Hodowla muszki owocowej
(Drosophila melanogaster)
Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy
Wydział: Rolnictwa i Biotechnologii
Kierunek: Rolnictwo
Grupa: II
Zespół: V
Patryk Kuźnik
Paweł Mietła
Michał Murawski
Karolina Ochocka
1.Wstęp
Rząd: Diptera (muchówki, dwuskrzydłe)
Rodzina: Drosophiliadae (wywilżanki)
Rodzaj: Drosophila
Gatunek: Drosophila melanogaster (muszka owocowa)
Drosophila melanogaster
Muszka owocowa (Drosophila melanogaster) była i nadal jest idealnym materiałem do badań genetycznych. Jest to spowodowane: niewielkimi rozmiarami ciała muszki owocowej, małą liczbą chromosomów, łatwością utrzymywania i hodowania w warunkach laboratoryjnych, dużą płodnością, krótkim okresem rozwoju jaja do dorosłego owada, możliwością uzyskiwania dużych populacji oraz licznych pokoleń w krótkim czasie (50 pokoleń w ciągu roku), różnorodnością mutacji występujących u tego gatunku. Jest ona najlepiej zbadanym organizmem pod względem genetycznym. Dorosłe osobniki wielkości ok. 3mm posiadają widoczne, łatwe do obserwacji cechy fenotypowe, takie jak barwa i kształt oczu, kształt i długość skrzydeł, barwa ciała (tułowia i odwłoka), liczba włosków na powierzchni ciała. Drosophila melanogaster jest rozdzielnopłciowa o wyraźnie zaznaczonym dymorfizmie płciowym. Garnitur chromosomów (2n=8) składa się z 8 chromosomów, tj. 6 autosomów i 2 heterochromosomów. Samica posiada dwa chromosomy X, samiec chromosomy XY.
samica ♀ |
samiec ♂ |
większa od samca, mniej ruchliwa |
mniejszy od samicy, aktywniejszy |
odwłok duży, pękaty, jasny (zwłaszcza część brzuszna) |
odwłok mały, skrócony, zaokrąglony |
ciemne paski na odwłoku od strony grzbietowej są dobrze widoczne |
ciemne paski zlewając się ze sobą przy końcu odwłoka tworzą ciemną plamę |
brak grzebyka płciowego |
obecność grzebyka płciowego |
2. Materiał i metoda
Hodowla I:
Normal (N)- szare ciało, czerwone oczy, długie skrzydła
sepia (se)- szare ciało, granatowe oczy, długie skrzydła
Normal sepia
Hodowla II:
Normal (N)- szare ciało, czerwone oczy, długie skrzydła
yellow (y)- żółte ciało, czerwone oczy, długie skrzydła
Normal yellow
17.10.2011r. - izolowanie poczwarek do I hodowli
Wyizolowaliśmy po 10 poczwarek szczepu Normal i sepia. Pojedyncze poczwarki z określonych linii przenieśliśmy do malutkich buteleczek z pożywką. Poczwarki umieściliśmy delikatnie na ściankach buteleczek tuż nad pożywką. Buteleczki opisaliśmy podając nazwy szczepów.
24.10.2011r. -założenie I hodowli
Do pierwszej butelki hodowlanej wpuściliśmy dwie samice szczepu Normal i dwa samce szczepu sepia (N x se). Do drugiej butelki hodowlanej wpuściliśmy dwie samice szczepu sepia i dwa samce szczepu Normal (se x N). Założone hodowle dokładnie opisaliśmy na kolbie, podając nazwy kojarzonych szczepów i datę założenia hodowli.
7.11.2011r. -izolowanie poczwarek do II hodowli
Wyizolowaliśmy po 8 poczwarek szczepu Normal i yellow. Pojedyncze poczwarki z określonych linii przenieśliśmy do malutkich buteleczek z pożywką. Poczwarki umieściliśmy delikatnie na ściankach buteleczek tuż nad pożywką. Buteleczki opisaliśmy podając nazwy szczepów.
14.11.2011r.
a) założenie II hodowli
Do pierwszej butelki hodowlanej wpuściliśmy dwie samice szczepu Normal i dwa samce szczepu yellow (N x y). Do drugiej butelki hodowlanej wpuściliśmy dwie samice szczepu yellow i dwa samce szczepu Normal (y x N). Założone hodowle dokładnie opisaliśmy na kolbie, podając nazwy kojarzonych szczepów i datę założenia hodowli.
b) założenie na F2
Muszki z butelek hodowlanych z I hodowli przesypaliśmy do butelek hodowlanych ze świeżą pożywką. Butelki dokładnie opisaliśmy.
