Pedagogika resocjalizacyjna
Podzial pedagogiki na spelizacje powstal po 1968r pedagogika resocjalizacyjna jest dzialem pedagogiki specjalnej, która zajmuje się wychowaniem i nauczaniem ludzi ( dzieci,mlodziezy, doroslych) z odchyleniami od normy. Najpierw pedagogika specjalna funkcjonowala jako pedagogika dla uposledzonych umyslowo (przedstawicielka była Maria Grzegorzewska). Grzegorzewska wprowadzila pojecie spolecznego niedostosowania, które pozniej było roznie definiowane. Niektory nazywaja to zaburzeniami spolecznymi. Pedagogika resocjalizacyjna zajmuje się wychowaniem dzieci i mlodziezy, które swoimi zachowaniami odbiegaja od norm prawnych, obyczajowych, moralnych. Pedagogika resocjalizacyjna jest dziedzina interdyscyplinarna, ma kontakt z innymi dyscyplinami nauki.
Historia instytucji i koncepcji resocjalizacyjnych w europie i usa:
Mysk resocjalizacyjna ma swój poczatek pod koniec XVIw. Od zalania dziejow była przestepczosc i zawsze narzekano na mlodziez. Mimo to nie traktowano zjawiska patologicznego jako zjawiska spolecznego. Nie było mysli i teori resocjalizacyjnych, ale była praktyka, która wynikala z intuicji i doswiadczenia.
Do XVIw nie istnialo pojecie kary, ale stosowano je. Najsurowsza i najbardziej powszechna była kara smierci. Z naszego punktu widzenia stosowano ja nawet za blache przewinienia, ale wtedy kara ta uwazana była nawet za zbyt slaba. Stosowano również ulaskawienia, ale zalezalo to od kary.
Zmiana rozumienia funkcji kary w XVIw spowodowala zmiane w dzialalnosci i funkcji wiezienia. Pierwsze reformy wieziennictwa mialy miejsce w Holandii i Anglii.
W XVIw kara traci funkcje brutalnego odwetu, a pelni funkcje odstraszajaca, „naprawcza” i resocjalizacyjna. Wiezienia staja się podstawowa kara i miejscem resocjalizacji. Pieerwsze wiezienia powstaja z domow poprawy w Holandii i Anglii. Były to miejsca przymusowej pracy. Domy poprawy były dla wluczegow, mlodocianych przestepcow, prostytutek.
W 1592r w Amsterdamie zostala napisana pierwsza teoretyczna praca resocjalizacyjna pt „Przyslowia Salomona i inne...”
W 1603r wybudowano oddzielny zaklad dla chlopcow. Była to pierwsza proba odseparowania mlodziezy od doroslych zbrodniarzy. Był to zaklad celkowy (amsterdam) który przeniosl się na grunt USA.
W 1612r pierwszy raz pojawil się problem wychowalnosci przestepcy. Uswiadomiono sobie, ze można wychowac przestepce.
W 1629r powstal pierwszy Polski zaklad poprawczy.
System wieziennictwa rozwijal się także we wloszech. Zwrucono tam uwage na funkcje samotnosci i umoralnienia. Na gruncie wloskim zaznaczyl się mnich(??) z florencji który stworzyl przytulek dla mlodocianych i stosowal tam zasade odosobnienia (zasada ta przyjela się we Francji)
Reformy we Wloszech dokonal papiez Klemens XI, na jego zyczenie zalozono w Rzymie w 1704r przytulek sw.Michala. Był to dom poprawczy dla mlodocianych i przytulek dla starych.
Nastepca Klemensa Xi, Klemens XII zalozyl w Rzymie wiezienie dla kobiet.
Powstajace instytucje były replikowane w innych miastach wloskich
W wyniku reform wieziennictwa powstal system celkowy.
Pedagogika resocjalizacyjna, SYSTEM CELKOWY:
W 1775r zalozono zaklad w Gandamie. Przeprowadzono tam reforme wieziennictwa i pierwsza resocjalizacje.Rozwinal się tam system celkowy. Zaklad ten zostal rozpropagowany przez johna Howarda. Zwiedzil on wszystkie wiezienia w Europie, a rezultatem tej podrozy było wydanie w 1777r ksiazki pt. „Stan wiezien”. Zwrocil on uwage na demoralizacje wiezien i zalecal stosowac zasady z Gandamy.
Zalecenia (syetem celkowy)
nie powinny być wykonywane kary, które odbieraja nadzieje na wolnosc.
Powinno być prowadzone ksztalcenie umyslowe i religijne
Powinno stosowac prace spoleczno
Należy stosowac odosobnienie
Pracowitych i poprawionych należy zwalniac przed terminem
Zalecenia zakladu w Gandamie realizowano w Anglii
Beucam zaproponowal wiezienie typu „okraglego”, gdzie straznicy mogli widziec wiezniow z kazdego miejsca, a wiezniowie o tym nie wiedzieli. Projekt ten zrealizowano w Pensylwani.
Mysl pedagogiki resocjalizacyjnej przeniosla się z Europy do Ameryki, gdy doszlo do reformy. Kare smierci stosowano w Ameryce dosc często, ale mniej niż w Anglii. Na pobyt w wiezieniu skazywano dluznikow, oraz za przestepstwa polityczne, religijne. Za drobne przestepstwa oraz odstepstwa od obuczajow stosowano kare chlosty, pregiez, pietnowanie.
W koloniach były wiezienia lokalne, ale nie były one poprawne.
Reforma rozpoczela się w Pensylwani a pierwszym resocjalizatorem był William Penn. W 1682r wydal on „Karte Penna” która była zbiorem przepisow. Na mocy tej karty utrzymywano kare smierci tylko za zabojstwo, kary cielesne i wiezienne można było zmienic na ciezkie roboty, wiezniowie mogli być wykupieni, bezprawnie wiezieni mogli domagac się odszkodowania, majatki wiezniow szly na odszkodowania. Po smierci Penna w 1718r wstrzymano reformem a zostala wznowiona po wojnie o niepodleglosc.
Innymi reformatorami byli Benjamin Franklin i Benjamin Rac, którzy propagowali prace zamiast odosobnienia. Wprowadzili oni wiele nowych zasad, które utrzymuja się do dzis. m.in. jednolity ubior.
W 1790r wprowadzono w Filadelfi segregacje wg rodzaju przestepstwa i odpowiednie odbywanie kary. Zwrocono uwage na praktyki religijne i prace.
W Ameryce rozwinelys ie duze odmiany systemu celkowego:
filadelfijski (pensylwanski)- ograniczono kare smierci, stosowano calkowite odosobnienie.
Angsburski - ograniczono kare smierci, poczatkowo stosowano odosobnienie, ale pozniej się z tego wycofano, w 1823r zrezygnowano z calkowitej izolacji (samotnosc w nocy, u dzieci wspolna praca)
Osiagniecia reformatorskie Ameryki.
idea nowoczesnego wiezienia jako zakladu karbego dla skazanych
ugruntowal się system celkowy
wychowawcze cele wiezienia
inicjatywy i zmiany reformatorskie
System celkowy z Ameryki stosowano w Europie, gdzie przetrwal do XXw. Zwolennikiem tego systemu był m.in. Julian Ursyn Niemczewicz. System celkowy nie był stosowany w Polsce, gdyz był zbyt drogi. Dzis stosowany jest jako kara dyscyplinarna, który dal poczatek systemowi dyscyplinarno-izolacyjnemu.
System progresywny:
W 1896r Lukasz sprzeciwil się systemowi celkowemu. Wg niego wiezienie ma uspoleczniac wiezniow, a nie stosowac odosobnienie, ponieważ nie daje to rezultatow.
Uwazal , ze w wiezieniu musi dojsc do segregacji wiezniow, należy stosowac zroznicowany rezim.
Kontynuatorem mysli Łukasza był Crofton, który wprowadzil trzy fazy resocjalizacji:
bardzo surowy rezim - dwa okresy ( 1)nudne i meczace prace w swoich celach 2)lagodniejsze warunki, lepsze jedzenie, ciekawsza praca, brak calkowitego odosobnienia
Faza glowna - wykonywano ciezkie prace na swiezym powietrzu, w nocy izolacja (faza ta trwala polowe wyroku)
Rozluzniony rezim - zaklad bez murow, straznicy nie sa uzbrojeni, faza ta konczy się warunkowym zwolnieniem.
Fazy te można skrocic lub cofnac do fazy poprzedniej. Dzis system ten jest szeroko stosowany zwlaszcza w zakladach mlodziezowych.
System ten rozwijal się w Anglii i Australii
Do Australii podrozowano statkiem. W podrozy wielu wiezniow uciekalo, a także często powstawaly bunty. Kapitan zeglugi morskiej Makonachi doszedl do wniosku ze stosowanie tradycyjnych kar do niczego nie prowadzi. Oddal wiezniom los w ich rece. Jeżeli będą stosowac się do pewnych zasad, będą mieć lepiej, a w koncu uzyskaja wolnosc (bez mozliwosci powrotu do Anglii). Pomysl ten sprawdzil się, ale nie pozwolono mu go stosowac po powrocie do Anglii.
Progresja przeszla wiele modyfikacji. Istota tego systemu była stopniowa poprawa sytuacji wiezienia, uzalezniona od dlugosci kary i zachowania wieznia.
System progresywny ma dwie odmiany:
klasyczny (III Fazy)
regresyjny - również jest to progresja, ale jest to odwrocona progresja, wiezniowie dostawali na poczatek najwyzszy stopien, a pozniej byli degradowani lub awansowani, w zaleznosci od zachowania.
W systemie tym wazne jest odwolywanie się do ambicji i honoru (nie czynnikow materialnych), zwlaszcza w odmianie regresyjnej. Regresja była lepsza wobec wiezniow mniej zdemoralizowanych.
System progresywny najlepiej się sprawdza w odniesieniu do mlodziezy. Dzis stosowany jest wobec nieletnich.
W 1826r zalozono reformatorium (wiezienie) w Bostonie, w którym stosowano system progresywny (regresyjny). Kierownik był zainteresowany chlopacmi ponizej 15 rz. Gdyz uwazal, ze takich można jeszcze wychowac. Wychowankowie traktowani byli jak czlonkowie wolnego spoleczenstwa. System regresyjny skladal się z szesciu stopni : trzech zlych (uciazliwych) i trzech dobrych. Awans z najnizszych stopni był latwy, a na wyzsze coraz trudniejszy. Awansu dokonywala sama mlodziez. Dobrowolne przyznanie się do winy umozliwialo unikniecie kary, tepiono donosicielstwo.
System Rodzinny:
W resocjalizacji wykorzystywano pewne idee zycia rodzinnego (np. organizacja), wykorzystywano idee Jana Jana Henryka Pestalozziego.
System ten najbardziej rozwinal się w szwajcarii. Pierwszy zaklad otworzono w Hoffnyl z fundacji Fellenberga. Fellenberg dazyl do likwidacji nedzy, w ktorej upatrywal przyczyne przestepstw. Był to zaklad samowystarczalny. W 1810r Fellenberg otworzyl w swoim majatku zaklad dla dzieci ze skrajnej nedzy. Wprowadzil system braci opiekunow (starsi opiekowali się mlodszymi, tak jak w rodzinie). Dazyl do uspolecznienia dzieci. W toku pracy mialo dojsc do nauki i umoralniania. Dazyl by nagradzanie przewazalo nad karaniem, a warunki były coraz lepsze.
Powstalo stowarzyszenie Ojcowskie - wychowankowie po opuszczeniu zakladu byli kontrolowani, odwiedzani przez wychowawcow.
System rodzinny przyjal się we francji.
W polsce przykladem systemu rodzinnego był zaklad w Słudzieńcu, który dzialal w latach miedzywojennych.
System republiki mlodziezowej i dziececej:
System ten rozwinal się w Ameryce. Eksponowana w num była praca jako metoda rozwojowa oraz samorzadnosc. (elementy te stosowano już wczesniej).
Wzorem był koedukacyjny zaklad dla mlodziezy wykolejonej w 1895r w Trwie w stanie Nowy Jork. Powstala również republika dla chlopcow w stanie Nebraska (zalozyciel george).
Zaklady te nazywano „republikami mlodziezowymi”. Opieraly się one na edukacji. Przyjmowano do nich chlopcow i dziewczeta skierowane przez sad w sieku 14-20 lat. Nie przyjmowano niepelnosprawnych i epileptykow oraz chorych psychicznie. Były to zaklady prywatne, finansowane przez zamoznych protektorow. Republika opierala się na dwoch zasadach: pracy i zupelnej wolnosci. Poczatkowo było wiele ucieczek, ale pozniej bardzo wazna stala się odpowiedzialnosc.
Mlodziez powolywala agendy samorzadowe:
leglistatywna - wladza ustawodawcza
egzemitywna -wladza wychowawcza
sadownictwo (calkowicie w rekach wychowankow)
W sadownictwie nauczyciele powolywani byli tylko jako rzeczoznawcy. Przewaznie wyznaczano kary pieniezne lub do trzech miesiecy pozbawienia wolnosci. W niektórych republikach stosowano kary cielesne.
