Pytania i odpowiedzi na egzamin

1. Jak jest struktura systemu oświaty w Polsce?

- przedszkole,

- szkoła podstawowa,

- gimnazjum,

- szkoły ponadgimnazjalne:

a) zasadnicze szkoły zawodowe o okresie nauczania nie krótszym niż 2 lata i nie dłuższym niż 3 lata, których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także dalsze kształcenie w szkołach wymienionych w lit. e) i f);

b) trzyletnie licea ogólnokształcące, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;

c) trzyletnie licea profilowane kształcące w profilach kształcenia ogólnozawodowego, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;

d) czteroletnie technika, których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także umożliwiające uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;

e) dwuletnie uzupełniające licea ogólnokształcące dla absolwentów szkół wymienionych w lit. a), których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;

f) trzyletnie technika uzupełniające dla absolwentów szkół wymienionych w lit. a), których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także umożliwiające uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;

g) szkoły policealne o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku, których ukończenie umożliwia osobom posiadającym wykształcenie średnie uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu;

h) trzyletnie szkoły specjalne przysposabiające do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy.

- szkoły wyższe,

2. W jakich okolicznościach stosuje się nauczanie indywidualne, indywidualny tok nauczania, indywidualizację nauczania?

Decyzję w sprawie nauczania indywidualnego wydaje dyrektor szkoły, do której uczęszcza uczeń. Podstawą wydania decyzji jest orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania wydane przez zespół orzekający działający w poradni oraz wniosek rodziców.
Decyzja wydawana jest w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę. W większości przypadków występowanie z wnioskiem o nauczanie indywidualne dla dziecka wynika z oczywistych i nie podlegających dyskusji powodów ( np. długotrwała choroba ).
O taką formę nauczania można jednak starać się również dla dziecka, którego zachowanie wynikające np. z nasilonej nadpobudliwości czy zaburzeń emocjonalnych całkowicie uniemożliwia prowadzenie zajęć w systemie lekcyjnym.

Istotę postanowień zawartych w tym akcie stanowi określenie warunków rozwijania szczególnych uzdolnień i zainteresowań ucznia przez dostosowanie zakresu treści i tempa uczenia się do jego indywidualnych możliwości i potrzeb.

Przez indywidualny tok nauki rozumiemy proces kształcenia się ucznia w zakresie jednego, kilku lub wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych, na podstawie programu (-ów) nauczania objętego (-ych) szkolnym zestawem lub na podstawie indywidualnego programu. Indywidualny tok nauki przewiduje przyspieszoną promocję, a więc możliwość wcześniejszego ukończenia szkoły. Indywidualny program nauki nie może obniżyć wymagań edukacyjnych wynikających ze szkolnego zestawu programów dla danej klasy.

Zgody na indywidualny program i tok nauki udziela dyrektor szkoły - na wniosek rodziców lub pełnoletniego ucznia, po uzyskaniu pozytywnej opinii rady pedagogicznej i poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Projekt „Indywidualizacja procesu nauczania i wychowania uczniów klas I-III szkół podstawowych” wynika z realizacji nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku. Wsparcie działań szkoły zapewni projekt systemowy przewidziany do realizacji w ramach Poddziałania 9.1.2 POKL: Wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszanie różnic w jakości usług edukacyjnych. Działania projektu są spójne i wzajemnie uzupełniające się z działaniami realizowanymi przez MEN. 

Celem działań podejmowanych w ramach projektu jest wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów, poprzez indywidualizację procesu dydaktyczno-wychowawczego w klasach I-IIi szkoły podstawowej w latach 2010 - 2013. Cele te zostaną zrealizowane poprzez zapewnienie każdemu dziecku oferty edukacyjno-wychowawczo-profilaktycznej zgodnej z jego indywidualnymi potrzebami i możliwościami, zwiększenie zakresu wykorzystania w szkole aktywizujących metod nauczania oraz podniesienie jakości wsparcia i pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej dzieciom w tym ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. 

O fundusze na realizację projektu mogą wnioskować wyłącznie organy prowadzące szkoły. Pieniądze będzie mogła otrzymać każda szkoła, która spełni zaprezentowane poniżejstandardy pracy zgodne z nową postawą programową określone w Zasadach przygotowania, realizacji i rozliczania projektów systemowych w zakresie indywidualizacji nauczania realizowanych przez organy prowadzące szkoły w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (źródło MEN).                                                        

3. Kto może wnioskować o dokonanie oceny pracy nauczyciela i w jakim czasie? Jaka jest skala ocen?

Kwestie związane z oceną pracy nauczyciela unormowane są w artykule 6a oraz 9c Karty Nauczyciela. Zgodnie z art. 6a ocena pracy nauczyciela może zostać dokonana w każdym czasie, nie wcześniej jednak niż po upływie roku od dokonania poprzedniej oceny. Karta Nauczyciela nie ustala jednak częstotliwości dokonywania oceny pracy nauczyciela (np. co trzy lata). Wnioskować o ocenę pracy nauczyciela może:

- sam zainteresowany nauczyciel,

- organ sprawujący nadzór pedagogiczny,

- organ prowadzący szkołę,

- rada szkoły,

- rada rodziców.

Z inicjatywą oceny pracy nauczyciela może wystąpić także dyrektor szkoły.

Oceny dokonuje dyrektor szkoły. Jest on zobowiązany do dokonania jej w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku. W wypadku gdy stanowisko dyrektora szkoły zajmuje osoba nieposiadająca kwalifikacji pedagogicznych, czyni to w porozumieniu z nauczycielem zajmującym inne stanowisko kierownicze i sprawującym nadzór pedagogiczny w szkole. Ocena ma charakter opisowy i jest dokonywana w trójstopniowej skali:

- ocena wyróżniająca,

- ocena dobra,

- ocena negatywna.

Oceny pracy w trybie art. 6a Karty Nauczyciela nie dokonuje się w stosunku do nauczycieli stażystów. Podlegają oni w tym zakresie art. 9c Karty Nauczyciela (związane jest to z oceną pracy dokonywaną przed uzyskaniem stopnia nauczyciela kontraktowego).

Drugi tryb oceny dorobku zawodowego jest związany z ubieganiem się o kolejny stopień awansu zawodowego. Podstawą jest tutaj art. 9c Karty Nauczyciela. Oceny takiej również dokonuje dyrektor szkoły, jednak jej podstawą jest realizacja planu rozwoju zawodowego. Przed jej dokonaniem dyrektor szkoły zapoznaje się z projektem oceny przedstawionym przez opiekuna stażu (w przypadku nauczyciela stażysty i kontraktowego); nauczyciel mianowany ubiegający się o uzyskanie stopnia awansu zawodowego na stopień nauczyciela dyplomowanego nie ma opiekuna stażu). Dyrektor zasięga również opinii rady rodziców. W wypadku oceny pracy nauczyciela w trybie art. 9c stosuje się dwustopniową skalę: ocenę pozytywną lub ocenę negatywną. Ocena taka jest wystawiana po zakończeniu stażu.

4. Jak zmieni się Pana/i status prawny po uzyskaniu stopnia nauczyciela mianowanego?

Jakie są przywileje nauczyciela mianowanego ?

ODPOWIEDŹ

Mianowanie jest odrębną od umowy o pracę podstawą nawiązania stosunku pracy, gwarantuje głównie większą stabilność zatrudnienia.

Zgodnie z art. 10 ust. 5 Ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674, z późn. zm., ostatnie DzU z 2009 r. nr 213, poz. 1650) stosunek pracy z nauczycielem mianowanym nawiązuje się na czas nieokreślony na podstawie mianowania w pełnym wymiarze czasu pracy. Jeśli nie ma możliwości zatrudnienia nauczyciela mianowanego w pełnym wymiarze czasu pracy na czas nieokreślony, wówczas zatrudnić go należy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Zatrudnienie nauczyciela mianowanego na czas określony jest sytuacją dopuszczalną jedynie w przypadku, gdy zaistnieje potrzeba wynikająca z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela.

Zgodnie z art. 18 ww. ustawy nauczyciel mianowany może być przeniesiony na własną prośbę lub z urzędu za jego zgodą na inne stanowisko w tej samej lub innej szkole, w tej samej lub innej miejscowości, na takie same lub inne stanowisko.

W razie przeniesienia nauczyciela z urzędu należy mu, zgodnie z art. 21 Karty Nauczyciela, zapewnić mieszkanie, którego wielkość będzie zależeć od liczby osób w rodzinie nauczyciela, znaleźć pracę dla współmałżonka, jeśli on także jest nauczycielem, oraz zwrócić koszty przeniesienia.

Natomiast przeniesienie nauczyciela mianowanego bez jego zgody obwarowane jest dodatkowymi warunkami, a mianowicie:

- okres przeniesienia nie może być dłuższy niż 3 lata,

- nauczycielowi przysługuje w takim wypadku prawo powrotu na uprzednio zajmowane stanowisko,

- w przypadku przeniesienia do pracy w innej szkole w innej miejscowości nauczycielowi przysługuje:

• czterodniowy tydzień pracy,

• dodatek za uciążliwość pracy w wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego,

• zakwaterowanie w miejscu czasowego zatrudnienia.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 2 w przypadku częściowej likwidacji szkoły bądź w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole, które uniemożliwiają zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć, nauczyciel mianowany może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia.

Natomiast jeśli z nauczycielem mianowanym rozwiązany zostanie stosunek pracy z powyższego powodu lub z powodu całkowitej likwidacji szkoły- przysługuje mu odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Stosunek pracy nawiązany na podstawie mianowania jest stosunkiem szczególnie chronionym przepisami prawa. Poza przypadkiem rozwiązania takiego stosunku na mocy porozumienia stron, bądź na wniosek nauczyciela mianowanego, może on ulec rozwiązaniu jedynie w przypadku:

- czasowej niezdolności nauczyciela do pracy spowodowanej chorobą, jeżeli okres tej niezdolności przekracza 182 dni,

- orzeczenia przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy,

- ukończenia przez nauczyciela 65 lat życia,

- uzyskania negatywnej oceny pracy,

- cofnięcia skierowania do nauczania religii w szkole.

Ponadto w przypadku, gdy z nauczycielem mianowanym rozwiązano stosunek pracy z powodu orzeczenia przez lekarza przeprowadzającego badanie okresowe lub kontrolne o niezdolności nauczyciela do wykonywania dotychczasowej pracy, przysługuje mu odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego ostatnio pobieranego w czasie trwania stosunku pracy - za każdy pełny rok pracy na stanowisku nauczyciela, nieprzekraczającą jednak sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, który wniósł podanie o przeniesienie do miejscowości będącej miejscem stałego zamieszkania współmałżonka, jeżeli podanie o przeniesienie nie może być uwzględnione z powodu niemożności zatrudnienia go w zawodzie nauczycielskim w miejscu stałego zamieszkania współmałżonka, dyrektor szkoły udziela urlopu bezpłatnego, na okres nieprzekraczający 2 lat. Jeżeli w tym okresie nauczyciel nie podjął ponownie pracy, stosunek pracy ulega rozwiązaniu, a nauczycielowi przyznaje się odprawę pieniężną w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego ostatnio pobieranego w czasie trwania stosunku pracy - za każdy pełny rok pracy na stanowisku nauczyciela, nieprzekraczającą jednak:

1) trzymiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, jeżeli okres pracy nauczycielskiej nie przekroczył 10 lat;

2) sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, jeżeli okres pracy nauczycielskiej przekroczył 10 lat.