21.11.2011r.
a)analiza pokolenia F1
Muszki z butelek hodowlanych z I hodowli przesypaliśmy do czystych butelek- bez pożywki i zamknęliśmy korkami z waty zwilżonymi eterem. Śpiące muszki wysypaliśmy na białą kartkę papieru. Dokonaliśmy podziału pod względem barwy oczu i płci.
b)wypuszczenie rodziców z II hodowli
Z butelek hodowlanych do II hodowli wypuściliśmy rodziców, aby nie doszło do wstecznego kojarzenia z potomstwem.
5.12.2011r.
a)analiza I hodowli
Muszki z butelek hodowlanych z I hodowli przesypaliśmy do czystych butelek- bez pożywki i zamknęliśmy korkami z waty zwilżonymi eterem. Śpiące muszki wysypaliśmy na białą kartkę papieru. Dokonaliśmy podziału pod względem barwy oczu i płci.
b)analiza II hodowli
Muszki z butelek hodowlanych z II hodowli przesypaliśmy do czystych butelek- bez pożywki i zamknęliśmy korkami z waty zwilżonymi eterem. Śpiące muszki wysypaliśmy na białą kartkę papieru. Dokonaliśmy podziału pod względem barwy ciała i płci.
3.Wyniki
Hodowla I - -dziedziczenie jednej pary cech autosomalnych
Uzyskane osobniki z wyizolowanych poczwarek
|
N |
se |
imago |
3 |
1 |
zagrzybione |
1 |
6 |
martwe |
0 |
0 |
niewyklute |
6 |
3 |
Liczba osobników (podział na płci) użytych do krzyżowania
rodzaj krzyżowania |
jedna para cech autosomalnych |
||||
zapis krzyżowania |
♀ |
♂ |
♀ |
♂ |
|
|
(se x N) F1 |
(N x se) F1 |
|||
płeć |
♀ |
2 |
2 |
||
|
♂ |
2 |
2 |
Analiza fenotypowa pokolenia F1 (podział na płci)
płeć |
♀ |
♂ |
♀ |
♂ |
||||
zapis krzyżowania |
(N x se) F1 |
(se x N) F1 |
||||||
fenotyp pokolenia F1 |
czerwone oczy |
|
czerwone oczy |
|
||||
płeć |
♀ |
♂ |
|
|
♀ |
♂ |
|
|
liczba osobników |
34 |
30 |
|
|
23 |
14 |
|
|
suma |
64 |
|
37 |
|
Analiza fenotypowa pokolenia F2 (podział na płci)
płeć |
♀ |
♂ |
♀ |
♂ |
||||
zapis krzyżowania |
(se x N) F2 |
(N x se) F2 |
||||||
fenotyp pokolenia F2 |
granatowe oczy |
czerwone oczy |
czerwone oczy |
granatowe oczy |
||||
płeć |
♀ |
♂ |
♀ |
♂ |
♀ |
♂ |
♀ |
♂ |
liczba osobników |
5 |
2 |
19 |
30 |
8 |
10 |
0 |
0 |
suma |
7 |
49 |
18 |
0 |
Założenia:
se+ - czerwone oczy
se - granatowe oczy
(N x se)F1
P1:
x
czerwone granatowe
oczy oczy
gamety:
;
F1:
czerwone
oczy
Hipoteza: Płeć w pokoleniu potomnym dziedziczy się w stosunku 1:1.
fo |
płeć |
frekwencja |
fe |
34 |
samice |
1 |
32 |
30 |
samce |
1 |
32 |
64/2=32 |
|
2 |
|
v= n-1
v=2-1=1
α=0,05
Założona hipoteza, że płeć w pokoleniu potomnym dziedziczy się w stosunku 1:1 jest słuszna.
(se x N)F1
P1:
x
granatowe czerwone
oczy oczy
gamety:
;
F1:
czerwone
oczy
Hipoteza: Płeć w pokoleniu potomnym dziedziczy się w stosunku 1:1.
fo |
płeć |
frekwencja |
fe |
23 |
samice |
1 |
18,5 |
14 |
samce |
1 |
18,5 |
37/2=18,5 |
|
2 |
|
v= n-1
v=2-1=1
α=0,05
Założona hipoteza, że płeć w pokoleniu potomnym dziedziczy się w stosunku 1:1 jest słuszna.
P2:
X
czerwone czerwone
oczy oczy
gamety:
,
;
,
F2:
czerwone czerwone czerwone granatowe
oczy oczy oczy oczy
(N x se) F2
Hipoteza: Badane cechy dziedziczą się wg Pisum.
fo |
fenotyp |
frekwencja |
fe |
49 |
czerwone oczy |
3 |
42 |
7 |
granatowe oczy |
1 |
14 |
56/4=14 |
|
4 |
|
v= n-1
v=2-1=1
α=0,05
Założona hipoteza, że badane cechy dziedziczą się wg Pisum nie została potwierdzona.
(se x N) F2
Hipoteza: Badane cechy dziedziczą się wg Pisum.
fo |
fenotyp |
frekwencja |
fe |
18 |
czerwone oczy |
3 |
13,5 |
0 |
granatowe oczy |
1 |
4,5 |
18/4=4,5 |
|
4 |
|
Liczebność jednej z hipotetycznych klas fenotypowych jest mniejsze niż 5, dlatego też dalszych obliczeń nie prowadzimy.
Hodowla II - dziedziczenie cechy sprzężonej z płcią- barwa ciała
Uzyskane osobniki z wyizolowanych poczwarek
|
N |
y |
imago |
1 |
1 |
zagrzybione |
7 |
7 |
martwe |
0 |
0 |
niewyklute |
1 |
1 |
Liczba osobników (podział na płci) użytych do krzyżowania
rodzaj krzyżowania |
cecha sprzężona z płcią |
||||
zapis krzyżowania |
♀ |
♂ |
♀ |
♂ |
|
|
(N x y) F1 |
(y x N) F1 |
|||
płeć |
♀ |
2 |
2 |
||
|
♂ |
2 |
2 |
Analiza fenotypowa pokolenia F1 (podział na płci)
płeć |
♀ |
♂ |
♀ |
♂ |
||||
zapis krzyżowania |
(N x y) F1 |
(y x N) F1 |
||||||
fenotyp pokolenia F2 |
szare ciało |
|
żółte ciało |
szare ciało |
||||
płeć |
♀ |
♂ |
|
|
♀ |
♂ |
♀ |
♂ |
liczba osobników |
20 |
14 |
|
|
0 |
22 |
24 |
0 |
suma |
34 |
|
22 |
24 |
Założenia:
y+ -szare ciało
y -żółte ciało
(N x y) F1
P: ♀
X ♂
szare ciało żółte ciało
gamety:
;
,
F1:
♀ szare ciało ♂ szare ciało
Hipoteza: Płeć w pokoleniu potomnym dziedziczy się w stosunku 1:1 (cecha sprzężona z płcią).
fo |
fenotyp |
frekwencja |
fe |
20 |
samice |
1 |
17 |
14 |
samce |
1 |
17 |
34/2=17 |
|
2 |
|
v= n-1
v=2-1=1
α=0,05
Założona hipoteza, że płeć w pokoleniu potomnym dziedziczy się w stosunku 1:1 jest słuszna.
(y x N)F1
P: ♀
X ♂
żółte ciało szare ciało
gamety:
;
,
F1:
♀ szare ciało ♂ żółte ciało
Hipoteza: Płeć w pokoleniu potomnym dziedziczy się w stosunku 1:1 (cecha sprzężona z płcią).
fo |
fenotyp |
frekwencja |
fe |
24 |
samice |
1 |
23 |
22 |
samce |
1 |
23 |
46/2=23 |
|
2 |
|
v= n-1
v=2-1=1
α=0,05
Założona hipoteza, że płeć w pokoleniu potomnym dziedziczy się w stosunku 1:1 jest słuszna.
4.Dyskusje i wnioski
Samce różnią się od samic składem heterochromosomów. Różnica polega na tym, że samice posiadają w każdej komórce dwa tak samo wyglądające chromosomy X, natomiast samce w swoich komórkach posiadają jeden chromosom X i jeden chromosom Y. W czasie gametogenezy do komórki rozrodczej dostaje się tylko jeden chromosom płciowy. W oogenezie jest to i tak chromosom X. U samców w spermatogenezie do plemnika wchodzi albo chromosom X albo chromosom Y. Samce więc chromosom X w pierwszym pokoleniu przekażą córkom, natomiast osobnikom męskim zostanie on przekazany dopiero w pokoleniu F2 (przez samicę z pokolenia F1).
Jako, że gen determinujący badane przez nas cechy znajduje się właśnie na chromosomach płci to cecha warunkowana przez taki gen dziedziczy się inaczej w zależności od tego czy została wprowadzona do krzyżowania przez samca, czy samicę, więc kierunek krzyżowania ma znaczenie dla efektów fenotypowych w pokoleniu potomnym.
Geny znajdujące się na autosomach dają taki sam wynik krzyżówek, bez względu na kierunek krzyżowania ponieważ chromosomy te są takie same u obu płci, więc dla cech autosomalnych kierunek krzyżowania nie ma wpływu na efekt fenotypowy.
Literatura:
1.Lubosława Nowaczyk, Elwira Śliwińska, Wybrane zagadnienia z genetyki, 2001, Wydawnictwa Uczelniane Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy.
2.Maria Bogdzińska, Araszkiewicz Jadwiga, Podstawy genetyki zwierząt, Wydawnictwa Uczelniane Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy.
3.Gerard Drewa, Tomasz Ferenc, Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy, 2003, Wydawnictwo Urban & Partner.