Prawo do wydawania ustaw nalezalo do Zgromadzenia Gminne, które zbieralo się raz w miesiacu. Dyrektor miał prawo veta. Istnialy dwa prawa ustalone odgornie, które nie mogly być zmieniane przez wychowankow, był to zakaz palenia i przedluzenie obowiazku szkolnego do 21rz. (zwolnic z tego obowiazku mogl jedynie dyrektor). Samorzad siegal poza granice republiki.
Republika była samowystarczalna, uprawiano ziemie i budowano domy. Miala wlasny system monetarny. Wychowankowie traktowani byli jak dorosli, mieszkali w domach z matka domu. Niektorzy nie pracowali, prowadzili wloczengowski tryb zycia. Mogli tak zyc dopóki mieli pieniadze, pozniej byli skazywani na przymusowa prace (8-14dni)
Istnialy tzw. Miasta chlopcow, w których nie było podzialu na dobrych i zlych. Wina lezala po stronie rodziny. Znalazlo się tam ponad 1000 sierot wykolejonych, niektorzy z wyrokami sadowymi. Wprowadzono podzial na grupy, na których czele stali dziekani. Jednymi z takich miast było miasto Lallagana w Ameryce.
W 1834r republika dostala od wladzy prawa miasta. Przygotowywano tam do zycia publicznego.
Republiki powstaly również we Wloszech. W 1945r zostala zalozona przez don Rigolda republika „Dej Ragacci.” Poczatkowo przeznaczona była dla bezdomnych chlopcow, pozniej przyjmowano bezdomnych chlopcow którym grozilo wykolejenie moralne. (10-15lat) oraz dzieci pozbawione opieki.
Pepublika ta skladala się z trzech autonomicznych wiosek, oddzielonych od siebie droga, a polaczonych mostami:
1 wioska chlopcy 10-15lat, przygotowywani byli do pracy rybakow
2 wioska starsi chlopcy, przygotowywali się na rzemieslnikow
3 wioska chlopcy przygotowywali się na przyszlych rolnikow.
Najwysza wladza było Zgromadzenie Ludowe, które zbieralo się co miesiac. Podobnie jak w Ameryce panowalo :samowychowanie, samo utrzymanie, samorzadnosc, swoboda (wieksza niż w Ameryce). Wychowanek mogl opuscic republike w kazdej chwili, ale pociagany był za to do odpowiedzialnosci. (przez sady publiczne) Wychowankowie dostawali wynagrodzenia za prace, co nazywano zaslugami. Nie trzeba było pracowac, ale za jedzenie trzeba było placic. Dostawano nagrody, mlodsi za pilnosc, a starsi za nauke.
Rola nauczycieli ograniczyla się do nauczania i ewentualnej pomocy.
Republiki Wloskie odniosly duzy sukces.
Pierwsze koncepcje teoretyczne w resocjalizacji.
Pierwsza teoria resocjalizacji rozwinela się pod koniec XIXw i zwiazania była z dominujacym w psychologii kierunkiem, czyli teoria instynktu.(hornizmem)., ktorj tworca był McDougl. Teoria ta mowi, ze czlowiekiem kieruja instykty, które musza być zaspokajane, to dzieki temu czlowiek dostosowuje się do otoczenia.
Istnieje siedem zasadniczych instyktow, które warunkuja okreslone emocje:
instynkt ucieczki -emocja strach
i. Ciekawosci - e. Zdumienie
i. Wojowniczosci - e. Gniew
i. Pewnosci siebie - e.dominijaca
i. Samoponizania się - e. Uleglosci
i. Rodzicielski - e. tkliwość
Kolejni badacze dokladali „nowe” instykty. Z czasem instynkt zostal zastapiony przez pewne mozliwosci, właściwości.
W 1925r Bardt wymienia instykty, które decyduja, sa napedem zachowania mlodziezy, instykty które prowadza do zachowan przestepczych. Wymienia takie instynkty jak :glod (zarloctwo, lakomstwo), seks, zlosc, zachlannosc, polowanie, wloczegostwo, ciekawosc, instynkt stadny, samozadufanie, samoupokorzenie, zakochanie, smutek, zabawa, radosc. Zwiazki tych instynktow z przestepstwami sa zroznicowane (posrednie i bezposrednie). Przestepstwa sa przejawem prymitywnych zachowan, reakcjami posrednimi lub poprzedzajacymi. Wplyw instyktow na przestepce jest posredni.
Resocjalizacja w ujeciu Bardta (wzorowal sie na Beccanim teoria hotuistyczna):
Czlowiek ma wolna wole, wiec przestepstwo jest wyborem. Z natury czlowiek dazy do przyjemnosci i gromadzenia dobr. Jeżeli nie zachowa umiaru, to prowadzi to do przestepstwa.
Postulowal, aby pewne zachowania karac, a wtedy przestepstwa nie będą się oplacac.
W oswieceniu pojawila się koncepcja kary sprawiedliwej, czyli kary jako odplaty za naganny czyn, bez okolicznosci lagodzacych kara absolutna). Przestepca ma wolna wole, wiec powinien za swoje przewinienie odpokutowac. Najpowszechniejsza była kara pozbawienia wolnosci. Każdy jest rowny wobec prawa.
W rzeczywistosci pojawila się koncepcja ta nie sprawdzala się. Zmienila się w ciagu lat na egzekutowanie kary sprawiedliwej, zaleznej od czynu.
Pozytywizm dokonal rewizji pogladow oswiecenia. Poglady te, na podstawie badan zaczeto odrzucac, glownie w Ameryce. W Europie czesciowo zostaly na stale. W latach 60-tych XXw zaczeto wracac do pogladow oswiecenia.
Wg Oswiecenia czlowiek jest „zwierzeciem racjonalnym”, czyli zdolnym do wyborow, zdolnym do zestawienia przyjemnosci z rozumem, kalkulacji szczescia (dazenie do przyjemnosci, unikanie przykrosci)
Przestepstwo otoczone kara traci swoja atrakcyjnosc.
Wg. Bardt'a glownym motorem dzialania przestepczego jest instynkt „przyjemnosci”, która wynika z zaspokojenia (realizacji) instynktu. Nie pomaga otoczenie przestepstwa kara, gdyz wyladowanie instynktu jest potrzebne, ale nie zawsze musi być zrodlem przyjemnosci. Instynkt musi być realizowany ale nie musi prowadzic do przestepstwa. Może być tylko sila sprawcza (która jest emocjonalna, spontaniczna, niewrodzona, nie oparta na racjonalnym rozsumowaniu).
Sublimacja, czyli przekierowanie instynktow na inne cele. Przestepstwa wynikaja z nieprawidlowego przekierowania energii.
Wyrozniono stadia rozwoju instynktu ze względu na stopien sublimacji:
stadium podstawowe - instynkt funkcjonuje bez sublimacji.
Instynkt ujety w lozysko (bardziej zlozony)
Instynkt ulega dalszemu przeksztalceniu.
Etapy sublimacji:
Najpierw musi dojsc do skanalizowania instynktu, czyli zwrocenia go na inne tory, a pozniej uwznioślenia, czyli przekierowania na inne cele.
Resocjalizacja ma polegac na kanalizacji instynktu na inne tory. W roznych sytuacjach należy aktywizowac wiele instynktow aby jeden nie dominowal oraz instynkty które będą stanowic przeciwage.
PSYCHODYNAMIZM:
Ma wplyw na dzialania resocjalizacyjne.
Podkresla znaczenie popedu seksualnego, degraduje czlowieka. Przedstawicielami sa :M.Kopernik, K.Darwin, Z.Freud.
Twierdzono, ze psychoanaliza jest zrodlem oddzialywan na ukryte pragnienia czlowieka. Uwazano, ze nie można zastepowac wychowania psychoanaliza. Może być ona jedynie pomocna w wychowaniu, ale nie może być jego substytutem (z>Freud).
Psychoanalize zastosowano w przypadku narkotykow. Przestepstwa i dewiacje wazano za dzialanie nerwicowe dlatego zalecano psychoanalize. Obecnie odrzuca się psychoanalize lub wykorzystuje tylko jej elementy.
Podejscie psychodynamiczne zaklada, ze zachowanie obserwowalne jest funkcja procesow wewnetrznych, ukrytych.
Metody diagnostyczne to. Np. analiza marzen sennych (dzis stosowana m.in. w psychologi klinicznej)
Funkcjonowanie mechanizmow odpowiedzialnych za procesy spolecznego dostosowania widoczne jest w koncepcji Freuda. Wg niego istnieja duze przeciwstawcze sily motywacyjne w osobowosci.
sfera ID, która zaspokaja fundamentalne, biologiczne potrzeby
SUPEREGO które tworzy się przez relacje ze swiatem wewnetrznym, konflikt miedzy tymi sferami (ciagly) powoduje nerwice albo zachowania dewiacyjne. Konflikty rozwiazywane sa przez EGO. Im bardziej rozwiniete jest EGO tym lepiej zintegrowana jest osobowosc.
Przystosowanie spoleczne nastepuje w wyniku odpowiedniego uksztaltowania przez spoleczenstwo w pierwszych (5,6) latach zycia warstwy ego i superego. Jeżeli dziecko utraci jednego z rodzicow w okresie pierwszych lat zycia, to możliwe jest pojawienie się u niego zachowan dewiacyjnych.
Zaburzenia wynikaja z nieodpowiedniego rozwiazywania podstawowych konfliktow dziecinstwa. Kazda rodzina wplywa na formy ksztaltowania się ego i superego. Przezywanie konfliktow zalezy w duzej mierze od rodzicow.
Nastepcy Freuda starali się wyjasnic role warstw osobowosci w zachowaniu 2 kierunki badan
Szkola brytyjska - typologia stylow przystosowania, znalizowanie superego które zalezy od przezywania poczycia winy, rodzaje superego
hipomanik (psychopata) - może nie posiadac poczucia winy w wyniki niedorozwoju superego, nie przestrzega zasad moralnych, nie ma altruizmu i eupatii, jest inteligentny, siebie uwaza za normalnego, jest „chory moralnie”
Hipoparanoidalnik - swoje winy przypisuje innym zmniejszajac tym swoje poczucie winy, agresywny (glownie werbalnie), wierzy w dawne ideologie, szuka kozla ofiarnego , żeby przelac na niego swoje poczucie winy
Postawa autorytarna - poczucie winy skierowane do wewnatrz, silne przezywanie swoich przestepstw, niesamodzielnosc, szukanie autorytetow, by odsunac się od odpowiedzialnosci, konserwatywnosc
Typ ludzki (czlowiek humanista) - dzieki odpowiednim proporcjom id, ego, superego nie podlega konfliktom albo umie je rozwiazywac, nastawiony na innych, umie radzic sobie z poczuciem winy.
badania zapoczatkowane przez Anne Freud:
Analizowala ego, jej badania daly poczatek kierunkowi o nazwie psychologia ego. Wg niej ego spelnia 4 funkcje
poznawcza - ego lezy tylko w sferze swiadomosci, kontroluje id, superego, jest sfera poznawcza dla swiata zew. I wewnetrznego.
Sily - stanowi zespol energetyzujacy osobowosc, energia ta wyplywa na zewnatrz i warunkuje ludzka dzialalnosc.
Selektywna - dokonywanie wyboru w roznych sytuacjach
Syntetyczna - ocenia w jakim stopniu należy podporzadkowac się otoczeniu i jak należy postepowac (presja srodowiska i wewnetrzna).
Brak rownowagi psychicznej polega na wadliwosci syntetycznej ego:
przecenianie wplywu srodowiska, czyli superego - stlumienie osobowosci, neurotyzacja
przecenianie wplywu id - zachowania impulsywne, egoistyczne, nie przestrzeganie norm moralnych
Kierunek terapii w psychoanalizie wobec przestepcow (a nawet psychopatow)
Leczenie psychoanalityczne (zaklada przyczynowosc) to:
wglad w siebie (analiza snow, analiza pomylek, analiza doswiadczen z dziecinstwa)
wzmacnianie przede wszystkim superego
Metody leczenia w psychoanalizie nie sa latwe. Psychoanaliza ma podejscie redukcjonistyczne gdyz wszystko sprowadzala do nerwic, podzcas gdy psychopata i osobowosc autosocjalna wymagaja innego leczenia niż nerwice. Psychoanaliza jest przydatna przy leczeniu nerwic. Rozroznienie nerwic i psychopatii jest możliwe tylko na gruncie teoretycznym, gdyz w praktyce często przeplataja się.
Psychoanaliza opiera się na dobrowolnym uczestnictwie w leczeniu i silnej motywacji. Natomiast wiekszosc przestepcow nie podejmuje leczenia z wlasnej woli.
Psychopaci nawet w czasie terapii realizuja swoje egoistyczne potrzeby. Uwazaja, ze wina nie lezy po ich stronie, nie przyznaja się do niej, staraja się manipulowac terapeuta, ksztalca się w zakresie psychoterapii.
Terapia dwufazowa:
terapia przyjmuje role superego
stosowanie pelnego zakresu dzialan psychoanalitycznych
W psychoanalizie stosije się depresje. Psychopaci maja niski poziom wytrzymalosci na depresje. Stany depresyjne sa indukowane. (doprowadza się do nich), a pozniej się z nich wyprowadza (podnoszenie samopoczucia). Przez stany depresyjne oslabia się dazenie do manipulacji i likwiduje stany nerwicowe.
Terapia Behawioralna:
Behawioryzm zaklada ze wszystko co czlowiek posiada w sferze psychicznej (wzorce zachowan) jest wyuczone. Wynika z tego ze także zachowania niedostosowane sa wyuczone. Behawioryzm uwazal, ze wszystko wyuczone można się oduczyc przez odpowiednie cwiczenia.
Behawioryzm bl popularny w latach 60-tych i 70-tych XXw. Odwolywano się do badac Pawłowa. Przedstawiciele: H.Eysenek, Watson, Hunner.
Wg. Watsona nie ma psychologi, ale jest nauka o zachowaniu.
Wg. Pawlowa nie ma psychologi, ale jest nauka o filozofii zachowania.
Zachowanie może być badane aktywnie, przez obserwacje i eksperymenty. W swoich eksperymentach Watson wykazal, ze leki sa wyuczone, a nie wrodzone.
Introspekcja-podejscie subiektywne
Kolo Wiedenskie-zanegowalo przydatnosc filozofii, poczatek kryzysu filozofii.
Przestepstwo jest wynikiem wyuczenia się niewlasciwych zachowan.
Pod wplywem badan upowszechnily się metody terapeutyczne behawioryzmu. Ale najpierw trzeba było odrzucic uwczesne metody terapeutyczne (np.psychoanaliza). Zmian w metodach terapeutycznych dokonal Eysenek. (lata 60-70-te XXw). Krytyka podejscia psychoanalitycznego doprowadzila do rozwoju terapi behawioralnej. Terapie behawioralna yuzywano m.in. w resocjalizacji mlodziezy i doroslych, ale glownie mlodziezy. Leczono nia również dzieci.
W resocjalizacji terapia behawioralna spelnia trzy zadania:
wyruwnanie brakow w zachowaniu-niski poziom wiedzy, nieumiejetnosc obcowania z innymi ludzmi w spoleczenstwie, niewiedza w zakresie podstawowych zachowan.
Eliminowanie negatywnych cech zachowan, które powstaly w wyniku przyswojenia negatywnych systemow wartosci.
Wzmocnienie kontroli wlasnego zachowania (np. agresji)
Terapia w behawioryzmie opiera się na modelu:
Humera-ukazuje zwiazki miedzy specyficznymi wlasciwosciami otoczenia a zachowaniem
S R---badziec-reakcja
SR ---Su -bodziec-reakcja-bodziec warunkujacy
Lindsley'a
S R S' R' - bodziec-reakcja-uklad wzmocnien-konsekwencje wzmocnien
Metody terapi behawioralnej musza być uzupelnione metodami tradycyjnej resocjalizacji.
Sama terapia behawioralna może mieć negatywne skutki
system nagrod może doprowadzic do zachowan jednostronnych
system nagrod prowadzi do krotkotrwalych zmian zachowania (do poki nagrody się pojawiaja)
Hipoteza przemotywowywania - zmiana zachowan wewnetrznych na zewnetrzne (przemotywowywanie na zewnetrzne nagrody). PO wycofaniu nagrod zachowania pozytywne nie spadaja, jeżeli nagradzanie uzyskuje duza roznorodnosc. Zachowanie te zanikaja (cofaja się), tylko wtedy, gdy terapia opiera się tylko na jednym schemacie, jednym rodzaju zadan
Terapia behawioralna traktowana jest tylko jako proces przejsciowy w resocjalizacji grup zagadnien.
Pozytywne skutki terapi behawioralnej:
w resocjalizacji istniejeje mozliwosc opracowania dokladnych programow resocjalizacyjnych
prosta oritntacja w skutecznosci i mozliwosci zmian w programie resocjalizacyjnym
mozliwosc stosowania roznorodnych technik bez zmiany w wychowankach poczucia do motywacji i pracy nad soba.
Zestawienie i konsekwencje ujecia psychoanalitycznego i behawioralnego na gruncie resocjalizacji:
UJECIE PSYCHOANALITYCZNE:
Zalozenia:
podswiadomosc
freudowski model osobowosci
konflikty uzewnetrzniane przez aktywnosc spoleczna
zachowanie zwiazane z przezyciami
Zamierzenia:
Zmiany osobowosci i zachowania przez interakcje w starannie dobranym otoczeniu spolecznym (warunki swobody)
Grupy (dobor,uklad):
dobiera się dzieci od lat 4 do adolescencji, które prezentuja poczatkowe objawy zaburzen w zachowaniu, ale wykluczone zostaja objawy psychopatyczne
Grupy 6-10 osobowe, staranny dobor typow zaburzen dla zachowania rownowagi
Podstawy teoretyczne :
Teorie psychoanalityczne
Funkcja terapeuty :
Rola terapeuty jest zróżnicowana - od permisywnej do restryktywnej.w zależności od fazy terapi preferencje, reakcje niedyrektywne - podejscie rodzicielskie
UJECIE BEHAWIORALNE
Założenia:
osobowosc najlepiej wyrazona przez sume zaobserwowanych zachowan, które sa kontrolowane przez spoleczenstwo
zle zachowanie jest reakcja na zle wplywy otoczenia, a nie symptomem choroby
Zamierzenia:
Zmiana zachowan jednostki i grupy traktowanej jako calosc poprzez wcielanie teorii uczenia się i zasad
Grupy (Dobor,uklad):
dzieci z objawami zaburzonego zachowania bez wyłączenia szczególnych rodzajów zaburzeń.
Małe jednorodne grupy pod względem rodzaju zaburzen.
Podstawy teoretyczne :
Tearia społecznego uczenia się
Funkcja terapeuty :
Ustala wstępne wzmocnienia i czuwa nad powstawaniem nowych postaw i zachowan.
Historyczne przyklady praktyk z zastosowaniem psychoanalizy na gruncie res.:
atrakcyjnosc podejscia psychoanalitycznego dla resocjalizaci
dawalo nadzieje na inne traktowanie przestepcow
nacisk na pracę z grupą (kiedys praktyki indywidualne)
doprowadzenie wychowanka do innych przeżyć emocjonalnych podczas terapii ( kiedys tylko wgląd, teraz wstrząs emocjonalny)
FORMY TERAPI PSYCHOANALITYCZNEJ
1)terapia res.indywidualna
pobyt w wiezieniu jest kara i trudno mówic o dobrowolnej terapii, co jest podstawa psychoanalizy
wychowankowie to zazwyczaj ciezcy przestepcy
czesciej i wczesniej uzywane było oddzialywanie indywidualne
klasyczne podejscie psychoanalizy
BROMBERG - pozytywny przebieg terapii 19 letniego więznia, w wiezieniu w Marynarki Wojennej USA - agresywny ojciec , terapia wbrew jego woli, odmowa wspolpracy, terapeuta nie rezygnowal, az pacjent się przelamal, zmiana w snach, zaczol identyfikowac się z terapeuta
Psychoanaliza 8 letniego chlopca Billa który miał brak poczucia winy, po terapi uzyskal niezalezne superego
Cierpliwa dobroc w kazdym podejsciu terapeuty
LINDER “ buntownik bez wyboru” - analiza skojarzen, snow,hipnoza,leczyl harolda - najpierw niechec a potem wspolpraca, był siwadkiem stosumnku sex.rodzicow w dziecinstwie, trauma przerodzila się w zaburzenia wzwodu
2)terapia res.zbiorowa
inny rodzaj motywacji , mozliwaosc ucieczki ze zlego swiata
narkomania , przestepczosc na 2 planie
zaklady resocjalizujace dla nieletnich , wykorzystujace metode psychoanalizy
tylko terapia grupowa
AICHORN( uczen freuda) po 1 wojnie swiatowej zalozyl dom dlaprzestepczych chlopcow w Austri , dzieci charakteryzowaly się rozpieszczeniem albo konfliktami w wyniku niedorozwoju super ego i swiadomosci, najpierw kompensowal nie dobory milosci a potem stawial wymagania.chlopcy sprawdzali autentycznosc i cierpliwosc personelu, przechodzili kryzys emocjonalny mający znaczenie oczyszczające (analizowano je) i pozwalajacy na budowanie nowej osobowości. Doswiadczenia psychoanalityczne z mlodzeiza zaczely tworzyc system-terapie otoczenia, srodowiaska spolecznego.wychowanek jest postawiony wobec wobec pozytywnych bozdzcow i oddzialywan. W system ten włączony był caly sklad personelu. Były one wczesniej pezeanalizowane i skoordynowane
Terapia psychoanalityczna rozpowszechnila się - zaczeto ja stosowac w instytucjach res. Wiązalo się to z wprowadzeniem dyscypliny. Zdarzalo się ze w niektórych zakladach wychowankowie mieli indywidualny program resocjalizacyjny ( tworzony przez wychowawe i wychowanka). Terapia ta jest uzywana wspolczesnie w zakladach otwartych lub polotwartych (np.polska)
Terapie otoczenia stosowano m.in.w zakladzie wyltwyik schod :
-chlopcy do 18 r.ż., wiekszym stopniu psychopaci
-kierownik ERNEST PAPANK (uczen freuda) zapewnial im mozliwosc swobodnej ekspresji tlumionego żalu i agresji
- odpowiedzialnosc wychowankow za czyny-mieli swój samorzad, duza wage mialy posiedzenia terapeutczne, zgodnie z modelem
psychoanalitycznym, z personelem konsultowali się w konkretnych przypadkach.
Psychopatia - ekstrawertycy, duze zapotzrebowanie na stymulacje, podwyzszony prog wrazliwosci, według nich zasad i reguł, panuje chaos, manipulacja innymi , potrzeba ekspresji
Manipulacja innymi,potrzeba ekspresji,osobowosc machiawelliczna (wykorzystywanie innych)
WYKŁAD 7
Początkowo twierdzono że psychopatia jest dziedziczna. Ostanimi czasy wyodrębnione też socjopatię. Jest to zaburzenia które ma podłoże społedczne. Socjopaci często odznaczają się wysoką inteligencją. Socjopatia uwarunkowana jest niezdolnością do uczenia się na podstawie doświadczenia społecznego.
W polskiej literaturze występuje także charakteropatia. Objawy są takie same jjak w [przypadku socjo i psychopatii z ale ma inną etiologie i przyczyny. Tu przyczynami są uszkodzenia CUN, które niekonicznie da się stwierdzic gdyż mogą to być mikrouszkodzenia.
Współcześnie nie można stosować jednej metody resocjalizacyjnej wobec wszystkich wychowanków ponieważ na ich zachowanie wpływają różne czynniki które trzeba uwzględniać.
W resocjal. Wypracowana została metoda indywidualizacji w dziedzinie:
dydaktyki - uwzględnianie możliwości intelektualnych wychowanka, zainteresowań itp.,realizowane jest w jakimś stopniu
oddziaływań wychowawczych - trudne do realizacji
Wypracowano metody pośrednie , które w pewnym stopniu uwzgledniają osobowość wychowankia
Optymalnym rozwiązanie m metodą pośrednią jest typologia grup ze wg. Na problemy. Na początku przeprowadza się DIAGNOZĘ, a następnie jednostki o podobnych właściwościach tworza grupy, czyli przeprowadza się TYPOLOGIĘ. Może być podział na grupy introwertyków -o osobowości neurotycznej
I ekstrowertyków- mają podwyższony próg wrażliwości
Na grupy takie stosuje się oddziaływania w zależności od zapotrzebowania
Grupy jednak mogą spotykać się na różnych zajęciach trudno jest prowadzić grupy z jednostkami o różnych problemach.
