauki szkolnej i przygotowanie się do zawodu

- podjęcie pracy zawodowej

- rozwój zdolności do intymnych stosunków emocjonalnych i miłości

- wybór małżonka, uczenie się współżycia z nim

- założenie rodziny

- wychowywanie dzieci

- organizacja i prowadzenie domu

- podjęcie obowiązków obywatelskich i społecznych

- znalezienie odpowiadającej sobie grupy społecznej

- wypracowanie własnej filozofii życia

- sformułowanie wizji własnej przyszłości

- nawiązanie stosunków z mentorem tj. osobą ułatwiającą start życiowy z pozycji przyjaznego eksperta i protektora

c) nowe role

- ojciec/matka

- żona/mąż

- pracownik/pracodawca/współpracownik

- student

- obywatel

d) napotykane problemy

- usamodzielnienie się materialne i emocjonalne (podjęcie pracy, założenie rodziny)

- dylemat pomiędzy rolą żony-matki a pracownika

- brak partnera lub rozczarowanie dotychczasowym partnerem

- bezrobocie

- nałogi

  1. Wiek średni

a) ważne zdarzenia życiowe

- impulsy do dalszego rozwoju

- stabilizacja, polegająca na umacnianiu wypracowanej wcześniej struktury życia, a główne jej elementy to własna rodzina i zapoczątkowana kariera zawodowa

- początek kariery zawodowej

- kierowanie karierą

- osiągnięcie zamierzonego standardu życia

- dzieci dorastają i opuszczają dom rodzinny- syndrom „opuszczonego gniazda”

- przekroczenie 40-tki jako granica dwóch epok życia

- stagnacja w życiu małżeńskim, w rozwoju zawodowym i postępach kariery

- utrata sensu życia

b) specyficzne zadania rozwojowe

- branie na siebie większej niż dotąd odpowiedzialności za ważne sprawy, większej niż w młodości obowiązków społecznych

- rozwiązanie dylematu: praca dla przyszłych pokoleń czy stagnacja

- nadanie własnemu życiu większej pełni i dopomożenie w tym współmałżonkowi

- dalszy rozwój zawodowy, kierowanie karierą

- osiągnięcie zamierzonego standardu życia

- wspomaganie rozwoju i startu życiowego dorastających dzieci

- opieka nad starzejącymi się rodzicami

- pogodzenie się z oznakami nadchodzącej starości

- uczenie się godzenia fundamentalnych przeciwieństw w sposób konstruktywny do sytuacji życiowych

- godzenie bycia z innymi i z samym sobą

- uczenie się godzenia fundamentalnych przeciwieństw w sposób odpowiadający aktualnej sytuacji życiowej (młodość - starość, twórczość - destrukcja, męskość - kobiecość, przywiązanie - odosobnienie)

c) nowe role

- babcia/dziadek

- mentor

- opiekun

- teść/ teściowa

- wspomaganie rozwoju młodego pokolenia

- przekazywanie dzieciom swoich doświadczeń życiowych

- zdobycie pozycji przed młodszymi, silniejszymi konkurentami

- rozwój duchowy na świat wewnętrzny

- rozumienie warunków i potrzeb innych, w tym własnych dzieci

d) napotykane problemy

- ubytek sił i niektórych sprawności

- menopauza u kobiet, andropauza u mężczyzn

- stagnacja w życiu małżeńskim (małżonkowie stają się sobie bardziej obcy lub odkrywają nowe uroki głębokiej przyjaźni)

- stagnacja w rozwoju zawodowym i postępach kariery

- utrata sensu życia

- kryzys pustego gniazda - przeżywany przez matki, których dzieci wyrosły i opuściły dom, odbierając treść i sens ich dalszemu życiu; ale dla niektórych to okres radosny, pozwalający się zająć wieloma sprawami, które dotąd były zaniedbywane

- kryzys wieku średniego

- dylematy: czy zmienić pracę? co zmienić w sobie? co powinienem robić inaczej niż dotąd?

- rodzaje ucieczki od niezadowalającej sytuacji życiowej :

*dystansowanie się, które przynosi ulgę

*szukanie nowości - zmiana pracy, miejsca zamieszkania, współmałżonka

* ”zmiana scenariusza” - próba grania roli życiowej w inny niż dotąd sposób

* „ucieczka w fantazję” - np. sięganie po narkotyki

  1. Starość

- przeorganizowanie przez jednostkę swojej aktywności w związku z przejściem na emeryturę w taki sposób, że zerwane kontakty z miejscem pracy zostają zastąpione przez wieloraką aktywność w różnych organizacjach, w społeczności lokalnej itp.

- koncentracja na wąskiej dziedzinie nowej aktywności, np. w ramach rodziny (gotowanie, opieka nad wnukami)

- świadome wyłączenie się z kontaktów społecznych, są mało aktywni, ale pogodni, a swe zainteresowania realizują bez włączania się w sieć interakcji

- wejście w ostatnią fazę życia jako smutny koniec, schodzenia w dół

- witana z radością jako początek nowego okresu, fazy większej wolności i satysfakcji, nowych planów

- nie powoduje żadnych istotnych zmian dotychczasowej struktury życia, samopoczucia itp.

- oznacza utratę niezwykle ważnej dziedziny aktywności i jak gdyby części własnej osoby, jest to strata bolesna i trudna, doświadczają jej ludzie, którzy identyfikowali się ze swoją pracą, widzieli w niej sens życia

a) ważne zdarzenia życiowe

- wyparcie przez rodziny wielopokoleniowe

- izolacja/ integracja

- strata bliskich osób

- emerytura

b) specyficzne zadania rozwojowe

- przystosowanie się do życia w określonych warunkach

- dojrzała postawa wobec śmierci

- podjęcie zadań związanych z emeryturą

- włączenie się do grupy rówieśników

- utrzymanie zainteresowań światem

- przystosowanie się do rosnących ograniczeń fizycznych

- przystosowanie się do straty bliskich osób

- wypracowanie dojrzałej postawy wobec śmierci

c) nowe role

- nowe role związane z emerytura

- włączenie się do grupy rówieśniczej

- opiekun rodziny

- „Dom Seniora”

d) napotykane problemy

- niezrozumienie ze strony młodego pokolenia

- postęp techniczny

- ograniczenia fizyczne

- zbyt mała emerytura

Edukacja to potężne narzędzie służące aktywizacji osób starszych, wspierające ich uczestnictwo w życiu społecznym. Dzięki niej wzrasta pozytywna ocena jakości życia, a młodsze pokolenia mogą czerpać z doświadczenia seniorów. Wspieranie interakcji między generacjami to wielka wartość nauki przez całe życie, która może przyjąć różne formy i korzystać z całej gamy narzędzi.

Pojęcie lifelong learning, czyli nauki przez całe życie, oznacza różne metody uczenia się i zdobywania nowych kwalifikacji. Mona je podzielić na trzy kategorie:

1. Edukacja formalna: zazwyczaj oferowana przez instytucje szkolne lub szkoleniowe, ustrukturyzowana. Nauka formalna prowadzi zazwyczaj to uzyskania stopnia naukowego, albo certyfikatu ukończenia danej szkoły. Z punktu widzenia uczącego się jest intencjonalna.

2. Edukacja nieformalna: może mieć miejsce zarówno w instytucji edukacyjnej, jak i poza nią; przeznaczona jest dla osób w różnym wieku. W jej centrum jest ustrukturyzowana, zorganizowana działalność edukacyjna. Ten typ edukacji jest intencjonalny z punktu widzenia uczącego się, ale nie prowadzi do przyznania żadnych formalnych certyfikatów.

3. Nauka w codziennym życiu: jest wynikiem codziennych działań i doświadczeń człowieka, związanych z pracą, rozrywką i życiem rodzinnym. Zazwyczaj nie jest ustrukturyzowana, a wielu przypadkach uczący się nawet nie zdają sobie sprawy z tego, że w wielu sytuacjach uczą się.

Ponieważ nauka może przybierać tak różne formy, najważniejszą zasadą edukacji przez całe życie jest skierowanie działań do konkretnego ucznia, tak, żeby zapewnić dostarczenie najwyższej jakości usług dla każdego na równych zasadach. Oczywiście nie odnosi się tylko do edukacji osób starszych, ale oznacza regularne podejmowanie wysiłków edukacyjnych, na różnych etapach życia. Na poniższym wykresie widać, jakie rodzaje edukacji dominują w różnych grupach wiekowych (wśród osób dorosłych, od 25 roku życia, czyli zazwyczaj już po ukończeniu studiów). Ogólnym trendem jest to, że wraz z

wiekiem spada odsetek osób uczących się, co widoczne jest szczególnie, jeżeli chodzi o edukację formalną (z ok. 11% wśród młodych dorosłych, do tylko 1% wśród osób w wieku około emerytalnym).

Potrzeby edukacyjne osób starszych

Bardzo ważnym czynnikiem warunkującym powodzenie edukacyjne jest motywacja uczącego się. Dla grupy osób starszych szczególnie, ponieważ większość z nich ma za sobą karierę zawodową i wiele lat nauki szkolnej i z rezerwą odnosi się do pomysłu angażowania się w kolejne edukacyjne inicjatywy.

Seniorzy zazwyczaj z większym entuzjazmem odnoszą się do projektów, dzięki którym mogą nauczyć się rzeczy, które oceniają jako przydatne, szczególnie w kontekście życia codziennego. Poza tym, bardzo ważne jest dla nich poczucie, że założone rezultaty znajdują się w zasięgu ich możliwości. Przy projektowaniu programów przeznaczonych dla osób starszych warto równie zapewnić im dużą swobodę wyboru przedmiotów oraz sposobu nauki, niezależnie od tego, czy będzie to nauka dla zdobycia wiedzy, umiejętności czy po prostu nauka jako forma aktywności, będąca celem samym w sobie.

