bank centralny-ŚCIĄGI PASECZKI, Wykłady rachunkowość bankowość


Weksel- papier wartościowy zobowiązujący wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do bezwarunkowego zapłacenia określonej kwoty pieniężnej w oznaczonym terminie. Weksle zaczęto stosować już w XIII w.

Pierwsze banki centralne pojawiły się w Szwecji w 1657r następnie w Anglii w 1694r.. Pierwszy bank w Polsce powstał w 1828r. Pierwsze banki komercyjne pojawiły się w XIX w. Przełomem w bankowości był rozwój banków komercyjnych i spółdzielczych.

Pomiędzy rozwojem banków a stanem gospodarki istnieje ścisły związek. Gospodarka jest bowiem glebą dla banków i od jej siły zależy siła banków w danym państwie.

Bank- jest przedsiębiorstwem bankowym. Jak każde przedsiębiorstwo zaciąga zobowiązania i samo świadczy usługi na rzecz swoich klientów. Jako bank przedsiębiorstwo to świadczy jednak szereg usług zastrzeżonych jedynie dla niego. Chodzi tu m.in. o usługi w obrocie płatniczym, finansowaniu, przyjmowaniu i prowadzeniu wkładów pieniężnych, jak również realizuje inne czynności związane z tymi usługami. Tak więc można powiedzieć iż bank to przedsiębiorstwo dokonujące akumulacji i dystrybucji kapitału finansowego. Bank jest samodzielnym, samorządnym przedsiębiorstwem wyposażonym w osobowość prawną, działającym na podstawie ustawy Prawo Bankowe.

Bank komercyjny- to typ banku o charakterze banku uniwersalnego tzn. banku który dokonuje operacji kredytowych i depozytowe bierze udział w obrocie papierami wartościowymi oraz świadczy inne usługi bankowe w obrocie krajowym i zagranicznym. Forma własności nie ma tu znaczenia. Celem banku jest zysk, w momencie kiedy np.: głównym celem banku spółdzielczego jest zaspokojenie potrzeb jego spółdzielców.

Funkcje banków komercyjnych i spółdzielczych.

  1. przyjmowanie depozytów.

  2. prowadzenie rachunków bankowych

  3. udzielanie kredytów i pożyczek

  4. udzielanie gwarancji bankowych

  5. emitowanie bankowych rozliczeń pieniężnych.

  6. prowadzenie bankowych rozliczeń pieniężnych.

Funkcje te są zastrzeżone tylko dla banków.

Banki są elementem systemu bankowego

System bankowy- to zbiór norm prawnych i instytucje bankowe zajmujące się działalnością ( którą wymieniliśmy wyżej w 6 punktach).

Banki dzielimy:

1.w zależności od formy własności: -banki państwowe, banki prywatne, banki spółdzielcze.

2. w zależności od charakteru działalności:- uniwersalne, wyspecjalizowane np.: banki hipoteczne.

3. w zależności od relacji pomiędzy bankiem a rynkiem kapitałowym:- banki giełdowe (których akcje są notowane na giełdzie).

Np.: Milenium S.A., BRE S.A., BHP S.A., BOŚ S.A., PKO S.A., PKO B.P.S.A., KREDYT BANK S.A., WBK S.A., ..

4. w zależności od siły kapitałowej- silne duże banki i małe słabe.

5. w zależności od struktury kapitałowej- banki z kapitałem zagranicznym, banki z kapitałem polskim.

W ślad za siłą kapitałową idzie sytuacja na rynku gospodarczym. System bankowy też kieruje się popytem i podażą (oczywiście na pieniądz).

Nadzór bankowy: Sprawuje go Bank Centralny. W ramach którego funkcjonuje Komisja Nadzoru Bankowego. Nadzór którego celem jest czuwanie nad zgodnym z wymogami i prawem krajowym i międzynarodowym, działaniem banków komercyjnych i spółdzielczych. Każdy bank jest poddawany okresowej kontroli, co nie wyklucza ani nie ogranicza samodzielności banku. Nadzór czuwa m.in. nad patologicznymi czy też niekorzystnymi operacjami. Nadzór ocenia działalność banku.

Infrastruktura międzybankowa_ służy swoimi usługami bankom. Na przykład są to takie instytucje jak:

-Krajowa Izba Rozliczeniowa- dzięki której prowadzone są papierowe a obecnie elektroniczne rozliczenia pomiędzy podmiotami jakimi są banki.

-Tele bank- zajmujący się pocztą elektroniczną

-Związek Banków Polskich -pomaga w zdobywaniu i aktualizowaniu wiedzy.

-Bankowy Fundusz Gwarancyjny.- gwarantujący depozyty oszczędzającym w bankach, w momencie upadku banku. Zwraca on jednak depozyty jedynie do pewnej wysokości.

Bank Narodowy- może powoływać zarząd komisaryczny dla banku który nie funkcjonuje odpowiednio.

-Ewidencjonowanie i monitorowanie operacji powyżej pewnej kwoty -pozwala to sprawdzić czy pieniądze są efektem legalnej pracy czy tez pochodzą z nielegalnych źródeł.

-Tryb transakcji- podejrzane pozostają duże transakcje pojawiające się nagle z niewiadomego źródła wpłacane przez obcych klientów.

Rola Banku Centralnego:

  1. funkcja emisyjna- emisja pieniądza

  2. funkcja nadzorcza

  3. funkcja ochrony wartości pieniądza

  4. funkcja normatywna- wydawanie przepisów bankowych.

  5. funkcja regulacyjna- jej ramach B.C. ustala stopy procentowe (nie są one jednak obligatoryjne dla wszystkich).

W ramach swych funkcji B.C. realizuje swe uprawnienia przy pomocy dostępnych mu instrumentów w odniesieniu do I (funkcji emisyjnej) i II ( ochrony wartości pieniądza) Bank Centralny posługuje się odpowiednimi instrumentami takimi jak:

  1. stopy procentowe

  2. limity (normy) ostrożnościowe

  3. rezerwy obowiązkowe

  4. operacje otwartego rynku

  5. kredyt refinansowy (np.: lombardowy redyskontowy)

  6. polityka kursowa.

Powyższe instrumenty można podzielić na dwie grupy:

I grupa: instrumenty obligatoryjne- np.: rezerwa obowiązkowa, pułapy kredytowe tzn. iż banki mają wyznaczony pułap (nie więcej niż 25% -własnych funduszy)-udzielania kredytów.

II grupa instrumenty ekonomicznego oddziaływania- np.: stopa dyskontowa.

Sparametryzowanie oznacza związanie. Oferty bankowe łączą oprocentowanie kredytowe ze stopą procentową narzuconą przez Bank Centralny dodając oczywiście do niej własny zarobek.

Rola banku centralnego:

-bank emisyjny odpowiada za emisję pieniądza (dba o to aby ilość pieniądza w obiegu była wystarczająca),

-przeciwdziałanie inflacji - odpowiedzialność za politykę pieniężną,

-funkcja nadzorcza - nadzoruje funkcjonowanie banków komercyjnych i spółdzielczych oraz innych banków w Polsce,

-odpowiedzialność za siłę polskiej waluty, za stabilność cen równocześnie współdziała z innymi organami państwa.

Narodowy Bank Polski dysponuje oprócz instrumentem władzy innymi instrumentami np.

1.instrumenty ekonomiczne - jednym z najważniejszych instrumentów ekonomicznych jest: stopa procentowa banku centralnego (nie jest ona obowiązująca dla innych banków ale jest odniesieniem dla innych) stopa procentowa jest to cena pieniądza i jest stosowana tylko w bankach państwowych.

2.instrumenty administracyjne - bardzo liczne, mają charakter niedemokratyczny i możemy tutaj wyróżnić:

-operacje rynku otwartego (NBP skupuje nadmiar pieniądza lub wypuszcza pieniądz na rynek,

-zakazy, nakazy NBP (np. jednostkowy kredyt nie może być wyższy niż 25% funduszy własnych), pułapy, limity (nie każdy zakaz jest zły)

DYLEMATY WSPÓŁCZESNEJ BANKOWOŚCI

Jest pięć zasadniczych dylematów:

1.dylemat kapitałowy (polega na tym czy chcemy zwiększać kapitał własny kosztem swoich potrzeb czy nie)

2.dylemat właścicielski (bardzo ważny w Polsce) ok. 75% kapitału w bankach Polskich to kapitały obce. Polska należy do grupy banków posiadających największy udział kapitału obcego,

3.dylemat technologiczny (np. musimy zadać sobie pytanie czy będziemy księgować ręcznie czy się unowocześniać ale wolniej mamy większe zyski ale nie opłaca się to na dłuższą metę).

