11. Podmiot gospodarczy jako płatnik podatków i innych rozliczeń (obowiązki, odpowiedzialność,

organizacja ewidencji szczegółowej)

Bożena Bułka

Dorota Kula

Gr. 4 III ZI dzienne

Na rozrachunki publiczno-prawne składają się rozrachunki:

• z urzędami skarbowymi, urzędami miast i gmin z tytułu podatków (dochodowego, od towarów i usług VAT) oraz podatków obciążających koszty działalności, np. od nieruchomości, środków transportu,

• z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) z tytułu składek ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

• urzędami celnymi z tytułu ceł, podatku akcyzowego,

• inne, do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej.

Ogólnie rzecz ujmując, na polski system opodatkowania działalności gospodarczej składają się podatki: dochodowe, od obrotu i konsumpcji oraz majątkowe. Natomiast w szczególności są to następujące podatki; dochodowy od osób fizycznych, dochodowy od osób prawnych, zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób fizycznych , karta podatkowa, podatek od towarów i usług, podatek akcyzowy, podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych.

Płatnik i jego odpowiedzialność

Płatnikiem - w myśl atr.8 ordynacji - jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Minister Finansów może zwolnić niektóre grupy podatników z obowiązku pobierania podatków lub zaliczek na podatki oraz określić wynikające z tego zwolnienia obowiązki podatników albo organ podatkowy może zwolnić płatnika z obowiązku pobrania podatku, gdy pobranie zagraża ważnym interesom podatnika, lub zaliczek na podatek, jeżeli podatnik uprawdopodobni, że pobrane zaliczki byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do podatku należnego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy.

Odpowiedzialność płatnika ma charakter odpowiedzialności majątkowej nie tyle za niewykonanie zobowiązania podatkowego, takie bowiem na nich nie ciąży, a za własne działania lub zaniechania związanie z wykonywaniem obowiązków, które zostały na nich nałożone przez poszczególne ustawy.

Odpowiedzialność płatnika obejmuje trzy różne sytuacje. Po pierwsze - kiedy nie pobrał on podatku, a powinien to uczynić zgodnie z przepisami poszczególnych ustaw. Po drugie - kiedy pobrał podatek, ale w kwocie niższej niż to wynika z obowiązujących przepisów. Po trzecie - kiedy pobrał podatek, ale nie odprowadził go do organu podatkowego.

Płatnik zostaje zwolniony z odpowiedzialności w każdym przypadku zawinienia podatnika, które skutkowało niepobraniem podatku albo pobraniem go w niższej wysokości.

Zasadniczą kwestią w rozgraniczeniu odpowiedzialności jest kwestia zawinienia. Art. 30 § 2 ordynacji nie określa rodzaju winy, która uwalniałaby płatnika od odpowiedzialności.

Prawidłowość obliczenia podatku, a zawinienie strony czynności cywilnoprawnej odnosi się zarówno do stanu prawnego, jak i stanu faktycznego. Płatnik nie może zasłaniać się nieznajomością prawa czy też powoływać się na trudności interpretacyjne. Istotnym uprawnieniem płatnika jest uzyskanie od organu podatkowego interpretacji prawa. Płatnik ma możliwość wystąpienia do organu podatkowego z żądaniem udzielenia pisemnej interpretacji o zakresie stosowania przepisów prawa.

Zasadą jest, że za własne zobowiązania podatkowe odpowiada całym swoim majątkiem podatnik. Jednakże ustawa dopuszcza możliwość przenoszenia odpowiedzialności za nie na osoby trzecie.

Płatnicy podatków i ich obowiązki

Płatnik w przepisach Ordynacji podatkowej

Na podstawie art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa ( Dz.U. Nr 137, poz. 926; ost.zm.:Dz.U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668), płatnik obowiązany jest do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowymi. Płatnikiem jest nie tylko ten, kogo ustawa tak nazywa, ale także ten, na kogo ustawa nakłada obowiązki płatnika. Zadania płatnika określa ustawa podatkowa.

Płatnikom przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budżetu państwa. Wynosi ono - zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 1997 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 162, poz. 1124; ost.zm.: Dz.U. z 1998 r. Nr 75, poz.487) - 0,3% podatków pobranych. Kwota ta potrącana jest z kwoty podatków pobranych. W razie stwierdzenia, że płatnik pobrał wynagrodzenia z tytułu terminowego wpłacania podatków nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej, organ podatkowy wydaje decyzję o zwrocie nienależnego wynagrodzenia. Płatnicy obowiązani są przechowywać dokumenty związane z poborem podatków przez 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym byli obowiązani do ich poboru. Po upływie tego okresu płatnicy obowiązani są przekazać podatnikom dokumenty związane z poborem podatku. Dokumenty te podlegają zniszczeniu, jeżeli przekazanie ich podatnikowi nie jest możliwe ( art. 32o.p.)

Płatnik odpowiada całym swoim majątkiem ( art. 27 § 1 o.p.)

• za niepobranie podatku od podatnika lub pobranie podatku w wysokości niższej od należnej,

• za niewypłacanie w terminie pobranych podatków.

Pojęcie majątku nie jest w prawie podatkowym sprecyzowane.

Przyjmuje się, iż na majątek składają się rzeczy, co do których przysługuje prawo własności, a także inne niż własność prawa majątkowe.

Płatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nakład na określone podmioty obowiązek obliczenia w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy. Czynności tych dokonują jako płatnicy:

1. Zakłady pracy, tj. osoby fizyczne , osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Pobierają one zaliczki od osób, które uzyskują od tych podmiotów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielni pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Zakład pracy pobiera zaliczki na podatek od dochodu pracownika, którym - zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 1993r. Nr 0,poz. 416; ost.zm.:Dz.u. z 1998 r. Nr 144, poz.930) - jest przychód stanowiący wszelkie świadczenia pieniężne i pieniężną wartość świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty wypłacane mu w ramach stosunku służbowego, stosunku pracy , pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, poza zwolnionymi od podatku, pomniejszony o koszt uzyskania przychodów w wysokości 0,25% kwoty stanowiącej górna granicę pierwszego przedziału skali podatkowej. Zaliczkę zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, gdy pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie , w którym stwierdzi, że:

• nie otrzymuje renty lub emerytury ;

• nie osiąga dochodów tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;

• nie osiąga dochodów z działalności gospodarczej, z otrzymywanych z zagranicy rent lub emerytur albo z najmu lub dzierżawy ;

• nie otrzymuje świadczeń pieniężnych od organu zatrudnienia ;

• określa ten zakład jako właściwy do stosowania odliczenia w przypadku, gdy jednocześnie osiąga dochody od innych zakładów pracy.

2. Rolnicze spółdzielnie produkcyjne lub inne spółdzielnie zajmujące się produkcją rolną pobierają miesięcznie zaliczki na podatek dochodowy od dokonywanych na rzecz członków spółdzielni lub ich domowników wypłat z tytułu dniówek obrachunkowych , udziału w dochodzie podzielnym spółdzielni oraz uzyskiwanych od spółdzielni przez te osoby zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego.

3. Organy rentowe pobierają zaliczki miesięczne na podatek dochodowy od wypłacanych bezpośrednio przez siebie emerytur i rent oraz zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego. Zaliczki te są ustalane , podobnie jak w przypadku zakładów pracy , w sposób określony w art. 32 1-1d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych .

Organy rentowe dokonujące wypłaty zasiłków związanych z pozostawaniem w stosunku służbowym, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy mają obowiązek do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wypłaciły zasiłek , przekazać informację podatnikowi oraz pobranej zaliczki na podatek dochodowy. Organy rentowe maja obowiązek do końca lutego, po zakończeniu roku podatkowego, dokonać rocznego obliczenia podatku należnego od podatników uzyskujących dochód z emerytur i rent, pomniejszając ten dochód , na ich wniosek , o kwotę składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika jest obowiązkowa ( gdy nie zliczono ich do kosztów uzyskania przychodów ) oraz dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych emerytur, rent i zasiłków z ubezpieczenia społecznego w kwotach uwzględniających podatek, jeżeli nie zostały one potrącone wcześniej przez organ rentowy. Nie dotyczy to podatników , w stosunku do których ustał obowiązek poboru zaliczek lub którym zaliczki były ustalane w zmniejszonej wysokości , chyba że przed końcem roku podatkowego złożyli oświadczenie o rezygnacji z takiej formy rozliczenia podatku.

