1.Wyjaśnij pojęcia: mikroekonomia, makroekonomia, ekonomia
pozytywna, ekonomia normatywna.
Ekonomia - to samodzielna nauka, wykształciła się pod koniec
XVIII w., z greckiego oikos nomos - prawo o gospodarstwie domowym;
to nauka społeczna która zajmuje się badaniem procesu gospodarowania
w warunkach rzadkości zasobów.
Mikroekonomia - analizuje zachowania podmiotów gospodarujących i
rynku. Podmioty gospodarcze: -przedsiębiorstwa -główna funkcja to
produkcja; - gospodarstwa domowe -gł. funkcja to konsumpcja.
Makroekon. - bada funkcjonowanie gospodarki jako całości (globalna
konsumpcja, popyt, bezrobocie).
Ekonomia pozytywna - (informatywna), pojęcie to wprowadził Fredman
a w 1973r. otrzymał Nobla; opisuje zjawiska i procesy gospodarcze w taki
sposób aby można było wnioskować o ich przebiegu np. w 1992 r. stopa
wzrostu gospodarczego wyniosła 6% a w 1998 r. 5%.
Ekonomia normatywna - opisuje zjawiska i procesy gospodarcze
jednocześnie dokonując ich oceny za pomocą norm moralnych :
dobra i zła.
2.Proces gospodarowania - istota procesu gospodarowania.
Proces gospod. - to działalność człowieka w której poszukuje
odpowiedzi na pytania: co?, jak?, dla kogo? wytwarzać.
Istotę procesu gospod. stanowi wybór celów (potrzeb i dóbr je
zaspokajających) oraz środków potrzebnych do tych celów (zasobów i
technologii ich przetwarzania). Gospod. polega na ciągłym dokonywaniu
wyborów przez jednostki gospodarujące.
Cele gospodarowania wynikają z potrzeb ludzkich. Gospodarowanie czyli
konieczność dokonywania wyborów ekonomicznych- decydowanie na co
przeznaczyć stosunkowo rzadkie zasoby, które są do jego dyspozycji i jakie
potrzeby zaspokoić. Decyzja gospodarcza posiada zawsze dwa aspekty -
pozytywny i negatywny. Aspekt pozytywny oznacza dokonanie wyboru
jakie cele gospodarcze będziemy realizować oraz jakie zasoby
przeznaczymy na osiągnięcie tych celów. Aspekt negatywny oznacza
konieczność rezygnacji z innych celów, na osiągnięcie których moglibyśmy
przeznaczyć posiadane zasoby.
Potrzeba- stan człowieka odznaczający się niespełnieniem określonych
ważnych warunków; to subiektywne odczuwanie braku, niezaspokojenia lub
pożądania określonych warunków lub rzeczy, które człowiek uważa za
niezbędne do utrzymania go przy życiu, umożliwienia mu rozwoju itp.
Zasoby - czynniki produkcji: ziemia, praca, kapitał,; przedsiębiorczość, czas.
3.Mechanizm rynkowy i model gospodarki rynkowej.
Mechanizm rynkowy - to proces regulowania decyzji konsumentów i
producentów który dokonuje się poprzez rynek niezależnie od woli
poszczególnych podmiotów gospodarczych; ogół wzajemnych zależności
pomiędzy popytem, podażą i cenami wszystkich rynkowych dóbr i usług
oraz procesów dostosowawczych między nimi. Mech. rynk. jest regulatorem
produkcji : poziom i zmiany cen rynkowych są dla producentów sygnałem do
zmian wielkości produkcji poszczególnych dóbr - w ten sposób mechanizm
rynkowy wpływa na rozmiary i strukturę asortymentową produkcji,
dostosowując ja do potrzeb nabywców. Mech. rynk. jest narzędziem alokacji
czynników produkcji pomiędzy różne dziedziny wytwarzania:
1)zmiany rozmiarów produkcji zwiększają lub zmniejszają zapotrzebowanie
na wszystkie czynniki wytwórcze,
2)zmiany cen czynników produkcji, powodujące zmiany kosztów produkcji,
decydują o tym, w jakich proporcjach użyte będą te czynniki, czyli jaki będzie
poziom techniki i technologii.
Mechanizm rynkowy za pośrednictwem cen relatywnych rozdziela zyski i
straty w taki sposób by indywidualne decyzje koordynowały się w skali
gospodarki, powodując ład ekonomiczny. Podstawowym elementem
mechanizmu rynkowego jest konkurencja między producentami.
Model gospodarki rynkowej opiera się na następujących założeniach:
-model dotyczy gosp. rynkowej w warunkach kapitalizmu, tzn. w warunkach
takiego systemu społeczno -gospodarczego gdzie większość zasobów jest
własnością prywatną,
-gospodarka składa się z dwóch grup podmiotów gospodarczych -
gospodarstw domowych oraz przedsiębiorstw,
-rynek dzieli się na rynek dóbr (konsumpcyjnych i kapitałowych) oraz na
rynek zasobów
-współzależność między podmiotami gosp. przedstawiamy za pomocą
wykresu kołowego
rynek dóbr
konsumpcyjnych i
kapitałowych sprzedaż dóbr
zakup dóbr
wydatkowanie otrzymywanie
dochodów dochodów
gospodarstwa przedsiębiorstwa
domowe zakup usług zasobów
sprzedaż usług ponoszenie
zasobów kosztów(płace, renty)
otrzymywanie dochodów
(płace, renty, zyski)
rynek usług
zasobów
Lewa strona wykresu przedstawia gosp. domowe a prawa przedst.
Przedsiębiorstwa. Są to dwie grupy podmiotów podejmujące decyzje
gospodarcze.
4.Popyt i czynniki wpływające na popyt.
Popyt - to ilość towarów i usług, którą konsumenci są skłonni nabyć po
różnych cenach.
Czynniki wpływające na popyt:
I.Cenowe
1.cena
II.Niecenowe
1.dochody konsumenta
2.ceny innych dóbr:
a)substytucyjnych -zamienne
b)komplementarnych -dwa lub więcej dobra muszą być wykorzystane razem
np. aparat i klisza
3.gusta i przyzwyczajenia konsumentów
4.moda
5.sezonowość
6.czynniki socjalno -kulturowe np. płeć, wiek, wykształcenie, miejsce
zamieszkania, region zamieszkania, pora roku, religia, stan cywilny, rodzinny
7.organizacja handlu i sprzedaż -czas otwarcia placówek handlowych, sposób
sprzedaży, sposób prezentacji towarów, asortymentowość.
5.Podaż i czynniki wpływające na podaż.
Podaż - ilość towarów i usług, którą producenci są zdolni dostarczyć na rynek
po różnych cenach.
Czynniki wpływające na podaż:
I.Cenowe
1.cena
II.Niecenowe wszystkie czynniki niecenowe wywołują przesunięcie się funkcji w
prawo lub w lewo przy danej cenie, cena zwiększa się lub zmniejsza
1.koszty produkcji
2.postęp techniczny (wywołuje wzrost podaży)
3.sezonowość
4.ogólna sytuacja w gospodarce (recesja -spadek podaży)
5.dostęp do rynków zaopatrzeniowych i surowcowych
6.podatki pośrednie -mogą wywoływać wzrost lub spadek (wyższe podatki to
spadek podaży; niższe podatki to wzrost podaży)
7. pozostałe czynniki -klęski żywiołowe (spadek podaży).
6.Równowaga rynkowa w ujęciu statycznym, odchylenia od stanu równowagi.
Równowaga rynkowa - jest to zrównanie się wielkości popytu i wielkości podaży,
graficznie przedstawia to przecięcie krzywej popytu i podaży.
Cena równowagi to cena równoważąca popyt i podaż, to cena czyszcząca rynek.
okolicy punktu (wykres )
Odchylenia od równowagi od stanu rynkowej:
1.nadwyżka -występuje wtedy gdy na rynku w wyniku działania różnych
czynników wpływających na popyt i podaż kształtuje się cena rynkowa na
poziomie P'' gdzie: P''>Pe, Qs>QD - na rynku występuje luka nadwyżki.
2.niedobór -występuje wtedy gdy w wyniku działalności różnych czynników
wpływających na popyt i podaż ukształtuje się cena rynkowa na poziomie P'
gdzie: P'<Pe, Qs< QD - na rynku występuje luka niedoboru.
7.Równowaga rynkowa w ujęciu dynamicznym, modele pajęczyny.
Dynamiczne współzależności zmian ceny, popytu i podaży prezentuje model
pajęczyny, w którym ilości oferowanego produktu uzależnione są od ceny produktu
z okresu poprzedniego.
Wyróżnia się następujące modele równowagi:
1.model pajęczyny zbieżnej -popyt silniej reaguje na zmianę ceny niż podaż
2.model pajęczyny rozbieżnej -podaż silniej reaguje na zmianę ceny niż popyt
3.model pajęczyny o stałych oscylacjach - podaż i popyt jednakowo reagują na zmianę
ceny, obserwujemy okresowe dopasowania; spadek podaży to spadek popytu, wzrost
podaży to wzrost popytu.
model pajęczyny zbierznej (wykres )
model pajeczyny rozbierznej (wykres )
model pajęczyny o stałych oscylacjach (wykres)
8.Cena minimalna a równowaga rynkowa.
Cena minimalna -1.to najmniejsza gwarantowana przez państwo cena, po której
powinny być dokonywane transakcje rynkowe.( wykres)
2.wprowadzenie ceny minimalnej ma na celu ochronę producenta
3.cena min. stosowana jest na rynkach produktów rolnych (w Polsce na zboża, buraki
cukrowe, rzepak)
4.c. min. musi być ustalana powyżej poziomu równowagi rynkowej Pmin>Prów
5.c.min. rodzi tendencje do nadwyżki, na rynku pojawia się nadwyżka Qs>QP'
6.państwo kreuje popyt -finansuje skup wytworzonych produktów z budżetu- skup
interwencyjny.
9.Cena maksymalna a równowaga rynkowa.
Cena maksymalna-1.najwyższa gwarantowana przez państwo cena, po której
powinny być dokonywane transakcje rynkowe (wykres)
2.wprowadzenie c. max. ma na celu ochronę konsumenta
3.c. max. stosowana na poziomie państwa dla ochrony najsłabszej grupy społecznej
(noworodki, na leki ratujące zdrowie i życie); na poziomie gminy stosowana w
komunikacji, usługach komunalnych, czynszach komunalnych, wywóz śmieci i
nieczystości, czynsz za zimną wodę
4.c.max. ustalana jest poniżej ceny równowagi rynkowej: Pmax<Prów
5.c.max. rodzi tendencje do niedoborów Qs< QD
6.rząd kreuje podaż poprzez dopłaty producentom w postaci dotacji(do przedmiotów)
i subwencji(do podmiotów)
10.Podatki pośrednie a równowaga rynkowa. (wykres)
VAT:22% -podstawowy, 7% -spożywcze, 3% -produkty rolne, 0% -ulgowy
11.Kontyngenty jako instrument interwencji państwa na rynku.
Kontyngent - jest to instrument bezpośredniego oddziaływania państwa na rynek,
państwo wpływa na maksymalną wielkość podaży rynkowej. (wykres )
Kontyngent to maksymalne ograniczenie; stosowany odnośnie importu, ma na celu
ochronę krajowych producentów. Stosowany jest także odnośnie przemysłu tkackiego
(tkanin).Kontyngenty są ręcznie sterowane, nie powinny być ustalane na długi okres czasu.
12.Elastyczność cenowa popytu
Elastyczność cenowa popytu - jest to miernik za pomocą, którego możemy zmierzyć jak
zmienia się popyt, jeżeli zmianie ulega cena.
%D
ED(p)= (-)
%p
Elastyczności cenowa popytu zależy od:
1.ilości substytutów danego dobra -im więcej substytutów tym bardziej elastyczny popyt
2.znaczenia danego dobra w ogólnym dochodzie konsumenta- im większe znaczenie maja
wydatki na dobro tym bardziej elastyczny popyt, tym szybciej konsument reaguje na
zmianę cen
3.od czasu trwania zmiany ceny- w krótkim okresie czasu popyt jest mało elastyczny,
w długim okresie czasu popyt rośnie.
Wartość miernika elastyczności cenowej znajduje się w przedziale <-∞;0>; -∞≤ED(p)≤0.
1.ED(p) =0 -popyt doskonale elastyczny; zmiana ceny nie wpłynie na zmianę wielkości
popytu np. trumny, leki, sól do celów konsumpcyjnych, przyprawy (ocet)
P (wykres )
2. -1< ED(p) <0 -popyt nieelastyczny -1% zmiana ceny nie wywołuje mniej niż 1%
zmianę popytu; to wszystkie produkty, potrzeby, żywność, odzież (buty), małe
mieszkania (wykres)
3. ED(p) = -1 - popyt jednostkowo elastyczny lub proporcjonalny -1% zmiana ceny
wywołuje 1% zmianę popytu (wykres)
4. -∞<ED(p)< -1 -popyt elastyczny - 1% zmiana ceny wywołuje ponad 1% zmianę
popytu wszystkie dobra luksusowe oraz usługi np. remontowe, dostawcze, fryzjerskie,
każdy wzrost ceny powoduje spadek popytu (wykres)
5. ED(p) =0 - popyt doskonale elastyczny; sztywny - zmiana wielości popytu nie
wpływa na zmianę ceny (wykres )
13.Elastyczność dochodowa popytu jest to miernik za pomocą, którego możemy
zmierzyć jak zmienia się popyt, jeżeli zmianie ulega dochód konsumenta
%D -zmiana wielkości popytu
ED(dochód)=
%DP- zmiana dochodów konsumenta
Wartość miernika elastyczności dochodowej znajduje się w przedziale 0<ED(p) ≤0
ED(doch)>1 - dobra luksusowe
ED(doch)<0 - dobra niższego rzędu (Giffena)
ED(doch)<1 - dobra normalne
14.Elatyczność mieszana -to miernik za pomocą którego możemy zmierzyć jak
zmienia się popyt jeżeli zmianie ulega cena
%D(x) -zmiana wielkości popytu na dobro x
ED(m)=
%p(y) -zmiana ceny na dobra y
Wartość miernika elastyczności mieszanej znajduje się w przedziale0<ED(m) ≤0
ED(m)>0 - dobra substytucyjne
ED(m)=0 - dobra neutralne
ED(m)<0 - dobra komplementarne
15.elastyczność cenowa podaży jest to miernik za pomocą, którego możemy
zmierzyć jak zmienia się podaż, jeżeli zmianie ulega cena; elastyczność tą liczy
się tylko odnośnie ceny.
%S -zmiana wielkości podaży
ES =
%p -zmiana ceny
Wartość miernika elastyczności podaży znajduje się w przedziale (0,+∞), 0≤Es≤∞
1.Es=0 -podaż doskonale nieelastyczna -zmiana ceny nie wpływa na zmianę podaży;
występuje w przypadku procesów technologicznych ciągłych -produkcja
aparaturowa (wykres)
2.0<Es<1 -podaż nieelastyczna -1% zmiana ceny wywołuje mniej niż 1% zmianę
podaży; występuje przy procesach technologicznych kapitałochłonnych (wykres)
3.Es=1 -podaż jednostkowo -elastyczna (podaż proporcjonalna)- występuje w
krótkim okresie czasu -1% zmiana ceny wywołuje 1% zmianę podaży (wykres)
4.1<Es<∞ -podaż elastyczna -1% zmiana ceny wywołuje więcej niż 1% zmianę
podaży; dotyczy procesów technologicznych pracochłonnych (wykres)
5.Es=∞ -podaż doskonale elastyczna -zmiana wielkości podaży nie wpływa na
zmianę ceny
16.Elastyczność łukowa a elastyczność punktowa
(wykres)
Elastyczność łukowa dotyczy odcinka (segmentu) krzywej popytu, wyznaczamy
ją ze wzoru:
A Ep=Q1 -Q2 : P1 -P2
Q1 P1
B Ep=Q2 -Q1 : P2 -P1
Q2 P2
Elastyczność punktowa - odnosi się do minimalnych przyrostów ceny i rozmiarów
popytu, mierzy ona reakcję popytu w konkretnym punkcie na krzywej popytu.
Ep= Q1 -Q2 : P1 -P2
1\2(Q1+Q2) 1\2 (P1+P2)
17.Paradoks Veblena i Giffena
Parodosk Giffena- występuje w gospodarstwach domowych, rośnie cena - rośnie popyt
Funkcja popytu dobra niższego rzędu, paradoks Giffena polega na tym, że wraz ze
wzrostem cen dóbr podstawowych wzrasta popyt na te dobra.
Paradoks Veblena -im wyższa cena tym wyższy popyt; konsumenci chcąc wywrzeć
odpowiednie wrażenie na innych kupują bardzo drogie produkty, kupno tego
produktu nie tyle uzasadnione jest jego wartością użytkową, ile chęcią wywarcia
wrażenia na innych ludziach
18.Efekt :owczego pędu” i efekt „snoba”
Efekt „owczego pędu”- opisany przez Leibensteina, przykładem może być moda -
jeśli moda dyktuje krótkie spódniczki to wiele kobiet chcąc przynależeć do grona
kobiet modnie ubranych decydują się na kupno krótkiej spódniczki. Innym
przykładem może być naśladowanie stylu konsumpcji którego symbolami są:coca
-cola, hamburger, spodnie typu jeans, kupując i konsumując te produkty
przyłączamy się do wszystkich tych którzy konsumują w stylu amerykańskim.
Efekt owczego pędu polega na tym, że pewne gospodarstwa domowe tym wyżej
cenią pewne dobra i tym wiecej ich nabywają im bardziej je cenią i więcej nabywają
inne gosp. domowe.
Efekt „snoba” -opisany przez Leibensteina, polega na tym, że niektóre gosp. domowe
mniej cenią te dobra które konsumują inni, a zatem nabywają ich mniej lub w ogóle
eliminują je ze swoich zakupów, ponieważ są one nabywane przez inne gosp. domowe.
Niektórzy konsumenci chcąc poprzez swoją konsumpcję odróżniać od pozostałych. Na
rynku, na którym występuje efekt snoba konsumęci zgłaszają mniejszy popyt jeżeli
sprzedaż danego produktu jest duża np.kawior jest produktem bardzo drogim i na jego
konsumpcję mogą pozwolić sobie ludzie o wysokich dochodach. Konsumowanie
kawioru wyróżnia te grupy konsumentów spośród innych. Jeśli jednak cena kawioru
zmniejszyłaby się z 500 do 50 zł wtedy kawior staje się dostępny dla większej liczby
konsumentów, w tym momencie konsumenci snobistyczni wycofują się z rynku.
19.Użyteczność całkowita i użyteczność marginalna, I i II prawo Gossena.
Użyteczność - jest to zadowolenie, jakie osiąga konsument z konsumpcji danego dobra.
Użyteczność całkowita - jest to łączna suma zadowolenia, jakie osiąga konsument z
konsumpcji dóbr (użyteczność całkowita wzrasta coraz wolniej w miarę stałego wzrostu
ilości konsumowanego dobra).
Użyteczność marginalna - odzwierciedla przyrost zadowolenia z konsumpcji wywołany
wzrostem konsumpcji o jedną jednostkę (krzywa użyteczności marginalnej określa kierunek
preferencji konsumenta). (wykres)
Funkcja użyteczności marginalnej wyraża kierunek preferencji konsumenta, im wyższa
użyteczność tym bardziej konsument jest skłonny nabyć dane dobro.
I prawo malejącej użyteczności marginalnej -mówi, że zadowolenie z pierwszej
konsumpcji jednostki dobra jest znacznie większe aniżeli z kolejnej, drugiej jednostki.
W rezultacie przyrosty zadowolenia z konsumpcji mierzone jako użyteczność marginalna
zmniejszają się wraz ze wzrostem ilości konsumowanego dobra, zależność ta jest odwracalna.
Każdy konsument przeznacza swój dochód na zakup różnych dóbr w ten sposób aby osiągnąć
ze swego dochodu maksymalną użyteczność całkowitą. Maksymalna użyteczność całkowitą
osiąga wówczas jeśli swój dochód przeznacza na zakup różnych dóbr, tak aby użyteczność
marginalna ilości danego dobra jaką może nabyć za jednostkę pieniądza była dla każdego
dobra równa.
II prawo -prawa wyrównania się użyteczności marginalnej:
UM(x)= UM(y) = UM(z)
P(x) P(y) P(z)
Konsument zachowuje się dynamicznie, zamienia dobra w koszyku dóbr.
20.Krzywa obojętności konsumenta, marginalna stopa substytucji
Krzywa obojętności jest to geometryczny zbiór punktów reprezentujących różne
kombinacje dwóch dóbr, które dają konsumentowi jednakowe zadowolenie
(może ich być nieskończenie wiele, mają nachylenie ujemne, nie mogą się
przecinać). Konsument konsumuje 2 dobra X i Y. (wykres)
Marginalna stopa substytucji - określa, z jakiej ilości jednego dobra jest skłonny
zrezygnować konsument, aby zwiększyć konsumpcję dobra drugiego o jedną
jednostkę. (wykres)
21.Linia budżetowa konsumenta, zmiany położenia linii budżetowej
Linia budżetowa -to geometryczny zbiór punktów odzwierciedlający różne kombinacje
dóbr, które są dla konsumentów dostępne przy danym dochodzie i cenach konsumowanych
dóbr. Linia budżetowa może ulec zmianie wtedy, gdy zmianie ulega cena bądź dochód.
Równanie linii budżetowej Dp=QxPx+QyPy
-Px
Nachylenie linii budżetowej = Py (wykres )
Wpływ wzrostu dochodu konsumenta na płożenie linii budżetowej
(wykres)
Wzrost dochodu powoduje równoległe przesunięcie się linii budżetowej z położenia
AB do A`B`.
Spadek dochodu powoduje równoległe przesunięcie się linii budżetowej z położenia
AB do A``B``
Wpływ zmiany ceny jednego z dóbr na nachylenie linii budżetowej (wykres)
Wzrost ceny dobra x powoduje przesunięcie się linii budżetowej w lewo w dół,
natomiast spadek cen powoduje przesunięcie się linii budżetowej w prawo do góry.
23. Optimum konsumenta (równowaga konsumenta).
Optimum konsumenta - jest to punkt styczności linii budżetowej z krzywą
obojętności. (wykres)
Konsument wybiera punkt E aby osiągnąć najwyższą możliwą krzywą obojętności U.
W punkcie optimum konsumenta krzywa obojętności styka się z linią budżetową i mają
one jednakowe nachylenie w punkcie optimum konsumenta.
24. Ścieżka konsumpcji dóbr - krzywa cena-konsumpcja, krzywa dochód-
konsumpcja.
Krzywa cena-konsumpcja - geometryczny zbiór punktów optimum konsumenta
(równowagi konsumenta), gdy zmienia się cena jednego z konsumowanych dóbr a
pozostałe czynniki nie ulegają zmianie. (wykres ) Px1<Px2<Px3
Krzywa dochód-konsumpcja - geometryczny zbiór punktów optimum konsumenta
(równowagi konsumenta), gdy zmianie ulega dochód konsumenta, a pozostałe
czynniki pozostają niezmienione
x i y to dobra normalne
x-dobro Giffena; y -dobro normalne (wykres)
y-dobro Giffena, x-dobro normalne (wykres)
25.Efekt substytucyjny i dochodowy zmiany cen wg Hicksa
Wyodrębniony efekt substytucyjny i dochodowy zmiany ceny w koncepcji Hicksa
Opiera się na założeniu, że konsument dąży do minimalizacji wydatków w celu
utrzymania stałego poziomu użyteczności.
X-Px zmienna Px1<Px2 ; Y-Py=const; Dp=const
E2 Px1:Py1<Px2:Py2
26.Efekt substytucyjny i dochodowy wg. Slutskiego
Według Slutskiego konsument dąży do maksymalnych korzyści z dóbr, które może
nabyć za dany dochód.
X-px zmienna ; Y-Py; Dp=const
Px1<Px2
27.Technika produkcji, izokwanta produkcji, marginalna stopa technicznej substytucji
Technika produkcji -kombinacja czynników wytwórczych za pomocą których można
wytworzyć daną produkcję.
Techniczne współczynniki produkcji opisują technikę produkcji:
-współczynnik ziemiochłonności Qz:Q
-współczynnik kapitałochłonności Qk:Q
-współczynnik pracochłonności Ql:Q
Izokwanta produkcji - to geometryczny zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje
nakładów czynników produkcji za pomocą których można wytworzyć tę samą wielkość
produkcji Q. (wykres )
Marginalna stopa technicznej substytucji -określa z jakiej ilości 1 czynnika produkcji może
zrezygnować producent jeżeli zwiększa nakłady 2 czynnika o 1 jednostkę.
MSTS to stosunek zgodnie z którym można zastąpić jeden czynnik produkcji drugim czynnikiem
tak aby wielkość produkcji nie uległa zmianie. MSTS jest malejąca.
MSTS=-ΔK : ΔL lub MSTS = -ΔK : ΔL (wykres)
28.Marginalny produkt pracy, marginalny produkt kapitału, prawo malejącego produktu
marginalnego
Marginalny produkt pracy informuje w jaki sposób wzrośnie produkcja całkowita w wyniku
dodania do procesu produkcji jednego pracownika, jest to przyrost produkcji osiągany z
dodatkowej jednostki czynnika zmiennego np. pracy.
Prawo malejącego produktu marginalnego -działa gdy 1 z czynników jest stały
(wykres)
Jeżeli producent zwiększa produkcję, zwiększa tylko nakłady zmiennego czynnika produkcji
(nakład pozostałego czynnika pozostaje bez zmian) to kolejne przyrosty produkcji wymagają
rosnących nakładów czynnika zmiennego. Produkcja marginalnego czynnika zmiennego
maleje z kolejnej jednostki.
Izokoszta -zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje nakładów czynników produkcji,
których koszt jest taki sam.
Q -produkcja ; QL-Pl i Qk- Pk to cena pracy i kapitału
KC=QL*PL+Qk*Pk -koszty produkcji- wydatki wyrażone w pieniądzu które ponosi producent
KC\Pk=Qkmax QL=0 ; KC\PL=Qlmax Qk=0
29.Optimum producenta, zasada racjonalnego gospodarowania
optimum -producent przy max nakładach znajduje taką technikę wytwarzania za pomocą
której może wytworzyć określoną wielkość produkcji; punkt styczności izokwanty i izokoszty
MSTP=|ΔK:ΔL=UM(L):UM(k)=Pk: PL(wykres )
Racjonalność gospodarowania:
a)max produkuje przy danych kosztach
najwyżej położona styczna do izokoszty
izokwanta: KC=QL⋅ PL+QK⋅Pk ; Qmax=f(QL ,QK)
b)min koszty dla danej produkcji
najniżej położona styczna do izokwanty
izokoszta: Q=f(QK ,QL) ; KCmin= QK⋅Pk + QL⋅ PL
30.postęp techniczny rodzaje postępu technicznego
Postęp techniczny to takie zmiany w technologii produkcji dzięki którym wytworzenie tej
samej wielkości produkcji jest możliwe przy mniejszych nakładach czynników produkcji.
Wyróżniamy 3 rodzaje postępu technicznego
1.Postęp tech. neutralny -marginalny produkt kapitałochłonny i marginalny produkt pracy
nie ulegają zmianie, czyli MSTS jest stała
2.Postęp tech. kapitałochłonny -marginalny produkt kapitałochłonny rośnie szybciej niż
marginalny produkt pracy; firma zastępuje więc prace kapitałem
3.Postęp tech. pracochłonny -marginalny produkt kapitałochłonny rośnie wolniej niż
marginalny produkt pracy, oznacza to że praca staje się bardziej przydatna; firma zastępuje
kapitał pracą.
31.funkcja transformacji produkcji, marginalna stopa transformacji produkcji
Funkcja transformacji zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje dwóch
dóbr , które mogą być wytworzone z danych zasobów czynników produkcji.
Wyznacza ją granica indywidualnych możliwości produkcyjnych
Marginalna stopa transformacji produkcji -z jakiej ilości produkcji jednego asortymentu
rezygnuje producent jeżeli zwiększa produkcję drugiego asortymentu o 1 jednostkę;
wyraża stosunek w jakim produkcja danego dobra może być zastąpiona , w sensie
technicznym, przez produkcję drugiego dobra przy pełnym wykorzystaniu zasobów
czynników produkcji. Dla dwóch dóbr X i Y stopę transformacji możemy zapisać jako:
MSTP= -ΔY :+ΔX= ΔY :ΔX- rośnie
32.Linia jednakowego przychodu a optymalna kombinacja produkcji 2 dóbr
Linia jednakowego przychodu -to zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje 2
dóbr które przy danych cenach przyniosą ten sam przychód.
W punkcie optimum przedsiębiorstwo wytwarza taka kombinację dóbr, która jest możliwa
do wytworzenia przy zastosowaniu danej technologii produkcji i zapewnia przy danych
cenach uzyskanie najwyższego przychodu.
33koszty społeczne i koszty prywatne.
Koszty społeczne -to wszystkie wydatki związane z daną działalnością gospodarczą, ale
ponoszone przez inne podmioty niż podmiot prowadzący działalność. Inne podmioty to:
osoby fizyczne (ponoszą koszty ochrony, zdrowia, utrzymania czystości, remontów,
utrzymania zieleni); jednostki samorządu terytorialnego; inne przedsiębiorstwa(np.
jedno przedsiębiorstwo zanieczyszcza wodę a inne musi zakładać potrójne filtry np.
oczyszczalnia); organizacje pozarządowe; państwo
Koszty prywatne -to wszystkie wydatki poniesione przez podmiot prowadzący działalność
34.Koszty ekonomiczne i rachunkowe.
Koszty ekonomiczne -jest to suma kosztów rachunkowych i alternatywnych.
Koszty alternatywne -są to utracone korzyści na skutek zainwestowania czynników
wytwórczych w sposób gorszy od najlepszego z możliwych
koszty księgowe \rachunkowe -to wszystkie wydatki ujęte w dokumentach finansowych
firmy, koszty rachunkowe: koszty materiałowe, surowców, energii, transportu, czynszu,
oświetlenia i ogrzewania, administracyjne, płac, amortyzacji
zysk rachunkowy =przychód -koszty rachunkowe
zysk ekonomiczny =przychód -(koszty rachunkowe+alternatywne)
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl