KROPLE (Guttae)

Krople są postacią leku otrzymaną przez rozpuszczenie substancji leczniczej w rozpuszczalniku, leku płynnym lub przez zmieszanie kilku leków płynnych. Krople są przeznaczone do użytku wewnętrznego i zewnętrznego, zwykle przepisywane w ilościach od 5,0 do 50,0. Krople do użytku zewnętrznego mogą być również w postaci emulsji lub zawiesin.

Stężenie substancji leczniczych w kroplach należących do wykazu A, B lub N jest większe niż w innych płynnych postaciach leku, dlatego postać tę dawkuje się kroplami (nie więcej niż 50 kropli). Najczęściej stężenie środka leczniczego dobiera się tak, aby dawka jednorazowa mieściła się w 5-20 kroplach.

Rozpuszczalnikami stosowanymi do przygotowania kropli są:

- woda oczyszczona

- etanol

- glicerol

- parafina ciekła

- oleje roślinne

Odważone składniki stałe należy rozpuszczać kolejno w odpowiednim rozpuszczalniku. Jeżeli w skład recepty wchodzą wyłącznie składniki płynne można je odważać bezpośrednio do wytarowanej butelki. Jeżeli w składzie kropli jest roztwór wodny, należy go sporządzić w pierwszej kolejności. Substancje grubokrystaliczne należy najpierw zmikronizować w moździerzu.

Krople do użytku wewnętrznego( Guttae ad usum interni):

- Guttae cardiacae - krople nasercowe

- Guttae sedativae - krople uspokajające

- Guttae stomachicae - krople żołądkowe

Krople do użytku zewnętrznego (Guttae ad usum externi):

- Guttae ophtalmicae - krople oczne

- Guttae otologicae - krople do uszu

- Guttae rhinologicae - krople do nosa

- Guttae gargarismae - krople do płukań

Do kropli nie dodaje się środków poprawiających smak (corrigens), krople zażywane są najczęściej na cukier lub dodawane do wody, herbaty, mleka.

Masa pojedynczej kropli leku płynnego mieści się w granicach od 10,0 do 55,0 mg. Zależy to od rodzaju cieczy, jej gęstości i napięcia powierzchniowego oraz od kształtu naczynia, z którego wypływa. Do obliczeń przyjmujemy, że krople są mierzone kroplomierzem normalnym:

Sposób wykonania:

1. sprawdzić dawki !!!!!!!!!!

2. zgromadzić potrzebny sprzęt: zlewki odpowiedniej wielkości, podkładki pergaminowe do odważania substancji stałych, butelka z ciemnego szkła, nakrętka (może być od razu z kroplomierzem), kroplomierz*, bagietka, waga do proszków, waga do płynów, sygnaturka biała lub pomarańczowa. Wszystkie elementy powinny być dopasowane i umyte.

3. wytarować zlewkę, odważyć do niej kolejno przepisane ilości składników płynnych i wymieszać. Substancje stałe rozpuszcza się w gotowej mieszaninie składników płynnych! Jeżeli w skład recepty wchodzą wyłącznie składniki płynne można je odważać bezpośrednio do wytarowanej butelki. NIE SĄCZYMY!!!

4. jeżeli w skład recepty wchodzi roztwór wodny to należy go dodać w pierwszej kolejności.

5. substancje grubokrystaliczne należy wcześniej rozdrobić w moździerzu.

Krople do użytku zewnętrznego:

1. Krople do uszu - Guttae otologicae

Substancje używane do kropli do uszu mają działanie odkażające (np. rezorcyna, kwas borny, proteinian srebra, etanol).

