EWiP studia II stopnia, niestacjonarne, rok I
Onichimiuk Karolina
Protasewicz Magdalena
Tomaszewska Marta
Skurzyńska Klaudia
REFORMA EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ-
Rok 1999, 2009 oraz współcześnie
REFORMA EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ ROK 1999
Edukacja wczesnoszkolna nie ma charakteru samowystarczalnego, lecz propedeutyczny, wprowadzający i usprawniający do dalszej nauki. Podstawowe zadania to: rozwijanie procesów intelektualnych, budzenie zainteresowań i aktywności poznawczej, osiąganie umiejętności wyrażania swoich myśli w słowach i rozumienie myśli cudzych jako niezbędnego warunku komunikowania i przyswajania sobie wiedzy, doskonalenie spostrzegawczości, zdolności do obserwacji, rozwijanie wyobrażeń, rozwijanie umiejętności wyrażania się w różnych formach (plastycznych, muzycznych, technicznych itp.) oraz wszechstronny rozwój osobowości dziecka w toku jego własnej aktywności.
Na mocy ustawy z dnia 8 stycznia 1999 roku we wrześniu 1999 roku weszła w życie reforma systemu szkolnego w Polsce. Reforma ta miała wielu przeciwników, i znacznie mniej zwolenników, a mimo to - wbrew woli społeczeństwa - została wprowadzona w życie obok trzech innych reform - emerytalnej, służby zdrowia i administracyjnej.
Reforma oświatowa wdrażana od września 1999 roku wprowadza wielokierunkowe zmiany w szkolnictwie: organizacyjne, programowe, metodyczne, systemowe. Stąd u nauczycieli nasilają się liczne potrzeby edukacyjne, poznawcze, instrumentalne, które są podstawowym i ciągłym warunkiem funkcjonowania nauczyciela w zawodzie. Edukacja zorientowana na dziecko przyznaje priorytet potrzebom poznawczym czyli zapotrzebowaniu na nowe, niestandardowe i niekonwencjonalne idee pedagogiczne. Nauczyciele poszukując źródeł pozwalających zaspokoić swoje potrzeby edukacyjne, zwracają uwagę na koncepcje pedagogiczne oparte na aktywności własnej dziecka. Stąd obserwuje się swoisty renesans myśli pedagogicznej O. Decrolego, M. Montessori, K. Linkiego, C. Freineta, M. Grzegorzewskiej. Nauczycielom edukacji wczesnoszkolnej szczególnie bliski jest model C. Freineta i model M. Montessori które podpowiadają /przybliżają/ paradygmaty edukacji zintegrowanej i blokowej. Nauczyciele Ci mogą "tu" i "teraz" odegrać rolę liderów w zakresie planowania, organizowania i ewaluowania "nowej jakości" edukacyjnej zakładanej w reformie szkolnej w zakresie pierwszego i drugiego etapu (klasy I-III, IV-VI).
Programy muszą być w tym celu odciążone z treści pamięciowych i abstrakcyjno-teoretycznych, na korzyść nie tylko umiejętności praktycznych lecz także samodzielnych prac i projektów. Nauczyciel powinien być w tym przewodnikiem, konsultantem i doradcą w procesie samoedukacji.
Nowoczesna szkoła musi być nie tylko skuteczna w zapewnieniu wiedzy, ale i atrakcyjna (różnicowanie programów, uwzględnianie specyficznych zainteresowań dzieci, dostrzeganie indywidualnych predyspozycji ucznia, stwarzanie dziecku możliwości znalezienia w szkole takich form działalności, poza nabywaniem wiedzy, aby mogły one znaleźć swą realizację). Oznacza to :przejście od nauczania poznawczego do operacyjnego, głęboką reformę programową, zachowanie nadzoru państwa w zakresie oceny pracy szkoły i uczniów, wprowadzenie ogólnopaństwowych standardów edukacyjnych, sprawdziany kompetencyjne. Wszystkie te działania mają występować zamiast przyswajania wiedzy przez dziecko.
Zadania dydaktyczno-wychowawcze edukacji wczesnoszkolnej są realizowane w wielu krajach w zróżnicowanym wymiarze czasu (od trzech do sześciu lat). W Polsce do 1978 r. były realizowane w ciągu czterech lat pobytu dziecka w szkole (klasy I-IV). Od roku 1999 realizacja założeń edukacji wczesnoszkolnej odbywa się w ciągu trzech pierwszych lat szkolnej edukacji dziecka (klasy I-III, od 7 do 10 lat).
W Polsce z końcem XX wieku coraz częściej mówiono o reformie w systemie edukacji. Wynikało to z przeświadczenia o nienadążaniu ówczesnego systemu za zmieniającą się rzeczywistością.
Ważnym wydaje się wyjaśnienie samego terminu reformy oświatowej. Według M. Cylkowskiej - Nowak o reformie w systemie edukacji można mówić, wówczas gdy zmiana nią wprowadzona jest zasadnicza. O takiej sytuacji można mówić, gdy zostają spełnione następujące warunki:
-dostęp do środków materialnych jest zapewniony określonym instytucjom społecznym lub grupom, jak również do realizacji określonych form aktywności społecznej lub do podejmowania decyzji;
-wcześniej posiadane prawa określone instytucje społeczne lub grupy tracą je w całości lub częściowo;
-zmuszane do podejmowania działań lub ich zaniechania są określone instytucje społeczne lub grupy.
Wprowadzona w 1999 roku reforma edukacji w Polsce ma typ reformy strukturalny oraz radykalny. Strukturalny, ponieważ objęła swym zakresem całą jego strukturę. Włączając w to sposób finansowania, status nauczycieli, zmiany w zakresie nadzorowania oraz zarządzania, zmiany dotyczące sposobu oceniania. Radykalny, ponieważ ma także charakter definitywny i nieodwracalny oraz zostały wprowadzone nowe segmenty szkolnictwa.
Reforma realizowana w Polsce od dnia 1 września 1999 roku doprowadziła do przekształcenia obowiązującego od 1968 roku dwustopniowego systemu szkolnictwa w trzystopniową. Ustawa o systemie oświaty stanowi podstawowy dokument o ustroju oświaty w Polsce, uwzględnia organy prowadzące i nadzorujące placówki oświatowo-wychowawcze oraz informuje o ich funkcjach i zadaniach oraz ich finansowaniu.
Dostosowanie systemu zarządzania oświatą do nowej struktury państwa, jaką są powiaty i nowe pod względem liczby, granic i kompetencji administracyjnych województwa, rzutuje także na system finansowania oświaty oraz na sposób sprawowania wobec niej nadzoru. Wprowadzona w życie z dniem 1 stycznia 1999 r. reforma samorządowa gruntownie przebudowała władze publiczne i układ terytorialny kraju także w sferze oświatowej, co oznacza, że kuratoria oświaty przestały być organem prowadzącym dla placówek oświatowych, kontrolę zaś obowiązku szkolnego sprawuje dyrektor szkoły, którego gminne władze będą informować o zmianach w ewidencji dzieci i młodzieży w wieku od 3 do 18 lat. Gminy otrzymują od państwa subwencję na zadania oświatowe realizowane w szkołach, dzięki czemu mogą prowadzić lokalną politykę oświatową, zgodną z potrzebami lokalnego rynku pracy.
Przyczyny, które warunkują konieczność przemian to:
Bark zdolności adaptacyjnych byłego systemu edukacji do tempa i zakresu przemian cywilizacyjnych i społecznych,
bark równowagi szans w dostępie do edukacji na każdym poziomie i niski wskaźnik procentowy młodzieży uzyskującej średnie i wyższe wykształcenie,
dostosowanie sytemu edukacji do zapisów konstytucji oraz do reformy ustrojowej państwa,
dostosowanie kształcenia zawodowego do zmieniających się potrzeb gospodarki rynkowej,
potrzeba silniejszego powiązania szkoły na każdym jej poziomie z rodziną i społecznością lokalną.
Reforma systemu edukacji obejmuje:
system edukacji od przedszkola do studiów doktoranckich
reformę programową obejmującą zarówno wprowadzanie podstaw programowych poszczególnych przedmiotów jak i zmian w organizacji metod kształcenia,
wdrażanie postaw programowych określających zadania edukacyjne poszczególnych typów szkół oraz zwiększenie autonomii nauczycieli w zakresie doboru treści i metod kształcenia,
utworzenie niezależnego od szkoły systemu egzaminowania i oceniania,
zdefiniowanie wymogów kwalifikacyjnych dla nauczycieli i określenie ich dróg awansu wraz z opracowaniem systemu wynagradzania nauczycieli na odpowiednim poziomie,
określenie źródeł finansowania szkoły.
W wyniku wprowadzonej reformy ma nastąpić:
zwrócenie szczególnej uwagi na rozwój ucznia oraz określenie jego predyspozycji w celu wyboru właściwej dla niego szkoły,
upowszechnienie kształcenia na poziomie szkoły średniej i wyższej,
zwiększenie środków finansowych na edukację,
kształtowanie umiejętności kosztem przekazywania wiadomości,
odejście od przepełnionych programów nauczania opracowanych według dyscyplin naukowych
promowanie wysokiej jakości pracy nauczyciela poprzez odpowiedni system płac,
zwiększenie efektywności kształcenia.