4.dylemat bezpieczeństwa depozytów (nadzór bankowy może wejść wszędzie i wszystko sprawdzić)

1. BANK KOMERCYJNY (BK) W POLSCE

1.istota banków komercyjnych (typ banku o charakterze uniwersalnym, tj. banku który wykonuje operacje depozytowe i kredytowe, bierze udział w obrocie papierami wartościowymi oraz świadczy wszystkie inne usługi w obrocie krajowym i zagranicznym)

2.podstawowe cele BK (zysk umożliwiający satysfakcjonujący akcjonariuszy zwrot z kapitału i rozwojów banku)

3.liczba, udział w sektorze bankowym, giełdowe BK, rola w obsłudze klientów

2. Warunki utworzenia BK

1.założycielski - muszą być założyciele (co najmniej 3 osoby)

2.kapitał (założyciele muszą dysponować równowartością minimum 5 mln euro)

3.statut

4.prezes i jeden członek zarządu

5.zgoda Komisji Nadzoru Bankowego na założenie banku

Polską gospodarkę obsługują banki komercyjne.\

Banki Komercyjne muszą posiadać statut, wybrane władze, żeby być członkiem trzeba stanąć przed Komisją Nadzoru Bankowego, która przeprowadza wywiad, jeżeli wywiad jest pozytywny jest przeprowadzony egzamin. W komisji jest 7 osób. Od 1 maja 2004r. Można założyć bank w Polsce bez zgody Komisji Nadzoru Bankowego, można również założyć oddział. Wymogi na prezesa jednak nie uległy zmianie. Wprowadzono dodatkowy wymóg znajomości języka polskiego.

3. Władze Banku Komercyjnego

1.Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy - decyduje o zmianie statutu, o ważnych decyzjach banku, jest to najważniejsza władza banku komercyjnego, to ono ma moc decydującą, decyduje o zmianie statutu, o wyborze rady nadzorczej, o ważniejszych strategicznych przedsięwzięciach rozwojowych banku takie jak emisja akcji, likwidacja banku.

2.Rada Nadzorcza - jest organem funkcjonującym pomiędzy Walnymi Zgromadzeniami Akcjonariuszy i to w ściśle określonych kompetencjach, to ona opiniuje materiały na walne zgromadzenie, ona ma szereg decyzji zastrzeżonych do wyłącznej kompetencji, w poszczególnych bankach komercyjnych zakres działania rady nadzorczej jest różny, w zależności od tego jak ustalą to akcjonariusze.

3.Zarząd (organ wykonawczy - formułuje strategię, plan kadrowy) na barkach zarządu a przede wszystkim, jego prezesa spoczywa bieżące zarządzanie, formułowanie propozycji strategii, planów finansowych, polityka kadrowa i inne czynności składające się kierowanie firmą jaką jest bank. Wymagania, co do zarządu to - fachowość, moralność.

4.Największą władzą banku pozostają jednak jego klienci a w szczególności - deponenci, bowiem oni decydują o strukturze pasywów i aktywów.

Władze banku spółdzielczego to odpowiednio: walne zgromadzenie członów banku, rada banku spółdzielczego oraz zarząd. Uprawnienia ich są podobne do uprawnień banku komercyjnego z tym iż charakter obu banków jest nieco inny, podobnie jak różne są ich cele. Bowiem celem banku spółdzielczego jest zaspokojenie potrzeb ich członków, podczas gdy banku komercyjnego jest zysk.

Prawo określa oczywiście liczebność powyższych organów i tak jeżeli chodzi o walne zgromadzenie akcjonariuszy -min. 3. Rada nadzorcza min. 5osób, zarząd -co najmniej 3 członków włącznie z prezesem.

4. struktura organizacyjna Banku Komercyjnego - struktury bankowa są bardzo scentralizowane

1.struktura pionowa, centralizacja - cecha współczesnego BK. Bank składa się z centrali, oddziałów o różnych gabarytach, są banki, które mają jeden oddział - ale należy to do rzadkości. Możemy wyróżnić piony np. pion kapitałowy, kredytowy, inwestycyjny, informatyki i teletransmisji, administracyjno - gospodarczo-kadrowy, księgowy. Polskie prawo dopuszcza autsortsing. Do sieci banków zaliczyć można również Internet, bankomaty.

2.Struktura centrali i oddziałów BK (struktury produktowe a struktury klientowskie) są duże i małe oddziały z różnym zakresem czynności.

3.Front office i back office - front office jest rzecznikiem klienta, a back office jest scentralizowany w siedzibie centrali. Podział ten jest podziałem bardzo współczesnym, centralizacja jest charakterystyczną cechą bankowości. Front office to część struktury organizacyjnej banku która wykonuje wszystkie czynności wymagające bezpośredniego kontaktu z klientem. Back office to część struktury organizacyjnej banku, która wykonuje wszystkie czynności ewidencyjno-rejestracyjne nie wymagające bezpośredniego kontaktu z klientem.

5. bilans BK

AKTYWA:

LP. Wyszczególnienie struktura

1. kasa, środki w NBP 4,0%

2.należności od innych instytucji finansowych-3,8%

3. należności od klientów i sektora budżetowego-60,2%

4.należności z tytułu dłużnych papierów wartościowych-23,0%

5.akcje i udziały-3,0%

6.majątek trwały i wartości niematerialne i prawne-3,5%

7.pozostałe aktywa-2,5%

Razem aktywa-100,0%

PASYWA

Lp. Wyszczególnienie struktura

1. zobowiązania wobec NPB -0,1%

2.zobowiązania wobec innych inwestycji finansowych-6,0%

3.zobowiązania wobec klientów i sektora budżetowego-65,6%

4.zobowiązania z tytułu papierów wartościowych-13,0%

5.fundusze specjalne i inne pasywa-1,3%

6. fundusze własne-12,0%

7.wynik finansowy roku obrotowego-2,0%

8.pozostałe aktywa

Pasywa razem -100,0%

6. zarządzanie BK

-BK jest przedsiębiorstwem

-Pojęcie zarządzaniem BK

-Controling - podstawową metodą zarządzania

-Relacje BK - NPB (bank centralny)

Uzupełnienie funkcji NBP:

-obsługuje budżet państwa,

-prowadzi rachunki innych banków i innych jednostek pozabudżetowych.

Zarządzanie bankiem komercyjnym - Bank komercyjny jest przedsiębiorstwem bankowym, działa na podstawie własnych decyzji, jest samodzielną jednostką organizacyjną, świadczy odpłatne usługi, jego celem jest zysk (nie dla wszystkich banków celem pierwszoplanowym jest zysk, generalną zasadą dla banku spółdzielczego jest w odróżnieniu od BK zaspokojenie potrzeb człowieka, wszakże także zasada oparcia działalności na regułach rentowności obowiązuje także banki spółdzielcze). Ponadto dla banku komercyjnego ważne jest:

- bezpieczeństwo depozytów

W przypadku BK, a także w odniesieniu do BS - zwrot zaangażowanego kapitału jest istotną motywacją wyłożenia pieniędzy na utworzenie i rozwój działalności banku. Zysk jest nie tylko miernikiem oceny efektywności działalności banku, ale także źródeł finansowania rozwoju oraz satysfakcji właścicieli banku w zaangażowanie kapitału.

Samodzielność banku nie jest nieograniczona, ma ona swoje granice wyznaczone prawem, które to granice mają na celu ochronę środków zgromadzonych w banku, czyli bezpieczeństwo depozytów oraz interes klientów banku.

Zarządzanie bankiem komercyjnym oznacza: oznacza ogół decyzji podejmowanych w toku pracy banku, mających za przedmiot

Zarządzanie polega na świadomym dokonywaniu wyborów, celów ogólnych, celów szczegółowych oraz środków ich realizacji (organizacyjnych, rzeczowych, finansowych).

Występuje wiele etapów określonych:

Metod zarządzania jest wiele (bardziej systemowe, mniej systemowe, przypadkowe).

Jedną z podstawowych zarządzania jest: controling - jest to bardzo stara metoda sięgająca XV-XVI wieku, jest system wspierającym kadrę kierowniczą, w zarządzaniu przedsiębiorstwem bankowym. Jego zadaniem jest opracowywanie, formułowanie raportów dotyczących sytuacji banku, na podstawie których kierownictwo banku może podejmować trafne decyzje, pozwalające osiągnąć cele (czyli sprostać wymogom konkurencji, dobrej obsłudze klienta).

Controling obejmuje m.in.

  1. gromadzenie i analizę informacji.

  2. analizę sytuacji finansowej,

  3. planowanie,

  4. monitorowanie- w szczególności ryzyka bankowego,

  5. rachunek efektywności banku,

  6. kontrola - w pełni tego słowa znaczeniu.

Relacje pomiędzy bankiem komercyjnym i NBP. (doczytać w podręczniku).

NBP posiada jedną z funkcji czyli nadzór nad bankami komercyjnymi i spółdzielczymi, ustala pewne normy, egzekwuje je, posługuje się niektórymi metodami controlingu.

