Złoto jest pierwiastkiem stosunkowo rzadkim. Milion ton ziemi zawiera średnio ok. 5kg czystego złota. Złoto nie jest jednak równomiernie rozmieszczone w skorupie ziemskiej, lecz tworzy nieliczne, dość bogate złoża. Ocenia się, że z istniejącego na świecie złota można by wykonać sześcian o długości krawędzi ok. 10 m. Złoto ma bardzo charakterystyczną żółtą barwę. Jest niezwykle kowalne i ciągliwe - jedną uncję (ok. 30g) czystego złota można rozklepać na blaszkę o powierzchni ok. 30 m2. Złoto przypomina twardością ołów; można je łatwo krajać nożem. Złoto jest bardzo dobrym przewodnikiem elektryczności; ponieważ nie ulega korozji, powleka się nim często styki elektryczne. Złoto dobrze odbija cieplne promieniowanie podczerwone. Czystość złota określa się w karatach. Czyste złoto ma 24-karaty.
Oceany świata zawierają miliardy ton czystego złota, jest ono jednak zbyt rozproszone i występuje w zbyt małych stężeniach, by mogło mieć jakiekolwiek znaczenie praktyczne. Z miliona ton wody morskiej można by wydzielić tylko kilka gramów złota. Metal ten wydobywa się więc wyłącznie z jego złóż. Najprostszą metodą otrzymywania złota jest szlamowanie. Metoda odkrywkowa polega na wydobywaniu złota bezpośrednio z bogatych złóż rodzimego złota lub jego minerałów.
Występowanie złota
Procentowa zawartość złota w skorupie ziemskiej stanowi bardzo niewielkie ilości, gdyż jest to wielkość rzędu 0,000001% ogółu pierwiastków, wchodzących w skład budowy Ziemi i zajmuje 62 miejsce pod względem rozpowszechnienia.W celu porównania powyższej wielkości podaje się, że zawartość innych metali w skorupie ziemskiej wynosi: aluminium - 7%, żelaza - 5%, wapnia i sodu - po 3%, magnezu 2%. Uczony radziecki, Fersman, obliczył, że w skorupie ziemskiej do głębokości 1000 m znajdują się zasoby złota rzędu 5 miliardów ton. Do 1972 roku wydobycie złota było ograniczone ze względu na utrzymywanie stałego kursu dolara, który kształtował się na poziomie 35 dol. za uncję (troy uncja = 31,1 g, to jest około l,12 dolara za gram). Obecnie oficjalna cena złota na giełdach oscyluje w granicach 300 - 400 dol. za uncję, to znaczy, że w ciągu kilku lat - po demonetaryzacji - cena złota wzrosła ponad 10-krotnie, a w 1978 roku osiągnęła nawet wartość 800 dol. za uncję. W Polsce również wydobywano złoto - jeszcze na początku lat pięćdziesiątych - w Złotym Stoku k. Kłodzka, przy wydobywaniu rud arsenu, a roczny uzysk wahał się w granicach 30 - 50 kg. W średniowieczu Złoty Stok był jedną z największych kopalń złota w Europie. Obecnie znajduje się tam jedyne w Polsce muzeum obrazujące technikę i sposoby wydobywania złota w tamtych czasach. Nazwy innych miejscowości, takie jak Złotogóra lub Złotoryja, wskazują również na to, że kiedyś w tych miejscowościach wydobywano złoto. Złoto występuje w przyrodzie w stanie rodzimym jako samorodek lub pod postacią związków chemicznych, głównie z tellurem. W stanie rodzimym występuje w postaci bryłek lub bardzo rozdrobnionej, jako tzw. złoty piasek. Towarzyszy również niektórym rudom metali, takim jak piryt - dwusiarczek żelaza lub arsenopiryt - siarczek arsenu. Największy dotychczas samorodek złota znaleziono w kopalniach Nowej Południowej Walii - o masie 236 kg.
Udokumentowane zasoby geologiczne złota na świecie wynoszą 75.000 ton. Zasoby bilansowe wyliczono na 40.000 ton.