KONCEPCJA ZRÓŻNICOWANEGO PODEJŚCIA:
I koncepcja Herberta QVAY'a
Przyjął że skłonności do przestępstwa nie są zdeterminowane jedną własnością lecz czterema które występują wspólnie:
brak uspołecznienia i emocjonalnych związków
otwarte złośliwe i agresywne zachowanie połączone z poczuciem winy lęku nieszczęścia i kłopotu- operuje pojęciem socjo i psychopatia
akceptacja standardów wartości sprzecznych z prawem normami moralnymi - zachowania są podporządkowane dostosowane do podkultury są to czynniki zewnętrzne
nieadekwatność niedojrzałość nieumiejętność sprostania bardziej złożonym zadaniom społecznyym
właściwości te powinny być podstawą diagnozy
Typologia zachowania i osobowości, które powinny być poddane „......” zalrży która właściwość zyskuje dominujący wymiar:
a) TYP NIEZSOCJALIZOWANY, AGRESYWNY(PSYCHOPATYCCZNY:
-duże zapotrzebowanie na stymulacje
- w terapii zwiększone oddzaiaływanie
(behawioralne, werbalne- stanowcze polecenia
należy stosować surową autorytarną dyscyplinę
z góry przewidziany porządek, systematyczność, dyscyplina
wychowankowie muszą czuć dyscyplinę potrzebują jej i sami jej się domagają
powinna panowac sprawiedliwosc- wychowankowie sa na nia bardzo wyczuleni
należy dążyć do rozwoju związkow emocjonalnych empatycznych co jest bardzo trudne
b) TYP ZSOCJALIZOWANY W OBREBIE POKULTURY:
zaleca się surową dyscyplinę
zaleca się obniżanie atrakcyjości podkulturowej gdyż jednostki są dobrze przystosowane w obrębie danej podkulury
jednostki trzeba zetknąć z osobnikami innych struktur, które również wywierają duży wpływ ale posługują sięzasadami ogólnie przyjętymi
c) TYP NEUROTYCZNO KONFLIKTOWY:
nadmierna tendencja do analizy własnego zachowania -badania własnego wnętrza
zaleca się terapie indywidualną
należy doprowadzić na terapii do analizy własnego zachowana przez wychowanka
należy dążyć do wytworzenia związków wspomaganych czyli z rówieśnikami
przeżycia interpersonalne
d) TYP NIEDOJRZAŁY
zadaniem jest wytworzenie nowym moralnie związków, zasad jednostki nie podejmują zadań które wymaga ich wiek rozwojowy
zadaniem jest wzbudzenie zainteresowań
Do realizacji tej koncepcji potrzebna jest odpowiednia organizacja zakładu. Koncepcja ta postuluje tworzenie grup HOMOGENICZNYCH czyli skuppiających jedostki z tymi samymi problemami i z takimi samymi zaburzeniami osobowości wtedy można ułożyć dszczegóły programu resocjalizacji.
Koncepcja ta została poddana krytyce. Uważano że grupy HOMOGENICZNE będą się przyczyniać do podwyższenia problemu, pojawi się sytuacja samoindukująca się i stymulująca.
Sama idea zróżnicowania problemów jest dobra ale potrzebne by było wykorzystanie jednostek w pewnym stopniu zresocjalizowanych, któer pozytywnie wpływałyby na grupę. W Polsce koncepcja ta nie jest realizowana.
II SYSTEM DIAGNOSTYCZNY I POZIOMU KLASYFIKACJI ( SULLIVAN, WOREN)
Kryterium diagnozy i terapii jest poziom dojrzałości moralnej i społecznejj. Jest to system diagnostyczny poziom dojrzałości interpersonalnej.
Koncepcja ta jest szeroko stosowana w Kanadzie i USA
Osoby sprawiające kłopoty wychowawcze o niskim poziomi dojrzałości interpersonalnej dzielimy na trzy grupy . w ramach tych poziomów wyróżniono dziewięć podtypów, zakwalifikowanych ze względu na poziom dojrzałości interpersonalnej, różniących się zachowaniami sytuacyjnymi i motywacją do tych działań:
1) POZIOM 2 :
podtyp: aspołeczny , agresywny
podtyp aspołeczny pasywny
2) POZIOM 3 :
niedojrzały konformista
podkulturowy konformista
manipulator
3) POZIOM 4 :
neurotyk aktywny
neurotyk lękowy
zidentyfikowany z podkulturami
reaktywny w sytuacjach traumatyzujących
Dla każdego podtypu stworzono zbiór zaleceń interwencyjnych, oddziaływań resocjalizujących. Jest to PLAN ODDZIAŁYWAŃ REESOCJALIZACYJNYCH . w planie takim znajdują się :
cele oddziaływań resocjalizacyjnych
charakterystyki środowiska wychowawczego (cechy)
rodzaj aktywności
rodzaj kontroli wychowawczej
sposoby i zasady postępowania wychowawczego
cechy wychowawców prowadzących dane grupy lub dany przypadek
WYKŁAD 8
Opis osoby na 2-gim poziomie : aspołecznej agresywnej(+ pasywnej)
1) DIAGNOZA :
widać otoczenie społeczne w kategoriach osobistych zysków i strat
otoczenie społeczne traktuje jek miejsce eksplotacyjne
całkowicie egocentryczny w myśleniu i działaniu
ludzie widziani są przez niego jako bariery w ralizacji swoich potrzeb a ich działanie ocenia jako przypadkowe i bezcelowe
relacje z dorosłymi i rówieśnikami są niezykle ubogie w związku z czym czuje się wyalienowany
czuje się ofiarą
czuje jakby tylko na niego spadały nieszcząscia
wydaje mu się że jest pechowcem
nie dostrzega związku między swoimi działaniami a reakcjami i uczuciami innych luidzi - brak empatii
czują wrogośc lub niechcec w stosunku do tych którzy frustrują jego potrzeby, chociaż jes zależny od ludzi zwłaszcza tych którzy przydzielają nagrody
słabo kontroluije swoje potrzeby popędowe
jest impulsywny
nie wykazuje autokrytycyzmu
nie wykazuje aktywności w osiąganiu długoterminowyc celów, minimalizuje wydatki energetczne
w reakcjach na frustrację zachowują się agresywnie , probują się przyporządkować lub uskarżać
słabo rozwinięte mechanizmy kontroli główna przyczyna zachowań przestępczych io dewiacyjnych
charakteryzuje się nieumiejetnością przeciwstawiania się presji podkultury i kryminogenny wpływom środowiska
agresywny / pasywny - różnice:
wrażliwość na apobatę
sposób reakcji na frustracją agresywny - atak jawny i otwarty
pasywny: wycofanie bierny opór, uskarżanie się
2) CELE KIERUNKOWE:
zmiana percepcji osób z otoczenia społecznego na bardziej realistyczne
redukcja motywacji aspołecznej
redukcja poczucia izolacji
wyuczenia postrzegania związków między jego potrzebami i zachowaniem się a potrzebami , uczuciami i zachowaniami innych
wzrost poziomu samokontroli
wyuczenie minimum uległości i p[odporządkowanie normom społecznym
3) ŚRODOWISKO WCHOWAWCZE:
umieszczenie wychowanka w rodzinie zastępczej
tolerancj a
podtrzymywanie
rozumienie
podawanie wzorów przez ludzi z najbliższego otoczenia
delikatne wprowadzanie w środowisko rówieśnicze, zachęcanie do działania
4) RODZAJ KONTROLI:
sprecyzowane oczekiwania
stopniowanie oczekiwanych wymagan
nie egzekwowanie wykonywanych zadań zbyt rygorystycznie
5) WSKAZANIA RESOCJALIZACYJNE- ZASADY I METODY):
technika psychodramatyczna
werbalizacja problemów, identyfikowanie i nazywanie ich - głównie problemów bieżących
uświadamianie reakcji i ich sytuacyjnego sensu
stymulacja postrzegania reakcji bliźnich
przyzwyczajenia do szoku związanego z odkryciem zwiazków między ludźmi
celowość prowadzenia przesłuchań
nie wskazane jest psychoterapia głębinowa
6) PORZĄDANE CECHY WYCHOWAWCÓW:
spokój , opanowanie
zaradność
tolerancyjność
niezbyt wysoki poziom sankcji
bezinteresowność
słaby dystans do wychowanka
skłonność do zażyłości - tylko gdzy jest obustronna
umiejętność utrzymywania kontroli nad zachowaniem wychowanka
OPIS OSOBY NA POZIOMIE 3 CIM - PODKULTUROWY KONFORMISTA:
1) DIAGNOZA:
w pełni zadowolony ze swojego życia
odporny na zmiany
wyraźnie docenia lub przecenia własne możliwości w zakresie kontroli i wpływu na innych ludzi
dba o stwarzanie pozorów- istota podkultury
odczuwa silny lęk , gdy jego strategia opanowania i podporządkowania sobie otoczenia jest nieskuteczna
lęk wywoływany jest czynnikami zewnętrznymi
nie przeżywa konfliktów wewnętrznych typowych dla neurotykó
opisuje się w kategoriac konwncjonalnych - tzn jest taki jak inni
postrzega swoje i cudze motywacje i uczucia potrafi je zrozumieć oraz zaakceptować ich odmienność
sztywno stosuje stereotypy zachowania
ulwgły względem własnej grupy odniesienia
stosunki interpersonalne powierzchniowe i krótkoterminoew
zachowania antyspołeczne są integralną częscią osobowości motywacja zachowań przestępczych:
poszukiwanie aprobaty społcznej
zaspoajami potrzeb materialnych
uniezależnianie się od dorosłych
odrzuca swoją emocjonalność
unika związków zależnościowych opartych na miłości, chocia wyraża ich chęć
2) CELE KIERUNKOWE:
redukcja obawy przed wchodzeniem w związki emocjoanalne z innymi ludźmi
redukcja potrzeby ekspresji potrzebby zależności
zmiana percepcji samego siebie na nieprzestępczą , bardziej dojrzałą
obniżenie atrakcyjności grupy podkulturowej
głębsze kontakty z dorosłymi i rówieśnikami
3) ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE:
środowisko naturalne- dom rodzinny
życzliwośc i akceptacj rodziców
natychmiastowe i zdecydowane reakcje na zachowanie
dobieranie zadań zgonie z zainteresowaniami i uzdolnieniami wychowanków
nauka szkolna indywidualna
izolacja od grup podkulturowych
4) RODZAJ KONTROLI:
kontrola silna zdecydowana
zaakceptowanie kontroli jako następstwo swojego zachowania
nie wyklucza się kontrli karzącej
5) WSKAZANIA RESOCJALIZUJĄCE:
wyklucza się terapię rodzinna
terapia skoncentrowana na sprawach bieżących
udział w terapii obowiązkowy
technika odgrywania ról
terapia ma zmierzać do wyrażania uczuć wychowanka
eksprecja ma być nagradzana
należy stosować nagrody i kary
6) PORZĄDANE CECHY WYCHOWAWCÓW:
zaradny w pracy z grupą
sprytny
analityczny
skłonnośc do kontroli
WYKŁAD 9
KOGNITYWNO BEHAWIORALNE UJĘCIE PROGRAMÓW RESOCJALIZACYJNYCH :
Kognitywne= poznawcze- psychologia kognitywna sprowadza życie do celów poznawczych czyli informacji. Informacja jest konstruktem teoretycznym do tworzenia wyższych właściwości.
Behawioralne- wykorzystuje teorię uczenia się.
Podejście to jest rozwijane w krajach zachodnich - najpierw w kanadzie. Wywodzi się z badań empirycznych i eksperymntalnych. Teoria ta znalazła zastosowanie na gruncie praktycznym. Znalazła zastosowanie na gruncjie :
rodziny
kurateli sądowej
placówek resocjalizacyjnych(zakładów poprawczych
NA GRUNCIE RODZINY :
W 1982 roku stworzono trening umiejętności rodzicielskich wdeług : PETERSONA
Był to trening postępowania rodziców ze swoimi dziećmi, nauczano rodzicóew jak jich interakcji z dziećmi uczynić bardziej efektywnymi, w tym celu pokazuje się rodzicom jak stosoawć nagrody i kary oraz jak doprowadzić do prawidłowego wygaszani. Instruuje się jak organizowac dziecku nauczanie jak obserwować dziecko co brać pod uwagę, co jest ważne diagnostycznie. Zapoznaje się rodziców z technikami resocjalizacyjnymi . rodzice z tego programu korzystają co tydzień przez kilka miesiecy udział w zajęciach terapeutycznych. Niektóre terapie odbywwają się z udziałem dziecka i niektóre bez dzieci- z założenia jest to terapia rodzinna. Jest to program z ograniczonym zasięgiem i skutecznością - np. rodziny z problemem patologicznym, w Holandii stosuje się videotechnikę.
NA GRUNCIE KURATELI SĄDOWEJ :
Podejście to ma szersze rozumienie i zastosowanie , niż na gruncie rodziny na gruncie kuratli sądowej. Program prowadzono najpierw w Kanadzie a od 1991 roku w Walii gdzie program miał szersze zastosowanie. Program ten nazywa się „ PROSTE MYŚLENIE W KURATELII SĄDOWEJ” . kurator ma doprowadzić swoich podopiecznych do zrozumienia przez nich swojego zachowania uczy ich żyć wśród innych ludzi . program ten zawiera wszystkie elementy programów resocjalizacyjnych. Przeznaczony jest dla kuratelskiego sposobu oddziaływania . twórcą tego programu jest ROBERT ROSS( kryminolog) :
ETAPY TWORZENIA PROGRAMU:
przestudiowanie rozwiązań organizacyjnych i „filozofii” programów które przyniosły najleprze rezultaty , organizowanych w USA od początku lat 70 tych XX w.
