praca-magisterska-wa-c-7860, Dokumenty(2)


Gmina

Sosnowiec

Wizytówka miasta Sosnowiec„tęczowe miasto”

Flaga Sosnowca

Sosnowiec to miasto na prawach powiatu, sąsiadujące
z Katowicami jest jednym z najludniejszych miast Województwa Śląskiego. Liczy obecnie około 240 tysięcy mieszkańców, których cechuje dynamizm, duża aktywność gospodarcza, troska o dziedzictwo kulturowe i środowisko przyrodnicze. Na przestrzeni ostatnich lat Sosnowiec przeobraził się z ośrodka przemysłowego
o dominacji przemysłu górniczego i ciężkiego w ośrodek o charakterze handlowo - usługowo - przetwórczym. Obecna gospodarka miasta jest wielogałęziowa,
a w jej strukturze dominują małe  i średnie firmy prywatne.

Dużą rolę w tworzeniu nowych przedsiębiorstw i zakładów usługowych odgrywa Specjalna Strefa Ekonomiczna (SSE), która powstała w Sosnowcu dzięki staraniom władz samorządowych, a której zadaniem jest przyciągnięcie inwestorów. Wśród nich znalazły się już Zakłady Mięsne M.M. Duda, Ergom Poland Sp. z o.o, AV-EL, Vitrum Polska
Sp. z o.o, Horman Polska Sp. z o.o. W najbliższych miesiącach realizację swojej inwestycji rozpocznie renomowany amerykański koncern "CATERPILLAR". Zainteresowanie lokalizacją swoich przedsięwzięć w mieście i to nie tylko na terenach SSE wykazały firmy z udziałem kapitału zagranicznego. Do największych z nich należą TIMKEN Polska Sp. z o.o.- światowy lider w produkcji łożysk, Foster Wheeler Energy - Fakop - znany producent kotłów czy też firmy produkujące akcesoria samochodowe takie jak Magnetti Marelli, Roltra Morse, ER. SI. Poland. Funkcjonujące w Sosnowcu firmy dostosowują swoje technologie do potrzeb rynku i standardów światowych.

Szereg z nich wprowadziło już system zapewnienia jakości zgodny z międzynarodowymi normami ISO 9000, część posiada certyfikat jakości ISO 14000.
Również Urząd Miejski w Sosnowcu otrzymał w roku ubiegłym certyfikat jakości wg normy ISO 9001 : 2000 za wdrożony w Urzędzie system zarządzania jakością w zakresie wykonywanych zadań na rzecz społeczności lokalnej.

Współczesne Oblicze 100-letniego Miasta

Sosnowiec to jednak nie tylko przemysł, handel i usługi. To także miasto uniwersyteckie z bogatą bazą dydaktyczno - naukową. Swoje siedziby mają tu: Uniwersytet Śląski (Wydziały Filologiczne, Nauk o Ziemi, Techniki, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych), Śląska Akademia Medyczna, której Wydział Farmacji jest całkowicie zlokalizowany w Sosnowcu, prywatna Wyższa Szkoła Marketingu
i Zarządzania oraz wydziały Politechniki Śląskiej. Środowisko akademickie angażuje się w różnego rodzaju imprezy na terenie miasta. Uznanie oraz szeroki zasięg zyskują takie imprezy jak Międzynarodowy Studencki Festiwal Folklorystyczny, Ogólnopolskie Konkursy Recytatorskie, Międzynarodowe Giełdy Minerałów i Skamieniałości. Mieści się tu również siedziba Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego
oraz Państwowy Instytut Geologiczny. Wieloma osiągnięciami poszczycić się mogą placówki kultury, m.in. ponad 100-letni teatr Zagłębia, który rokrocznie uzyskuje nagrody za prezentowane ambitne spektakle, Sosnowieckie Centrum Sztuki - Zamek Sielecki i Muzeum Miejskie, zlokalizowane w zabytkowym, XIX-wiecznym Pałacu Schoena. Z Sosnowcem związane są także losy światowej sławy śpiewaka operowego Jana Kiepury. Aby uczcić przypadającą w roku ubiegłym 100 rocznicę urodzin artysty,
w dniu 15 maja 2002 r. odsłonięty został pomnik tego sławnego tenora, a trzy dni później odbył się koncert poświęcony temu artyście. W czerwcu 2002 r. mieszkańcy uroczyście obchodzili 100 rocznicę uzyskania praw miejskich przez Sosnowiec. Obchodom towarzyszyły liczne imprezy kulturalne i sportowe. W mieście działa 30 klubów
i stowarzyszeń sportowych znajduje się tu wiele obiektów sportowych, w tym boiska, pływalnie, korty tenisowe, siłownie, kryte lodowisko. Oblicze miasta zmienia się z dnia na dzień. Zakończona została gruntowna przebudowa centrum miasta,
która zharmonizowała jego układ architektoniczny nadała mu niepowtarzalny
i nowoczesny charakter. Celem przedsięwzięcia było stworzenie wielkomiejskiego centrum na miarę XXI wieku. W ubiegłorocznym konkursie na najlepszą przestrzeń publiczną województwa śląskiego władze Sosnowca oraz zespół projektantów otrzymali Grand Prix za przebudowę centrum miasta. Inwestycji tej towarzyszą działania związane
z poprawą estetyki miasta, w ramach których realizowany jest kompleksowy projekt kolorystyk elewacji oraz systemu ekspozycji reklam - "Tęczowe miasto". Mieszkańcy, jak i odwiedzający nasze miasto mogą już podziwiać efekty. Setną rocznicę swoich urodzin miasto obchodziło w nowym wystroju.

Wizję dalszego rozwoju miasta zawiera uchwalona przez Radę Miejską w maju 2002 r. "Strategia rozwoju miasta Sosnowca do 2015 r.". Zakłada ona harmonijny
i zrównoważony rozwój miasta, a cel strategiczny do osiągnięcia to uczynienie
z Sosnowca ośrodka wyspecjalizowanych usług i nowoczesnej gospodarki, o czystym środowisku i zmodernizowanej infrastrukturze.

Dążenie Polski do członkostwa w Unii Europejskiej nakłada na nas obowiązek dostosowania się do norm przez nią przyjętych, także w zakresie ochrony środowiska. Problemem szczególnej wagi będzie spełnienie standardów ekologicznych Unii Europejskiej. Osiągnięcie tych wymagań będzie związane ze zmniejszeniem obciążenia środowiska odpadami, poprawą gospodarki wodno - ściekowej w zakresie zwiększenia ilości
i efektywności oczyszczonych ścieków oraz poprawą efektywności wykorzystania energii
i surowców naturalnych.

Gminy - jako organy samorządowe mają do rozwiązania wiele problemów mieszkańców. Polski Klub Ekologiczny w 2001 r. wykonał raport „Problemy ochrony środowiska naturalnego gmin w Polsce u progu XXI wieku”.Wśród tych problemów na drugim miejscu znalazła się budowa infrastruktury związanej z ochroną środowiska, na którą zwraca uwagę 74, 9% badanych (na pierwszym miejscu bezrobocie). Trwa proces dostosowania prawa polskiego do ustawodawstwa Unii Europejskiej, w tym również prawa ekologicznego, który zgodnie z Układem Stowarzyszeniowym ma zostać zakończony do roku 2004.

Ochrona powietrza

Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości. Oceny jakości powietrza dokonuje się poprzez porównanie stanu powietrza ze standardami jakości powietrza, które zostały dostosowane do standardów unijnych. Standardy jakości powietrza wyrażane są jako poziomy substancji w powietrzu. Minister Środowiska wydał rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu, marginesu tolerancji oraz alarmowych poziomów dla siedmiu substancji: benzenu, dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, ołowiu, pyłu, tlenku węgla i ozonu.

Oceny jakości powietrza dokonuje się w ramach państwowego monitoringu środowiska, stosując metody pomiarowe lub metody matematycznego modelowania.

W województwie śląskim system monitoringu oparty jest na pomiarach wykonywanych na stacjach pomiarowych wchodzących w skład sieci krajowego i regionalnego monitoringu.

Badania prowadzą: Śląska Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna, Ośrodek Badań i Kontroli Środowiska Przedsiębiorstwo Państwowe, Instytut Badawczy Leśnictwa - Zakład Gospodarki Leśnej, Śląski Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska.

Po stwierdzeniu występowania w strefie przekroczenia dopuszczalnego poziomu choćby jednej substancji wojewoda określa dla tej strefy program ochrony powietrza
w formie rozporządzenia. Po raz pierwszy program taki będzie wymagany do dnia 30.09.2003 r. W Sosnowcu stacja pomiarowa znajduje się przy ul. Narutowicza skrzyżowanie Ludwik. Parametry mierzone to: pył zawieszony, SO2, NO, NO2, CO, O3,
oraz parametry meteorologiczne.

W województwie śląskim w ostatnich latach uległa poprawie jakość powietrza.
Wyniki badań wykazują tendencję spadkową średniorocznych stężeń SO2 i CO. Z dala od centrów miast zmniejsza się stężenie dwutlenku azotu. W latach 1995-2000 emisja do powietrza spadła o 56%, w tym: SO2 o 50%, NOx o 44%, CO o 22%.

W ostatnim dziesięcioleciu o 3 lata wydłużył się okres życia kobiet, o 3,8 lat dłużej żyją mężczyźni.

Na jakość powietrza w naszym województwie zasadniczy wpływ ma emisja zanieczyszczeń pyłowo-gazowych z sektora komunalnego i gospodarstw indywidualnych.

Dla zilustrowania tego faktu na wykresach nr 1-2 przedstawiono porównanie średnich stężeń pyłu zawieszonego (PM-10) oraz dwutlenku siarki (SO2) w wybranych miastach aglomeracji śląskiej (również w Sosnowcu) w sezonach zimowych 2000/1995 i 2001/1996
oraz w sezonach letnich 1995 i 2001.

Pomiary zanieczyszczeń pyłowych i gazowych prowadzonych systematycznie
w 2002 r. przez Miejską Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Sosnowcu wykazały poprawę stanu powietrza w przypadku amoniaku, gdzie nie wystąpiły przekroczenia dopuszczalnej wartości w ciągu roku.

Podobnie w przypadku dwutlenku siarki - spadek wartości stężeń dobowych w ciągu roku, dwutlenek azotu poprawa w stosunku do roku 2001. Poprawa dotyczy także fenolu. Wprawdzie zdarzały się przekroczenia, ale o zdecydowanie niższych wartościach w stosunku
do roku 2001. Podobnie jak w latach ubiegłych zdarzały się przekroczenia pyłu
zawieszonego, substancji smołowych i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych,
z zauważonym nasileniem w okresie sezonu grzewczego, co wskazuje na ogromny udział emisji tych zanieczyszczeń z sektora ciepłowniczego, przede wszystkim z indywidualnych palenisk.

W związku z powyższym konieczne jest podejmowanie działań ograniczających niską emisję. Niewątpliwie jedną z najbardziej skutecznych metod ograniczania emisji jest zastępowanie węglowego ogrzewania piecowego i centralnego - ogrzewaniem elektrycznym, gazowym, olejowym lub podłączeniem do sieci cieplnej.



W Sosnowcu od 09.10.1996 r. do chwili obecnej funkcjonuje system dofinansowań
z GFOŚiGW dla najemców i właścicieli mieszkań
w budownictwie wielorodzinnym
i jednorodzinnym zmieniających system ogrzewania
z węglowego na elektryczny, gazowy
lub olejowy. Dotacja wynosi maksymalnie,
jednorazowo 1000 zł. W 2002 r. z tej formy dotacji skorzystało 119 najemców i właścicieli mieszkań.

Z Gminnego i Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dofinansowano również następujące przedsięwzięcia mające wpływ na ograniczenie niskiej emisji:

Duży wpływ na zanieczyszczenie powietrza ma emisja z pojazdów samochodowych. Ocenia się, że ruch samochodowy w naszym kraju emituje ok. 50 % zanieczyszczeń gazowych do atmosfery.

W spalinach samochodowych występuje wiele groźnych dla zdrowia substancji np.: benzen, dioksyny, furany, węglowodory aromatyczne, ołów i jego związki i wiele innych.

Duży udział w emisji komunikacyjnej mają silniki autobusów transportu publicznego.
W związku z ciągle rosnącą liczbą samochodów, należałoby egzekwować wymogi norm poprzez przeprowadzanie systematycznych kontroli i nakładanie kar na właścicieli pojazdów
nie spełniających wymagań-kompetencje policji oraz rozważać zmiany organizacji ruchu
w centrach miast i miejscach o dużej gęstości zaludnienia.

W 2002 r. z GFOŚiGW dofinansowano montaż silników, spełniających warunki normy EURO l, w remontowanych 12 autobusach, przez Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej.

Podmioty gospodarcze prowadzące instalację, która powoduje emisję do powietrza,
zobowiązane uzyskać pozwolenie na emisję pyłów i gazów do powietrza (art. 220 ustawy prawo ochrony środowiska).

Pozwolenie nie jest wymagane tylko w przypadku emisji niezorganizowanej
i niewielkich
instalacji wymienionych w art.220 ust. 2 ustawy prawo ochrony środowiska.

Prowadzący instalację, z której emisja nie wymaga pozwolenia, ale mogącej stanowić uciążliwość dla środowiska powinien zgłosić ją organowi ochrony środowiska.

Zgłoszeniu podlegają również informacje o rezygnacji z rozpoczęcia
albo zakończenia
eksploatacji instalacji.

Zakłady są zobowiązane do przestrzegania warunków określonych w pozwoleniu,
na emisję
pyłów i gazów do powietrza wydawanych przez starostę lub wojewodę
w przypadku
zakładów mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Kontrole w tym zakresie przeprowadza Inspekcja Ochrony Środowiska.

Wszystkie podmioty wprowadzające zanieczyszczenia do powietrza są zobowiązane
do wnoszenia opłat tytułem korzystania ze środowiska, na konto urzędu marszałkowskiego.
Opłaty te zasilają częściowo GFOŚiGW i PFOŚiGW. W przypadku braku wymaganego pozwolenia opłaty są podwyższone o 100 %.

Ochrona wód

18 lipca 2001 r. Sejm RP Uchwalił nową ustawę Prawo wodne, której przepisy weszły
w życie z dniem l stycznia 2002 r. Ustawa ta reguluje całokształt zagadnień związanych
z gospodarowaniem wodami, które ma być realizowane zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Jednym z elementów gospodarowania wodami jest zarządzanie zasobami wodnymi, któremu ta ustawa poświęca zdecydowanie więcej miejsca niż poprzednia z 1974 r., określając m.in. szczegółowe zadania organów administracji publicznej i administracji rządowej niezespolonej.

Na mocy przepisów art. 45 ust. l pkt l i 3 ustawy j.w. Minister Środowiska wydał rozporządzenie z dnia 29 listopada 2002r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić
przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego ( Dz.U. nr 212 z 2002 r., poz. 1799 ). Rozporządzenie
to od dnia l stycznia 2003 r. zastąpiło przepisy rozporządzenia z dnia 5 listopada 1991 r.

Nowością w/w rozporządzenia jest określenie szczegółowych zasad jakie należy zachować przy pomiarach jakości ścieków, przez określenie miejsc poboru, ilości
pobieranych próbek w zależności od obciążenia oczyszczalni jak też preferencyjnych metod analiz ścieków i sposobu kontroli spełniania warunków przez określony rodzaj oczyszczalni.

Dokumentem nadającym uprawnienia do określonego w nim korzystania z wód
jest w dalszym ciągu pozwolenie wodno-prawne. Jest ono decyzją administracyjną wydawaną zarówno na podstawie Prawa wodnego jak i kodeksu postępowania administracyjnego, i musi spełniać wymogi przepisów zawartych w obu tych ustawach. Jest one wydawane w dalszym ciągu tylko na wniosek podmiotu zainteresowanego korzystaniem
z wód lub urządzeń wodnych. Integralną częścią pozwolenia jest dokumentacja - operat wodnoprawny, który musi spełniać wymogi i zawierać dokumenty określone w ustawie.

Organem właściwym do wydawania pozwoleń wodno-prawnych, poza nielicznymi
wyjątkami, jest starosta wykonujący to zadanie jako zadanie z zakresu administracji rządowej. Zgodnie z nowym Prawem wodnym do starosty należy wydawanie pozwoleń
wodno-prawnych na:

Brak pozwolenia wodno-prawnego na pobór wód lub wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi skutkuje koniecznością wnoszenia podwyższone opłaty za korzystanie
ze środowiska w tym zakresie. (od dnia 12 stycznia 2003 r. opłata podwyższona jest o 100%). Wprowadzony został obowiązek uiszczania opłat za ścieki opadowe. Narzuca to działania
w celu uporządkowania systemu odprowadzania wód opadowych z terenu miasta oraz zakładów.

Wraz z wejściem w życie nowego Prawa wodnego przestają obowiązywać dotychczasowe przepisy w zakresie ochrony przed powodzią, a w szczególności przestająfunkcjonować komitety przeciwpowodziowe. Zadania organów administracji rządowej
i samorządowej w zakresie bezpośredniej ochrony przed powodzią określa Ustawa o stanie klęski żywiołowej z dnia 18 kwietnia 2002 r. Wprowadza ona gminne zespoły reagowania, powiatowe zespoły reagowania kryzysowego, wojewódzkie zespoły reagowania kryzysowego oraz Rządowy Zespół Koordynacji Kryzysowej.

Zarządzeniem Prezydenta Miasta Sosnowca z dnia 18 marca 2003 r. powołany został Powiatowy Zespół Reagowania Kryzysowego, w skład którego wchodzą: szef zespołu Zastępca Prezydenta Miasta mgr inż. Ryszard Łukawski /odpowiedzialny za sprawy bezpieczeństwa/ oraz zastępca - Komendant Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej
- st. bryg. inż. Władysław Wyrzykowski oraz grupy robocze o charakterze stałym
i czasowym. Grupami roboczymi powiatowego zespołu o charakterze stałym są: grupa planowania cywilnego oraz grupa monitorowania, prognoz i analiz. Obie z w/w grup roboczych będą stanowić Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego, którego siedziba znajduje się w oddanym do użytku w roku ubiegłym budynku nowo utworzonej jednostki ratowniczo-gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej w Sosnowcu przy ul. Wiejskiej nr 160, gdzie pełniony jest stały dyżur. Grupami roboczymi powiatowego zespołu o charakterze czasowym są: grupa operacji i organizacji działań, grupa zabezpieczenia logistycznego, grupa opieki zdrowotnej i pomocy socjalno-bytowej. Do zadań powiatowego zespołu należy
w szczególności: monitorowanie występujących klęsk żywiołowych i prognozowanie rozwoju sytuacji, realizowanie procedur i programów reagowania w czasie stanu klęski żywiołowej, opracowywanie i aktualizowanie planu reagowania kryzysowego, realizowanie polityki informacyjnej związanej ze stanem klęski żywiołowej, przygotowanie warunków umożliwiających koordynację pomocy humanitarnej.

Na terenie województwa śląskiego prowadzone są badania stanu czystości powierzchniowych wód płynących w ramach podsystemu monitoringu wód powierzchniowych. Monitoring powierzchniowych wód płynących jest systemem mającym
na celu pozyskiwanie, gromadzenie i przetwarzanie danych o jakości zasobów wód powierzchniowych oraz o przyczynach zanieczyszczenia tych wód. Struktura monitoringu
wód powierzchniowych obejmuje sieć krajową, sieci regionalne, sieci lokalne i osłonowe stacje ujęć wody. Badania prowadzone były przez Ośrodek Badań i Kontroli Środowiska
w Katowicach zgodnie z Polskimi Normami, lub według metodyk zalecanych przez Inspekcję Ochrony Środowiska. Na terenie Sosnowca badania monitoringu wód powierzchniowych płynących prowadzone są w 8 przekrojach kontrolno-pomiarowych.

W Sosnowcu jednym z głównych czynników powodujących zanieczyszczenie wód powierzchniowych, szczególnie rzeki Bobrek, są ścieki komunalne Powodują one deficyt tlenowy oraz wysokie stężenie substancji organicznych i zawiesiny. Są również odpowiedzialne za zanieczyszczenia bakteryjne rzek. Powodem tego jest brak systemu kanalizacji na terenie całego miasta, a także niewystarczające efekty pracy istniejących oczyszczalni komunalnych, aby sprostać aktualnym wymaganiom w zakresie oczyszczania ścieków, szczególnie w zakresie usuwania związków biogennych. Nie bez wpływu na jakość wód powierzchniowych są odprowadzane przez górnictwo zasolone wody dołowe. Prowadzone w ostatnim okresie badania wód w rzekach płynących przez Sosnowiec wykazały spadek zanieczyszczeń w zakresie związków mineralnych tj. chlorków
i siarczanów, co związane jest z restrukturyzacją górnictwa.

Problem na terenie miasta stanowi niesprawny system odprowadzania i oczyszczania ścieków z zasobów mieszkaniowych po byłej kopalni Niwka - Modrzejów. Administrowaniem tych zasobów od 1998 r zajmuje się Spółka Mieszkaniowa Niwka-Modrzejów. Ścieki odprowadzane są do rzeki Bobrek za pośrednictwem nieefektywnych urządzeń oczyszczających tj. 2-ch przepompowni wraz z osadnikami Imhoffa na osiedlu Parkowa (zostały wybudowane w roku 1974, jako prowizoryczny system oczyszczania ścieków z osiedla do czasu wybudowania kolektora Bobrek) oraz oczyszczalni Tuwima. Jakość ścieków znacznie odbiega od obowiązującym norm, w/w Spółka nie posiada pozwolenia wodnoprawnego na ich odprowadzanie do rzeki Bobrek.

W roku 2002 przeprowadzono 12 postępowań wodnoprawnych zakończonych wydaniem decyzji pozytywnych ( m.in. dla Spółdzielni Mieszkaniowej Lokum na odprowadzanie oczyszczonych ścieków do rzeki Białej Przemszy za pośrednictwem zmodernizowanej oczyszczalni, w związku z art. 129 Prawa wodnego - łączne (jedno) pozwolenie wodnoprawne dla zakładu tj. dla GPW - Zakładu Produkcji Wody Maczki na pobór wód powierzchniowych
z Kanału Centralnego w Jaworznie i rzeki Sztoły w miejscowości Ryszka
oraz na odprowadzanie ścieków do rzeki Białej Przemszy, na odwodnienie zrobów kopalni Niwka-Modrzejów oraz inne dotyczące regulacji cieków oraz przekroczeń nad i pod rzekami).

Ponadto, prowadzone są uzgodnienia w sprawach dotyczących gospodarki wodno-ściekowej, proponowanych w tym zakresie rozwiązań projektowych oraz we współpracy
z Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej w Gliwicach - sprawy związane
z utrzymaniem cieków na terenie miasta. Problem stwarzają wrzucane do rzek wielkogabarytowe odpady, które mogą ograniczać przepływ wód lub powodować zatory
oraz uszkodzenia wałów przeciwpowodziowych. W br. rozkopane zostały wały rzeki Białej Przemszy w związku z kradzieżą kabla biegnącego w tym rejonie. Ubytki w wale przeciwpowodziowym zostały już uzupełnione. Obecnie trwałą prace porządkowe w tym rejonie rzeki.

Prowadzone w ostatnich latach działania zmierzające w kierunku poprawy jakości wód, mają swoje odzwierciedlenie w zrealizowanych i kontynuowanych inwestycjach związanych z porządkowaniem gospodarki ściekowej na terenie Sosnowca. Wymagają one ogromnych nakładów finansowych co związane jest z koniecznością pozyskania
odpowiednich funduszy.

Sukcesem w tej dziedzinie, pomimo wielu trudności, było zakończenie i oddanie
w roku 2000 do eksploatacji ponadlokalnej oczyszczalni Radocha II, spełniającej aktualne wymagania w zakresie usuwania zanieczyszczeń ze ścieków, w tym również związków biogennych. Posiada dwa ciągi technologiczne o łącznej przepustowości 164 000 m3/dobę. Obecnie pracuje jeden ciąg technologiczny oczyszczając w okresie bezdeszczowym
50 000 m3/dobę ścieków, a w okresie deszczowym 80 000 m /dobę. Oczyszczalnia Radocha II już w początkowym okresie eksploatacji pozwoliła na przejęcie ścieków z terenu miasta
za pośrednictwem kolektora „Prawobrzeżnego” oraz uruchomionego kolektora Lewobrzeżnego (ścieki z dzielnicy Zagórze Południe, ścieki z terenu Środuli Dolnej)
oraz ścieków odprowadzanych kolektorem Brynickim. Gwarantuje to pełne, zgodne
z wymogami obowiązującego prawa, oczyszczanie tych ścieków.

