DEKLINACJE I, II, III, IV, V

I - rzeczowniki i przymiotniki, których temat zakończony jest na A

• rzeczowniki rodzaju żeńskiego, które w nominativie mają końcówkę A, w genetivie AE

• niewielka grupa rzeczowników rodzaju męskiego oznaczających zawód lub narodowość

	Singularis	Pluralis
Nom.	Puell -a pulchr -a	Puell -ae pulchr -ae
Gen.	Puell -ae pulchr -ae	Puell -arum pulchr -arum
Dat.	Puell -ae pulchr -ae	Puell -is pulchr -is
Acc.	Pell -am pulchr- am	Puell -as pulch -as
Abl.	Puell -a pulchr -a	Puell -is pulchr -is
Voc.	Puell -a pulchr -a	Puell -ae pulchr -ae

Fabula - opowiadanie ancilla - niewolnica

Aqua - woda familia - rodzina

Terra -ziemia hora - godzina

Luna - księżyc aquila - orzeł

Stella - gwiazda musca - mucha

Silva - las penna - pióro

Insula - wyspa arena - piasek

Amica - przyjaciółka magistra - nauczycielka

Flia - córka sapientia - mądrość

Matrona - kobieta iustitia - sprawiedliwość

Puella - dziewczyna laetitia - radość

Domina - pani tristia - smutek

Amicitia - przyjaźń victoria - zwycięstwo

II - rzeczowniki zakończone na -US, -ER, -UM

	Singularis	Pluralis
Nom.	Amic -us ver -us	Amic -i ve -i
Gen.	Amic -i ver -i	Amic -orum ver -orum
Dat.	Amic -o ver -o	Amic -is ver -is
Acc.	Amic -um ver -um	Amic -os ver -os
Abl.	Amic -o ver -o	Amic -is ver -is
Voc.	Amic -e ver -e	Amic -i ver -i

Deus - bóg amicus - przyjaciel

Mundus - świat inimicus - nieprzyjaciel

Lups - wilk focus - ognisko

Corvus -kruk circulus - koło, okrąg

Medicus - lekarz digitus - palec

Dominus - pan rusticus - wieśniak

	Singularis	Pluralis
Nom.	Lib -er	Lib- ri
Gen.	Lib -ri	Libr -orum
Dat.	Lib -ro	Libr -is
Acc.	Lib -rum	Libr -os
Abl.	Libr -o	Libr -is
Voc.	Lib -er	Libr -i

Puer - chłopiec ager - pole uprawne

Liber - książka faber - rzemieślnik

	Singularis	Pluralis
Nom.	Templ -um parv -um	Templ -a parv -a
Gen.	Templ -i parv -i	Templ -orum parv -orum
Dat.	Templ -o parv -o	Templ -is parv -is
Acc.	Templ -um parv -um	Templ -a parv -a
Abl.	Templ -o parv -o	Templ -is parv -is
Voc.	Templ -um parv -um	Templ -a parv -a

Vocabularium - słownik, słownictwo oppidum - miasto regnum - królestwo exemplum - przykład

Verbum - słowo templum - świątynia caelum - niebo silentium - cisza

Vitium - wada, błąd ingenium - talent

Gaudium - radość bellum - wojna

III - dzieli się na trzy typy

1. spółgłoskowy

• obejmuje wszystkie trzy rodzaje rzeczowników i przymiotników

• rzeczowniki nierównozgłoskowe (takie, które w genetivie singularis mają o jedną sylabę więcej niż w nominativie sg.)