Zastawienie przesłanek naukowych i ujęc praktycznych około 100 programów, które się udały z tymi które się nie udały
Próba systemowej analizy podobieństw i różnic tych programów
Wyłonienie przyczyn nieskuteczności programów złych i skutecznych programów dobrych
Ustalenie istotnych cech które składają się na deficyty w procesie myślenia nieletnich przestępców i jak te deficyty można wyrównać
Realizacja tego programu
Sukces resocjalizacji zapewnia skupienie się na rozwijaniu procesów myślenia o społeczeństwie u wychowanków.
W Walii do ćwiczeń dotyczących myślenia dołączono trening kierowania emocjami.
RODZAJE SESJI W PROGRAMIE:
najwięcej czasu poświęcono na rozwiązywaniu problemów z którymi stykają się wychowankowie (9 sesji)- ćwiczenia te dotyczą internalizacji , rozbioru problemów, a później na analizowaniu ....... fragmentu i racjonalnego zmieniania zachowania w danej sytuacji
trening dotyczy zręczności( umiejętności) społecznych 8 sesji- np. jak prosić o pomoc
ćwiczenie zręczności negocjacyjnych - 1 sesja
kierowanie emocjami - 1 sesja- nauka emocji własnych:
przewidywanie skutków własnego zachowania przed podjęciem działania- odpowiedzialności
wyrobienie umiejętności przerywania podjętej w porywie akcji
umiejętności rozpoznania własnych psychologicznych i fizjologicznych objawów wzburzenia
-myślenie twórcze- 9 sesji, o problemach społecznych- rozwinięcie ćwiczonych na początku pracy rrozwiązań problemów życiowych , ćwiczenie sposobów rozwiązań , które wcześniej nie były ćwiczone
nauka szukania lepszych rozwiązań 2 sesje - polega na wskazaniu wychowankowi że ze 2ch wyjść jedno jest lepsze oraz na nauce wyboru lepszego rozwiązania - mimo że przeważnie jestt trudniejsze
- krytyczne
myślenie( 4 sesje) krytyczna ocena swojego postępowania i umiejętności zmiany w sytuacji znalezienia lepszego wyjścia
zestawienie zęczności pokazywania i przećwiczenia jak umiejętności zazębianiją się i uzupełniają oraz można je komponować
sesje rozpoczynają się od dyskutowania w 5-6 osobowych zespołach na temat istoty i potrzeby każdej zzręczności. Kolejnym etapem sesji jest oglądanie filmów z daną zręcznością , a następnie praktyczne ćwiczenia danej zręczności. Program ten obejmuje 143 wychowanków w całej Wielkiej Brytanii.
WYKŁAD 10
RESOCJALIZACJA W ŚRODOWISKU OTWARTYM
PRACA W ZAKŁAD POPRAWCZYCH:
Typowe rozwiązanie koncepcji behawioralno -kognitywnej jest program realizowany w szwedzkim zakładzie SUNDBO
W tym zakładzie przebywają groźni przestępcy, jest tam reżim. Od lat 70 wprowadzono tam miękkie( indywidualne, podmiotowe podejście do wychownaka) metody resocjalizacji- indywidualizm terapia odchodzono od systemu- dyscyplinarno-izolacyjnego. Tu eksponowana jest metoda- BEHAWIORALNA . do podejścia behawioralnego dodano podejscie poznawcze:” postępowanie człowieka jest świadome, oparte na tym co ma w umyśle- kognitywizm)
Już po zmianach w zakładzie w SUNDBO przebywa 33 wychowanków w 5 ciu domkach. Personelu wychowawczego jest tam 56 osób. Był to personel fachowy ściśle związny z procesem wychowawczym.
13 wychowanków mieszka w domach bez zabezpieczenia a 20 z zabezpieczeniem, najczęsciej nie posiadają elementarnych podstaw zachowania. W większości z rodzin patologicznych. Wszyscy mieli kontakt z narkotykami i alkoholem. Ustalono ktyteria nowego programu, po analizie wcześniejszych programów.
PROCES RESOCJALIZACJI MUSI ZACZYNAĆ SIĘ OD DOKŁADNEJ DIAGNOZY I USTALENIA INDYWIDUALNEGO PLANU ODDZIAŁOWYWANIA: Ścisłe rozpoznanie właściwościach osobowościowych , poznawanie przeszłości kryminologicznej żrodowiska- z tej diagnozy wynika plan oddziaływać
INDYWIDUALNY STYL UCZENIA SIĘ NOWYCH AKTYWNYCH FORM ZACHOWAŃ: to tu jest główny cel systemu kognitywno-behawioralnego. Uczenie -tzw. zręczności psychicznej, umiejętności bycia z innym człowiekiem, przy uwzględnienu norm. Wychowankowie nie mieli możliwości wyuczenia się ogólnie przyjętych norm
WYSELEKCJONOWANIE WYCHOWANKÓW SWARZAJĄCYCH NAJWIĘKSZE ZAGROŻENIA W CELU ZAPLANOWANIA DLA NICH SPECJALNYCH PROGRAMOW RESOCJALIZACYJNYCH
SKONCENTROWANIE ODDZIAŁYWAŃ NA NAJBARDZIEJ KRYMINOGENNYCH FORMACH ZACHOWANIA
Najbardziej nie sprawdzają się metody psychoanalityczne i oparte na niedyrektywnym oddziaływaniu.
Są jednostki które odrzucają resocjalizację i trudno do niech podchodzić. Te miękkie metody nie spełniają zadania. Najgroźniejsi więźniowie są /lub ,ają cechy psychosocjopatyczn. U podstaw tego leżą temperamentalne właściwości z którymi człowiek się rodzi. Dziecko prowokuje rodziców, by źle do niego podchodzili - złe zaachowania tłumione karanne.
Różnice temperamentalne polegają na ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU / ZAPOTRZEBOWANIU NA STYMULACJĘ:
dzieci i młodzież z podwyższonym progiem - EKSTRAWERTYCY- chcą dominować a ulegają tylko silniejszzzemu
dzici i młodzież wrażliwa- INTROWERTYCY- stosowaniu słabszych bodźców, gdyż karanie będzie tłumić ich( freud - karząca siła ego)
o wszystkim decydują PREDYKTORY OSOBOWOŚCI, najbardziej podstawowym jest właśnie ZAPOTRZEBOWANIE NA STYMULACJĘ.
Równocześnie zauważono, że zbyt surowe metody, tej kary : odosobnienie, terapia szokowa również nie zmniejszają powrotu do kryminologii.???
Zatem do maksimum należy wykorzysać metody kognitywno -behawioralne oraz wynikające ze społecznego uczenia się. Programy te muszą być prowadzone strukturaalnie. Powiązane ze środowiskiem naturalnym, obejmują rodzinę. Muszą łączyć pracę nad wyrobieniem właściwej postawy w stosunku do zawodu oraz do znalezienia pracy zarobkowej. Konieczna jest integracja tycz działań i badanie efektów osiąganych w tych dziedzinach by sprawdzić skuteczność. Program Sundbo- oparty na SYSTEMIE PROGRESYWNYM (zazwyczaj 3 stopniowe) tutaj poziada 5 faz:
RESTRYKCYJNA, aż do całkowitej 5) SWOBODY: wykształca się samodzielnośc. Najważniejsze i najtrudniejsze jest przygotowanie do ŚRODOWISKA społecznego do którego ma wrócić wychowanek po odbyciu kary, musiałby wyjść na zewnątrz i przygotować np. rodzinę.
faza restrykcyjna- dokładna ocena zachoiwania , ustalenie podstawowych deficytów tego zachowania z uwzględnieniem szczególnym tych które utrudniają kontakt z innymi ludźmi, przeważa paradygmat interakcyjny, uczenie interakcji
faza ........... oddziaływanie INTENSYWNE, trwa przez 24h i stosuje się głównie techniki behawioralne np. taken economy- dąży się do pobudzenia motywacji do produktywnego działania . system WZMOCNIEŃ równocześnie zaczyna się afaza treningu zręczności społecznej praca z rodziną i społeczeństwem wyrabia się nawyki wykorzystania wolnego czasu w oparcie o wykorzystanie elementów TEORII SPOŁECZNEGO UCZENIA SIĘ.
Faza ,..... ... rzadziej stosuje sięwzmocnienia . wprowadza sięwięcej elementów kognitywnych- wymaga się samorzutnych reakcji . znika stopnoowo kontrola. Wychowanek może opuszczać miejsce w którym przebbywa bez specjalnej zgody kadry.
Faza .......... stopniowo wprowadzanie do normalnego społeczeństwa . przeniesienie do „wolnego” budynku. Wyrobienie MECHANIZMÓW SAMOREGULUJĄCYCH ZACHOWANIE . koniecznych powściągliwości do np. zażywania środków odurzających czy objadanie się . wychhowanek może opuszczać budynek, a nawet teren ośrodka. PODPISYWANIE KONTRAKTU. - pomiędzy wychowanikiem a zakładem w celu wydobywania świadomego działania - podejście kognitywne-. Wykorzystanie rozumowych i poznawczych elementów osobowości. W kontrakcie istnieje punkt by corocznie pisać sprawozdania z nauki czy pracy. To sprzyja REFLEKSJI. W tych sprawozdaniach wychowanek pisze o trudnościach w realizowaniiu celów. Wychowanek wyraża zgodę n akontrolę prze zakład , kiedy go opuści. Zakład ma uprawnienie do egzekwowanie posłuszeństwa, sprawę przesyła się do sądu i wychowanek jest traktowany jako przestępca, przypomina mu się co zrobił
FAZA wychowanek jest pod kontrolą zakładu ale już na wolności - FAZA READAPTACXJI. Porównuje się wyniki z innymi zakładami a badanie dotyczny śledzenia losów wychowanków. Porównuje się fakty w stosunku do normalnej populacji
Ogólne stwierdzenie program jest skuteczny i wprowadzany do innych krajów.
24-02-2004
T: resocjalizacja w środowisku otwartym
Środ. Otwarte- wszystko poza zakładem zamkniętym, czyli : rodzina, ośrodki w środ. Szkoła, grupy rówieśnicze.
Tu spełnia się idea profilaktyki, res. Organizacja res jest tu trudna, gdyż nie mamy pełnej kontroli nad różnymi czynnikami. Mogą to być zwykle instytucje życia publicznego np. ośrodki pomocy społecznej, domy kultury, służba zdrowia, zaliczają się tu też instytucje terapeutyczne (Polsce jest to slabo rozwinięte, oprócz poradni psychologiczno-pedagog.)
Naczelna idea- uniknięcie izolacji i stygmatyzacji , które mogą być kryminogenne dla jednostek mniej zdemoralizowanych, rodzi się patologia wtórna. W ostatnich dziesięcioleciach rozwijały się te idee
*więzienia weekendowe
-środ. Otwarte- stosunki alternatywne do zasadniczej izolacji. W wielu krajach organizuje się pomoc w środ. Otwartym
ANGLIA
-Ośrodki pomocy społecznej
-policja
*Ośrodki pomocy spol.- konsekwencja ustawy opartej na dążeniu ograniczania kontaktu młodzieży z wymiarem sprawiedliwości do 17 roku życia (konieczny on jest w przypadku notorycznych przestępców, ciężkich przest. )
-rozwiązywanie wszelkich problemów młodzieży (pomoc, opieka, wychowanie)
-ośrodki mają duze uprawnienia, umieszczenie w ośrodku jest prawomocne: mogą egzekwowac regulaminowe zachowania, w przypaku niestosowania się mogą umieścić osobe w zakładzie zamkniętym
*zobowiązanie nieletniego wobec sądu- nieletni musi się nienagannie zachowywać i stawic się bezzwłocznie w sadzie jeśli zajdzie taka potrzeba; nie stawienie się na wezwanie sądu= odwieszenie wykonania wyroku za wcześniejsze przestępstwo. Możliwe jest poparcie zobowiązania przez osoby trzecie. Zlekceważenie zobowiązania powoduje restrykcje pieniężne (w Anglii są skuteczne). Zobowiązanie= całkowitemu lub częściowemu zwolnieniu od kary. Warunkowe zwolnienie od kary zobowiązuje nieletniego do niedopełnienia przestępstwa przez rok, osoba jest wolna od kurateli; złamanie= kara za nowe i stare przewinienie, przewinienie to też złamanie;
*umieszczenie pod opieką odpowiednich osób- nieletni nie kwalifikuja się do zakładu poprawczego; nieletni powierza się osobie spokrewnionej lub obcej, na którą nałożone są obowiązki rodzicielskie.