Obliczenie roczne podatku jest sporządzane przez organ rentowy w trzech egzemplarzach, z których jeden przesyłany jest podatnikowi do 15 marca, a drugi w tym samym terminie - do urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika.

4) Inni płatnicy. Podmiotami obowiązanymi do poboru miesięcznych zaliczek są także :

• Banki dokonujące wypłat emerytur i rent zagranicznych - od wypłacanych przez nie emerytur i rent,

• Jednostki organizacyjne uczelni, placówki naukowe, zakłady pracy oraz inne jednostki organizacyjne - od wypłacanych przez nie stypendiów ,

• Organy zatrudnienia - od świadczeń wypłacanych z Funduszu Pracy i Funduszy Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ,

• Areszty śledcze oraz zakłady karne - od należności przypadającej za prace tymczasowo aresztowanym oraz skazanym,

• Spółdzielnie - od oprocentowania wkładów pieniężnych członków spółdzielni zaliczonych w ciężar jej kosztów.

Płatnicy, z wyjątkiem organów rentowych, organów zatrudnienia oraz oddziałów Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, dokonują rocznego obliczenia podatku na wniosek podatnika ( złożony przed 15 stycznia roku następującego po roku podatkowym) traktowany na równi z jego zeznaniem, że:

• nie uzyskał innych dochodów z wyjątkiem zasiłków z ubezpieczenia społecznego związanych z jego zatrudnieniem u płatnika, dochodów, od których zgodnie z art. 28 i 30 u.p.o.f. pobiera się podatek w formie ryczałtu;

• nie korzystał z odliczeń od dochodu kwot i innych trwałych ciężarów opartych na tytule prawnym oraz alimentów ( z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci), składek na ubezpieczenie społeczne podatnika i osób z nim współpracujących, zwrotów nienależnie pobranych emerytur, rent i zasiłków z ubezpieczenia społecznego, wydatków rehabilitacyjnych dotyczących osób niepełnosprawnych, kwot, o które zgodnie z prawem górniczym obniżono podstawową opłatę eksploatacyjna z wydobycie kopalin, wydatków na budowę wielorodzinnego budynku mieszkalnego przeznaczeniem znajdujących się w nim lokali na wynajem oraz wydatków podlegających odliczeniu od podatku zgodnie z art.27a u.p.o.f.;

• nie korzystał z możliwości rozliczenia się z podatku łącznie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Rozliczenie to powinno być sporządzone do końca lutego po upływie roku podatkowego, w trzech egzemplarzach, z których jeden płatnik doręcza podatnikowi do 31 marca, drugi przekazuje do 15 kwietnia urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, a trzeci pozostawia w swoich aktach.

Płatnicy przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki , na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika wraz z deklaracja zawierająca - łączna suma wypłat dokonanych w danym miesiącu, kwotę potraconego podatku oraz kwotę wpłaconego na rachunek urzędu skarbowego.

Podmioty będące płatnikami mają obowiązek do 15 marca roku następnego po roku podatkowym sporządzić w trzech egzemplarzach informację dla podatników (PIT-11), którym nie dokonano rocznego obliczenia podatku. W informacji tej wskazują wysokość uzyskanych dochodów oraz należnego i pobranego podatku. Jeden jej egzemplarz płatnik doręcza podatnikowi do 31 marca, a drugi przekazuje urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika do 15 kwietnia. W przypadku gdy w ciągu roku ustał obowiązek poboru zaliczek, termin przekazania tej informacji upływa 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano ostatnia zaliczkę.

Osoby fizyczne będące przedsiębiorcami oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej dokonują poboru zaliczek od wypłat należności osobom podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu z tytułu:

• wykonywanej osobiście działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej,

• wynagrodzeń przysługujących osobom pełniącym funkcje społeczne lub obywatelskie,

• wynagrodzeń biegłych w postępowaniu sadowym, dochodzeniowym lub administracyjnym oraz inkasentów należności publicznoprawnych,

• udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej lub samorządowej,

• przynależności do organów stanowiących osób prawnych,

• osobistego wykonywania usług na podstawie umowy o dzieło albo wykonywania wolnego zawodu,

• praw autorskich i praw pokrewnych,

• praw do projektów wynalazczych, topografii układów scalonych, znaków towarowych, wzorów zdobniczych, w tym z tytułu zakupów tych praw.

Na podstawie art. 41a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik może, na wniosek podatnika, obliczyć i pobierać w ciągu roku wyższe zaliczki na podatek niż w wysokości ustawowej.

Pobrane od powyższych zaliczki płatnicy przekazują w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczkę na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika. Przy przekazywaniu zaliczek płatnik nie ma obowiązku przesyłania deklaracji do urzędu skarbowego. Dopiero w terminie do 15 marca roku następnego po roku podatkowym płatnicy są obowiązani przesłać podatnikom otrzymującym wyżej wymienione kwoty oraz urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika imienne informacje o wysokości dochodu i pobranych zaliczkach na podatek ( druk PIT-8B). W przypadku gdy płatnik zaprzestanie prowadzenia działalności przed 15 marca, ma obowiązek przesłać informacje za okres do dnia zaprzestania działalności.

Płatnicy podatku dochodowego od osób prawnych

Zgodnie z art..26 ust.1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( j.t. Dz.U. z 1993. Nr 106, poz.482; ost.zm.: Dz.U. z 1998 r. 931), osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art.21 ust. 1 i 22 tej ustawy ( tj. m.in. odsetek z praw autorskich, z praw do projektów wynalazczych , z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych), są obowiązane , jako płatnicy, pobierać (z zastrzeżeniem art..26 ust.2 u.p.o.p.), w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat.

Kwoty podatku przekazuje się w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby podatnika, a w przypadku podatników, którzy nie maja na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej siedziby lub zarządu - na rachunek urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

W terminie przekazania pobranego podatku płatnicy przesyłają urzędowi skarbowemu deklaracje, a podatnikowi - informacje o pobranym podatku.

Płatnicy podatku od towaru i usług

Organy egzekucji administracyjnej i cywilnoprawnej są płatnikami podatku od towarów i usług w zakresie sprzedaży towarów objętych postępowaniem egzekucyjnym. Nałożenie na organy egzekucyjne obowiązków płatnika ma zapewnić sprawna realizacje zobowiązań podatkowych dłużnika wobec wierzyciela. Egzekucja administracyjna i sadowa stanowi dwa odrębne tryby postępowania, które służą realizacji innego rodzaju zobowiązań. W wyjątkowych sytuacjach może nastąpić zbieg tych egzekucji.

Zgodnie z art. 12a ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (j.t. Dz.U. z 1991 r. Nr 36, poz. 161; ost.zm.; Dz.U. z 1997 r. Nr 141, poz. 944) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego od sprzedaży, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Organem egzekucyjnym w zakresie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych jest urząd skarbowy.

Na podstawie § 57 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym ( Dz.U. nr 156, poz. 1024), organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi dokonujący, w trybie egzekucji, sprzedaży towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów, wystawiają w jego imieniu i na jego rachunek faktury, potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów. Kopie faktury przekazywane są dłużnikowi.

Fakturę należy wystawić, jeżeli:

• Dłużnik oraz nabywca towaru spełniają odpowiednio warunki określone w § 36 i37 powołanego rozporządzenia ( w szczególności są zarejestrowani we właściwym urzędzie skarbowym dla celów podatku VAT lub posługują się tymczasowym numerem identyfikacyjnym i nie korzystają ze zwolnień w podatku);

• Na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów ( art. 2 w związku z art. 6 ustawy o VAT).