W myśl zapisów Konstytucji RP każdy ma prawo do nauki. Status instytucji obowiązkowych mają jedynie szkoła podstawowa i gimnazjum. W szkołach publicznych nauka w zakresie ramowych planów nauczania jest bezpłatna. Działalność i organizacja systemu określone są w ustawie z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty. W Ustawie znajdujemy następujący zapis „ Obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia gimnazjum, nie dłużej jednak niż do ukończenia 18 roku życia”.
Wprowadzono nową strukturę oświaty. Do września 1999 roku pierwszym etapem kształcenia w Polsce była ośmioletnia szkoła podstawowa. Reforma oświaty, oprócz zmian programowych, wprowadziła również nowe typy szkół w tym: sześcioletnią szkołę podstawową. Placówka ta podlega tzw. rejonizacji tak, by dziecko uczęszczało do szkoły znajdującej się możliwie najbliżej jego miejsca zamieszkania.
Szkoła podstawowa to pierwszy poziom obowiązkowego kształcenia. Trwa 6 lat i ma za zadanie wychowywanie dziecka oraz przekazywanie mu podstawowych umiejętności. Na tym etapie kształcenie nie przebiega według dyscyplin naukowych a nieliczne przedmioty są zintegrowane w bloki edukacyjne. W pierwszym etapie, obejmującym 3 lata, zrezygnowano z tradycyjnego podziału na lekcje, przerwy i przedmioty. W klasach I-III przeznaczona dla dzieci w wieku (7-10lat) - realizowana jest edukacja wczesnoszkolna. Etap kształcenia wczesnoszkolnego ma być łagodnym przejściem od wychowania przedszkolnego do edukacji szkolnej. Zajęcia odbywają się w formie kształcenia zintegrowanego, czyli bez podziału na przedmioty, a ich prowadzenie powierza się jednemu nauczycielowi-wychowawcy, choć naukę języka obcego, edukację muzyczną, edukację plastyczną, wychowanie fizyczne i zajęcia komputerowe można powierzyć nauczycielowi-specjaliście. Nauczyciel prowadzi zajęcia według ustalonego przez siebie planu. Na tym etapie nauczyciel nie musi przestrzegać lekcyjnego czasu pracy, tj. dzielić czasu pracy uczniów na 45-minutowe jednostki lekcyjne, tak jak to się robi w klasach wyższych. Dzień pracy obejmuje integrację między kierunkami edukacji: polonistycznej, matematycznej, środowiskowej, muzycznej, technicznej, plastycznej i fizyczno-zdrowotnej, subiektywne odczucie nauczyciela (dotyczące osiągnięcia tematu lekcji, którego efektem jest zmiana w wiadomościach i umiejętnościach uczniów).
Przedmiot pracy, wbrew pozorom, określa szczegółowy tok postępowania dydaktyczno-wychowawczego nauczyciela. Powinien być najogólniej "trójczłonowy":
typ ćwiczeń (językowych, plastycznych, muzycznych itp.)
podstawa tematyczna tych ćwiczeń (tematyka ćwiczeń językowych, rysunkowych, konstrukcji technicznych itp.)
środki dydaktyczne (np. wycieczka, obrazy, film, techniki plastyczne)
Nauczyciel dostosowuje czas trwania pracy i przerwy do aktywności uczniów. Zakłada się, że każdego dnia uczniowie mają zajęcia ruchowe. Na tym etapie kształcenia trzeba dążyć do rozwijania następujących umiejętności:
• służących zdobywaniu wiedzy (czytanie, pisanie i liczenie);
• nawiązywania i utrzymywania poprawnych kontaktów z rówieśnikami;
• rozbudzania poczucia przynależności do społeczności szkolnej, środowiska lokalnego, regionu, kraju;
• działania w różnych sytuacjach;
• rozbudzania potrzeby kontaktu z przyrodą.
Organizacja zajęć, ustalanie przerw należy do nauczyciela. Realizując program nauczania dostosowuje on dobór treści programowych, czas trwania zajęć i sposób ich realizacji do potrzeb i możliwości uczniów. Zajęcia odbywają się w wymiarze 15 godzin tygodniowo w klasie pierwszej i 16, 17 w klasie drugiej i trzeciej. Celem zajęć, oprócz opanowania podstawowych umiejętności czytania, pisania, rachowania, jest również kształtowanie nawyków społecznego współżycia i wrażliwości moralnej. Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej przekazując odpowiednią wiedzę, kształtując podstawy i umiejętności umożliwiają uczniom poznanie świata, wspomagają ich samodzielność uczenia się, inspirują ich aktywność badawczą oraz wyrażanie własnych myśli i przeżyć, rozbudzając ciekawość poznawczą oraz motywację do dalszej edukacji.
Podstawy programowe nie tylko określają jakim celom i jakie zadania ma spełniać kształcenie szkolne, ale również zawiera kanon podstawowych treści nauczania. Wskazują na umiejętności i sprawności, jakie uczeń powinien opanować w toku nauczania. Podstawy programowe stanowią wyjście do opracowania programów nauczania poszczególnych przedmiotów lub bloków przedmiotowych i programów edukacyjnych, a także programów wychowawczych. Podstawy stanowią źródło określając wymagania -standardy, natomiast nie ustalają bezpośrednich wymagań stawianych przed uczniem.
Uczniowie uczestniczą również w zajęciach religii lub etyki, chociaż te ostatnie - na skutek małej liczby chętnych - są rzadko organizowane w polskich szkołach. O uczestnictwie dziecka w zajęciach religii decydują ich rodzice. Oprócz obowiązkowych zajęć lekcyjnych, szkoła musi również zapewnić dzieciom pozalekcyjne zajęcia służące zarówno rozwijaniu talentów, jak i wyrównywaniu szans.
W klasach I-III szkoły podstawowej obowiązuje ocena opisowa. Ocenianie bieżące w ciągu roku oraz oceny śródroczne określa statut szkoły.
Ocenianie wewnętrzne dotyczy roli i miejsca ucznia w szkole. Służy ono wartościowaniu, planowaniu i wyborowi strategii edukacyjnej przez każdego nauczyciela. W ocenianiu wewnętrznym nauczyciel musi rozpoznać poziom postępów ucznia w stosunku do wymagań edukacyjnych. Celem wewnętrznej oceny jest systematyczna obserwacja osiągnięć uczniów. Ocenianie ma być procesem uporządkowanym i ustalonym w obrębie każdej szkoły, szczegółowo opisanym w statutach, pokazującym uczniowi jego słabe i mocne strony, a tym samym motywującym do projektowania własnej pracy. Dobrze zorganizowane ocenianie będzie wsparciem dla harmonijnego rozwoju dziecka oraz doskonalenia warsztatu pracy nauczyciela.
Cele edukacji wczesnoszkolnej
Edukacja wczesnoszkolna w powojennej Polsce często zmieniane miała cele. Dla przykładu warto podać iż w dniu 1.09.63 r. wprowadzono program nauczania według poniższych celów:
„wszechstronny rozwój uczniów i wychowanie na świadomych i twórczych obywateli PRL, a w szczególności:
ukształtowanie postaw naukowego poglądu na świat,
wychowanie w duchu socjalistycznej moralności i socjalistycznych zasad współżycia społecznego w duchu umiłowania ludowej ojczyzny, pokoju, sprawiedliwości społecznej i braterstwa z ludźmi pracy wszelkich krajów,
ukształtowanie przekonania o społecznej, ekonomicznej i moralnej wyższości socjalistycznego ustroju nad kapitalistycznym,
przygotowanie do czynnego udziału w socjalistycznej gospodarce i kulturze,
kształtowanie zamiłowania i szacunku do pracy,
rozbudzanie i umacnianie poczucia obowiązku i dyscypliny społecznej, wdrażanie do poszanowanie mienia społecznego”
W okresie transformacji ustrojowej nastąpiły najpierw poważne zmiany w koncepcji państwa, oświaty, szkoły a dalej w programach nauczania. Treści programowe krytykowane były już znacznie wcześniej. Pod wpływem raportów globalnych, badań własnych i koncepcji oświatowych, rozpoczęto projekty reform. Na wstępie próbowano „odchudzić” programy.