• RODZINA Z PIESKIEM: pater - ojciec, mater - matka, frater - brat, senex - starzec, iuvenis- młodzieniec, canis - pies, vates - wieszcz

• Dwa rzeczowniki o temacie na -u: sus - świnia, grus - żuraw

• Przymiotniki w stopniu wyższym

• Niektóre przymiotniki o jednym zakończeniu w stopniu równym, np. vetus - stary, dives - bogaty, pauper - ubogi

	Singularis		Pluralis
Nom.	Honor	Corpus	Honor -es	Corpor -a
Gen.	Honor -is	Corpo -ris	Honor -um	Corpor -um
Dat.	Honor -i	Corpor -i	Honor -ibus	Corpor -ibus
Acc.	Honor -em	Corpus	Honor -es	Corpor -a
Abl.	Honor -e	Corpo -re	Honor -ibus	Corpor -ibus
Voc.	Honor	Corpus	Honor -es	Corpor -a

Żeński i męski nijaki

2. samogłoskowy

• neutra zakończone na -E, -AL.,-AR

• przymiotniki o określonych zakończeniach (w stopniu równym)

• równozgłoskowe nazwy rzek i miejscowości na -is

• kilka rzeczowników rodzaju żeńskiego na -IS, acc. sg. na -IM : puppis - rufa, securis - siekiera, sitis - pragnienie, turris - wieża

• participia praesens activi (imiesłów przymitnikowy czynny) użyty w znaczeniu przymiotnikowym

	Singularis	Pluralis
Nom.	Mare	Mar -ia
Gen.	Mar -is	Mar -ium
Dat.	Mar -i	Mar -ibus
Acc.	Mare	Mar -ia
Abl.	Mar -i	Mar -ibus
Voc.	Mare	Mar -ia

Typy tych przymiotników :

-o trzech zakończeniach przymiotników -ER, -RIS, -E

caleber, celebris, celebre - uroczyście obchodzony, uroczysty, sławny w połączeniu z rzeczownikiem

saluber, salubris, salubre - zdrowy

celer, celeris, celere - szybki

acer, acris, acere - ostry

alacer, alacris, alacre - skrzydlaty, ochoczy (animo alacri - ochoczy duchem)

- o dwóch zakończeniach -IS (dla rodz. Męskiego i żeńskiego) oraz -E (dla rodzaju nijakiego)

gravis grave - ciężki (periculum grave - poważne niebezpieczeństwo)

omnis, omne - cały

gentilis, gentile - narodowy, ojczysty

tristis, triste -smutny

hilaris, hilare - wesoły

crudelis, crudele - okrutny

facilis, facile - łatwy

difficilis, difficile - trudny

simmilis, simmile - podobny

disimmilis- niepodobny

credibilis, credibile - wiarygodny

incredibilis - niewiarygodny

possibilis - możliwy

impossibilis - niemożliwe

pinguis, pingue - tłusty (ager pinguis - żyzne pole)

- o jednym zakończeniu -X, -NS

felix, felicis - szczęśliwy victor, victoris - zwycięski

infelix - nieszczęśliwy vetus, veteris -

pertinax, pertinacis - uparty

audax, audacis - odważny, zuchwały, śmiały

mendax, mendacis - kłamliwy

sapiens, sapientis - rozumny

prudens, prudentis - roztropny, ostrożny, biegły

ingens, ingentis - ogromny

clemens, clementis - łagodny

c) mieszany

• rzeczowniki równozgłoskowe kończące się w nom. sg. Na -IS lub -ES

finis, finis - koniec

navis, navis - okręt

classis, classis - flota

hostis, hostis - wróg

orbis, orbis - krąg (orbis terrarum - świat)

mensis, mensis- miesiąc

panis, panis - chleb

avis, avis -ptak

testis, testis - świadek (testimonium - świadectwo)

fames, famis - głod

clades, cladis - klęska, zagłada

nubes, nubis - chmura

- rzeczowniki nierównozgłoskowe, które w gen. sg. przed końcówką -IS mają dwie spółgłoski, prawie wszystkie są jednosylabowe w nominativie

urbs, urbis - miasto

ars, artis - sztuka

mors, mortis - śmierć

pars, partis - część

nox, noctis - noc

mons, montis - góra

fons, fontis - źródła

pons, pontis - most

• participia praesens activi w znaczeniu właściwym

4. - rzeczowniki o temacie zakończonym na -U

• rzeczowniki rodzaju męskiego w nominativie zakończone na -US, rodzaju nijakiego na -U