Ciekawe jest to, że preferencje i potrzeby edukacyjne osób starszych różnią się równie wewnątrz tej grupy i zmieniają z wiekiem. Według badań przeprowadzonych w 2006 roku, grupa osób w podeszłym wieku najbardziej interesuje się kwestiami związanymi z ich osobistym samopoczuciem, zachowaniem zdrowia oraz bezpieczeństwem. Oprócz tego, poświęcają uwagę polityce i kulturze, starając się lepiej zrozumieć otaczający ich świat. Natomiast młodsi emeryci (oraz osoby w wieku przedemerytalnym) chętniej uczą się języków obcych i chętniej poznają zupełnie nowe rzeczy, których jeszcze nie mieli okazji

poznać, a są im przydatne, szczególnie w trakcie podróżowania. Wyrażają równie zainteresowanie nowymi technologiami, równie komputerowymi, co po części jest związane z tym, że są nadal aktywni zawodowo. Te oczekiwania trzeba wziąć pod uwagę przygotowując edukacyjną ofertę dla seniorów, ale oprócz tego, warto zdać sobie sprawę, że istnieje cała grupa przedmiotów i umiejętności, o których osoby starsze nie wiedzą i nie zdają sobie sprawy z ich przydatności. Te dziedziny trzeba równie starać się im przybliżyć, szczególnie jeżeli chodzi o dostęp do zasobów wiedzy i informacji o usługach, które mogą

poprawić jakość ich życia.

Odpowiedź na życiowe wyzwania

Uczenie się praktycznych umiejętności jest dla osób starszych bardzo ważne, ponieważ często po osiągnięciu pewnego wieku wkraczają w zupełnie nowe dla siebie sytuacje. Takimi punktami zwrotnymi może być przejście na emeryturę, opuszczenie domu przez dorosłe dzieci, pogorszenie zdrowia czy śmierć współmałżonka. Pojawiają się wtedy nowe wyzwania, z którymi trzeba poradzić sobie samodzielnie, takie, jak zarządzanie finansami, organizowanie transportu (brak prawa jazdy), korzystanie z nowych sprzętów domowych. Poza tym osoby starsze dostrzegają zmiany zachodzące w nich samych wraz z upływem czasu i to właśnie one tworzą nowe edukacyjne potrzeby. Wystąpienie różnych form

niepełnosprawności zmusza do niwelowania ich skutków, a pogarszające się zdrowie zachęca do większej troski o własne bezpieczeństwo. Natomiast w grupie 56- latków najwięcej osób

zainteresowanych jest organizacją czasu wolnego i podróży. Nie należy zapominać, że nauka i zaangażowanie w wartościowe działania ma dobroczynny wpływ na zdrowie, satysfakcję z życia, długowieczność oraz stymulowanie aktywności umysłowej.

Bariery (nie) do przeskoczenia

Wielość barier, jakie pokonać muszą osoby starsze odzwierciedla różnorodność tej grupy. Wiele problemów, które przeszkadzają seniorom w kontynuacji nauki, związanych jest z ich stanem zdrowia: pogarszającym się wzrokiem, słuchem i trudnościami z poruszaniem się. Poza tym pamięć i możliwości przyswajania nowych informacji są ograniczone, co jednak nie oznacza, że osoby starsze nie mogą uczyć się nowych rzeczy; po prostu potrzebują na to więcej czasu i innego podejścia.

Wcześniejsza edukacja wpływa przede wszystkim na motywację uczących się, zarówno w sposób pozytywny, jak i negatywny. Z jednej strony, osoby dobrze wykształcone są jednocześnie bardziej otwarte na dalszą naukę i świadome swoich potrzeb. Z drugiej, są ju zmęczeni wieloletnią nauką i zainteresują się tylko projektami, które odpowiadają ich potrzebom i są łatwo dostępne, równie w kontekście fizycznego położenia blisko domu. Badania pokazały równie, że kobiety w starszym wieku częściej angażują się w inicjatywy edukacyjne niż mężczyźni. W kontekście polskim, szczególne znaczenie

ma brak środków na opłacanie nauki. Niskie emerytury nie zachęcają do poświęcania znaczących kwot na naukę. Z drugiej strony dofinansowanie państwowe dla edukacji w późnym wieku nie może się odbywać kosztem młodego pokolenia. Finansując naukę dorosłych w wieku emerytalnych trzeba stosować dostosowane do ich potrzeb narzędzia i oferować specjalny pakiet usług. Problem polega na tym, że takie podejście zamiast wyróżniać starszych uczniów niepotrzebnie ich stygmatyzuje i izoluje od młodszych

pokoleń. Wszystkie te elementy trzeba odpowiednio wypośrodkować; wszelkie dane wskazują na to, że zatroszczenie się o edukację osób starszych opłaca się nam wszystkim.

Warunki funkcjonowania współczesnych organizacji są wyznaczane przez dynamiczny rozwój technologii i globalizację wraz z jej najważniejszym efektem - konkurencją, która nabiera nowego znaczenia. Według J. Penca skuteczne konkurowanie to utrzymanie zainteresowania i lojalności klienta, wysoka jakość ( produktu i obsługi), punktualność dostaw, serwis dla nabywców, szybkość wprowadzania innowacji i nowych produktów na rynek oraz elastyczność produkcji i inwestowanie w rozwój nowych technologii. To wszystko wymaga zmiany charakteru pracy oraz zmian na rynku pracy.

Zachodzące w funkcjonowaniu organizacji przeobrażenia pozwalają sformułować konkluzję - status stałego pracownika podlega erozji i wcześniej czy później tylko mniejszość ludzi aktywnych zawodowo zaangażowana będzie na podstawie o umowę o pracę. ( racownicy będą angażowani w celu wykonania konkretnych zadań)

Niestandardowe czy elastyczne formy zatrudnienia nie są wobec siebie rozłączne. Zwiększa to swobodę firmy w zatrudnianiu pracowników poza umowami pełnoetatowymi.

Podsumowanie

Globalizacja i szybki rozwój techniki prowadza do głębokich przekształceń struktur zatrudnienia, rodząc popyt na wiedzę i wysokie kwalifikacje zarówno merytoryczne jak i społeczne. Istnieje potrzeba ciągłego uczenia się w toku aktywności zawodowej, a nawet całkowitej zmiany zawodu w dostosowaniu się do potrzeb rynku. Konieczne jest wie opracowanie nowego systemu edukacji - systemu elastycznego będącego w stanie sprostać nowym wyzwaniom.

(opracowane na podstawie M. Strykowska, Praca w przyszłości, szanse i zagrożenia)

2. WYBRANE ZAGADNIENIA DYDAKTYKI DOROSŁYCH

Edukacja dorosłych - to wielość intencjonalnych oddziaływań oświatowo - wychowawczych i wychowawczo - rozrywkowych, których przedmiotem jest człowiek dorosły, a także dorastająca młodzież.

Właściwości edukacji dorosłych:

Funkcje edukacji dorosłych :

Kształcenie formalne - proces nauczania-uczenia się przebiegający w ramach wysoko zorganizowanych instytucji, o względnie stałych parametrach dotyczących czasu trwania, miejsca przebiegu procesu, rodzaju jednostek organizacyjnych, stosunku dziecka do obowiązku szkolnego. Uczniowie dorośli najczęściej łączą naukę z pracą zawodową. Może być realizowane poprzez studia zaoczne lub zdalne formy kształcenia lub poprzez samokształcenie. Niezbędne to jest do zdania określonego, państwowego egzaminu i uzyskania pożądanego świadectwa.

Kształcenie nieformalne - odbywa się poza oficjalnym i powszechnym systemem szkolnym i przeznaczony jest dla tych, którzy z różnych względów nie mogą realizować obowiązku szkolnego w ramach obowiązującej struktury szkolnej. Rozróżniamy :

- kształcenie domowe

- instytucje edukacji alternatywnej

Organizowane głównie poprzez kursy, seminaria, odczyty, kluby dyskusyjne, koła oświatowe i różne formy samokształcenia na odległość

Kształcenie incydentalne - trwający przez całe życie niezorganizowany i niesystematyczny proces nabywania przez każdego człowieka wiadomości, sprawności, przekonań i postaw na podstawie codziennego doświadczenia oraz wpływów wychowawczych otoczenia: rodziny, rówieśników, sąsiadów, środowiska społecznego, publikacji, dzieł sztuki i innych środków masowego oddziaływania

We współczesnej edukacji dorosłych można wyodrębnić:

Uczeń dorosły

- osoba, która podlega oddziaływaniu oświatowemu

- ma na tyle plastyczną psychiką, że może podlegać świadomemu i celowemu „oddziaływaniu oświatowemu”

- to człowiek zdolny do funkcjonowania we wszystkich rolach społecznych, nieustannie doskonalący ten proces, ciągle uczący się tych informacji i umiejętności, które są konieczne do prawidłowego rozwiązywania problemów życiowych

- wykonuje pracę zawodową, jego rozwoju umysłowy i fizyczny jest zaawansowany, doświadczony życiowo, ma ukończone 18 lat życia, cechuje go poważny i odpowiedzialny stosunek do życia, równowaga wewnętrzna, rozbudzona potrzeba samodzielności, duża odporność na trudności życiowe

1.UCZENIE SIĘ SZTUCZNE - polega na zetknięciu ucznia z treściami, doprowadzenie go do ich zrozumienia, dokładnego przyswojenia pamięciowego, umiejętności odtwarzania go w miarę potrzeby. Dorośli uczą się treści w oderwaniu od zastosowania praktycznego. Przeważa pamięciowe i dosłowne uczenie się. Nie zawsze jest zgodne z rzeczywistością zakładając, że dobre opanowanie teorii umożliwia zastosowanie jej w praktyce. Teorię tą charakteryzuje dogmatyzm, konserwatyzm. Nie wszystkim dorosłym odpowiada intelektualny charakter nauki i rozczłonkowanie treści na przedmioty, konieczność częstego abstrakcyjnego myślenia, utrwalania pamięciowego. Nauczanie takie występuje często na kursach.