Na ogólnych zasadach obowiązujących w dokumentowaniu transakcji, faktury stwierdzające dokonanie sprzedaży powinny spełniać warunki, o których mowa w § 38 i §51 rozporządzenia ( przede wszystkim zawierać wszystkie niezbędne elementy składowe), a oprócz tego dodatkowo zawierać nazwę i adresy organów egzekucyjnych. Jednak jako sprzedawcę wpisuje się w fakturze nazwę i adres dłużnika, przy czym za podpisy osób uprawnionych do wystawiania faktury uważa się podpisy kierowników organów egzekucyjnych ( lub osób przez nich upoważnionych)

Kopię tak wystawionego dokumentu organ egzekucyjny przekazuje dłużnikowi, zachowując jedną kopię w swojej ewidencji. Przepisy dotyczące: dokumentacji sprzedaży towarów o cenach urzędowych (§ 39 ), terminu wystawiania faktur (§ 40, § 41), faktur korygujących i not korygujących (§ 43, § 44, § 45) i przechowywania oryginałów i kopii faktur - stosuje się odpowiednio na ogólnych zasadach.

Rozliczenie podatku na podstawie sporządzonej deklaracji dokonuje się na ogólnych zasadach.

Organ celny pełni rolę płatnika podatku VAT w imporcie towarów. Zgodnie z art. 278 § 2 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. _ Kodeks cywilny ( Dz.U. Nr 23, poz. 117; ost.zm.: Dz.U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668), organem administracji państwowej w sprawach celnych jest dyrektor urzędu celnego, który wykonuje powierzone mu przez prezesa Głównego Urzędu Ceł zadania przy pomocy podległego urzędu. Organizacje urzędów celnych określa statut nadany przez Prezesa GUC, a Minister Finansów, w drodze rozporządzenia, określa ich siedziby.

Organ celny obowiązany jest do sprawdzenia kwoty podatków wykazanych przez podatnika w zgłoszeniu celnym. Jeżeli kwoty podatków zostały wykazane przez podatnika nieprawidłowo, organ celny oblicza te kwoty w prawidłowej wysokości i wykazują w zgłoszeniu celnym. Organ jest obowiązany do poboru podatków należnych z tytułu importu towarów.

Formy rozliczenia osób fizycznych

Deklaracje podatkowe sporządzane są na podstawie ksiąg podatkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ewidencji oraz rejestrów. Podstawą sporządzenia wykazów bądź informacji dla celów podatków lokalnych są określone stany faktyczne.

Podatkowa księga przychodów i rozchodów

Zgodnie z § 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, osoby fizyczne i spółki cywilne osób fizycznych wykonujące pozarolniczą działalność gospodarczą, w tym również działalność w zakresie wolnych zawodów, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Obowiązek prowadzenia księgi dotyczy również osób:

• wykonujących działalność na podstawie umów agencyjnych i umów zlecenia, zawartych na podstawie odrębnych przepisów;

• prowadzących działy specjalne produkcji rolne, jeżeli te osoby zgłosiły zamiar prowadzenia tych ksiąg.

Obowiązek prowadzenia księgi nie dotyczy osób, które:

• prowadzą księgi rachunkowe (handlowe),

• opłacają podatek dochodowy w formach zryczałtowanych,

• wykonują wyłącznie usługi przewozu osób i towarów taborem konnym,

• wykonują wolny zawód adwokata wyłącznie w zespole adwokackim,

• dokonują sprzedaży środków trwałych po likwidacji działalności.

Podatnicy, o których mowa wyżej, są zobowiązani zawiadomić urząd skarbowy właściwy ze względu zamieszkania podatnika o prowadzeniu księgi w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego, w którym będą opłacać podatek dochodowy na ogólnych zasadach. Podatnicy, u których obowiązek prowadzenia księgi powstaje w ciągu roku, powinni złożyć zawiadomienie w terminie 7 dni od dnia założenia księgi. Złożenie zawiadomienia w tym terminie nie zwalnia podatnika z obowiązku założenia księgi oraz sporządzenia spisu z natury na dzień 1 stycznia roku podatkowego lub na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku.

Podatnik obowiązany jest prowadzić księgę prawidłowo, zarówno pod względem formalnym (niewadliwie), jak i materialnym (rzetelnie). Księga jest prawidłowa pod względem formalnym, jeżeli jest prowadzona zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów i objaśnieniami do wzoru księgi. Księga jest prawidłowa pod względem materialnym, jeżeli jest prowadzona zgodnie ze stanem rzeczywistym.

Podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są:

• faktury, rachunki, rachunki i noty korygujące, zwane „rachunkami”, odpowiadające warunkom określonym w odrębnych przepisach, lub

• inne dowody, oznaczone numerem lub w inny sposób, umożliwiające powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.

Ewidencja przychodów

Podatnicy i spółki, których wspólnicy są opodatkowani w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, są obowiązani prowadzić ewidencję przychodów oraz wykaz środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, a także posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów.

Zapisy w ewidencji są dokonywane na podstawie wystawionych faktur, rachunków, a w razie sprzedaży bez faktur, rachunków - na podstawie wystawionego na koniec dnia dowodu wewnętrznego, w którym w jednej kwocie jest wskazana wartość tych przychodów za ten dzień z podziałem na przychody objęte poszczególnymi stawkami ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W zakresie pozostałych przychodów zapisy są dokonywane na podstawie dowodów potwierdzających ich uzyskanie.

W razie nieprowadzenia lub prowadzenia ewidencji bez zachowania warunków do uznania jej za dowód w postępowaniu podatkowym, organ podatkowy określi wartość nie zaewidencjonowanego przychodu, w tym również w drodze oszacowania i ustali od tej kwoty ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w wysokości 20%.

Podatnik może zrzec się opodatkowania w formie ryczałtu za dany rok. Zrzeczenie może być dokonane nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego lub do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w roku podatkowym.

Podatnik jest obowiązany - w terminie 7 dni od dnia złożenia oświadczenia o zrzeczeniu - złożyć:

• urzędowi skarbowemu właściwemu miejscowo w sprawie podatku dochodowego opłacanego w formie karty podatkowej - wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, jeżeli wybierze tę formę i spełni warunki określone dla stosowania tej formy opodatkowania, albo,

• urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika - zawiadomienie o złożeniu właściwych ksiąg od dnia 1 stycznia roku podatkowego lub od dnia rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, jeżeli wybierze opłacanie podatku dochodowego na ogólnych zasadach.

Karta podatkowa

W myśl art. 30 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, jeżeli urząd skarbowy stwierdzi brak warunków do zastosowania opodatkowania z formie karty podatkowej, wydaje decyzję odmowną. W tym przypadku podatnik jest obowiązany płacić:

• podatek dochodowy na ogólnych zasadach, albo

• zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli spełnia warunki określone w odrębnych przepisach.

Podatnicy korzystający dotychczas ze zwolnienia od obowiązku prowadzenia ksiąg albo ewidencji przychodów są obowiązani do złożenia i prowadzenia ksiąg (rachunkowych, podatkowych) albo ewidencji, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym została doręczona decyzja odmawiająca im zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej.

Podatnik może zrzec się zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji ostatecznej. Podatnik, który zrzekł się zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej, jest obowiązany od pierwszego dnia miesiąca następującego po zrzeczeniu zaprowadzić:

• ewidencję i płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeśli spełnią warunki dla tej formy opodatkowania, albo

• właściwe księgi i płacić podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Do końca miesiąca, w którym podatnik zrzekł się zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej, jest obowiązany do płacenia podatku dochodowego na ogólnych zasadach. W tym przypadku podatnik jest obowiązany złożyć urzędowi skarbowemu deklarację, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu osiągniętego od początku roku do końca miesiąca, w którym zrzekł się opodatkowania w formie karty podatkowej, w terminie przewidzianym dla składania tej deklaracji. W tym samym terminie podatnik jest obowiązany wpłacić różnicę między kwotą podatku dochodowego zapłaconą w okresie przed zrzeczeniem się zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej.

Zryczałtowany podatek dochodowy

Opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, podlegają przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej w tym również gdy działalność ta jest w formie spółki cywilnej osób fizycznych.

Dla potrzeb ryczałtu liczy się przychody podatnika z każdego źródła. Jeżeli podatnik chce rozliczać się w formie ryczałtu musi złożyć wniosek do Urzędu Skarbowego. Zrzeczenie się może być dokonane nie później niż do 20.01. roku podatkowego lub do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w ciągu roku. Zrzeczenia dokonuje się przez złożenie do Urzędu Skarbowego pisemnego.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne.

Podatnicy opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów zobowiązani są prowadzić ewidencje przychodów i zakupów towarów.