	Rodzaj męski	Rodzaj nijaki
Nominativus singularis	-us	-u
Genetivus singularis	-us	-us

	Singularis	Pluralis
Nom.	Fruct -us	Fruct -us
Gen.	Fruct -us	Fruct -uum
Dat.	Fruct -ui	Fruct -ibus
Acc.	Fruct -um	Fruct -us
Abl.	Fruct -u	Fruct -ibus
Voc.	Fruct -us	Fruct -us

	Singularis	Pluralis
Nom.	Genu	Genu -a
Gen.	Gen -us	Genu -um
Dat.	Genu	Gen -ibus
Acc.	Genu	Genu -a
Abl.	Genu	Gen -ibus
Voc.	Genu	Genu -a

Cornu, cornus - róg

Gelu, gelus - lód lub mróz rodzaj nijaki

Ganu, genus - kolano

Exercitus, exercitus - wojsko

Senatus, senatus - senat

Magistratus, magistratus - urzędnik, urząd (magistratum gerere - sprawować urząd)

Consensus, consensus - porozumienie, zgoda

Vultus, vultus - twarz, odbicie rodzaj męski

Siritus, spiritus - duch

Gradus, gradus - stopień

Specus, specus - jaskinia

Spelunca - mała jaskinia

Manus, manus - ręka wyjątki rodzaju żeńskiego, które mieszją deklinację II i IV

Domus, domus - dom

Acus - igła, szpilka

Tribus -dzielnica

Rzeczowniki oznaczające kobiety lub drzewa (nurus- synowa, socrus - teściowa, anus - baba)

Domo - z domu

Domum -do domu

Domi - w domu

• V - są to tylko rzeczowniki o rodzaju żeńskim !!!

- w nominativie zakończone na -ES, w genetivie na -EI

- większość ma tylko liczbę pojedynczą !!!

	Singularis	Pluralis
Nom.	Res	Res
Gen.	Rei	Rerum
Dat.	Rei	Rebus
Acc.	Rem	Res
Abl.	Re	Rebus
Voc.	Res	Res

Res, rei - rzecz, sprawa odmieniają się w sg. i pl.

Dies, diei - dzień (może mieć różny rodzaj)

Dies constituta - dzień ustalony

Dies festus - świąteczny dzień

Dies nebulosus - pochmurny dzień

Spes, spei - nadzieja odmieniają się tylko w sg.

Fides, fidei - wiara

Acies, aciei - szyk bojowy, szereg, linia boju

Facies, faciei - twarz, powierzchowność

Species, speciei - gatunek

KONIUGACJE I, II, III, IV

I - czasowniki, których temat kończy się na -A + końcówka RE

osoba	singularis	pluralis
1	Cogit -o	Cogita -mus
2	Cogita -s	Cogita -tis
3	Cogita -t	Cogita -nt
Rozk.	Cogita !	Cogita -te !
	Strona bierna
1	Visit -or	Visita -mur
2	Visita -ris	Visita -mini
3	Visita -tur	Visita -ntur
Bezok.	Visitar -i

Cogitare -myśleć mutare - zmieniać się

Sperare - mieć nadzieję iurare - przysięgać

Desperare - tracić nadzieję aedificare - budować

Dare - dawać orare - przemawiać

Curare - troszczyć się laborare - pracować

Sanare - leczyć, uzdrawiać pugnare - walczyć

Accusare - uzdrawiać parare - przygotowywać

Laudare - chwalić volare - latać

Castigare - karcić cantare - śpiewać

Nominare - nazywać cenare - ucztować, jeść kolację

II - czasowniki, których temat zakończony jest na -E

osoba	singularis	pluralis
1	Cense -o	Cense -mus
2	Cense -s	Cense -tis
3	Cense -t	Cense -nt
Rozk.	Cense !	Cense -te !
	Strona bierna
1	Cens- or	Cense -mur
2	Cense -ris	Cense -mini
3	Cense -tur	Cense -ntur
Bezok.	Censer -i