2. UCZENIE SIĘ NATURALNE - podstawą wiedzy są sytuacje z życia, praktyczne grupy rozwiązań, szukanie najwłaściwszej odpowiedzi, jest to uczenie przez działanie, próby, błędy. Zdobywa się wiedzę działając i podejmując próby przezwyciężenia konkretnych trudności. Konieczne są zdolności językowe (wysławiania się), potrzebne do opisania tego co zostało dokonane. Rola nauczyciela polega na wysunięciu konkretnych problemów i zachęcanie do ich rozwiązania. Dorosły nie musi uczyć się pamięciowo sformułowań i definicji, a jeżeli wystąpi potem błąd to i tak jego wysiłek nie pójdzie na marne bo udowodni, że takie rozwiązanie nie jest możliwe. Ten tok postępowania dydaktycznego jest żmudny i czasochłonny, obejmuje też stosunkowo wąski zakres uogólnień teoretycznych do których się dochodzi. Wynika z tego, że wnioski teoretyczne można formułować po nagromadzeniu sporej liczby rozwiązań konkretnych problemów.

3. UCZENIE SIĘ DROGĄ POZNANIA PRZEZ DZIAŁANIE I MYŚLENIE - punktem wyjścia są rzeczywiste sytuacje, od których uczeń dorosły przechodzi do teoretycznego opracowania uogólnień, które następnie sprawdza w praktyce i wykorzystuje w dalszym poznaniu rzeczywistości. Na pierwszy plan procesu poznawania wysuwa się przyswajanie pamięciowe, to czy łączy ona elementy intelektualne i emocjonalne oraz teorię z praktyką. Takie uczenie się umożliwia uzyskanie trwałej wiedzy, rozwija zainteresowania, pozwala znajdować sposoby zmiany rzeczywistości. Jest to więc nie tylko teoria uczenia się, ale i kształcenia.

W kształceniu dorosłych strategia ta znajduje zastosowanie przede wszystkim w różnego rodzaju szkołach dla pracujących - szkołach podstawowych, liceach ogólnokształcących oraz w rozmaitych szkołach zawodowych i technikach.

Rozróżnia się kursy różnych kategorii w zależności od kierunku kształcenia, poziomu i celu kursu, a także w zależności od tego, kto jest organizatorem ( np. kursy państwowe - prawo jazdy, kwalifikacyjne - osiąga się stopień specjalizacji zawodowej, podyplomowe - dają dodatkowe kwalifikacje)

W ramach tej strategii uczeń posiada maksimum swobody, a jego bezpośredni kontakt z nauczycielem jest stosunkowo rzadki. Kierownicza rola nauczyciela dotyczy tu przede wszystkim celów, treści i warunków przebiegu procesu dydaktycznego oraz jego form organizacyjnych. Najczęstszą formą bezpośredniego kontaktu między nauczycielem a uczniem jest konsultacja, nie zawsze „twarzą w twarz”, ale również poprzez listy, telefony, sieci radiowe i telewizyjne. Dla osiągnięcia pozytywnych rezultatów kształcenia na odległość niezbędne jest dostarczenie uczniom odpowiednich źródeł wiedzy, uwzględniając ich poziom wyrobienia umysłowego, stopień trudności przekazywanej wiedzy oraz możliwości odbioru dostarczonej informacji.

Koła oświatowe mogą się różnic pomiędzy sobą ze względu na treść lub metodę pracy. Ze względu na treść mogą to być np. koła literackie, historyczne, myśliwskie itp.

Nauczyciel w tej strategii bezpośrednio oddziałuje na słuchaczy za pomocą słowa. Organizatorzy mają swobodę w układaniu konkretnego programu działania i możliwość w dostosowywania go do aktualnych lub ujawniających się w toku pracy zainteresowań słuchaczy. Najczęściej spotykana forma praktyczna tej strategii jest działalność odczytowa, podejmowana przez różnego rodzaju ośrodki i instytucje, a także organizowanie spotkań z interesującymi osobami.

Podstawowe instytucje oświatowe, które wspierają tę strategię, to biblioteki, czytelnie i kluby. To prze czytelnictwo realizuje się między innymi edukację incydentalną. Strategia ta jednak nie wchodzi w zakres procesów samokształceniowych.

( powyższe na podstawie T. Wujek, Wprowadzenie do andragogiki,Warszawa 1996)

Nauczanie na odległość - M. J. Kubiak - „jest to metoda prowadzenia procesu dydaktycznego w warunkach, gdy nauczyciele i uczniowie (studenci) są od siebie oddaleni (czasami znacznie) i nie znajdują się w tym samym miejscu, stosując do przekazywania informacji - oprócz tradycyjnych sposobów komunikowania się - również współczesne, bardzo nowoczesne technologie telekomunikacyjne, przesyłając : głos, obraz video, komputerowe dane oraz materiały drukowane. Współczesne technologie umożliwiają również bezpośredni kontakt w czasie rzeczywistym pomiędzy nauczycielem a uczniem za pomocą audio- lub videokonferencji, niezależnie od odległości jaka ich dzieli”.

Definicja ta podkreśla szczególną rolę i wartość nowych technologii, przynosi nowe spojrzenie na edukacje zdalną, nie spełnia jednak ona postulatów zakładanych przez J. Półturzyckiego. Jest ona sformułowana z perspektywy organizatorów, czego wyrazem jest choćby tytułowe nauczanie, czyli sprowadzenie procesu jedynie do czynności nauczyciela. Nie uwzględnia ona aktywności drugiej, równie ważnej strony - uczących się.

Podstawę i swoistość edukacji na dystans stanowią następujące elementy:

Obecnie specjaliści stwierdzają funkcjonowanie czterech generacji kształcenia na odległość: (włączając weń dwie generacje - kształcenia synchronicznego i asynchronicznego - wspieranego najnowszymi technologiami, bądź na nich bazującego)

Owe rozwiązania koegzystują, często uzupełniając się i modyfikując w zależności od potrzeb konkretnych kursów.

Określając swoistość edukacji zdalnej M. J. Kubiak wyróżnił następujące elementy:

Współczesne technologie oferują w nauczaniu na odległość możliwość przekazywania informacji ( treści kształcenia) za pomocą:

Kluczem do efektywnej edukacji zdalnej jest koncentracja na edukacyjnych potrzebach ucznia oraz diagnoza motywacji, siły wewnętrznego przymusu uczącego się, co determinuje odpowiedni dobór metod i środków dydaktycznych.

W procesach edukacji na odległość wyróżnia się zasadnicze strategie, mające na celu ich usprawnianie:

Tworząc, lub adaptując, programy na potrzeby edukacji na odległość pozostawia się niezmienioną ich istotę, czyli treści kształcenia. Ewoluuje natomiast sposób prezentacji materiału, który wymaga określonych strategii działania i dodatkowego opracowania.

Efektywność i wydajność w nowym środowisku zależy w dużej mierze od opanowania przez uczestników owego procesu zasadniczych tajników sztuki nauczania i uczenia się na odległość. Poza tym ważna jest także bariera technologiczna i mogące się pojawić problemy techniczne. Ich rozwiązywanie, połączone z rzeczową poradą i pomocą stanowi klucz do sukcesu edukacji na odległość.

KSZTAŁCENIE TELEMATYCZNE

Jest to swoista postać kształcenia na odległość. Za Słownikiem Technologii Informacyjnej: Telematyka to połączenie informacji i technik komunikacyjnych; dziedzina zajmująca się wykonywaniem prac na odległość metodami telekomunikacyjnymi... znajduje zastosowanie w rolnictwie, ochronie środowiska, transporcie, medycynie i edukacji.

Edukacja telematyczna - proces nauczania - uczenia się prowadzony na odległość, którego podstawowym nośnikiem są narzędzia telematyki, czyli telekomunikacji i informatyki.

Edukacja telematyczna posługuje się następującym katalogiem mediów:

Istnieją jednak w procesie kształcenia telematycznego momenty, w których kontakt nauczyciela z uczniem jest wskazany - proces kontroli ( w procesie dydaktycznym)

Zasadnicze kryteria organizacyjne stawiane procesom kształcenia telematycznego:

( powyższe na podstawie D. Korzan, Ewolucja kształcenia zdalnego...)

Rola nauczyciela (tego wszystkiego nie trzeba umieć to tylko dla lepszej orientacji w temacie bo to ma być na kole;))

Problem w pracy nauczycielskiej na odległość ma charakter koncepcyjny - jak ukształtować swój profil działania, aby było ono z jak największą korzyścią dla szeroko rozumianego procesu kształcenia. Rola nauczyciela w kształceniu na odległość opiera się w gruncie rzeczy na tych samych podstawach, na których opiera się w nauczaniu tradycyjnym. Zmiana sposobu pracy nauczyciela polega głównie na ograniczeniu możliwości tradycyjnego oddziaływania na studentów i konieczności wypracowania nowej formuły kontaktu.

Psychospołeczne aspekty roli

Nauczyciel pracujący na odległość musi być w znacznie większym stopniu, niż pracujący tradycyjnie, specjalistą w zakresie metodyki kształcenia. Zderza się bowiem z koniecznością elastycznego podejścia do znanych form pracy i eksperymentowania w tym zakresie. Dobrym punktem wyjścia jest tutaj podejście konstruktywistyczne, które dopuszcza niekonwencjonalne rozwiązania i pomaga tak planować pracę, aby skłonić studenta do samodzielnego, a jednocześnie skutecznego poszukiwania rozwiązań i nabywania umiejętności. Niezmiernie trudne to zadanie, zwłaszcza że dorosły uczestnik procesu edukacji nie poddaje się zbyt łatwo działaniom, których celowość nie zawsze jest dla niego jasna. W tych warunkach szczególną uwagę należy poświęcić kompetencjom psychospołecznym nauczyciela, które warunkują sukces w pracy dydaktycznej. Należałoby tu podkreślić takie kompetencje, jak:

Istotność tych kompetencji znacznie wzrasta wobec faktu, że są one wykorzystywane w bardzo specyficznych warunkach - na platformie internetowej, za pośrednictwem elektronicznych narzędzi komunikacyjnych. Umiejętności psychospołeczne w sieci są budowane na podstawie zasobów wykorzystywanych dotąd efektywnie w życiu i pracy zawodowej. Szczególne warunki użytkowania tych umiejętności (odległość w przestrzeni, brak wizji, ograniczenie do warstwy werbalnej komunikatu, duża szybkość przekazu, liczne zakłócenia wynikające z niedoskonałości narzędzia i/lub użytkownika itp.) powodują, że są one niewystarczające i wymagają osobnego treningu.