2. Krople do nosa - Guttae rhinologicae

Z biofarmaceutycznego punktu widzenia krople do nosa powinny być izotonizowane. Używanie roztworów hipertonicznych lub hipotonicznych poraża rzęski nabłonka migawkowego błony śluzowej nosa. Stosowane przez dłuższy czas mogą powodować trwałe porażenie. Najczęściej używane izotoniczne rozpuszczalniki to:

a. 0,9% roztwór chlorku sodu (częściej)

b. 5% roztwór glukozy

W kroplach do nosa wskazanym rozpuszczalnikiem jest woda i jej roztwory. Parafina ciekła nie powinna być używana, ponieważ na skutek dużej lepkości hamuje ruchy migawek oraz utrudnia kontakt substancji leczniczej z błoną śluzową.

Substancje lecznicze używane w kroplach do nosa to najczęściej:

- chlorowodorek efedryny - ma działanie obkurczające na naczynia krwionośne w jamie nosowej, przez co zmniejsza wysięk.

- targezyna, kwas borny - działanie odkażające.

- mentol - działanie inhalujące.

Krople do nosa mogą być roztworami, zawiesinami, emulsjami.

3. Krople do płukań - Guttae gargarismae

Stosujemy tu głównie substancje o działaniu odkażającym (kwas salicylowy, mentol, tymol, formaldehyd, etanol), ściągającym (nalewka z pięciornika, nalewka z galasów).

Krople farmakopealne

1. krople nasercowe - Guttae cardiacae (wg FP VI)

Convallariae tinctura titrata 50,0 cz

Crataegi tinctura 25,0 cz.

Valerianae tinctura 25,0 cz.

Zmieszać składniki i po 3 tyg. przesączyć.

2. krople nasercowe z wyciągiem z zarodków kola - Guttae cardiacae cum Colae extractum fluidum (wg FP VI)

Convallariae tinctura titrata 50,0 cz.

Crataegi tinctura 25,0 cz.

Valerianae tinctura 25,0 cz.

Colae extractum fluidum 14,0 cz.

Ethanolum (608 g/l) ad 100,0 cz.

Zmieszać składniki i po 3 tyg. przesączyć.

3. krople uspokajające - Guttae sedativae (wg FP VI)

Valerianae radix 25,0 cz.

Melissae herba 25,0 cz.

Archangelicae radix 20,0 cz.

Lupuli strobilus 15,0 cz.

Lavandulae flos 15,0 cz.

Ethanolum (474 g/l) 200,0 cz.

Przyrządzać przez 14-dniową macerację etanolem (474 g/l)

Krople do użytku wewnętrznego.

Ponieważ zawierają substancje z wykazu A, B, N należy do konać kontroli dawek:

1. obliczenie średniej masy jednej kropli.

2. przeliczenie ilości kropli zażywanych jednorazowo i dobowo na masę leku.

3. wyliczenie ilości substancji leczniczej zawartej w dawce jednorazowej i dobowej.

4. porównanie z dawkami maksymalnymi.

5. *obniżenie dawek.

Nalewki z wykazu B:

- nalewka z konwalii majowej (Convallariae maialis tinctura)

- nalewka z pokrzyku (Belladonnae tinctura)

- nalewka z miłka wiosennego (Adonidis vernalis tinctura)

- nalewka z nasion kulczyby (Strychni tinctura)

- nalewka z piołunu (Absinthi tinctura)

- nalewka z ipekakuany (Ipecacuahnae tinctura)

Nalewki bezwykazowe:

- nalewka kozłkowa (Valerianae tinctura)

- nalewka z mięty pieprzowej (Menthae piperitae tinctura)

- nalewka z głogu (Crataegi tinctura)

- nalewka gorzka (Amarae tinctura)

RECEPTURA

- krople roztwory rzeczywiste

1. Rp

Acidi borici 1,0

Hydrogenii peroxydati 3% 30,0

Mfgtt DS Krople do uszu

Do wykonania kropli użyjemy: kwasu bornego (s-cja stała), perhydrolu (30% roztwór wody utlenionej) i wody oczyszczonej. Należy wyliczyć ilość perhydrolu i ilość wody oczyszczonej potrzebnej do wykonania 3% roztworu. W wodzie rozpuścić kwas borny na ciepło, a następnie dodać perhydrol. Nie sączymy.

