18. 19. Krążenie małe i wielkie.

Głównym zadaniem układu krążenia jest rozprowadzenie w obrębie ustroju tlenu i składników odżywczych oraz udział w wydalaniu zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii.

Naczynia krwionośne dzielą się na tętnice, które odprowadzają krew z serca i żyły, doprowadzające krew do serca. Między systemem naczyń tętniczych i żylnych znajduje się gęsta sieć naczyń włosowatych.

Układ krążenie podzielony jest na:

a) krążenie małe (płucne) - jest ono odpowiedzialne za zaopatrzenie organizmu w tlen i wydalenie z ustroju dwutlenku węgla. Z serca (z prawej komory) tętnicami płucnymi przez naczynie włosowate do pęcherzyków płucnych. Stamtąd też pobierany jest tlen i transportowany wraz z krwią żyłami płucnymi do serca (lewego przedsionka); jest to ruch krwi tłoczonej przez prawą połowę serca do płuc i powracającej do lewej połowy.

b) krążenie duże (odżywcze) - jest ono odpowiedzialne za zaopatrzenie komórek organizmu w substancje odżywcze i tlen oraz za odebranie produktów przemiany materii. Krew bogata w tlen i składniki odżywcze z lewej połowy serca) poprzez system naczyń tętniczych doprowadzana jest do obszaru naczyń włosowatych, za pośrednictwem, których oddaje ona komórkom substancje niezbędne do życia, a zabiera CO2 i inne produkty przemiany materii. Krew ta powraca żyłami do serca (prawego przedsionka), skąd ponownie dostaje się do krążenia płucnego.

Serce jest samoczynnie i rytmicznie pracującą pompą mięśniową, która zapewnia stały przepływ krwi przez tętnice, naczynia włosowate i żyły.

Za automatyzm serca jest odpowiedzialny układ bodźcowo-przewodzący serca, który znajduje się pomiędzy komórkami mięśnia sercowego. Jest on kontrolowany przez wyższe struktury mózgowe za pośrednictwem nerwu błędnego.

Jednokierunkowy ruch krwi uwarunkowany jest obecnością zastawek, które mogą się otwierać tylko w jedną stronę, zgodną z ruchem krwi Ryc. 187.

1. Żyła szyjna prawa, 2. Żyła podobojczykowa prawa,

3. Żyła główna górna, 4. Prawy przedsionek serca,

5. Prawa komora serca, 6. Żyła główna dolna,

7. Żyła wątrobowa, 8. Żyła wrotna, 9. Żyła udowa lewa,

10. Tętnica szyjna lewa, 11. T. podobojczykowa lewa,

12. Aorta, 13. T. płucna lewa, 14. Lewy przedsionek serca,

15. Pień płucny, 16. Lewa komora serca,

17. T. wątrobowa, 18. T. krezkowa, 19. T. biodrowa wspólna,

20. T. biodrowa wewnętrzna lewa,

21. T. biodrowa zewnętrzna lewa, 22. T. udowa lewa

---