Po 10 latach od wydania poprzedniego programu (1983 r) i po 4 latach przemian ustrojowych nie opracowano nowego dokumentu szkolnego - programu nauczania. W pierwszym etapie prac organizowanych przez Biuro do spraw Reformy Szkolnej z zespołami specjalistów opracowano w latach 1992-1994 pierwszą podstawę programową (minimum programowe) w zakresie nauczania początkowego. Zawarto w niej cele ogólne i szczegółowe. Według Parafiniuk - Soińskiej „ogólne cele oparto na swoistości poznawczej, emocjonalnej, społecznej dzieci w tym wieku. Na tej podstawie sformułowano bogaty zestaw celów kształcenia i wychowania dla nauczania początkowego. Za najważniejszy uznano: wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju dziecka”
W celach szczegółowych wskazano potrzebę m.in.:
stwarzania przyjaznego klimatu w szkole i pomaganie dziecku w dobrym funkcjonowaniu w systemie szkolnym,
rozwijanie i kształtowanie poznawczych możliwości uczniów tak, by mogli przejść od dziecięcego do bardziej dojrzałego rozumienia świata,
rozwijanie i przekształcanie spontanicznej motywacji poznawczej w motywacje świadomą,
przygotowanie do podejmowania systematycznych, dłuższych wysiłków intelektualnych i fizycznych,
kształtowanie dojrzałości emocjonalnej,
rozbudzanie wrażliwości na drugiego człowieka,
kształtowanie poczucia przynależności do swojego środowiska, narodu i świata,
kształtowanie umiejętności nawiązywania i utrzymywania poprawnych kontaktów: dziecko - dziecko, dziecko - dorosły, dziecko - człowiek niepełnosprawny, człowiek innej narodowości itp.,
wyrabianie czujności przed zagrożeniem zdrowia i życia,
kształtowanie potrzeby i umiejętności dbania o własne ciało, zdrowie i sprawność fizyczną,
rozbudzanie kontaktu z przyrodą i wdrażanie do jej szanowania
Nauczanie zintegrowane
Jednym z głównych założeń reformy było wprowadzenie tzw. „nauczania zintegrowanego” w nauczaniu początkowym. Opiera się on na zniesieniu ścisłego podziału na przedmioty, a cały proces dydaktyczno - wychowawczy skupia się wokół pewnych tematów - zagadnień lub sytuacji występujących w życiu dziecka i w środowisku w którym żyje.
Koncepcje nauczania zintegrowanego wprowadził B. Bernetein. Rozróżnił on programy kształcenia, które pozostają między sobą w relacjach zamkniętych bądź otwartych. Nauczanie zintegrowane tym samym jest konkurencją dla programu o typie korelacji, gdyż:
współczesny rozwój nauki, który zmierza w kierunku zniwelowania tradycyjnych podziałów między szkolnymi przedmiotami nauczania,
zmiany w podziale pracy, które stwarzają odmienną koncepcję kwalifikacji zawodowych. Cennym walorem na rynku pracy staje się elastyczność, umiejętność szybkiego dostosowania do jego wymagań,
elitarny charakter nauczania zintegrowanego, zapewnia on większą dostępność wiedzy i szersze jej wykorzystanie.
Według W. Okonia „nauczanie łączne jest to kierunek dydaktyczny, traktujący treści i metody pracy w klasach początkowych jako określone całości tematyczne, które obejmują różne treści zgodnie z tym jak występują one w życiu , a nie jako odrębne przedmioty nauczania”.
Zgodnie z nauczaniem integracyjnym rezygnuje się w klasach I - III z systemu przedmiotowo - lekcyjnego. Zachowując układ przedmiotowy w każdym z przedmiotów wydzielono treści podstawowe dla każdego ucznia, treści uzupełniające, ułatwiające zrozumienie i poszerzające wiadomości dla uczniów zdolnych.
Przedmioty wzajemnie się uzupełniają, tzn. pewne zagadnienia pokazywane są na różnych przedmiotach z różnych stron. Dodatkowo materiał jest realizowany według indywidualnego tempa ucznia.
Nowy system oceniania
Ocenianie to sposób gromadzenia informacji o uczniach. Polega na stałej obserwacji ucznia i rozpoznaniu stopnia opanowania przez niego wiadomości i umiejętności, a także postaw emocjonalno - społecznych w stosunku do wymagań edukacyjnych.
Ocenić dziecko nie jest łatwo, należy zachować sprawiedliwość i obiektywizm, a także wziąć pod uwagę następujące obszary:
indywidualne predyspozycje i możliwości dziecka w opanowaniu materiału edukacyjnego,
stopień zaangażowania ucznia i wkład pracy w procesie zdobywania wiadomości i umiejętności,
umiejętność rozwiązywania problemów,
postępy dziecka w rozwoju społeczno - emocjonalnym.
Istotnym elementem reformy były zmiany w systemie oceniania. W rozporządzeniu MEN z dnia 19 kwietnia 1999 roku określono cele wewnątrzszkolnego oceniania:
informowanie ucznia o jego osiągnięciach edukacyjnych i czynionych postępach,
umożliwianie uczniom samodzielnego planowania własnego rozwoju,
pozytywne motywowanie dzieci do podejmowania wysiłku związanego z nauką szkolną,
umożliwienie nauczycielom podnoszenia jakości własnej pracy pedagogicznej.
W szkole ocenie podlegają dwa obszary: nauka i zachowanie.
Ocenianie wiedzy
Na mocy wprowadzonych zmian w klasach I-III ocenianie ma formę oceny opisowej. Do tej pory ta nowa forma oceny wzbudza liczne kontrowersje. W założeniu twórców reformy taki sposób miał być bardziej obiektywny, miał dać obiektywne - indywidualne - spojrzenie na każdego ucznia. Nauczyciel w formułowaniu oceny stosuje:
kartę samooceny ucznia,
kartę szkolnych osiągnięć ucznia,
arkusz oceny opisowej wypełniany na półrocze i koniec roku szkolnego,
kartę rozwoju społeczno - emocjonalnego,
arkusz oceny opisowej rozwoju społeczno - emocjonalnego wypełniany na półrocze i koniec roku szkolnego.
Kartę samooceny wypełnia uczeń co jakiś czas - zwykle po wypełnieniu jakiegoś zadania. Kartę osiągnięć szkolnych wypełnia nauczyciel na podstawie obserwacji i analizy prac ucznia. Nauczyciel kompletuje karty samooceny i porównuje je z własną oceną osiągnięć.
W szkołach zostały zachowane cząstkowe oceny cyfrowe lub ich substytuty np. pieczątki z napisami „pracujesz bardzo ładnie”, „pomyśl”, „popracuj jeszcze”. Mogą być również buźki, polega to na tym, że dziecko po wykonaniu zadania rysuje w zeszycie buźkę:
jestem z siebie zadowolony,
byłem niezły, ale nie dałem z siebie wszystkiego,
nie jestem z siebie zadowolony.
Ocenianie zachowania
Do oceny zachowania ucznia służy arkusz oceny opisowej rozwoju społeczno - emocjonalnego konstruowany na podstawie karty wypełnianej co miesiąc. Karta służy wyłącznie nauczycielom i rodzicom do analizowania pozytywnych i budzących niepokój cech społeczno - emocjonalnych dziecka.
Dla porównania różnic w sposobie oceniania wiedzy i zachowania uczniów przed reformą i po reformie - poniżej przedstawione są świadectwa szkolne wystawione w roku szkolnym 1987/88 i 2000/2001.
Warto zwrócić uwagę na formę opisową świadectwa szkolnego wystawionego w roku 2001 a więc po wprowadzeniu w życie reformy edukacji. Nauczyciel zwraca się do ucznia w drugiej osobie, po imieniu. Wyczytać można pochwały i osiągnięcia ucznia - dowiedzieć można się w czym jest dobry, co lubi robić, jakie ma cechy charakteru zwracające uwagę. W świadectwie wystawionym w roku 1988 nie ma czegoś takiego - są tylko cyfry, które oczywiście dają obraz stopnia opanowania wiedzy przez ucznia, ale nie mówią co lubi robić, w co się bawić, jaki jest.
Należy zdawać sobie sprawę, że świadectwo wystawiane obecnie wymaga znacznie więcej czasu od nauczyciela, wymaga większego zaangażowania i skupienia. Nauczyciel musi dobrze poznać ucznia, którego ocenia, być dobrym obserwatorem rozwoju ucznia i jego zachowania.
Programy nauczania
W klasach I-III obowiązuje program zintegrowany. Program ten pozwala kierować całościowym rozwojem dziecka w aspekcie psychicznym, emocjonalnym, moralnym i społecznym. Nauczanie początkowej jest I szczeblem systemu kształcenia szkolnego. Z tego względu powinno kontynuować proces wychowawczo - dydaktyczny zapoczątkowany w wychowaniu przedszkolnym i równocześnie przygotować do nauczania na wyższych szczeblach. Według K. Duraj - Nowakowej „różnorodność treści, form i metod pracy szkoły umożliwia oddziaływanie na różne sfery aktywności dziecka - poznawczą, emocjonalno - społeczną, emocjonalno - ekspresyjną oraz motoryczną”.
Ideą przewodnią programów nauczania jest pokazanie dzieciom „scalonego obrazu świata tj. rozpatrywanie faktów, zjawisk, procesów i wydarzeń z różnych punktów widzenia”. Takie podejście wymaga umiejętnej integracji treści i metod w zakresie wszystkich przedmiotów nauczania, wychodzenia od doświadczeń dzieci , a następnie stopniowego ich poszerzania. Proces ten nie powinien być zbyt szybki, aby nie prowadził do mechanicznego uczenia się.
Obok zajęć lekcyjnych programy przewidują realizację programu środowiska społeczno - przyrodniczego, organizowanie wycieczek i pracy w ogrodzie szkolnym.
Nauczyciel ma prawo do elastycznego regulowania budżetu czasu, przeznaczonego na opracowywanie treści poszczególnych przedmiotów w ramach dnia i tygodnia.
Struktura szkoły po roku 1999
Najbardziej dostrzegalnym aspektem reformy była zmiana struktury szkolnictwa w Polsce. W marcu 1999 ten punkt w reformie popierało jedynie 54 % respondentów CBOSu.
Wiek szkolny pozostał bez zmian - od 7 lat. Zmieniła się natomiast długość nauki na poszczególnych szczeblach (patrz- prezentacja).
REFORMA EDUKACJI W 2009 ROKU
ZMIANY W 2009 ROKU DOTYCZĄ:
Ustawy o systemie oświaty
Ustawy Karta Nauczyciela
Podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych
Ramowych planów nauczania
FILOZOFIA ZMIANY
Wyrównanie szans edukacyjnych obejmuje upowszechnienie wychowania przedszkolnego oraz obniżenie wieku obowiązku szkolnego. Ważne jest podniesienie jakości edukacji poprzez wprowadzenie nowej podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego.
Od 1 września 2009 roku dziecko pięcioletnie ma prawo do edukacji przedszkolnej, zaś dziecko sześcioletnie ma prawo do nauki w I klasie podstawowej, lecz nie jest to obowiązkiem. Do 2012 roku istniała możliwość pójścia dziecka 6-letniego do szkoły, ale tylko na wniosek rodzica.
RAMOWY PLAN NAUCZANIA DLA KLAS I - III SZKOŁY PODSTAWOWEJ
I ETAP EDUKACYJNY (klasy I - III) |
||
Lp. |
Obowiązkowe zajęcia edukacyjne |
Liczba godzin tygodniowo w trzyletnim okresie nauczania |
1. 2. |
Edukacja wczesnoszkolna Alternatywne metody komunikacji |
60 6 |
Religia/Etyka |
6 |
|
Godziny do dyspozycji dyrektora szkoły: godziny przeznaczone na realizację zajęć, o których mowa w § 2 ust. 5 pkt 1, 2 i 5 rozporządzenia |
3 |
|
Zajęcia rewalidacyjne |
30 |
Ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2009 r. Nr 56, poz. 458) ,
zakłada m.in.:
- obniżenie wieku szkolnego - 3 letni okres przejściowy,
- od 2009 prawo do edukacji przedszkolnej, a od 2011 obowiązkowe roczne przygotowanie dla pięciolatków,
- zmiana podmiotu dokonującego oceny dyrektora,
- rezygnacja z pozytywnej opinii KO przy likwidacji szkoły
- rezygnacja z opiniowania arkuszy przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny,
- zmiany w dopuszczaniu do użytku szkolnego programów nauczania
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
(weszło w życie 30 stycznia 2009 roku)
(Załącznik 2 - Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych)
Edukacja wczesnoszkolna ma stopniowo i możliwie łagodnie przeprowadzić dziecko z
kształcenia zintegrowanego do nauczania przedmiotowego w klasach IV-VI szkoły podstawowej.
Edukacja wczesnoszkolna opisana jest poprzez:
1) zestaw celów kształcenia i wynikających z nich ogólnych zadań szkoły;
2) wykaz wiadomości i umiejętności ucznia kończącego klasę I i ucznia kończącego
klasę III szkoły podstawowej.
NOWĄ PODSTAWĘ CECHUJE:
precyzja
spójność
ciągłość
indywidualne podejście do dziecka
Cele kształcenia - wymagania ogólne
Celem edukacji wczesnoszkolnej jest wspomaganie dziecka w rozwoju intelektualnym, emocjonalnym, społecznym, etycznym, fizycznym i estetycznym. Ważne jest również takie wychowanie, aby dziecko w miarę swoich możliwości było przygotowane do życia w zgodzie z samym sobą, ludźmi i przyrodą. Należy zadbać o to, aby dziecko odróżniało dobro od zła, było świadome przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz rozumiało konieczność dbania o przyrodę. Jednocześnie dąży się do ukształtowania systemu wiadomości i umiejętności potrzebnych dziecku do poznawania i rozumienia świata, radzenia sobie w codziennych sytuacjach oraz do kontynuowania nauki w klasach IV-VI szkoły podstawowej.
Wprowadzono nową podstawę programową wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych i innych form wychowania przedszkolnego, a także kształcenia ogólnego dla wszystkich szkół.
WAŻNE!
najpierw nowe podstawy wchodzą od września 2009 roku do pierwszych klas podstawówek i gimnazjów oraz do wszystkich przedszkoli
nowa podstawa programowa została napisana w języku wymagań a nie oczekiwań, dzięki czemu wszyscy mają wiedzieć i nauczyciele, i rodzice, co uczeń ma umieć na zakończenie danego etapu edukacyjnego, a nie co powinien umieć
Wyodrębnienie treści nauczania dla I klasy szkoły podstawowej, ma zapewnić ciągłość procesu edukacji rozpoczętego w przedszkolu, kontynuowanego w szkole podstawowej.
Istotnym zadaniem szkoły jest realizowanie programu nauczania skoncentrowanego na dziecku, na jego indywidualnym tempie rozwoju i możliwościach uczenia się
Edukacja wczesnoszkolna opisana jest poprzez:
1) zestaw celów kształcenia i wynikających z nich ogólnych zadań szkoły;
2) wykaz wiadomości i umiejętności ucznia kończącego klasę I i ucznia koń-
czącego klasę III szkoły podstawowej.
BEZPIECZEŃSTWO W SZKOLE
Od 1 września 2009 roku dzieci z klas pierwszych, wymagające opieki poza lekcjami, będą mogły skorzystać z opieki organizowanej podobnie jak w przedszkolu.
Poszerzona będzie działalność opiekuńcza szkoły poprzez organizowanie świetlic dla najmłodszych np. w salach lekcyjnych.
Program wychowawczy szkoły będzie zawierał tematy opieki nad młodszymi kolegami
REFORMA PROGRAMOWA WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO I KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO ZAPEWNIA:
precyzyjny opis efektów kształcenia na każdym etapie edukacyjnym,
zwiększenie autonomii szkół w kierowaniu efektywnym procesem kształcenia.
połączenie podstaw programowych i standardów egzaminacyjnych w jeden dokument,
opis podstawy programowej w języku wymagań,
dzięki czemu nauczyciele będą wiedzieć czego mają nauczyć, a rodzice, co powinno umieć ich dziecko.
Swoboda wyboru programów, podręczników i środków dydaktycznych przez szkoły, zgodnie z potrzebami i możliwościami uczniów.
Podstawa programowa zapewnia również ciągłość wychowania i kształcenia przez:
Znajomość przez nauczycieli klas I podstawy programowej wychowania przedszkolnego,
zadbanie o adaptację dzieci do warunków funkcjonowania szkoły (okres adaptacji),
zorganizowanie sal lekcyjnych, tak by możliwa była nauka i zabawa połączona z wypoczynkiem.
Edukacja wczesnoszkolna ma łagodnie przeprowadzić dziecko
z kształcenia zintegrowanego do nauczania przedmiotowego
w klasach IV - VI
Nauczyciele realizując treści podstawy programowej powinni ułatwiać dzieciom uczenie się przez działanie, przeżywanie, doświadczanie, odkrywanie.
ZADANIA SZKOŁY PODSTAWOWEJ:
kształcenie umiejętności posługiwania się j. polskim, przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym na wszystkich zajęciach, dobrze wyposażona biblioteka szkolna
sale w kl. I-III powinny składać się z dwóch części - edukacyjnej i rekreacyjnej
zaleca się wyposażenie w pomoce dydaktyczne i przedmioty potrzebne do zajęć, sprzęt audiowizualny, gry i zabawki dydaktyczne, kąciki tematyczne
nauczyciel kl. I musi znać POSTAWĘ PROGRAMOWĄ WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO
język obcy do pierwszej klasy
do wyboru etyka bądź religia
zajęcia rozwijające szczególne zdolności i zainteresowania uczniów
TREŚCI NAUCZANIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ (ZMIANY):
Nowa podstawa programowa dla I etapu edukacyjnego stanowi kontynuację treści zapisanych
w podstawie programowej wychowania przedszkolnego.
Pierwszy etap kształcenia, to edukacja wczesnoszkolna, na którą składają się:
1) edukacja polonistyczna;
2) język obcy nowożytny;
3) edukacja muzyczna;
4) edukacja plastyczna;
5) edukacja społeczna;
6) edukacja przyrodnicza;
7) edukacja matematyczna;
8) zajęcia komputerowe;
9) zajęcia techniczne;
10) wychowanie fizyczne.
W ramach edukacji wczesnoszkolnej w trzyletnim okresie nauczania klasa powinna mieć zorganizowane co najmniej:
190 godzin języka obcego nowożytnego,
po 95 godzin edukacji muzycznej, edukacji plastycznej i zajęć komputerowych,
290 godzin wychowania fizycznego
EDUKACJA POLONISTYCZNA - KLASA I (ZMIANY):
1. Nauczyciel wprowadza wszystkie litery alfabetu oraz kształtuje umiejętność nauki czytania
w połączeniu z nauką pisania liter.
2. Zwraca się uwagę na umiejętność słuchania i rozumienia wypowiedzi oraz budowania własnych wypowiedzi z uwzględnieniem kultury języka.
3. Dużą wagę przykłada się do umiejętności wypowiadania się w tzw. małych formach teatralnych.
4. Uczeń powinien przestrzegać zasad kaligrafii, a także dbać o estetykę i poprawność graficzną pisma.
5. Uczeń musi umieć korzystać z pakietów edukacyjnych pod kierunkiem nauczyciela.
6. Uczeń interesuje się książkami i czytaniem.
EDUKACJA POLONISTYCZNA - KOŃCZĄCY KLASĘ III(ZMIANY):
1. Korzysta z różnych informacji w tym z informacji ustnych (uważne słuchanie wypowiedzi).
2. Uczeń zna formy użytkowe: życzenia, zaproszenie, zawiadomienie, list, notatka do kroniki;
potrafi z nich korzystać.
3. Uczeń tworzy kilkuzdaniową wypowiedź, krótkie opowiadanie i opis, list prywatny, życzenia, zaproszenie w formie ustnej i pisemnej.
4. Uczeń ma potrzebę kontaktu z literaturą i sztuką dla dzieci.
5. Uczeń pisze czytelnie i estetycznie (przestrzega zasad kaligrafii), dba o poprawność gramatyczną, ortograficzną oraz interpunkcyjną.
6. Uczeń przepisuje teksty, pisze z pamięci i ze słuchu; w miarę swoich możliwości samodzielnie realizuje pisemne zadania domowe.
7. Uczeń pod kierunkiem nauczyciela korzysta z podręczników i zeszytów ćwiczeń oraz innych środków dydaktycznych.
JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY:
W nowej podstawie po raz pierwszy zostały zapisane treści i wymagania odnoszące się do nauki języka obcego nowożytnego.
Uczeń prowadzi i rozumie prosty dialog, czyta ze zrozumieniem proste wyrazy i proste zdania
EDUKACJA MUZYCZNA - KLASA I (ZMIANY):
1. Uczeń świadomie i aktywnie słucha muzyki, potem wyraża swe doznania werbalnie i nie werbalnie.
2. Uczeń kulturalnie zachowuje się na koncercie oraz w trakcie śpiewania hymnu narodowego.
EDUKACJA MUZYCZNA - KOŃCZĄCY KLASĘ III (ZMIANY):
1. Uczeń śpiewa w zespole piosenki ze słuchu (nie mniej niż 10 utworów w roku szkolnym);
śpiewa z pamięci hymn narodowy.
2. Uczeń tańczy podstawowe kroki i figury krakowiaka, polki oraz innego, prostego tańca ludowego.
3. Uczeń tworzy proste ilustracje dźwiękowe do tekstów i obrazów oraz improwizacje ruchowe do muzyki.
4. Uczeń wykonuje proste utwory, interpretuje je zgodnie z ich rodzajem i funkcją.
5. Uczeń tworzy proste ilustracje dźwiękowe do tekstów i obrazów oraz improwizacje ruchowe do muzyki.
EDUKACJA PLASTYCZNA - KLASA I (ZMIANY):
1. Uczeń rozpoznaje wybrane dziedziny sztuki: architekturę (także architekturę zieleni), malarstwo, rzeźbę, grafikę; wypowiada się na ich temat.
EDUKACJA PLASTYCZNA -KOŃCZĄCY KLASĘ III (ZMIANY):
1. Uczeń określa swoją przynależność kulturową poprzez kontakt z wybranymi dziełami sztuki, zabytkami i z tradycją w środowisku rodzinnym, szkolnym i lokalnym; uczestniczy w życiu kulturalnym tych środowisk, wie o istnieniu placówek kultury działających na ich rzecz.
2. Uczeń korzysta z przekazów medialnych; stosuje ich wytwory w swojej działalności twórczej (zgodnie z elementarną wiedzą o prawach autora).
EDUKACJA SPOŁECZNA
Treści zapisane jako odrębna edukacja ukierunkowane są na „wychowanie do zgodnego współdziałania z rówieśnikami i dorosłymi.”
Uczeń po klasie I ma zgodnie współpracować z rówieśnikami i dorosłymi:
1. Uczeń współpracuje z innymi w zabawie, w nauce szkolnej i w sytuacjach życiowych; przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej oraz w świecie dorosłych, grzecznie zwraca się do innych w szkole, w domu i na ulicy.
2. Uczeń ma rozeznanie, że pieniądze otrzymuje się za pracę; dostosowuje swe oczekiwania do realiów ekonomicznych rodziny.
Uczeń po klasie III między innymi:
1. Uczeń jest tolerancyjny wobec osób innej narodowości, tradycji kulturowej itp.; wie, że wszyscy ludzie mają równe prawa.
2. Uczeń zna prawa ucznia i jego obowiązki (…)
EDUKACJA PRZYRODNICZA (ZMIANY):
1. Uczeń wymienia warunki konieczne do rozwoju roślin i zwierząt w gospodarstwie domowym, w szkolnych uprawach i hodowlach itp.; prowadzi proste hodowle i uprawy (w szczególności w kąciku przyrody).
2. Uczeń obserwuje i prowadzi proste doświadczenia przyrodnicze, analizuje je i wiąże przyczynę ze skutkiem.
3. Uczeń nazywa części ciała i organy wewnętrzne zwierząt i ludzi (np. serce, płuca, żołądek).
EDUKACJA MATEMATYCZNA - KLASA I (ZMIANY):
1. Uczeń sprawnie liczy obiekty (dostrzega regularności dziesiątkowego systemu liczenia), wymienia kolejne liczebniki od wybranej liczby, także wspak (zakres do 20); zapisuje liczby cyframi (zakres do 10).
2. Uczeń wyznacza sumy (dodaje) i różnice (odejmuje), manipulując obiektami lub rachując na zbiorach zastępczych, np. na palcach; sprawnie dodaje i odejmuje w zakresie do 10, poprawnie zapisuje te działania.
3. Uczeń w zakresie pomiaru:
a) długości: mierzy długość, posługując się np. linijką; porównuje długości obiektów,
b) ciężaru: potrafi ważyć przedmioty; różnicuje przedmioty cięższe, lżejsze; wie, że towar
w sklepie jest pakowany według wagi,
c) płynów: odmierza płyny kubkiem i miarką litrową,
d) czasu: nazywa dni w tygodniu i miesiące w roku; orientuje się, do czego służy kalendarz
i potrafi z niego korzystać; rozpoznaje czas na zegarze w takim zakresie, który pozwala mu
orientować się w ramach czasowych szkolnych zajęć i domowych obowiązków; w zakresie
obliczeń pieniężnych:
- zna będące w obiegu monety i banknot o wartości 10 zł; zna wartość nabywczą monet
i radzi sobie w sytuacji kupna i sprzedaży,
- zna pojęcie długu i konieczność spłacenia go.
EDUKACJA MATEMATYCZNA - KOŃCZĄCY KLASĘ III (ZMIANY):
1. Uczeń liczy (…) w zakresie 1000.
2. Uczeń dodaje i odejmuje liczby w zakresie 100 (bez algorytmów działań pisemnych); sprawdza wyniki odejmowania za pomocą dodawania.
3. Uczeń rozwiązuje łatwe równania jednodziałaniowe z niewiadomą w postaci okienka (bez przenoszenia na drugą stronę).
4. Uczeń rozwiązuje zadania tekstowe wymagające wykonania jednego działania (w tym zadania na porównywanie różnicowe, ale bez porównywania ilorazowego).
5. Uczeń odczytuje i zapisuje liczby w systemie rzymskim od I do XII.
Akcentuje się: mierzenie, ważenie, obliczenia pieniężne, wykorzystanie umiejętności matematycznych w życiu codziennym.
ZAJĘCIA KOMPUTEROWE:
W nowej podstawie po raz pierwszy zostały zapisane treści i wymagania odnoszące się do edukacji komputerowej.
ZAJĘCIA TECHNICZNE
Wychowanie do techniki (poznawanie urządzeń, obsługiwanie i szanowanie ich) i działalność konstrukcyjna dzieci. Np. uczeń buduje z różnorodnych przedmiotów dostępnych w otoczeniu, np. szałas, namiot, wagę, tor przeszkód; w miarę możliwości konstruuje urządzenia techniczne z gotowych zestawów do montażu np. dźwigi, samochody, samoloty, statki, domy.
Pojawiają się zagadnienia bezpieczeństwa w czasie pracy (w późniejszych etapach edukacja dla bezpieczeństwa).
W zakresie dbałości o bezpieczeństwo własne i innych: (…) utrzymuje porządek wokół siebie, (…) sprząta po sobie, (…) zna zagrożenia wynikające z niewłaściwego używania narzędzi i urządzeń technicznych, (…) wie, jak należy bezpiecznie poruszać się na drogach (w tym na rowerze) i korzystać ze środków komunikacji; wie, jak trzeba zachować się w sytuacji wypadku, np. umie powiadomić dorosłych, zna telefony alarmowe.
Uczeń poznaje proces planowania i wytwarzania określonego przedmiotu: (…) orientuje się w sposobach wytwarzania przedmiotów codziennego użytku („jak to zrobiono?”), (…) realizuje „drogę” powstawania przedmiotów od pomysłu do wytworu, (…) przedstawia pomysły rozwiązań technicznych: planuje kolejne czynności, dobiera odpowiednie materiały (papier, drewno, metal, tworzywo sztuczne, materiały włókiennicze) oraz narzędzia.
WYCHOWANIE FIZYCZNE
Kształtowanie sprawności fizycznej dzieci i edukacja zdrowotna. W ramach treści wychowania fizycznego zapisano również treści dotyczące edukacji zdrowotnej. Na kolejnym etapie edukacyjnym są one kontynuowane.
Podane w podstawie umiejętności dotyczą dzieci o prawidłowym rozwoju fizycznym. Umiejętności dzieci niepełnosprawnych ustala się stosownie do ich możliwości.
Uczeń potrafi między innymi:
- chwytać piłkę, rzucać nią do celu i na odległość, toczyć ją i kozłować,
- wie, że dzieci niepełnosprawne znajdują się w trudnej sytuacji i pomaga im.
ETYKA
Etyka jest nowym przedmiotem. Uczeń uczestniczy w zajęciach z etyki jeżeli nie bierze udziału w zajęciach z religii. Treści w zakresie nauczania etyki przybliżają dzieciom ważne wartości etyczne na podstawie baśni, bajek i opowiadań, a także obserwacji życia codziennego
Według wskazań ministerialnych czas przeznaczony na nauczanie języka obcego to 2 godziny lekcyjne w klasach bez podziału na grupy. Najistotniejszymi elementami lekcji w klasie I są wierszyki, rymowanki oraz piosenki, których dzieci uczą się i które regularnie powtarzają z właściwą sobie spontanicznością i radością. Dzięki bajkom i historyjkom natomiast lekcje wzbogacane są elementami świata fantazji.
Sprawności językowe ucznia to głównie rozumienie ze słuchu, a mówienie oparte jest na znajomości nazw przedmiotów z najbliższego otoczenia. W kształceniu umiejętności komunikacji niezmiernie ważne jest konsekwentne używanie przez nauczyciela języka angielskiego, gdy ten wita się z dziećmi, chwali je oraz wydaje polecenia. Język klasowych instrukcji, wspierany odpowiednim gestem, stanowi podstawę rzeczywistej komunikacji w klasie. Na tym etapie od uczniów powinniśmy wymagać przede wszystkim właściwej niewerbalnej reakcji na polecenia.
Wielu nauczycielom może wydawać się, że wymagania są bardzo skromne, ale dzięki temu właśnie w czasie, który nauczyciel ma do dyspozycji, można skupić się na kształtowaniu odpowiedniej postawy uczniów: radości płynącej z rozumienia języka angielskiego, zaciekawienia, pozytywnego stosunku do nauki. Pozwala to również oszczędzić dzieciom frustracji z powodu zbyt dużej ilości materiału, którego mały uczeń nie jest w stanie opanować. Aby móc osiągnąć w klasie 2 i 3 zamierzone cele, już w klasie 1 należy zbudować stabilny fundament. Roześmiani i rozśpiewani uczniowie klasy 1 będą na pewno zmotywowani do dalszej nauki.
Według licznych opinii starą podstawę programową należało zmienić między
innymi z niżej wymienionych powodów:
przestała spełniać swoją rolę, gdyż była adresowana do zdecydowanie
odmiennej populacji uczniów: była tworzona przy założeniu, że do szkół
kończących się maturą uczęszcza około 50% rocznika uczniów, natomiast dziś do tego typu szkół uczęszcza ponad 80% każdego rocznika uczniów;
wbrew tradycji czteroletniego cyklu kształcenia ogólnego w polskiej
szkole, próbowała dwukrotnie pomieścić pełny cykl kształcenia ogólnego
w trzyletni okres realizacji: najpierw w gimnazjum, a potem w liceum;
jest zbyt encyklopedyczna, z perspektywy łatwo dziś dostępnych źródeł
informacji;
jest nieprecyzyjna w opisie treści i dlatego wymagała dodatkowego opisu
standardów wymagań egzaminacyjnych, co łącznie dało bardzo niejasny
i często sprzeczny obraz tego, co ma umieć uczeń.
Bardzo pozytywnie ocenić należy decyzję, że wymagania opisane są na dwóch poziomach: szczegółowym i ogólnym. Wymagania szczegółowe opisują treści kształcenia: konkretne wiadomości oraz umiejętności, jakie uczniowie maja opanować.
Wymagania ogólne opisują cele kształcenia w zakresie danego przedmiotu: są to ogólne klasy umiejętności, kształtowane podczas pracy nad wymaganiami szczegółowymi.
Wielka zaletą nowej podstawy programowej jest przedstawienie dla każdego przedmiotu w miejsce mało precyzyjnego opisu tego, czego trzeba uczyć, pełnej listy wymagań, które powinien spełniać przeciętnie zdolny uczeń na koniec każdego etapu kształcenia.
Podkreślić należy, że proponowana podstawa programowa określa zestaw postaw, które szkoła powinna kształtować u uczniów, takich jak: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, przedsiębiorczość, kreatywność, gotowość do pracy zespołowej, kultura osobista. W rozwoju społecznym bardzo ważne jest kształtowanie postawy obywatelskiej, postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także postawy poszanowania dla innych kultur i tradycji.
Wdrożenie do praktyki opiniowanego rozporządzenia otworzyłoby bardzo ważny etap w rozwoju kształcenia w polskim systemie oświaty i wychowania. Do najważniejszych decyzji zaliczyć należy uznanie: języka polskiego, matematyki, języków obcych za fundamentalny obszar wiedzy wspólnej dla wszystkich zdających maturę.
Nowa podstawa programowa:
przywiązuje szczególną uwagę do poszerzonego nauczania matematyki.
Trzeba jeszcze raz podkreślić, że usunięcie matematyki z zestawu obowiązkowych egzaminów maturalnych spowodowało ogromne szkody w zasobach kapitału intelektualnego Polaków,
kładzie również większy nacisk na umiejętność wykorzystywania wiedzy do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa,
cieszy fakt, że nowa podstawa programowa przedmiotów eksperymentalnych została uzupełniona o wymagania doświadczalne,
bardzo pozytywnie należy ocenić wprowadzenie nauczania pierwszego
języka obcego od I klasy szkoły podstawowej oraz drugiego języka obcego od I klasy gimnazjum.
DODATKOWE INFORMACJE.
ZMIANY W USTAWIE O SYSTEMIE OŚWIATY
(nowelizacja 23 stycznia 2009 roku)
Od 1 września 2009 roku dziecko pięcioletnie ma prawo do edukacji przedszkolnej, zaś dziecko sześcioletnie ma prawo do nauki w I klasie podstawowej, lecz nie jest to obowiązkiem. Do 2012 roku istniała możliwość pójścia dziecka 6-letniego do szkoły, ale tylko na wniosek rodzica.
WAŻNE ZMIANY:
Utrzymano udział kuratora w procesie likwidacji placówek, choć jego opinia nie będzie już wiążąca dla JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
określono rolę kuratora przy odwołaniu dyrektora szkoły w ciągu roku szkolnego i powołaniu na stanowisko dyrektora osoby nie będącej nauczycielem
zobowiązano MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ do określenia w rozporządzeniu szczegółowych warunków i trybu dopuszczania przez dyrektora szkoły programów nauczania i wychowania
zgodnie z ideą inicjatywy ustawodawczej (ZWIĄZKU NAUCZYCIELSTWA POLSKIEGO - ZNP), obowiązek szkolny musi być poprzedzony obowiązkiem przedszkolnym, a podstawa programowa musi być realizowana w całości również przez tzw. alternatywne formy wychowania przedszkolnego
w gestii dyrektora szkoły jest likwidacja i zmiana profili kształcenia bez opinii kuratora oświaty
obowiązek corocznego przedstawiania organowi stanowiącemu JST przez organ wykonawczy JST informacji o realizacji zadań oświatowych w szkołach, których prowadzenie jest zadaniem własnym tej JST
doprecyzowanie zasad prowadzenia tzw. nauczania domowego
DYREKTOR SZKOŁY PODSTAWOWEJ:
decyduje o przyjęciu do podstawówki 6-latka biorąc pod uwagę to, czy maluch chodził wcześniej do przedszkola oraz warunki organizacyjne placówki
decyduje o przyjęciu do podstawówki dziecka 5-letniego na wniosek rodziców i po zasięgnięciu opinii poradni PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNEJ
może udzielić na wniosek rodziców zezwolenia na spełnianie przez dziecko obowiązku szkolnego poza placówką
decydujący głos w komisji konkursowej na stanowisko dyrektora ma organ prowadzący (składający się z 3-ch przedstawicieli)
możliwość odwołania się w ciągu roku bez wypowiedzenia w przypadkach szczególnie uzasadnionych po zasięgnięciu opinii kuratora
5-letnia kadencja, minimum jeden rok
może nim zostać osoba nie będąca nauczycielem po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty
zatwierdza programy nauczania po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej
jest odpowiedzialny za uwzględnienie w zestawie programów całości podstawy programowej dla danego etapu edukacyjnego
podaje do 15 czerwca każdego roku zestaw podręczników na następny rok szkolny
szkoła musi zainstalować oprogramowanie zabezpieczające uczniów przed niepożądanymi treściami w Internecie
organ prowadzący szkoły różnych typów lub placówki może je połączyć w zespół, a także wyłączyć z zespołu niektóre szkoły bądź placówki, włączyć lub rozwiązać zespół
WAŻNE DLA NAUCZYCIELI:
gmina na 6 miesięcy przed przekazaniem szkoły innemu podmiotowi jest zobowiązana powiadomić pracowników placówki i związki o terminie przekazania, przyczynach, skutkach oraz nowych warunkach pracy i płacy,
nauczyciel ma 3 miesiące od tego terminu na złożenie oświadczenia o odmowie przejścia do przekazywanej szkoły, co powoduje rozwiązanie stosunku pracy z dniem przekazania placówki
inny podmiot przejmujący szkołę ma obowiązek zaproponować nauczycielom nowe warunki pracy i płacy na piśmie
nauczyciel ma min. 7 dni na złożenie oświadczenia o przyjęciu /odmowie zaproponowanych warunków
w przypadku odmowy następuje rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy
pisanie programów nauczania/wychowania przedszkolnego
ma prawo wyboru podręcznika spośród dopuszczonych do użytku szkolnego
WAŻNE DLA ZWIĄZKOWCÓW: (MAŁO WAŻNE!!!!)
gmina może przekazać w drodze umowy innemu podmiotowi tylko szkołę liczącą nie więcej niż 70 uczniów, ale kurator musi wyrazić pozytywną opinię
na 6 miesięcy przed tym gmina jest zobowiązana powiadomić pracowników placówki i związki o terminie przekazania, przyczynach, skutkach oraz nowych warunkach pracy i płacy
szkoła publiczna prowadzona przez JST może być zlikwidowana po zasięgnięciu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny
WAŻNE!!!!
ZMIANY W USTAWIE: KARTA NAUCZYCIELA
(nowelizacja 21 listopada 2008 roku)
Średnie wynagrodzenie nauczycieli stanowi dla:
STAŻYSTY - 100%
KONTRAKTOWEGO - 111%
MIANOWANEGO - 144%
DYPLOMOWANEGO - 184%
JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO jako organy prowadzące szkoły mogą zwiększać środki na wynagrodzenia nauczycieli, w tym podwyższać minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego. Mogą ponadto upoważniać dyrektorów szkół, w indywidualnych przypadkach oraz w granicach ustalonego planu finansowego szkoły, do przyznawania minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela wyższej od ustalonej w przepisach prawnych. W każdym roku do 31 grudnia JST przeprowadza analizę poniesionych kosztów wydatków na wynagrodzenia nauczycieli.
Nauczyciel szkoły podstawowej jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 1 godziny w tygodniu w 2009/2010 i 2 godz. od 2010.
ZMIANY W USTAWIE: KARTA NAUCZYCIELA
(nowelizacja 19 listopada 2009)
„W terminie do dnia 20 stycznia każdego roku organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego przeprowadza analizę poniesionych w poprzednim roku kalendarzowym wydatków na wynagrodzenia nauczycieli w odniesieniu do wysokości średnich wynagrodzeń, o którym mowa w art. 30 ust. 3, oraz średniorocznej struktury zatrudnienia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego”.
KWALIFIKACJE NAUCZYCIELI
Kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach i klasach I-III szkół podstawowych posiada osoba, która ukończyła:
studia wyższe na kierunku (specjalności) przygotowującej do pracy dziećmi w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym lub
dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli w specjalności przygotowującej do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym.
CZAS PRACY NAUCZYCIELI
Od 1 września 2009 roku każdy nauczyciel będzie miał obowiązek przeprowadzenia i rejestrowania dodatkowo jednej godziny zajęć tygodniowo, w ramach obowiązującego czasu pracy.
A od 1 września 2010 roku nauczyciele szkół podstawowych będą mieli obowiązek przeprowadzenia i rejestrowania dodatkowo dwóch godzin zajęć tygodniowo, w ramach obowiązującego czasu pracy.
Wsparcie dla nauczycieli w realizacji nowej podstawy programowej pomoże nauczycielom publikacja MEN zawierająca komentarze i wskazówki do osiągania celów, wspomagania rozwoju, wychowania i kształcenia dziecka w wyodrębnionych obszarach.
KARTA NAUCZYCIELA:
1. Czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień.
2. W ramach czasu pracy, o którym mowa w ust. 1, oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować:
1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7;
2) inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, z tym że w ramach tych zajęć:
a) nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 2 godzin w tygodniu,
Z dniem 1 września 2009 r. wprowadzony zostaje wobec wszystkich nauczycieli, z wyjątkiem dyrektorów i wicedyrektorów szkół oraz nauczycieli, którzy obowiązki dyrektora lub wicedyrektora szkoły pełnią w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze, obowiązek prowadzenia w ramach czasu pracy i ustalonego wynagrodzenia dodatkowej godziny.
„Tylko szczęśliwi nauczyciele, mogą wychowywać szczęśliwe dzieci”.
John Haglier
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17),
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U Nr 50, poz.400)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. z 2009 r. Nr 89, poz. 730)
REFORMA EDUKACJI WSPÓŁCZEŚNIE
26.04.2013 Donald Tusk ogłosił zmiany w reformie przewidującej obowiązkowe posyłanie sześciolatków do pierwszej klasy. W przyszłym roku będzie to dotyczyło dzieci urodzonych między styczniem a lipcem.
- Podzielenie wprowadzania obowiązku szkolnego sześciolatków na dwa etapy ma swoje plusy i minusy. Na pewno pozwoli na uniknięcie skumulowania w jednym roku dwóch roczników uczniów, dzięki czemu możliwe będzie tworzenie mniejszych liczebnie oddziałów klasowych, co z kolei sprzyjać będzie lepszej, bardziej zindywidualizowanej pracy nauczycieli i korzystnie wpłynie na końcowe efekty edukacyjne uczniów - skomentował Broniarz w oświadczeniu przesłanym PAP, podkreślając, że minusem byłoby dalsze odwlekanie przez rząd reformy obniżenia obowiązkowego wieku szkolnego do sześciu lat.
Będziemy proponowali, aby w 2014 r. do szkoły obowiązkowo poszły sześciolatki, które urodziły się między styczniem a lipcem (2008 r. - przyp. red.), natomiast ta druga połówka sześciolatków (urodzonych od lipca do grudnia 2008 r. - przyp.red.) będzie miała ten obowiązek w 2015 r. - zapowiedział premier na piątkowej konferencji prasowej.
Szef rządu tłumaczył, że zmiana ta ma uspokoić obawy rodziców, dotyczące różnic między sześcio- i siedmiolatkami, które po 1 września 2014 r. miałyby uczyć się w tych samych klasach. - Sytuacja, kiedy w klasie będzie sześciolatek z grudnia (2008 r. - przyp. red.) i siedmiolatek ze stycznia (2007 r. - przyp. red.) oznacza dwa lata różnicy. To jest trauma dla rodziców i ja tę traumę rozumiem - zapewnił Tusk.
Zgodnie z obecnie obowiązującą ustawą o systemie oświaty, 1 września 2014 r. do szkół miały pójść wszystkie dzieci urodzone w 2008 r., czyli ok. 400 tys. sześciolatków. Według MEN w roku szkolnym 2012/13 do pierwszej klasy szkoły podstawowej poszło 17,62 proc. sześciolatków; w 2011/12 - 19,43 proc.; w 2010/11 - 9,4 proc.; a w pierwszym roku reformy 2009/10 - 4,25 proc.
To "złagodzi niepokój rodziców o różnice w wieku w obrębie jednej klasy"
Premier zapowiedział, że w najmłodszych klasach 1-3 będzie nie więcej niż 25 uczniów. - Chcemy, aby ustawowo limit w klasach 1-3 wynosił 25 dzieci - mówił. Zaproponował też wprowadzenie do szkół rozwiązania, które "złagodzi niepokój rodziców o różnice w wieku w obrębie jednej klasy".
- Będziemy chcieli tak tworzyć te klasy, aby w jednej klasie znajdowały się dzieci starsze, a w drugiej dzieci młodsze - powiedział Tusk.
Na piątkowej konferencji premier zapowiedział też, że od 1 września 2013 r. opłata za każdą dodatkową godzinę opieki przedszkolnej wyniesie nie więcej niż złotówkę.
- Mogę dzisiaj zakomunikować, że jest decyzja ostateczna, że program przedszkolny już od września 2013 r. będzie obejmował tym projektem "złotówka za godzinę" wszystkie (dodatkowe) godziny pobytu dziecka w przedszkolu - powiedział szef rządu. Tłumaczył, że propozycja ta ma uchronić rodziców przed nadmiernymi kosztami pobytu dziecka w przedszkolu.
Obecnie, jeśli dziecko przebywa w przedszkolu dłużej niż pięć godzin, gminy obciążają rodziców opłatami, których wysokość same ustalają. W Polsce są gminy, które w ogóle nie pobierają opłat z tego tytułu, jak i takie, gdzie opłata wynosi powyżej 3 zł za godzinę. Z danych MEN wynika, że ok. 60 proc. dzieci przebywa w przedszkolach dłużej niż 5 godzin dziennie.
Premier poinformował, że na program przedszkolny przeznaczonych zostanie dodatkowych 200 mln zł; decyzja ta została uzgodniona z ministrem finansów. Początkowo na dofinansowanie edukacji przedszkolnej w budżecie na 2013 r. przeznaczono 320 mln zł; środki te zostały zapisane w budżecie w formie dotacji celowej.
- Ponad 500 mln zł wydamy w roku 2013 i to oznacza, że pięć godzin jest bezpłatnych, a każda następna, a więc szósta, siódma, ósma, dziewiąta, a jak trzeba także dziesiąta kosztować będzie rodzica złotówkę, nie więcej - powiedział Tusk. Dodał też, że pieniądze te będą służyć upowszechnianiu edukacji przedszkolnej. "W ten sposób powstaje program, który finansuje i niską cenę, i większą liczbę miejsc w przedszkolu - zapewnił Tusk.
Upowszechnianie edukacji przedszkolnej oznacza także, że coraz młodsze dzieci mają mieć prawo do korzystania z przedszkoli. W projekcie MEN termin wprowadzenia prawa czterolatków do edukacji przedszkolnej to 1 września 2015 roku; termin dla trzylatków to 1 września 2017 r.
Decyzja "zaskakująca, choć racjonalna w swojej argumentacji"
W 2012 r. rząd pracował nad pomysłem takiego dofinansowania opieki przedszkolnej, by od 1 września 2013 r. opłata za szóstą i siódmą godzinę obecności dziecka w przedszkolu wynosiła maksymalnie 1 zł. MEN przygotowało w tej sprawie założenia do projektu nowelizacji ustawy o systemie oświaty. Rząd się jednak z tego projektu wycofał, uznając, że nie daje on gwarancji, iż rodzice nie będą musieli płacić więcej pieniędzy za kolejne godziny opieki przedszkolnej, tzn. ósmą, dziewiątą i następne. Chodziło o to, że decyzje w tej sprawie nadal podejmowałyby gminy.
Propozycje premiera dotyczące obniżenia opłat za przedszkola z zadowoleniem przyjął Związek Nauczycielstwa Polskiego. Natomiast decyzja premiera w sprawie obowiązku szkolnego sześciolatków jest - jak oświadczył prezes ZNP Sławomir Broniarz - "zaskakująca, choć racjonalna w swojej argumentacji".
Wiele szkół jest w bardzo złym stanie technicznym. Dzieci uczą się w przepełnionych klasach, w systemie zmianowym. Nie ma odzielnych stref dla dzieci młodszych. Brakuje nie tylko świetlic ale często także szatni. Dzieci narażone są na agresję, hałas i stres. To tylko niektóre problemy, o których więcej można przeczytać w naszym raporcie o stanie szkół.
Nowa podstawa programowa przerasta możliwości przeciętnego sześciolatka. To czego dziecko uczyło się dotąd przez dwa, teraz ma pojąć w rok. Sześciolatek musi pisać zgodnie z zasadami kaligrafii i czytać lektury. Pedagodzy podkreślają, że jest to dla dziecka tresura. Na zabawę brakuje już czasu. Dzieci są zmuszone siedzieć w ławkach i gonić program.
W pierwszym roku z zakładanych 347 mln zostało 40 mln zł - na wszystkie szkoły w Polsce. To nie żart! Nie przeprowadza się tak poważnych reform w czasie kryzysu.
To nie żart! Nie przeprowadza się tak poważnych reform w jakie musi spełnić szkoła aby przyjąć sześciolatki w 1 klasie. Według zasady, że jakoś to będzie.
Za wprowadzanie reformy w szkołach, według oficjalnych deklaracji MEN, odpowiadają tylko samorządy.
Reforma nakłada od 2011 obowiązek edukacji na pięciolatki oraz czterolatki z końca roku. W co trzeciej gminie w Polsce nie ma przedszkoli. Tam dzieci trafiają do szkół.
Sześciolatki które pozostały w przedszkolu mają pozostać na poziomie pięciolatków. Program nie przewiduje dla nich nauki liter, tak jak dawniej. Trzy roczniki dzieci Ministerstwo Edukacji Narodowej skazało na regres intelektualny. W imię wyrównywania szans?
Zapis o obowiązku edukacji przedszkolnej 5-latków dezorganizuje edukację przedszkolną. W wielu przedszkolach nie ma już miejsc dla dzieci trzy- i czteroletnich.
Aby zrobić miejsce w przedszkolach dla WSZYSTKICH pięciolatków, samorządy przenoszą sześciolatki do szkół. Szumnie zapowiadany wolny wybór rodzica przez 3 lata stał się fikcją. Tak jak np. w Warszawie.
W czasie kryzysu finansowego rodzice płacą MILIARDY złotych za wymianę WSZYSTKICH PODRĘCZNIKÓW. Stare podręczniki stały się makulaturą. Beneficjentami reformy są przede wszystkim wydawcy
Nie przewidziano szkoleń dla nauczycieli. Szkoły dostały kopie nowej podstawy programowej. Odbyło się też kilkaset konferencji powiatowych. To zdaniem MEN wystarczy.
Zebrano już dostateczną ilość głosów potrzebnych do referendum.
Minister: warto wykorzystać ciekawość sześciolatka
Co na to minister edukacji Krystyna Szumilas? W rozmowie z Dominiką Wielowieyską w Radiu TOK FM przekonywała, że wiek szkolny został obniżony po to, by "wykorzystać potencjał dzieci, dziecko w wieku sześciu lat jest gotowe do rozpoczęcie edukacji", że jest to "krok dla dobra dziecka".
- Nie ma jednoznacznych wyników, które wskazywałyby, że im młodsze dziecko, tym gorzej sobie radzi w szkole - oświadczyła. - Słuchajmy naukowców całościowo, nie wybiórczo. Nie da się na podstawie jednego wybiórczego badania mówić o całej populacji dzieci i tak poważnym problemie, jakim jest obniżenie wieku szkolnego - mówiła.
Dodała, że badania Instytutu Badań Edukacyjnych potwierdzają, że dzieci, które zaczynają edukację w wieku sześciu lat mają o wiele lepsze wyniki w matematyce, pisaniu i czytaniu niż ich koledzy, którzy pozostają w przedszkolu lub oddziale przedszkolnym. Przekonywała, że "świat idzie w kierunku obniżenia wieku szkolnego".
Minister Szumilas powoływała się na inne badania tego samego Instytutu Badań Edukacyjnych. Wynika z nich, że sześciolatek ma potencjał, który marnuje się, jeśli dziecko nie zacznie już np. bawić się matematyką. Przekonywała, że ćwiczenie umysłu sześciolatka procentuje na przyszłość.
- Tak, tylko że te badania - zauważyła prowadząca - przeprowadzone były na dzieciach, których rodzice już teraz, gdy mają wybór, postanowili posłać rok wcześniej do szkoły. Można więc się spodziewać, że to te dzieci, które wyprzedzają rówieśników.
Minister Szumilas, pytana, czy jest szansa, by przesunąć ostateczny termin obniżenia wieku szkolnego, zaprzeczyła. - Rok 2014 jest ostatecznym terminem obniżenia wieku szkolnego (...). Chodzi o to, by przerwać okres przejściowy i dać szansę młodszym dzieciom na lepszą edukację, szczególnie dzieciom z rodzin defaworyzowanych - powiedziała. Zaznaczyła, że dzieciom z takich trudniejszych rodzin trzeba jak najszybciej umożliwić edukację. - Trzeba dać szansę na to, by braki wnikające z niedoskonałości w rodzinie można było nadrobić w systemie edukacji - dodała.
Dziennik Ustaw Nr 213 - 16950 - Poz. 1650. Ustawa z dnia 19 listopada 2009 roku o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela.
10
23