Nauczyciel musi również stymulować motywację do kształcenia i przygotowywać studentów do uczestnictwa w nowoczesnym społeczeństwie informacyjnym. Motywowanie w procesie kształcenia na odległość jest szczególnie trudnym, a jednocześnie bardzo ważnym obszarem działania nauczyciela. W warunkach kształcenia tradycyjnego bezpośredni kontakt pozwala oddziaływać na uczestników procesu wielością bodźców werbalnych, pozawerbalnych, mnogością narzędzi oceniania (mniej lub bardziej sformalizowanych), zapewniających subiektywną i obiektywną informację zwrotną. Pośrednictwo platformy pozbawia nauczyciela prawie wszystkich pozawerbalnych narzędzi stymulowania psychoemocjonalnego. Pozbawia również informacji zwrotnych o skuteczności zastosowanych narzędzi. Nauczyciel osamotniony w psychoemocjonalnej sferze procesu kształcenia musi poradzić sobie sam, przystosowując cały swój aparat dydaktyczny i wychowawczy do zmieniających się warunków nauczania. I trzeba tu zauważyć, że jest to bardzo szczególne wymaganie postawione nauczycielom.

Odrębnym problemem staje się zarządzanie procesem grupowym w społeczności edukacyjnej. Mechanizmem zastępującym zarządzanie konfliktem staje się autorytet nauczyciela - a więc nie ma tu szans na demokratyczny sposób prowadzenia grupy, dominujący i efektywniejszy jest autokratyczny model pracy. Nauczyciel na platformie ma do dyspozycji jedynie pośrednie wskaźniki przebiegu procesu grupowego: komentarze, skargi lub brak informacji o niektórych członkach zespołu czy sygnały o wybiórczej współpracy niektórych osób. Na takich przesłankach trudno opierać ocenę interakcji w grupie. W społecznościach wirtualnych na ogół nie ma również zwyczaju informowania wszystkich o dobrej współpracy - ocenia się ją także po wskaźnikach pośrednich np. częstotliwości kontaktów poszczególnych osób między sobą. Należy wziąć pod uwagę fakt, że cały proces grupowy, decydujący o zakresie zaangażowania poszczególnych osób w projekt, przebiega całkowicie poza kontrolą prowadzącego. Sformułowanie oceny sytuacji w grupie (i w razie potrzeby określenie koniecznych form interwencji) wymaga stworzenia osobnego systemu monitorowania i wspierania uczestników jako grupy w celu podniesienia skuteczności ich pracy i utrzymania ich motywacji. Oba opisane aspekty pracy: motywacja i przebieg procesów grupowych, są zwykle poważnym wyzwaniem dla nauczyciela w kształceniu zdalnym.

Jednym z elementów roli nauczyciela w rozwijaniu wirtualnych społeczności edukacyjnych jest rozwijanie umiejętności psychospołecznych, które stanowią istotny składnik procesu kształcenia, decydujący o funkcjonowaniu społecznym studenta. Nauczyciel ma w tych procesach bardzo trudne zadanie. Trudność polega na tym, że sam należy do pokolenia, które nie wzrastało w zinformatyzowanym świecie, a więc jest ukształtowane w sposób tradycyjny: posiada umiejętności skutecznego funkcjonowania społecznego w rzeczywistości zastanej, ale nie posiada wypracowanych wzorców kreatywnego funkcjonowania w rzeczywistości, która dopiero powstaje. Nauczyciele to pokolenie przełomu cywilizacyjnego. Natomiast podopieczni to pokolenie już poprzełomowe. Umie ono posłużyć się techniką, natomiast z racji braku doświadczenia życiowego i społecznego dopiero uczy się poruszać się w rzeczywistości społecznej.

Tabela 2. Przepływ wiedzy i umiejętności między nauczycielem i uczniem

0x01 graphic

Rozwój informacyjny młodego pokolenia przerósł możliwości nauczyciela. Nauczyciel jest jednak temu pokoleniu potrzebny, z uwagi na swoją dojrzałość społeczną. Rozwój informacyjny studenta nie zastąpi tej dojrzałości i nie jest wystarczający, aby uznać go za podstawę funkcjonowania w społeczeństwie (które choć jest informacyjne, ale przecież nie wyłącznie). W chwili obecnej, gdy odnotowujemy powszechną fascynację informatyzacją, mniej mówi się o innych wartościach życia - wartościach, które dotąd przekazywał nauczyciel w poczuciu sensu i wagi swojej pracy. Te wartości nadal stanowią istotę pracy nauczyciela, który jednak musi podjąć wyzwanie postawione przed nim przez rzeczywistość społeczeństwa informacyjnego: należy wykonywać te same zadania, ale w inny - właściwy na obecnym etapie rozwoju społeczeństwa - sposób.

Zadaniem nauczyciela (również w warunkach kształcenia zdalnego) jest przygotowanie studentów do życia w nowych warunkach wymagających dużo większej samodzielności, W znacznie większym stopniu niż poprzednio jest zatem eksponowana zasada podmiotowości, która staje się główną zasadą działań pedagogicznych. Podmiotowość w procesie kształcenia zdalnego jest szczególnym rodzajem relacji pomiędzy nauczycielem i uczniem, gdyż akcentuje pozycję i rolę studenta jako równorzędnego i aktywnego współpartnera. Partnerstwo to wymaga lepszego wykorzystania metod dwustronnego wspierania edukacyjnego. Wobec pojawienia się nowego narzędzia, jakim stała się platforma edukacyjna, tak nauczyciel, jak i student stają wobec faktu, że oboje jednocześnie uczą i nauczają. Współdziałaniu partnerskiemu sprzyja system pedagogiki współczesnej, gdyż uwzględnia on zarówno kierowanie pracą studentów przez nauczycieli, jak i samokierowanie studentów.

Wszechobecność technologii sprawia, że tradycyjne zadania nauczycieli muszą być realizowane innymi niż dotychczas sposobami i towarzyszą im odmienne zagrożenia w postaci inaczej objawiających się patologii społecznych. Komunikacja elektroniczna, podstawowa dla edukacji zdalnej, generuje cały szereg problemów (część z nich odnosi się do relacji międzyludzkich, część ma aspekt kulturowy). Specyfika komunikacji elektronicznej powoduje wykształcanie się nowych mechanizmów rządzących procesem komunikowania się. Zanikają lub tracą swoją istotność obowiązujące dotychczas normy kulturowe. Dzieje się to często ze szkodą dla dobrych obyczajów. Dążenie do skrótów językowych i uproszczeń obyczajowych, których konsekwencją jest spadek jakości i elegancji kontaktu, a w skrajnych przypadkach jego prymitywizacja, dotyczy nie tylko warstwy językowej, ale również sfery zachowań. Obowiązująca netykieta ogranicza wymagania kulturowe do niezbędnego minimum. Pojawiają się także pewne zagrożenia wynikające ze specyfiki procesów interakcji sieciowej:

zubożenie interakcji przez brak informacji niewerbalnych o doświadczanych emocjach;

redukcja wskazówek społecznych i normatywnych, które regulują i usprawniają interakcje społeczne w komunikacji bezpośredniej;

Zadaniem nauczyciela w kreowaniu edukacyjnej społeczności sieciowej jest więc również takie sterowanie przebiegiem tych procesów, aby uniknąć lub choćby zminimalizować ryzyko wystąpienia wymienionych zagrożeń. Zatem nauczyciel korzystając z dotychczasowego zaplecza posiadanej wiedzy, umiejętności i doświadczenia musi bardzo szybko budować nową wiedzę, umiejętności i doświadczenie w społecznościach wirtualnych. Dojrzałość psychoemocjonalna i baza własnego doświadczenia pozwolą mu szybciej i skuteczniej uczyć się zasad funkcjonowania społecznego w świecie technologii informacyjnej.

Dydaktyczne aspekty roli

Trzeba także zwrócić uwagę na niektóre aspekty roli nauczyciela, które są związane z budowaniem wiedzy merytorycznej. Przez pojęcie "wiedzy" nauczyciel zwykle rozumie zbiór treści, które przekazuje uczniom i studentom na zajęciach. Tradycja ta niekorzystnie zaciążyła na procesie kształcenia, spychając nauczyciela w praktyce do funkcji dostarczyciela i weryfikatora informacji. Zmiany zachodzące w ostatnich latach zmierzają nieuchronnie w kierunku daleko idących przewartościowań, także w sposobie podejścia do wiedzy. Wiedza staje się obecnie raczej zbiorem umiejętności, choć także i informacji, stanowiących bazę dla mądrości, która jest ostatecznie wartością najwyższą (wyżej stoi refleksyjność twórcza ekspertów). Nauczyciel powinien zatem skupić się na dwóch aspektach: nie tylko przekazywać informacje, ale uczyć, jak tworzyć z nich holistyczną i użyteczną całość oraz w jaki sposób te informacje celowo i selektywnie pozyskiwać. Wiedza jest tworem wielokrotnie złożonym, tworzącym wewnętrzne konstrukcje i przenikania - takie struktury holistyczne powinny powstawać w umyśle odbiorcy, a zadaniem nauczyciela jest stymulowanie ich powstawania. Wymaga to uważności obserwatora (ograniczonego brakiem bezpośredniego kontaktu), a także refleksyjności i kreatywności planisty, który zależnie od przebiegu zdarzeń będzie ten proces modyfikował. Osobnym problemem jest to, że nauczyciel wykształcony w schematycznym ładzie poznawczym opartym na uporządkowanej linearnie wiedzy, może mieć tendencje do odwzorowywania tego schematu i trudności w kreatywnym budowaniu nowych struktur.

