Rany

Urazy mechaniczne

Urazy tępe

Urazy zadane tępym narzędziem wywołują następujące obrażenia:

Otarcia naskórka

Polegają na odwarstwieniu powierzchniowych i głębokich warstw naskórka, który wysycha i zmienia barwę od czerwonej do brunatnej. Mogą powstawać zarówno za życia, jak i po śmierci. Powstają w wyniku działania narzędzia tępokrawędziastego na powierzchnię ciała, czyli po prostu na zdarciu warstwy naskórka przez trącą o niego powierzchnię narzędzia. Otarcie powstaje również, gdy narzędzie uderza prostopadle w skórę powodując jej uciśnięcie. Otarciu może też towarzyszyć odwzorowanie powierzchni narzędzia.
Jeśli powierzchnia ciała, z którą styka się narzędzie jest rozległa (np.klatka piersiowa, plecy) to obrażenia będą lżejsze niż w przypadku powierzchni mniejszych, czy zaokrąglonych (głowa). Podobnie będzie w przypadku powierzchni narzędzia - im mniejsze tym dotkliwsze obrażenia zadaje.

Podbiegnięcia krwawe

Podbiegnięcia krwawe, zwane też sińcami, to efekt krwotoku do jakiego dochodzi w tkankach miękkich skóry lub narządów na skutek działania narzędzia. W przypadku podbiegnięć możemy spotkać się z odwzorowaniem narzędzia. Brak podbiegnięcia krwawego wcale nie dowodzi braku urazu, gdyż w niektórych partiach ciała zewnętrzne oznaki urazu mogą nie występować, za to dochodzi do uszkodzeń wewnętrznych.
Wielkość podbiegnięcia nie świadczy o wielkości narzędzia, które je spowodowało. Tu znaczenie ma obszar ciała, budowa, wiek, płeć i stan zdrowia ofiary. Kolor podbiegnięcia zmienia się w zależności od upływającego czasu - przeważnie od ciemnoczerwonego po żółty.

Rany tłuczone

Ten rodzaj ran powstaje na skutek działania narzędzi tępych i tępokrawędzistych, upadku, uderzenia przez pojazd, które przerywają ciągłość tkanek. Mogą powstawać zarówno na zewnątrz (skóra), jak i wewnątrz ciała (kości, narządy miękkie). Zewnętrznym ranom towarzyszą najczęściej podbiegnięcia krwawe na brzegach i otarcia naskórka. Rana tłuczona może, ale nie musi, być odwzorowaniem narzędzia. Narzędzia cienkie i długie powodują najczęściej rany linijne, natomiast płaskie i szerokie są przyczyną ran o kształcie nieregularnym, poszarpanym albo w kształcie litery Y.
Najbardziej narażone na tego rodzaju urazy są "wystające" części ciała, jak łuki brwiowe, barki. W przeciwieństwie do ran ciętych, tłuczone nie są w stanie rozdzielić wszystkich warstw tkanki, dlatego w ranie pojawiają się tzw. mostki tkankowe pomiędzy jej brzegami. Należy przyjrzeć się takiemu uszkodzeniu dokładnie, bo w ranie mogą się znajdować substancje naniesione przez narzędzie, albo fragmenty samego narzędzia.
Kiedy uderzenie następuje pod kątem, wówczas mamy do czynienia z raną dartą. Tam gdzie narzędzie rozpoczęło działanie skóra jest ścięta i występują otarcia. Z drugiej strony rany dochodzi do odwarstwienia.
Kiedy uraz dotyczy organów wewnętrznych, wówczas występuje pęknięcie, oddzielenie ich od powięzi i tkanki łącznej, a co za tym idzie silny krwotok. Rana tłuczona może być raną obronną i wtedy pojawia się głównie na rękach.



Otarcia naskórka


Sińce


Rany tłuczone

Rany kłute

Wyróżnia się
- otwór wkłucia
- kanał wkłucia
- otwór wykłucia

Są efektem działania narzędzi kończystych. Brzegi rany są zazwyczaj gładkie, bez sińców i otarć.
Ponieważ skóra jest wciągana przez wierzchołek narzędzia do kanału, to długość rany może być większa od szerokości ostrza. Głębokość rany w porównaniu z długością narzędzia może być:
mniejsza - jeśli nie zostało zagłębione w całości,
równa - jeśli weszło w całości
większa - gdy użyto dużej siły, zwłaszcza w przypadku brzucha, klatki piersiowej itp.
Wielkość i kształt rany kłutej zależy od rodzaju ostrza, kierunku pchnięcia, biegu ostrza w ranie, ruchów ofiary, właściwości skóry.Na podstawie kształtu rany można określić jedynie maksymalną szerokość i długość ostrza.
W przypadku ran zadanych innymi narzędziami niż nóż, będziemy mieć do czynienia z różnymi kształtami ran - widelec zostawi cztery otwory, śrubokręt krzyżakowy cztery równe nacięcia, rozbita butelka szereg ran różniej wielkości ułożonych w okrąg.
Rany kłute zlokalizowane są najczęściej po lewej stronie ciała ofiary, co jest związane z powszechną praworęcznością, oprócz tego celem bardzo często jest serce. Bardzo rzadko spotyka się rany kłute głowy i szyi. Rany kłute kończyn, to w przeważającej wiekszości rany defensywne.

Rany kłuto-cięte

Jak sama nazwa wskazuje, łączą cechy rany kłutej i ciętej. Ostrze wchodzi w ciało, jak przy ranie kłutej, ale nie zostaje wyciągnięte pod tym samym kątem, lecz pociągnięte powodując rozcięcie tkanki. Rana taka jest dłuższa niż głębsza.Z ran kłutych lub ciętych zadanych po śmierci wypływa niewiele krwi, chyba że uszkodzone zostało duże naczynie bądź naczynie w obszarze spływu krwi. Tak samo będzie w przypadku licznych ran z silnym krwiawieniem - ostatnia z nich moze wykazywać cechy zadanej po śmierci, gdyż nie wykazuje podbiegnięcia krwawego. Przemieszczanie zwłok zmienia ilość, kształt i sposób rozmieszczenia plam krwawych na odzieży.

Rany cięte

Pochodzą od narzędzi ostrych, tnących lub ostrokrawędziastych. Długość takiej rany jest większa niż jej głębokość, ponieważ ostrze jest dociskane i przesuwane stycznie do powierzchni skóry. Brzegi są gładkie, proste, bez otarć i podbiegnięć krwawych. W dnie takiej rany nie ma mostków łącznotkankowych. Na podstawie kształtu rany ciętej nie da się określić żadnej cechy narzędzia.Rana cięta zaczyna się i kończy zazwyczaj płytko, a w jej środkowej części głębokość jest większa. Jedno cięcie może spowodować kilka ran w miejscach, gdzie skóra jest nierówna - tzw. rany pofałdowane.

Brzegi rany ciętej rozchodzą się tworząc szczelinę. Jej wielkość i kształt zależą od tego, w jaki sposób ostrze przecina włókna elastyczne w skórze.

Rany cięte są dość często spotykane w przypadku czynów samobójczych. Oprócz ran głębszych mamy wtedy do czynienia z powierzchownymi nacięciami próbnymi. Ten rodzaj urazów jest też powszechny jako rany defensywne, które występują na wewnętrznej stronie dłoni, tylnej powierzchni przedramion i ramion, a czasami pojawiają się na nogach i stopach. 

Rany rąbane

Zadawane są ciężkimi narzędziami z ostrą krawędzią. Wyglądają niemal jak cięte, ale towarzyszy im rozkawałkowanie albo żłobienie kości, a także mieżdżenie tkanek. Na kościach mogą powstać odwzorowania narzędzia.

Tasaki pozostawiają wąskie rany o równych brzegach i nie powodują złamań po stronie uderzanej. Obecne są cienkie nacięcia na kości.

Maczeta tworzy ranę szerszą, o nierównych brzegach, ze złamaniami pozostawiającymi w dnie rany małe odłamki kostne. Na kości widać wyraźne, grube nacięcia.

Siekiera powoduje rany miażdżone wraz ze złamaniami i fragmentacją kości, na których brak nacięć.

Rany szarpane

Mają nierówne, postrzępione
brzegi, często wielopłatowe, niekiedy towarzyszą im uszkodzenia kości.
Powstają np. w wyniku wybuchów.

Rany płatowe

Powstają gdy cięcie przebiega niemal równolegle do powierzchni ciała.
Przyczyny śmierci w następstwie ran ciętych
- uszkodzenie naczyń krwionośnych
- zator powietrzny lub uduszenie
Podobnie, jak w przypadku postrzału, narzędzie pozostawia kanał, uszkadza kości i umożliwia rekonstrukcję zdarzenia (ułożenie narzędzia).

---