W 1996 r. na Dolnym Śląsku wytyczono 33 działki złotonośne (każda ok. 96 km kw.). Pierwsze koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż złota otrzymały koncerny górnicze z Irlandii, Australii i Ameryki Pn. Rozmiar zainteresowania polskim złotem jest proporcjonalny do cen tego kruszcu na światowych giełdach, a te w ostatnich latach mocno spadały. Pod koniec 2000 roku z działki w Złotym Stoku zrezygnowała KGHM Polska Miedź SA, która już od 1994 r. odzyskuje z rud miedzi, wystepujących w rejonie Lubina i Polkowic, około pół tony złota rocznie. Kolejne lata to bezowocne starania o inwestorów.
26 lipca 2001 r. Minister Ochrony Środowiska ogłosił kolejny przetarg nieograniczony na nabycie prawa użytkowania górniczego na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż złota w Sudetach. Przetarg dotyczył sześciu obszarów koncesyjnych o powierzchni ok. 96 km kw:
- (Bolesławiec),
- (Warta Bolesławiecka),
- (Lubań,Leśna),
- (Gryfów, Lubomierz),
- (Klecza, Radomice),
- nr 96 (Czarnów).
Obszary 39 i 40 dotyczą złota w skałach z pogranicza czerwonego spągowca i cechsztynu oraz złota detrytycznego w czwartorzędowych osadach teras rzecznych i trzeciorzędowych pokryw żwirowych.
Obszary 90, 91 i 92 obejmują dawne tereny górnicze Pogórza Izerskiego (m.in. żyły kwarcowo-siarczkowe z mineralizacją arsenową). Stwierdzono tu zawartość złota od ilości śladowej do 120 g/t Au. Działka 96 związana jest m.in. z żyłami kwarcowymi (w dawnych kopalniach arsenu okolic Czarnowa złoto było produktem ubocznym).
Firmy zainteresowane działkami musiały wykupić pakiety informacyjne. Ceny pakietów wynosiły:
dla jednego bloku 1700 USD
dla dwóch bloków 3000 USD
dla trzech bloków 4000 USD
dla czterech bloków 4700 USD
dla pięciu bloków 5200 USD
dla sześciu bloków 5600 USD.
Oferty przyjmowano do 5 listopada w Ministerstwie Środowiska. Szczegóły ogłoszono na stronie internetowej MOS i w Rzeczpospolitej z dnia 26 lipca 2001. Ogłoszenie wyników miało nastąpić 15.11. 2001. Tymczasem... przetarg nie został rozstrzygnięty.
Jak dowiedziało się GOLDCENTRUM.PL przetarg na nabycie prawa użytkowania górniczego na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż złota na obszarze Sudetów nie doszedł do skutku. Przyczyna?
- Brak zainteresowania. Pomimo promocji działek i wstępnym zainteresowaniu niektórych zachodnich koncernów - nikt nie stanął do przetargu.
Złoto w złożach
Najogólniej złoża złota możemy podzielić na pierwotne i wtórne. W wyniku niszczenia m. in. przez wietrzenie i erozję złóż pierwotnych powstają złoża wtórne.
Powstawanie złóż wtórnych na przykładzie Pogórza Kaczawskiego.
Złoża pierwotne - krótko mówiąc, są one wynikiem wytrącania się złota z gorących roztworów w skałach, m. in. poprzez nagłe spadki ciśnienia i temperatury. W Polsce do złóż pierwotnych zalicza się złoża: Złotego Stoku, Wielisławki, Radomic, Kleczy, Leszczyńca, Czarnowa, Polkowic.
W świecie do złóż pierwotnych zaliczamy m. in. złoża Kalgoorlie i Bendigo (Australia), Witwatersrand (RPA), Gongo Soco i Morro Velho (Brazylia), a w Europie - Hodrusa Hamre (Słowacja) i Baia Mare (Siedmiogród).
