Temat 19. Oszczędzanie energi (1), Ze studiów


Temat 19. Oszczędzanie energii

Spis treści

19.1. Ochrona środowiska przez oszczędzanie energii
19.2. Modyfikacja tradycyjnych systemów energetycznych
19.3. Energooszczędne technologie
19.4. Śmieci jako potencjalne odnawialne źródło energii
19.5. Kierunki oszczędzania energii
19.6. Indywidualne kierunki oszczędzania energii
19.6.1. Oszczędzanie energii cieplnej
19.6.2. Oszczędzanie energii elektrycznej
19.6.3. Oszczędzanie oświetlenia
19:6.4. Oszczędzanie wody
19.6.5. Oszczędzanie dóbr konsumpcyjnych
19.7. Podsumowanie
Bibliografia

19. Oszczędzanie energii

19.1 Ochrona środowiska przez oszczędzanie energii

Ochrona środowiska, mająca na celu zahamowanie jego dalszej degradacji, jest możliwa nie tylko przez zastąpienie tradycyjnych źródeł energii (węgla, ropy i gazu) jej odnawialnymi nośnikami.

Znacznie tańszym i bardziej efektywnym sposobem, który jednocześnie gwarantuje szybsze postępy, jest oszczędzanie energii, tym bardziej, że na obecnym etapie rozwoju naukowo-technicznego zagospodarowanie źródeł odnawialnych, zwłaszcza na większą skalę, nie jest jeszcze możliwe. Barierą są tutaj ograniczenia technologiczne oraz związane z nimi negatywne bodźce ekonomiczne.

Ochrona środowiska przez zmniejszenie zużycia energii nie musi odbywać się kosztem:

Energię można zaoszczędzić następującymi metodami:

19.2 Modyfikacja tradycyjnych systemów energetycznych

Systemy energetyczne bazujące na tradycyjnych nośnikach energii, czyli węglu kamiennym, brunatnym, ropie naftowej i gazie ziemnym, po pewnych modyfi­kacjach i zmianach technologicznych mogą się stać mniej uciążliwe dla środo­wiska.

Najbardziej znane przykłady takich modyfikacji to zastąpienie tradycyj­nych systemów energetycznych systemami skojarzonymi - w zależności od sytuacji - scentralizowanymi lub zdecentralizowanymi.

Można również uwzględ­nić możliwość wprowadzenia bardziej proekologicznych kotłów, w których paliwem jest gaz ziemny lub gaz uzyskany ze zgazowania węgla:

Innym kierunkiem modyfikacji jest wprowadzanie systemów, w których energia chemiczna zawarta w paliwie jest zamieniana bezpośrednio na energię elektryczną:

Powinno się rozważyć możliwość wprowadzenia, sprawdzonej w USA, metody:

Metoda ta polega na ustaleniu wszystkich możliwych dostawców energii i racjonalizacji konsumpcji (zarządza­nie popytem (DSM)), a następnie wybranie rozwiązań najtańszych z uwzględ­nieniem również skażenia środowiska.

Metoda (IRP) została przetestowana w Kalifornii, a jej zastosowanie doprowadziło do znacznych oszczędności. Osza­cowano, że dzięki niej redukcja zużycia samej energii elektrycznej w USA wy­niesie 20% do 2010 roku.

Integralne planowanie gospodarki zasobami opiera się na trzech podsta­wowych zasadach:

1) dostawcy muszą przeprowadzać regularne badania wszystkich opcji, aby spełnić wymagania konsumenta usług energetycznych;

2) najważniejszą ekonomiczną i proekologiczną alternatywą dla produkcji energii jest redukcja zapotrzebowania na nią przez zwiększenie wydaj­ności energetycznej;

3) wszystkie opcje dostaw energii - dobre, złe, a także zachowawcze - mu­szą być oceniane łącznie, aby znaleźć najkorzystniejszą kombinację dla wszystkich uczestniczących stron: dostawców, konsumentów i społe­czeństwa.

19.3 Energooszczędne technologie

Polska gospodarka jest około trzy razy bardziej energochłonna, w przeliczeniu na jednostkę dochodu narodowego, niż gospodarki krajów wysoko rozwiniętych.

Przyczyny energochłonności to:

Niezbędne nakłady inwestycyjne na zmniejszenie energochłonności pol­skiego przemysłu są zdaniem wielu autorów znacznie niższe niż nakłady na pozyskiwanie nowych źródeł energii.

Energochłonność polskiego przemysłu można zmniejszyć elimi­nując wyżej wymienione przyczyny. Niezależnie od tego, należy wdrażać nowo­czesne technologie, które nie będą miały wad obecnych rozwiązań, a ponadto będą gwarantować:

19.4 Śmieci jako potencjalne odnawialne źródło energii

Odpady komunalne mogą być w przyszłości traktowane jako odnawialne źródło energii. Będzie to jednak możliwe dopiero wówczas, gdy rozwiąże się problem segregacji odpadów, która powinna następować w miejscu ich powstawania, czyli w indywidualnych gospodarstwach domowych.

Jedną z możliwych metod zagospodarowania odpadów jest ich spalanie. Spalanie przypadkowej miesza­niny śmieci, w zależności od jej składu i wilgotności:

Koszt systemów oczyszczania gazów w większości przypadków znacznie prze­wyższa koszty samej spalarni.

Mniejszy jest jedynie wówczas, gdy znany jest udział niebezpiecznych dla środowiska związków, które należy ze spalin usunąć, czyli: dioksyn, furanów, chlorowodoru, tlenków siarki, azotu, węgla oraz metali ciężkich i innych, i gdy stężenie tych związków jest stałe.

Przeciwnicy spalarni śmieci, które jak wszystkie przedsiębiorstwa w gospodarce rynkowej są nasta­wione na osiągnięcie maksymalnego zysku, obawiają się:

Zwolennicy spalania powołują się na sprawdzone zachodnie przykłady, które w przypadku opracowania właściwej polityki gospodarowania odpadami, z odpowiednimi ustawami wykonawczymi i jednoczesnym wprowadzeniem na szeroką skalę również innych form recyklingu odpadów, będą stanowiły coraz mniejsze zagrożenie dla środowiska naturalnego.

W przypadku odpadów pochodzenia organicznego alternatywą spalania jest recykling biochemiczny, którego formami są:

W pierwszym przypadku uzyskuje się użyteczny kom­post, w drugim - biogaz.

W przypadku metali i szkła, dzięki recyklingowi materiałowemu, można ponownie wykorzystać te materiały, co pozwala zaoszczędzić część energii po­trzebnej do ich produkcji z surowców pierwotnych.

Makulatura, w zależności od posortowania oraz stopnia zadrukowania, może być przetworzona ponownie na papier lub wykorzystana energetycznie w procesie spalania.

Tworzywa sztuczne

Tworzywa sztuczne i syntetyczne tkaniny stanowią w dużych aglomeracjach miejskich średnio od 3 do 11% (wagowo) składu odpadów komunalnych. Udział ich jednak stale rośnie np. w śmieciach wrzucanych do koszy w Gdańsku stanowiły one:

W 1999 roku dziennie na gdańskie wysypisko trafiało ok. 80 Mg odpadów z tworzyw sztucznych, a nie­określona ich ilość była wyrzucana w sposób niekontrolowany.

Podobny skład mają także odpady komunalne w Krakowie; w 1995 r. udział tworzyw sztucznych wynosił 13,8%, a przywożono ich dziennie na wysypisko 60 Mg.

Szacuje się, że w Polsce obciążenie śro­dowiska zużytymi opakowaniami z tworzyw sztucznych wynosi ponad 276 000 Mg rocznie.

W tabeli 19.1 podano najczęściej spotykane w odpadach komunalnych po­limery, ich nazwy chemiczne i handlowe, a także asortyment produktów wytwa­rzanych z tych tworzyw [19.29].

Tabela 19.1. Skład i udział najważniejszych polimerów we frakcji tworzyw sztucznych odpadów komunalnych [19.29]

Rodzaj odpadu

Udział %

Tworzywo

Torby plastikowe, butelki na szampony i chemię gospodarczą, wewnętrzna powłoka kartoników na płyny (mleko, soki, śmietana) itd.

60

polietylen PE

Jednorazowe kubki do kawy, herbaty i mleka w automatach, jednorazowe naczynia, tacki z pianki, zabawki, galanteria kuchenna i łazienkowa itd.

13

polistyren PS

Folia do opakowania żywności (serów, jarzyn itp.), sprzęt biurowy, rury, węże, strzykawki, izolacje kabli, dachówki, syntetyczna skóra, obuwie, wykładziny, tapicerka samochodowa itd.

11

poli(chlorek winylu) PVC

Pojemniki na: margarynę, sałatki rybne; kontenery do przewożenia towarów

9

polipropylen PP

Butelki jednorazowe, taśmy audio i wideo, folie, sprzęt medyczny i gospodarstwa domowego, obudowy urządzeń elektrycznych i elektronicznych, części maszyn (koła, korpusy, zawory), szkło organiczne, włókna sztuczne, pieluchy jednorazowe itd.

7

poli(tereftalan etylu), poli(tereftalan butylu) PET/PBT, poliamid PA, poliuretany PU

Metody recyklingu tworzyw sztucznych

Do najbardziej znanych metod zagospodarowania wyselekcjonowanych ze śmieci komunalnych odpadów z tworzyw sztucznych zalicza się:

Charakterystyka recyklingu materiałowego

Recykling materiałowy jest to odzysk surowca z odpadów tworzyw sztucznych i ponowne użycie go do produkcji. Metodzie tej najłatwiej poddają się zużyte przedmioty lub opakowania z termoplastów, które po oczyszczeniu, usunięciu etykiet, oddzieleniu kapsli i zmieleniu można ponownie mechanicznie przetwo­rzyć metodą: wtryskową, prasowania, walcowania, przetłaczania itd.

Z surowców uzyskanych w postaci granulatu lub płatków w wyniku recy­klingu termoplastów, takich jak:

można ponownie wy­twarzać kartony, taśmy, kanistry, opakowania i butelki, te ostatnie jednak nie powinny być już stosowane na opakowania artykułów spożywczych.

Zmielone butelki jednorazowe z PET lub PBT mogą być wyko­rzystane do:

Wy­trzymałość mechaniczna, kolor i trwałość wyrobów finalnych zależy jednak od dokładności sortowania tworzyw sztucznych:

Mieszając w odpowiednich proporcjach odzyskany z odpadów poli(tereftalan etylenu) (PET) z odpadami z poliwęglanu (PC), uzysku­je się materiał o lepszych właściwościach mechanicznych, zwłaszcza odporności na udarność, w porównaniu z materiałami wyjściowymi.

Zalety recyklingu materiałowego to:

Recykling materiałowy ma też wady, z których najważniejsze to:

Charakterystyka recyklingu chemicznego

Recykling chemiczny polega na odzyskaniu monomeru lub innych związków wyjściowych, z których był zbudowany polimer.

Najważniejsze sposoby prze­prowadzenia recyklingu chemicznego to:

Z odzyskanych monomerów można następnie - po ich oczyszczeniu względnie rozdzieleniu - zsyntetyzować pier­wotny polimer.

Zaletą recyklingu chemicznego jest pewna oszczędność zasobów natural­nych.

Wadami recyklingu chemicznego:

Charakterystyka recyklingu termicznego

Utylizacja odpadów z tworzyw sztucznych przez ich spalanie ma zarówno wielu zwolenników, jak i przeciwników.

Zwolennicy uważają, że w ten sposób chociaż czę­ściowo można odzyskać energię zużytkowaną wcześniej na wyprodukowanie tych tworzyw i zmniejszyć ilość śmieci na wysypisku.

Przeciwnicy natomiast twierdzą, że odzyskana w ten sposób energia nie wystarcza na wyprodukowanie nowego tworzywa, a uzyskany z jej sprzedaży dochód nie pokryje, nawet czę­ściowo, szkód wyrządzonych środowisku przez produkty spalania. Rację jak zawsze mają obie strony.

Wszystko zależy od sposobu liczenia kosztów i strat oraz konkretnego przypadku, czyli:

Wartości opałowe wybranych tworzyw oraz ich skład pierwiastkowy podano w tab. 19.2 i dla porównania zamieszczono średnie wartości opałowe drewna i węgla w stanie suchym i bezpopiołowym.

W Europie Zachodniej ok. 18% odpadowego PVC wykorzystuje się energetycznie w procesie spalania, mimo że wartość opałowa PVC, w porównaniu z innymi tworzywami (tab. 19.2), jest najniższa.

Badania przeprowadzone w wielu spalarniach w Niemczech nie wykazywały wprawdzie wpływu PVC w śmieciach na ilość wydzielanych dioksyn, i to nawet przy 3-6-krotnie zwiększonej zawartości PVC, jednak dane te nie zostały potwierdzone przez niezależnych specjalistów.

Tabela 19.2. Wartości opałowe wybranych tworzyw oraz drewna i węgla [19.7]

Polimer

Wartość opałowa MJ/kg

Skład pierwiastkowy, % wagowy

węgiel (C)

wodór (H)

inne

Polipropylen (PP)

44

85,6

14,4

-

Polietylen (PE)

43

85,6

14,4

-

Polistyren (PS)

40

92,3

7,7

-

Poli(tereftalan etylu) (PET)

31

74,9

5

O 20,0

Polichlorek winylu) (PVC)

18

38,4

4,8

Cl 56,8

Drewno

ok. 18

ok. 50,0

ok. 6

O 44

Węgiel

32

80-85

4-6

O, S, N

Modyfikacją recyklingu termicznego, polegającego na bezpośrednim spa­laniu odpadów tworzyw sztucznych, jest recykling termiczny prowadzony dwu­etapowo:

W przypadku zgazowania termicznego zamiast sortowania można przeprowadzić uśrednie­nie mechaniczne odpadów z różnych tworzyw sztucznych, następnie poddać je konwersji na gaz syntezowy o składzie: CO, CO2, H2, CH4 i H2O (para). Oczyszczanie tego gazu jest prostsze i tańsze niż oczyszczanie spalin.

Teoretyczny wpływ zawartości wodoru w zmagazynowanym materiale na wartość opałową otrzymanego gazu suchego (po wykropleniu pary wodnej) przedstawiono w tab. 19.3.

Tabela 19.3. Wartości opałowe gazu ze zgazowania odpadów tworzyw sztucznych oraz sprawność cieplna procesu w funkcji składu tworzywa dla p = 0,01 MPa [19.7]

Ułamek masowy wodoru

Wartość opałowa gazu MJ/m3

Sprawność cieplna procesu

%

700°C

1000°C

700°C

1000°C

14,4 (PE, PP)

7,7 (PS)

4,8 (PVC)

11,3

10,9

10,6

11,7

11,8

11,9

84

86

88

82

84

86

Z rozważań teoretycznych wynika, że równowagowa temperatura zgazo­wania odpadów tworzyw sztucznych, zawierających 14,4% wodoru (wartość praktycznie maksymalna, odpowiadająca PE, PP), wynosi ok. 1250°C.

Wraz ze wzrostem zawartości wodoru w tworzywie maleje ilość popiołu, który topiąc się, zmniejsza powierzchnię kontaktu frakcji jeszcze nie zgazowanej z czynnikiem zgazowującym.

Proces zgazowania tworzyw sztucznych, zamiast w złożu przesuwnym (technologia Lurgi), należy prowadzić w złożu strumieniowym (Koppersa-Totzeka) lub fluidalnym (Winklera). Funkcję stabili­zatora w tych złożach spełnia piasek, gdyż popiołu ze zgazowania tworzyw mo­że być za mało, aby utworzyć stabilne ziarna.

Odpady z PVC, który zawiera ponad 55% chloru, należy przed zgazowaniem poddać odchlorowaniu, które w całości osiąga się już w temperaturze ok. 400°C.

W atmosferze beztlenowej otrzymuje się suchy i czysty chlorowodór, który jest cennym surowcem chemicznym. Docelowo bardziej słuszne jest wycofanie z produkcji PVC, gdyż zarówno jego produkcja, jak i nie­kontrolowane spalanie stanowią zbyt duże zagrożenie dla środowiska.

Zaletami recyklingu termicznego:

Do wad recyklingu termicznego można zaliczyć:

Podsumowanie wad i zalet recyklingu tworzyw sztucznych

W przedstawionych trzech metodach recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych wady przeważają nad zaletami.

Wybór metody optymalnej i to zarówno z punktu widzenia zagospodarowania odpadów, opłacalności ekonomicznej, jak i uciążliwości dla środowiska naturalnego oraz zdrowia mieszkańców jest prak­tycznie niemożliwy.

Należy pamiętać, że zły i nie do końca przemyślany wybór technologii utylizacji może być wprawdzie ekonomicznie opłacalny, lecz może mieć także negatywne skutki dla środowiska.

W tej sytuacji nasuwają się następujące wnioski:

19.5 Kierunki oszczędzania energii

Istotne znaczenie dla poprawy katastrofalnego stanu środowiska może mieć również większe oszczędzanie energii i bardziej racjonalne jej użytkowanie.

Oszczędzanie to nie powinno ograniczyć się tylko do energii, ale powinno doty­czyć również materiałów, surowców, wody, żywności itp. i to nie tylko w prze­myśle, ale również w indywidualnych gospodarstwach domowych.

Można wyszczególnić następujące kierunki realizowanych zamierzeń, któ­rych efekty - mimo krótkiego czasu ich wdrażania - są już w Polsce widoczne:

Każdy z wymienionych wyżej sposobów ograniczenia strat ciepła jest osobnym i zamkniętym zagadnieniem, wymagającym przy omówieniu wszech­stronnego i interdyscyplinarnego potraktowania.

Konwekcyjne straty ciepła i ich przeciwdziałanie jest wprawdzie mało intensywnym procesem wymiany ciepła, jednak ze względu na skalę (sumaryczna powierzchnia ścian budynków, aparatów, zbiorników, dachów, okien, rur, instalacji, przewodów elektroenergetycznych, szklarni, pól uprawnych itp.) jego wpływ na ogólnoświatową sprawność energetyczną jest ogromny. Jest to właśnie główny powód, dla którego konwekcja naturalna od kilku lat jest ponownie wszechstronnie i szczegółowo badana.

19.6 Indywidualne kierunki oszczędzania energii

Energię można oszczędzać:

Energia możliwa do zaoszczędzenia przez jednego mieszkańca pomno­żona przez liczbę mieszkańców jest porównywalna z energią traconą w przemyśle.

Oszczędzanie energii w gospodarstwie domowym powinno być skutkiem świadomych działań zmierzających do ochrony środowiska. Jednak przy obec­nym stanie tej świadomości musi być dodatkowo inspirowane bodźcami ekono­micznymi - czyli odpowiednią polityką finansową państwa, a w tym:

można doprowa­dzić do opłacalności stosowania np. kolektorów słonecznych, termoregulatorów, nowoczesnych systemów izolacyjnych, hydraulicznych czy oświetleniowych.

Wprowadzenie odpowiednich opłat za:

Form oszczędzania w gospodarstwach domowych jest więcej niż w prze­myśle, energetyce czy budownictwie i nie ograniczają się one jedynie do energii cieplnej, elektrycznej czy mechanicznej, lecz mogą obejmować również oszczędza­nie dóbr konsumpcyjnych, wody, światła, opakowań, a także żywności, ubrań itp.

19.6.1 Oszczędzanie energii cieplnej

Największe korzyści ekonomiczne i ekologiczne można uzyskać przez oszczę­dzanie energii cieplnej, głównie w budownictwie jedno- i wielorodzinnym.

Na ogrzewanie mieszkań w Polsce zużywało się i nadal się zużywa znacznie więcej energii, niż na ogrzewanie takich samych mieszkań w krajach zachodnich o po­dobnym klimacie.

W Polsce na roczne ogrzewanie l m2 powierzchni użytkowej potrzeba:

W Niemczech zużycie to wynosi obecnie 50-100 kW·h, a w Szwecji tylko 30-60 kW·h.

Na podstawie doświadczeń zachodnich, w Polsce najbardziej efektywnym sposobem oszczędzania energii cieplnej będzie promowanie:

Energooszczędne budownictwo

Ważną cechą domu jest zapewnienie mieszkańcom komfortu termicznego:

Dobre wyniki w projektowaniu takiego domu daje inspiracja formami zabudowy, tradycyjnej dla danego regionu, która jest wynikiem wielowiekowej ewolucji i kumulowania doświadczeń życia w danym klimacie.

Zgodnie z technicznymi normami, energooszczędny dom powinien cha­rakteryzować się zużyciem ciepła nieprzekraczającym 50% zużycia dla budyn­ków normatywnych.

Małe zużycie energii uzyskuje się przez:

Izolacja cieplna

Pozostałością powojennego okresu w Polsce jest socjalistyczne budownictwo, które nie tylko swoją pudełkową monotonią, ale również nieefektywnością termiczną daleko odbiega od europejskich i światowych standardów.

Samo docieplenie ścian tego budownictwa nie wystarczy, gdy nie zlikwiduje się nieszczelności i przeciągów. Uczucie chłodu, które nie zależy tylko od temperatury, lecz również od prędkości przepływu powietrza, nie ustępuje nawet po przekroczeniu tempera­tury 20°C w pomieszczeniach.

Uszczelnienie:

pozwala, zachowując poprzedni komfort termiczny, obniżyć temperaturę powietrza w pomieszczeniach i ograniczyć straty ciepła o ok. 50%.

Przeprowadzone w dalszej kolejności ocieplenie ścian daje, również wymierne, lecz mniej spektakularne efekty oszczędności energii cieplnej.

Ściany można ocieplić zewnętrznie i wewnętrznie. Zwiększone koszty tych pierwszych, spowodowane koniecznością zmiany całej fasady budynku, rekompensuje jednak wiele zalet, m.in.:

Nawet w dobrze zaizolowanych domach każ­de obniżenie temperatury pomieszczeń o l °C pozwala zaoszczędzić dodatkowo ok. 6% zużywanej energii.

Energooszczędne systemy ogrzewania

Opracowanie jest poświęcone omówieniu energoosz­czędnym i proekologicznym sposobom ogrzewania budynków:

Tradycyjne kotły mogą stać się ener­gooszczędnymi urządzeniami grzewczymi np:

19.6.2 Oszczędzanie energii elektrycznej

Najważniejsze urządzenia elektryczne w gospodarstwie domowym to pralki, piekarniki, żelazka, czajniki, termowentylatory, lodówki, odkurzacze, telewi­zory, żarówki i inne. Pomimo iż urządzeń tych stale przybywa, to łączne zużycie energii elektrycznej brutto w ciągu ostatnich l0- 15 lat utrzymuje się na tym samym poziomie.

Wynika to z zastępowania starych, wysłużonych modeli no­wymi energooszczędnymi, które mogą zużywać od półtora do trzech razy mniej energii. Dlatego przy wymianie urządzeń elektrycznych jednym z równoważ­nych kryteriów wyboru, oprócz ceny i funkcjonalności, powinny być koszty eksploatacji. Różnice w zużyciu energii elektrycznej przez wybrane urządzenia gospodarstwa domowego przedstawiono w tab. 19.4.

Tabela 19.4. Przykładowe zużycie energii przez urządzenia duńskie |19.2]

Nazwa urządzenia

Jednostka

Najlepsze

Najgorsze

Lodówka bez zamrażarki 130-189 l

255

420

Lodówka bez zamrażarki 190-259 l

310

438

Lodówka z zamrażarką 190-259 1 Zamrażarka przenośna 170-249 1 Zamrażarka stojąca 170-249 1

kWh/a

365

182

328

985

515

766

Pralka 40 - 48 1

Zmywarka naczyń 12-14 1 przec.

kW • h/cykl

1,6

1,4

2,5

2

Doraźna korzyść z zakupu urządzenia tańszego może w miarę eksploatacji przekształcić się w coraz większe straty i to nie tylko finansowe, ale również ponoszone przez środowisko.

Generalnie w oszczędzaniu energii elektrycznej należy się kierować nastę­pującymi zasadami:

19.6.3 Oszczędzanie oświetlenia

Energię elektryczną można również oszczędzać, modyfikując systemy oświetle­niowe, zwłaszcza że oświetlenie jest trzecią pozycją w zużyciu energii elektrycznej w gospodarstwie domowym.

W tradycyjnych żarówkach z włóknem wolframowym strumienie energii cieplnej i energii promieniowania w zakresie światła widzialnego są porównywalne. Po zastosowaniu kompak­towych żarówek fluorescencyjnych (CFL) można zaoszczędzić do 80% energii elektrycznej, a zakup jednej świetlówki kompaktowej zwraca się po 2000 h świecenia. Dodatkową korzyścią tych świetlówek jest ich duża trwałość (10 000-12 000 h), która jest ok. 10 razy większa niż tradycyjnych żarówek.

Dalsze oszczędności związane z oświetleniem można uzyskać, kierując się następującymi radami:

19.6.4 Oszczędzanie wody

Czerpanie, uzdatnianie i rozprowadzanie wody, a następnie odprowadzanie i oczyszczanie ścieków wymaga dużych nakładów energetycznych.

Oszczędne gospodarowanie wodą ma więc istotne znaczenie dla środowiska naturalnego. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że najważniejsze oszczęd­ności wody uzyskuje się dzięki:

Energochłonność instalacji wodnych można również zmniejszyć, stosując do napędu pomp tłoczących wodę silniki elektryczne sterowane falownikami. Regulacja przez zmianę częstotliwości prądu elektrycznego jest płynna i daje ok. 40% oszczędności energii w porównaniu z regulacją wydajności pompy za po­mocą zmiany napięcia doprowadzanego do silnika napędowego.

19.6.5 Oszczędzanie dóbr konsumpcyjnych

Oszczędzanie dóbr konsumpcyjnych prowadzi do zmniejszenia obciążenia śro­dowiska odpadami, których recykling nigdy nie umożliwia odzyskania w całości nakładów energetycznych poniesionych na ich wyprodukowanie.

Kierując się dobrem środowiska można wziąć pod uwagę następujące formy oszczędzania dóbr konsumpcyjnych:

19.7 Podsumowanie

Przedstawione w poprzednich rozdziałach zagadnienia dotyczyły wpływu pro­dukcji, magazynowania, transportu, przetwarzania i wykorzystywania energii w ochronie środowiska.

Wyjaśniono w nich również jak, zmieniając lub modyfi­kując tradycyjne metody wytwarzania energii ze źródeł konwencjonalnych, można ograniczyć skażenie powietrza, wody i gleby.

Przedstawiono także inny sposób osiągnięcia tego celu, przez stopniową eliminację nieodnawialnych źró­deł energii (węgla, ropy, gazu) i zastępowanie ich źródłami odnawialnymi, ta­kimi jak woda, wiatr czy promieniowanie słoneczne.

Przeanali­zowano rezerwy energii możliwe do odzyskania, ograniczając dalsze jej marno­trawstwo dzięki wprowadzeniu energooszczędnych technologii.

Wykazano również, jak ogromne możliwości zahamowania dalszej degeneracji środowiska tkwią w indywidualnym oszczędzaniu energii cieplnej, energii elektrycznej, wody, światła i dóbr konsumpcyjnych.

Bibliografia

19.1. ABB, Poradnik Techniczny i Katalog firmy ABB. Zamech Ltd. District Heating, 1995.

19.2. Beidi E.: Kierunki odnawialnych energii. Nowe wiadomości dla Europy środkowo-wschod-niej, t. 12. ZG Polskiego Klubu Ekologicznego, Kraków 1996.

19.3. Bogdanienko J.: Odnawialne Źródła Energii. Biblioteka Problemów, t. 290. Warszawa, PWN 1989.

19.4. Buzuk M., Lewandowski W.M., Szymański S., Wilczewski T., Kubski P., Bieszk H.: A simple recykling metod for PET-made bottles. International Symposium „Waste Man­agement and Treatment Strategies and Methods". Międzyzdroje 1995, s. 65 h-69.

19.5. Hunt V. Daniel: Handbook of Conservation and Solar Energy. Trends and Perspectives. Van Nostrand Reinhold Company 1982.

19.6. Duda M.: Sytuacja obecna i prognozy zaopatrzenia Polski w energię na tle Unii Europejskiej i Świata. Załącznik do założeń polityki energetycznej Polski do 2000 roku. Trzecia Konferencja „Racjonalizacja Użytkowania Energii i Środowiska". 1995, 16^ 18 X, 1.1, s. 239-^267.

19.7. German K.: Zgazowanie jako metoda recyklingu tworzyw sztucznych. Krajowa Konfe­rencja „Polimery, Środowisko, Recykling", Międzyzdroje 1995, s. 250-^-254.

19.8. Integrated Resourse Planning In Europę. Association for the Conservation of Energy. London 1992.

19.9. Kowalczyk M.: Ogrzewanie obiektów promiennikami podczerwieni. Gdańsk, Wydaw­nictwo Solaren-Bis 1998.

19.10. Kubski P., Lewandowski W.M., Buzuk M.: Wykorzystanie ciepła odpadowego w procesie dekarbonizacji wody. Gospodarka Paliwami i Energią, 1994, nr 7, s. 13^-15.

19.11. Kubski P., Lewandowski W.M., Buzuk M.: Zagospodarowanie biogazu i ciepła odpado­wego w oczyszczalni ścieków. Gospodarka Paliwami i Energią, 1995, nr 3, s. 18-n20.

19.12. Kubski P., Lewandowski W.M.: O możliwości wykorzystania ciepła odpadowego do uzdatniania wody w procesie dekarbonizacji. Konferencja Naukowa - Problemy Badawcze w Energetyce Cieplnej. Warszawa, grudzień 1993, s. 175^-181.

19.13. Kubski P., Lewandowski W.M., Khubeiz M.J.: Laminar free convection heat transfer from an isothermal hemisphere; Recent Advances in Heat Transfer. Proceedings of the First Baltic Heat Transfer Conference. Sweden, Góteborg 1992, s. 606-^620.

19.14. Kubski P., Lewandowski W.M., Khubeiz M.J.: Laminar free conyection heat transfer from isothermal sphere. 4th World Congress of Chemical Engineering - Strategies 2000. Karlsruhe Germany June, 1991, ref. 8. l-i-25.

19.15. Kucowski J., Laudyn D., Przekwas M.: Energetyka a ochrona środowiska. Wyd. 4. War­szawa, WNT 1997.

19.16. Lewandowski W.M., Bieszk H., Kubski P., Wilczewski T., Buzuk M., Szymański S.: The limitation of heat losses from horizontal surfaces by a layer of open hexagonal cells. Chemical Engineering and Processing, 1996, 35, s. 195^-201.

19.17. Lewandowski W.M., Bieszk H., Kubski P., Wilczewski T., Szymański T., Dymkowska J., Klimkiewicz S.: The use of transparent cellular materiał to improve the thermal efficiency of solar collectors. 12th Int. Congress of Chem. and Process Engineering CHISA'96, 1996, P1.3, s. 46.

19.18. Lewandowski W.M., Bieszk H.: Heat transfer through the panel of materiał of cellular structure. l Ith Int. Congress of Chemical Engineering CHISA'93, 1993. G8.38, nr 119, s. 10.

19.19. Lewandowski W.M., Bieszk H.: Reduction of convective heat transfer losses from flat surfaces. Chemical Engineering and Processing, 1992. Vol. 31, nr 6, s. 331 -^335.

19.20. Lewandowski W.M., Kubski P., Khubeiz M.J.: Natural convection heat transfer from round horizontal piąte. Warme und Stoffiibertragung, 1992. Vol. 27, s. 281 n-287.

19.21. Lewandowski W.M.: Natural conyection heat transfer from piąte of finite dimensions. Int. J. Heat Mass Trans., 1991. Vol. 34, nr 3, s. 875n-885.

19.22. Lewandowski W.M., Khubeiz M.J., Kubski P., Bieszk H., Wilczewski T., Buzuk M., Szymański S.: Convective heat transfer from a complex surface composed of a horizontal ring and a hemisphere in the middle. Advances in Engineering Heat Transfer. Proceedings of the Second Baltic Heat Transfer Conference. Łotwa, Ryga 1995, s. 91 -100.

19.23. Lewandowski W.M., Kubski P., Khubeiz M.J., Buzuk M.: Wyznaczanie konwekcyjnych strat ciepła z powierzchni złożonych. Gospodarka Paliwami i Energią, 1995, nr 12, s. 9^ 13.

19.24. Lewandowski W.M., Kubski P., Bieszk H.: Heat transfer from polygonal horizontal iso­thermal surfaces; Int. J. Heat Mass Transfer, 1994. Vol. 37, nr 5, s. 855-^-964.

19.25. Lewandowski W.M., Kubski P., Khubeiz M.J.: Laminar free conyection heat transfer from a horizontal ring. Warme und Saffubertragung, 1993. Vol. 29, s. 9-^16.

    1. Lewandowski W.M., Szamański S., Kubski P., Buzuj M., Wilczewski T., Bieszk H.: Oszczędność zużycia energii w procesie wtryskowego przetwórstwa tworzyw sztucznych. Gospodarka Paliwami i Energią, 1996, nr 4, s. 22 - 25.

    2. Lewandowski W.M.: Projekt ścieżki dydaktycznej pt.: „Energetyczne aspekty ochrony środowiska naturalnego" w Ośrodku Edukacji Ekologicznej w Starbieninie, 1999, s. 7, rys. 7, tab. l, maszynopis.

    3. Lewandowski W.M., Kubski P., Wilczewski T., Bieszk H., Szymański T., Klimkiewicz S., Dymkowska J.: The recycling of plastics In dumping grounds with the use of biogas. VI Int. Symposium. On Heat Exchange and Renewable Energy Sources. Świnoujście 1996, s. 181-188.

    4. Lewandowski W.M.: Utylizacja i zagospodarowanie odpadów z tworzyw sztucznych. Konferencja „Gospodarka Odpadami w kontekście Lokalnej Agendy 21". Gdańsk 1999,

    5. Manheimer W.M., Lashmore-Davies C.N.: MHD and tnicroinstabilities in conflned plasma. Adam Hilger, Bristol and New York, 1989.

    6. Mikuła J.: Problemy gospodarki odpadami komunalnymi. W pracy zbiorowej pod red. A. Baranowskiego: Antropologiczne zmiany środowiska wobec rozwoju cywilizacji. Zeszy­ty Zielonej Akademii. Wyd. Okręgu Wschodnio-Pomorskiego Polskiego Klubu Ekologicz­nego. Gdańsk 1997.

    7. Miller A., Lewandowski J.: Układy gazowo-parowe na paliwo stałe. Warszawa, WNT1993.

    8. Praca zbiorowa: Przemysłowa energia odpadowa. Warszawa, WNT 1993.

    9. Prezydent Miasta Gdańska: Ocena stanu środowiska w gminie Gdańsk za rok 1998.

    10. Pudlik W., Stąsiek J., Rogowski M., Cieśliński J.: Experiments with gasification of ground coal by outlet gases from the MHD generator. VIII Int. Conference on MHD Electrical Power Generation, Moscow 1983.

    11. Recknagel, Sprenger, Honmann, Schramek: Poradnik Ogrzewanie + Klimatyzacja, Gdańsk EWFE Polonia 1994.

    12. Schmidt F.W., Willmott A.J.: Thermal Energy Storage and Regeneration. Hemisphere Pub.Co., 1981.

    13. Szargut J., Ziębik A., Kozioł)., Jamniczek R., Kurpisz K., Chmielniak T., Wilk R.: Racjo­nalizacja energii w zakładach przemysłowych. Bibloteka Fundacji Poszanowania Energii. Warszawa 1994.

    14. Szamański S., Lewandowski W.M., Sobieszczyk S.: Próba zagospodarowania odpadów poliwęglanu i politetraftalenu etylowego do produkcji tworzyw o podwyższonych własno­ściach mechanicznych. V. Polsko-Niemieckie Sympozjum „Nauka Dla Praktyki", Gdańsk 1994.

    15. Szymański S., Lewandowski W.M., Buzuk M., Bieszk H., Wilczewski T., Kubski P.: Recycling of polymeric waste materiał on the example of pet bottles. Int. Symposium. „Waste management and Treatment Strategies and Methods", Międzyzdroje 1995, s. 49-57.

    16. Szymański S., Lewandowski W.M., Buzuk M., Bieszk H., Wilczewski T.: Zagospodaro­wanie odpadów komunalnych w procesie recyklingu materiałowego na przykładzie PET i PC. Krajowa Konferencja „Polimery, Środowisko, Recykling", Międzyzdroje 1995 s. 389-390.

    17. Szyszko K.: System dociepleń - Atlas stoper. Atlas budowlany, 1996.

    18. The Dan Trim Automatic Combustion System, Prospect, 1990.

    19. Wichrowski R., Zaborowski M.: Opinia techniczna o instalacji kotłowej w Kaszubskim Ośrodku Edukacji Ekologicznej przy filii Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego w Star-biebinie, gmina Ochoczego. Gdańsk 1998.

    20. Wójcicka M.: Oświetlenie energooszczędne. Zielona Planeta, 1999, l (22), s. 15.

    21. Zackrison H.B., Jr.: Energy Conservation Techniąues for Engineers; Van'Nostrand ReinholdCo., 1984.

    22. Zychowicz E.: Zatrzymać ulotne ciepło. Rzeczpospolita. 1998, 27 (4887), 2.02.1998.

19.48. Żakowska H.: Metody utylizacji opakowań poużytkowych. Wytyczne dyrektywy 94/62/EC. Konferencja w Urzędzie Miejskim w Warszawie, 1998, s. 21-28.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
temat 3, Skrypty, PK - materiały ze studiów, I stopień, SEMESTR 2, Geodezja, od Donia - geodezja WIŚ
temat, Skrypty, PK - materiały ze studiów, I stopień, SEMESTR 2, Geodezja, od Donia - geodezja WIŚ,
19 Oszczędzanie energii (2)
temat 2, Skrypty, PK - materiały ze studiów, I stopień, SEMESTR 2, Geodezja, od Donia - geodezja WIŚ
temat 4, Skrypty, PK - materiały ze studiów, I stopień, SEMESTR 2, Geodezja, od Donia - geodezja WIŚ
KSP-temat I, Skrypty, PK - materiały ze studiów, I stopień, SEMESTR 8, KSP
temat 3, Skrypty, PK - materiały ze studiów, I stopień, SEMESTR 2, Geodezja, od Donia - geodezja WIŚ
temat, Skrypty, PK - materiały ze studiów, I stopień, SEMESTR 2, Geodezja, od Donia - geodezja WIŚ,
Analiza ankiety na temat zadowolenia ze studiów
inf temat wyr bud2004, Skrypty, PK - materiały ze studiów, I stopień, SEMESTR 8, EZP, EZP, BUDOWN i
Temat 3.1, Ze studiów
Sposoby oszczędzania energii elektrycznej i cieplnej domy zeroemisyjne
oszczędność energii
dom0, Skrypty, UR - materiały ze studiów, studia, studia, Bastek, Studia, Rok 3, SEMESTR VI, Woiągi
Kopia Opis techniczny B, Skrypty, UR - materiały ze studiów, studia, studia, 4 STASZEK, Semestr II,
Projekt mostu sprężonego, Skrypty, PK - materiały ze studiów, I stopień, SEMESTR 8, Podstawy konstru
L1-1a, Ratownictwo Medyczne, Materiały ze studiów, Medycyna Ratunkowa
pytania na zal - zgniot i rekrystalizacja, Materiały ze studiów, Nauka o materiałach, Zgniot i rekry

więcej podobnych podstron