NBP przede wszystkim nadzoruje (na co posiada wyłączność), dbając aby działalność B.K była w zgodzie z przepisami i normami prawa bankowego. Wszystko to w imię siły złotówki, bezpieczeństwa deponentów, właścicieli banków, gospodarki. NBP obsługuje budżet państwa, prowadzi rachunki innych banków i innych instytucji publicznych np. ZUS, NFOŚiGW, w prowadzeniu tych zagadnień wspomaga NBP - Bank Gospodarstwa Krajowego.

Stosunek depozytów do PKB danych państw:

W państwach UE wynosi on średnio 80%- chodzi tu o państwa strefy EURO. Polska to tylko 30%. Ukazuje to relacje zasobności. Nie pokazuje jednak alternatywnych metod inwestowania. Powyższe dane nie dotyczą bowiem inwestowania poza bankami, czyli instytucji finansowych, giełd papierów wartościowych.

Stopień wykorzystania kredytów ogółem (jako czynnika finansującego naszą działalność bieżącą, inwestycyjną jak i nasze potrzeby konsumpcyjne):

Stosunek zaciągniętych kredytów do PKB danego kraju. Państwa UE ok. 100% PKB, Polska 20% (gospodarka stabilnie utrzymująca zadłużenie na tym samym poziomie, nie inwestuje dostatecznie aktywnie, charakteryzująca się pasywnością i brakiem chęci do inwestowania). Gospodarka polska powinna obficiej korzystać z kredytowych możliwości finansowania rozwoju, w imię przyśpieszenia wzrostu PKB i zmniejszenia bezrobocia. Dla banków oznacza to iż kapitałochłonność gospodarki polskiej jest bardzo duża, co można wykorzystać.

Korzystanie z produktów bankowych w Polsce (2003r.)

Kredyty 19% (gospodarstwa domowe)

Karty 34%

ROR 50%

Lokaty 13%

Klienci 57% - jednocześnie jest to stopień ubankowienia gospodarstw domowych w Polsce.

Czynniki zewnętrzne w działalności banków: o wynikach banków decydują różne czynniki.

  1. Stan, tempo rozwoju gospodarki (gospodarka podglebiem działalności banków)

-wpływ stanu gospodarki na działalność banku. Rozwijająca się gospodarka aktywniej korzysta z usług bankowych, z kredytowej działalności banku, z działalności depozytowej, rozliczeniowej z różnego rodzaju działalności banku określonego w jego ofercie.

-sprzężenie zwrotne pomiędzy stanem gospodarki i sytuacją finansową banków. Stan finansowy banków zależy od gospodarki. Gospodarka w lepszej kondycji - zwiększa chłonność na kredyty na inne usługi bankowe, z drugiej strony mniejsze ryzyko angażowania środków kredytowych banku, mniejszy udział różnego rodzaju należności bankowych. Dobra sytuacja banku owocuje również pozytywnym oddziaływaniem na gospodarkę.

2. Polityka pieniężna banku centralnego (NBP). Bank Centralny odpowiedzialny jest za realizację polityki monetarnej, ustala stopy procentowe może interweniować w zakresie kursów walut, ustala pułapy kredytowe. Niektóre z tych instrumentów mają charakter obowiązkowy (obligatoryjny), inne mają charakter instrumentów pośredniego oddziaływania np. stopy procentowe - żaden z banków nie ma obowiązku stosować takich stóp procentowych jakie ustala NBP,

-instrumenty polityki pieniężnej (monetarnej) NBP:

-stopy %, emisja pieniądza gotówkowego, kursy walutowe (nie ma sztywnego kursu walutowego w Polsce), pułapy kredytowe, rezerwy obowiązkowe.

-stopy % NBP i ich wpływ na stopy procentowe banków komercyjnych.

-oddziaływanie NBP na podaż pieniądza.

  1. Rynki finansowe.

4. Stopy procentowe na rynku pieniężnym.

- stopa procentowa - jest to cena pieniądza, ona kształtuje ekonomikę banku w istotnym stopniu ponieważ bank sprzedaje i kupuje towar od ludności, firm różnego rodzaju instytucji, gromadzi te środki żeby je natychmiast sprzedać. Stopy procentowe kształtują poszczególne banki, to one decydują o stopie procentowej kierując się często stopą procentową banku centralnego. Stopy procentowe banku centralnego są pochodną obrotu pieniężnego na rynku. W związku z tym ta swoboda jest ograniczana wymogami rynku. Stopa procentowa w Polsce w ostatnim czasie ma tendencję rosnącą. Stopy procentowe mają zatem istotny wpływ na ekonomikę banku, podaż i popyt na pieniądz.

* stopa procentowa (cena pieniądza) i jej rola w działalności banku oraz jego klientów.

* kształtowanie się podstawowych stóp procentowych w Polsce.

* stopy procentowe WIBID oraz WIBOR.

* stopy procentowe w Europie i w Świecie.

* wpływ stopy procentowej na rozwój gospodarki. Wysokie stopy procentowe negatywnie wpływają na rozwój gospodarki, ale to stwierdzenie nie zawsze jest prawdziwe. Trzeba do tego podchodzić ostrożnie.

- czynniki bankowe. Istotą czynności bankowych jest to iż mogą wykonywać je tylko banki.

* istota czynności bankowych.

* rodzaje czynności bankowych.

Giełda certyfikatów - zielona giełda . Firmy zużywające odnawialne źródła energii emituję certyfikaty, które zmuszone są zakupywać firmy zanieczyszczające środowisko.

Stopy procentowe WIBID- roczna stopa procentowa jaką banki zapłacą za środki przejęte w depozyt od innych banków.

Stopy procentowe WIBOR- oprocentowanie po jakim banki skłonne są udzielić pożyczek innym bankom.

LIBOR- stopa procentowa kredytów na rynku międzynarodowym w Londynie.

EURIBOR- stopa procentowa kredytów na rynku europejskim.- średnia z 57 najbardziej aktywnych banków w ujęciu 360 dni w roku.

Czynności bankowe-( to czynności które wykonywać może jedynie bank.)

1.przyjmowanie wkładów pieniężnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunku tych wkładów.

2.prowadzenie innych rachunków bankowych.

3.udzielanie kredytów.

4.udzielanie gwarancji bankowych,

5.emitowanie bankowych papierów wartościowych.

6.przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych.

7.wykonywanie innych czynności przewidywanych dla banków w odrębnych ustawach.

Czynnościami bankowymi są również następujące czynności o ile są wykonywane przez banki.

-udzielanie pożyczek bankowych

-operacje czekowe i weksle oraz operacje których przedmiotem są warranty,

-udzielanie pożyczek

-terminowe operacje finansowe

-wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu

-przechowywanie przedmiotów i wartości pieniężnych oraz udostępnianie skrytek sejfowych

-wykonywanie czynności zleconych.

. Operacje bankowe

1) Istota operacji bankowych (O.B.)-obejmują czynności bankowe w sensie stricte i largo.

2) Rodzaje operacji bankowych i ich cechy.

-operacje bierne (pasywne) -charakteryzują się tym iż są wykonywane na ryzyko banku, iż klient występuje tu w charakterze oferenta i tym iż są to czynności zmierzające do powiększenia sumy środków pieniężnych będących w dyspozycji banków. Typowymi operacjami biernymi jest np.: gromadzenie wkładów, emitowanie własnych papierów wartościowych. Występują po prawej stronie bilansu banku- w pasywach. Typowym przedstawicielem operacji pasywnych jest działalność depozytowa.

-operacje czynne (aktywne)-polegają na wykorzystaniu zgromadzonych środków przez bank. Bank zwiększając swoje aktywa dochodowe, przekształcając w nie środki uzyskane z operacji biernych, bądź innych form np.: z kredytów zaciągniętych w innych bankach.

-operacje pośredniczące- są to operacje wykonywane na zlecenie klienta (rozliczanie i zarządzanie środkami pieniężnymi na zlecenie klienta).

Operacje bierne i czynne są wykonywane na ryzyko banku zaś operacje pośredniczące na ryzyko klienta. System bankowy zawiera rozwiązania które minimalizują ryzyko klienta np.: rozwijające się operacje zwane direct debi Grupą operacji współcześnie najbardziej dynamicznych jest grupa operacji pośredniczących.

3) Dynamika operacji bankowych we współczesnym banku: najbardziej dynamiczną grupą pośród operacji bankowych są operacje pośredniczące coraz więcej firm i osób fizycznych objętych jest usługami bankowymi.

Na czym polega działalność depozytowa:

1) Istota działalności depozytowej banku: gromadzenie środków pieniężnych (funduszów obcych) klientów, innych banków i pochodzących z emisji obligacji własnych w celu:

-przekształcenia ich w aktywa obrotowe.

-zapewnienie płynności finansowej banku.