Habere - mieć exercere - ćwiczyć

Timere- bać się (+ acc.) valere - być zdrowym

Debere - gaudere - cieszyć się

Docere - uczyć kogoś censere - oceniać, wyceniać

Silere - milczeć Manere - pozostać Nocere - szkodzić Movere - poruszać, wzruszać

III - czasowniki, których temat zakończony jest na spółgłoskę + spójka

osoba	singularis	pluralis
1	Vinc-o	Vinc - i - mus
2	Vinc - i - s	Vinc - i - tis
3	Vinc - i - t	Vinc - u -nt
Rozk.	Vince !	Vinc - i - te !
	Strona bierna
1	Vinc -or	Vinc - i - mur
2	Vinc - i - s	Vinc - i - mini
3	Vinc - i - t	Vins - u - ntur
Bezok.	Vinci

Minuere - zmniejszać colere - szanować

Discere (+acc.) - uczyć concurrere - biec w to samo miejsce

Mittere - wysyłać poscere - żądać, domagać się

Conspiciere - zauważać, dostrzegać perdere - zgubić, zmarnować

Icipiere - zaczynać fallere - oszukać, zmylić

Despiciere - przeoczyć, lekceważyć, wzgardzić canere - śpiewać, opiewać

Premere - uciskać credere - wierzyć

Gerere - sprawować, pełnić, prowadzić tradere - przekazywać

Scribere - pisać tangere - dotykać

Ponere - kłaść, stawiać pellere - wypędzić, odeprzeć, uciekać

Ducere - prowadzić vendere - sprzedać

Dicere - mowić emere - kupić

Pingere - rysować, malować fugiere - uciekać

Agere - prowadzić, działać legere - czytać

Exigere - wypędzić vincere - zwyciężać

Capiere - chwytać relinquere - opuścić, pozostawić

Concipiere - przyjąć, pojąć, zrozumieć corrumpere - zepsuć, przekupić

Faciere - robić cognoscere - poznać, dowiedzieć się

Conficiere - zrobić, ukończyć constituere - ustanawiać

Currere - biec construere - konstruować

Metuere - lękać się tribuere - przydzielić

IV - czasowniki, których temat, zakończony jest na spółgłoskę + I

osoba	singularis	pluralis
1	Puni -o	Puni -mus
2	Puni -s	Puni -tis
3	Puni -t	Puni -unt
Rozk.
	Strona bierna
1	Puni -or	Puni -mur
2	Puni -ris	Puni -mini
3	Puni -tur	Puni -untur
Bezok.	Puni

Audire - słyszeć

Venire - przyjść, przybyć

Invenire - znaleźć, wynaleźć, spotkać

Sentire - czuć

Consentire - zgadzać się

Aperire - otwierać

Punire - karać

CZASY

• IMPERFECTUM - przeszły niedokonany

• Długi czas trwania lub czynność niedokończona

• Czynność powtarzająca się, dawny zwyczaj

• Ten sam temat i końcówki co w praesens

• BA - cecha czasowa wspólna dla czterech koniugacji

• I, II - TEMAT + BA + KOŃCÓWKI

• III, IV - TEMAT + E + BA + KOŃCÓWKI

• FUTURUM - przyszły (czynność późniejsza z dwóch)

• I/II - TEMAT + B + SPÓJKI + KOŃCÓWKI

• III/IV - TEMAT + CECHA CZASOWA (a dla 1 os. lp., dla pozostałych e długie) + KOŃCÓWKI