2. Rp.

Resorcinoli 0,25

Ethanoli 760g/l 10,0

Mfgtt DS Krople do uszu

Odważoną rezorcynę rozpuszczamy bezpośrednio w etanolu. Nie sączymy.

3. Rp.

Ephedrini hydrochloridi 0,2

Sol.Natrii chloridi 0,9% 20,0

Mfgtt DS Krople do nosa

Wyliczamy ilość chlorku sodu (0,9%x20=0,18). Należy do zlewki odważyć 19,82 wody oczyszczonej. W wodzie rozpuszczamy chlorek sodu i chlorowodorek efedryny. Nie sączymy.

- krople roztwory koloidalne

W recepturze kropli do użytku zewnętrznego używa się często związków leczniczych, które tworzą roztwory koloidalne. Największe znaczenie maja związki srebra o działaniu odkażającym:

a. Argentum proteinicum = Protargol, białczan srebra

b. Argentum colloidum = Collargol, srebro koloidalne

c. Argentum diacetylotannicum albuminatum = Targesinum

4. Rp.

10%Sol. Argenti proteinici 10,0

Mfgtt DS Krople do uszu

Należy odważyć całkowitą ilość wody do parowniczki (9,0) i na jej powierzchni rozsypać możliwie cienką warstwę białczanu srebra. Po rozpuszczeniu roztwór przelać do buteleczki.

5. Rp.

Protargoli 0,3

Gliceroli 5,0

Aquae pur ad 15,0

Mfgtt DS Krople do nosa

Należy odważyć całkowitą ilość wody do parowniczki (9,7) i na jej powierzchni rozsypać możliwie cienką warstwę białczanu srebra. Po rozpuszczeniu roztwór przelać do buteleczki, dodać glicerynę. Umieścić napis przed użyciem zmieszać”.

- krople zawiesiny

Jeżeli substancja lecznicza nie rozpuszcza się w rozpuszczalniku, krople wykonujemy w postaci zawiesiny. W tym celu mikronizujemy substancję stałą w moździerzu.

6. Rp.

Hydrocortisoni 0,25

Ephedrini hydrochloridi 0,2

0,9%Sol. Natrii chloridi 20,0

Mfgtt DS Krople do nosa

Hydrokortyzon jest trudno rozpuszczalny w wodzie. Należy zmikronizować go w moździerzu i dodać do przygotowanego roztworu chlorku sodu i chlorowodorku efedryny. Umieścić napis przed użyciem zmieszać”.

- krople emulsje

Krople emulsje otrzymujemy, gdy w ich skład wchodzą dwa rozpuszczalniki, wzajemnie nie rozpuszczalne (np. roztwór wodny i parafina ciekła). Wtedy używany emulgatora, w kroplach do użytku zewnętrznego jest to najczęściej lanolina bezwodna.

7. Rp.

Sol.Epinephrini 0,1% 1,0

Alumini subacetici soluti 0,5

Lanolini anhydr 4,0

Paraffini liq ad 10,0

Mfgtt DS Krople do nosa

Parafinę ciekłą należy utrzeć z lanoliną bezwodną w parownicy. Do całości dodać roztwór chlorowodorku efedryny i płyn Burowa. Utrzeć do otrzymania jednorodnej emulsji. Przenieść do buteleczki.

- krople mieszanki

8. Rp.

Arnicae tinct. 5,0

Gallae tinct.

Tormentillae tinc. aa 10,0

Ethanoli 760g/l 25,0

9. Rp.

Adonidis vern trae

Crataegi trae

Valerianae trae aa 20,0

Mfgtt DS 3 x 20 kropli

Bezpośrednio do butelki odważyć składniki płynne od najmniejszej ilości do największej.

KROPLE DO UŻYTKU ZEWNĘTRZNEGO MOGĄ BYĆ W FORMIE ZAWIESIN I EMULSJI. KROPLE DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO TO ZAWSZE ROZTWORY LUB MIESZANKI.

Przykłady recept

1. Rp.

Sol. Kalii iodidi 0,1/10,0

Mfgtt DS 3 x 5 kropli

0,1 jodku potasu rozpuścić 9,9 wody.

2. Rp.

2%Sol. Codeini phosphatis 40,0

Mfgtt DS 3 x 25 kropli

0,8 fosforanu kodeiny rozpuścić w 39,2 wody.

3. Rp.

Absinthi trae

Gallae trae aa 20,0

Mfgtt DS 3 x 20 kropli przed jedzeniem

Nalewki odważyć wprost do wytarowanej butelki.

4. Rp.

Adonidis vern trae

Crataegi trae

Valerianae trae aa 20,0

Mfgtt DS 3 x 20 kropli

Nalewki odważyć wprost do wytarowanej butelki.

5. Rp.

Mentholi 0,3

Papaverini hydrochloridi 0,6

Belladonnae trae

Valerianae trae aa 20,0

Mfgtt DS 3 x 20 kropli

Do wytarowanej zlewki odważyć nalewki, rozpuścić mentol i chlorowodorek papaweryny.

6. Rp.

Phenobarbitali natrici 0,8

Ammi visnagae trae

Convalariae maialis trae

Valerianae trae aa 20,0

Mfgtt DS 3 x 15 kropli

Do wytarowanej zlewki odważyć nalewki, następnie rozpuścić sól sodową fenobarbitalu.

7. Rp.

Acidi hydrochloridi 10%

Amarae tinct

Chinae tinct aa ad 30,0

Mfgtt DS 20 kropli w kieliszku z wodą przed jedzeniem

Do wytarowanej butelki odważyć składniki.

8. Rp.

Menthae pip trae

Hyperici intr

Chelidonii trae aa 10,0

Mfgtt DS 3 x 25 kropli przed jedzeniem

Do wytarowanej butelki odważyć składniki.

9. Rp.

Amarae trae

Menthae pip trae

Chelidoni trae aa 10,0

Mfgtt DS 3 x 15 kropli

Do wytarowanej butelki odważyć składniki.

10. Rp.

Valerianae tinct

Visci albi intr aa 20,0

Mfgtt DS 3 x 25 kropli

Do wytarowanej butelki odważyć składniki.

11. Rp.

Sol. Papaverini hydrochloridi 2%

Belladonnae tinct aa 10,0

Mfgtt DS 3 x 15 kropli

Do zlewki odważyć 9,8 wody, rozpuścić 0,2 chlorowodorku papaweryny, całość przenieść do wytarowanej butelki, odważyć bezpośrednio do butelki nalewkę z pokrzyku.

12. Rp.

Phenobarbitali natrici 0,3

Procaini hydrochloridi 0,6

Belladonnae trae 5,0

Menthae pip trae 10,0

Hyperici intr 15,0

Mfgtt DS 3 x 20 kropli przed jedzeniem

Do zlewki odważyć składniki płynne, rozpuścić sól sodową fenobarbitalu i chlorowodorek prokainy. Całość przenieść do butelki.

13. Rp

Acidi borici 1,0

Hydrogenii peroxydati 3% 30,0

Mfgtt DS Krople do uszu

Odważyć 1,0 kwasu bornego. Do zlewki odważyć 27,0 wody, dodać kwas borny i rozpuścić na ciepło. Uzupełnić stratę wody powstałą podczas ogrzewania. Po rozpuszczeniu do zlewki dodać 3,0 perhydrolu. Całość przenieść do butelki.

14. Rp.

Resorcinoli 0,25

Ethanoli 760g/l 10,0

Mfgtt DS Krople do uszu

Do wytarowanej zlewki odważyć etanol, rozpuścić rezorcynę, całość przenieść do butelki.