Płynność finansowa banku :to synchronizacja strumieni wpływów i wydatków pieniężnych pod kątem wielkości i terminów ich zapadalności oraz wymagalności ( VIDE BILANS BANKU)

2) Rodzaje depozytów :terminowe, a'vista (na każde żądanie),przy podziale depozytów z punktu widzenia depozytariuszy depozyty podzielić możemy na depozyty gospodarstw domowych (i są to najstabilniejsze depozyty), depozyty jednostek gospodarczych-firm, pieniądz transakcyjny (środki na rachunkach bieżących), lokaty budżetu, innych banków bądź jednostek samorządu terytorialnego .Z punktu widzenia terminowości wyróżniamy depozyty : krótko-, średnio- długoterminowe ;z punktu widzenia rodzaju zdeponowanego majątku wyróżniamy - depozyty rzeczowe(skrytki sejfowe) i depozyty płynne.

3) oprocentowanie depozytów: stałe zmienne i dynamiczne-zwrot z kapitału jest różny w zależności od banku. Oprocentowanie dynamiczne charakteryzuje się zmianą oprocentowania wraz z upływem czasu.

4)Operacje na rynku międzybankowym-Rynek międzybankowy umożliwia wzajemne codzienne wspieranie i kredytowanie się banków.

Rynek międzybankowy powstał w Polsce na przełomie roku 90/91.

Rynek międzybankowy to ważny segment rynku pieniężnego:

-ułatwia on przepływ strumieni pieniężnych pomiędzy bankami.

-optymalne zagospodarowanie środków pieniężnych banków.

-pozwala na utrzymanie płynności banków przy minimalizacji kosztów.

Uczestnikami rynku międzybankowego mogą być:

-banki komercyjne.

-bank centralny.

-instytucje finansowe i firmy brokerskie.

-wielkie korporacje nie będące instytucjami finansowymi.

Cena środków rynku międzynarodowego jest określana przez Warszawski Indeks Rynku Międzybankowego. WIBOR, WIBID. Banki zakupujące środki na rynku międzynarodowym są oczywiście zainteresowane jak najniższą ceną, zaś te sprzedające środki w postaci lokat w innych bankach, bądź kredytów oczywiście są zainteresowane odpowiednio wyższym oprocentowaniem.

Termin zapadalności-jest to termin w którym klient ma spłacać swoje zobowiązanie.

Termin wymagalności-jest to termin w którym bank musi zwrócić swojemu klientowi kapitał wraz z odsetkami. Oba te terminy termin zapadalności i wymagalności muszą być ze sobą zsynchronizowane. Dlatego bank musi dbać o zachowanie płynności finansowej.

5) konkurencja banków na rynku depozytowym-tendencja w kształtowaniu się depozytów, formy konkurencji. Konkurencja pomiędzy bankami nie zawsze jest uczciwa itp.

6) Bezpieczeństwo depozytów - Bankowy Fundusz Gwarancyjny stworzony został w latach 90-tych.

7) Skłonność do oszczędzania.

Według CBOS z 1999r. ok. 50% gospodarstw domowych nie ma żadnych oszczędności w systemie finansowym a równocześnie ponad 50% zgromadzonych oszczędności należy do 5% gospodarstw domowych.

Co decyduje o skłonności do oszczędzania:

-sytuacja gospodarcza i jej perspektywy.

-sytuacja dochodowa ludności i jej perspektywy.

-atrakcyjność warunków (oprocentowanie).

-wiarygodność banków.

-zaufanie do waluty.

-poziom świadomości ekonomicznej ludności, wiek itp. (nie zawsze łączy się to jednak z poziomem wykształcenia).

-polityk społeczna (liberalizm a bezpieczeństwo socjalne)

-za i przeciw opodatkowaniem dochodów odsetkowych od oszczędności.

Stopy procentowe:

1) Rynkowe stopy procentowe.

-stopy NBP takie jak : stopa redyskontowa weksli, stopa kredytu lombardowego.

-Stopy rynku pieniężnego takie jak: WIBOR, LIBOR, EURIBOR.

-Stopy banków centralnych innych krajów

2) Zmienna stopa procentowa- to stopa która może ulec zmianie podczas trwania stosunku umownego pomiędzy bankiem a klientem.

3) Stała stopa procentowa to stopa której wysokość nie może ulec zmianie w okresie trwania stosunku umownego pomiędzy bankiem a klientem. Co nie oznacza iż w trakcie trwania stosunku kredytowego będziemy płacić od zaciągniętego kredytu dokładnie takie same odsetki ponieważ z reguły stopy procentowe rynkowe są sparametryzowane ze stopami procentowymi banku centralnego lub średnimi stopami kształtującymi się na rynku.

4) Zarządzanie stopą procentową to zespół czynności realizowanych w ramach polityki stopy procentowej banku, którą obejmuje: ustalanie stóp procentowych dla środków pieniężnych oraz kredytów i pożyczek, a także ustalanie wewnętrznej ceny pieniądza.

I tak, jeżeli mamy kredyt oprocentowany 1,7% CH, nie oznacza to iż przez cały okres rozliczeniowy będziemy jednakowo płacili te 1,7% CH ponieważ oprocentowanie kredytu składa się z kilku czynników np.:

1,7%CH= stopa % LIBOR+1,7% podstawy- jak widać to 1,7% to stała podstawa do której dochodzi oprocentowanie LIBOR które cały czas się waha.

Lub WIBOR +2%- tu stałe jest 2% podstawy WIBOR zaś kształtuje się w zależności od sytuacji na rynku mocna gospodarka niska inflacja -niski WIBOR,

Bądź Stopa redyskontowa weksli +1punkt procentowy

Ten sposób oprocentowania można stosować również w stosunku do depozytów zgromadzonych w bankach, wówczas jednak podstawą jest WIBID (a konkretnie jego część).Kwestia ustalania stóp procentowych jest pewną sztuką, mówi się zarządzanie stopą procentową, jest to zespół czynności realizowanych w ramach polityki stopy procentowej danego banku, która obejmuje:
-ustalanie stóp procentowych dla środków pozyskiwanych z pożyczek
-ustalanie wewnętrznej ceny pieniądza ( która jest ceną po jakiej centrala kupuje środki od swoich oddziałów).

Stopa realna-różnica pomiędzy inflacją a oprocentowaniem rzeczywistym.

Podsumowując:
Działalność depozytowa jest typowym przedstawicielem operacji pasywnych banku, ma ona bardzo różne aspekty. Rzeczą bardzo istotną z punktu widzenia i finansów publicznych i bankowości jest skłonność do oszczędzania. Skłonność do oszczędzania zależy od wielu czynników, jednym z nich jest oprocentowanie depozytów.

Działalność kredytowa:

1.Istota działalności kredytowej.

-kredyt jest stosunkiem ekonomicznym- pomiędzy bankiem a kredytobiorcą.

-Polega na postawieniu przez bank do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, który zobowiązuje się je zwrócić wraz z odsetkami w terminie umownym. Oczywiście towarzyszy temu szereg innych warunków. Niestety te warunki we współczesnym świecie się coraz bardziej komplikują. Mnoży się coraz więcej przepisów które mają różny charakter. Często dotyczą interesu klienta-W sektorze bankowym w Związku Banków istnieje specjalna funkcja Rzecznika Interesów Klientów Banków.

Kredyt a porażka.

Różnice pomiędzy kredytem a pożyczką:

1.Kredyt zawsze ma charakter celowy - Pożyczka może być na różne cele.

2.Kredyt zawsze ma charakter bezgotówkowy - Pożyczka może być w formie gotówki.

3.Kredyt jest zawsze oprocentowany - Pożyczka nie musi być oprocentowana.

4.Kredyt jest czynnością bankową - Pożyczka może być udzielana również przez osoby fizyczne (przy czym należy wówczas pamiętać o uiszczeniu opłaty skarbowej).

5.Kredytowi zawsze towarzyszy umowa kredytowa sporządzona w formie pisemnej- Umowa przy pożyczce może mieć charakter ustny, przy czym warto zabezpieczyć się w świadka.

Funkcje kredytu:

1.Kreatywna (twórcza, emisyjna-w odniesieniu do NBP)- polega na tworzeniu pieniądza.

2.Płatnicza- polega na stworzeniu możliwości pokrywania jego wydatków, zapewnienia mu płynności finansowej.

3.Finansowa- umożliwia kredytobiorcy sfinansowanie określonych przedsięwzięć, związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

5.Kontrolna-umożliwia kontrolowanie przez bank sytuacji finansowej kredytobiorcy, celowości wykorzystania kredytu, zgodności obsługi z zawartą umową kredytową.

Wszystkie cztery wymienione wyżej funkcje są bardzo ważne, wszystkie też podlegają monitoringowi, ze strony banku jako instytucji, kredytobiorcy, państwa czyli instytucji odpowiedzialnej za politykę monetarną.

Rodzaje kredytów:

Kredyty dzielić możemy z różnego punktu widzenia np.:

1.z punktu widzenia okresu kredytowania: -krótko (do 1 roku),-średnio (1-3 lat), długoterminowe (pow. 3lat).

2.Stosownie do celu:- inwestycyjne i obrotowe.

3.Stosownie do metody udzielania kredytu:- kredyty w rachunku bieżącym (z reguły są to kredyty obrotowe, bieżące), kredyty na rachunku kredytowym (z reguły są to kredyty inwestycyjne).

4.Stosownie do waluty:- złoty polski, dolar amerykański, euro.

5.Z punktu widzenia zabezpieczenia (np.: kredyty hipoteczne)

Warunki udzielania kredytu:

  1. Zdolność kredytowa ( t.j. zdolność do spłaty udzielonego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie).

  2. Wiarygodność klienta-klient jest zobowiązany przedłożyć bankowi żądane informacje- W Polsce system ten zaczął funkcjonować w 1992r.

Zabezpieczenie - Spłaty kredytu:

-program naprawczy klienta- szczególny przypadek kredytowania.

-Biuro Informacji kredytowej- bezpieczeństwo transakcji kredytowych.

-maksymalna kwota kredytu jednostkowego- 25% funduszy własnych banku, dekoncentracja portfela kredytowego (wyjątki to Skarb Państwa, NBP, banki centralne państw członków organizacji współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz w przypadku szczególnych form zabezpieczenia.

-postępowanie banku w procesie kredytowania (wniosek, biznes plan, analiza, decyzja, wypłata, monitorowanie, spłata, windykacja) UMOWA KREDYTOWA.

Kredyt dyskontowy:

Polega na uruchomieniu linii dyskontowej lub w doraźnej transakcji nabycia wierzytelności wekslowych.

Weksel- to dokument zobowiązujący wystawcę weksla lub inną wskazaną osobę do bezwarunkowego zapłacenia określonej kwoty pieniężnej w oznaczony terminie. Weksel pełni funkcje kredytową, płatniczą i gwarancyjną.

Schemat postępowania przy udzielaniu kredytów:

-Wniosek

-Decyzja -nie- odmowa

-tak

Wstępna ocena kredytobiorcy

-decyzja -nie-odmowa

-tak

-Analiza działalności kredytobiorcy.

-sytuacja i struktura finansowa działalności

-zdolność kredytowa

-efektywność kredytowanego przedsięwzięcia

-decyzja -nie- odmowa

-tak

-Uzgodnienie warunków.

Zobowiązanie wekslowe-jest bezwzględnie wymagane, egzekucja z weksla zapewnia egzekwowanie należności w trybie uproszczonym (i bez procesu sądowego).

Kredyt ratalny

Zabezpieczenie zwrotności kredytu- hipoteka, gwarancja bankowa, weksel in blanko, lokata, poręczenie.

Polityka kredytowa -normy postępowania (na pewien okres czasu- najczęściej na rok), wskazówki, procedury, według których działa personel banku, wykonując dyspozycje jego zarządu wobec klientów. Są pewne standardy, które tworzy zarząd banku oraz najważniejsza postać jaką jest prezes banku. Polityka kredytowa zapewnia prawidłowe zarządzanie portfelem kredytowym, jego równowagę, bezpieczeństwo, rentowność. Zapewnia również zachowanie równowagi pomiędzy bankiem a klientem, aby żadną ze stron nie uzyskiwała przewagi nad drugą.

Dywersyfikacja portfela kredytowego- w imię bezpieczeństwa „nie kładź wszystkich jajek do jednego koszyka”. Portfel kredytowy jest nieustannie monitorowany przez nadzór bankowy, przez zarząd , komitety kredytowe itd.

Struktury organizacyjne pionu kredytowego: sprzedawcy ( front office), analitycy (back office), komitet kredytowy, zarząd banku.

Windykacja należności kredytowych:

Kredyty nie spłacane w terminie noszą nazwę należności nieregularnych (trudnych, złych).

Klasyfikacja kredytów:

    1. normalne- obsługiwane zgodnie z umową kredytową.

    2. nieregularne-

-pod obserwacją- opóźnienie w spłacie kredytu i odsetek nie przekracza 1 m-ca a sytuacja ekonomiczna kredytobiorcy nie budzi obaw (rezerwa-1,5%).

-poniżej standardu-opóźnienie w spłacie kredytu lub odsetek wynosi 1-3mcy. (rezerwa 20%).

-wątpliwa- opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek wynosi 3-6 m-cy (rezerwa 50%).

-stracone-opóźnienie w spłacie kredytu lub odsetek wynosi ponad 6m-cy.(rezerwa 100%- należności)

Dochodzenie z weksla in blanco- następuje w trybie uproszczonego postępowania nakazowego.

Bankowy tytuł egzekucyjny- wszczęcie egzekucji następuje na wniosek banku na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego, zaopatrzonego przez sąd w klauzulę wykonalności.

Co to są operacje otwartego rynku?

Odp. Wykład poświęcony instrumentom realizacji polityki pieniężnej.

Operacje otwartego rynku jest to jeden z podstawowych narzędzi realizacji polityki pieniężnej państwa będące w dyspozycji rady polityki pieniężnej. Operacje rynku otwartego regulują płynność sektora walutowego służą kształtowaniu obrotu pieniężnego stosownie do rynkowej gospodarki, jakości tej gospodarki, polegają one na tym, że Narodowy Bank Polski jest uprawniony do przyjmowania nadwyżek pieniężnych banków komercyjnych czyni to raz w tygodniu w piątek. Środki zgromadzone w Narodowym Banku Polskim w ramach operacji otwartego rynku są oprocentowane na poziomie 4,5% w dowód tzw. stopy referencyjnej NBP. Ale mogą też być sytuacje odwrotne, zasilanie przez NBP banków komercyjnych w imię zachowania ich płynności.

BC posługuje się takimi narzędziami regulując obrót pieniężny.

Jeśli banki komercyjne nie będą miały co zrobić z nadwyżką pieniędzy to będą zmuszone dokonać ich kredytu. A każdy przymus administracyjny rodzi za sobą nieefektywność. W przypadku zagospodarowania tych środków nieracjonalnego, powstaje potężne niebezpieczeństwo ................... waluty tego kraju.

Uderzają w sfery najbardziej uboższe w kraju.

Wartość majątku państwa polskiego: na koniec ubiegłego roku (2004) Skarb Państwa był właścicielem

1. 1641 spółek wartość szacowana na 119 miliardów zł. w tym

wartość akcji - 70 miliardów

udziałów różnego rodzaju - 26 miliardów

2. majątek przeciętny wszystkich banków państwowych wynosił 11,5 miliarda

3. majątek urzędów i instytucji państwowych (w postaci różnego rodzaju budynków, urzędów, instytucji) razem wynosiło to 148 miliardów zł.

4. fundusze własne: 124 miliardy zł.

Skarb Państwa dysponował także majątkiem w postaci mienia (np. własność agencji rolnej skarbu państwa) w kwocie 21 miliardów zł.

Łącznie dysponował skarb państwa wartością na rynku 412 miliardów zł. - nie ma w tym wyceny lasów państwowych.

DZIAŁALNOŚĆ ROZLICZENIOWA BANKÓW (operacje rozliczeniowe banku)

1. Istotą rozliczeń pieniężnych (RP)

2. Formy rozliczeń pieniężnych:

polecenie zapłaty - direct debit zostało zaakceptowane do naszej praktyki bankowej, kilka lat temu, polega ono na upoważnieniu kontrahenta a zarazem także banku do automatycznego pokrywania naszych zobowiązań w oparciu o żądanie naszego partnera (jest to jedna z najtańszych form rozliczeń, stosowane w operacjach masowych np. opłaty za energię elektryczną, za telefon, tego typu stałe opłaty)

W poleceniu zapłaty klient banku któremu bank prowadzi rachunek ma prawo złożyć interwencje w ciągu 30 dni od dokonania operacji i wtedy interwencja jego jest skuteczna.

Dłużnik nie jest dłużnikiem o wyrobionej renomie, mamy pewne wątpliwości u potencjalnego dłużnika, wówczas żądamy otwarcia akredytywy w określonej wysokości - wartość towaru czy usługi. Realizujemy wówczas dostawę lub usługi po upewnieniu się że została na rachunku bankowym zarezerwowana żądana kwota przyszłej naszej należności. W momencie realizacji dostawy towarów lub usług powiemy w imieniu banku. Bank zwalnia ze spłaty zobowiązania.

3. Umowa rachunku bankowego podstawą otwarcia rachunku bankowego oraz praw i obowiązków banku i klienta - umowa dwustronnie zobowiązująca, tajemnica rachunku bankowego.

4. Rozrachunki bankowe:

5. Rodzaje rachunków bankowych:

Podmioty gospodarcze mają ustawowo obowiązek posiadania rachunku bieżącego oraz bezgotówkowego rozliczenia większych transakcji.

6. pranie brudnych pieniędzy - jest to włączenie do legalnego obrotu pieniądza krajowego lub zagranicznego pochodzącego z przestępczej działalności. Banki zobowiązane sądo identyfikacji tożsamości klientów, zwłaszcza większych transakcji i przechowywania informacji przez 5 lat, a także w razie podejrzenie o pranie brudnych pieniędzy - powiadomienie prokuratury (handel bronią, narkotyki).

7. operacje zagraniczne

NOSTRO - rachunki otwierane przez nas w innym banku

LORO - u nas przez inny bank.

Te rachunki są otwierane po to aby nasi klienci, którzy są kontrahentami, są naszymi partnerami oraz mając swoich kontrahentów handlowych w innych krajach mogli sprawnie, szybko być rozliczani. Aby zobowiązanie były szybko regulowane i należności szybko egzekwowane.

Warrant - dowód stwierdzający złożenie towaru w domu składowym, uprawnionym do wydania takich dowodów. Kredyt udzielony pod zastaw towaru złożonego w domu składowym nabywa się kredytem warrantowym. Dowody te mogą być przedmiotem obrotu handlowego.

Operacje bankowe dzielą się na:

Depozyt bankowy jest to układ bankowy, kwota pieniężna zdeponowana w banku na czas nieokreślony (wkład avista) lub oznaczony (wkład terminowy).

OUTSOURCING - (zlecenie na zewnątrz)

1. funkcje w banku (przedsiębiorstwie) można podzielić na :

2. Outsourcing może obejmować w zasadzie tylko funkcje pomocnicze i uboczne

3. Outsourcing = zlecenie na zewnątrz usług pomocniczych i (lub) ubocznych, na okres dłuższy, zazwyczaj 3 do 10 lat (kontrahent outsorcingowy = umowa o świadczenie usług)

4. ekonomiczne motywy outsourcingu (podstawowe):

Nie wszystkie czynności można zlecać na zew. Prawo Bankowe jasno określa co może bank zlecić. Banki bronią się przed tym bo ubywa im pracy.

5. czynniki które może powierzyć innemu przedsiębiorcy określa art. 6a Prawa Bankowego (ustawa z 29.08.1997r. wraz z późniejszymi zmianami i obowiązującymi od 1 maja 2004)

6. Bank nie może powierzyć na zewnątrz

7. niektóre czynniki ograniczające outsourcing

E-bankowość (elektroniczna bankowość)

1. Ewolucja technologii operacji bankowych

Elektroniczna bankowość to nic innego jak usługi bankowe dostępne za pomocą kanałów i dystrybucji tj. Internet, telefon

2. pojęcie e-bankowości, usługi bankowe dostępne za pomocą elektronicznych kanałów dystrybucji (Internet, home banking - bank w domu, telefon)

3. Szanse czy zagrożenia?

„ Największe zagrożenie to niewykorzystanie szansy”

4. Pieniądz elektroniczny

Karta do bankomatu jest pieniądzem elektronicznym bo dzięki niej dokonujemy transakcji. Na tej karcie mamy zakodowaną ilość złotówek. Karta jest zasobem pieniężnym.

5. bezpieczeństwo e-trasakcji bankowych

6. Karta bankowa - ekwiwalent pieniądza, którym można płacić a towary i usługi, karta charge - karta obciążeniowa, której towarzyszy limit wydatków; karta z czipem - karta z wbudowaną pamięcią elektroniczną.

Z jednej strony duże tempo modernizacji, unowocześniania i wprowadzania nowych elementów np. telefonu komórkowego z drugiej strony działania hakerów na rynku. Dla zapewnienia bezpieczeństwa zarówno doskonalony jest system prawny jak również rozwiązania technologiczne wykluczające nadużycia i przestępstwa w tym obszarze.

7. E-bankowość w Polsce

8. „Precz z papierem na rzecz cyfrowego zapisu” Pieniądz elektroniczny (PE).

PE to wartość pieniądza stanowiąca elektroniczny odpowiednik znaków pieniężnych, która łącznie następujące warunki:

Ryzyko bankowe, zarządzanie ryzykiem.

1. Pojęcie i rodzaje ryzyka bankowego (RB)

Każdej działalności towarzyszy pewne ryzyko materialne bądź niematerialne.

Wpływ RO na działalność bankową wzrosło ze względu na

Bankowość elektroniczna niesie pewne ryzyko, co prawda łagodzone podpisem elektronicznym. Podpis elektroniczny - to zestaw znaków kryptograficznych pozwalających identyfikować partnerów, którzy występują w transakcji. Oni są właścicielami podpisu elektronicznego składającego się z dwóch części: część podpisu publiczna i część bardzo prywatna (tj. adres zamieszkania)

Jest to niebezpieczeństwo związane z możliwością braku posiadania przez bank wystarczającej ilości gotówki aby zaspokoić roszczenia klientów (deponentów) wycofujących swoje depozyty oraz popyt na kredyty.

Jednocześnie bank nie ma możliwości zadłużania się u innych banków w tym u NBP i innych bankach komercyjnych na arenie międzynarodowych banków zagranicznych. Kondycja jest słaba

Jest to niebezpieczeństwo braku zwrotu kapitału wraz z odsetkami.

RK dzielą się na

Zmiany te mogą powodować:

co negatywnie wpływa na zysk banku

Podstawowymi przyczynami Rku są: (i sposób przeciwdziałania)

Co to jest kurs walutowy:

Spadek kursu waluty krajowej - jest to spadek podaży obcych walut i rosnący na nie popyt, co z reguły jest:

Rozróżniamy ze względu na elastyczność kursy:

Aktualnie w Polsce są kursy płynne

Wpływ kursów na handel zagraniczny

ale do czasu zachwiania bilansu płatniczego kraju

Ujemne różnice kursowe występują wówczas gdy w okresie na jaki bank udzielił kredytu walutowego spadnie kurs tej waluty.

Dodatnie różnice kursowe występują w sytuacji odwrotnej

Zamknięta pozycja walutowa = gdy wierzytelności i zobowiązania w danej walucie równoważą się.

Długa pozycja gdy wierzytelności większe od zobowiązań - aktywa niższe od zobowiązań

Operacja kursowa - polega na sprzedawaniu i kupowaniu przez banki na zlecenie klienta lub na własny rachunek waluty obcej. Cel - osiągnięcie zysku na różnicach kursowych w praktyce występują najczęściej operacje walutowe

Arbitraż walutowy - który polega na wykorzystaniu badań kursu (kupuje się po niskim kursie a sprzedaje się po wysokim)

Operacje swap - to operacje zabezpieczające przed ryzykiem kursowym. Polegają na równoczesnym zawarciu transakcji terminowej i kasowej.

Operacje walutowe - są umową, która daje nabywcy prawo zakupienia w przyszłości w określonej kwocie waluty po z góry określonym kursie.

Hedging polega na zawieraniu różnego rodzaju transakcji chroniących przed ryzykiem kursowym

Deprecjacja obniżenie się kursu waluty krajowej w stosunku do walut obcych.

Dewaluacja obniżanie przez państwowe władze monetarne kursu waluty krajowej w stosunku do walut obcych.

Ryzyko stopy procentowej tj. (wrażliwości rynku finansowego banku)

Ryzyko kapitałem jest to zagrożenie wynikające z niedostatku kapitału (funduszy własnych) banku w następstwie ograniczenia rozwoju banku.

I. SPOSOBY OGRANICZENIA RYZYKA BANKOWEGO

1. instytucjonalny

-komitet Bazyleiski - jego wpływ jest fakultatywny

-Prawo Bankowe - określa wymogi ekonomiczne, organizacyjne i personalne chroniące banki przed nadmiernym ryzykiem

-Komisja Nadzoru Bankowego

-Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego

Komitet Bazyleiski to nie jak nadzory bankowe 15 najwyżej rozwiniętych państw świata, które spotykają się regularnie w Bazylei i dokonują ocen istniejących ryzyk, istniejących rozwiązań, antycypują pewne sytuacje i ustalają bezpieczne reguły gry, które są zalecone sektorom bankowym innych krajów. Zlecenia Komitetu Bazylejskiego nie są wiążące, ale są przyjmowane przez ustawodawstwa krajów wysoko rozwiniętych są przyjmowane jako zalecenie bez alternatywne. Nasz Nadzór Bankowy bierze udział w pracach komitetu Bazylijskiego jako nadzór przenoszący zalecenia Komitetu Bazylijskiego.

PYT. PROSZĘ SCHARAKTERYZOWAĆ RODZAJE RYZYKA BANKOWEGO, ORAZ SPOSOBY PRZECIWDZIAŁANIA TYM RYZYKOM?

2. ekonomiczne

Składa się na nie szereg ekonomicznych parametrów a zwłaszcza

Limity koncentracji nie można więcej się angażować u jednego kredytobiorcy niż do wysokości 25% funduszy własnych banku.

Zapadalność - to jest termin, w którym nasz dłużnik powinien zwrócić nam swój dług by spłacić odsetki.

Wymagalność - jest to termin, w którym my jesteśmy zobowiązani wypłacić naszemu klientowi depozyt jego odsetki, różnego rodzaju pozycji limitów bankowych (długa, krótka)

3. procedury banku

KOMITET BAZYLIJSKI

1. odgrywa istotną rolę w kształtowaniu nam ostrożnościowych banków

2. głównym jego zadaniem jest harmonizowanie nadzoru bankowego i w szczególności w dziedzinie współczynnika wypłacalności i ryzyka bankowego

3. zasiadający w nim przedstawiciele władz nadzoru z 13 krajów (Belgii, Francji, Holandii, Japonii, Kanady, Niemiec, Włoch, Szwajcarii, Szwecji,.............. W Brytanii polski nadzór jest członkiem ale nie uczestniczy w konferencjach przedstawicieli Nadzoru Bankowego, które odbywają się co dwa lata w Bonylei. Uczestniczy w pracach, konsultacjach.

Unia gospodarczo-walutowa

1. Inicjatywa utworzenia

2. Kryteria przynależności do UGW

Już działa największy bank świata, nastąpiła bowiem konsolidacja banków. Dwa banki japońskie: z Tokio Mitsubishi, i Olim? -1 billion 711 miliardów suma bilansowa tego banku, kiedy suma bilansowa za rok 2005r.-510 miliardów dolarów (160 miliardów złotych) to cały sektor bankowy w Polsce.

Członkostwo w Unii walutowo- gospodarczej

Niektóre korzyści (A) i zagrożenia (B) wynikające z powstania bankowej gospodarki.

A)-korzyści

-ułatwia i przyspiesz rozliczenia-(wspólna waluta)

-eliminuje ryzyko kursowe w krajach sfery EURO- dziś zaciągając kredyt czy dokonując transakcji w walucie obcej, ponosi ryzyko kursowe na którym można zarówno zarobić jak i stracić. Pieniądz jest towarem, to znaczy że jeżeli popyt na złotówkę wzrasta to do kraju wpływa dużo więcej środków w innych walutach. Złotówka staje się coraz droższa. W takiej sytuacji polscy eksporterzy przy tych samych kosztach mają mniejsze wpływy, importerzy zaś kupując wydają mniej euro, czy też dolarów na zakup danej masy towarowej.

-ułatwia zdobycia nowych klientów- przy dwóch walutach trzeba przeliczać sprawdzać czy nam się opłaca, przy jednej mamy więc o wiele prostszą sytuację, która dla każdego jest zrozumiała.

-sprzyja konwergencji (fuzji, konsolidacji), ujednoliceniu cen oraz upowszechnianiu nowych technologii bankowych.

Można powiedzieć iż wspólnym mianownikiem tych korzyści jest stworzenie warunków do przyspieszenia wzrostu produkcji krajowej brutto.

B)-zagrożenia

-przyspieszenie fuzji nie jest zawsze sprzyjające dla słabszych banków.

-obawy przed zmniejszeniem zatrudnienia w bankach

-zwiększa ryzyko konkurencji

-eliminuje kurs walutowy jako narzędzie polityki ekonomicznej

Polska aspiruje do UGW - wymienia się lata 2007-2009 (co już wiadome, iż jest to okres niemożliwy do spełnienia).

Bilans korzyści i zagrożeń jest bilansem dodatnim jest bowiem przewaga argumentów za wejściem Polski do Unii Walutowo- Gospodarczej (chociaż i w tej kwestii ekonomiści są podzieleni).

Główne czynniki kształtowania wyników finansowych banków-Wyniki finansowe banków są pochodną przychodów i kosztów.

-skala i struktura działalności (sprzedaż produkcji banków).

-wysokość oprocentowania aktywów dochodowych oraz dyskonta innych transakcji bankowych

-jakość aktywów dochodowych i jej ścisły związek z ryzykiem bankowym (im wyższa jakość portfela, inwestycji tym szybszy i lepszy wynik) operacyjne przychody i poza-operacyjne. Oczywiście można mieć portfel kredytowy bardzo duży a uzysk przychodów z tego portfela bardzo mały. Jeśli w ramach kredytów jest duży procent kredytów nietrafionych tzw. trudnych, nie uzyskujemy wówczas przychodów w takiej skali jakiej się spodziewaliśmy, bowiem kredytobiorcy mają problem z obsługą kredytu, z regularnym spłacaniem odsetek, ze zwrotem kapitału.

-rosnący wpływ na przychody współczesnych banków mają przychody z tytułu prowizji i opłat oraz operacji finansowych na rynku pieniężnym. Przychody banku można podzielić na operacyjne i poza-operacyjne. Operacyjne przychody są to przychody odsetkowe, poza -operacyjne-to przychody z tytułu prowizji i opłat.

2. Czynniki kształtowania kosztów.

Po drugiej stronie przychodów są koszty, przy czym koszty- dzielą się na dwie grupy:

-koszty operacyjne -wyznaczane skalą transakcji pasywnych (głównie depozytowych)(ściśle związane z transakcjami pasywnymi np.: odsetki od depozytów, wysokość tych kosztów wyznaczana jest przez: wysokość stóp procentowych, strukturę depozytów, warunki przyjmowania depozytów, zaciągane przez bank pożyczki i kredyty na rynku międzybankowym krajowym i zagranicznym.- koszty związane ze zdobyciem pieniądza, strumieni pieniędzy w takim zakresie, który umożliwiałby prowadzenie i rozwijanie działalności dochodowej- rozwijanie pasywów)

-koszty funkcjonalne, na które składają się płace, amortyzacja, nakłady na marketing, i tym podobne kierunki wydatkowania środków niezbędnych do prowadzenia działalności. Szczególną pozycją kształtującą koszty banków, są:

-koszty rezerw obowiązkowych. Bowiem obowiązek tworzenia rezerw dotyczy aktywów wątpliwych (zagrożonych), do których istnieje spory stopień prawdopodobieństwa nie odzyskania. Jak również z tytułu pozyskiwania depozytów (rezerwa obowiązkowa- od pozyskiwanych depozytów wynosi obecnie 3,5%)

Szczególnym parametrem kształtującym ekonomikę banku jest marża

3. Dochód z różnicy oprocentowania pomiędzy środkami kupowanymi i sprzedawanymi-(marża) szczególnie ważny czynnik kształtowania wyników finansowych banku. Sprzedając jednak drogo narażamy się na grupę najgorszych klientów, którzy szukają możliwości zaspokojenia swoich potrzeb finansowych, bez względu na cenę.

4. Zysk brutto banku- pochodne kształtowania się przychodów i kosztów banku oraz strat i zysków nadzwyczajnych. ( można powiedzieć iż jest to wynik z tytułu różnicy pomiędzy przychodami i kosztami oraz uzupełniając stratami i zyskami nadzwyczajnymi). Zysk operacyjny.

5. Zysk netto banku- zysk brutto pomniejszony o podatek dochodowy.

Struktura bilansu banków giełdowych:

Aktywa:

7%-kasa, środki w B.C.

17%-należności od innych instytucji finansowych (banków,.)

41%-należności od klientów i sektora budżetowego (chodzi tu o kredyty)

26%- Dłużne papiery wartościowe

2%-akcje, udziały

3%-majątek trwały

4%pozostałe

Przychody operacyjne związane są tu z tą zasadniczo z dwoma pozycjami czyli z należnościami od klientów i sektora budżetowego i z należnościami od innych instytucji finansowych. Przychody papierów dłużnych to przychody z inwestycji kapitałowych.

Pasywa:

15%- zobowiązania wobec instytucji finansowych

65%- zobowiązania wobec klientów i sektora budżetowego

1%zobowiązania z tytułu papierów wartościowych

9% fundusze własne

2% Zysk netto

10% pozostałe.

Zarówno zysk jak i strata znajdują się po tej samej stronie bilansu, w pasywach. Strata występuje tu jednakże ze znakiem ujemnym.

Zarządzanie pasywami i aktywami

III częścią bilansu banku to zobowiązania pozabilansowe w bankach -są to zobowiązania warunkowe z tytułu weksli, zobowiązania warunkowe za koszty wykonanych prac i poręczeń (W Polsce zobowiązania pozabilansowe są trzykrotnie większe niż suma bilansowa.)

4. Kształtowaniem struktury bilansu banku, a tym samym jego przychodów w dużym stopniu także kosztów a ostatecznie wyników finansowych, zajmują się komitety zarządzania aktywami i pasywami (ALCO)

-nieustanne monitorowanie bilansu banku ( praktycznie co godzinę)

-formułowanie wniosków w zakresie optymalizacji bilansu banku.-oczywiście optymalizacji z punktu widzenia wyników finansowych.

-podejmowanie decyzji bieżących będących w kompetencji ALCO

-formułowanie propozycji do decyzji zarządu banku ( przyhamować czy przyspieszyć, obniżyć ceny depozytów i koszty operacyjne aby konkurencja nie zabierała nam klientów.

Podstawową metodą którą posługuje się ALCO jest kontroling.

5. Kontroling jest to system wspierający kadrę kierowniczą w zarządzaniu bankiem, bądź też w zarządzaniu pewnymi odcinkami działalności banku.

-zadaniem kontrolingu: jest stała i kompleksowa ocena wszystkich dziedzin działalności banku.

-kontroling obejmuje:

1.analizę informacji zewnętrznych i wewnętrznych

2.planowanie

3.kontrolę

4.kierowanie- w tym określanie i korygowanie celów oraz instrumentów i trzeci człon egzekwowanie

Bankowa obsługa papierów wartościowych.

1.Istota i rodzaje papierów wartościowych

-reprezentują prawa majątkowe przysługujące posiadaczom z racji ich posiadania

-w zależności od rodzaju praw majątkowych można podzielić je na:

a) papiery wartościowe udziałowe (majątkowe) reprezentujące prawa majątkowe ich

posiadaczy do majątku emitenta (np. :akcje)

b) papiery wartościowe wierzytelnościowe: potwierdzają dług pieniężny emitenta wobec ich posiadaczy (np.: obligacje, weksle, bony skarbowe emitowane przez Ministerstwo Finansów)

-papiery wartościowe są przedmiotem handlu w obrocie giełdowym i poza-giełdowym

-papiery wartościowe są oprocentowane lub upoważniają do dywidendy

-obrót papierami wartościowymi reguluje ustawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi.

2. Rola banku w obsłudze papierów wartościowych

-NBP agentem skarbowym papierów wartościowych, to on w imieniu Skarbu Państwa dokonuje operacji sprzedaży (jest agentem skarbowym).Sprzedaje je na przetargach, kupują je ci którzy mają prawo być dealerami rynku -pieniężnego (takich banków-dealerów rynku finansowego- w Polsce jest 13), oni są pierwotnymi nabywcami tych papierów oni zaś sprzedają dalej.

-banki komercyjne-dealerzy rynku finansowego

-banki handlujące i inwestujące w Skarbowe papiery wartościowe.

-banki jako agenci emisji obligacji komunalnych jednostek samorządu terytorialnego

-kredytowanie zakupu akcji spółek giełdowych, zakupu skarbowych papierów wartościowych.

Banki przygotowują emisję, obsługują ją jak również z reguły ją wykupują.

3.Domy maklerskie i ich rola w obrocie papierami wartościowymi.- Spełniają one tu wieloraką funkcję: wprowadzają firmy na giełdę (czyli są agentem),plasują emisję akcji na rynku, obsługując wszystkich klientów.

4.Fundusze powiernicze.

-jest ich w Polsce obecnie ok.200.

-są wyspecjalizowanym pośrednikiem finansowym, działającym na rynku kapitałowym i pieniężnym

-są zbiorowym inwestorem

-zarządzający funduszem powierza swoje płynne aktywa do przechowania bankowi.

-nadzór nad funduszami sprawuje Komisja Papierów Wartościowych i Giełd.-będąca Agendą rządową.

Z funduszami powierniczymi przeciętny Polak ma dziś już coraz częściej do czynienia. Są one częścią systemu finansowego w Polsce. Banki są właścicielami funduszy powierniczych tworzą je, są to więc często podmioty zależne, choć niekoniecznie. System prawny tych funduszy jest systemem który w maksymalnym stopniu chroni klientów przed ryzykiem, ale nie zdejmuje tego ryzyka całkowicie.

5. Rynki finansowe to rynki na których podmiotem obrotu są.: instrumenty finansowe: akcje, obligacje, weksle i instrumenty pochodne (dyrewaty -instrumenty zabezpieczające przed ryzykiem).

6.Rola Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych, (CETO)- Centralnej Tabeli Ofert jest to organizacja mało znana w Polsce za pośrednictwem której spółki międzybankowe obracają obligacjami komunalnymi, czyli nietypowymi papierami wartościowymi, i Giełd Towarowych w obrocie instrumentami finansowymi.(Giełdy Towarowe były początkiem domów maklerskich) Rola, udział wymienionych instytucji w rynku instrumentów finansowych jest bardzo duża, są one na tym rynku instytucjami dominującymi.

Marketing bankowy.

  1. Pojęcie i cele marketingu.

-jest zespołem działań mających na celu poznanie i zaspokojenie potrzeb rynku, oczekiwań nabywców, popytu i podaży produktów oraz kształtowanie wymienionych cech rynku.

-marketing bankowy wynika z odmienności produktów i klientów a zwłaszcza:

  1. specyfiki produktów bankowych

  2. odmiennego charakteru rynku (pieniężny, kapitałowy)

  1. Niektóre instrumenty marketingu bankowego.

a)reklama, promocje, informacje

b)przyjazna atmosfera

c)kanały dystrybucji- sprzedaż

d)badania rynku, planowanie kontrola

e)ekonomiczna „kalkulacja”

  1. CRM- nowoczesna formuła zarządzania sprzedażą i marketingiem umożliwiająca analizowanie bazy danych o kliencie.(C- customer, R- relationship, M- menagement) są to relacje z klientami.

Analiza sprawozdawczości bankowej.

1. Szybkie zmiany warunków funkcjonowania banków w gospodarce rynkowej rodzą wzrost zainteresowania ich stanem.

-kierownictw banków

-klientów oraz

-akcjonariuszy banków.

2.Źródłem informacji są zwłaszcza:

-sprawozdania finansowe (bilanse)

-prospekty emisyjne

-rankingi, reatingi banków-różnica między nimi polega na tym iż przy rankingach pod uwagę bierzemy jedną cechę, zaś przy reatingach pod uwagę bierze się wiele cech.

-wyniki audytów.

3.Rola rachunkowości firm audytorskich, analityków oraz informacji zarządczych (hurtowni danych) będących źródłem sprawozdawczości

Planowanie strategiczne banku.

    1. Istota planowania strategicznego

Planowanie strategiczne to proces:

-obejmujący przygotowanie informacji służących do podejmowania decyzji, ich realizację i weryfikację

-kompleksowego i systematycznego podejmowania decyzji.

Plan strategiczny określa:

-długofalowe cele zamierzenia.

-kierunki działania

-kierunki alokacji środków

Planowanie strategiczne charakteryzuje się:

-dłuższym okresem czasowym (3-10lat)-na okres krótszy są wykonywane plany operacyjne)

-koncentracją na zasadniczych problemach.

Planowanie strategiczne jest odwrotnością planowania operacyjnego, które mieści się w horyzoncie czasu do 1 roku i jest szczegółowe.

Istotą planowania strategicznego jest nic innego jak odpowiedź na pytania:

-jaką pozycję bank zajmuje obecnie i jakie realizuje cele rozwojowe

-jaką pozycję chciałby osiągnąć w przyszłości i jakie cele chce osiągnąć w określonym czasie.

-co powinien uczynić aby podnieść swoją pozycję i osiągnąć sukces.

-jakie środki są mu potrzebne by osiągnąć zamierzone cele.

Jakimi metodami posługujemy się przy planowaniu strategicznym?

Metoda SWOT jest to podstawowa metoda planowania strategicznego.

S-mocne strony, W-słabe strony, O-szanse, T- zagrożenia

Typy strategii:

-strategie rozwojowe (charakteryzująca się inwestowaniem, dynamicznym rozwojem)

-strategie obronne (to utrzymywanie zdobytej pozycji)- jest to tylko przeczekanie, przygotowanie się do skoku.

-strategie defensywne (ograniczenie, rezygnacja z dalszego obszaru, poszukiwanie możliwości wyjścia, konsolidacji)

Znaczenie planowania strategicznego dla właścicieli, pracowników i klientów banku.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
POLITYKA REGIONALNA-ŚCIĄGI, Wykłady rachunkowość bankowość
EUROPEJSKI SYSTEM BANKÓW CENTRALNYCH, Wykłady rachunkowość bankowość
ściągi książeczka-analiza, Wykłady rachunkowość bankowość
PMikro cw, Wykłady rachunkowość bankowość
Hipoteza o istotności parametrów strukturalnych, Wykłady rachunkowość bankowość
pytania 67-72 +132, Wykłady rachunkowość bankowość
pyt egz makra, Wykłady rachunkowość bankowość
MAKROEKONOMIA, Wykłady rachunkowość bankowość
91-96, Wykłady rachunkowość bankowość
36-42, Wykłady rachunkowość bankowość
Pytania egzaminacyjne Zarządzanie, Wykłady rachunkowość bankowość
85-90, Wykłady rachunkowość bankowość
Zakres pracy zaliczeniowej do OKiWP, Wykłady rachunkowość bankowość
socjologia, Wykłady rachunkowość bankowość

więcej podobnych podstron