Wydział Inżynierii Środowiska
i Energetyki
Wyznaczanie współczynnika przewodnictwa cieplnego ciał stałych (ćw.7)
WPROWADZENIE
Wymiana ciepła między dwoma ciałami o różnych temperaturach może przebiegać na jeden z trzech sposobów:
1. promieniowanie ,
2. unoszenie ( konwekcja ) ,
3. przewodnictwo .
Zjawisko przewodnictwa cieplnego polega na przekazywaniu energii kinetycznej chaotycznego ruchu cieplnego drobin . Jest jednym z tzw. zjawisk transportu obok lepkości i dyfuzji. Proces przewodnictwa cieplnego w ciałach stałych jest związany z drganiami sieci krystalicznej i zależy od rodzaju struktury krystalicznej .
Według kwantowej teorii ciał stałych drgania termiczne sieci krystalicznej są skończonym zbiorem drgań normalnych tworzących w procesie interferencji paczki falowe , zwane fononami .
Przebieg ćwiczenia:
Po około 5 minutach rozpoczeliśmy odczytywanie prądów termoelektrycznych i1 , i2 , i3
z poszczególnych styków. Pomiary powtarzaliśmy co 5 minut i zakończyliśmy, gdy wyniki w kolumnach powtórzyły się 3 razy. Otrzymaliśmy wyniki:
i1 (dla cegły) |
i2 (dla marmuru) |
i3 (dla szkła) |
1,26 |
1,70 |
3,06 |
Dokonujemy pomiaru płytek:
Obliczamy śrędnią z grubości płytek:
dm = 20,98mm, 20,72mm, 20.82mm, 20,92mm, 20,98mm = 20,88mm
dc = 14,66mm, 14,72mm, 14,62mm, 14,54mm, 14,44mm = 14,59mm
ds = 17,20mm, 17,30mm, 17,42mm, 17,48mm, 17,52mm = 17,58mm
dm = 20,88mm = 0,21*10-3 (marmur)
dc = 14,59mm = 0,15*10-3 (cegła)
ds = 17,58mm = 0,18*10-3 (szkło)
(podane zostały średnie grubości płytek)
Błędy poszczególnych pomiarów:
działki działki działki
ΔUm = 0,05*1,70+0,1= 0,185
ΔUc = 0,05*1,26+0,1=0,163
ΔUs = 0,05*3,06+0,1=0,10765
Opracowanie wyników
Dla ustalonego rozkładu temperatur wzdłuż jednorodnego ciała prądu cieplnego płynącego przez przekrój tego ciała opisuje prawo Fouriera:
(1)
gdzie:
Q - ilość ciepła przepływającego przez powierzchnię s w czasie ,
- gradient (spad) temperatury wzdłuż osi ciała,
- współczynnik przewodnictwa cieplnego ciała,
Jeżeli spad temperatury ma charakter jednostajny, to = const. i można napisać:
(2)
gdzie:
jest różnicą temperatury ciała o długości d.
W ćwiczeniu występuje stosunek 3 ciał o jednakowych polach przekroju s, zatem w stanie ustalonym lewe strony równania są dla każdego ciała równe. Porównując strony praw mamy:
(3)
Różnice temperatur można wyrazić przez różnice odpowiednich prądów, gdyż w teorii efektu termoelektrycznego wiadomo, iż:
(4)
(natężenie prądu termoelektrycznego jest proporcjonalne do różnicy temperatur spoin termopary).
Na podstawie rysunku i równania
możemy napisać:
Podstawiając (5) do (3) otrzymujemy równania:
(6)
gdzie:
Obliczamy współczynnik przewodnictwa cieplnego cegły i szkła z (6)
Obliczamy błąd względny współczynnika ze wzoru:
Zatem:
WNIOSKI
Błędy pomiarowe wynikają z niedokładności urządzeń pomiarowych oraz z niedokładności zmysłów osoby wykonującej to doświadczenie.
Miarą szybkości przewodnictwa cieplnego w danym ośrodku jest współczynnik przewodnictwa cieplnego. W naszym ćwiczeniu najlepszy współczynnik przewodnictwa cieplnego ma szkło. Obserwacje życia codziennego wykazały , że są środki które o wiele szybciej przewodzą ciepło miedzy innym metale, ciecze i inne.
Wartości współczynnika przewodnictwa cieplnego ciał stalych różni się od wartości przedstawionych w tablinach fizycznych.
Λc =
- cegła
Λs =
- szkło
Wartości przedstawione w tablicach fizycznych:
Λc = nie znaleziono w tablicach fizycznych - cegła
Λs = 0,95 - szkło