Przygotowano do realizacji inwestycję pn. Uporządkowanie gospodarki wodno ściekowej w zlewni rzek Bobrek i Przemsza dla Sosnowca, Mysłowic i Katowic - Kolektor Bobrek. Inwestycja międzygminna, umożliwiająca porządkowanie gospodarki ściekowej
w Sosnowcu, Mysłowicach i Katowicach oraz pozwalająca na dociążenie ściekami, posiadającej duże rezerwy, oczyszczalni ścieków Radocha II. Swym zakresem obejmuje ona wykonanie 15.400 mb kolektora i obiektów towarzyszących oraz modernizację oczyszczalni Radocha II - zakres działań obejmuje szereg prac mających na celu uruchomienie ciągów technologicznych, które zostały wybudowane ale nie są wykorzystywane, bądź też podniesienie sprawności istniejących urządzeń. Z uwagi na bardzo
wysoki koszt przedsięwzięcia (123 487 tyś. zł.) czynione starania w celu pozyskania środków finansowych z funduszy pozabudżetowych, w tym z Unii Europejskiej.

Kolektor Bobrek pozwoli na odbiór ścieków z południowych dzielnic Sosnowca oraz umożliwi likwidację małoefektywnych oczyszczalni Kazimierz i Porąbka. Oczyszczalnia Porąbka jest oczyszczalną mechaniczną, parametry oczyszczania znacznieodbiegają od wymogów jakie stawiają aktualne przepisy w tym zakresie. W celu rozwiązania problemu do czasu wykonania kolektora Bobrek, Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów
i Kanalizacji zamierza uruchomić dwie oczyszczalnie kontenerowe dla obsługi powyżej 10000 RLM w rejonie ul. Upadowej oraz w rejonie ul. Minerów (przy istniejącej oczyszczalni Porąbka). Realizacja zadania planowana jest w przyszłym roku. Do chwili obecnej zostały zlikwidowane oczyszczalnie Radocha I (ścieki skierowano do oczyszczalni Radocha II) i oczyszczalnia Kozibąk. Prowadzone są prace w celu usunięcia zagrożeń
i uporządkowania terenu byłej oczyszczalni Kozibąk (zakończenie w br.)

W bieżącym roku RPWiK rozpoczyna modernizację oczyszczalni Zagórze
polegającą na dostosowaniu pracy oczyszczalni do usuwania związków biogennych. Zadanie realizowane będzie ze środków własnych, zakończenie planowane jest w czerwcu 2004 r.

Na poprawę jakości wód rzeki Białej Przemszy duży wpływ ma zmodernizowana przez Spółdzielnię Mieszkaniową Lokum oczyszczalnia ścieków dla osiedla Bór-Południe.
W efekcie przeprowadzonych działań uzyskano poprawę funkcjonowania oczyszczalni pod względem technicznym i technologicznym - uzyskano właściwe efekty oczyszczania ścieków.

Podjęto szereg działań mających na celu poprawę zabezpieczenia przeciwpowodziowego na terenie miasta. Odbudowany został Potok Jamki i rowy
melioracyjne B, C, K wraz z przepustami (środki WFOSiGW oraz Banku Światowego).

Obecnie głównym zadaniem w tej dziedzinie jest regulacja rzeki Bobrek, prowadzona przez KWK Kazimierz-Juliusz. W ostatnich latach uregulowano rzekę na odcinku
od km 3 + 856 do km 7 + 225 tj. do mostu w ul. Łukasiewicza. Z regulacją rzeki związane są inwestycje towarzyszące - wybudowano nowy most w ul. Łukasiewicza. Zadanie realizowane było przez Urząd Miejski ze środków finansowych Banku Światowego, środków własnych, budżetu państwa oraz KWK Kazimierz-Juliusz. KWK Kazimierz - Juliusz wykonała przebudowę mostu w ul. Wileńskiej i zlikwidowała przepust tymczasowy. Ze względu na duży koszt i zakres zadania (przebudowa mostu, regulacja rzeki pod mostem, likwidacja przepustu tymczasowego) oraz konieczność likwidacji zagrożenia powodziowego Kopalnia wystąpiła w roku ubiegłym do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o przyznanie dotacji na realizację w/w prac. Otrzymała dotację w kwocie 596.813,5 zł. z WFOSiGW
oraz w kwocie 145 000 zł z GFOŚiGW. Zakończenie w/w prac pozwala na przystąpienie jeszcze w br. do regulacji dalszego odcinka rzeki tj. od mostu w ul Łukasiewicza do mostu
w ul. Boya-Żeleńskiego ( km 7 + 225 - 7 + 648 ).Kopalnia przewiduje regulację połowy tego odcinka rzeki w roku bieżącym, a zakończenie całości prac na tym odcinku w roku 2004.