Ponadto zgodnie z art. 30 ust. 4 ww. ustawy średnie wynagrodzenie nauczycieli mianowanych stanowi 144% kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej i jest niższe tylko od wygrodzenia nauczyciela dyplomowanego.

5. Które z aktów prawnych wykorzystał Pan/i w trakcie przygotowywania się do kolejnego

stopnia awansu?

 Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela - art. 9a-9i (rozdział 3a Karty Nauczyciela),

 Rozporządzenie z dnia 1 grudnia 2004 roku w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli z późniejszymi zmianami,

6. Jakie akty prawne regulują pracę i funkcjonowanie nauczyciela?

7. Jakie dokumenty regulują pracę szkoły?

- statut szkoły,

- regulamin szkoły,

- wewnątrzszkolny system oceniania,

- program profilaktyczny i wychowawczy,

8. Jakie akty prawne regulują ocenianie wewnątrzszkolne?

Podstawowym aktem prawnym, na bazie którego tworzy się WSO, jest Rozporządzenie z dnia 30 kwietnia 2007 roku w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych - DzU, Nr 83, poz. 562 z późn. Zm, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (DzU, Nr 51, poz. 458).

9. Jaka jest procedura tworzenia szkolnego zestawu programów nauczania?

Ustawa o Systemie Oświaty z dnia 22 kwietnia 2009 roku art.22 (Dz. U. Nr 56, poz.458) .POSTĘPOWANIE

1. Pod koniec marca każdego roku szkolnego odbywają się posiedzenia zespołów przedmiotowych, na których nauczyciele prowadzący zajęcia z danego przedmiotu lub bloku ustalają zestaw programów i podręczników nauczania dla danych zajęć edukacyjnych.

2. Przewodniczący zespołów przedmiotowych opracowują pisemny wykaz programów nauczania i wykaz podręczników szkolnych dla poszczególnych oddziałów i składają go na piśmie do dyrektora w terminie do końca maja danego roku szkolnego art.22 a pkt 2 (Ustawa o Systemie Oświaty).

3. W przypadku zmiany programu i podręcznika nauczyciele dokonują ewaluacji programu nauczania, w oparciu o który realizują proces dydaktyczny w poszczególnych oddziałach i oceny przydatności używanych podręczników.

Ewaluacja programu nauczania winna dotyczyć:

a) zgodności z podstawą programową,

b) stopnia dostosowania do etapu rozwoju i możliwości ucznia,

c) stopnia zapewniania wszechstronnego rozwoju ucznia,

d) zapewniania realizacji standardów egzaminacyjnych,

e) możliwości wyboru podręcznika.

Ewaluacja przydatności podręcznika dotyczy spełniania następujących warunków:

a) poprawności pod względem merytorycznym, dydaktycznym , wychowawczym oraz językowym,

b) zachowania systematyczności wybranych treści nauczania ujętych w podstawie programowej,

c) uwzględnienia aktualnego stanu wiedzy naukowej, w tym metodycznej,

d) zawartości materiału rzeczowego i materiału ilustracyjnego, uwzględniającego odpowiedni poziom kształcenia, zwłaszcza pod względem stopnia trudności, formy przekazu, właściwego doboru pojęć, terminów i sposobu ich wyjaśniania,

e) zachowania logicznej spójnej konstrukcji,

f) możliwości wykorzystywania go przez uczniów w samodzielnej pracy,

g) estetyczności szaty graficznej,

h) jakości wykonania podręcznika, umożliwiającej korzystanie z niego przez kilka lat,

i) ceny.

4. Dyrektor szkoły na wniosek przewodniczących zespołów

przedmiotowych opracowuje szkolny zestaw programów nauczania

i szkolny zestaw podręczników, obowiązujących w szkole na kolejny

rok szkolny.

5. Do 15 czerwca każdego roku szkolnego dyrektor szkoły przedstawia na Radzie Pedagogicznej wykaz programów nauczania i wykaz podręczników. Rada Pedagogiczna, zgodnie z Regulaminem Rady Pedagogicznej ustala, w drodze uchwały, odpowiednio Szkolny Zestaw Podręczników i Szkolny Zestaw Programów Nauczania.

6. Dyrektor szkoły do 15 czerwca każdego roku szkolnego dopuszcza do użytku podaje do publicznej wiadomości Szkolny Zestaw Programów Nauczania i Szkolny Zestaw Podręczników poprzez wywieszenie wykazów na tablicy ogłoszeń dla rodziców i opublikowanie na stronie www szkoły(art.22 pkt.2e Ustawy o Systemie Oświaty).

7. Nauczycielom i Radzie Rodziców przysługuje prawo złożenia wniosku o zmianę konkretnego programu nauczania lub podręcznika w każdym dowolnym czasie. Umotywowany wniosek składa się w formie pisemnej do dyrektora szkoły.

8. Wniosek, o którym mowa w punkcie 7 rozpatrywany jest zgodnie z procedurą rozpatrywania skarg i wniosków obowiązującą w szkole.

9. Rada Pedagogiczna podejmuje uchwałę o dokonaniu zmian w szkolnym zestawie programów nauczania i szkolnym wykazie podręczników w przypadkach:

a) wykreślenia programu z listy MEN,

b) wycofania podręcznika z listy podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego,

c) zaprzestania drukowania podręcznika,

d) po rocznej realizacji programu nauczania i stwierdzeniu niskiej efektywności nauczania, małej przydatności podręcznika, wyższych możliwości rozwojowych uczniów.

10. Zmiana, o której mowa w punkcie 7 obowiązuje od początku kolejnego roku szkolnego i nie może być w żadnym przypadku wprowadzona w trakcie roku szkolnego.

10. Jaka jest ścieżka awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego?

Czterostopniowa ścieżka awansu

1. Z dniem podjęcia pracy w szkole nauczyciel z mocy prawa uzyskuje stopień nauczyciela stażysty i obligatoryjnie rozpoczyna 9-miesięczny staż na stopień nauczyciela kontraktowego.

2. Jeżeli uzyska pozytywną ocenę dorobku zawodowego za okres stażu oraz akceptację komisji po rozmowie kwalifikacyjnej, dyrektor nadaje mu stopień nauczyciela kontraktowego po roku pracy w szkole - chodzi oczywiście o rok szkolny.

3. Po przepracowaniu kolejnych 2 lat w szkole jako nauczyciel kontraktowy może (ale nie musi) rozpocząć staż w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy na stopień nauczyciela mianowanego. Jeżeli uzyska pozytywną ocenę dorobku zawodowego za okres stażu oraz zda egzamin przed komisją egzaminacyjną, organ prowadzący szkołę nadaje mu stopień nauczyciela mianowanego po 6 latach pracy w szkole.

4. Po przepracowaniu kolejnego roku w szkole jako nauczyciel mianowany może (ale nie musi) rozpocząć staż w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy na stopień nauczyciela dyplomowanego. Jeżeli uzyska pozytywną ocenę dorobku zawodowego za okres stażu oraz akceptację komisji kwalifikacyjnej po dokonaniu analizy dorobku zawodowego i rozmowie, organ sprawujący nadzór pedagogiczny nadaje mu stopień nauczyciela dyplomowanego po 10 latach pracy w szkole.

11. Z jakimi dokumentami zapoznał się Pan/i tworząc swój plan rozwoju zawodowego?

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004r. (z późniejszymi zmianami) w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli

12. W oparciu o jakie dokumenty wewnętrzne funkcjonuje Pana/i szkoła?

• Szkolne plany nauczania
  

• Statut Szkoły

• Program wychowawczy

• Program profilaktyki

• Szkolny zestaw podręczników

• Szkolny zestaw programów nauczania

13. Jakie widzi Pan/i prawne możliwości pomocy dzieciom będącym w trudnej sytuacji

materialnej?

14. Prawa i obowiązki ucznia w oparciu o statut szkoły.

15. KOMPETENCJE RADY PEDAGOGICZNEJ

1. Do kompetencji stanowiących Rady Pedagogicznej należy :

1) zatwierdzanie planów pracy szkoły po zaopiniowaniu przez Radę Szkoły,

2) zatwierdzanie wyników klasyfikacji i promocji uczniów,

3) podejmowanie uchwał w sprawie innowacji i eksperymentów pedagogicznych w szkole, po zaopiniowaniu ich projektów przez Radę Szkoły,

4) ustalanie organizacji doskonalenia zawodowego nauczycieli szkoły.

    2. Rada Pedagogiczna opiniuje w szczególności :

1) organizację pracy szkoły, w tym zwłaszcza tygodniowy rozkład zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych,

2) projekt planu finansowego szkoły,

3) wnioski dyrektora o przyznanie nauczycielom odznaczeń, nagród i innych wyróżnień,

4) propozycje Dyrektora Szkoły w sprawach przydziału nauczycielom stałych prac i zajęć w ramach wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatkowo płatnych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych.

    3. Rada Pedagogiczna przygotowuje projekt statutu szkoły lub jego zmian i przedstawia do uchwalenia Radzie Szkoły.

    4. Może wystąpić z wnioskiem o odwołanie dyrektora.

    5. W przypadku określonym w punkcie 4 organ uprawniony do odwołania jest zobowiązany przeprowadzić postępowanie wyjaśniające i powiadomić o jego wyniku Radę Pedagogiczną w ciągu 14 dni od otrzymania wniosku.

    6. Uchwały Rady Pedagogicznej są podejmowane zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy jej członków.

    7. Rada Pedagogiczna ustala regulamin swojej działalności.

    8. Zebrania Rady Pedagogicznej są protokołowane.

    9. Nauczyciele są zobowiązani do nie ujawniania spraw poruszanych na posiedzeniu Rady Pedagogicznej, które mogą naruszać dobro osobiste uczniów lub ich rodziców, a także nauczycieli i innych pracowników szkoły.

 16. Który dokument określa obowiązki nauczyciela?

Karta Nauczyciela

17. W oparciu o jakie dokumenty przygotowuje się plan pracy dydaktycznej?

 ustawa o systemie oświaty z 7.09.1991 r. wraz z późniejszymi zmianami

 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie organizacji danego roku szkolnego

 inne aktualnie obowiązujące akty prawne oraz wytyczne i zarządzenia władz oświatowych

 program wychowawczo-profilaktyczny szkoły

 wnioski z ubiegłego roku szkolnego

18. Jakie metody nauczania stosuje Pan/i w procesie dydaktycznym?

Metody nauczania - celowo i systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, który umożliwia uczniom opanowanie wiedzy wraz z umiejętnością posługiwania się nią w praktyce, jak również rozwijanie zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów.

Dobór metod nauczania zależy od:

• wieku uczniów;

• treści nauczania;

• celów i zadań pracy dydaktyczno-wychowawczej;

• organizacji i środków, których zamierza użyć nauczyciel.

 

Klasyfikacje według wybranych autorów opracowań pedagogicznych

Podział wg Cz. Kupisiewicza z dodanymi metodami aktywizującymi:

• metody oparte na słowie: wykład, opowiadanie, pogadanka, opis, dyskusja, praca z książką;

• metody oparte na obserwacji i pomiarze: pokaz, pomiar;

• metody oparte na praktycznej działalności uczniów: laboratoryjna, zajęć praktycznych;

• metody aktywizujące: burza mózgów, sytuacyjna, inscenizacji, problemowa itp.