ZAIMKI

Osobowe

Nom.	Ego	Tu	Nos	Vos
Gen.	Mei - mnie	Tui - ciebie	Nostri - nas	Vestri - was	Sui - siebie
Dat.	Mihi - mnie	Tibi - tobie	Nobis - nam	Vobis - wam	Sibi - sobie
Acc.	Me - mnie	Te - ciebie	Nos - nas	Vos - was	Se - siebie, się
Abl.	Me - o mnie	Te - o tobie	Nos - o nas	Vos - o was	Se - sobą
	Ja	Ty	My	Wy	Zwrotne

Secum -ze sobą

Tylko dla os. 3

Dzierżawcze

Meus, mea, meum - mój

Tuus, tua, tuum - twój

Noster, nostra, nostrum - nasz odmieniają się jak przymiotniki deklinacji I i II

Vester, vestra, vestrum - wasz

Suus, sua, suum - swój

Wskazujące

	HIC, HAEC, HOC - TEN (TEN OTO, TEN MÓJ, TEN NASZ, TEN OBECNY)
		singularis			Pluralis
Nom.	Hic	Haec	Hoc	Hi	Hae	Haec
Gen.	Huius			Horum	Harum	Horum
Dat.	Huic			His
Acc.	Hunc	Hanc	Hoc	Hos	Has	Haec
Abl.	Hoc	Hac	Hoc	His

Męski żeński nijaki

	ISTE, ISTA, ISTUD - TEN (TEN TWÓJ, TEN WASZ)
		Singularis			Pluralis
Nom.	Iste	Ista	Istud	Isti	Istae	Ista
Gen.	Istius			Istorum	Istarum	Istorum
Dat.	Isti			Istis
Acc.	Istum	Istam	Istud	Istos	Istas	Ista
Abl.	Isto	Ista	Isto	Istis

	ILLE, ILLA, ILLUD - TAMTEN, ÓW
		Singularis			Pluralis
Nom.	Ille	Illa	Illud	Illi	Illae	Illa
Gen.	Illius			Illorum	Illarum	Illorum
Dat.	Illi			Illis
Acc.	Illum	Illam	Illud	Illos	Illas	Illa
Abl.	Illo	Illa	Illo	Illis

Określające

	IS, EA, ID - TEN, ON
		Singularis			Pluralis
Nom.	Is	Ea	Id	Ei (ii)	Eae	Ea
Gen.	Eius			Eorum	Earum	Eorum
Dat.	Ei			Eis (iis)
Acc.	Eum	Eam	Id	Eos	Eas	Ea
Abl.	Eo	Ea	Eo	Eis (iis)

	IPSE, IPSA, IPSUM - SAM
		singularis			Pluralis
Nom.	Ipse	Ipsa	Ipsum	Ipsi	Ipsae	Ipsa
Gen.	Ipsius			Ipsorum	Ipsarum	Ipsorum
Dat.	Ipsi			Ipsis
Acc.	Ipsum	Ipsam	Ipsum	Ipsos	Ipsas	Ipsa
Abl.	Ipso	Ipsa	Ipso	Ipsis

	IDEM, EADEM, IDEM - TEN SAM
		singularis			Pluralis
Nom.	Idem	Eadem	Idem	Eidem (idem)	Eadem	Eadem
Gen.	Eiusdem			Eorundem	Earundem	Eorundem
Dat.	Eidem			Eisdem (iisdem, isdem)
Acc.	Eundem	Eandem	Idem	Eosdem	Easdem	Eadem
Abl.	Eodem	Eadem	Eodem	Eisdem (iisdem, isdem)

Względne

	QUI, QUAE, QUOD - KTÓRY, KTÓRA, KTÓRE
		Singularis			Pluralis
Nom.	Qui	Quae	Quod	Qui	Quae	Quae
Gen.	Cuius			Quorum	Quarum	Quorum
Dat.	Cui			Quibus
Acc.	Quem	Quam	Quo	Quos	Quas	Quae
Abl.	Quo	Qua	Quocum	Quibus

Quocum quacum quocum quibiscum (dla wszystkich)

-przede wszystkim w zdaniach przydawkowych, ale może zaczynać zdanie główne

Quisquis, quidquid - ktokolwiek, odmieniają się oba człony

Quicumque, quaecumque, quodcumque - którykolwiek, odmienia się tylko pierwszy człon

Qui tacet, consentit - Kto milczy, zgadza się.