USA
*Rodziny wychowujące- programy profilaktyczno- resocjalizujące (nauczające)
Są to środowiska naturalne, to rodzina, która ma swoją historię, rodzina do 6 dzieci. Para małżeńska pełni funkcje rodziców. Mają wytworzyć się relacje w rodzinie, rodzice muszą być fachowo przygotowani do działalności, gdyż będą jedynym personelem fachowym. Są odpowiedzialni za postepy w resocj. Ocenianej przez agendy zewnętrzne i personel wychowawczy. Pobyt w rodzinie jest uzależniony od postępów dziecka i spełniania swoich funkcji przez przybranych rodziców. Rodzice są zobowiazani rejestrowac obserwacje wychowanków, zajęcia terapeutyczne i prowadzić własne obserwacje. Mogą sami projektować metody terapeutyczne, mogą korygować zachowania, ucza nowych wzorow, dostarczaja alternatywnych wzorów. Utrzymują kontakt z sądem, który utrzymuje kontakt z osrodkami zdrowia psychicznego, z rodzicami naturalnymi. Rodzice nauczający sa uprawnieni np. do urlopu, wtedy są zastępowani przez asystentów rodzicielskich.
R. n. bazuje na pracy ze społecznością lokalna (słuzy umocnieniu wiezi lokalnych), służy tez młodzieży z sąsiedztwa , mogącej uczestniczyc w niektórych programach (maja kontakt z wychowankami), zwykle korzysta z tego młodzież przestepcza (terapia, zajecia kulturalne). Wszystko to przyczynia się do integracji społeczności. R. n. nie odbiegaja od przeciętnej rodziny w USA . Stosuje się program punktowy (wychowanek pracuje na zniesienie pewnych ograniczen względem niego). Wazna jest wiez miedzy rodzicami i wychowankiem oraz wych. I wych. Jest specjalny program wytwarzający więzi emocjonalne (wazna jest komunikatywność i swobodna ekspresja, mniejsze prawdopodobieństwo ucieczki, ochrona programu przed rówieśnikami)
-elementy pozytywnego związku: -wyrazanie uczuc w sposób właściwy; -wzajemne zrozumienie i wspoldzialanie; -zyczliwe zainteresowanie wychowankow; -szacunek dla przekonan wychowankow; -elementy zabaw (sluza wytwarzania wiezi miedzy wychowankami); -wzajemna uprzejmość; -wspolne spedzanie czasu wolnego (tez z wychowawcami); -wspoludzial w decyzjach waznych dla społeczności; -formy samorządności
FRANCJA (rozwiniecie form od konca lat 70-tych)
*ogniska wychowawcze- przyjmuja młodzież z roznych powodow. Nad atmosfera czuwa wykwalifikowany wychowawca, grupa liczy do 30 osób. Młodziez prowadzi normalne Zycie, do ogniska wraca na noc. Mogą je prowadzic małżeństwa . Pełnią wazna funkcje profilaktyczna.
*domy wolnościowe- dla zwolnionych z zakładów zamkniętych
*osrodki pomocy wychowawczej- dla malej grupy w naturalnych warunkach. W osrodku tylko się mieszka, stosuje się indywidualne podejście, wazny jest personel, stosowana jest kuratela, nie jest tylko forma przymusu i nadzoru, ale również stanowi forme opieki i pomocy. Zakres obowiązków kuratora rozszerza się, w związku z tym musi rozrzerzac swoje kompetencje, ma on doradców z roznych sfer
*kształcenie kadr zespołów w środowisku otwartym
-kurator sadowy
-pracownik socjalny
-psychoterapeuta
-ergoterapeuta
-wychowawca dyplomowany
-wychowawca uliczny
-psychopedagog
-organizator wolnego czasu
-poradnictwo dla małżeństw
Osoby te nie mogą tylko przekazywac norm, musza współtworzyć normy z wychowankami. Stosuje się dialog, dyskusje, przyjacielskie stosunki. Interwencja musi się wiązacz obserwacja nieletniego, Trzeba znac reakcje nieletniego w naturalnym środowisku
*wychowawca uliczny- powinien w zasadzie wejsc w grupe, która się zajmuje, podopieczny może zamieszkac u wychowawcy przez jakis czas, sam tez go często odwiedza
-uswiadamia to rodzicom ważność dziecka
(superwizor)- pelnia funkcje mediatorow miedzy instytucjami, miedzy wychowankami a rodzicami. Wprowadza zmiany w środowisku zgodnie z przyjetym planem.
POLSKA
*Warszawa- podjecie wychowawstwa ulicznego- praca z narkomanami (generalnie tej formy nie ma)
-Mediacja-stosowana gdy istnieje szansa pozytywnego rozwiązania pomiedzy sprawca a ofiara , stosowanie form wolnościowych wiaze się z odebraniem kompetencji sadu , a Polsce sąd jest konserwatywny. Mediacja- w Polsce 5% spraw; dobrowolna; odbywa się poza sadem. Celem jest wzbudzenie poczucia odpowiedzialności za czyn i pokazanie skutkow dzialania. W relacjach sprawca- ofiara pojawiaja się emocje, uwydatnia się wymiar moralny czynu. Sprawca i ofiara wybieraja sposób zadośćuczynienia krzywdy. Mediator jest neutralny, interweniuje gdy przestepca jest zbyt agresywny lub gdy nie można dojsc do porozumienia. Zostaje spisana umowa, kiedy sprawca dokona zadośćuczynienia, mediator sprawdza czy sprawca dokonal zobowiązania. U nieletniego wiąze się to z postepowaniem wychowawczym. Może to spowodowac zaprzestanie przestępczości nieletniego, pelni funkcje psychologiczna. Ogranicza lek ofiary przed przestepca, sprawca może zrozumiec skutki swojego postepowania bez czekania na orzeczenie sądu. Mediacja jest skuteczna forma profilaktyki.
02-03-2004
T: współczesny polski system res. - zakłady poprawcze. Funkcjonowanie zakładów dla nieletnich.
-od 1948r. kiedy ukształtował się ustrój polityczny, gdy toczyła się walka z dawnym ustrojem, równoczesnie prowadzona jest walka z reakcjonistami, walka była brutalna, zakłady penitencjarne były przepełnione przestępcami politycznymi, dotyczyło to tez młodzieży
-zakład w Jaworznie-fałszywie przedstawiany przez ówczesnych pedagogów jako nowoczesny, przebywa tu młodziez reakcyjna
-1956(okres odwilży)- przed likwidacja zakładu, np. osadzano za mowienie Katowice zamiast Stalingrad. Był to zakład mieszczący się w budynkach pooswiecimskich, Młodzież morderczo pracowala w kopalniach, dyscyplina, rezim, donosicielstwo. A. Lewin opracował metode wychowawczą przez prace
-po1956r zmienia się atmosfera w zakładach, staja się res, i wych.
ST. Jedlawski- w Krzeszowicach istniał przyjazny zakład
„Analiza systemu dyscyplinarno-izolacyjnego” - krytyka tego systemu. Czasem w zakładach rez. Powstawały bunty, zbiegało się to z buntem w zakładach dla dorosłych-1989r
-poczatek 90-tych lat- szereg buntów. Nowa demokracja była przesłanka do decyzji do zreformowania sadownictwa, policji, zakładów dla nieletnich. Aktem stanowiącym o zakładach dla nieletnich jest rozporządzenie ministra Sprawiedliwości z dnia17-05-1997 wprowadza nowa ich organizacje.
-Wczesniej zakład dla nieletnich w Tarnowie. Rozporządzenie dotyczy zakładów poprawczych i schronisk młodzieżowych. Na reforme wpłynęły zmiany ustawodawcze w polskim systemie prawnym i inne akty o mocy ustaw, duzy wpływ miala ratyfikacja aktow narodowych - Prawa Człowieka, Konwencja praw dziecka (akty sa demokratyczne), wpłynęły tez na to wnioski rzecznika praw obywatelskich, ogromny wzrost przestępczości, dazenie do oparcia resocjalizacji na wiedzy psych. i ped.
Przepisy ustawy:
autonomia i podmiotowość wychowanka
respektowanie praw człowieka (młodzieży i dzieci)
dazenie do zapewnienia indywidualnych oddziaływań wychowawczych i terapeutycznych
*tendencje decentralizacji- silniezaznaczone. Przepisy dopuszczaja roznorodna działalność i inicjatywe zakładów np. kształcenie, mogą w tym uczestniczyc organizacje pozarządowe i fundacje
*izba przejsciowa pojawia się. Istnieje możliwość opracowywania statutow określonego zakładu przez jego pracownikow, odpowiada za to dyrektor. Wychowankowie nie biora w ym udzialu, pomagaja w pracach statutu specjalistow (ped. Psych. )
-starano się aby system był drożny- przechodzenie z jednych zakładów do drugich w zależności od postępów res. Zasada drożności jest możliwa dzieki roznym typom zakładów : otwarte, półotwarte, zamknięte i specjalne. Wszystkie typy zakładów charakteryzuja się pewnym stopniem otwartości wobec środowiska zewnętrznego, dazy się do kontaktow z zyciem spol
-dopuszcza się funkcjonowanie zakładów koedukacyjnych
-odstepuje się od koncepcji kary absolutnej na rzecz resocjalizacji. Pobyt uzależniony jest od kontraktu miedzy wychowankiem a zakładem
*zaklad o wzmożonym nadzorze (Parczew)- od 16 roku zycia najbardziej zdeprawowani
-wprowadzenie funkcji wychowawcy prowadzacego, każdy wychowanek takiego posiada
-indywidualny program wychowawczy
-patronat- sprawowanie opieki (materialnej) ze strony podmiotow zew.
*w działalności wychowawczej:
1. możliwość wyboru programu res. Przez wychowanka
2. możliwość kształcenia integracyjnego z młodzieżą ze środowiska (osoba podejmujaca się tego powinna zyskac rekompensate finansowa)
3. hotele dla zwolnionych warunkowo
4. kieszonkowe dla wychowanka
5. wprowadzono bogaty katalog nagrod
6. przepustki moga trwac do3 dni, urlopy do 60 dni w roku
7. kary- możliwość odstapienia gdy wychowanek przeprosi za swój czyn, możliwość mediacji
8, nadzór- administracyjny; - pedagogiczny, zajmuja się tym zespoly wizytatorow; Minister spraw pelni nadzor zwierzchni nad wszystkimi zakładami
TYPOLOGIA ZAKŁADÓW
-zasada regresji i progresji, przenoszenie z zakładu do zakladu
I zakłady resocjalizacyjne dla nieletnich w normie intelektualnej i psychicznej
1. podatność nieletniego na oferte res.
2. dopuszczalny zakres swobody funkcjonowania w srod
3. regres, progres
*Zakłady otwarte MOASY-12 osob, osoby ze schroniska młodzieżowego , które spełniają warunki: nie byli w areszcie śledczym lub zakładzie karnym i nie naleza do podkultury, wyrażają wole res, i dobrze się Zach. W toku rzetelnej diagnozy rokuje dobre nadzieje
-mogą tu tez przenosic wych. Z zakładów półotwartych (progres), w zakładzie otwartym może mieć maksymalnie 60 dni urlopu
*zakłady polotwarte- 10 osob (grupa wychowawcza), wychowankowie trudniejsi, bardziej zdemoralizowani. Kierowane osoby które nie były w schronisku lub jeśli były nie zostaly zakwalifikowane do innego zakładu, tez osoby z zakładów otwartych, które nie spełniły ich wymogow (regres) lub z zakładów zamkniętych (progres). Obowiazuje czesciowe odizolowanie. 60 dni urlopu w roku
*zakłady zamknięte
1. dla wielokrotnych uciekinierow z zakładów otwartych i półotwartych, zle się tam zachowywali, 8 wychowankow
2. zakłady o wzmożonym nadzorze wychowawczym
-wychowankowie o wysokim stopniu demoralizacji
-4 osoby, indywidualne oddziaływania, ograniczanie kontaktow z grupa,
-30 dni urlopu w roku
-Parczew, Grodzisk Wielkopolski
*zakłady specjalne- dla przestępców upośledzonych umysłowo
-zaklady specjalne res-rewalidacyjne dla upośledzonych umysłowo- grupa wych 8 osob, kształcenie zgodne z metodyka kszt. Upośledzonych, urlop 60 dni w roku, obowiązują szczególne przepisy określające bezpieczeństwo przebywajacych tam osob- Tarnów, Sadowice, Witkowo
*zakłady specjalne res- terapeutyczne- dla osob z zaburzeniami psychologicznymi i osobowości, dla uzależnionych od srodkow psychotropowych i nosicile HIV, urlop 60 dni- Białystok
Subkategorie: -uczacy się; -mlodsi, starsi; -zaklady res sportowe i turystyczne (Pszczyna)
-wych każdego zakładu może być umieszczony poza nim w celu leczniczym lub szkoleniowym, dopuszcza się rodziny opiekuncze, wtedy dyrektor zakładu podpisuje umowe z opiekunem
Hostele- zastępują czasowo rodzine, dla tych kończących wyrok, zapewniaja zakwaterowanie, wyżywienie, opieke, warunki prowadzace do samodzielności. Dyrektor ustala zasady funkcjonowania, zespol kieruje tu wychowankow (dyrektor, wychowawca prowadzacy, psych, ped, sedzia, kurator zawodowy). Jest to rozwiązanie nowoczesne, readaptacyjne. Umowa zawierana z wychowankiem okresla czas, zakres pomocy, rodzaj pomocy. Zwykle dla osob uczących się, pracujących (tu odplata). Klauzula na wypowiedzenie. Indywidualny regulamin pobytu.
#wszystkie zaklady powinny współpracować ze środowiskiem zewnętrznym (listy, odwiedziny- najblizsza rodzina, pokoje intymne(Ameryka poludniowa- prostytutka), odwiedziny autorytetow- aktorow, sportowcow), działalność duszpasterska, odwiedziny z osoba wybrana przez skazanego-ryzykowne, kontakt telefoniczny, paczki, prace na zewnatrz, udzial w zyciu kulturalnym na zewnatrz, łagodzą znosza deprywacj
9-03-2004
T: przystosowanie się czlowieka do srodowiska wieziennego
--instytucja wiezienia jest przedmiotem wielu dyskusji, zainteresowan ludzi z zewnatrz. XXw to badania nad zyciem, problemami w tych instytucjach
--Goffman- wiezienie=instytucja totalna- wszystkie aspekty zycie sa okreslone normami, sa zinstytucjonalizowane, wszystko organizuja=ograniczenie psychologiczne, fizyczne, spoleczne
-od wiezienia uciec nie można, czlowiek ma swiadomosc, ze musi tam być, wiec musi się przystosowac. Wiezien jest już czlowiekiem uksztaltowanym pod kazdym względem, ma cechy osobowosciowe i swoiste doswiadczenie. Może to ulatwiac lub utrudniac adaptacje w wiezieniu
PRZYSTOSOWANIE
--biologiczne
--psychospoleczne
P- zmiany samego podmiotu stosownie do stanu zewnetrznej sytuacji i umiejetnosc osiagniecia w nich waznych celow
P wg Piageta-( w normalnym rozwoju)
asymilacja
akomodacja
W więzieniu akomodacja, uznawanie zewnetrznych wplywow
-do srodowiska wieziennego lepiej przystosowuja się przestepcy wielokrotni, maja doswiadczenie i wypracowane mechanizmy przyst.
wiekszosc skazanych jest nastawiona na odporny tryb przystosowania- przy najmniejszej utracie energii chroni się to co czlowiek dotychczas ma
-proses przystosowania jest róznie badany=rozne koncepcje
Koncepcja Goldsteina i McCanzie:
--18 czynników przystosowania
-konflikt z innymi wiezniami
-..............z personelem
-obawa wiktymizacji
-kontakty ze swiatem zewnetrznym
-zaburzenia psychosomatyczne
4niezalezne czynniki przystosowania:
stres lub lek
prizonizacja
zle zachowanie się
brak zaangazowania i konfliktu
Czynnikiem osobowosciowym wazna jest wola, kontrola im wyzsza tym mniejszy stres i mniejsze zle nastawienie do srodowiska wieziennego
Wyzszy poziom kontroli- poczucie wewnetrznej kontroli, chocby intelektualnej w wiezieniu zwieksza się , gdy jest pozytywnie weryfikowana.
--człowiek ma do dyspozycji rozne sposoby radzenia sobie z sytuacja (nowe lub stare)
TECHNIKI wg Goffmana -sposoby zmniejszania rozbieznosci miedzy swiatem zewnetrznym a wiezieniem
wycofanie się
bunt
zadomowienie
konwersja
zimna kalkulacja
ad1 radykalne odciecie się od otoczenia i koncentracja na sobie i bezposredniej sytuacji. To zobojetnienie na sprawy innych (wiezniow, rodziny) to rozluznienie kontaktow z innymi. Wiezien sadzi ze jego sprawy sa najwazniejsze, eskapizm- ucieczka od zycia. Naduzywanie mechanizmow obronnych, ostra depersonalizacja, autyzm, egocentryzm, infantylnosc. Wybieraja je wiezniowie dlugoterminowi i niedojrzali emocjonalnie. Sluzy ona do usuniecia wrogosci wobec wymiaru sprawiedliwosci i innych ludzi. Pozwala tez zapobiec deprywacji potrzeb seksualnych
ad2. typowy dla recydywistów. Stworzenie sobie pewnej mozliwosci dzialania, wzglednie stabilnych warunkow egzystencji. Mogą stosowac ludzie nie przezywajacy szoku wieziennego, makiaweliczni, odporni, o przewadze orientacji poznawczej nad emocjonalna, o szybkiej orientacji w otoczeniu. Sa to jednostki fasadowo serdeczne, usłuzne, zyskujace sympatie (klasyczni psychopaci)
ad3. bliskie zimnej kalkulacji. Warunki traktuje się jak domowe, normalne.Normy i przepisy traktuje się jako naturalne, nie wyraza się buntu.
ad4. skazany przejmuje wszelkie poglady personelu. Jest zdyscyplinowany, posluszny, a nawet wychodzacy naprzeciw personelowi, pomocny. U podstaw tego lezy wyrachowanie. Jest to wzor doskonalego wieznia. Wiezien dba o swoje interesy
Ad5. kombinacja różnych sposobów. Polega na wykorzystaniu tajemnic, słabości, kruczków personelu, zwyczajów więźniów, by zdobyc zakazane gratyfikacje.
INNE KONCEPCJE
--neopsychoanaliza (K. Horn)
mechanizm hamowania przeżywania sytuacji bolesnych- skazani nie myślą o wolności, rodzinie, nie rozmawiaja o tym, czas zapychaja róznymi zajeciami
Występują
-FIKSACJE
-KOMPULSJE- np. wciąż chodzi po celi , owyborze techniki decyduje PRIZONIZACJA- nabywanie zwyczajów wieziennych. Clemmer zamknął się w więzieniu i opisał jego specyfikę. Skazany nabiera coraz wiecej form i wartosci obowiazujacych w wiezieniu i coraz bardziej się do nich stosuje. To przyswojenie kultury wieziennej, postaw i sposobow zachowania (rytualy dotyczace jedzenia, jezyka, sposobu zorganizowania zakladu karnego, ubierania). Proces ten jest z punktu widzenia resocjalizacji niekorzystny bo człowiek rozwija się w warunkach wieziennych, które nie sa normalne. Proces rozpoczyna się po kilku tygodniach. Jest czesty u wiezniow dlugoterminowych, zalezy tez od ilosci skazan, doswiadczen, zwiazkow ze swiatem zewnetrznym, identyfikacja z grupa przestepcza, stopniem akceptacji kultury.
HAMUJE
-niski wyrok
-silna osobowosc
-dobre kontakty z rodzina
-nie przyjmowanie slepo zasad wiezienia
-zaangazowanie w pozytywna aktywnosc oswiatowa, praca
16.03,04
nastepstwa izolacji wieziennych (dotycza wszystkich wiezniow.):
stygmatyzacja instytucjonalna - rozpoczyna się os sledztwa, aresztu konczy wyjsciem z wiezienia.przestepca czuje ze jest inaczej traktowany.utrata wolnosci to dowod moralnego odrzucenia i potepienia spolecznego.wiezienie ma duza moc etykietowania.personel przypomina wiezniowi ze utracil on status obywatela.miedzy wiezniamai dochodzi do solidaryzowania się, starsi wiezniowie przekonuja nowicjusza ze jest winny i on zaczyna się tak czuc.
Standaryzacja - to formy postepowania z wiezniami okreslone regulaminem zakladu:np. uniformizacja ubioru , ilosc i rodzaj mienia prywatnego, okreslanie sposobu zaspakajania potrzeb
Degradacja-pominejszanie
Czlowiek jest manipulowany przez kolegow, nie podejmuje autonomicznych decyzji.jest to ponizanie i upokarzanie godnosci wlasniej
depersonalizacja - to poczucie obcosci i nie realnosci siebie.wiaze się to z pozostalymi punktami.czlowiek nie odczowa ze jest kims. Te stany wystepuja u dojrzewajacej mlodziezy.
Objawy tych w/w stanow:
poczucie winy zwiazane z sumieniem
funkcja sumienia: poczucie ze cos trzeba lub nie wolno robic.wystepuje przed i po uczynku.czlowiek przezywa poczucie winy.w zakresie patologii wina jest wyimaginowana, osoba ma poczucie ze musi być ukarana.u mlodych przestepcow poczucie winy wystepuje podsiwadomie .dlatego lamia prawo.to im przynosi ulge.ta wina staje się realna na dowod na to ze czuje wine??o chuj chodzi!!!
Poczucie winy prowadzi do :
labilnosci emocjonalnej
samoobwiniania
braku poczucia wartosci
karanie siebie.pokuta
zadoscuczynienie
W wiezieniu neutralizacja poczucia winy prowadzi do :
zlekcewazenia czynu
zaprzeczenie wyzadzenia jakiejkolwiek krzywdy
zaprzeczenie odpowiedzialnowsci
zaprzeczenie wlasnych mozliwosci zrobienia czegos dla kogos - bezradnosc
przekonanie e wyrok jest nie wspolmierny do osobistej odpowiedzialnosci za czyn (w ofierze nie widza czlowieka, to wiaze się z „potepieniem potepiajacych” czyli przekonanie ze np. polizjant jest gorszy od samego przestepcy)
wiezniowie oczuwaja wine tak samo jek my z tym ze w odniesieniu do najblizszego otoczenia
społeczność zakładu karnego tworzą :
a)podwładni
b)personel
w wiezieniu mieszja się normy formalne i nieformalne.podwladni i personel tworza okreslony mikrosystem spoleczny .
drugie zycie :
to co jest w ukrytym zbiorze zasad okreslajacych postepowanie wiezniow.
23-03-2004
Społeczność więzienna: 1-skazani 2- personel
--powstają nieprzewidziane zjawiska, istnieje ukryty zbior zasad postępowania więźniów-drugie życie, jest ono wyrazem istnienia więziennej podkultury. To zbiór sekretnych reguł. St Jedlewski wprowadził to pjęcie do polskiej literatury- pozaregulaminowe formy postępowania wychowankow zakładu poprawczego wyznaczone w procesie interakcji między wychowankami
jest pogwałceniem porządku
nieformalna organizacja instytucji totalnej
podkultura więzienna
podkultura drugiego życia
grypsera
„Analiza pedagogiczna systemu dyscyplinarno izolacyjnego” Jedlewski
-- o tym zjawisku wnioskuje się na podstawie opinii personelu (a oni nie chca ujawniac tego zjawiska)
--w więzieniach drugie życie isniało zawsze. Zjawisko to wiąże się z
koncepcją deprywacyjna
koncepcją transmisyjną
ad1 Klemmer (wprowadził w 1940) wynik dolegliwości izolacji w insytucjach totalnych , niezależnie od ludzi tworzących populację więźniów obraz tego zjawiska jest podobny. To wynik deprywacji -niezaspokojenia potrzeb, to wynika z charakteru inst. Ale o kształcie drugiego życia decyduja cechy więżniów i personelu
ad2 zjawisko drugiego życia jest przeniesione przez przestępców z wolności. Życiem więziennym rządzą prawa obowiązujące środowiko przestępcze na wolności. Powstała w latach 80-tych (Jacobs, Kresey). Znajduje zwolenników wśród funkcjonariuszy. Wina nie leży w instytucji , tylko w ludziach, którzy do niej trafiają
-drugie życie nie wyst. W środowisku więżniów gospodarczych
-nie ma charakteru homogenicznego, hierarchia więzienna różnicuje się w świadomości więźniów w zależności od grupy przestępczej
-pozycja skazanego w grupie nieformalnej zależy od jego pozycji przestępczej na wolności, przeszłości przestępczej
FUNKCJA PODKULTURY WIĘZIENNEJ
-Jest niekorzystna dla procesu resocjalizacji
-obrona więżniów przed dolegliwościami instytucji, generuje to podkulture ale ważne sa też cechy więżniów
-ważny jest nieformalny kodeks postępowania więżniów. Podkultura więzienna dokonuje wyrażnego rozróżnienia więżniów i funkcjonariuszy. Istnieje przepaść między nimi, niemożność porozumienia się. Istnieje też podział na ludzi prawdziwych pełniących określone role i na więżniów nieswoich pełniących dobrowolnie lub pod przymusem role godne potępienia i pogardy. Nieformalny kodeks reguluje stosunki między nimi. Wg Klemmera zasady kodeksu wynikaja z 2 naczelnych form postępowania
zakaz współpracy z z administracja
nakaz solidarności więżniów i wzajemnej pomocy
--nakazy szczegółowe: bycie opanowanym, silnym, twardym i cwanym
GŁÓWNE ZASADY
Opozycja wobec instytucji
Solidarność skazanych
Manipulowanie personelem
Eksploatacja innych więżniów
Zasady te są stosowane w różnoraki sposób w zależności od sytuacji
Podział K. Brauna (zajmował się grypserą, przeprowadził jej analizę) 7 kategorii norm i zachowań grypserów, czyli git-ludzi i ludzi
Zasady postępowania grypserów z niegrypserami np. grypser nie podaje ręki frajerowi
stosunki grypserów do administracji zakładu karnego, sądu, organów ścigania, ustroju politycznego np. wprowadzanie ich w bład, lekceważenie
stosunek do norm ogólnospołęcznych
higiena, prace prządkowe uważane są za nieczyste, produkty dotknięte przez cwela są niezdolne do użytku
wzmacnianie własnego ja przestępców np. pogarda dla więżnióe spoza grupy ludzi
komunikowanie się dzieki gwarze więziennej
reguły postępowania wobec innych grypseróww określonych sytuacjach, zaklęcia (bluzgi) mogące przenieść osobe do grupy frajerów, dokonuje się degradacja ostateczna
Obyczajowość więzienna miała różne sposoby opisów. Wg Koseckiego inne są zasady git-ludzi i grupy pośredniej. Honor był naczelna wartością. LiczyLa się też twardość (mieszcząca w sobie gotowość do samouszkodzenia) solidarność. Większość norm rytualnych i funkcjonalnych dotyczą wszystkich, gitowcy maja szczególne zasady (np. nie mogą brać klucza do ręki; ważne są dla nich normy świadczące o męstwie i solidarności) dla festów ważne są normy korzystne dla lojalności oraz potrzebne przy handlu i wymianie towarów. Git-ludzie rozbudowują swoje wartości , sa nastawieni na przetrwanie, feści na dobre ustawienie (młodociani przestępcy sądzą, że pewne rytuały świadczą o stosowaniu pewnych wartości)
--grupy
szwajcarzy odeszli od gitowców, są niezaangażowani
cwele- zgwałceni
u młodych jest to bardzo wyrażne, starsi są wyciszeni i elastyczni
PODZIAŁ WG RÓL (KLEMMER)
osoby wchodzące w skład swoich i wszystko co czynią uwzględnia interes i sposób myślenia tej grupy
są ludźmi, są wobec nich lojalni, ale wchodzą też w inne układy społeczne
wchodzą w trwałe związki z innymi zależnie od sytuacji
outsiderzy- nie dzielą swych zmartwieńz innymi
PRZYWÓDCY -atamani, króle, gwiazdorzy- znajduja się na szczycie wieziennej hierarchii wraz z satelitami (doświadczonymi gitowcami) tworzą więzienna elitę. Maja rozległe uprawnienia- oceniaja, karzą, nagradzają, inspiruja i zatwierdzają zbiorowe akcje, tworzą nowe zasady
CECHY: spryt, inteligencja, zdolności adaptacyjne, makiaweliczne, aktywność, duża samokontrola, odporność, elokwencja, brutalność, egoizm, brak skrupułów moralnych, pogarda wobec nieswoich, nienawiść wobec personelu.