Klasyfikacja wg K. Kruszewskiego:

• metody słowne;

• metody oglądowe;

• metody praktyczne;

• metody gier dydaktycznych.

Zmodyfikowany podział metod nauczania

Podział stosowany obecnie w opracowaniach pedagogicznych.

• Metody podające:

• wykład informacyjny: służy do do przekazywania informacji w sposób usystematyzowany;

• pogadanka: rozmowa nauczyciela z uczniem w toku której nauczyciel przedstawia określone treści, stawia pytania a uczniowie odpowiadają;

• opowiadanie: polega na przedstawieniu tematu o określonej akcji i w czasie; powinno być realizowane żywo i barwnie;

• opis;

• prelekcja;

• anegdota;

• odczyt;

• objaśnienie lub wyjaśnienie.

• Metody problemowe:

• wykład problemowy;

• wykład konwersatoryjny;

• klasyczna metoda problemowa;

• Metody aktywizujące:

• metoda przypadków;

• metoda sytuacyjna;

• inscenizacja;

• gry dydaktyczne:

• sumulacyjne;

• decyzyjne;

• psychologiczne;

• seminarium;

• dyskusja dydaktyczna:

• związana z wykładem;

• okrągłego stołu;

• wielokrotna;

• burza mózgów;

• panelowa;

• metaplan.

• Metody eksponujące:

• film;

• sztuka teatralna;

• ekspozycja;

• pokaz połączony z przeżyciem.

• Metody programowane:

• z użyciem komputera;

• z użyciem maszyny dydaktycznej;

• z użyciem podręcznika programowanego.

• Metody praktyczne:

• pokaz;

• ćwiczenia przedmiotowe;

• ćwiczenia laboratoryjne;

• ćwiczenia produkcyjne;

• metoda projektów;

• metoda tekstu przewodniego;

• seminarium;

• symulacja.

Funkcje metod nauczania

Metody spełniają następujące funkcje:

• służą zapoznaniu uczniów z nowym materiałem;

• zapewniają utrwalenie zdobytej wiedzy;

• umożliwiają kontrolę i ocenę stopnia opanowania wiedz

19. Jak diagnozuje Pan/i problemy wychowawcze klasy?

20. Poprzez jakie działania określa Pan/i sytuację wychowawczą w zespole klasowym?

 Jaka jest procedura przeprowadzania badań ucznia przez PPP?

 Jakimi kryteriami kieruje się Pan/i przy wyborze programu nauczania?

Program nauczania jest jednym z najważniejszych narzędzi organizacji procesu nauczania - uczenia się wpływającym na osiągnięcia edukacyjne uczniów. Od jego koncepcji, filozofii, adekwatności celów, treści, metod i środków dydaktycznych zależy w dużej mierze jakość procesu oraz uzyskiwane efekty. Należałoby więc zadać pytania:

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół i inne dokumenty prawne stawiają przed szkołami i nauczycielami nowe, z punktu widzenia dotychczasowej praktyki zawodowej, wymagania.

Dokumenty te określają pewne ogólne zadania, które stoją przed szkołą. O wyborze sposobu realizacji tych zadań decyduje już sama szkoła. Zwiększa to samodzielność szkoły i nauczyciela, ale równocześnie zwiększa ich odpowiedzialność.

Jednym z zadań szkół i nauczycieli jest wybór, akceptacja lub opracowanie wykorzystywanych programów nauczania w taki sposób, aby zadania stawiane przed szkołą przez opracowany na jej potrzeby program działania zostały jak najlepiej zrealizowane.

Wybór programu nauczania to bardzo ważna decyzja. Powinna być przemyślana, świadoma i nieprzypadkowa. Nauczyciele z jednej szkoły powinni kierować się tymi samymi kryteriami wyboru programów do poszczególnych przedmiotów.

Programy dla poszczególnych oddziałów i zajęć edukacyjnych tworzą szkolny zestaw programów. Jest on jednym z podstawowych dokumentów programowych szkoły, stanowiącym podstawę organizowania procesu nauczania i uczenia się. Dlatego bardzo ważne jest dokładne przemyślenie wyboru programów i podręczników używanych w szkole. Szkolny zestaw programów nauczania dopuszcza do użytku szkolnego dyrektor szkoły.

Nauczyciel nie musi sięgać do gotowego programu nauczania, może stworzyć własny, dostosowany do potrzeb szkoły. Punktem odniesienia jest podstawa programowa. Szkolenie to ma pomóc nauczycielom i zachęcić ich do samodzielności w wyborze, modyfikacji lub tworzeniu własnego programu nauczania.

Program nauczania to lista rezultatów, jakie chcemy osiągnąć w danym procesie edukacyjnym.

Program ogranicza się do celów, rezygnując z zajmowania się drogami do nich i środkami służącymi do ich realizacji. W kręgu zainteresowania konstruktora programu pozostają jedynie wymierne rezultaty działalności pedagogicznej.

• Kto jest autorem programu?

• Jakie cele kształcenia stawia - czy zgodne z programem szkoły?

• Jakie metody i środki dydaktyczne proponuje? Czy odpowiadają nam one:

• Jako element naszego systemu nauczania

• Czy mamy szansę ich używać

• Czy układ treści jest przejrzysty?

• Czy istnieje do tego programu podręcznik i czy jest z nim zgodny?

• Czy napisany jest językiem zrozumiałym dla ucznia?

• Czy jest odpowiedni dla naszej szkoły - nie za łatwy i nie za trudny?

• Czy merytorycznie jest zgodny z naszymi standardami?

• Czy nie jest oderwany od życia?

• Czy prezentowane w nim treści są atrakcyjne dla ucznia XXI wieku?

• Czy nauczyciel dobrze czuje się z programem, który ma realizować?

Dla nauczyciela-praktyka najważniejsze w programie są:

• Cele i zadania

• Materiał nauczania

• Metody dydaktyczne, konieczne do realizacji programu, materiały i środki techniczne

 W jaki sposób organizuje Pan/i pracę z zespołem uczniowskim zróŜnicowanym

intelektualnie?

 Jakie Pan/i podejmuje działania na rzecz integracji klasy?

 W jaki sposób uwzględnia Pan/i w swojej pracy problemy domu rodzinnego ucznia?

 Jakie Pan/i preferuje metody pracy z uczniami i styl nauczania? Proszę uzasadnić swój wybór.

 Co bierze Pan/i pod uwagę opracowując program wychowawczy dla danej klasy?

Praca wychowawcza ze względu na swój złożony charakter powinna być planowana.

Planowanie pracy wychowawczej nadaje działaniom wychowawczym strukturę zorganizowaną i jest niezbędnym czynnikiem warunkującym jej powodzenie.
Podczas planowania należy uwzględnić:

 warunki materialne szkoły i rodziny

 możliwości rozwojowe uczniów,w tym ich potrzeby i zaintere- sowania

 zaniedbania wychowawcze i braki środowiska lokalnego.

Ważnym czynnikiem jest wspólne planowanie, w którym bierze udział cały zespół uczniów danej klasy,przedstawiciele komitetu rodzicielskiego i wychowawca, którego rola ogranicza się do wytyczenia generalnie linii planu i utrzymania jego założeń w granicach realnych możliwości wykonania.

Dobrze skonstruowany plan wychowawcy klasy powinien zawierać następujące elementy:

 główny kierunek pracy z klasą w roku szkolnym

 naczelne zadania planowane na ten okres

 zadania operacyjne (konkretne zamierzenia i przebieg ich realizacji)

 przewidywany czas na wykonanie lub termin ukończenia

 uwagi o realizacji (wykonanie,trudności,wskazówki,zmiany).

W roku szkolnym wychowawca winien przeprowadzić analizę planu wychowawczego. W planowaniu pracy wychowawczej nauczyciel ma zwrócić uwagę na tematykę godzin wychowawczych.

W planie należy ująć takie tematy jak:

 Zdrowie,proces uczenia się,funkcjonowanie w społeczeństwie

 Rodzina,miłość,kultura

 Ojczyzna,ekologia,zagrożenia współczesne

 zainteresowania uczniów,przyszły zawód,kształtowanie postaw.

Program-plan dotyczy pracy wychowawczej w szkole jako całości i ma wytyczać najważniejsze kierunki i drogi jej efektywnego prowadzenia i doskonalenia. Spójność wewnętrzna i logiczna planu to cechy nierozłączne. Plan jest tworzony,by służył działaniu zbiorowemu. Powinien być realny i funkcjonalny. Oznacza to, że musi brać pod uwagę rzeczywiste warunki i możliwości,liczyć się z potrzebami wszystkich ludzi w szkole, ma im służyć, a więc być funkcjonalny. Program wychowawczy musi być elastyczny i otwarty. Elastyczny,bo trzeba go będzie korygować. Zmieniać się będą preferencje dla celów,trzeba będzie rezygnować z założonych zadań, na ich miejsce wprowadzać nowe. Program jest przedmiotem ustawicznej pracy, bo towarzyszy żywej działalności ludzi z ludźmi. Plan ma być dobrym narzędziem pracy pedagogicznej prowadzonej przez liczny zespół ludzi w jednej instytucji.

Zespół autorski planujący działalność wychowawczą placówki musi dysponować materiałem wyjściowym,stanowiącym tworzywo planu. Nie jest to tworzywo jednolite. Projektując pracę wychowawczą,musimy wykorzystać zróżnicowane informacje pochodzące z wielu źródeł. Dysponowanie tymi danymi jest warunkiem,aby powstał plan realny. Stosując podział ogólny wyróżniamy następujące grupy danych koniecznych do rozpoczęcia planowania.

Pierwszą kategorią danych są podstawy prawne,na których oparta jest działalność placówki jako instytucji oraz działalność jej części składowych. Statut placówki,kodeks ucznia,regulaminy działalności rady pedagogicznej,komitetu rodzicielskiego,organizacji społecznych i młodzieżowych. Niektóre zamierzenia i cele zawarte w programie wychowawczym szkoły będą wymagały znajomości aktów prawnych jak np. Karty Nauczyciela,kodeksu rodzinnego czy kodeksu opiekuńczego. Nie chodzi tu o czysto formalną znajomość przepisów lecz o ich stosowanie w praktyce. Jest to ważny element pracy nad przygotowaniem programu mający w sobie ważką wartość edukacyjną,zważywszy,że poziom wiedzy prawnej w społeczeństwie,,w tym w środowisku nauczycielskim nie jest wysoki i prowadzi do licznych nieporozumień,konfliktów czy nieświadomych przekroczeń prawa.

Jeśli placówka oświatowa ma być dla wychowanków szkołą życia w społeczeństwie i w państwie,powinna być szkołą praworządności stosowanej na co dzień.Wszystkie podstawowe akty prawne dotyczące oświaty można znaleźć w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Druga kategoria wiadomości,którymi winni dysponować programiści to nowoczesne i innowacyjne rozwiązania i metody proponowane przez pedagogikę współczesną.

Trzecią kategorię informacji niezbędnych do konstrukcji planu pracy stanowią wiadomości na temat charakteru i perspektyw rozwojowych danej placówki jako instytucji oświatowo-wychowawczej.

Spełnienie tych wszystkich kryteriów jest pewnikiem zbudowania właściwego planu pracy wychowawczej.

 Z jakim instytucjami współpracuje Pan/i w celu rozwiązania problemów swoich uczniów?

Jakie są tego efekty?

 Proszę scharakteryzować cechy emocjonalne charakterystyczne dla okresu rozwojowego

dzieci z którymi Pan/i pracuje?

Początek nauki szkolnej otwiera nowy okres w życiu emocjonalnym i społecznym dziecka. Życie to jest coraz bogatsze. Dziecko nawiązuje liczne więzi emocjonalne z rówieśnikami i nauczycielem. Nauka szkolna pobudza emocje związane z aktywnością poznawczą, a sukcesy szkolne stają się przy­czyną przeżyć uczuciowych o charakterze dodatnim. (Przetacznik-Gierowska, Makiełło-Jarża 1992:174)

Toteż na początku emocje i warunkowane przez nie działania mają charakter impul­sywny, są afektami, dopiero stopniowo pod wpływem doświadczeń społecznych dziecka, a także nauki (racjonalizacja emocji) pojawiają się możliwości kierowania procesami przeżyć (hamowanie nadmiernych reakcji emocjonalnych), przez analizowanie sytuacji, przewidywanie stopnia ryzyka lub powodzenia w działaniu. Rośnie również świadomość odpowiedzialności za negatywne skutki działania.

Tak więc u dziecka wstępującego w progi szkoły przeważają emocje i uczucia kon­trolowane. Dziecko odznacza się trwalszymi niż w przedszkolu przejawami i for­mami reakcji emocjonalnych, mających istotne znaczenie dla realizacji potrzeb i dążeń. W początkowym okresie są to jedynie potrzeby i dążenia osobiste, wraz z rozwojem kontaktów społecznych, głównie rówieśniczych, a także pod wpływem przyrostu wiedzy o świecie i systemie wartości w nim funkcjonujących, następuje rozwój potrzeb pozaosobistych, i co się z tym wiąże, uczuć wyższych (stosunek do innych ludzi, do idei i wartości). (Popek 1990:47)

Średniemu dzieciństwu towarzyszy większa dojrzałość emocjonalna. Oznacza to, że następuje wówczas przejście od bezradności do niezależności i samowystarczalności. Dojrzałość emocjonalna oznacza także nabywanie giętkości emocjonalnej i większego emocjonalnego różnicowania.(...) Chociaż wszystkie dzieci potrzebują „ujścia" emocjonalnego, często stają mu na przeszkodzie stereotypy związane z rolą płciową. W naszym społeczeńs­twie chłopcy są często pouczani, aby nie płakali i nie ujawniali strachu, a dziewczęta krytykowane, jeśli są fizycznie agresywne.(Turner, Helms 1999:309)

Wyobrażenia będące źródłem lęku, czy radości kształtują się na bazie własnych uprzednio zebranych przez dziecko doświadczeń oraz są skutkiem informacji słownych, które dziecko otrzymuje. Porównuje różne doświadczenia i uczy się dostrzegać ich wspólne znaczenie.

Dziecko w toku rozwoju uczy się opanowywać i kontrolować swoje reakcje emocjonalne (np. lęk, gniew złość) aby zadowolić najbliższych. Liczy się w coraz większym stopniu nie tylko z tym, czego życzą sobie dorośli lecz także z opinią swoich rówieśników. Potrzeba zdobycia uznania wobec kolegów, lęk przed dezaprobatą zmuszają dziecko do ukrywania niektórych uczuć i emocji, np. przykrości spowodowanej uzyskaniem złego stopnia, nagany od nauczyciela, strachu przed niebezpieczną sytuacją. W miarę rozwoju procesów poznawczych dziecko uczy się samodzielnie oceniać szkodliwość czy niecelowość pewnych form zachowania. Dzieci w młodszym wieku szkolnym mniej kierują się w swym postępowaniu zasadą przyjemności czy przykrości, a bardziej przewidywaniem odległych następstw swych czynów. Potrafią hamować swe pragnienia względnie zmuszać się do wykonywania określonych czynności,  podporządkowując   się  wymaganiom  społecznym. (Spionek 1970:140)

Aktywność i ruchliwość należą do charakterystycznych i najzupełniej normalnych cech dziecka w tym okresie. Jeśli stwarza mu się warunki i prawidłowo organizuje tę aktywność, to zjawia się u dziecka trwały, pozytywny nastrój inaczej mówiąc dobre samopoczucie, dzięki czemu zachowanie się dziecka jest wyraźnie pozytywne i zrównoważone. Natomiast w wypadkach, kiedy otoczenie usiłuje wszelkimi sposobami zahamować wzbierającą aktywność dziecka, zaczynają zachodzić zmiany w samopoczuciu dziecka. Zachowanie trudne do zaakceptowania przez innych,  staje  się powodem niezadowolenia dziecka z samego siebie i jest źródłem jego negatywnych stanów uczuciowych.

Podczas średniego dzieciństwa następuje spadek lęków związanych z zapewnieniem ciału bezpieczeństwa (lęk przed chorobą lub uszkodzeniem ciała) oraz lęku przed psami, hałasem, ciemnością i burzą. Większość nowych wyłaniających się u dzieci w tym wieku lęków jest związana ze szkołą i z rodziną. Na przykład u dzieci w wieku szkolnym może rozwinąć się lęk przed sprawdzianem. Nasilają się też lęki przed kpinami ze strony rodziców, nauczycieli i przyjaciół, podobnie jak przed odrzuceniem i dezaprobatą. Dlatego upominanie i zwracanie uwagi dziecku powinno przybierać formę możliwie życzliwą i niedefensywną, by odebrało ją jako słuszną radę, a nie pretensję budzącą często nie tylko lęki, ale również reakcję zwrotną w postaci agresji.

Szczęście wywołuje duża różnorodność sytuacji, do których należy poczucie akceptacji, przyjemność płynąca z osiągnięcia celu, zaspokojenia ciekawości lub rozwój nowych zdolności. Innymi źródłami radości i szczęścia są: przebywanie z przyjaciółmi i ukochanymi osobami, niespodzianki, wartościowe podarunki, posiadane przedmioty oraz nowe wymagające wyzwania, sytuacje; jak np. opowiadanie dowcipów. Do tej pory dziecko lubiło je głównie słuchać, a teraz, gdy osiągnęło odpowiedni poziom emocjonalny i umysłowy, by móc wyrazić ich dwuznaczność, czy puentę, pragnie nimi „zabłysnąć”.

   Kolejnym czynnikiem wpływającym na szczęście dziecka jest miłość. Uczucie to, wcześniej nie rozumiane, wyrażane było głównie poprzez odwzajemnienie np. uścisków, czy pocałunków. Teraz rozumieją je pełniej, a dzieci które doznają miłości od swoich rodziców, zazwyczaj akceptują siebie jako ważne obiekty uczucia dla innych.

Na rozwój emocjonalny dziecka w tym okresie bardzo istotny wpływ ma szkoła, gdyż wstępując w jej progi przeżywa tzw. „pierwszy kryzys autorytetu rodziców”. Ze względu na bliski kontakt z nauczycielem, nabiera on szczególnego znaczenia. To co powie nauczyciel jest ściśle przestrzegane: „Bo nasza pani powiedziała....”

Badania psychologiczne wskazują, że główne motywy uczenia się dzieci w młodszym wieku szkolnym to:

-         aby nauczyciele i rodzice byli zadowoleni,

-         aby uzyskać określoną pozycję rówieśników,

-         aby mieć przedmiot opanowany,

-         dla oceny.

 Z jakich środków dydaktycznych korzysta nauczyciel, proszę uzasadnić celowość ich

stosowania?

 W jaki sposób pracuje Pan/i z uczniem zdolnym?

 Jakie formy stosuje Pan/i we współpracy z rodzicami?

 W jaki sposób stosuje Pan/i indywidualizację nauczania?

 Jakie metody pracy stosuje Pan/i z dziećmi nadpobudliwymi?

 Jaką pozycję ksiąŜkową z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki zaproponowałby

Pan/i początkującemu nauczycielowi i dlaczego?

 Na czym polega współpraca Pana/Pani z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną

w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych?

 Podaj przykłady konkretnych programów komputerowych przydatnych w pracy

dydaktycznej i organizacyjnej nauczyciela.

39. Jaki jest Pana/i udział przy tworzeniu wewnętrznych dokumentów szkoły?

40. Jakie działania podejmował Pan/i związane z realizacją programu profilaktyki?

41. Proszę określić cele zawarte w Programie Wychowawczym Szkoły w Pana/i placówce.

42. Jaki jest Pana/Pani udział w wewnętrznym mierzeniu jakości pracy szkoły?

43. W jaki sposób dokonuje Pan/i ewaluacji własnej pracy?

44. W pracach których organów szkoły bierze Pan/i czynny udział?

45. Z jakiego programu i podręcznika pani korzysta i co zadecydowało o jego wyborze?

46. W jaki sposób ocenia pani uczniów?

47. Jaka jest różnica między metodami, formami i technikami nauczania?

Metoda, forma i technika nauczania to pojęcia, którymi na co dzień operujemy. Jestem

nauczycielem z długim staŜem pracy, dlatego przyzwyczaiłam się do terminologii dzielącej

metody nauczania oparte na:

 słowie (podająca),

 obserwacji i pomiarze (problemowa),

 działalności praktycznej.

Jest to podział zaproponowany przez Cz. Kupisiewicza, dla mnie najbardziej zrozumiały.

RóŜnica między metodą nauczania i uczenia się polega na tym, Ŝe w metodzie nauczania

muszą wystąpić dwa podmioty: nauczyciel i uczeń, w tej drugiej jedynie uczeń.

Metody nauczania to sposoby pracy nauczyciela z uczniami, prowadzące do nabycia przez

nich określonego zasobu wiedzy i musi tutaj wystąpić sprzęŜenie zwrotne. Nauczyciel

przekazuje w określony sposób nowe treści, a uczeń powinien je zrozumieć i przez to nabyć

nowe doświadczenia.

Metody uczenia się natomiast, to sposób (dowolny, dla nas najbardziej odpowiedni), w jaki

nowy materiał sobie przyswajamy. Np. mogę się czegoś nauczyć poprzez pamięciowe

opanowanie pewnych treści, a mogę zastosować metodę odwrotną najpierw spróbować

zrozumieć i wtedy zapamiętać.

Oczywiście poprzez dobór metod nauczania wywiera określony wpływ na metody uczenia się

uczniów.

Forma z kolei to: nie sposób, ale warunki nauczania. Formą np. jest nauczanie indywidualne

spowodowane obiektywnymi przyczynami.

Inne formy nauczania to: fakultet, zajęcia pozalekcyjne, konsultacje indywidualne i zbiorowe,

praca w grupach, praca domowa, praktyka zawodowa.

Oczywiście to samo zagadnienie moŜemy realizować w róŜnych formach i końcowe efekty,

w związku z tym, teŜ będą inne.

  Kwestią związaną z wyborem i wykorzystaniem określonej metody nauczania jest użycie odpowiednich technik nauczania,czyli praktycznych sposobów prowadzenia zajęć dydaktycznych w ramach jakiejś matody nauczania.Technika nauczania,innymi słowy,jest to sposób,w jaki nauczyciel prezentuje wybrane zagadnienia,sposób,który moze zwiększyć stopień odbioru przekazywanej wiedzy.Każda metoda nauczania X może zawierać w sobie róznorodne techniki nauczania,których część może być z powodzeniem wykorzystana w nauce za pomoca metody Y.Przykładowo,stosując metodę wykładu lub metodę dyskusji możemy posłużyć sie technikami wizualizacyjnymi(wykorzystanie plakatów,obrazków,wykresów,schematów).

48. Jak pani konstruuje konspekt i co on musi zawierać?

49. Czy stosuje pani rekapitulację wtórną i w jaki sposób?

Przypomnienie, powtórka

50. Jak pracuje pani z uczniem zdolnym?

51. Jakie metody pracy stosuje pani z uczniem mającym trudności w nauce?

52. Największy sukces wychowawczy - jego geneza.

53. Co uważa pani za swój największy sukces zawodowy?

54. Jaka jest funkcja oceny?

Ocena szkolna jest informacją o wyniku kształcenia wraz z komentarzem dotyczącym tego wyniku. Ocenianie jest procesem i systemem, który ma wspomagać pracę nauczycieli i rodziców nad sprawnym i mądrym wchodzeniem w życie młodego pokolenia. Ocenianie ma pomóc uczniowi, a pomoc ta sprowadza się do takich aspektów, jak (Kosińska 2000):

1. Poznanie własnych możliwości - poddając się ocenianiu uczeń dowiaduje się, jaki posiada zakres wiedzy z danej dziedziny, jakie musi nabyć umiejętności i co jeszcze powinien zrobić, aby podnieść swój poziom wiedzy. Wystawiając ocenę cyfrową, nauczyciel informuje, jakie miejsce w skali 1-6 uczeń zajmuje pod względem posiadanych umiejętności i wiadomości. Ta informacja jest rzetelna przy jednoczesnym stosowaniu komentarza do oceny cyfrowej i przy założeniu, że uczeń zna kryteria ocen na dany poziom.

2. Rozwój psychospołeczny - ocena ma wpływ na określenie siebie w stosunku do innych osób w tej samej grupie społecznej. Uczeń otrzymujący ocenę słowną i cyfrową kontroluje swój status ucznia w grupie rówieśniczej i może zmieniać go, sterując swoim procesem uczenia się, podnosząc kwalifikacje i kompetencje. Tym samym może przejść do grupy społecznej o wyższym statusie uczniowskim. Ocena może jednak spowodować obniżanie się lub podnoszenie statusu - w zależności od poczucia sprawiedliwego oceniania. Takie poczucie może zapewnić uczniowi właściwy komentarz nauczyciela, uzasadniający ocenę i wskazujący właściwy i pożądany kierunek edukacyjnego działania. Wyjaśnienie przez nauczyciela zasadności wystawionej oceny ma niewątpliwie wpływ na wszechstronny rozwój ucznia. Rozwijają się głównie wskaźniki sfery psychicznej tj.: spostrzeganie, analiza dedukcji, logiczne myślenie, pamięć, orientacja itp. Musi jednak dziecko mieć świadomość, że jest w stanie sprostać takim wymaganiom i wie, co w tym zakresie powinno zrobić. Nadzieja na poprawę oceny może i powinna działać mobilizująco na zaangażowanie ucznia w naukę.

3. Budowanie właściwej motywacji. Ocenianie może być i prawdopodobnie jest istotnym czynnikiem motywacyjnym. Wystawienie i skomentowanie oceny przyczynia się do wzbudzenia nadziei, że może być lepiej przy spełnieniu określonych przez nauczyciela warunków oraz że poziom wiedzy, umiejętności i postaw plasuje się w adekwatnym miejscu skali ocen szkolnych. Motywacja do nauki oparta jest zawsze na poczuciu zadowolenia i nadziei werbalizowanej przez osobę znaczącą i kompetentną czyli nauczyciela. Nieznaczący i niekompetentny, bez autorytetu nauczyciel nie będzie pozytywnie wpływał na motywację uczniów do nauki, do samorozwoju, do autokreacji.

4. Kształtowanie zainteresowań. Odpowiedni komentarz do oceny, zachęcający ucznia do pracy nad własna karierą, może mieć decydujący wpływ na ukierunkowanie, rozwój i utwierdzenie zainteresowań związanych z danym przedmiotem, obszarem edukacyjnym. Ocena może niestety także zniechęcić ucznia do nauki, do doskonalenia wiedzy i umiejętności.

5. Nabywanie wiedzy. Stan wiedzy i umiejętności musi być co jakiś czas sprawdzany i oceniany, aby uczeń zdawał sobie sprawę z własnych możliwości predyspozycji oraz by mógł podnosić poziom swoich kwalifikacji i kompetencji w danym zakresie (Kosińska 2000).

Te wszystkie warunki i cele oceniania będą spełnione, jeśli nauczyciel właściwie zrozumie proces oceniania, rzetelnie zbierze informacje o drodze edukacyjnej dziecka, a przede wszystkim jasno, precyzyjnie przekaże uczniowie informacje zwrotne, umożliwiające orientację we własnych możliwościach i postępach. Traktowanie oceny jako mechanizmu przymusu, nagradzania i karania kończy się zwykle zniechęceniem ucznia do nauki, do dbałości o własny wszechstronny i wielokierunkowy rozwój. Może się także skończyć negatywnym ocenianiem pracy nauczyciela przez rodziców i uczniów oraz porażką dydaktyczno-wychowawczą nauczyciela (Kosińska 2000).

Z.Jaworski (1968) określił, iż ocena ucznia z każdego przedmiotu powinna spełniać trzy funkcje:

• dydaktyczną (informacyjną, sterującą) - ocena ma być miernikiem wyników pracy ucznia, określać, na jakim poziomie występuje wiedza, umiejętności i postawy ucznia, jakie są w nich luki, co należy uzupełnić w przyszłości.

• wychowawczą (motywującą, aktywizującą) - poprzez ocenianie nauczyciel wpływa na sferę emocjonalną, wychowuje poprzez kształtowanie właściwych i pożądanych postaw i nastawień, rozwija zainteresowania nauką, pobudza wolę do samodzielnej pracy i brania odpowiedzialności za swój proces edukacyjny.

• społeczną - wskazuje miejsce ucznia w grupie społecznej (np. klasie). Ocena daje informację o tym, jaką pozycję w kategorii ucznia dobrego osiąga konkretne dziecko, jaka jest obecna sytuacja i jakie mogą być prognozy (przewidywania) na przyszłość.

Ocena szkolna, ta wyrażona cyfrą lub słowna, musi mieć dla ucznia określoną wartość, z którą uczeń będzie się utożsamiał. Ocena będzie miała więc wartość dydaktyczną, wychowawczą i społeczną. Każda ocena wystawiana uczniowi, czy to w formie pisemnej, czy ustnej, czy za pomocą gestu, zawsze będzie spełniać wyżej wymienione trzy funkcje, często spełniane przez nieświadomych takiego działania nauczycieli.

Realne spełnienie niniejszych funkcji wydaje się możliwe w przypadku zastosowania oceny opisowej na zakończenie semestru lub roku szkolnego oraz zastosowania oceny wyrażonej stopniem w trakcie nauczania. Każda z tych funkcji ma swoje określone miejsce w procesie kształcenia.

55. Jak radzi sobie pani z przejawami agresji wśród uczniów?

56. Na czym polega kinezjologia edukacyjna Dennisona?

Kinezjologia Edukacyjna, której twórcą jest dr Paul Dennison, jest metodą wspierania naturalnego rozwoju człowieka, bez względu na jego wiek, poprzez różne ćwiczenia ruchowe. Dr Dennison na bazie różnych dziedzin nauki, między innymi kinezjologii stosowanej i behawioralnej, psychologii, pedagogiki, Programowania Neurolingwistycznego, akupunktury, optometrii, anatomii, fizjologii, neurologii stworzył metodę wspierającą proces uczenia.
Kinezjologia Edukacyjna wykorzystuje proste ćwiczenia fizyczne opracowane w taki sposób aby zintegrować pracę ciała i umysłu. Gdy mózg jest w stanie równowagi, ożywają naturalne mechanizmy, przywracające harmonię funkcjonowania. Ćwiczenia Gimanstyki Mózgu® są wstępem do Kinezjologi Edukacyjnej. Składaja się one z ruchów, które wykonują dzieci w pierwszych latach życia niezbędnych dla rozwoju koordynacji oczu, uszu, rąk i całego ciała. Dzięki ćwiczeniom Gimnastyki Mózgu® wszystkie części mózgu włączają się i mogą ze sobą współpracować.

   Współczesne warunki uczenia się powodują, że prawidłowy rozwój dzieci juz 5-6 letnich zostaje zaburzony. We współczesnej szkole wymaga się od dziecka ogromnej pracy umysłowej, wysokiego poziomu wewnętrznej samokontroli, aby osiągnąć określone umiejętności szkolne przy minimalnym wykorzystaniu ruchu. Powoduje to frustracje, lęk i strach, czy poradzi ono sobie z nauką, blokuje radość ze zdobywania nowej wiedzy, hamuje rozwój, spontaniczność i twórcze myślenie. W sytuacji stresu ciało napina się, powoduje to włączenie odruchów "ochronnych". W takiej sytuacji aktywizowane są przede wszystkim tylne partie mózgu, w których włączają się mechanizmy przetrwania. Blokowany jest przepływ informacji do przednich partii mózgu, w których mogą być one przetwarzane w przyczynowo-warunkujących obszarach mózgu. Stres, włączony "odruch ochronny", powoduje zawężenie pola uwagi, a więc w konsekwencji ograniczenie możliwości poznawczych. Wiele z tych zachowań automatycznie przenosimy w dorosłość. Gimnastyka Mózgu® jest jednym ze sposobów na obniżenie poziomu stresu w procesie uczenia się. Ćwiczenia podzielone są na grupy:

    ćwiczenia na przekroczenie lini środkowej - przygotowują do bilateralnej pracy w bliskiej odległości (pisanie, czytanie i inne umiejętności wymagające sprawności małej motoryki), oraz do aktywności wymagającej koordynacji ruchowej w sporcie (duża motoryka). Podnoszą koordynację prawa-lewa, góra-dół w obu tych aspektach,

    ćwiczenia wydłużające - pomagają rozluźnić napięcia, które gromadzą się w mięśniach i ścięgnach, które skróciły się przez odruch pnia mózgu gdy znajdował się w nowej nieznanej sytuacji, pomagają osiągnąć poczucie zaangażowanej gotowości poprzez uwolnienie od napięć,

    ćwiczenia energetyzujące i pogłębiające postawę - pomagają odtworzyć połączenia nerwowe między ciałem a mózgiem ułatwiając przepływ energii elektromagnetycznej przez ciało, podtrzymują poczucie kierunku, stronności, ześrodkowania i skupienia, aktywizują korę nową kierując energię elektryczną do ośrodków logicznych.

57. Jakie są formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów?

58. Jakie cechy powinien mieć dobry wychowawca?

Pierwsza bardzo ważna cecha to dobra kondycja psychiczna, pozwalająca ustalić swój poziom energetyczny oraz wydajność bez obwiniania siebie i innych. Każdy wychowawca musi mieć samoświadomość - kim jest, jaką rolę pełni. Powinien znać swoje cele, potrzeby, motywacje i ograniczenia. Wiedzieć, jakie ma zalety i wady. Rozwiązywać osobiste problemy i radzić sobie z uczuciami, mieć świadomość, dokąd zmierza i kim się staje. Musi umieć poznać nie tylko ucznia, ale i samego siebie. Musi umieć ocenić, jakimi zasobami psychicznymi dysponuje, co może mu utrudniać funkcjonowanie, co wykorzystać, a co „podciągnąć” na wyższy poziom. I nie chodzi tu o permanentne podnoszenie kwalifikacji, a raczej o permanentny rozwój osobowy, o rozwijanie w pierwszym rzędzie tzw. umiejętności interpersonalnych, czyli takich umiejętności psychologicznych, które odgrywają istotną role we współżyciu z innymi ludźmi.

Moim zdaniem nauczyciel powinien być odważny. To znaczy gotowy do okazywania słabości. Powinien posiadać umiejętność przyznawania się do błędów i niedoskonałości. Powinien „umieć być” z uczniami i rodzicami. Odważny - oznacza gotowy do wzruszeń emocjonalnych, do analizy własnego postępowania i ujawniania własnych obaw i oczekiwań.

Kolejna cecha to otwartość - przede wszystkim na uczniów, na rodziców, na siebie, na innych nauczycieli, na nowe doświadczenia, odmienne style życia i systemy wartości. Nie oznacza to, oczywiście, ujawniania wszystkich aspektów swojego życia.

Moc osobista to cecha, która wyklucza manipulowanie uczniem i dominację. To poczucie wiary we własne możliwości, źródło uznania i charyzmy. W parze ze szczerością daje możliwość własnego rozwoju.

Nieodłączną cechą dobrego pedagoga jest gotowość do modelowania zachowań. Należy tworzyć normy otwartości, ranking celów, akceptacji dla innych i chęci podejmowania ryzyka. Uczyć głównie poprzez dawanie przykładu i robienie tego, czego oczekujemy sami - np. taktu, kultury osobistej, równowagi emocjonalnej itp.

Następna cecha to empatia czyli gotowość na kontakt z kłopotami, bolączkami, radościami uczniów, współodczuwanie i zrozumienie umiejętności oderwania się od własnych rozterek. Troska i dobra wola pozwalają szczerze zainteresować się dobrem uczniów, pomóc im w osiągnięciu wszechstronnego rozwoju. To szacunek, zaufanie i docenianie młodych ludzi. To również świadomość, komu pomagam i jakie mogą być trudności. Jest to wreszcie zainteresowanie i wsparcie ucznia a nie wzmacnianie własnego ego kosztem ucznia.

Szalenie ważną cechą jest pomysłowość, aby unikać skostnienia, mitów, schematów i z góry zaprogramowanych efektów, gotowość na eksperymenty, zwłaszcza w relacjach z uczniami - bycie „tu i teraz”. Aby to zrobić, należy dysponować dużą wiedzą merytoryczną, psychologiczną i pedagogiczną. Istotna jest wiara w proces grupowy, czyli ufność w siłę zespołu nauczycieli, siłę klasy szkolnej i wiara w to, co robię. Jednym słowem to entuzjazm w pracy. Równie ważna jest gotowość do poszukiwania nowych rozwiązań. Tu mieści się akceptacja i szacunek dla odmienności dzieci, nie narzucanie własnego widzenia świata, poznawanie i kierowanie uczniowskimi zmaganiami, otwartość na trudności dziecka.

Wreszcie jak w życiu tak i w pracy każdemu przydałoby się poczucie humoru - umiejętność śmiania się z samego siebie, dystans, unikanie „sztywności”, a zwłaszcza poczucie humoru w chwilach słabości.

Oprócz cech osobowości każdy nauczyciel powinien mieć pewne - niezbędne umiejętności i predyspozycje. Niewątpliwie należy do nich umiejętność aktywnego słuchania - wsłuchiwania się w to, co inni mówią, dostrzeganie gestów, subtelnych zmian głosu, wyczuwanie podtekstów, uchwycenie treści.

Aby dobrze kierować procesami grupowymi, klasowymi - ważne są umiejętności: klasyfikacji - czyli koncentracji na najważniejszych problemach, wyodrębnienie treści najważniejszych, najistotniejszych emocji, odzwierciedlenie - wychwycenie istoty odpowiedzi, zachowań dzieci, empatia - wyczuwanie subiektywnego świata dziecka, troska, doświadczenie, interpretowanie - np. zachowań uczniów, propozycje dla innych, stawianie hipotez w czasie prowadzenia dyskusji.

Wychowawcę winny cechować znakomite umiejętności interpersonalne, aby wspierać w kryzysie, w dokonywaniu zmian, aby nie dopuszczać do pewnych zachowań, np. plotkowania, wtrącania się w prywatność, intymność, naruszanie dyskrecji, gadulstwa.

Dobry nauczyciel umie konfrontować, ale bez etykietowania (np. wyzywania, oceniania), dzielić się własnym odczuciem związanym z zachowaniem ucznia. Pełniąc rolę wychowawcy winien być dobrym diagnostą - nazywać zachowania, identyfikować objawy np. dysfunkcji, znać objawy trudności szkolnych i kierować do specjalistów, rozmawiać z rodzicami. Niezbędną umiejętnością jest wspomaganie rozwoju procesu grupowego, czyli tworzenie klimatu zaufania, bezpieczeństwa, akceptacji, zachęcanie do analiz problemów i prób zmiany zachowań. Wciąganie do otwartego komunikowania się i kontrowersji. Równie ważna jest ocena pracy grupy, czyli procesu, dynamiki grupy, sukcesów, porażek itd.

59. Ile czasu musi minąć od momentu uzyskania mianowania, by nauczyciel mógł złożyć

wniosek o uzyskanie stopnia nauczyciela dyplomowanego? Ile trwa staż na nauczyciela

dyplomowanego?

60. Jakie są zadania dyrektora szkoły w związku z realizacją stażu na mianowanego?

61. Jaka jest różnica między nauczycielem kontraktowym a mianowanym?

62. Co to jest Karta Nauczyciela?

63. Jaka jest różnica między Ustawą o systemie oświaty a Kartą Nauczyciela?

64. Co to jest obowiązek szkolny a co obowiązek nauki?

65. Jakie są obowiązki i prawa nauczyciela?

66. Kiedy nauczyciel może otrzymać zasiłek na zagospodarowanie?

Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112) nauczyciel posiadający wymagane kwalifikacje, który swą pierwszą pracę zawodową w życiu podejmuje w szkole, na swój wniosek otrzymuje jednorazowy zasiłek na zagospodarowanie w wysokości dwumiesięcznego otrzymywanego wynagrodzenia zasadniczego. Prawo do złożenia wniosku o wypłacenie zasiłku przysługuje nauczycielowi w okresie pierwszych dwóch lat pracy w szkole. Zasiłek wypłaca szkoła, w której nauczyciel jest zatrudniony w dniu złożenia wniosku.

Szereg wątpliwości interpretacyjnych budzi zapis "pierwszą pracę zawodową w życiu podejmuje w szkole". Celem ich rozstrzygnięcia należy odwołać się do idei, jaka przyświecała ustawodawcy przy jego tworzeniu. Było to przede wszystkim zapewnienie pomocy materialnej pracownikowi, który ukończył studia i rozpoczyna ścieżkę kariery zawodowej. Przepisu tego nie można identyfikować wyłącznie z faktem rozpoczęcia pracy w oświacie, ale z faktem rozpoczęcia pracy w ogóle.

Oznacza to, iż w obecnym stanie prawnym uprawnionym do pobrania zasiłku na zagospodarowanie jest wyłącznie nauczyciel, który przed podjęciem pracy w szkole nie wykonywał żadnej pracy na podstawie umów wynikających z ustawy z dnia 26 lipca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Natomiast podjęcie dorywczej pracy w czasie studiów, na podstawie umów cywilnoprawnych (np. o dzieło, zlecenie), nie stanowi przeszkody do ubiegania się o zasiłek na zagospodarowanie.

Zgodnie z art. 61 ust. 2 Karty Nauczyciela zasiłek na zagospodarowanie podlega zwrotowi, jeżeli nauczyciel nie przepracuje trzech lat w szkole. W uzasadnionych przypadkach organ prowadzący szkołę może zwolnić nauczyciela w całości lub w części od obowiązku zwrotu zasiłku.

Oznacza to, iż nauczyciel, który zmienia pracę po otrzymaniu zasiłku na zagospodarowanie, a przed upływem 3 lat od momentu pobrania, na żądanie organu prowadzącego, zobowiązany jest do jego zwrotu.

Z uwagi na uwarunkowania społeczno - gospodarcze powstanie przerwy z zatrudnieniu staje się coraz bardziej powszechnym zjawiskiem. Powstaje w związku z tym szereg wątpliwości interpretacyjnych i uwag w zakresie zasiłku na zagospodarowanie.

Ustawodawca nie sprecyzował sytuacji, kiedy powstaje krótka przerwa w zatrudnieniu. W opinii MENiS do zachowania prawa do ubiegania się o przyznanie zasiłku na zagospodarowanie koniecznie jest zachowanie ciągłości pomiędzy jednym a drugim stosunkiem pracy. Istnieją jednak sytuacje, w których zachowanie bezpośredniej ciągłości, z braku możliwości zatrudnienia, nie jest możliwe.

W takim przypadku należy przyjąć, iż po podjęciu nowego zatrudnienia w szkole, uprawnienie do ubiegania się o zasiłek na zagospodarowanie posiada wyłącznie nauczycie, który w okresie nie świadczenia pracy nie uzyskiwał żadnych dochodów.

 67. Co pani zrobi jak nie zda tego egzaminu?

68. Czy każdą ocenę końcową uczeń może poprawić?

69. Czy nauczyciel kontraktowy może uczyć według własnego programu autorskiego?

70. Jaka jest różnica między indywidualnym nauczaniem a indywidualnym tokiem nauczania?

71. Jakie świadczenia socjalne przysługują nauczycielom?

72. Kim jest dyrektor szkoły dla nauczycieli?

73. Kim/czym dla szkoły jest kurator oświaty?

74. Jaka jest różnica między Radą Szkoły a Radą Rodziców?

75. Proszę podać nazwę organu sprawującego nadzór pedagogiczny, prowadzącego szkołę,

nazwisko kuratora w swoim kuratorium.

76. W jaki sposób doskonali Pan/i warsztat pracy?

77. Czy plan rozwoju zawodowego uległ modyfikacji w trakcie realizacji w okresie stażu?

5.Jakie dokumenty regulują pracę szkoły?

- statut szkoły tzw. „mała konstytucja”

- regulaminy /program profilaktyki, program wychowawczy, program rekrutacji, WSO/

- zarządzenia dyrektora szkoły

- uchwały rady pedagogicznej

6.Co bierzesz pod uwagę oceniając uczniów?

- zaangażowanie ucznia,
- wkład pracy i staranność wykonania,
- zgodność z tematem i zagadnieniem,
- poprawność merytoryczna odpowiedzi uczniów,
- stan wiedzy ucznia,
- język, którym się posługuje,
- możliwości ucznia,

14. W jaki sposób dokonuje się korekt w dokumentacji szkolnej np: w dzienniku lekcyjnym, arkuszach ocen?

Rozporządzenie MEN i S z dnia 19 lutego 2002r w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki
dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji.

Sprostowania błędu i oczywistej pomyłki w dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej dokonuje się przez skreślenie kolorem czerwonym nieprawidłowego zapisu i czytelne wpisanie nad skreślonymi wyrazami właściwych danych oraz złożenie czytelnego podpisu przez dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki albo osobę upoważnioną przez dyrektora do
dokonania sprostowania.

16. Wymień dokumenty wewnątrzszkolne i omów jeden z nich.

- statut szkoły tzw. „mała konstytucja”

- regulaminy /program profilaktyki, program wychowawczy, program rekrutacji, WSO/

- zarządzenia dyrektora szkoły

- uchwały rady pedagogicznej

Statut szkoły zawiera:

- nazwa i typ szkoły,
- organ prowadzący szkołę,

- organ nadzorujący szkołę,

- organizacje finansujące szkołę,

- cele i zadania szkoły,
- organy szkoły: dyrektor, rada pedagogiczna, samorząd uczniowski, rada szkoły oraz ich kompetencje,
- zakres zadań nauczyciela oraz innych pracowników szkoły,
- prawa i obowiązki ucznia

a ponadto, zawiera szereg regulaminów regulujących rekrutację, wychowanie, profilaktykę, itp.

Status określa w sposób ramowy
- organizację szkoły,
- zasady tworzenia i organizacji oddziałów szkoły,
- zasady oraz przypadki podziału na grupy,
- ustalenie czasu trwania zajęć edukacyjnych,
- zasady oceniania,
- zasady zajęć dodatkowych dla uczniów

25. Kto powołuje komisję na egzamin dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela mianowanego?

Komisję egzaminacyjną dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień nauczyciela mianowanego powołuje organ prowadzący szkołę. W skład komisji wchodzą:
1) przedstawiciel organu prowadzącego szkołę, jako jej przewodniczący;
2) przedstawiciel organu sprawującego nadzór pedagogiczny;
3) dyrektor szkoły;
4) dwaj eksperci z listy ekspertów ustalonej przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
5) na wniosek nauczyciela przedstawiciel związków zawodowych

34. Jakie korzyści płyną z uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego?

- zmieni się mój status pracownika - podpisuję umowę o pracę na podstawie mianowania,

- przy zatrudnieniu na czas nieokreślony w przypadku wypowiedzenia przysługiwać mi będzie 3 miesięczna odprawa
- będę mógł zajmować stanowiska kierownicze zespołów samokształceniowych
- będę mógł pełnić opiekę nad nauczycielem stażystą, nauczycielem kontraktowym,

- opracowanie programów autorskich

- będę mógł kandydować na stanowisko dyrektora szkoły

- zwiększeniu ulegnie moja pensja

- podlegać będę także karom dyscyplinarnym za uchybienia godności zawodu

39. Jakie przepisy określają obowiązki nauczyciela?

Ustawa o systemie oświaty z 7 września 1991 roku

Ustawa Karta Nauczyciela z 26 stycznia 1982 roku
Ustawa Kodeks pracy

42. Wymień prawa i obowiązki nauczyciela.

USTAWA O SYSTEMIE OŚWIATY

Nauczyciel w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską z poszanowaniem godności osobistej ucznia.

Nauczyciel ma prawo wyboru programu wychowania przedszkolnego, programu nauczania oraz podręcznika spośród programów i podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego.

Nauczyciel ma prawo opracowania własnego programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania.

KARTA NAUCZYCIELA

Nauczyciel obowiązany jest:

- rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą;

- wspierać każdego ucznia w jego rozwoju oraz dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego,

- kształcić i wychowywać młodzież w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka;

- dbać o kształtowanie u uczniów postaw moralnych i obywatelskich zgodnie z ideą demokracji, pokoju i przyjaźni między ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów.

Nauczyciel powinien podnosić swą wiedzę ogólną i zawodową, korzystając z prawa pierwszeństwa do uczestnictwa we wszelkich formach doskonalenia zawodowego na najwyższym poziomie. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny może zobowiązać nauczyciela do podjęcia doskonalenia zawodowego w określonej formie.

Nauczyciel w realizacji programu nauczania ma prawo do swobody stosowania takich metod nauczania i wychowania, jakie uważa za najwłaściwsze spośród uznanych przez współczesne nauki pedagogiczne, oraz do wyboru spośród zatwierdzonych do użytku szkolnego podręczników i innych pomocy naukowych.

STATUT

1. Nauczyciel jest obowiązany do poszanowania godności ucznia.

2. Do zadań nauczyciela należy w szczególności:

1. odpowiedzialność za życie, zdrowie i bezpieczeństwo uczniów,

2. odpowiedzialność za realizację programu nauczania,

3. dbałość o pomoce dydaktyczno-wychowawcze i sprzęt szkolny,

4. wspieranie rozwoju psychofizycznego uczniów, ich zdolności oraz zainteresowań,

5. systematyczność, bezstronność i obiektywizm oraz sprawiedliwe traktowanie i ocenianie wszystkich uczniów,

6. kierowanie uczniów, u których stwierdzono różnego typu niepowodzenia szkolne, do kompetentnych pracowników szkoły i instytucji powołanych do tego celu,

7. doskonalenie umiejętności dydaktycznych i podnoszenie poziomu wiedzy merytorycznej,

8. realizowanie obowiązujących programów nauczania,

9. eliminowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych,

10. systematyczne prowadzenie dokumentacji przebiegu nauczania,

11. czynny udział w pracy rady pedagogicznej, realizowanie jej postanowień i uchwał,

12. współpraca z rodzicami.

Prawa:

- nagrody i wyróżnienia

- uprawnienia o charakterze socjalnym

- uprawnienia z zakresu ochrony zdrowia,

- uprawnienia emerytalne i rentowe

- prawo do awansu zawodowego.

45. Wymień akty prawne regulujące pracę w oświacie.

KONSTYTUCJA RP - najważniejsza, na niej opiera się cały system prawny

- Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku
- Ustawa Karta nauczyciela z dnia 26 stycznia 1982 roku

- równolegle: Kodeks pracy, Kodeks cywilny, Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania administracyjnego, o samorządzie terytorialnym

- rozporządzenia i zarządzenia

46. Co może zrobić uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną na koniec roku?

Począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, uczeń, który w wyniku klasyfikacji rocznej (semestralnej) uzyskał ocenę niedostateczną z jednych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, może zdawać egzamin poprawkowy. W wyjątkowych przypadkach rada pedagogiczna może wyrazić zgodę na egzamin poprawkowy z dwóch obowiązkowych zajęć edukacyjnych.

Egzamin poprawkowy składa się z części pisemnej oraz części ustnej, z wyjątkiem egzaminu z plastyki, muzyki, informatyki, technologii informacyjnej, techniki oraz wychowania fizycznego, z których egzamin ma przede wszystkim formę zadań praktycznych.

Termin egzaminu poprawkowego wyznacza dyrektor szkoły w ostatnim tygodniu ferii letnich, a w szkole, w której zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w styczniu - w ostatnim tygodniu ferii zimowych.

Egzamin poprawkowy przeprowadza komisja powołana przez dyrektora szkoły. W skład komisji wchodzą:
1) dyrektor szkoły albo nauczyciel zajmujący w tej szkole inne stanowisko kierownicze - jako przewodniczący komisji;
2) nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne - jako egzaminujący;
3) nauczyciel prowadzący takie same lub pokrewne zajęcia edukacyjne - jako członek komisji.

Nauczyciel, o którym mowa w ust. 5 pkt 2, może być zwolniony z udziału w pracy komisji na własną prośbę lub w innych, szczególnie uzasadnionych przypadkach. W takim przypadku dyrektor szkoły powołuje jako osobę egzaminującą innego nauczyciela prowadzącego takie same zajęcia edukacyjne, z tym że powołanie nauczyciela zatrudnionego w innej szkole następuje w porozumieniu z dyrektorem tej szkoły.

Z przeprowadzonego egzaminu poprawkowego sporządza się protokół, do którego dołącza się pisemne prace ucznia i zwięzłą informację o ustnych odpowiedziach ucznia. Protokół stanowi załącznik do arkusza ocen ucznia.

Uczeń, który z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpił do egzaminu poprawkowego w wyznaczonym terminie, może przystąpić do niego w dodatkowym terminie, wyznaczonym przez dyrektora szkoły, nie później niż do końca września, a w szkole, w której zajęcia dydaktyczno-wychowawcze kończą się w styczniu - nie później niż do końca marca.

Uczeń, który nie zdał egzaminu poprawkowego, nie otrzymuje promocji do klasy programowo wyższej (na semestr programowo wyższy) i powtarza klasę (semestr), z zastrzeżeniem ust. 10.

Uwzględniając możliwości edukacyjne ucznia szkoły podstawowej i gimnazjum, rada pedagogiczna może jeden raz w ciągu danego etapu edukacyjnego promować do klasy programowo wyższej ucznia, który nie zdał egzaminu poprawkowego z jednych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, pod warunkiem że te obowiązkowe zajęcia edukacyjne są, zgodnie ze szkolnym planem nauczania, realizowane w klasie programowo

48. Jakie są różnice w wymaganiach na nauczyciela mianowanego i dyplomowanego?

Nauczyciel kontraktowy ubiegający się o awans na stopień nauczyciela mianowanego w okresie odbywania stażu powinien w szczególności:
1) uczestniczyć w pracach organów szkoły związanych z realizacją zadań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych wynikających ze statutu szkoły oraz potrzeb szkoły i środowiska lokalnego;
2) pogłębiać wiedzę i umiejętności zawodowe, samodzielnie lub przez udział w różnych formach kształcenia ustawicznego;
3) poznawać przepisy dotyczące systemu oświaty, a w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 i ust. 1a Karty Nauczyciela - przepisy dotyczące pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły
- z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której odbywa staż.
B). Wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego obejmują:
1) umiejętność organizacji i doskonalenia warsztatu pracy, dokonywania ewaluacji własnych działań, a także oceniania ich skuteczności i dokonywania zmian w tych działaniach; w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 1
ust. 1a Karty Nauczyciela - umiejętność samodzielnego opracowania indywidualnych planów pracy z dzieckiem i prowadzenia karty pobytu dziecka oraz aktywnego działania w zespole do spraw okresowej oceny sytuacji wychowanków;
2) umiejętność uwzględniania w pracy potrzeb rozwojowych uczniów, problematyki środowiska lokalnego oraz współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych;
3) umiejętność wykorzystywania w pracy technologii informacyjnej i komunikacyjnej;
4) umiejętność zastosowania wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki oraz ogólnych zagadnień z zakresu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w rozwiązywaniu problemów związanych z zakresem realizowanych przez nauczyciela zadań;
5) umiejętność posługiwania się przepisami dotyczącymi systemu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż.