Kształcenie na odległość na poziomie organizacji pracy charakteryzuje się brakiem bezpośredniego nadzoru nauczyciela, ograniczenie tego nadzoru do rozliczania terminowości i opiniowania wykonanej pracy spełnia wymóg samodzielności i aktywności studenta. Aby student sprawnie wykonał jakieś zadanie, musi przedtem rozwiązać szereg problemów z zakresu przetwarzania informacji i muszą to być problemy, aktywizujące zasoby człowieka, a nie podawane gotowe algorytmy postępowania. Platformy edukacyjne zapewniają bogactwo różnych narzędzi ułatwiających doradztwo i bezpośredni kontakt nauczyciel-uczeń, niemniej jednak nie jest to kontakt osobisty, w związku z czym nie jest on tak intensywny i zabarwiony emocjonalnie. Intensywność i emocjonalność kontaktu wspiera uczestnika, a brak tego kontaktu często powoduje spadek motywacji do pracy.

Platforma edukacyjna dysponuje narzędziami zapewniającymi pełny podgląd uczestnictwa (czasowy i jakościowy przegląd logów). Zapewnia to nauczycielowi stałą kontrolę wszystkich działań lub braku działań uczestników procesu. Aby uczestnik sprawnie wykonał zadanie, zewnętrznie ukierunkowywane próby jego wykonania muszą być wielokrotnie wzmacniane pozytywnie. Człowiek wypracowuje sobie wtedy system zachowań i rozwiązań nagradzanych, będących jego życiowym "oprogramowaniem". Techniczne możliwości pełnego nadzorowania dają nauczycielowi możliwość sterowania procesem: nagradzania (lub karania) za każdy wykonany (niewykonany lub źle wykonany) element. W warunkach kształcenia na odległość szczególnego znaczenia nabiera więc zadanie nauczyciela w zakresie świadomego i celowego uruchamiania gry emocjonalnej w środowisku edukacyjnym ze względu na to, że jest to specyficzna forma łączności pomiędzy nauczycielem a uczestnikiem procesu, zastępująca kontakt bezpośredni. Uczestnik e-edukacji siłą rzeczy samodzielnie zmaga się z problemami niedostatecznej przedwiedzy i koniecznością zrównoważenia stanu własnej niewiedzy. W warunkach tradycyjnych ma szansę uzyskać bezpośrednią i indywidualną pomoc ze strony prowadzącego i ta świadomość ma znaczący wpływ na radzenie sobie z trudnościami. W warunkach zdalnych student ma również takie możliwości, ale są one ograniczone przez konieczność precyzyjnej werbalizacji własnych problemów, co wobec niewiedzy bywa trudne.

http://www.e-mentor.edu.pl/artykul_v2.php?numer=12&id=222

Rola ucznia ( konkretnie nic nie znalazłam ale na podstawie powyższego można coś wywnioskować liczę na waszą inteligencje ;P)

Kształcenie na odległość jest procesem dążącym do osiągnięcia konkretnego celu, jakim jest świadomy indywidualny proces uczenia się, który jest zależny od motywacji, możliwości, czasu i potrzeb ucznia. Taka nauka wymaga ze strony ucznia szereg kompetencji, które musi nabyć. Potencjalny słuchacz powinien rozważyć następujące czynniki mające wpływ na jego tryb nauki.

UCZEŃ

Materiały (z czego?)

Strategia (jak?)

Cel (po co?)

Sprawdzenie (ile?)

Treść (co?)

Miejsce (gdzie?)

Czas (jak długo? Kiedy?)

Odpowiedzi na powyższe pytania w dzisiejszym społeczeństwie zależą od słuchacza i mogą być różne, tak, że może on uczyć się w różnych miejscach a proces uczenia się może przybierać różne formy.

Uwagi z zajęć

Generacja kształcenia na odległość:

Kształcenie zdalne - to tylko to za pomocą środków technicznych a na odległość- bardziej ogólnie jest traktowane i w nim zawiera się kształcenie korespondencyjne

Zalety i wady kształcenia na odległość ze strony ucznia i nauczyciela

Zalety

Zalety tego typu kształcenia to: możliwość uczenia się bez względu na wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania i warunki rodzinne; większa niezależność i autonomiczność ucznia, między innymi przez dobór miejsca nauki (dom, praca) oraz tempa uczenia się, które dostosowuje się do swoich potrzeb, a także bogactwo, skuteczność i elastyczność środków dydaktycznych.

Wśród plusów tej metody znajdują się przede wszystkim: szybki dostęp do materiałów, możliwość bieżącego sprawdzania stopnia wiedzy kursanta, indywidualizacja procesu kształcenia, możliwość pracy w grupie oraz bezpośredniego współdziałania ucznia i nauczyciela.

Porównując kształcenie na odległość z tradycyjnymi formami edukacji, do potencjalnych korzyści można zaliczyć: większą elastyczność, dużą efektywność w procesie uczenia się, stabilność procesu nauczania przy jego stosowaniu, "otwartość" procesu dydaktycznego, mocne wsparcie administracyjne, interaktywne szkolenie. Należy również podkreślić, że taki system nauczania wyrabia dyscyplinę i samodzielność oraz kształtuje indywidualność i zmysł organizacyjny studiujących, nie ma też ograniczeń przestrzennych więc mogą korzystać z niego osoby niepełnosprawne, pracujące matki , więźniowie itp.

Wady

Są też i negatywne strony zdalnego nauczania: ogranicza ono więzi społeczne ( brak kontaktu, bliższej znajomości człowieka) i rozprasza grupy zawodowe. Ponieważ kształcenie odbywa się bez bezpośredniego kontaktu, następuje spadek motywacji i wytrwałości oraz osamotnienie ucznia. Każdy sam wyznacza sobie cel i zakres nauki w danym roku i sam realizuje zadania. Nie wystarczy obecność na seminariach, każdy samodzielnie musi organizować swój czas. "Telekolleg" w ramach kilku przedmiotów nadaje codziennie jedną lekcję telewizyjną, która wymaga następnie dwóch godzin samodzielnej pracy słuchacza z podręcznikami i testami. Kto nie podoła temu rytmowi, nie obejrzy codziennie swojego programu i nie opracuje określonego zadania samodzielnie, szybko znajdzie się poza systemem, gdyż w pewnym momencie stanie przed ogromem nagromadzonych informacji, z którymi już nie będzie mógł sobie poradzić.

Inne wady edukacji na odległość to: czasochłonność i kosztowność skomplikowanych środków dydaktycznych, złożona organizacja szkolenia, niemożność studiowania tą metodą niektórych dyscyplin (np. medycyny), brak niewerbalnej informacji zwrotnej, ograniczone rozwijanie umiejętności interpersonalnych.

Rodzaje kształcenia korespondencyjnego:

3. POZASZKOLNA OŚWIATA DOROSŁYCH

1. Wzrost liczby i różnicowanie się jej organizatorów

- organizatorzy pozaszkolnej edukacji dorosłych to: zakłady pracy, szkoły, uczelnie wyższe, wyspecjalizowane spółki i fundacje edukacyjne, samorząd zawodowy i lokalny, kościoły, instytucje handlowe

- organizatorów jest coraz więcej, zwłaszcza wzrasta liczba organizatorów prywatnych (osoby fizyczne), a podział na rodzaje się pogłębia

- w tym zakresie pojawia się następny TREND - zmniejszanie się instytucji państwowych na rzecz wyraźnego wzrostu organizatorów prywatnych, kościelnych i wyznaniowych, a także samorządowych

- wielość i stale rosnąca liczba organizatorów pozaszkolnej ed.dor. to zjawisko pozytywne, które pociąga za sobą wzrost współzawodnictwa i konkurencji pomiędzy organizatorami, to dalej wpływa na jakość ofert edukacyjnych, ich treść i wysoki poziom organizacyjnej i merytorycznej realizacji; owa konkurencja zmusiła niektóre firmy edukacyjne do wyspecjalizowania się w optymalnej organizacji merytorycznej i metodycznej jednej formy dokształcania i doskonalenia

- wielość organizatorów dowodzi swoistego pluralizmu (ideologicznego, technicznego, technologicznego, organizacyjnego, ekonomicznego) w tej edukacji; to okazja do poznania różnych metod pracy, jej odmiennej niekiedy organizacji, dróg optymalizacji i skutecznych sposobów dochodzenie do sukcesu

- rosnąca liczba organizatorów pozaszkolnej ed. dor. prowadzi do mnożącej się w niej WIELONURTOWOŚCI ideologicznej, politycznej, filozoficzno-społecznej, można ją dostrzec na przykładzie instytucji utrzymujących dzisiaj Uniwersytety Ludowe, biur turystycznych świeckich i kościelnych, organizatorów ruchu Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz ruchu śpiewaczego i muzycznego

- wielonurtowość to zjawisko na ogół korzystne - stwarza m.in. możliwość zaangażowania ludzi różnych orientacji politycznych, filozoficznych i ideologicznych na rzecz rozwoju oświaty dorosłych w swoich środowiskach, daje także szansę na dodatkową aktywizację umysłową wielu członków zróżnicowanych pod tym względem społeczności lokalnych i zawodowych

2. Centralizowanie się jej w swoiste mikrosystemy edukacyjne - adekwatne do umacniających się ekonomicznie i organizacyjnie branż i resortów gospodarczych oraz społecznych

- są to m.in. Związek Zakładów Doskonalenia Zawodowego, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa, koncerny przemysłowe, bankowość polska, instytucje handlowe, przedsiębiorstwa turystyczne, gastronomiczne i handlowe, ochrona zdrowia, policja, wojsko itp.

3. Profesjonalizacja i specjalizacja instytucji tej edukacji

- edukacja ta, zwłaszcza realizujący ją organizatorzy stworzyli klasyczną dla niej instytucję, jaką jest „ośrodek” lub „centrum” kształcenia lub dokształcania, głównie zawodowego

- na profesjonalizacje tej oświaty składają się: dopracowane podstawy prawne, fachowa, wyselekcjonowana i już stale doskonalona kadra, niekiedy też specjalne budynki i zaplecze lokalowe służące edukacji, specjalistyczny sprzęt dydaktyczny o pomoce naukowe, programy stale doskonalone i weryfikowane, wypracowana metodyka i organizacja kształcenia

- niejednokrotnie elementem profesjonalizacji staje się tradycja instytucji, symbolika i obrzędowość, pozyskane kręgi współpracowników i sympatyków

- tworzenie się sieci profesjonalnych, uporządkowanych instytucji poz. ed. dor. spowodowane jest postępem technicznym, technologicznym i organizacyjnym w obszarze działalności gospodarczej i społecznej człowieka

4. Umiędzynarodowienie

- Polska po otwarciu granic na świat jest miejscem lokalizacji filii zagranicznych koncernów gospodarczych, te bogate firmy oferują zatrudnionym Polakom dokształcanie w macierzystych ośrodkach dokształcania zawodowego

- jest coraz więcej międzynarodowych „szkół” językowych uczących języka obcego

- wiele polskich przedsiębiorstw, instytucji społecznych chcąc unowocześnić i dorównać do standardów europejskich, kieruje do zagranicznych instytucji i ośrodków na naukę członków swojej kadry lub realizuje jej edukację na miejscu w Polsce przy pomocy zaproszonych z zagranicy ekspertów

- ma to miejsce w przypadku administracji, Telekomunikacji Polskiej SA, wojska, ochrony przeciwpożarowej

- powstają tez w Polsce zagraniczne instytucje oświaty pozaszkolnej, zakładane tu w ramach współpracy, organizowane są międzynarodowe wystawy gospodarcze i plastyczne, koncerty muzyczne i festiwale kultury

- umiędzynarodowienie jest oznaką procesów globalizacji w zakresie poz. ed. dor.

5. Autonomizacja i rosnąca samowystarczalność finansowa

- dotyczy zarówno organizatorów tej edukacji, jak i placówek

- procesy te widać na przykładzie ośrodków i centrów kształcenia, „szkół” języków obcych, eksperckich zespołów doradczych o konsultacyjnych itp., urządzają ją za własne pieniądze i na własny koszt

- autonomizacja wyraża się w samodzielnym tworzeniu planów i programów kształcenia, tworzenia ofert edukacyjnych, doborze oświatowców i realizacji zajęć na podstawie własnych środków finansowych i możliwości organizacyjnych

- to wszystko spowodowało reorganizację struktury organizacyjnej poprzez likwidację działów, wydziałów i innych komórek organizacyjnych mało efektywnych, niepotrzebnych, dublujących działania; doprowadziło do większej staranności o programy i ofert edukacyjne, ukierunkowała działalność edukacyjną wielu instytucji na określony kierunek aktywności, zmusiła do unowocześnienia bazy dydaktycznej, podniesienia poziomu nauczania , lepszej organizacji edukacji i większej staranności o uczestników

POZASZKOLNA EDUKACJA ZAWODOWA

Organizatorzy:

- stowarzyszenia gospodarcze, społeczne i edukacyjne

- organizacje branżowe i związki zawodowe

- centra kształcenia ustawicznego

- spółki i prywatne firmy edukacyjne

- zakłady pracy (państwowe, spółdzielnie, prywatne)

- szkoły, uczelnie wyższe, instytuty naukowo- badawcze

- urzędy pracy

Cechy:

- kształcenie zawodowe - proces celowo organizowany i umożliwiający przygotowanie do zawodu, a przede Szymskim do pracy zawodowej w określonej gałęzi gospodarki i na określonym stanowisku pracy (szkoły zawodowe, zakłady przemysłowe, warsztaty rzemieślnicze, placówki oświaty pozaszkolnej)

- dokształcanie zawodowe - proces podwyższania lub uzupełniania formalnych kwalifikacji zawodowych, realizowany w okresie aktywności zawodowej

- doskonalenie zawodowe - proces systematycznego aktualizowania, modernizowania, pogłębiania oraz uzupełniania wiedzy i umiejętności w celu dostosowania ich do zmieniających się wymagań stanowisk pracy, w związku z postępem naukowo-technicznym, ekonomicznym, organizacyjnym

- przekwalifikowanie - zmiana zawodu lub specjalności spowodowana brakiem możliwości zatrudnienia w dotychczasowym zawodzie

- szkolenie zawodowe - proces przygotowania do wykonywania określonych, najczęściej prostych zadań zawodowych, odbywający się głównie w toku praktycznego nauczania zawodu i wymagający niewielkiego zakresu wyjaśnień teoretycznych

- edukacja permanentna - inaczej kształcenie ustawiczne, kształcenie ciągłe czy kształcenie przez całe życie; to całożyciowy proces uczenia się i dalsze kształcenie, nie stanowiące pierwszego obowiązku jednostki

- kształcenie ustawiczne - proces systematycznego uczenia się, następujący po zakończeniu obowiązku szkolnego i trwający przez cały okres aktywności zawodowej człowieka, a często także dłużej, tj. w okresie tzw. „trzeciego wieku”. Obejmuje dokształcanie, doskonalenie i kształcenie bezinteresowne.

Cele:

- kształtowanie osobowości zawodowej uczestników

- przekazywanie wiedzy i kształtowanie umiejętności natury ogólnej , pozwalający orientować się i sprawnie funkcjonować również w życiu pozazawodowym

- opanowanie wiedzy, umiejętności i nawyków zawodowych

- opanowanie typowych metod, środków i form działalności zawodowej charakterystycznych dla danego zawodu i zawodów pokrewnych

- rozwinięcie specjalnych uzdolnień, motywacji, zainteresowań i sprawności niezbędnych do właściwego wykonywania zawodu

- rozwinięcie umiejętności, motywacji i nawyków do ciągłego doskonalenia wlasnych kwalifikacji ogólnych i zawodowych

- wykształcenie gotowości dążenia do osiągnięcia mistrzostwa w zawodzie

Formy :

- szkolenie przywarsztatowe (indywidualne i zespołowe)

- kursy

- kursokonferencje

- seminaria

- praktyki

- staże krajowe i zagraniczne

- studia podyplomowe

- studia doktoranckie

- samokształcenie kierowane

- samokształcenie samodzielne

4. Nauczyciel andragog

M. S. Knowles ujmuje bardzo konkretnie funkcje nauczyciela dorosłych, rozumiejąc je zarazem jako różne przejawy pomocy dorosłym w uczeniu się:

KRYTERIUM: stopień dyrektywności (dominacji lub jej braku) oddziaływań nauczycieli wobec osób uczących się i odwrotnie - aktywność uczących się wobec nauczycieli, siła oddziaływania na siebie obydwu podmiotów - nauczyciela i ucznia - w procesie edukacyjnym, stopień partnerstwa obydwu podmiotów we wzajemnych relacjach edukacyjnych.

To kryterium konstytuuje różne style (modele, typy) pracy edukacyjnej nauczycieli - andragogów.

Między innymi teoretyczną typologię Bożeny Wojtasik w odniesieniu do doradców zawodu, która można zastosować też przy typologii nauczycieli edukacji dorosłych.

Według tej koncepcji wyróżniono 5 modeli nauczycieli ludzi dorosłych:

KRYTERIUM: potrzeby edukacyjne ludzi dorosłych ( w zakresie charakteru treści, ich użyteczności, funkcjonalności) oraz stopień sformalizowania i elastyczności pracy edukacyjnej nauczycieli - andragogów.

KATEGORIE:

  1. nauczyciele szkolni (edukacji) dorosłych - mają na celu zaspokojenie potrzeb edukacyjnych tych osób, które z różnych przyczyn nie odbyły bądź nie ukończyły edukacji szkolnej na szczeblu podstawowym, średnim lub wyższym w systemie szkolnictwa dla młodzieży nie pracującej, a w okresie dorosłości pragną edukację kontynuować w różnych typach szkół dla dorosłych. Praca edukacyjna nauczycieli w szkołach dla dorosłych ma charakter względnie systematyczny i w zasadzie wysoce sformalizowany. Przebiega bowiem według ustalonych założeń organizacyjno- dydaktycznych, na podstawie określonych programów i materiałów dydaktycznych, według ustalonej taksonomii i podlega kontroli oraz ocenie.

Ich konkretne (dalsze) kategorie to:

Wśród nauczycieli szkolnej edukacji dorosłych Marczuk wyróżnia dalsze kategorie zgodnie ze szczeblami i typami kształcenia ( patrz te 2 powyżej kategorie), przyporządkowując im określone style działania sklasyfikowane przez B. Wojtasik:

2. nauczyciele pozaszkolni ludzi dorosłych - są oni zatrudnieni na różnych podstawach formalnoprawnych w wielu instytucjach i placówkach nie będących szkołami, ale zaangażowanych - całkowicie bądź w większym czy mniejszym stopniu - w edukację ludzi dorosłych, gdzie wspomagają ich w zaspokajaniu potrzeb edukacyjnych i rozwijaniu aktywności w tej dziedzinie.

Ich kategorie to:

  1. Popularyzatorzy nauki ( wywodzą się oni z różnych szkół wyższych i instytutów naukowo - badawczych, a znajdują oparcie organizacyjno - edukacyjne w wyspecjalizowanych międzynarodowych, krajowych i regionalnych towarzystwach naukowych, których są członkami. Ich działalność edukacyjna polega na prezentowaniu wyników najnowszych badań z różnych dziedzin nauki na konferencjach naukowych, sympozjach, seminariach oraz publikacjach przedkonferencyjnych i pokonferencyjnych. Występują w procesie popularyzacji nauki w charakterze wykładowców, referentów, koreferentów, konsultantów, ekspertów oraz autorów, redaktorów i recenzentów publikacji konferencyjnych. Ich działalność edukacyjna nie jest sformalizowana ale oryginalna, niepowtarzalna i różnorodna.

  2. Prelegenci i lektorzy - ich działalność edukacyjna jest jakby przedłużeniem prac poprzedniej grupy, ale na niższym szczeblu ogólności, o większej dostępności i przystępności. Prelegenci i lektorzy wywodzą się zarówno spośród pracowników naukowych, jak też z grona wysoko wykwalifikowanych specjalistów - praktyków, którzy potrafią w sposób przystępny, popularny i niesformalizowany udostępnić wiedzę. Organizatorami tego typu edukacji ( odczytów, prelekcji, spotkań autorskich itp.) są zazwyczaj ogólnopolskie i regionalne stowarzyszenia oraz organizacje pozarządowe (oświatowe, kulturalne, ekologiczne i inne)

  3. Wykładowcy i instruktorzy praktycznej nauki zawodu - (nauczyciele pozaszkolnej edukacji zawodowej )- zaspokajającej potrzeby ludzi dorosłych w zakresie zdobywania, uzupełniania, modernizacji i doskonalenia kwalifikacji zawodowych bądź zmiany kwalifikacji (rekwalifikacji), zatrudnieni głównie w systemie kursów zawodowych. Na ogół mają oni wykształcenie techniczne lub ekonomiczne, są tu też mistrzowie (majstrowie) w zakładach produkcyjnych oraz wyższych i średni dozór techniczny. Prowadzony prze nich proces edukacyjny cechuje wysoki stopień sformalizowania.

  4. Instruktorzy i doradcy edukacji dorosłych w placówkach upowszechniania kultury (kulturalno - oświatowych) - prowadza oni zajęcia w zespołach wiedzy o teatrze, filmie, fotografii, zespołach numizmatycznych, i innych.

  5. Bibliotekarze- - bibliotek publicznych, naukowych, i specjalistycznych dla dorosłych, pracownicy informacji bibliotecznej oraz organizatorzy tematycznych wystaw książek i czasopism.

  6. Przewodnicy turystyczni i muzealni oraz przewodnicy na stałych i okresowych wystawach.

  7. Edukacyjną rolę prowadzą też instruktorzy służb sanitarno- epidemiologicznych i instruktorzy oświaty zdrowotnej.

Nauczycielami dorosłych stają się też autorzy podręczników do samodzielnego uczenia, przewodników do samokształcenia, instrukcji edukacyjnych, zwłaszcza przy posługiwaniu się w edukacji środkami nowoczesnych technik elektronicznych.

Coraz częściej też swoistymi nauczycielami są lekarze domowi, zwłaszcza wobec osób starszych, chorych i niepełnosprawnych, duchowni, zakonnice i opiekunowie społeczni w stosunku do bezdomnych i opuszczonych, policjanci i kuratorzy sądowi wobec dorosłych ze środowisk patologicznych, którzy są pod nadzorem sądowym.

Do typologii nauczycieli ludzi dorosłych stosuje się także jeszcze inną kategoryzację. Dzieli się ich według charakteru zatrudnienia , siły związków formalno- prawnych i ekonomicznych wiążących ich z pracodawcą. Wówczas powstaje podział na :

(Opracowane na podstawie: M. Marczuk, Pracownicy i działacze oświaty dorosłych [w:] T Wujek...+ internet )

Uwagi z zajęć

Przygotowanie andragogów

5. CZAS WOLNY LUDZI DOROSŁYCH

JEST TO DZIAŁALNOŚĆ PEDAGOGICZNA MAJĄCA NA CELU WYCHOWANIE DO RACJONALNEGO SPOŻYTKOWANIA CZASU WOLNEGO

- a zatem zajmowanie się badaniami diagnostycznymi dotyczącymi sposobów spędzania czasu wolnego oraz wypracowanie wzorców prawidłowego spędzania tego czasu przez dzieci, młodzież i dorosłych

- pedagodzy stali na stanowisku, że przeciętny człowiek nieracjonalnie spędza czas wolny, przeznaczając go na wykonywanie małowartościowych czynności (np. oglądanie TV ), nie rozwija się w wolnym czasie, nie pracuje nad sobą, nie uczestniczy w kulturze itd.

- w związku z tym należało ludzi dorosłych nauczyć racjonalnych sposobów spędzania czasu wolnego i czyniono to w rozmaity sposób, spośród których najpowszechniej znane były te formy, które proponowano w ramach wczasów pracowniczych organizowanych przez FWP (Fundusz Wczasów Pracowniczych). Podczas takich wczasów sposób spędzania czasu wolnego był ściśle zaplanowany, za opracowanie i realizację tego planu był odpowiedzialny instruktor kulturalno-oświatowy (np. wycieczki piesze, odczyty, zawody sportowe, koncerty, gry towarzyskie, spotkania z twórcami kultury) wymiar instytucjonalny

- podobnie organizowały czas wolny ośrodki wypoczynkowe zakładów pracy, adresując swoje działanie tylko do swoich pracowników)wymiar instytucjonalny

- instytucjonalna edukacja „do” czasu wolnego obejmowała również uczestnictwo ludzi dorosłych w rozmaitych kursach, seminariach, szkoleniach, podczas których planowano określony sposoby spędzania czasu poza obowiązkowymi zajęciami

- inną formą edukacji „do” czasu wolnego realizowali publicyści, którzy na łamach prasy, w telewizji, radiu, wykorzystując wywiady, reportaże, dyskusje itp. wskazywali racjonalne sposoby spędzania czasu wolnego

  1. Przemieszczanie czasu wolnego z czasem pracy

- na skutek przemian cywilizacyjnych w wielu zawodach nastąpiło przemieszanie czasu pracy z czasem wolnym do tego stopnia, że w zasadzie czas wolny nie jest wyraźnie wyodrębniony z czasu pracy i odwrotnie

- czas pracy stał się kategorią ruchomą w tym sensie, że raz człowiek pracuje bardzo dużo, innym razem mniej, a granice czasu pracy i czasu wolnego są umowne i nie zawsze są możliwe do uchwycenia przez jednostkę. Takie sytuacje występują w zawodach twórczych i tzw. wolnych, których wykonywanie powoduje, że trudno jest odpowiedzieć, czy biesiadowanie w towarzystwie znajomych pełni wyłącznie funkcje wypoczynkowe, czy to jest praca, skoro prowadzone rozmowy dotyczą rozmaitych kwestii naukowych, artystycznych.

- zdarza się, że człowiek subiektywnie nie odczuwa, że ma czas wolny, i tak najczęściej bywa w przypadku osób pracujących na stanowiskach, w których następuje opisywane przemieszanie czasu

TRZY KATEGORIE ZMIAN W POSTRZEGANIU CZASU WOLNEGO

  1. Przymusowe uwolnienie od pracy

- występuje u osób bezrobotnych

- zjawisko to spowodowało, że ogromne rzesze osob otrzymały w prezencie nieograniczone zasoby czasu wolnego, które mogą przeznaczyć na rozmaite czynności: uczestnictwo w kulturze, zabawę, rozrywkę, działalność społeczną, a także na wzmożoną edukację. Sytuacja społeczna bezrobotnego wyzwala rozmaite złożone psychologiczne mechanizmy, które powodują, że tak nie jest.

- frustracyjne stany spowodowane utratą pracy uniemożliwiają metodyczne i racjonalne planowanie czasu, którym bezrobotny dysponuje i którego często nie postrzega jako czasu wolnego. Podejmowanie dorywczych prac, poszukiwanie stałego zatrudnienia, spotkania w biurze pracy- wszystko to powoduje, że bezrobotnego charakteryzują duże trudności czy całkowita niemożność konstruowania wizji przyszłości tak własnej, jak i społeczeństwa.

- duże zasoby, jakim dysponują bezrobotni, pozostaje niezagospodarowany , dlatego, że w ich subiektywnym odczuciu nie ma charakteru czasu wolnego

  1. Niestabilność w stabilności czasu wolnego

- istnieją jednak zawody, w których czas pracy jest wyraźnie oddzielony od czasu wolnego i każda jednostka ma tego pełną świadomość; liczba godzin pracy jest prawnie ustalona w umowach z pracodawcą. Stąd też można mówić, że ilość czasu pozostającego do dyspozycji pracownika poza pracą jest stabilna. Jednak współczesne zakłady pracy w formach ustnych lub w umowach o pracę zastrzegają sobie możliwość wydłużania czasu pracy, ale też ich skracania w określonych okolicznościach. Kiedy takie sytuacje wystąpią, nie mogą przewidzieć ani pracownicy, ani pracodawcy. W niektórych firmach zapotrzebowanie na pracę regulują prawa rynku- podaży i popytu, jeżeli jest wzmożony popyt na dany produkt, wówczas czas pracy się wydłuża. Stąd właśnie wynika owa niestabilność czasu pracy i czasu wolnego

- niestabilność w stabilności czasu, który pozostaje do dyspozycji pracownika, niewątpliwie utrudnia planowanie jego wykorzystania, ale nie uniemożliwia. Ponieważ pracownicy tej kategorii subiektywnie oddzielają czas pozostający do ich dyspozycji od czasu pracy, świadomie planują określone czynności, które wykonują poza pracą, świadomie czas ten przeznaczają zarówno na wypoczynek, rozrywkę, jak i na edukację

- dla każdego współczesnego człowieka dorosłego sfera czasu wolnego stanowi sferę prywatną

Istnieje zjawisko ZAWŁASZCZANIA CZASU WOLNEGO PRZEZ ROZMAITE PODMIOTY. Istnieje tendencja do kreowania rozmaitych wzorów kulturowych, w tym także wzorów spędzania czasu wolnego, przez mass media. Próbują one zawłaszczyć czas wolny współczesnego człowieka i narzucić mu sposoby jego spędzania zarówno poprzez propagandę, reklamę, jak i wartościowanie. Media zawłaszczywszy czas wolny, zaczynają panować nad jednostką, jeżeli ta bezwolnie im się podda.

FUNKCJE CZASU WOLNEGO

FUNKCJA WYPOCZYNKOWA - wynika z aspektu higieniczno-zdrowotnego; polega na regeneracji sił fizycznych i psychicznych organizmu poprzez wypoczynek czynny i bierny

FUNKCJA ROZRYWKOWA - polega na kompensowaniu (wyrównywaniu) nudy dnia codziennego, poprzez zajęcia w których dominuje odprężenie psychiczne (zabawy, radości)

ROZWÓJ ZAINTERESOWAŃ I UZDOLNIEŃ - polega na kształtowaniu różnych, występujących samorzutnie zainteresowań lub polega na celowym stwarzaniu sytuacji wychowawczych, w wyniku których można rozbudzić określone zainteresowania

FUNKCJA SPOŁECZNO-AKTYWIZUJĄCA - polega na realizowaniu zajęć odbywających się w otoczeniu innych osób, a przez to pomaga rozwijać się społecznie i kształtować zasady współżycia z innymi

Do zespołu funkcji podstawowych, przypisywanych czasowi wolnemu, E. Wnuk - Lipiński zalicza:

-funkcje edukacyjne (bezinteresowne i niewymuszone poszerzanie własnych horyzontów umysłowych, dokształcanie się, a więc czynności związane z zaspokajaniem potrzeb poznawczych, wiedzy i nowych doświadczeń),

-funkcje wychowawcze (przyswajanie sobie lub wpajanie komuś określonych norm światopoglądowych, zachowania),

-funkcje integracyjne (spajające grupy rówieśnicze, towarzyskie, zaspokajające potrzeby przynależności, uznania, osiągnięć),

-funkcje rekreacyjne (obejmujące czynności pozwalające na odpoczynek psychiczny i fizyczny),

-funkcje kulturalne (tj. tworzenie, przyswajanie wartości kulturowych),

-funkcje kompensacyjne (wyrównanie niezaspokojonych potrzeb).

Prawidłowa organizacja czasu wolnego stanowić może niewyczerpane źródło możliwości wychodzenia naprzeciw potrzebom rozwojowym jednostki. Dzięki tej organizacji może spełniać szereg ważnych i wartościowych funkcji / doskonalić wiedzę, dostarczać nowe przeżycia i doświadczenia, znaleźć własne miejsce w społeczeństwie/

  1. Zadania andragogiki w rozwiązywaniu problemów kształcenia ustawicznego

Przez edukacje permanentną rozumie się najczęściej ogół procesów oświatowo wychowawczych, występujących w całym okresie życia człowieka, a zatem procesów całożyciowych, prowadzonych we wszelkich możliwych formach organizacyjno-programowych i we wszystkich sytuacjach kontaktów międzyludzkich.

Według ODCE - Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, uczenie się przez całe życie obejmuje zarówno rozwój cech indywidualnych, jak i cech społecznych we wszystkich formach i wszystkich kontekstach. Obejmuje więc system formalny, tj. szkoły, placówki kształcenia zawodowego i kształcenia dorosłych, uczelnie wyższe ale także kształcenie nieformalne w domu, w pracy, w społeczności.

Z kolei pod hasłem "edukacja permanentna" w Leksykonie tematycznym PWN Pedagogika można znaleźć następującą definicję: „stałe odnawianie i doskonalenie kwalifikacji ogólnych i zawodowych; współczesny model edukacji, zgodnie z którym kształcenie nie ogranicza się do okresu nauki w szkole, lecz trwa w różnych formach, przez całe życie”. (B. Milerski., B. Śliwerski.(red.), Leksykon tematyczny PWN Pedagogika, Warszawa 2000, s. 55.)

W rozumieniu terminu edukacja permanentna dostrzec można cztery podstawowe nurty działań edukacyjnych, tj.:

EDUKACJA PERMANENTNA

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

WYCHOWANIE NATURALNE

EDUKACJA SZKOLNA

EDUKACJA RÓWNOLEGŁA

EDUKACJA USTAWICZNA DOROSŁYCH

DOM RODZINNY

PRZEDSZKOLE

ZAJĘCIA POZALEKCYJNE, POZASZKOLNE

SAMOKSZTAŁCENIE

ŚRODOWISKO RÓWIEŚNIKÓW

SZKOŁA PODSTAWOWA, GIMNAZJUM

PLACÓWKI KUTURALNO OŚWIATOWE, OPIEKUŃCZO WYCHOWAWCZE

DOKSZTAŁCENIE

ŚRODOWISKO LOKALNE

SZKOŁA ŚREDNIA

ORGANIZACJE I STOWARZYSZENIA SPOŁECZNE

DOSKONALENIE

ŚRODOWISKO PRACY

SZKOŁA WYŻSZA

ŚRODKI KOMUNIKACJI MASOWEJ

KSZTAŁCENIE BEZINTERESOWNE

0x08 graphic
0x08 graphic

EDUKACJA PERMANENTNA Z UWZGLĘDNIENIEM GŁÓWNYCH NURTÓW DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH

 W kształceniu ustawicznym wyróżnia się takie odmiany jak:

        Samokształcenie: proces całożyciowy, swoista odmiana uczenia się; to proces przedłużonego i poszerzonego kształcenia prowadzący do wzbogacenia intelektu i osobowości jednostki zgodnie z jej potrzebami ideowymi, społecznymi, zawodowymi i indywidualnymi.

„Jest zarówno procesem oświatowym, jak i stylem życia o charakterze aktywnego poznawania świata i siebie, doskonalenia swej osobowości we wszystkich dziedzinach kształcenia i wychowania, nie tylko umysłowej, ale także społeczno-moralnej, estetycznej i fizyczno-zdrowotnej. Głównym czynnikiem i warunkiem samokształcenia jest aktywność edukacyjna wynikająca z samodzielności planowania i podejmowania działań edukacyjnych dla siebie i środowiska społecznego, we wszystkich sferach życia i kultury.”

Kształcenie otwarte - jest to zindywidualizowany system nauki, w którym osoba, poddająca się procesowi kształcenia lub dokształcania zawodowego, sama decyduje, kiedy, gdzie i czego będzie się uczyć - podejmuje naukę lub jej część w najbardziej odpowiednim czasie, miejscu i tempie.

W kształceniu otwartym nie ma jednego, sztywnego programu polecanego wszystkim studentom lecz jest on dobierany indywidualnie, w zależności od zdolności i dotychczas zdobytych przez ucznia umiejętności. Kształcenie otwarte może być realizowane w systemie nauczania niestacjonarnego, kształcenia ustawicznego lub tradycyjnego. W każdym z tych przypadków można zastosować konwencję nauczania zorientowanego na studenta bądź nauczania elastycznego. Nauczanie otwarte to sposób nauczania o większych możliwościach niż w tradycyjnym systemie edukacyjnym. Jest ono „otwarte" w odniesieniu do kryteriów rekrutacji, rozkładu zajęć, ich ulokowania i przystępności materiałów dydaktycznych.

Generalna filozofią tego typu kształcenia jest stworzenie warunków dla osoby zainteresowanej do dalszego uczenia się, bez konieczności posiadania dokumentów potwierdzających wcześniejszą edukację.

Uczeń lub student ma możliwość wyboru:

Otwarty dostęp

Ten sposób kształcenia charakteryzuje się brakiem:

Główne cechy kształcenia otwartego:

  1. działania organizowane i prowadzone przez uczelnię

  2. zadania wykonywane przez uczących się

Kształcenie otwarte wykorzystuje takie metody jak: filmy, radio, telewizja, kształcenie korespondencyjne, techniki komputerowe

Tradycyjny system kształcenia zapewnia nauczycielom akademickim nadrzędną rolę wobec studenta. Kształcenie otwarte zaś preferuje stosunki partnerskie, w którym nauczyciel gra rolę opiekuna i doradcy, a głównym celem tego kształcenia jest rozwinięcie aktywności i samodzielności studentów. Istotną cechą procesu kształcenia otwartego jest więc indywidualizacja kształcenia, zapewniająca studentowi nie tylko odpowiednie treści ale także metody, techniki, środki i czas na wykonanie zadań dydaktycznych.

OPEN UNIVERSITY

OU prowadzi 3 rodzaje studiów:

Formy aktywności studentów:

Egzaminy końcowe odbywają się przed komisją z udziałem pracowników uczelni oraz zaproszonych gości z innych uniwersytetów w celu konfrontacji poziomu różnych ośrodków akademickich.

Uniwersytet Paryż VIII - - Vincennes


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ćw 2, Studia, Podstawy elektroniki, sprawozdania elektronika
ćw. 2, Studia, 1 rok, od Magdy, geodezja 1, Geodezja II, Geodezja (Kuba)
Obliczenia cw 2, studia, materiały od roku wyżej, Inżynieria genetyczna, inżynieria
Fizyka ćw. 1, Studia, I rok, Sprawozdania z biofizyki
Ewentualnie większe Cw 8, Studia, Jakość, OTŻ, OTŻ, KaRlos
Mechanika lab ćw C, Studia, ZiIP, SEMESTR II, Mechanika
Semestr 4 Doradztwo podatkowe ćw.1, Studia sum
Semestr 4 Zadanie 2 - ćw. 2, Studia sum
podstawy cw 3, Studia - materiały, semestr 7, Podstawy żywienia, Dietetyka, Laborki
cw 5, studia, 4 sem, sprawka
Podstawy ekologii cw. 1, Studia (Turystyka i Rekreacja), I semestr, Podstawy ekologii
Cw-9, studia, sem 5, Lab. Energoelektronika, sinusoidalnym prądem wejscia
ZAGADNIENIA TEORETYCZNE ĆW.7-8, Studia TOŚ, chemia analityczna-labor. semestr III
cw 5, Studia, ZiIP, Semestr I, PNOM, Ćwiczenia
Pytania z ćw 5, Studia, Jakość, OTŻ, OTŻ, chłodzenie
PRACOWNIK SOCJALNY- ćw, Studia, Praca socjalna I rok referaty
ćw. 3, Studia, 1 rok, od Magdy, geodezja 1, Geodezja II, Geodezja (Kuba)

więcej podobnych podstron