W br. planowane jest rozpoczęcie prac związanych z regulacją Potoku Dańdówka. Obejmuje ona wykonanie wylotu potoku do rzeki Bobrek wraz z przepustem pod wałem przeciwpowodziowym oraz wykonanie pogłębionego koryta otwartego z umocnieniem
na odcinku od wylotu do rzeki Bobrek do ul. Traugutta. Odcinek od ul. Traugutta do mostu kolejowego PKP zostanie zarurowany. Jest to bardzo ważne zadanie, którego realizacja przyczyni się przede wszystkim do zabezpieczenia przed zalewaniem terenów sąsiadujących
z trasą potoku. Ponadto, w wyniku znacznego pogłębienia dna potoku umożliwione będzie odwodnienie i zdrenowanie przyległych terenów osiedla przy ul. Traugutta, a przez to zabezpieczenie piwnic budynków przed zalewaniem, umożliwi również odprowadzanie wód opadowych z rejonu Strefy Ekonomicznej w Sosnowcu-Dańdówce przy ul. Jedności.

Regulacji wymaga również Rów Mortimerowski. Do realizacji tego zadania zobowiązana jest Spółka Restrukturyzacji Kopalń w Katowicach - Zakład Centralny Zakład Odwadniania Kopalń w Czeladzi. W roku 2001 wykonany został projekt techniczny
i budowlany przebudowy tego rowu, którym odprowadzane są wody dołowe z pompowni głębinowej Porąbka-Klimontów do rzeki Bobrek W ubiegłym roku wykonano I etap pracpolegający na usunięciu zatorów oraz odchwaszczeniu skarp na kolektorze otwartym. W 2004 roku planowany jest remont konstrukcji kanału w celu przyjęcia wód zrzutowych z szybu Ryszard - po zamontowaniu 2-go agregatu pompowego. Realizacja prac i wysokość nakładów uzależniona będzie od kwoty przyznanej dotacji budżetowej, z której w 100% pokrywane są koszty działalności zakładu.

Wykresy przedstawiają wyniki monitoringu wód powierzchniowych płynących rzek
na terenie Sosnowca.

OCENA JAKOŚCI WÓD ZLEWNI WISŁY I ODRY

WEDŁUG KLASYFIKACJI FIZYKO - CHEMICZNEJ W 2001 ROKU

Nazwa zlewni

Rok

Długość badanych rzek

I klasa

II klasa

III klasa

Non (nie odpowiadające normom)

ODRA

2001

-

257,8

205,1

625,5

WISŁA

2001

133,7

120,0

314,4

596,5



Gospodarka odpadami

Problematyka gospodarowania odpadami została uregulowana trzema podstawowymi
w tej dziedzinie aktami prawnymi, tj.:

W bieżącym roku ustawa z dnia 19 grudnia 2002 roku o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 7 poz.78) wprowadziła zmiany w ustawie
o odpadach. Nowelizacja polega między innymi na uproszczeniu postępowania administracyjnego przy wydawaniu decyzji w zakresie gospodarki odpadami. Skreślono powiatowego inspektora sanitarnego jako organ opiniujący wydawane decyzje (umożliwia
to posiadaczom odpadów uzyskanie stosownej decyzji w krótszym terminie).

Jedną z ważniejszych regulacji prawnych obowiązującej od 1.10.2001 r. ustawy
o ochronie środowiska i ustawy o odpadach jest wymóg opracowania na wszystkich szczeblach administracji państwowej programów ochrony środowiska i planów gospodarki odpadami.

Powiaty i gminy są obowiązane do sporządzenia programu ochrony środowiska jako podstawowego dokumentu realizacji polityki ekologicznej w powiecie i gminie,
a także powiatowego i gminnego planu gospodarki odpadami, który stanowi część programu ochrony środowiska.

Sosnowiec jest miastem na prawach powiatu, plan gospodarki odpadami winien więc obejmować działania powiatu i gminy.

Zgodnie z ustawą o odpadach, plan gospodarki odpadami winien obejmować wszystkie rodzaje odpadów powstające na terenie miasta oraz przywożonych na teren,
a w szczególności odpady komunalne z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie
i akumulatory.

Powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami powinien być opracowany zgodnie z planem wyższego szczebla tj. planem wojewódzkim w terminie do 31 grudnia 2003 roku.

W lutym 2002 roku został opracowany Kompleksowy program gospodarki odpadami niebezpiecznymi w rejonie Polski południowej.