Podatek płatny jest za każdy miesiąc do 20 dnia następnego miesiąca tylko na podstawie prowadzonej ewidencji.

Podatnicy zryczałtowanego podatku od przychodów zatrudniający pracowników i wypłacający im wynagrodzenia ze stosunku pracy muszą prowadzić indywidualne karty przychodów pracowników.

Formy opodatkowania osób prawnych

Podatnicy podatku dochodowego określonego w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. są opodatkowani w relacji do dochodu pomniejszonego o ewentualnie odliczenia przewidziane w art. 18, przy zastosowaniu stop podatkowej określonej dla danego roku w art. 19 ustawy o pdop ( tj. 28% w roku 2001). Jest to podstawowa form opodatkowania osób prawnych.

Ustawa określa również inne fory opodatkowania - i tak:

• Podatek w wysokości 20% uzyskanego przychodu z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę na terytorium RP

• Podatek w wysokości 20% przychodu z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych nie mających na terytorium RP siedziby lub zarządu, chyba ze umowa w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu zawarta z krajem miejsca siedziby lub zarządu podatnika stanowi inaczej( wtedy podlega obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów osiągniętych na terytorium RP)

• Podatek w wysokości 10% przychodów z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowe za wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych

• Podatek w wysokości 10% przychodów uzyskanych na terytorium RP przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej.

• Podatek w wysokości 20% przychodów uzyskanych na terytorium RP przez podatników mających siedzibę lub zarząd zagranicą z tytułu przychodów: z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, praw projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych itp.

• Podatek w wysokości 20% przychodów z opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej , rozrywkowej lub sportowej, wykonywanej przez osoby fizyczne lub osoby prawne mające siedzibę za granicą, organizowanej za pośrednictwem osób prowadzących działalność w zakresie imprez artystycznych, rozrywkowych, sportowych na terytorium RP.

Jeżeli organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej, określa dochód podatnika w wysokości wyższej (stratę w wysokości niższej) niż zadeklarowana w związku z dokonaniem transakcji z podmiotami powiązanymi, a podatnik nie przedstawi tym organom wymaganej dokumentacji podatkowej - różnicę miedzy dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określonym przez te organy opodatkowuje się stawka 50 %.

Dokumentacja i ewidencja podatkowa

Wszystkie elementy tworzące podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, a więc przychody, koszty uzyskania przychodów i odliczenia od dochodu przewidziane w ustawie podatkowej , a także odliczenia od podatku, powinny być odpowiednio udokumentowane i zapisane we właściwej ewidencji. Osoby prawne prowadza w tym celu księgi rachunkowe na podstawie ustawy. o rachunkowości oraz ewidencję podatkową wynikającą z przepisów ustaw i rozporządzeń adresowanych do podatników.

Zgodnie z art. 9 ustawy o pdop podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu ( straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m.

Dla osób prawnych podstawowa ewidencję stanowią księgi rachunków. Ponieważ między zasadami ustawy o rachunkowości a zasadami prawa podatkowego istnieją różnice, dlatego podatnicy są obowiązani do przekształcenia danych wynikających z ksiąg rachunkowych i sprawozdań finansowych na dane wymagane przez ustawę o pdop i inne przepisy podatkowe.

Rachunek przekształceń sporządza się co miesiąc w celu ustalenia zaliczki podatkowej oraz w rozliczeniu całorocznym przed złożeniem zeznania podatkowego.

W skład dokumentacji wchodzą: dokumenty prawno-organizacyjne, dowody operacyjne, finansowe i księgowe oraz sprawozdania finansowe ( w tym: bilans oraz rachunek zysków i strat), a także dokumenty podatkowe rozliczeniowe,

Wśród dokumentów prawno-organizacyjnych są w szczególności: umowy, akty notarialne, uchwały, decyzje protokóły, postanowienia sądu oraz inne akty stanowiące.

W grupie dowodów operacyjnych, finansowych i księgowych znajdują się m.in.:

• Faktury VAT, rachunki, faktury korygujące, noty korygujące, noty księgowe (wewnętrzne i zewnętrzne), dowody bankowe i kasowe, zestawienia dowodów źródłowych, raporty, listy płac oraz inne dokumenty rozrachunkowe;

• Dowody operacyjne przychodowo-rozchodowe (magazynowe);

• Dowody produkcyjne, handlowe, usługowe, transportowe;

• Dowody inwentaryzacji składników majątkowych (arkusze spisu z natury, protokóły, wyliczenia, decyzje);

• dokumenty ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych;

• inne dowody księgowe lub uwzględnione w ewidencji pozaksięgowej (operacyjnej, podatkowej, ubezpieczeniowej, majątkowej).

Ewidencję podatkową tworzą w szczególności:

• księgi rachunkowe (dziennik, konta księgi głównej, konta ksiąg pomocniczych, wykaz inwentarzy aktywów i pasywów, zestawienie obrotów i sald);

• ewidencja środków trwałych ora wartości niematerialnych i prawnych, a także wykaz odpisów amortyzacyjnych ( plan amortyzacji);

• ewidencja płacowa, ubezpieczeniowa i podatkowa pracowników oraz zleceniobiorców, agentów i innych osób, wobec których podatnik jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych;

• ewidencja podatku VAT i akcyzy;

• ewidencja innych podatków, ceł i opłat;

• ewidencja wydatków i kosztów oraz strat nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o pdop;

• inne ewidencje wymagane przepisem prawa

Ważne jest, aby dokumentacja i ewidencja podatkowa były prowadzone poprawnie pod względem formalnym, merytorycznym i rachunkowym.

Dowody źródłowe i wtórne powinny być sporządzone prawidłowo, rzetelnie i zgodnie z przepisami prawnymi. Dowody podlegające księgowaniu powinny dokumentować rzeczywisty stan faktyczny, realny, przedmiot konkretnych zdarzeń czy dokonanych operacji gospodarczych lub finansowych. Wielkości ilościowe i wartościowe na dowodzie księgowym powinny być rzeczowe i rachunkowo niepodważalne.

Istotne jest, żeby każda operacja ( zakupu, sprzedaży) była udokumentowana właściwym dowodzie.

Przepis art. 86 ordynacji Podatkowej zobowiązuje podatników do przechowywania ksiąg i związanych z ich prowadzeniem dokumentów przez 5 lat, liczą od końca roku kalendarzowego, w którym księgi były prowadzone.

Osoby prawne powinny posiadać dokumentację opisującą przyjęte przez nich zasady rachunkowości, z uwzględnieniem problematyki podatkowej.

W skład tej dokumentacji wchodzą w szczególności:

• Zakładowy Plan Kont z opisem zasad księgowania oraz wyceny aktywów i pasywów;

• Wykaz stanowiących ksiąg rachunkowych, a w razie ich prowadzenia przy użyciu komputera - wykaz zbiorów stanowiących księgi rachunkowe na nośnikach czytelnych dla komputera;

• Dokumentacja systemu przetwarzania danych przy użyciu komputera i jej zmiany, uwzględniając użytkowane programy, rodzaje wydruków i zasady ochrony danych.

W art. 25 ust.1 upop stwierdza się, że podatnicy są obowiązani bez wezwania składać deklaracje, wg ustalonego wzoru, o wysokości dochodu ( straty) osiągniętego od początku roku podatkowego i wpłacać na rachunek urzędu skarbowego właściwego siedziby podatnika zaliczki miesięczne w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek za poprzednie miesiące.

Deklaracje i zaliczki miesięczne składa i uiszcza się do 20 dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni

Formularze dla podatku dochodowego mają symbol CIT (Corporation Index Tax).

! Od 1,01,1999 r. możliwość płatności w uproszczonym trybie.

VAT

Podatek od towarów i usług jest podatkiem wielofazowym pobieranym w każdej fazie obrotu, co oznacza, że obciążone są nim poszczególne fazy produkcji i dystrybucji.

Podatnikami VAT są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, jeżeli wykonują czynności opodatkowane, takie jak np.: sprzedaż towarów i usług, przekazywanie ich na cele: reprezentacji i reklamy, na potrzeby osobiste podatnika oraz udziałowców, akcjonariuszy, pracowników, zamiana towarów i usług oraz darowizna.