--funkcjonowanie przywódców
styl buntowniczy-konfliktowy, przysparzający: kary dyscyplinarne, uznanie więźniów
dyskretny, niekonfliktowy, fasadowo służalczy, prawdopodobnie b. Skuteczny w kierowaniu grupą
--walka z drugim życiem: frontalny atak , spokojne strategie (rozdzielenie). Próby te kończą się niepowodzeniem. Administracji pozostaje tylko diagnoza i dyskretna kontrola w ruchu stanowisk w gr. Nieformalnej
GWARA WIĘZIENNA I TATUAŻ, twórczość literacka
--gwara- najpopularniejsza u nieletnich, młodocianych. Jest żywym nośnikiem wartośći, postaw grupy przestępczej. Niektóre skróty są zrozumiałe tylko dla wieźniów, którzy go uważaja za fajny język. Język kształuje normy i postawy. KMINA-dodanie sylab co zaciemnia odczytanie
--tatuaż
--negatywne przejawy podkultiry więziennej
-agresja, bezprawie, poniżanie na porządku dziennym, samoagresja i zabójstwa
-wiktymizacja:
psychiczna- przetrzymywanie więźnia w stanie napięcia, degradacja społeczna
społeczna-konflikty zwiazane z innymi grupami
*****************
Podkultura zaspokaja potrzebe bezpieczenstwa- przed innymi wiezniami i personelem
potrzeba stymulacji- podkultura stwarza wiele sytuacji spolecznych, wypelnia nude
dostarcza moralnego usprawiedliwienia wykorzystywania seksualnego frajerów
usprawiedliwia agresje
zaspokaja potrzebe przynalezności
zaspokaja potrzebę odrębności, pozwala odrózniac więzniów od ofiar
dostarcza poczucia własnej wartości
zaspokaja potzrebe posiadania
zaspokaja potrzebe wiedzy i zrozumienia, uczy sposobów przekazu informacji
6-04-2004
T: zróżnicowanie społeczności więżniów
--klasyfikacja i typologia- było to zawsze punktem zainteresowania psychologii i filozofii, bierze się tu pod uwage fakt, że ludzie sa zroznicowani. Nawet starajac się osiagnac ujednolicenie wielu czynnikow, nie uzyska się takich samych cech osobowosciowych (u czlowieka decyduja interakcje symboliczne z innymi ludzmi). Wzgledy praktyczne wplywaja na stosowania typologii, decyduja tez o tym wzgledy poznawcze. Klasyfikacja i typologia sa szczytowymi formami podzialu, kieruje się cechami niedostrzegalnymi, tworzy typy, które realnie nie istnieja(np. nie ma „czystego ekstrawertyka” )
TYPOLOGIA- pozwala na doglebne poznanie rzeczywistosci gdyz siega do cech ukrytych. Sfera zycia która nie istnialaby bez typologii jest sfera penitencjarna. Korzysta się z typologii obecnie w danym czasie obowiazujacej, kazda typologia zawiera cos wartościowego. Typologia jest ciąglym dązeniem kryminologów pedagogiki resocjalizacyjnej. Typologie probowaly odnalezc „typ przestepcy”. Teoria Lombroso- urodzonego przestepcy; rozumie się przez niego abstrakcyjny model wiazacy wiele cech majacych wskazac pewien typ przestepcy.
Typologie można podzielic:
kryterium w oparciu o które dokonano typologii
-fenomenologiczne-bazowaly na zewnetrznych zjawiskach; wyodrebnienie ze względu na sposób zachowania się przestepcy np. przestepca brutalny. Kryterium to bierze tez pod uwage sytuacje, doprowadza to do wyróżnienia przestepców okolicznosciowych, przypadkowych
-motywacyjne-zwraca się uwage na ......przestepcow dzialajacych z checi zysku
-etiologiczne- biora pod uwage zespol uwarunkowan przyczyn ze sfery biopsychologicznej (bio-budowa ciala, psych.-wysoka agresywnosc) i spol-kulturowej (wychowanie, rodzian)
podział wykorzystywany w praktyce sadowej, penitencjarnej
-podzial Lernera: typ pasozytniczy, typ nihilostyczny (autoagresja, destrukcja)
dzis buduje się typologie uwzgledniajace wiele sfer zycia
podzialy fragmentaryczne
-typ endogenny- czynniki wewnetrzne
-typ egzogenny- czynniki zewnetrzne, slabosc moralna
typologia Pinatela
przestepcy pseudospoleczni
................. aspoleczni
..................prospoleczni
..................antyspoleczni
ad1. przestepcy pseudospoleczni , zdolnosc do popelnienia przestapstwa, łatwosc przystosowania do warunkow spol., wulicowosc. Rzadko trafiaja do wiezienia. Przestepcy w bialych kołnierzykach- pojecie wprowadzone przez Cooleya
ad2. mniej grozni, mniejsze zdolnosci adaptacyjne, nizsza klasa spoleczna, czasem chorzy psychicznie. Czesciej trafiaja do wiezienia
ad3. mala zdolnosc popelniania przestepstwa, duza zdolnosc adaptacyjna. To przestepcy okolicznosciowi
ad4. Wysoka zdolnosc do przestepstwa, mniejsza zdolnosc adaptacyjna. To zawodowi przestepcy, rzadko trafiaja do wiezien
ZASADY
I kodeks z 1932 wyroznial: przestepcow nieletnich, recydywistów, chorych psychicznie, niedorozwinieci psychicznie, alkoholicy, narkomani, przestepcy zawodowi, przest. Z nawyknienia, przest. Ze wstretem do pracy
II kodeks z 1962 nawiazuje do tego z 1932
III obecnie stosuje się metode wolnej progresjii i klasyfikacji. Wyroznia się kategorie przestepcow umozliwiajace ich rekwalifikacje w zaleznosci od ich postepow w resocjalizacji. Przestrzega się stopniowo łagodzenia kary. W 1974 wprowadzono tymczasowy regulamin wykonania kary wyrozniajacy 3 grupy skazanych
młodociani M
recydywisci R
pierwszy raz skazani P
ad1 przestepcy do 21 roku zycia, po ukonczeniu 21 lat przenosi się ich do P lub R, jeśli sa niebezpieczni szczególnie
ad2 przestepcy umyslni, bedacy już karani, stwarzajacy niebezpieczenstwo demoralizujacego oddzialywania na innych
ad3 przest. Po 21 roku zycia
--W zaleznosci od grupy stosuje się odpowiedni rygor
M, P -rygor zasadniczy, zlagodzony, obostczony
R- obostczony , surowy, zasadniczy
MiP- zaczynaja od rygoru zasadniczego R- od obostniczego
P- z trybu zasadniczego do obostniczego
R- w najlepszym wypadku do zasadniczego
Komisja penitencjarna decyduje o kwalifikacji wiezniow
--więzniowie niepelnosprawni psychicznie, narkomani, alkoholicy, chorzy psychicznie, upośledzeni. Potrzeba innego traktowania tych osób
ROZWIĄZANIA
--powoływanie odrębnych osrodków dajacych lepsza opieke i indywidualizacje. Najpierw kierowali nimi psychiatrzy, potem zajeli się tez tym psychologowie, ped. Odejscie od modelu biologicznego. Zasada ta nie jest scisle realizowana, gdyz nie ma na to warunkow
Czy takie rozwiazania sa dobre? Niescislosci diagnostyczne daja mozliwosc kretactw, powoduje to tez stygmatyzacje wieznia (może być wtornym motywem przestepczosci)
--psychopaci- skrajnie egocenryczni, emocjonalnie zimni, sprawiajacy wrazenie pozbawionych sumienia, jednostka w zasadzie zdrowa, jej charakter jest w zasadzie niezmienny. Niezdolnosc do uczenioa się spolecznego (brak wyciagania wniosków)
--socjopaci- kary niczego nie ucza. Kary fizyczne sa nieskuteczne, kary pieniezne sa stosunkowo skuteczne
Klasyfikacja Schneidera:
--psychopaci fanatyczni- opanowani idea nadwartosciowa. Sa sklonni do skladania skarg, donosów, zazalen
--psychopaci żadni uznania i znaczenia- jednostki histeryczne, prezentuja sztucznosc zachowan, przejawiaja symptomy niedostosowania spolecznego, klamliwosc (pseudofobia, fantastyka). Wśród takich osobnikow rekrutuja się oszusci
--psychopaci wybuchowi- impulsywni, zaczepni, wykazuja agresje wobec bliskich i obcych. Dokonuja przestepstw afektywnych
--głupota moralna- najbardziej okrutni, brak litosci, wstydu, szacunku. Cele osiągaja w sposób brutalny dzieki czemu sa skuteczni. Jednostki wybitnie inteligentne, potrafia się maskowac, maja skłonnosc do drażliwosci polaczonej z subdepresja, poczuciem malej wartosci (kompensacja tego przez przestepstwo)
Psychopaci ulegaja odpowiedzialnosci karnej, sa zroznicowane poglady co do pochodzenia psychopatii, zwykle traktuje się jako wrodzony defekt
Sposoby korygujace psychopatie- na ogol malo skuteczne. Pomoc powinno zapewniac srodowisko stymulujace. Rezultety przynosza rozmowy psychoterapeutyczne, terapia grupowa, psychodrama. Czlowiek powinien czuc ze cos traci (kary pieniezne)
-psychopaci sa uczuleni na zasade stosowania sprawiedliwosci, dlatego ze strony terapeutów musi istniec jednosc zachowania i pogladow wobec nich
-podczas terapii należy zapewnic atrakcyjne zajecia. Trzeba pokazac ze inni ludzie potrafia być bezinteresowni. W zajeciach należy uwzglednic narcyzm psychopaty ( „pokazania się” w sposób akceptowalny spolecznie)
-terapia ma pokazac psychopacie, ze nie może mieć wszystkiego od razu
Upośledzeni umyslowo przestepcy
-dokonuja przestepstw blahych ze względu na nieumiejetnosc rozpoznania sytuacji spolecznej
-osoby z niska inteligencja, u których nie rozwinely się uczucie moralne- stanowia szczegolny przypadek. Uposledzeni umyslowo w 50% dokonuja czynow przestepczych, sa one zwykle czynami o niskiej szkodliwosci spolecznej. Stosuje się wobec nich zlagodzone kary.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.