Złoża wtórne - przez wieki miały największe znaczenie dla człowieka - głównie ze względu na swoją dostępność. Powstały w wyniku rozpadu i transportu skał okruszcowanych złotem. Pierwotne złoże złota Mother Lode w Kalifornii, rozcinane rzekami spływającymi z gór Sierra Nevada, było obszarem źródłowym dla wtórnych złóż złota tworzących się u ich podnóża.
Wtórny charakter mają złoża złota okolic: Złotoryi, Lwówka Śląskiego, Bolesławca, Głuchołaz, a także Klondike (Kanada), Otago (Nowa Zelandia), Kołyma (Rosja), Bendigo Ballart (Australia).
ZASTOSOWANIE
Złota biżuteria
Złoto jest czystym pierwiastkiem (24 karaty), który - w zasadzie - w czystej formie, w biżuterii, nie istnieje. Biżuteria 18-karatowa zawiera 75% złota oraz 25 %; srebra, miedzi albo innych metali. 14-karatowa - ma w sobie 58,5% złota w stopie plus srebro, miedź. Owe "inne metale" są ściśle określone w prawie probierczym więc nie wszystko można zmieszać ze złotem, ponieważ wszelkie wyroby straciłyby wartość. Dlatego świat umówił się, że przedmioty jubilerskie mogą być: 23, 21,18,14,12, 10, 9, 8 - karatowe. W 8-karatowym wyrobie jest zaledwie 33,3% czystego złota.
Złoto w przemyśle
Ze względu na swoje właściwości czyste złoto ma zastosowanie: w galwanotechnice - do złocenia części szczególnie ważnych, w przemyśle elektrotechnicznym, elektronicznym i radiotechnicznym, gdzie jest stosowane jako powłoka antykorozyjna, do złocenia dekoracyjnego w przemyśle zegarmistrzowskim, jubilerskim i złotniczym (np. kopert zegarkowych, wyrobów kultu religijnego i biżuterii). W postaci folii jako tzw. złoto listkowe, ma zastosowanie głównie w pracowniach konserwatorskich - do renowacji dzieł sztuki, do pozłacania zabytkowych wnętrz lub wartościowych ram obrazów. W postaci farby bywa stosowane do malowania porcelany i szkła. Ponad to złoto ma zastosowanie do wyrobu stopów, z których najczęściej spotykane są stopy złota z miedzią lub złota z miedzią i srebrem, mające zastosowanie w wyrobach jubilersko - złotniczych. Stopy złota z miedzią są stosowane do bicia monet. Ostatnio coraz częściej stosuje się złoto we współczesnej technice rakietowej oraz w elektronice i medycynie. Jego promieniotwórcze izotopy stosowane są jako znaczniki
TOP WORLD GOLD MINES IN 2000
(in thousands of troy ounces)
|
Mine |
Country |
Owner |
Production |
1 |
Grasberg |
Indonesia |
Freeport-McMoRan C&G (86%) |
2,363 |
2 |
Yanacocha |
Peru |
Newmont Mining (54%) |
1,803 |
3 |
Muruntau |
Uzbekistan |
Navoi Mining |
1,800* |
4 |
Betze Post |
US |
Barrick Gold |
1,647 |
5 |
Driefontein |
South Africa |
Gold Fields |
1,394 |
6 |
Twin Creeks |
US |
Newmont Mining |
1,367 |
7 |
Carlin |
US |
Newmont Mining |
1,357 |
8 |
Kloof |
South Africa |
Gold Fields |
1,322 |
9 |
Cortez |
US |
Placer Dome (60%), Rio Tinto (40%) |
1,010 |
10 |
Great Noligwa |
South Africa |
AngloGold |
971 |
11 |
Porgera |
Papua New Guinea |
Placer Dome (50%) |
910 |
12 |
Randfontein |
South Africa |
Harmony |
855 |
13 |
Pierina |
Peru |
Barrick Gold |
822 |
14 |
Meikle |
US |
Barrick Gold |
805 |
15 |
KCGM |
Australia |
Homestake (50%), Normandy (50%) |
787 |
16 |
Kumtor |
Kyrgyzstan |
Cameco (33%) |
670 |
17 |
Obuasi |
Ghana |
Ashanti Goldfields |
641 |
18 |
Round Mountain |
US |
Echo Bay (50%) HM (50%) |
640 |
19 |
Sadiola |
Mali |
AngloGold (38%), IAMGOLD (38%) |
610 |
20 |
Lihir |
Papua New Guinea |
Lihir Gold |
606 |
|
|
SOURCE: GOLD FIELDS MINERAL SERVICES LTD.,GOLD SURVEY 2001, (LONDON) APRIL 2001. |
SOURCE: WORLD GOLD COUNCIL, GOLD DEMAND TRENDS, ISSUE NO. 34, 2001. |
Produkcja złota na Ziemi do 1840 r.
(miliony troy uncji)
CZAS |
PRODUKCJA* |
REGION ZIEMI |
CYWILIZACJA SUMERÓW |
03 Moz. |
Azja Mniejsza, Afryka |
STAROŻYTNY EGIPT |
10 - .13 Moz. |
Afryka, Arabia Saudyjska, Azja Mniejsza, Chiny |
CESARSTWO RZYMSKIE |
19 - .29 Moz. |
Afryka, Azja Mniejsza, Hiszpania, Portugalia |
500 - 1100 |
06 - .10 Moz. |
Afryka, Niemcy, Austria, Chiny |
1100 - 1500 |
10 - 16 Moz. |
Afryka (Gold Coast), Europa Centr., Chiny |
1500 - 1600 |
16 - .32 Moz. |
Afryka (Gold Coast), Chiny, Ameryka Pd.** |
1600 - 1700 |
32 - .39 Moz. |
Afryka (Gold Coast), Chiny, Ameryka Pd. |
1700 - 1800 |
48 - .80 Moz. |
Afryka (Gold Coast),Brazylia, pozostałe kraje pd. Afryki, Rosja |
1800 - 1840 |
80 - 1.61 Moz. |
Afryka (Gold Coast),Brazylia, pozostałe kraje pd. Afryki, Rosja |
*Liczby w tym zestawieniu są przybliżonymi wartościami rocznymi.
Warto wziąć pod uwagę fakt, iż w niektórych latach wydobycie było małe. Ogólnie uważa się, że przed rokiem 1840 produkcja wyniosła ok. 600 milionów unccji.
**Produkcja w Ameryce Pd. zaczęła się wcześniej (Inkowie, Majowie). Upadła po agresji Hiszpanów.
Produkcja złota na Ziemi 1840-2000
(miliony troy uncji)
|
1840-1850 |
1851-1875 |
1876-1900 |
1901-1925 |
1926-1950 |
1951-1975 |
1976-2000 |
Australia |
0.0 |
51.7 |
39.7 |
54.5 |
22.9 |
22.4 |
122.1 |
Kanada |
0.0 |
2.2 |
4.8 |
21.2 |
85.1 |
87.8 |
93.7 |
Południowa Afryka |
0.0 |
0.0 |
20.7 |
178.4 |
292.3 |
582.0 |
488.9 |
Rosja - potem ZSRR |
7.5 |
22.6 |
29.1 |
24.6 |
73.2 |
134.9 |
137.7 |
USA |
5.2 |
58.4 |
51.0 |
93.9 |
66.8 |
40.4 |
155.7 |
Wszystkie pozostałe kraje |
5.2 |
19.1 |
37.0 |
104.9 |
159.9 |
117.9 |
456.2 |
W sumie |
17.9 |
154.0 |
182.3 |
477.5 |
700.2 |
985.4 |
1454.35 |
MONTHLY PRICE CHARTS
- 1990 to 2001 (London PM Gold Fix)
|
|
Sources: The London Bullion Market Association.
Szukasz gotowej pracy ?
To pewna droga do poważnych kłopotów.
Plagiat jest przestępstwem !
Nie ryzykuj ! Nie warto !
Powierz swoje sprawy profesjonalistom.