W ustawie o podatku od towarów i usług pod pojęciem „towary” rozumie się rzeczy ruchome (materiały, półfabrykaty, wyroby gotowe, wyposażenia, środki trwałe), jak również wszelkie postacie energii, budynki, budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności opodatkowanych.

Podstawą opodatkowania VAT jest obrót. Jest to kwota należna z tytułu sprzedaży zmniejszona o kwotę podatku przypadającego od tej sprzedaży.

Podatek obliczany jest od wartości sprzedaży netto bez podatku, a następnie do niej dodawany, co stanowi wartość sprzedaży brutto.

VAT VAT = sprzedaż netto * stawka podatku

sprzedaż netto + VAT = sprzedaż brutto

Pewne jednostki, niezależnie od tego, co jest przedmiotem ich sprzedaży, mogą być podmiotowo zwolnione od podatku (jeśli wartość ich sprzedaży nie przekracza określonych limitów).

Istotny wpływ na ewidencję zakupu i sprzedaży w księgach rachunkowych ma podział podmiotów na jednostki:

• objęty podatkiem od towarów i usług,

• nie objęte tym podatkiem (zwolnione podmiotowo).

Podmiotowy i przedmiotowy zakres opodatkowania.

Moment powstania obowiązku podatkowego

Podatnikami podatku od towarów i usług są:

• osoby prawne

• jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej

• osoby fizyczne

1. które mają siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Polski i wykonują we własnym imieniu i na własny rachunek czynności podlegające opodatkowaniu, w okolicznościach wskazujących na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy,

2. będące usługobiorcami usług pochodzących z importu.

Wśród podatników podatku od towarów i usług można wyróżnić:

1. podatników płacących VAT

2. podatników zwolnionych od podatku.

Podatnikami zwolnionymi od podatku są podatnicy zwolnieni ze względu na wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym.

Przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest:

1. obrót powstały w wyniku sprzedaży ( krajowej i zagranicznej),

2. obrót powstały w wyniku wykonania czynności zrównanych ze sprzedażą, tj.:

• przekazania rzeczowych składników majątku oraz świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy,

• przekazania towarów oraz świadczenia usług na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, pracowników,

• wydania towarów lub świadczenia usług w zamian za wierzytelności,

• wydania towarów lub świadczenia usług w miejsce świadczenia pieniężnego,

• zamiany towarów i usług,

• darowizny towarów oraz świadczenie usług w miejsce świadczenia usług bez pobrania należności.

Poza tym opodatkowaniu podlega:

1. obrót powstały w wyniku importu towarów i usług,

2. obrót powstały w wyniku pobrania zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat.

Zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem VAT ogranicza grupa towarów, których sprzedaż oraz wykonanie innych czynności opodatkowanych, np. darowizna czy zamiana, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego. Kolejna grupę zwolnień przedmiotowych stanowi odsprzedaż towarów używanych, czyli takich, których okres używania wyniósł co najmniej 6 miesięcy, a w przypadku budynków budowli minęło co najmniej 5 lat od końca roku, w którym budowę zakończono. Poza tym sprzedaży dokonuje użytkownik, a sprzedawany towar nie jest ( i nie jest) składnikiem majątku związanego z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.

Jeżeli sprzedaż towarów lub usług musi być potwierdzona fakturą, momentem powstania obowiązku podatkowego jest data wystawienia faktury VAT, która powinna nastąpić nie później niż 7. Dniu wydania towaru lub wykonania usługi.

W eksporcie obowiązek podatkowy powstaje:

• w eksporcie towarów - z chwilą potwierdzenia przez graniczny urząd celny wywozu towarów poza państwową granicę Rzeczpospolitej Polskiej,

• w eksporcie usług - z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tego tytułu.

Obowiązek podatkowy w imporcie powstaje:

• w imporcie towarów - z chwilą powstania długu celnego,

• w imporcie usług - z chwilą dokonania zapłaty, nie później jednak niż po upływie 30 dni od dnia wykonania usługi ( w imporcie usług obowiązek ten ciąży na usługobiorcy).

Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi pobrano co najmniej połowę ceny ( przedpłata, zaliczka, zadatek, rata), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia zapłaty.

Podstawa i stawki podatku VAT

Podstawą opodatkowania, czyli wartością, w stosunku do której stosuje się odpowiednią stawkę podatku, jest obrót.

Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży towarów pomniejszona o kwotę należnego podatku.

W przypadku gdy przed wydaniem towaru lub wykonania usługi pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty stanowiące co najmniej połowę ceny, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków , przedpłat lub rat pomniejszona o przypadająca od niej kwotę podatku należnego.

Obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów ( bonifikat, upustów, uznanych reklamacji i skont) o wartość zwróconych towarów, a także korekt faktur. W imporcie usług podstawą opodatkowania jest kwota, którą usługobiorca jest obowiązany zapłacić ( a więc należność zagranicznego usługodawcy traktowana jest jako wartość nett).

W imporcie towarów podstawą opodatkowania jest wartość celna towarów powiększona o należne cło oraz podatek akcyzowy ( jeżeli przedmiotem importu są towary objęte akcyzą).

Stawki podatku to:

• podstawowa 22%, obowiązująca dla wszystkich towarów i usług nie objętych inną stawką,

• obniżona 7% ( dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy) oraz 3% ( załącznik nr 1 )

• stawka 0% obowiązująca głównie w eksporcie towarów i usług.

Faktury VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego, gdy:

1. sprzedaż została udokumentowana fakturami:

• wystawionymi przez podmiot nie istniejący lub nieuprawniony do ich wystawiania,

• w których wota podatku wykazana na oryginale faktury jest inna niż na kopii,

2. nabywca posiada fakturę nie potwierdzoną kopia u sprzedawcy,

3. wystawiono kilka oryginałów faktury,

4. wystawiono faktury lub dokumenty odprawy celnej stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane, albo podające kwoty niezgodne ze stanem faktycznym.

Dokumentacja i ewidencja obrotu ( faktura VAT, rejestr zakupu, rejestr sprzedaży

Obniżenie kwot podatku należnego o podatek naliczony przy zakupach możliwe jest tylko na podstawie prawidłowo wystawianej faktury VAT, która powinna zawierać :

1. imiona i nazwiska lub nazwy sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy,

2. numery identyfikacyjne lub numery tymczasowo sprzedawcy i nabywcy,

3. datę wystawienia i numer kolejny faktury, oznaczonej jako „faktura VAT”,

4. nazwę towaru lub usługi,

5. jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów lub zakres wykonywanych usług,

6. ceny jednostkowe netto towarów lub usług bez kwoty podatku,

7. wartość sprzedanych towarów lub wykonanych usług bez kwoty podatku,

8. stawki podatku ( a na żądanie nabywcy - również kwoty podatku),

9. wartość sprzedanych towarów lub wykonanych usług wraz z podatkiem oraz zwolnionych od podatku,

10. kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem wyrażoną liczbowo i słownie,

11. imiona i nazwiska oraz podpisy osób uprawnionych do wystawiania i otrzymywania faktury VAT.

Obniżenie podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument odprawy celnej albo w miesiącu następnym.

W przypadku sprzedaży dokonanej na podstawie pisemnego zamówienia lub oferty na fakturze nie musi figurować podpis nabywcy ( złożony jest on wówczas na zamówieniu, które powinno zawierać oświadczenie nabywcy o uprawnieniu do otrzymania faktur VAT).

Do odliczenia podatku naliczonego uprawnia jedynie oryginał poprawnie wystawionej faktury VAT oraz oryginał faktury korygującej.

Faktura korygująca powinna zawierać analogiczne dane jak faktura VAT, a ponadto:

• nazwę towaru lub usługi objętych rabatem lub podwyżką ceny,

• kwotę i rodzaj udzielanego rabatu ( lub podwyżki cen),

• kwotę zmniejszenia podatku należnego ( podwyższenia podatku),

• kwoty podane w wysokości omyłkowej oraz prawidłowej w przypadku prostowania pomyłek,

• wyraz „Korekta”,

• imię i nazwisko oraz podpis osoby upoważnionej do jej wystawienia.