NEMO i NIHIL (NIKT i NIC)

Nom.	Nemo	Nihil
Gen.	Nullius	Nullius rei
Dat.	Nemini	Nulli rei
Acc.	Neminem	Nihil
Abl.	Nullo	Nulla re

PRZYMIOTNIKI ZAIMKOWE:

UNUS, A, UM - jeden

SOLUS, A, UM - sam

TOTUS, A, UM - cały odmieniają się jak przymiotniki deklinacji I i II, ale w gen. sg. na wszystkie rodzaje

występuje końcówka zaimkowa -ius,

w dat. sg. -i; jako gen. sg dla alius - alterius,

jako dat. sg alteri

ULLUS, A, UM - jakiś

NULLUS, A, UM - żaden

ALTER, ALTERA, UM - jeden z dwóch

UTER, UTRA, UM - który z dwóch

NEUTER, NEUTRA, UM - żaden z dwóch

UTERQUE,, UTRAQUE, UTRUMQUE - każdy z dwóch

ALIUS, A, UD -inny

ODPOWIEDNIKI ZAIMKOWE:

Pytajne	Wskazujące	Nieokreślone
Qualis - jaki	Talis - taki
Quantus - jak wielki	Tantus - tak wielki
Quantum - ile	Tantum - tyle	Aliquantum - nieco
Quot - ilu	Tot - tylu	Aliquot - kilka
Ubi - gdzie	Ibi - tam	Alicubi - gdzieś
	Hic - tu	Usquam - gdzieś
	Istic - tam	Alibi - gdzie indziej
	Illic - tam	Ubique - wszędzie
Quo - dokąd	Eo - tam (dokąd)	Aliquo - dokądś
	Eodem - tamże
	Huc - tu dotąd
	Istuc - tam dotąd
	Illuc - tam dotąd
Unde - skąd	Inde - stamtąd	Alicunde - skądś
	Hinc - stąd	Undique - zewsząd
	Istinc - stamtąd
	Illinc - stamtąd
Qua - którędy	Ea, hac - tędy	Aliqua - którędyś
	Istac - tamtędy
	Illac - tamtędy
Quando - kiedy	Tum - wtedy	Aliquando - kiedyś
	Tunc - wtey	Umquam - kiedyś
Quotiens - ile razy	Totiens - tyle razy	Aliquotiens - kilka razy
Quam - jak	Tam - tak
Ut - jak	Ita - tak
	Sic - tak

STOPNIOWANIE PRZYMIOTNIKÓW:

A) REGULARNE

Gradus positivus	Gradus comparativus	Gradus superlativus
Prudens, prudentis	Prudentior, prudentius	Prudentissimus, prudentissima um
Peritus, a, um	Peritior, peritius	Peritissimus, peritissima -um
Hilaris, e	Hilarior, hilarius	Hilarissimus, hilarissima -um
Felix, icis	Felicior, felicius	Felicissimus, felicissima -um
Ferox, ocis	Ferocior, ferocius	Ferocissimus, ferocissima - um
Piger, um	Pigerior, pigerius	Pigerrimus, pigerrima -um
Acer, e	Acrior, acrius	Acerrimus, acerrima -um
Sapiens, sapientis	Sapiensior, sapinsius	Sapientissimus
Beatus, a, um	Beatior, beatius	Beatissimus, beatissima -um
	od tematu gen. sg. masc. odcinamy -i lub -is do tematu dodajemy -ior dla rodzaju m. i f. a dla n. -ius odmieniają się wedlug dek. III, odmiany spółgłoskowej	od tematu gen. sg. masc. odcinamy -i lub -is oraz dodajemy końcówkę -issimus, a, um przymiotniki zakończone na -er tworzą końcówkę -errimus (czyli dodajemy do tematu -rimus DO FORMY NOMINATIVU) kilka przymiotników na -illis tworzy superlativus na -illimus, a, um* odmieniają się jak przymiotniki dek. I i II stopnia równego*