1. Nauczyciel mianowany ubiegający się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego w okresie odbywania stażu powinien w szczególności:
1) podejmować działania mające na celu doskonalenie warsztatu i metod pracy, w tym doskonalenie umiejętności stosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej;
2) realizować zadania służące podniesieniu jakości pracy szkoły;
3) pogłębiać wiedzę i umiejętności służące własnemu rozwojowi oraz podniesieniu jakości pracy szkoły, samodzielnie lub przez udział w różnych formach kształcenia ustawicznego
- z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której odbywa staż.
2. Wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego obejmują:
1) uzyskanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej na skutek wdrożenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły, a w przypadku nauczycieli, o których mowa w art. 9e ust. 1-3 Karty Nauczyciela - uzyskanie pozytywnych efektów w zakresie realizacji zadań odpowiednio na rzecz oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją;
2) wykorzystywanie w pracy technologii informacyjnej i komunikacyjnej;
3) umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie otwartych zajęć, w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie zajęć dla nauczycieli w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć;
4) realizację co najmniej trzech z następujących zadań:
a) opracowanie i wdrożenie programu działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach nieletnich,
b) wykonywanie zadań doradcy metodycznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, eksperta komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o awans zawodowy, rzeczoznawcy do spraw programów nauczania, programów wychowania przedszkolnego, podręczników lub środków dydaktycznych, a w przypadku nauczycieli szkół artystycznych - także konsultanta współpracującego z Centrum Edukacji Artystycznej,
c) poszerzenie zakresu działań szkoły, w szczególności dotyczących zadań dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych,
d) uzyskanie umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie zaawansowanym, a w przypadku nauczycieli języków obcych - uzyskanie umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie zaawansowanym,
e) wykonywanie zadań na rzecz oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich we współpracy z innymi osobami, instytucjami samorządowymi lub innymi podmiotami,
f) uzyskanie innych znaczących osiągnięć w pracy zawodowej;
5) umiejętność rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych, z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony..
54. Omów procedurę, jaka może wystąpić w przypadku braku akceptacji komisji egzaminacyjnej.

Nauczyciel który nie uzyskał akceptacji lub nie zdał egzaminu odpowiednio przed komisjami może ponownie złożyć wniosek o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego lub egzaminacyjnego po odbyciu, na wniosek nauczyciela i za zgodą dyrektora szkoły, dodatkowego stażu w wymiarze 9 miesięcy, z tym że:

1. nauczyciel stażysta i nauczyciel kontraktowy mogą przystąpić ponownie odpowiednio do rozmowy z komisją kwalifikacyjną lub do egzaminu przed komisją egzaminacyjną tylko jeden raz w danej szkole.
2. nauczyciel mianowany w przypadku powtórnego nie uzyskania akceptacji przed kolejnym ubieganiem się o uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej jest obowiązany do odbycia stażu w wymiarze 2 lat i 9 miesięcy

60. Wymień organy szkoły i powiedz, które z nich są organami społecznymi?

Organy szkoły:

- dyrektor

- rada pedagogiczna
- rada szkoły
- rada rodziców organy społeczne
- samorząd uczniowski

68. Wyjaśnij, na czym polega różnica pomiędzy konspektem a scenariuszem?

Scenariusz ma formę opisową i opisuje zakładane zachowania się uczniów ich reakcje i odpowiedzi, jest bardziej szczegółowy od konspektu.

101. Czym się różnią Rada Rodziców i Rada Szkoły?

Rada rodziców będąca reprezentacją ogółu rodziców uczniów wspiera działalność statutową Liceum przez:

1. pomoc w prowadzeniu Liceum,

2. występowanie do dyrektora i rady pedagogicznej z wnioskami i opiniami dotyczącymi Liceum,

3. gromadzenie funduszy z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł w celu wspierania działalność statutowej Liceum,

4. pomaganie w organizowaniu uroczystości szkolnych.

W szkole i placówce może działać rada rodziców, stanowiąca reprezentację rodziców uczniów.

2. Zasady tworzenia rady rodziców uchwala ogół rodziców uczniów tej szkoły lub placówki.

3. Rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności, który nie może być sprzeczny ze statutem szkoły lub placówki.

4. Reprezentacja rodziców może także przybrać inną nazwę niż określona w ust. 1.

Art. 54. 1. Rada rodziców może występować do organu prowadzącego szkołę lub placówkę, organu sprawującego nadzór pedagogiczny, dyrektora, rady pedagogicznej oraz rady szkoły lub placówki z wnioskami i opiniami dotyczącymi wszystkich spraw szkoły lub placówki.

2. W celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki rada rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł.

Rada szkoły lub placówki uczestniczy w rozwiązywaniu spraw wewnętrznych szkoły lub placówki, a także:

1) uchwala statut szkoły lub placówki;

2) przedstawia wnioski w sprawie rocznego planu finansowego środków specjalnych szkoły lub placówki i opiniuje projekt planu finansowego szkoły lub placówki;

3) może występować do organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą lub placówką z wnioskami o zbadanie i dokonanie oceny działalności szkoły lub placówki, jej dyrektora lub innego nauczyciela zatrudnionego w szkole lub placówce; wnioski te mają dla organu charakter wiążący;

4) opiniuje plan pracy szkoły lub placówki, projekty innowacji i eksperymentów pedagogicznych oraz inne sprawy istotne dla szkoły lub placówki;

5) z własnej inicjatywy ocenia sytuację oraz stan szkoły lub placówki i występuje z wnioskami do dyrektora, rady pedagogicznej, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz do wojewódzkiej rady oświatowej, w szczególności w sprawach organizacji zajęć pozalekcyjnych i przedmiotów nadobowiązkowych.

3. W celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki rada szkoły lub placówki może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek oraz innych źródeł.

W skład rady szkoły lub placówki wchodzą, z zastrzeżeniem ust. 1a, w równej liczbie:

1) nauczyciele wybrani przez ogół nauczycieli;

2) rodzice wybrani przez ogół rodziców;

3) uczniowie wybrani przez ogół uczniów.

W skład rady szkoły w szkołach podstawowych nie wchodzą uczniowie, a w gimnazjach udział uczniów w radzie szkoły nie jest obowiązkowy.

Rada powinna liczyć co najmniej 6 osób.

Tryb wyboru członków rady szkoły lub placówki określa statut szkoły lub placówki. Statut szkoły lub placówki może przewidywać rozszerzenie składu rady o inne osoby niż wymienione w ust. 1.

Kadencja rady szkoły lub placówki trwa 3 lata. Statut szkoły lub placówki może dopuszczać dokonywanie corocznej zmiany jednej trzeciej składu rady.

Rada szkoły lub placówki uchwala regulamin swojej działalności oraz wybiera przewodniczącego. Zebrania rady są protokołowane.

W regulaminie, o którym mowa w ust. 5, mogą być określone rodzaje spraw, w których rozpatrywaniu nie biorą udziału przedstawiciele uczniów.

W posiedzeniach rady szkoły lub placówki może brać udział, z głosem doradczym, dyrektor szkoły lub placówki.

Do udziału w posiedzeniach rady szkoły lub placówki mogą być zapraszane przez przewodniczącego, za zgodą lub na wniosek rady, inne osoby z głosem doradczym.

Rady szkół lub placówek mogą porozumiewać się ze sobą, ustalając zasady i zakres współpracy.

Powstanie rady szkoły lub placówki organizuje dyrektor szkoły lub placówki z własnej inicjatywy albo na wniosek rady rodziców, a w przypadku gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych także na wniosek samorządu uczniowskiego.

102. Jak długo może trwać przerwa w realizacji stażu aby go nie utracić?

W przypadku nieobecności nauczyciela w pracy z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub urlopu innego niż urlop wypoczynkowy, trwającej nieprzerwanie dłużej niż miesiąc, staż ulega przedłużeniu o czas trwania tej nieobecności. W przypadku nieobecności dłuższej niż rok nauczyciel obowiązany jest do ponownego odbycia stażu w pełnym wymiarze.

103. Dziecko bite w rodzinie - metody prawne?

- powiadomienie policji lub sądu rodzinnego, kontakt z rzecznikiem praw ucznia
- wystąpienie o ustanowienie dla ucznia kuratora sądowego
- umieszczenie w placówce opiekuńczo - wychowawczej ucznia przez sąd rodzinny jednak nie na dłużej niż na trzy miesiące
- dalsze postępowanie sądu rodzinnego
107. Kiedy dyrektor może rozwiązać umowę o pracę z nauczycielem kontraktowym?

Dyrektor szkoły w razie całkowitej likwidacji szkoły rozwiązuje z nauczycielem stosunek pracy;

Rozwiązanie umowy o pracę zawartej z nauczycielem na czas nieokreślony może nastąpić w każdym czasie i bez wypowiedzenia w razie niezdolności nauczyciela do pracy z powodu choroby trwającej dłużej niż jeden rok, chyba że w szczególnie uzasadnionych wypadkach lekarz leczący stwierdzi możliwość powrotu do pracy w zawodzie nauczyciela. W tym wypadku okres nieobecności w pracy spowodowanej chorobą może być przedłużony do dwóch lat, licząc łącznie okres niezdolności do pracy i urlopu dla poratowania zdrowia.

Stosunek pracy nauczyciela wygasa z mocy prawa odpowiednio w razie:

1) prawomocnego ukarania w postępowaniu dyscyplinarnym karą dyscyplinarną zwolnienia z pracy oraz karą dyscyplinarną zwolnienia z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie trzech lat od ukarania lub karą wydalenia z zawodu nauczycielskiego;

2) prawomocnego skazania na karę pozbawienia praw publicznych albo prawa wykonywania zawodu lub utraty pełnej zdolności do czynności prawnych;

3) prawomocnego skazania za przestępstwo popełnione umyślnie;

4) upływu trzymiesięcznego okresu odbywania kary pozbawienia wolności;

5) stwierdzenia, że nawiązanie stosunku pracy nastąpiło na podstawie fałszywych lub nieważnych dokumentów albo zostało dokonane z naruszeniem warunków określonych w art. 10 ust. 5 pkt 1-5, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 9.

- jeżeli nauczyciel kontraktowy w ciągu 3 lat lub dodatkowych 9 miesięcy w przypadku nie zda egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego
- w przypadku reorganizacji szkoły lub jej likwidacji
- w przypadku naruszenia przez niego prawa

110.Jakie są funkcje oceny?

Wyróżniają one następujące funkcje:
- dydaktyczną, polegającą na dostarczaniu informacji o stopniu opanowania treści nauczania (czynności) przez ucznia,
- dydaktyczno - prognostyczną, informującą o stopniu znajomości zagadnienia; uwzględnia się tu niekoniecznie program, będący wyłącznie szkolnym; ocena szkolna w myśl tak założonej funkcji, informuje również o przyszłych wynikach ucznia na podstawie bieżących ocen dydaktycznych,
-sterująco - metodyczną, która powinna uzmysłowić nauczycielowi konieczność zmiany lub kontynuacji metod pracy z uczniem w przypadku, gdy dotychczasowe są mało skuteczne,
-psychologiczną, obejmującą kontekst zdrowia psychicznego i fizycznego ucznia,
-wychowawczą, uwzględniającą zaangażowanie, staranność, wkład pracy, warunki środowiskowe ucznia, itp.,
-selektywną, odróżniającą uczniów dobrze przygotowanych do dalszej nauki od tych, którzy tej umiejętności jeszcze nie posiedli,
-społeczną, kształtującą stosunki w klasie i określającą przygotowanie
oraz predyspozycje ucznia do dalszej nauki lub pracy.

1

---