Odliczenie podatku naliczonego od należnego lub zwrot podatku naliczonego możliwe jest tylko pod warunkiem:

• właściwego udokumentowania zakupu ( oryginały faktur VAT oraz faktur korygujących VAT),

• prowadzenia odpowiedniej ewidencji zakupów ( np. w formie rejestrów zakupów i kosztów).

Rejestry te służą ustaleniu ogólnej kwoty podatku naliczonego oraz ich części, która podlega odliczeniu.

Rejestry zakupów powinny zawierać :

1. numer pozycji w rejestrze,

2. datę otrzymania faktury VAT,

3. numer faktury VAT,

4. nazwę i siedzibę sprzedawcy,

5. kwotę zobowiązania,

6. podstawę opodatkowania według stawek VAT,

7. naliczony VAT według grup podatkowych:

a) odliczony bezpośrednio od podatku należnego

2. do rozliczenia po uzyskaniu lub spełnieniu określonych warunków,

3. nie podlegający zwrotowi lub odliczeniu od podatku należnego,

8. wartość zakupów nie opodatkowanych lub objętych stawką 0%.

Otrzymane faktury korygujące ujmowane są w odrębnych rejestrach korekt zakupów i kosztów ( powinny zawierać wymienione dane, a ponadto zapewnić powiązanie z fakturą, która korygują).

Rejestry zakupów i kosztów ora ich korekt sporządza się co najmniej za okresy miesięczne, stosując tyle rejestrów, ile wynika a właściwej organizacji pracy w jednostce, np. jeden rejestr zapewniający właściwą ewidencję na kontach: materiałów, towarów, inwestycji, środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, koszty działalności.

W takim przypadku w rejestrze winna być dodana pozycja 6 - przedmiot dostawy, kilka rejestrów ujmujących odrębne zakupy ( materiałów, towarów itp.)

Rejestr sprzedaży ujmujący faktury VAT dokumentujące sprzedaż powinien zawierać co najmniej następujące dane:

1. numer kolejny wpisu w rejestrze,

2. numer kolejny faktury VAT,

3. datę dokonania sprzedaży,

4. datę wystawienia faktury,

5. numer identyfikacyjny nabywcy ( nie dotyczy sprzedaży eksportowej)

6. nazwę ( siedzibę ) nabywcy,

7. podstawę opodatkowania według stawek podatku VAT,

8. podatek VAT według grup podatkowych ( 22%, 7%, 0%),

9. sprzedaż zwolnioną od podatku od towarów i usług,

10. kwotę należności,

11. ogólne sumy danych wartościowych.

Rejestry sprzedaży należy sporządzać za okresy miesięczne i ujmować w nich wszystkie wstawione w danym miesiącu faktury VAT w porządku chronologicznym.

W oddzielnych rejestrach prowadzi się ewidencję faktur korygujących oraz sprzedaż eksportową.

Wartości wynikające z rejestrów sprzedaży podlegają księgowaniu na kontach syntetycznych.

Nr poz. w rejestrze	Numer faktury	Data otrzymania faktury	Dostawca (nr ident.)	Wartość zakupu brutto	Zakupy opodatkowane służące sprzedaży opodatkowanej				Zakupy opodatkowane służące sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej			Zakupy, za które nie przysługuje odliczenie podatku, zakupy nie opodatkowane, zakupy objęte stawką 0 %	VAT Podlegający odliczeniu
															inwestycyjne		pozostałe
										Wart. netto	VAT	Wart. netto	VAT	Wart. netto	VAT
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10		11	12	13
Razem

EWIDENCJA ( REJESTR) ZAKUPÓW

L.p.	Nr faktury	Data powstania obowiązku podatkowego	Odbiorca (nr ident.)	Wartość sprzedaży brutto	SPRZEDAŻ OPODATKOWANA					Sprzedaż wolna od podatku	Podatek należny od sprzedaży
												Stawką 22%		Stawką 7 %		Stawką 0 %
												Wartość netto	VAT	Wartość netto	VAT	Eksport i pozostała sprzedaż
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
Razem

EWIDENCJA ( REJESTR ) SPRZEDAŻY

Ewidencja zakupu i sprzedaży w jednostkach dokonujących wyłącznie sprzedaży zwolnionej, jak i opodatkowanej VAT

Sposób ewidencji i rozliczenia podatku VAT zależy od tego, jakiej sprzedaży dokonuje dna jednostka gospodarcza. Możliwe są następujące warianty:

1. cała sprzedaż danej jednostki zwolniona jest z VAT,

2. cała sprzedaż jest opodatkowana,

3. część sprzedaży jest zwolniona a część opodatkowana.

W przypadku jednostek, w których cała sprzedaż jest zwolniona z VAT podatek naliczony w dowodach zakupu nie podlega odliczeniu, a więc stanowi on element ceny nabycia określonego składnika majątku ( np. w przypadku nabycia środka trwałego podwyższy on jego wartość początkową), lub zostaje zaliczony w ciężar kosztów działalności obciążając odpowiednie konta zespołów „4” i „5” lub konto kosztów rozliczanych w czasie.

W przypadku jednostek gospodarczych, w których cała sprzedaż jest opodatkowana VAT, podatek naliczony w dowodach zakupu może zostać odliczony od VAT należnego.

Podatki: naliczony oraz należny ujmowane są po przeciwnych stronach konta „Rozrachunki z tytułu VAT”

Jeżeli w danej jednostce gospodarczej występuje zarówno sprzedaż opodatkowana, jak i zwolniona z VAT, to zgodnie z istota podatku od towarów i usług jednostka ta ma prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy zakupach odnoszących się tylko do sprzedaży opodatkowanej.

Wymaga to rozdzielenia zakupów opodatkowanych na:

• odnoszące się do sprzedaży opodatkowanej ( VAT naliczony podlega odliczeniu od VAT należnego)

• odnoszące się do sprzedaży zwolnionej ( VAT naliczony od tych zakupów nie podlega odliczeniu od VAT należnego).

Takie bezpośrednie przyporządkowanie poszczególnych zakupów od jednego z powyższych rodzajów sprzedaży ( sprzedaży opodatkowanej lub sprzedaży zwolnionej) nie zawsze jest możliwe, dlatego tez najczęściej wyodrębnia się dodatkowo trzecia grupę zakupów opodatkowanych, a mianowicie

• zakupy odnoszące się zarówno do sprzedaży opodatkowanej jak i sprzedaży zwolnionej z VAT.

Rozlicza się to w sposób uproszczony, polega ono na odliczeniu takiej części podatku naliczonego, jaka odpowiada procentowemu udziałowi wartości neto sprzedaży opodatkowanej w wartości netto sprzedaży ogółem.

Rozliczenia tego dokonuje się za pomocą konta „ Rozliczenie naliczonego VAT”. Konto to jest obciążane podatkiem naliczonym przy zakupach składników majątku lub usług związanych zarówno ze sprzedażą opodatkowaną, jak i sprzedażą zwolnioną.

Podatek ten wstępnie ujęty po stronie Dt konta „ Rozliczenie naliczonego VAT”, podlega na koniec miesiąca rozliczeniu na:

• podatek naliczony dotyczący sprzedaży opodatkowanej , który podlega przeksięgowaniu na konto „Rozrachunki z tytułu VAT”

• podatek naliczony dotyczący sprzedaży zwolnionej, który podwyższa wartość brutto nabytego składnika majątku, lub jest odnoszony w koszty działalności albo tez podlega rozliczeniu w czasie.

ZAKUP OPODATKOWANY

(związany ze sprzedażą)

VAT naliczony OPODATKOWANA OPODATKOWANA ZWOLNIONA

I ZWOLNIONA

Ujęcie ewidencyjne do odliczenia bez prawa

do odliczenia

1. 
   
   część podlega odliczeniu

2. 
   część nie podlega odliczeniu

„ Rozrachunki z tytułu VAT” Koszty działalności

`Podatki i opłaty”

Element ceny nabycia

„Środki trwałe”

Rozliczanie VAT naliczonego „Rozliczenie naliczonego VAT”

Część do odliczenia część nie podlegająca odliczeniu

Ujęcie ewidencyjne naliczonego VAT oraz zasady jego rozliczania przedstawia powyższy schemat

Podatki kosztowe obejmują podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych oraz podatek akcyzowy. Księguje się je na koncie kosztów rodzajowych „Podatki i opłaty” w korespondencji z kontem „Inne rozrachunki publiczno-prawne”.

Podatek od nieruchomości

Podatek od nieruchomości jest zaliczany do podatków majątkowych. W Polsce podatkiem tym są objęte budynki lub ich części, budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (np. rampy kolejowe czy nabrzeża portowe), grunty nie objęte podatkiem rolnym i leśnym oraz grunty objęte przepisami o tych podatkach, wykorzystywane na działalność gospodarczą inną niż rolną i leśną.

W podatku od nieruchomości obowiązek podatkowy spoczywa na osobach fizycznych, osobach prawnych i jednostkach organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, które są właścicielami lub samoistnymi posiadaczami nieruchomości. Podstawą opodatkowania budynków lub ich części jest powierzchnia użytkowa wyrażona w metrach kwadratowych.

W celu określenia powierzchni użytkowej budynku bierze się pod uwagę powierzchnię mierzoną po wewnętrznej długości ścian pomieszczeń na wszystkich kondygnacjach, z wyjątkiem powierzchni klatek schodowych oraz szybów wind. Powierzchnię użytkową na potrzeby wymiaru podatku obniża się o połowę, gdy wysokość pomieszczeń nie przekracza 2,20 m, ale nie są one wyższe niż 1,40 m. W przypadku pomieszczeń, których wysokość nie przekracza 1,40 m, podatku nie pobiera się.

W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych określono jedynie górne granice stawek, których nie można przekroczyć. Jednocześnie w związku z występującą inflacją Minister Finansów ma obowiązek corocznego podwyższania tych górnych granic stawek w stopniu odpowiadającym wzrostowi cen detalicznych towarów i usług konsumpcyjnych.

Stawki podatku od nieruchomości obowiązujące w danej gminie - z uwzględnieniem określonych przez Ministra Finansów górnych granic - ustala rada gminy. Stawki te nie mogą być jednak niższe niż 50% górnych granic stawek.

Górne granice stawek określone przez Ministra Finansów na 2000r. Kształtowały się następująco:

• od budynków lub ich części związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą - 13,47 zł za 1 m² powierzchni użytkowej,

• od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 0,46 zł za 1 m²

Jeśli w ciągu roku podatkowego nastąpiła zmiana sposobu wykorzystania budynku albo grunty, mająca wpływ na wysokość opodatkowania w tym roku, to podatek ulega podwyższeniu lub obniżeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta zmiana nastąpiła.

Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające prawnej osobowości powinny złożyć w terminie do 15 stycznia roku podatkowego deklaracje w sprawie podatku od nieruchomości, natomiast osoby fizyczne - w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie obowiązku podatkowego. Wysokość podatku od osób fizycznych ustala w drodze decyzji wójt (burmistrz, prezydent), właściwy ze względu na miejsce położenia nieruchomości.

Osoby prawne mają obowiązek skorygowania deklaracji w razie wystąpienia zmian mających wpływ na wysokość podatku. Osoby prawne są obowiązane także do wpłacania obliczonego e deklaracji podatku do dnia 15 każdego miesiąca na rachunek budżetu właściwej gminy, natomiast osoby fizyczne płacą podatek w terminach kwartalnych (do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada).

Podatek od nieruchomości nie tylko obciąża koszty prowadzonej działalności gospodarczej, ale też stanowi koszt uzyskania przychodów w przypadku ustalania podstawy do opodatkowania w podatkach dochodowych.

Podatek od środków transportowych

Obecnie przedmiotem podatku od środków transportowych są:

• samochody ciężarowy o ładowności powyżej 2 ton,

• ciągniki siodłowe i balastowe,

• Przyczepy i naczepy o ładowności powyżej 5 ton, z wyjątkiem wykorzystywania na cele rolnicze przez podatników podatku rolnego,

• Autobusy.

Podatek powinny uiszczać osoby fizyczne i prawne będące właścicielami wymienionych środków transportowych. Przepisy ustawy ( O podatkach i opłatach lokalnych...) jako właścicieli traktują także jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, na które te pojazdy są zarejestrowane. Jednocześnie obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dany środek został zarejestrowany.

Wysokość stawek podatku od środków transportowych określa rada gminy, biorąc pod uwagę rodzaj środka i/lub jego ładowność, masą całkowitą, liczbę miejsc do siedzenia. Jednak wysokość stawek nie może przekraczać maksymalnego poziomu określonego w ustawie. Poziom stawek nie może przekraczać:

• w przypadku samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 12 ton oraz ciągnika siodłowego i balastowego - 281,40 zł,

• w przypadku samochodu ciężarowego o ładowności 2 - 12 ton, przyczepy i naczepy oraz autobusu - 1609,44 zł.

Podatek płatny jest w dwóch ratach - w terminie do 15 lutego i do 15 września każdego roku.

Podatek od środków transportowych stanowi koszt prowadzonej działalności, a także koszt uzyskania przychodów w celu określania podstawy opodatkowania w podatku dochodowym.

Podatek akcyzowy

Jest pobierany od niektórych importowanych i produkowanych w kraju wyrobów, np. napojów alkoholowych, produktów tytoniowych, soli, zapałek, paliw do silników, olejów smarowych i specjalnych, broni gazowej, samochodów osobowych, jachtów pełnomorskich, sprzęty elektronicznego wysokiej klasy, kamer wideo, środków upiększających i wyrobów perfumeryjnych. W przypadku importu pobiera go urząd celny przy pomocy stawki kwotowej (wyrażonych z złotych) lub stawki procentowej liczonej od wartości celnej powiększonej o cło.

Obowiązek podatkowy w zakresie akcyzy ciąży na:

• producencie wyrobów akcyzowych,

• importerze wyrobów akcyzowych,

• sprzedawcy towarów akcyzowych,

• podmiocie świadczącym usługi w zakresie wyrobów akcyzowych

• nabywcy wyrobów akcyzowych, od których nie pobrano podatku akcyzowego lub pobrano w kwocie niższej niż należna,

• podmiocie posiadającym importowany wyrób akcyzowy od którego nie pobrano podatku akcyzowego lub pobrano w kwocie niższej niż należna,

• podmiocie, u którego stwierdzono nadmierne ubytki lub zawinione niedobory wyrobów akcyzowych,

• podmiocie zużywającym spirytus własnej produkcji lub nabyty po cenach nie zawierających najwyższej stawki podatku akcyzowego.

Zwalnia się od podatku podatników:

1. u których wartość sprzedaży towarów, a także wartość eksportu towarów lub usług nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej kwocie 100000 EURO

2. opłacających podatek dochodowy w formie karty podatkowej, w zakresie działalności objętej tą formą opodatkowania,

3. prowadzący zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej.

Podatek akcyzowy zwiększa przychód ze sprzedaży, a w konsekwencji podstawę do opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Sprzedaż produktów, sprzedaż towarów Rozrachunki z odbiorcami

i materiałów

suma przychodów ogólna wartość

obejmująca należności na

podatek akcyzowy fakturze

Inne rozrachunki publiczno-prawne Podatki i opłaty

zarachowanie zarachowanie przeksięgowanie na

podatku akcyzowego podatku wynik finansowy

akcyzowego

Cło

Jest należne urzędowi celnemu przy imporcie materiałów, usług i towarów, a także środków trwałych. Cło oblicza się od tzw. Wartości celnej zakupionych za granicą dóbr, którą w przeważającej liczbie przypadków jest wartość dostawy wyceniona według cen policzonych przez dostawcę zagranicznego, wyrażonych w walucie obcej i przeliczonych na złote polskie według średniego kursu NBP w dniu dokonania odprawy celnej (przewiezienia przez granicę) i powiększona o koszty transportu do granicy.

Cło i podatek akcyzowy podwyższa cenę zakupu materiału lub towaru.

Podatek od spadków i darowizn w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą

Dla prowadzących działalność gospodarczą i ich najbliższych krewnych istotne jest, że z podatku zwolniono nabycie przez małżonka lub dzieci, w następstwie spadku lub darowizny, zakładu wytwórczego, handlowego, usługowego lub jego części. Warunkiem zwolnienia z podatku jest prowadzenie nabytego zakładu przez okres 5 lat od dnia ptzyjęcia spadku lub darowizny przez nabywcę. W tym okresie nie może się pogorszyć stan zakładu, z wyjątkiem szkód o charakterze losowym. Jeśli te warunki nie są spełnione, to nabywca spadku lub darowizny traci prawo do zwolnienia.