Głównym realizatorem ze strony polskiej był Instytut Gospodarki Odpadami w Katowicach oraz Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych z Katowic. Podstawę do opracowania programu stanowiły wyniki przeprowadzonej inwentaryzacji ilości i rodzajów wytwarzanych odpadów niebezpiecznych. Inwentaryzacja została sporządzona na podstawie wydanych decyzji dot. gospodarki odpadami, tut. Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa udostępniał wydane decyzje dotyczące odpadów niebezpiecznych, pochodzących z terenu miasta Sosnowca. Opracowywany program będzie częścią składową wojewódzkiego planu
gospodarki odpadami.

Program zakłada m.in. tworzenie gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych. Zadaniem gminnego punktu zbiórki odpadów niebezpiecznych będzie odzyskać odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych wytwarzanych przez mieszkańców Sosnowca oraz od drobnych wytwórców z terenu miasta.

Proponuje się zorganizowanie takiego punktu na terenie Miejskiego Zakładu Składowania Odpadów w Sosnowcu, przy ul. Grenadierów.

W maju 2002 roku został przyjęty przez Radę Ministrów Program Usuwania Azbestu
i Wyrobów Zawierających Azbest Stosowanych na Terytorium Polski.

Celem programu jest:

W dniu 14 sierpnia 1998 roku Minister Gospodarki wydał rozporządzenie w sprawie sposobów bezpiecznego użytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawierających azbest, zgodnie z którym :

Usuwanie i wymiana wyrobów zawierających azbest jest zadaniem długotrwałym ze względu
na ich dużą ilość, a także wysokość potrzebnych środków finansowych. Szacuje się,
że do przeprowadzenia tego procesu niezbędny będzie okres ok. 30-tu lat.

Program zakłada usunięcie z terenu województwa śląskiego w latach 2003 - 2032 682004 m3 odpadów zawierających azbest oraz budowę na terenie naszego województwa
5 specjalistycznych składowisk (jedno o pow. l ha, 4 o pow. 2 ha) do lokowania tych odpadów.

Na zlecenie tut. Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa w okresie od 23. 10. 2002 r. do 07.11.2002 r. zostało zlikwidowane dzikie składowisko odpadów azbestowych, zlokalizowane na terenie będącym własnością gminy Sosnowiec, (działka nr 1/8 w rejonie POD Śrdodula). Zadanie zostało zrealizowane przez firmę Remontowo-Budowlaną UTIL Stanisław Zacłona Ryczówek ul. Dolna 8, wybraną w drodze przetargu przeprowadzonego
w trybie Zapytania o cenę. W ramach zadania z wyżej wymienionego terenu zostały zebrane
i spakowane odpady materiałów budowlanych zawierające azbest, następnie przetransportowane i złożone na specjalistycznym składowisku w Jednostce Ratownictwa Chemicznego w Tarnowie z Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

W październiku 2002 roku został przyjęty przez Radę Ministrów Krajowy Plan Gospodarki Odpadami. Plan ten określa aktualny stan gospodarki odpadami w Polsce
z podziałem na sektor komunalny i sektor gospodarczy wraz z wydzieleniem odpadów niebezpiecznych.

W programie zawarta jest prognoza ilości wytwarzanych odpadów w Polsce do 2014 roku, zarówno w sektorze komunalnym jak i sektorze gospodarczym. Przy opracowywaniu planugłówny nacisk położony został na okres krótkoterminowy 2003-2006, czyli pierwszą czterolatkę realizacji planu. Zgodnie z ustawą o odpadach, co cztery lata program powinien
być weryfikowany i aktualizowany. Przedstawione są cele i zadania w gospodarowaniu odpadami oraz planowane nakłady na przedsięwzięcia inwestycyjne i pozainwestycyjne
w latach 2003 do 2014.

Obecnie w tut. Wydziale Ochrony Środowiska i Rolnictwa trwają prace przetargowe
na opracowanie planu gospodarki odpadami dla Sosnowca. Plan określi optymalny system gospodarki odpadami na terenie naszego miasta.

Według aktualnego rozeznania konieczne będą do podjęcia w najbliższych latach następujące działania:

Odpady przemysłowe

W dniu 27 kwietnia 2001 r. Sejm RP uchwalił ustawę o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628). Nowa ustawa o odpadach obowiązuje od 1.10.2002 r. i wprowadza do prawodawstwa polskiego około 30 dyrektyw Unii Europejskiej dotyczących postępowania z odpadami. Ustawa ta została znowelizowana w styczniu bieżącego roku.

Ustawa określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia
i zdrowia oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,
a w szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczenia ilości odpadów i ich uciążliwości, a także odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.

Ustawa wprowadza nowe pojęcie - posiadacza odpadów - należy tu rozumieć każdego,
kto faktycznie włada odpadami.

Zasady gospodarki odpadami adresowane są do wszystkich posiadaczy odpadów. W rozdziale trzecim w/w ustawy określone zostały obowiązki organów w zakresie sporządzania planów gospodarki odpadami. Rozdział czwarty został poświęcony obowiązkom posiadaczy
odpadów.

Obowiązki wytwórcy odpadów określa art.17, który po nowelizacji określa obowiązki wytwórcy odpadów w następujący sposób: