Polisacharydy zwierzęce:

Glikogen jest zapasowym materiałem energetycznym zwierząt. Podobnie do skrobi

składa się z jednostek glukozowych połączonych wiązaniami α -1,4 i α-1,6 glikozydowymi. Ma on większą masę cząsteczkową od skrobi (może zawierać aż 100 000 jednostek glukozowych) i jest jeszcze bardziej rozgałęziony niż amylopektyna; odgałęzienia występują w nim co 8 - 12 cząsteczek

glukozy. Rozgałęzienia te zwiększają rozpuszczalność glikogenu i sprawiają, że reszty cukrowe są bardziej dostępne. Są one uwalniane z wielu nieredukujących końców tego bardzo rozgałęzionego węglowodanowego materiału zapasowego.

Glikogen powstaje z glukozy, która absorbowana jest w jelitach do krwi, transportowana do wątroby, mięśni innych narządów, a następnie polimeryzowana przy udziale enzymów. Glikogen pomaga zachować równowagę glukozy w ustroju przez

usuwanie i magazynowanie jej nadmiaru ze strawionego pokarmu i późniejsze wydzielenie

jej do krwi, gdy jakieś komórki wykazują zapotrzebowanie na energię.

Chityna to polisacharyd składający się z reszt N-acetyloglukozoaminy, powiązanych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi. Chityna tworzy długie, proste łańcuchy pełniąc rolę strukturalną. Zbudowane są z niej pancerze skorupiaków i zewnętrzne szkielety owadów. Podobna jest do celulozy, jedyną różnicę stanowi podstawnik, a mianowicie przy C-2 glukozy jest acetylowana grupa aminowa , nie zaś grupa hydroksylowa.

Heparyna jest to organiczny związek chemiczny, polisacharyd zbudowany z około 80 reszt monosacharydów, pochodnych glukozy i kwasu glukuronowego, połączonych w nierozgałęziony łańcuch.

Heparyna jest naturalnym czynnikiem, zapobiegającym krzepnięciu krwi w naczyniach krwionośnych, działając hamująco na wszystkie jego etapy, głównie na fazę przejścia protrombiny w trombinę i jej działanie na fibrynogen. Heparyna aktywuje antytrombinę - osoczowy czynnik hamujący działanie trombiny. Obniża także poziom cholesterolu i lipidów, poprzez aktywację enzymu lipazy lipoproteinowej. W większych stężeniach może również hamować agregację trombocytów oraz ich adhezję (przyleganie do powierzchni) do ścian naczyń krwionośnych. Heparyna jest wyłapywana przez ściany naczynia i zwiększa ich ładunek ujemny, co utrudnia przyleganie płytek krwi i zapobiega powstawaniu skrzepów przyściennych. Wytwarzana przez komórki tuczne, makrofagi i komórki śródbłonka naczyń, działa szybko, lecz krótkotrwale.

Kwas hialuronowy - glikozoaminoglikan (rodzaj polisacharydu), który występuje we wszystkich organizmach żywych i należy do najliczniejszej grupy związków mających identyczną budowę chemiczną tak u bakterii, jak i człowieka. Kwas hialuronowy jest biopolimerem, w którym występują naprzemiennie mery kwasu D-glukuronowego i N-acetylo-D-glukozaminy połączone wiązaniami β-1,4- i β-1,3-glikozydowymi. Naturalnie występujący kwas hialurynowy posiada masę cząsteczkową od 10² do 10⁴ kDa. W przeciwieństwie do innych glukozoaminoglikanów nie tworzy kowalencyjnego wiązania z białkami, nie może więc wchodzić w skład typowego proteoglikanu. Może natomiast stanowić oś, na której wiążą się inne proteoglikany tworząc wraz z nimi "agregat proteoglikanu".

Zastosowanie:

Kwas hialuronowy to związek, który wiąże wodę w naskórku. Może on być bezpiecznie stosowany bez konieczności wykonywania testów skóry. W skórze ludzkiej kwas ten jest składnikiem macierzy międzykomórkowej skóry właściwej. W młodej skórze kwasu hialuronowego jest pod dostatkiem, co gwarantuje jej sprężystość i brak zmarszczek. Z wiekiem ilość kwasu maleje. W późniejszym czasie skóra człowieka się starzeje, traci zdolność wiązania wody i powstają zmarszczki. Jedna cząsteczka kwasu hialuronowego jest w stanie związać ok. 250 cząsteczek wody.

Żele na bazie kwasu hialuronowego są stosowane do produkcji implantów, które służą do wypełnienia zmarszczek i powiększania ust oraz piersi. Ze względu na to, że kwas hialuronowy stopniowo wchłania się do organizmu, implanty na bazie żeli hialuronowych są nietrwałe, co powoduje, że zabiegi z ich użyciem trzeba powtarzać 2 do 3 razy w roku.

Kwas hialuronowy jest również składnikiem filmu łzowego, dlatego dużą popularnością cieszą się płyny do soczewek kontaktowych i krople do oczu zawierające sól tego kwasu (hialuronian sodu), łagodzące podrażnienia oka powstałe podczas noszenia soczewek kontaktowych i innych dolegliwości (np. zespół suchego oka)^[1].

Do niedawna używano w kosmetyce kwasu hialuronowego pozyskiwanego z produktów naturalnych (grzebienie kogucie, pępowina). Obecnie coraz częściej uzyskiwany jest on metodami biotechnologicznymi.

Siarczan heparanu - polisacharyd o strukturze liniowej z grupy glikozoaminoglikanów. Występuje na zewnętrznych powierzchniach komórek zwierzęcych. Struktura siarczanu heparanu jest zbliżona do heparyny. Obie substancje zbudowane są z jednostek disacharydowych o różnym stopniu zestryfikowania resztami siarczanowymi. Najczęściej występujące jednostki cukrowe heparanu to kwas glukuronowy lub iduronowy połączone wiązaniami β-1,4-glikozydowymi z resztami N-acetyloglukozaminowymi.

---