* facilis - łatwy, difficilis - trudny, similis - podobny, dissimilis - niepodobny, humilis - niski, gracilis -

wysmukły

B) SUPLETYWNE (NIEREGULARNE):

Gradus positivus	Gradus comparativus	Gradus superlativus
Bonus, a, um - dobry	Melior, ior, ius	Optimus, a, um
Malus, a, um - zły	Peior, ior, ius	Pessimus, a, um
Magnus, a, um - duży	Maior, ior, ius	Maximus, a, um
Parvus, a, um - mały	Minor, or, us	Minimus, a, um
Propinquus, a, um - bliski	Propior, ior, ius	Proximus, a, um
Multi, ae, um- liczni	Plures, es, a	Plurimi, ae, a

C) OPISOWE (PERYFRASTYCZNE):

- przymiotniki zakończone na -eus, -ius, -uus stopniują się tylko w ten sposób

I / II dek. i - us, a, um

e - us, a, um

u - us, a, um

pius, a, um - pobożny

noxius - szkodliwy

innoxius - nieszkodliwy

idoneus - dogodny, odpowiedni

vacuus - pusty

horror vacui - strach przed wolną przestrzenią

strenuus - gorliwy, pilny

arduus - stromy, spadzisty

TWORZY SIĘ PRZEZ DODANIE MAGIS I MAXIME

PRZYSŁÓWKI

Tworzenie:

I / II dek. - zmieniamy zakończenie gen. sing. masc. -i na -E

III dek. - zmieniamy zakończenie gen. sing. masc. -is na -ITER (facile i difficile to wyjątki, które są z III, ale tworzą się jak z II

III dek. zakończona na -ns w gen. sg. zmieniamy na -ER

Gradus positivus	Gradus comparativus	Gradus superlativus
Hilariter	Hilarius	Hilarissime
Tworzymy od przymiotnika (gen.)	Równy jest stopniu wyższemu przymiotnika i ma rodzaj nijaki, dodajemy końcówkę -IUS	Gradus superlativus przymiotnika zamieniamy z końcówki us, a, um na przysłówkową -E

Bene - dobrze	Melius	Optime
Male - źle	Peius	Pessime
Magnopere - bardzo	Magis	Maxime
Parum - mało	Minus	Minime
Prope - blisko	Propius	Proxime
Multum - wiele	Plus	Plurimum
Saepe - często	Saepius	Saepissime
Diu - długo	Diutius	Diutissime
Gradus positivus	Gradus comparativus	Gradus superlativus

IMIESŁÓW CZYNNY

I laudare - laudans (gen. laudantis) odmiana według deklinacji III typu samogłoskowego, ale w abl.

II habere - habens (habentis) sg. jest końcówka „e”

III vincere - vincens (vincentis) nie ma formy “będący”, posse i prodesse też nie ma tej formy

Fugiere - fugiens (fugientis)

Construere - construens (construentis)

IV scio, scire - sciens (scientis)

ABLATIVUS COMPARATIONIS (ABLATIVUS PORÓWNANIA):

• wyraża osobę lub rzecz, z którą coś porównujemy; pełni tę samą funkcję co quam z nominativem lub accusatiwem

melle dulcior lub dulcior quam mel (słodszy od miodu)

• tylko ablativu można użyć, jeżeli osoba lub rzecz, z którą coś porównujemy, jest wyrażona zaimkiem względnym

• tylko zwrotu z quam można użyć, jeżeli chodzi o inny przypadek niż nominativus czy accusativus

1

---