Z podatku od spadków i darowizn jest także zwolnione nabycie przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą w drodze darowizny maszyn, urządzeń i narzędzi otrzymanych z zagranicy. Warunkiem uzyskania zwolnienia z podatku jest zainstalowanie otrzymanego majątku produkcyjnego w zakładzie nabywcy. W ciągu trzech lat od otrzymania takiej darowizny uzyskanie urządzenia nie mogą być sprzedane lub przekazane innej osobie.

Podatku od spadków i darowizn nie płacą również osoby z tytułu nabycia własności lub prawa wieczystego użytkowania gospodarstwa rolnego. Wyjątek stanowi nabycie budynków mieszkalnych oraz budynków i budowli związanych z działami specjalnymi produkcji rolnej (np. szklarnie, pieczarkarnie, przechowalnie owoców itd.). W razie nabycia tych budynków i budowli zwolnienie przysługuje jednak małżonkom i dzieciom, jeśli będą oni wykorzystywali ten majątek zgodnie z jego przeznaczeniem przez okres co najmniej 5 lat w ramach gospodarstwa rolnego.

Podatnikami podatku od spadków i darowizn są tylko osoby fizyczne, które nabyły na własność rzeczy lub prawa majątkowe w drodze spadku lub darowizny. Podatek od spadków i darowizn mają obowiązek uiszczać także osoby nabywające prawa do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładcy w przypadku jego śmierci. Podatkiem od spadków i darowizn nie jest obecnie objęte nabycie w drodze spadku i darowizny praw autorskich, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych praw.

Rozliczenia z ZUS-em

Bezpośrednio z wynagrodzeniami związana jest ewidencja pozostałych rozrachunków publiczno-prawnych dotyczących składek ZUS oraz zasiłków stanowiących podmiot rozliczeń z ZUS-em.

Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, składka na ubezpieczenie społeczne obejmuje:

• składkę na ubezpieczenie emerytalne,

(ogółem 19,52%; pracodawca i pracownik; przychód według ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z wyłączeniem wynagrodzenia za czas choroby - kwota ograniczenia 62.940PLN)

• składkę na ubezpieczenie rentowe,

(ogółem 13%; Pracownik i pracodawca; przychód według ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z wyłączeniem wynagrodzenia za czas choroby - kwota ograniczenia 62.940PLN)

• składkę na ubezpieczenie chorobowe,

(ogółem 2,45%; tylko pracownik; podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe bez ograniczenia kwotowego)

• składkę na ubezpieczenie wypadkowe.

(ogółem 1,62%; tylko pracodawca; podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe bez ograniczenia kwotowego)

Ponadto pracownik opłaca ubezpieczenie zdrowotne (7,75%), a podstawą naliczenia jest przychód wg ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych bez wyłączenia wynagrodzenia za czas choroby zmniejszony o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe.

Obciążenie pracodawcy składkami:

Ubezpieczenie społeczne:

1. Ubezpieczenie emerytalne 9,76%

2. Ubezpieczenie rentowe 6,5%

3. Ubezpieczenie wypadkowe 1,62%

Fundusz Pracy (FP) - aktualnie 2,45%; tylko pracodawca; podstawa wymiaru taka sama jak przy ubezpieczeniu emerytalnym i rentowym.

Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych - 0,08%; tylko pracodawca; podstawa wymiaru taka sama jak przy ubezpieczeniu emerytalnym i rentowym.

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych określa dokumentację ubezpieczeniową oraz reguluje zasady opłacania przez jednostki będące płatnikami składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Dokumenty ubezpieczeniowe podzielone zostały na trzy grupy:

1. dokumenty zgłoszeniowe,

2. dokumenty rozliczeniowe,

3. dokumenty płatnicze.

Dokumenty zgłoszeniowe do ZUS

Symbol dokumentu	Nazwa dokumentu
ZUS ZUA	Zgłoszenie do ubezpieczeń/ zgłoszenie zmiany danych osoby ubezpieczonej
ZUS ZIUA	Zgłoszenie zmiany danych identyfikacyjnych osoby ubezpieczonej
ZUS ZCNA	Zgłoszenie danych o członkach rodziny, których adres zamieszkania nie jest zgodny z adresem zamieszkania ubezpieczonego, dla celów ubezpieczenia zdrowotnego
ZUS ZCZA	Zgłoszenie danych o członkach rodziny, których adres zamieszkania jest zgodny z adresem zamieszkania ubezpieczonego, dla celów ubezpieczenia zdrowotnego
ZUS ZZA	Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego/zgłoszenie zmiany danych
ZUS ZWUA	Wyrejestrowanie z ubezpieczeń / kontynuowanie ubezpieczeń
ZUS ZPA	Zgłoszenie/ zmiana danych płatnika składek - osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej
ZUS ZFA	Zgłoszenie/ zmiana danych płatnika składek - osoby fizycznej
ZUS ZIPA	Zgłoszenie zmiany danych identyfikacyjnych płatnika składek
ZUS ZWPA	Wyrejestrowanie płatnika składek
ZUS ZBA	Informacja o numerach rachunków bankowych płatnika składek
ZUS ZAA	Adresy prowadzenia działalności gospodarczej przez płatnika składek

Dokumenty rozliczeniowe

Symbol dokumentu	Nazwa dokumentu
ZUS DRA	Deklaracja rozliczeniowa
ZUS RCA	Raport imienny dla płatników uprawnionych do wpłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego
ZUS RNA	Raport imienny dla płatników nie uprawnionych do wpłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego
ZUS RZA	Raport imienny o należnych składkach na ubezpieczenie zdrowotne
ZUS RSA	Raport imienny o wpłaconych świadczeniach i przerwach opłacaniu składek
ZUS RMUA	Raport miesięczny dla osoby ubezpieczonej
ZUS RGA	Raport imienny o wypłaconych świadczeniach, przerwach w opłacaniu składek oraz informacjach niezbędnych do uznania okresów pracy górniczej

Ponadto jednostki mają obowiązek sporządzania deklaracji rocznej ZUS DRRB i informacji rocznej ZUS IRB.

Płatnicy składek przesyłają w ustalonych terminach deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłacają składki za dany miesiąc nie później niż:

• do 10 dnia następnego miesiąca - dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie,

• do 5 dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych, jednostek gospodarki budżetowej,

• Do 15 dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników.

Dokumenty płatnicze pozwalają opłacić składkę lub wpłatę na wskazane przez ZUS rachunki bankowe odrębnymi wpłatami z podziałem na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Terminy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne są takie same, jakie obowiązują dla przekazywania dokumentów ubezpieczeniowych.

Ewidencję rozrachunków z ZUS-em prowadzi się na koncie „Rozrachunki z ZUS” (lub na koncie „Inne rozrachunki publicznoprawne” z wyodrębnieniem w analityce). Konto to obciąża się za:

• wypłaty zasiłków z listy ZUS,

• przelewy dokonane na rzecz ZUS nadwyżki naliczonych narzutów nad wypłaconymi zasiłkami

a uznaje:

• kwotą naliczonych składek z tytułu ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego oraz funduszu pracy i funduszu gwarantowanych świadczeń pracowniczych.

Literatura:

1. M. Dobija „Organizacja rachunkowości” AE Kraków 1999r.

2. T. Kiziukiewicz „Organizacja rachunkowości w przedsiębiorstwie” PWE Warszawa 2002r.

3. P.J. Matuszewicz „Rachunkowość od podstaw”

4. M. Paluch „Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe” 2001r.

5. S. Stężewski „Deklaracje podatkowe w rozliczeniach z fiskusem” 2001r.

6. Ordynacja podatkowa z dnia 29.08.1997r.

7. Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20.12.2001r. w sprawie określenia niektórych wzorów, oświadczeń, deklaracji, informacji pomocniczych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

8. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14.12.1995r. w sprawie prowadzenia podatkowych ksiąg przychodów i rozchodów (Dz.U. Nr 138,poz 720)

9. B. Gierusz „Podręcznik samodzielnej nauki księgowania” ODDK Gdańsk 2002r.

2

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---