15. Rp.

Detreomycyni 0,5

Ethanoli 760g/l 2,0

Glycoli propylenici ad 10,0

Mfgtt DS Krople do uszu

Do zlewki odważyć etanol, rozpuścić detreomycynę. Całość przenieść do wytarowanej butelki. Do butelki odważyć bezpośrednio glikol propylenowy.

16. Rp.

Ephedrini hydrochloridi 0,2

Sol.Natrii chloridi 0,9% 20,0

Mfgtt DS Krople do nosa

W pierwszej kolejności wykonać 20,0 0,9 % roztworu chlorku sodu. W zlewce w otrzymanym roztworze rozpuścić chlorowodorek efedryny.

17. Rp.

Ephedrini hydrochloridi 0,05

Sol.Adrenalini 1:1000 gtt II

0,9%Sol. Natrii chloridi ad 10,0

Mfgtt DS Krople do nosa

Przygotować w zlewce 10,0 0,9 % roztworu chlorku sodu. W otrzymanym roztworze rozpuścić chlorowodorek efedryny. Przenieść do butelki, dodać dwie krople roztworu adrenaliny. Umieścić emblemat „trucizna”.

18. Rp.

Protargoli 0,3

Gliceroli 5,0

Aquae pur ad 15,0

Mfgtt DS Krople do nosa

W tym przypadku otrzymamy roztwór koloidalny, ponieważ składnikiem czynnym jest białczan srebra. Należy odważyć całkowitą ilość wody do parowniczki (9,7) i na jej powierzchni rozsypać możliwie cienką warstwę białczanu srebra. Po rozpuszczeniu roztwór przelać do buteleczki, dodać glicerynę. Umieścić napis „przed użyciem zmieszać”.

19. Rp.

Mentholi 0,05

Acidi borici 0,5

Gliceroli 5,0

Aquae pur ad 10,0

Mfgtt DS Krople do nosa

Kwas borny należy rozpuścić w mieszaninie wody i glicerolu na ciepło. Uzupełnić stratę wody, po przeniesieniu do butelki. Mentol rozpuścić w kilku kroplach etanolu i dodać do butelki.

20. Rp.

2%Sol. Xylocaini hydrochloridi 20,0

Hydrocortisoni 0,05

0,1%Sol. Epinephrini gtt X

Mfgtt DS Krople do nosa

Należy przygotować 20,0 2% roztworu chlorowodorku lidokainy. W moździerzu zmikronizować odważony hydrokortyzon, dodać roztwory, wymieszać, przenieść do butelki. Otrzymujemy krople w postaci zawiesiny.

21. Rp.

Thymoli 0,5

Mentholi 1,0

Ethanoli 760g/l 50,0

Mfgtt DS 5 kropli na ½ szkl wody do płukania jamy ustnej

Odważone składniki rozpuścić w zlewce, w etanolu. Całość przenieść do butelki.

22. Rp.

Acidi salicylici 1,0

Thymoli 0,05

Mentholi 0,5

Gallae tinct. 2,5

Ethanoli 760g/l 30,0

Mfgtt DS 10-20 kropli na ½ szkl wody do płukania jamy ustnej

Odważone składniki rozpuścić w zlewce, w odważonym etanolu i nalewce. Całość przenieść do butelki.

23. Rp.

Formaldehydi 40% 5,0

Spir. Menthae pip. 0,5

Ethanoli 760g/l 50,0

Mfgtt DS 10 kropli na 1 szkl wody do płukania jamy ustnej

Składniki odważyć bezpośrednio do wytarowanej butelki.

24. Rp.

Thymoli 0,6

Benzocaini

Mentholi aa 1,2

Gallae tinc.

Tormentillae tinc. aa 25,0

Do zlewki odważyć składniki płynne, rozpuścić składniki stałe.

6

---