• klasyfikacja chorob czynnosciowych

• choroba czynnosciowa gastroenterologiczna

• nie-organiczna (brak zmian morfologicznych mogących powodowac chorobe)

• wiele chorob czynnosciowych może ze sobą wspolistniec

• rozpoznanie czynnosciowej nie wyklucza wspolistnienia organicznej

• rozpoznanie stawia się na podstawie

• dominujących objawow

• wykluczenia choroby organicznej (brak zmian morfologicznych mogących powodowac chorobe)

• wystepowania objawow przez 6 miesiecy poprzedzających rozpoznnaie + ich utrzymywanie się w postaci aktywnej przez przynajmniej 3 miesiace w tym okresie

• braku alarmujacych objawow takich jak

• anemia

• masy ciala

• gorączka

• rodzinne wystepowanie raka w przewodzie pok

• nieswoiste choroby zaplane jelit

• celiakia

• malo prawdopodobne, by zapadali na nie chorzy po 50rż

• gorny odcinek przewodu pok

• obraz

• dysfagia

• palenie, pieczenie

• bol w klatce

• bol w nadbrzuszu (zwlaszcza w EPS)

• PDS

• uczucie poposilkowego zalegania pokarmu

• odbijanie

• nudnosci, wymioty

• dyspepsja czynnosciowa FD

• obraz

• nudnosci, wymioty

• wczesne uczucie sytosci

•  masy ciała

• zespol dyskomfortu poposilkowego (kiedys dyspepsja dysmotoryczna) PDS

• objawy zaburzenia oprozniania żołądka

• zespol bolowy nadbrzusza (kiedys dyspepsja wrzodopodobna) EPS

• bol w nadbrzuszu

• dolny

• obraz

• wzdecia

• zaparcia/biegunki

• bol w jamie brzusznej

• kolka wątrobowa

• zespol jelita nadwrazliwego (kolopatia spastyczna) IBS

• obraz

• dominujący - dyskomfort, bol w jamie brzusznej

• dodatkowe

• biegunki/zaparcia (zmiana czestosci defekacji)

• zmiana konsystencji stolca

• defekacja poprawia samopoczucie

• ponadto

• bol podbrzusza

• wzdecia

• postaci

• biegunkowa

• zaparciowa

• mieszana

• dominacja wzdęć

• kryteria Menninga

• przewlekły bol w jamie brzusznej związany z defekacją

• defekacja przynosi poprawe

• biegunki/zaparcia

• uczucie niekompletnej defekacji

• rozdecie odbytnicy

• śluz w stolcu

• epidemiologia ch cz pok

• dyspepsja czynnosciowa FD

• najczestsza

• czynniki ryzyka

• kobieta znerwicowana (stres)

• rodzinne wystepowanie

• wiek 40-50 (poposilkowy pozniej od nadbrzusza)

• NIE

• papierosy

• alkohol

• dieta wegetarianska

• nadmiar kawy, herbaty

• zespol jelita nadwrazliwego IBS

• czynniki ryzyka

• nerwica (stres)

• rodzinne wystepowanie

• patogeneza ch cz pok

• nadwrazliwosc trzewna

• Chorzy silniej odczuwają te same bodźce pochodzące z wnętrza jamy brzusznej (bol trzewny) niż osoby zdrowe

• na

• bodzce mechaniczne

• FD

•  wrazliwosci na rozciąganie izowolumetryczne/izobaryczne proksymalnej czesci żołądka bol w nadbrzuszu (dysfunkcja impulsacji aferentnej)

• IBS

• jw. (ale dotyczy okrężnicy)

• stymulacje chemoreceptorow jelita

• podanie dodwunastnicze kwasu  motoryki jelita klirensu egzogennego kwasu

• p

• wlokna czuciowe (aferentne)

• uwalnianie z zakonczen aferentnych (czuciowych) transmiterow aktywacja kom zapalnych ściany uwalnianie mediatorow

• uszkodzenie tkanek uwolnienie K+, bradykininy, ATP, PG, innych eikozanoidow

• aktywacja zak aferentnych

• uwalnianie mediatorow zapalenia neurogennego z kom zapalnych zapalenie neurogenne nasilenie aktywacji zak aferentnych

• hiperalgezja (nadwrazliwosc na bol)

• z czasem remodeling wlokien aferentnych utrwalenie nadwrazliwosci czuciowej ( na początku zapalenia  liczba wlokien czuciowych, z czasem liczba ta wraca do normy, ale przy  srednicy)

• uwrażliwienie zak aferentnych  bol, wzmocenienie petli sz+

• rekrutacja niemych nocyreceptorow  bol

• mają kolaterale ruchowe

• zaopatrują naczynia modulacja przeplywu

• tworzą synapsy z neuronami zwojow srodsciennych modulacja odruchow wlasnych sciany jelita

• zwiekszona somatyzacja czucia bolu trzewnego

•  bolu trzewnego pod wplywem problemow psychicznych

• wzgorze jest miejscem konwergencji nocyceptywnych sygnalow aferentnych zaangażowanych w emocjonalną i behawioralną komponente towarzyszącą bolom trzewnym

• miejscowe przewlekłe subzapalenie (naplyw limfocytow i mastocytow do sciany jelita)  mediatorow prozapalnych (podrazenienie zakonczen aferentnych splotu podsluzowkowego) sensytyzacja i nadwrazliwosc trzewna

• 

• neurotenzyna

• CCK-A

• gastryna

• metylohistamina

• histamina

• tryptaza

• 

• sekretyna

• VIP

• genetyka

•  syntezy przeciwzapalnych cytokin (IL-10, TGF-beta)

• IBS

• polimorfizm genetyczny związany z bialkami synaptycznego ukladu wychwytu serotoniny

• polimorfizm receptora alfa2 zab motoryki jelita

• polimorfizm p glikoproteiny

• stany lekowe, depresyjne, neurotyczne zab osi mozg-jelita

• stres zab mech neuroendokrynnych w jelitach

• flora bakteryjna

• gdy niefizjologiczna  cytokin prozapalnych  ryzyka IBS

• H pylori

• poprzez…

• zaburzenia motoryki

•  liczby kom G przed- i poposilkowa hipergastrynemia  HCl (hipersekrecja kwasu żołądkowego)

•  liczby kom D  SST  gastryna jw.

… przycyznia się do zesp bol nadbrzusza, ale nie do zesp dyskomfortu poposilkowego

• zaburzenia motoryki

• wiekszy  motoryki w odpowiedzi na te same bodzce u chorych niż u zdrowych

• FD, IBS

• zaburzenie czynnosci mioelektrycznej przewodu pok

• zmieniona motoryka dwunastniczo-czcza

• brady-, tachyarytmie żołądkowe

•  czasu trwania fali wolnej

• brak spodziewanego wzrostu amplitudy poposilkowej mocy dominującej w zapisie EGG

• zespol dyskomfortu poposilkowego

•  fizjologicznej,poposilkowej relaksacji cz proksymalnej (dno)akumulacja pokarmu w dystalnej cz

•  poposilkowej relaksacji, motoryki cz antralnej ( szybkosci oprozniania żołądka)

• choroby przełyku

• przepukliny rozworu przelykowego 209

• uchylki przelyku

• uwypuklenie sciany poza jego światło

• obraz

• male uchylki nie dają objawow

• duże

• dysfagia (wypelnienie ucisk na swiatlo przelyku obok)

• cofanie się pokarmu do gardła

• nieprzyjemny zapach (fermentacja tresci uchylkowej)

• rozpoznanie

• RTG z kontrastem

• podzial

• patofizjologiczny

• rzekome - uwypuklenie śluzowki przez mieśniowke

• prawdziwe - uwypuklenie calej sciany przelyku

• lokalizacyjny

• gardłowo-przelykowe (prawdziwy)

• zaburzenie pracy miesnia pierscienno-gardlowego uwypuklenie tylnej sciany gardla i przelyku

• środkowej czesci przelyku (rzekomy)

• rownoloegłe skurcze miesni okreżnych przełyku  cisn srodprzelykowego uwypuklenie…

• nadprzeponowej czesci przelyku

• rozlany skurcz przelyku lub achalazja

• powiklania

• zachlystowe zapalenie pluc

• perforacja uchylka zapalenie srodpiersia

• choroba refluksowa przelyku GERD

• pojecia

• bariera antyrefluksowa

• zespol mechanizmow mechanicznych i fizjologicznych przeciwstawiających się zarzucaniu żołądkowo-przleykowemu

• refluks żoł-przelykowy

• patologiczny

• może powodowac  pH < 4 lub  > 8 (refluks żółciowy dwunastniczo-żoł-przelykowy; w celu jego rozopoznania należy przeprowadzic spektrofotometrie wykrycie barwnikow zolciowych)

• należy pamietac,ze jest cos takiego jak refluks fizjologiczny

• zarzucanie kwasne u osob zdrowych

• po posilku, w nocy, gdy się lezy

• postaci

• nieerozyjna

• patologiczny refluks żoł-przeł

• brak zmian morfologicznych śluzowki przelyku (brak zapalenia przelyku)

• erozyjna

• jw. + refluksowe zapalenie przelyku

• obraz

• może być bez objawow

• objawy typowe - przełykowe

• zgaga

• bol zamostkowy

• puste odbijanie

• refluks żoł-przeł

• dysfagia

• ślinotok

• posmak soli, mydła, goryczy

• nasilają się przy

• leżeniu

• pochylaniu

• parciu

• po posilkach (tłustych, obfitych)

• objawy atypowe - pozaprzelykowe

• bol zamostkowy bardzo podobny do stenokardii (dławicy piersiowej)

• ze strony ukł oddechowego

• przewlekły kaszel

• zapalenie oskrzeli

• nasilenie astmy

• laryngologiczne

• chrypka

• dysfonia (oslabienie głosu)

• zapalenie strun głosowych

• stomatologiczne

• paradontoza

• ubytki szkliwa

• rozpoznanie

• 24-godzinna pH-metria przelyku

• endoskopia

• manometria przelyku

• p

• niewydolnosc LES

•  napiecia LES

• spoczynkowego

• zachodzi swobodny przeplyw treści (wolny refluks)

• etio

• otyłość

• ciąża

• leki obniżające napiecie LES

• antykoncepcja

• beta2-mimetyki

• metyloksantyny

• azotany

• antycholinergiki

• przejsciowy

• zaburzenia czucia trzewnego przedluzenie lub  czst przemijających rozluznien LES (fizjologicznie trwających do 60s) (spontaniczny refluks)

• najczesciej powstaje erozyjna postać

• oslabienie odnog przepony

• przy  cisn srodbrzusznego zachodzi łatwe przełamanie bariery (glebokie oddychanie, kichanie, kaszel) (refluks stresowy)

• przepuklina wślizgowa

• zachodzi utrata czynnikow tworzących bariere (kąt Hisa, śródbrzuszna lokalizacja LES, udzial odnog przepony)

• wstepne zarzucanie treścią żołądkową (HCl, pepsyna) lub dwunastniczą (enzymy trzustkowe, żółć; powoduje wieksze uszkodzenia od żołądkowej)

•  oproznianie żoł przedluzone zaleganie treści w żołądku

•  klirensu przelykowego (zespol mech fizjologicznych oczyszczających śluzowke przelyku z zarzucanej tresci; np. zab perystaltyki przedluzony kontakt treści ze śluzowką)

• powiklania

• jeśli dojdzie do zapalenia przelyku to gojenie przez wloknienie + wtorne bliznowacenie zweżenie trawienne

• metaplazja jelitowa (zastąpienie ww plaskiego jw walcowatym, takim jak w jelicie) warunkująca większą odpornosc na sok żołądkowy kosztem  ryzyka raka (przelyk Barretta)

• zab motoryki

• p

• pierwotne (idiopatyczne)

• pierwotna dysfunkcja unerwienia przelyku (degeneracja neuronow spolotow srodsciennych przelyku)

•  zazwojowego uwalniania hamujących (rozluźniających) neuroprzekaźnikow VIP, NO  napiecia dolnego zwieracza przelyku LES

• zab perystaltyki przelyku

• podzial

• przelyk korkociągowaty (miażdżący; przelyk wypelniony kontrastem przypomina korkociąg)

• ptf

• perystaltyka

• silne skurcze perystaltyczne (>180mmHg) o przedluzonym czasie trwania (>6s)

• obraz

• może postepowac i przechodzic w nizej wymienione

• odynofagia

• rozlany kurcz (spazm) przelyku

• ptf

• perystaltyka

• raz dobrze, raz silne skurcze perystaltyczne o przedluzonym czasie trwania i zlozonym charakterze (kilka szczytow)

• LES

•  nap spoczynkowe

• niekompletne rozluznienie przy polykaniu

• obraz

• dysfagia

• bole zamostkowe (chyba odynofagia)

• powiklania

• uchylek dystalnego odc przelyku

• achalazja (kurcz wpustu, cardiospasmus)

• może tez być wtorna (uszkodzenie splotow wpustu)

• nowotwory

• żołądka

• trzustki

• pluc

• choroba Chagasa (pasożyt Trypanosoma cruzi)

• ptf

• perystaltyka

• brak w czesci srodkowej (trzon)

• inne

• czasem obecne skurcze nie-perystaltyczne (miejscowe) (vigorous achalasia)

• LES

•  nap spoczynkowe (>45 mmHg)

• niekompletne/brak rozluznienie przy polykaniu

• obraz

• dysfagia (D)

• ze względu na wzrastające cienienie srodprzelykowe poszerzenie trzonu przelyku gromadzenie się tam pokarmu

• bole zamostkowe (chyba odynofagia)

• zgaga (fermentacja zalegającej w trzonie tresci)

• zwracanie tresci (regurgitacja)

• powiklania

• zapalenie przelyku

• uchylek dystalnego odc przelyku

• zachłystowe zapalenie pluc

• ropien pluc

•  masy ciala, wyniszczenie

• rak płaskonablonkowy ( ryzyka)

• obraz

• zgaga

• obraz

• pieczenie zamostkowe

• gdy do tego dochodzi zarzucania kwaśnej treści do gardłachoroba refluksowa przełyku

• ślinotok

• dużo śliny

• p

• zarzucenie kwaśnej treści do przelyku aktywacja odruchow przelykowo-śliniankowych (wczesny objaw choroby refluksowej)

• zapalenie jamy ustnej

• odynofagia

• bol zamostkowy przy polykaniu

• p

• zapalenie

• zakazenie

• promieniowanie jonizujące

• uszkodzenie chemiczne (leki)

• nowotwor

• wrzod Barreta (owrzodzenie przelyku)

• zab motoryki

• dysfagia

• odczuwane przez chorego zaburzenie przechodzenia pokarmu z gardła do żołądka przy połykaniu

• podzial

• ustno-gardłowa (zab przejscia gardło->przelyk)

• p

• choroby gardła środkowego (guz, ropien)

• zaburzenia CSN dot połykania

• choroby miesni szkieletowych

• obraz

• krztuszenie

• kaszel

• zwracanie pokarmu przez nos

• łzawienie

• odruchy wymiotne

• przełykowa

• p

• zmiany anatomiczne przelyku

• rak

• zweżenia

• uchyłki

• zaburzenia motoryki przelyku

• achalazja

• twardzina

• obraz

• gniecenie, rozpieranie w okolicy zamostkowej lub niżej

• inny podzial

• okresowa, przemijająca choroba cyznnosciowa

• gałka histeryczna

• uczucie dławienia lub obecnosci ciala obcego w okolicy krtani lub mostka

• połknięcie powoduje natychmiastową ulgę

• przyczyna jest psychosomatyczna

• progresywna (najpierw stałe, potem płynne pokarmy) organiczna (zwezenie)

• choroby żołądka i dwunastnicy

• glowne objawy

• bol brzucha

• może być związany z dolegliwosciami ze strony narządow jamy brzusznej, a także ze str narządow poza nią

• klasyfikacja

• ostry

• silny bol o charakterze somatycznym

• pojawia się nagle, bardzo szybko

• objaw schorzen o ostrym przebiegu

• przewlekły

• o charakterze trzewnym

• trwa miesiącami, latami

• objaw schorzen o przewlekłym przebiegu

• bol rzutowany

• choroby drog żołciowych - prawa lopatka

• początkowa faza ostrego zapalenia wyrostka - srodkowe nadbrzusze

• nudnosci, wymioty

• nudnosci

• subiektywne odczucie nadchodzących wymiotow

• nudnosciom towarzyszą (pobudzenie AUN)

•  motoryki żołądka

• skurcze antyperystaltyczne jelit

• bladość

• poty

• ślinotok

• hipotonia z bradykardią

• wymioty

• wydalenie zaw żołądka przez usta

• przebieg

• skurcz przepony, miesni brzucha  intra-abdominal pressure (IAP) bierne: uniesienie dna żołądka, zamkniecie odzwiernika, rozkurcz wpustu przesuniecie gwałtowne przepony do gory przedostanie się pok do poszerzonego przelyku usta…

• odruch wymiotny kontrolowany przez osrodek wymiotny

• w grzbietowej czesci tworu siatkowatego bocznego

• pobudzany przez impulsacje z

• AUN

• gardła

• naczyn wiencowych

• pnia mozgu

• osrodkow korowych

• błednika

• osrodkow chemowrażliwych

• glowny osrodek chemowrazliwy

• w dnie komory IV

• aktywowany przez leki (morfina, opiaty, naparstnica), toksyny bakteryjne, zab metaboliczne

• p.

• organiczne przyczyny

• brzuch

• zapalenie sluzowki żołądka, jelit

• wrzod żoł, dwunastnicy

• zwezenie odzwiernika

• niedroznosc jelit

• appendicitis

• cholecystitis

• zapalenie trzustki

• metabolizm

• kwasica ketonowa

• hiperkalcemia

• hiponatermia

• mocznica

• leki

• opioidy

• chemioterapeutyki

• sulfosalazyna

• digoksyna=digitalis=naparstnica

• NLPZ

• erytromycyna i inne antybiotyki

• mozg

• migrena

•  ICP

• uszk pnia mozgu

• gorączka wysoka

• silny ból

• błędnik

• choroba Meniere'a=idiopatyczny wodniak blednika

• nadmierne gromadzenie się i wzrost ciśnienia endolimfy w błędniku

• ch. lokomocyjna

• zapalenie błędnika

• endokrynolgia

• ciąża

• ch. Addisona = pierwotna niedoczynność kory nadnerczy = cisawica

• chociazby z hiponatremii

• alkohol

• zawał serca

• kolka nerkowa

• nieorganiczne

• psychogenne

• dyspepsja cyznnosciowa

• bulimia

• jadłowstręt psychiczny

• powiklania

• aspiracja tresci żołądkowej do drog odd

• zab elektrolitowe

• zasadowica metaboliczna

• zesp Mallory'ego-Weissa

• pekniecie sluzowki wpustu z wtornymi krwawieniami

• zesp Boerhaave'a

• pekniecie sciany przelyku

• wyniszczenie

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

• czesciej dot mezczyzn M

• terminy

• nadżerka

• zwykle mnogie występowanie

• ubytek śluzowki nie obejmujący jej warstwy mięsniowej (muscularis mucosae)

• wrzod trawienny

• ubytek śluzowki obejmujący muscularis mucosae

• powstaje w miejscach narażonych na kwas, pepsyne

• wrzód żołądka

• wystepowanie

• u starych z niedokwaśnością (hipochlorydia)

• K=M

• lokalizacja

• krzywizna mniejsza (kąt)

• wrzod dwunastniczy

• wystepowanie

• u młodych z nadkwaśnością (hiperchlorydia)

• K<M

• lokalizacja

• sciana przednia opuszki

• czasem 2 wrzody naprzeciwko siebie (kissing ulcers)

• liczne wrzody żoł i/lub dwu

• leki prowrzodowe (NLPZ)

• zesp Zollingera-Ellisona (patrz nizej)

• czynniki ryzyka

• H. pylori (czesciej w wrzodzie dwu)

• NLPZ (zwlaszcza stosowane razem z GKS)

• stres

• papierosy

• genetyczne

• grupa krwi 0 (brak Ag A, B, H w ślinie i soku zoładkowym)  ryzyka zakazenia H. pylori

• hiperpepsynogenemia

• hiperfunkcja kom G gastryny  HCl

•  oprozniania żołądka

• u osob z HLA… (skrypt)

• zespol MEN I

• mastocytoza uogolniona

• obraz

• bol w nadbrzuszu

• wrzod żołądka - nasilenie przy jedzeniu

• wrzod dwunastnicy - na czczo, w nocy, zmniejszaja się po jedzeniu, tendencja do okresowych nawrotow (nasilenie dolegliwości wiosną i jesienią)

• powiklania

• ostre (czasem są pierwszym objawem choroby wrzodowej)

• krwawienie

• perforacja zapalenie otrzewnej

• penetracja dostanie się do narządu sąsiadującego (żolądektrzustka zapalenie trzustki bol plecow)

• pozne

• bliznowacenie i zwezenie odzwiernika wymioty

• zasadaowica metaboliczna (całe H+ wydzielane do żołądka)

•  masy ciała

• nowotwor

• p.

• przechylenie rownowagi na korzysc czynnikow agresji względem cz obrony

• choroba wrz żoł - rozwoj w wyniku przede wszystkim uposledzenia cz obrony, które fizjologicznie są w stanie uchronic przed każdą iloscią HCl, pepsyny

• ch. wrz dwu - … wzmozonego wplywu cz agresji

• czynniki obrony śluzowki żolądka

• bariera sluzowa

• sluz + HCO3

• pH z 2 7 przy pow nablonka

• hamuje wsteczną dyfuzje HCO3

• PG stymulują wydz sluzu, wodoroweglanow

• bariera sluzowkowa

• nablonek + złącza ścisłe

• hamuje wsteczną dyfuzje HCO3, Na (bariera elektrolitowa)

• komorki zdolne do pełzania do okolicy uszkodzonej (warunek - alkaliczne mikrosrodowisko wokół nich)

• regeneracja nablonka

• PGE2

• EGF (wydzielany przez ślinianki)

• TGFalfa

• sluzowkowy przeplyw krwi

•  wrzody niedokrwienne (czeste u starych z normo/hipochlorydią)

• regulowany przez PG

• (ponadto PG hamują dyfuzje zwrotną H+)

• czynniki agresji

• H. pylori

• zdolna do przewlekłego bytowania w żołądku

• ureaza

• rozklad mocznika amoniak alkalizacja otoczenia bakterii

• zdolna do poruszania się w sluzie

• adhezja do nablonka

• enzymy: katalaza, dysmutaza, uraza

• rozklad subst bakteriobojczych

• powoduje przewlekłe zapalenie sluzowki (glownie czesc odzwiernikowa)

• PLA2

• PLC

• proteazy

• lipazy

• amoniak (hamuje synteze DNA  proliferacji nablonka)

• toksyny (nie wszysktie szczepy je posiadają)

• vacA

• zlewanie się endosomow z lizosomami duze wakuole (wakulolizacja)

• ulatwia dyfuzje mocznika do swiatla żołądka

• cagA

• zaburzenie cytoszkieletu nablonka adhezyjnosci do tak cytotoksycznie uszkodzonego nablonka

• LPS

•  pepsynogenu, gastryny

• doprowadza do produkcji Ab, w tym autoAb przeciw Ag kom okładzinowych

• metylohistamina (H. pylori), alkalizacja (amoniak) kom G  gastryna (hipergastrynemia)  HCl, pepsyna

•  liczby, aktywnosci kom D SST

• NLPZ

• stosowanie ich może spowodowac objawy dyspeptyczne albo nawet wrzod

• dzialanie

• bezposrednie - uszk sluzowki

• w kwasnym srodowisku nie dysocjują łatwe wnikanie do nablonka dysocjacja uposledzenie fosforylacji oksydacyjnej uposledzenie transportu jonow (np. wsteczna dyfuzja H+)

• systemowe

• hamowanie COX PG

• hamowanie agr plytek  czas krwawienia

•  HCl, pepsyna ( pod wplywem histaminy, gastryny, PSNS )

• żółć

• ischemia

• stres

• papierosy

• alkohol

• promieniowanie jonizujące

• chemioterapia

• wrzod ostry

• Cushinga

• etio

• uraz czaszkowo-mozgowy

• obrzek mozgu

• p

•  ICP  N X  HCl, pepsyna

• Curlinga

• etio

• uraz, operacje

• oparzenia

• posocznica

• p

•  przeplywu sluzowkowego wskutek

•  SNS skurcz naczyn (centrlizacja)

•  EABV

… uszkodzenie niedokrwionej sluzowki przez pepsyne, HCl

• zespol Zollingera-Ellisona

• gruczolak/gruczolakorak z komorek nie-beta wysp trzustkowych wydzielający gastrynę (gastrinoma)  HCl, pepsyna

• lokalizacja

• trzustka (najczesciej)

• dwunastnica

• odzwiernik

• obraz

• jak w ciężkiej chorobie wrzodowej (wrzody żoł, dwu, jelit)

• niskie pH w dwunastnicy inaktywacja enzymow trzustkowych (lipaza) biegunki tluszczowe

• opornosc na leczenie

• często powiklania, nawroty

• rozpoznanie /216/

• Although secretin releases gastrin from gastrinomas, it inhibits gastrin release from the normal stomach

• może być w przebiegu zesp MEN I

• choroby jelita cienkiego i grubego

• glowne objawy

• zaparcie

• definicja

• Rozpoznanie tego stanu wymaga występowania przez 3 miesiące w ciągu ostatniego roku co najmniej 2 z poniższych (w > 25% wszystkich defekacji)

• < 3 wypróżnienia / tydzień

• nadmierne parcie na stolec

• „twardy” stolec

• uczucie niepełnego wypróżnienia

• uczucie przeszkody w odbytnicy , odbycie

• konieczność manualnego wspomagania defekacji

• epi

•  czst wystepowania z wiekiem

• czesciej u kobiet

• klasyfikacja patofizjologiczna

• zaparcie czynnosciowe (najczestsza postac)

• etio

• dieta ubogoresztkowa (uboga w błonnik)

• malo plynow

• malo ruchu hamowanie bodzca defekacyjnego

• powstrzymywanie się od defekacji fale antyperystaltyczne

• p

• okreżnica:  perystaltyki (zaparcia atoniczne) /  perystaltyki (ale jest nieskoordynowana) (zaparcia spastyczne) zaleganie tresci odwodnienie tresci dalsze utrudnienie defekacji

• dysfunkcja dna miednicy (skurcz zwieracza odbytu, zab relaksacji miesni dna miednicy) zatrzymanie kalu w odbytnicy

• przestawienie na inne jedzenei w podrozy

• choroby obłożne, z gorączką

• zesp jelita drazliwego IBS

• leki

• alkalia (zawierają wapn, glin)

• antycholinergiki

• antydepresanty

• kodeina

• opiaty

• klonidyna

• werapamil

• zab elektrolitowe

• hipo kaliemia

• hiper kalcemia

• zwezenie, a nawet niedroznosc

• nowotwory (np. gruczolak, rak okreznicy) (mogą tez powodowac biegunki)

• zweżające zapalenie uchyłka

• wypadanie odbytnicy

• przepukliny

• zrosty

• nieswoiste zap jelit (np. Crohn) (mogą tez powodowac biegunki)

• odbyt

• ropnie

• żylaki

• zaburzenia neurogenne

• niedoczynnosc tarczycy

• ciąża

• cukrzycowa neuropatia autonomiczna

• uszk wlokien parasympatycznych  perystaltyki

• mogą też być biegunki

• Parkinson

• stwardnienie rozsiane

• Choroba Hirschsprunga

• wrodzone schorzenie unerwienia jelita

• brak śródściennych zwojów nerwowych (odcinek ten jest w stanie permanentnego skurczu niedroznosc)

• powiklania

• tworzenie uchyłkow

• zapalenie uchylkow

• zylaki odbytu

• rak okreznicy

• rak odbytu

• kamienie kałowe

• biegunka paradoksalna

• w zwezeniu dystalnego odc okreznicy wystepuje na przemian z zaparciem biegunka, w wyniku rozwodnienia stolca przez bakterie wyd w malych porcjach

• biegunka

• definicja - 3 warunki

•  czst oddawania - wiecej niż 3/doba

•  masy - wiecej niż 0,25 kg/doba

• konsystencja wodnista - zawartosc wody powyzej 75%

• klasyfikacja patofizjologiczna

• biegunka osmotyczna

• etio

• slodziki (sorbitol, mannitol)

• związki magnezu (leczenie zgagi)

• nieprawidlowe wchlanianie HCO3 (niedobor laktazy, leczenie laktulozą)

• alergia glutenowa=rodzima sprue=rodzima celiakia

• srodki przeczyszczające, np. siarczan sodu

• p

•  osmolarnosc tresci jelitowej (obecne subst osmotycznie czynne, które się nie wchlaniają)  wchlaniania wody

• glodowka biegunka mija

• wydzielnicza (sekrecyjna)

• Secretory diarrhea means that there is an increase in the active secretion, or there is an inhibition of absorption

• etio

• toksyny bakteryjne (cholera, E. coli, S. aureus)

• hormony (Guz wydzielający VIP=zespół Vernera-Morrisona=VIPoma)

• PG (np. nowotwory wydzielające PG)

• kwasy tluszczowe (niewydolnosc trzustki)

• kwasy zolciowe

• srodki przeczyszczające

• p

• nablonek jelitowy: aktywacja CA  cAMP  wydzielanie elektrolitow, wody przekroczenie zdolnosic resorpcyjnej jelita grubego stolec o wysokiej zaw sodu, chlorku, HCO3, potasu

• glodowka nic nie daje

• wysiekowa (zapalna)

• etio

• mikroby (shigella, salmonella, clostridium, yersinia, ameby, giardia lamblia)

• nieswoiste zap jelit (collitis ulcerosa, Crohn [Crohn daje bezkrwistą] )

• rak okreznicy

• cytotoksyczne srodki

• promieniowanie

• niedokrwienne zapalenie jelita grubego

• p

• uszk sluzowki wysiek zapalny + zluszcozny nablonek +  zdolnosc do wchlaniania

• krew, ropa, sluz w stolcu

• ogolnoustrojowe objawy

• gorączka

•  OB.

•  CRP

• hipoalbuminemia

• eozynofilia

• motoryczna

• etio

• IBS

• resekcja żolądka

• wagotomia

• nadczynnosc tarczycy

• cukrzycowa neuropatia autonomiczna

• p

•  perystaltyka

• klasyfikacja ze względu na lokalizacje

• biegunka jelita cienkiego

• obfita

• okreznica się nie wyrabia - patogenetycznie jest to

• b wydzielnicza

• b osmotyczna

• jelita grubego

• mała ilosc

• może być krew, sluz, ropa - patogenetycznie jest to b wysiekowa

• klasyfikacja ze względu na przebieg/czas trwania

• biegunka ostra

• do kilku dni

• etio

• toksyny (mogą tez powodowac przewlekłą)

• zakazenia (shigella, salmonella, cholera, E. coli, S. aureus)

• srodki przeczyszczające (może być tez przewlekla)

• kolchicyna (cytostatyk) (może być tez przewlekla)

• kwasy zolciowe np. Kwas chenodezoksycholowy (biegunki chologenne mogą być tez przewlekłe)

• antybiotyki (eradykacja bakterii zostaje Clostridium rzekomobloniaste zapalenie okreznicy)

• alergia glutenowa = celiakia = ch trzewna (może tez być przyczyną przewlekłej)

• biegunka przewlekła

• powyzej 10 dni

• etio

• /tab, 217/

• rozpoznanie /218/

• zapalenie jelit

• etio

• najeczesciej

• e coli (biegunka podroznych) s aureus

• roatawirus, wirus Norwalk

• niedokrwienne zapalenie jelita grubego

• etio

• starzy z miażdżycą, u których dochodzi z jakiegos powodu do hipowolemii bądź nasilenia NK, bądź zmian zator-zakrzep

• najbardziej narazone czesci to dystalna okreznica (od zagiecia sledzionowego w dol)

• obraz

• silny bol brzucha

• krwista biegunka

• zwykle ustepuje samoistnie po kilku tyg

• powiklania

• perforacja zapalenie otrzewnej

• zespol uposledzonego wchlaniania 220

• enteropatia z utratą bialka 221

• celiakia 222

• nieswoiste zapalne choroby jelit / tab, 224 /

• obejmuje choroby o niejasnej etiologii

• Crohn-Leśniowski (enterocolitis regionalis)

• odcinkowe zapalenie wszystkich warstw układu żołądkowo-jelitowego

• wystepowanie

• koniec j. krętego

• proksymalna okreznica

• jedno i drugie naraz (najczesciej)

• etio

• zakazenie

• wirus odry w okresie noworodkowym

• Mycobacterium paratuberculosis

• uposledzenie odp komorkowej (nadwrazliwosc skorna, zmiana liczby LT)

• autoAb przeciw okreznicy

• LT cytotoksyczne

• kompleksy imm

• duze spozycie weglowodanow oczyszczonych (cukier)

• papierosy

• doustna antykoncepcja

• pasta do zebow

• detergenty

• obraz

• bol brzucha

• biegunka (bez krwi)

• wzdecia

• podobne do appendicitis

• bole kolkowe w prawym podbrzuszu

• bolesny opor przy palpacji tej okolicy

• umiarkowana gorączka

• powiklania

• skora

• zgorzelinowe zapalenie skory

• rumien guzowaty

• oczy

• zapalenie twardowki

• zapalenie naczyniowki=jagodowki

• stawy

• zapalenie stawow

• zesztywniające zap kregosłupa

• wątroba

• zapalenie drog zolciowych

• jelitowe

• zespol uposledzonego wchlaniania (chyba nie ma w przbiegu collitis ulcerosa)  masy ciala, zab wzrostu u dzieci

• wloknienie zajetych odcinkow zwezenie/niedroznosc zaparcie

• przetoki

• bardzo często

• np. jelitowo-skorne, jelitowo-jelitowe, jelitowo-pecherzowe

• ropnie okołoodbytnicze

• często

• perforacje

• rzadko

• wrzodziejące zapalenie okreznicy (colitis ulcerosa)

• ciągłe zapalenie powierzchownych warstw jelita grubego

• etio

• zakazenie

• stres

• zab IS

• astma, egzema, katar sienny, choroby autoagresyjne

• Ab

• przeciw nablonkowi jelita grubego reagujące krzyżowo z E. coli

• przeciw cytoplazmie neu (pANCA) i limfocytom

• cytotoksyczne LT

• komp imm u chorych z pozajelitowymi obj choroby

•  wytwarzania mediatorow zapalenia

• histamina, PG, LT, RFT, kininy, cytokiny

• nieprawidlowy sluz

• niepalenie papierosow

• wystepowanie

• najczesciej start w odbytnicy okreznica

• odbytnica zawsze zajeta

• morfologia

• w okresie zaawansowanym zniszczenie sluzowki, zanik fałdów, pozostale wysepki sluzowki wyglądają jak pseudopolipy

• obraz

• biegunka krwisto-sluzowa

• bol brzucha

• bolesne parcie na stolec

• stan podgorączkowy

• powiklania

• pozajelitowe

• jak w ch. Crohna

• rzadsze

• jelitowe

• krwotoki

• megacolon toxicum

• toksyczne rozszerzenie okreznicy

• septyczna gorączka

• perforacja zapalenie otrzewnej

• Pancolitis

• postać wrzodziejącego zapalenia jelita grubego w której choroba zajmuje całe jelito grube.

• Zastawka krętniczo-kątnicza jest otwarta i mogą przez nią przedostawać się mediatory procesu zapalnego z jelita grubego do jelita cienkiego zajecie końcowej części jelita krętego

• uchyłki jelita grubego

• drobne (5-10mm) przepukliny sluzowki przez blone miesniową okreznicy

• najczesciej esica

• p

• malo blonnika mala objetosc tresci nadmierne kurczenie się miesniowki jelita przerost miesniowki okreznej wpuklenie się sluzowki w miejsach wnikania naczyn do sciany (tu jest oslabiona)

• powiklania

• zapalenie ropien

• perforacja

• krwawienie

• niedroznosc przewodu pokarmowego

• cechy

• zaburzenia wchlaniania, wydzielania jelitowego

• zahamowanie przechodzenia tresci w kieurnku obwodowym od odzwiernika

• obraz

• bol brzucha

• najwczesniejszy objaw

• niedroznosc mechaniczna - bol kolkowy (wynik wzmozonej perystaltyki przed przeszkodą)

• z czasem zmiany martwicze - bol staje się ciągły, rozlany

• zatrzymanie oddawania gazow, stolca

• nie zawsze

• charakterystyzny dla niedroznosci dystalnego odc okreznicy

• wymioty

• nie zawsze

• im poziom niedroznosci znajduje się wyzej, tym wczesniej się pojawiają

• wzdecia

• najpozniejszy (wczesnie w niedroznosci porażennej)

• osluchiwanie

• mechaniczna

•  perystaltyki metalika cisza (brak perystaltyki)

• porażenna

• cisza

• zab gospodarki wodno-elektrolitowej

•  CTK (cisnienie tet krwi)

•  AS

•  napiecia tkanek

•  diurezy

•  wypelnienia zyl szyjnych

• laboratoryjne

•  Ht

•  Hb

• umiarkowany  liczby bialych krwinek

• hipo-/hipernatremia

• hipo-/hiperkaliemia

• zasadowica/kwasica metaboliczna

• podzial patofizjologiczny

• niedroznosc mechaniczna

• prosta=obturacyjna - zamkniecie swiatła jelita bez pierwotnego niedokrwienia

• etio

• ucisk z zewnatrz

• zrosty otrzewnowe

• guzy

• guzy zapalne

• ropnie wewnątrzotrzewnowe

• zapalenie jelit

• Crohn

• gruzlica

• zapalenie uchylkow

• colitis ulcerosa

• nowotwory jelit

• kamienie

• zolciowe

• kałowe

• pasozyty

• mukowiscydoza

• zwezenie

• polekowe

• popromienne

• pourazowe

• ptf

• jelito cienkie

•  perystaltyki (napadowe bole brzucha)

• gromadzenie plynu, gazu przed przeszkodą

• wzrost bakterii jelitowych

• utrata wody, elektrolitow

•  wydzielania jelitowego,  wchlaniania

• wymioty

•  ECF wstrząs hipowolemiczny

• jelito grube (wszystko oprocz bakterii mniej nasilone, wolniej zachodzi)

•  peryst (bole nie tak silne)

• wolniejsze gromadzenie plynu, gazu

• zab wchlaniania, wydzielania mniej nasilone

• utrata wody, elektrolitow mniej nasilona - szczególnie przy wydolnej zastawce Bauchina:

• brak wymiotow

• natomiast tresc znajdująca się miedzy zastawka i punktem niedroznosci jest w potrzasku  cisnienia zastoj zylny, chłonny martwica tego odcinka okreznicy (zatem przy wydolnej=zamykającej sie zastawce jest to n strangulacyjna)

•  ECF

• silniejszy wzrost bakterii

• z zadierzgneicia=strangulacyjna - zamknieciu swiatla towarzyszy ischemia tej czesci jelita

• etio

• zrosty

• uwiezniecie petli w przepuklinie

• wgłobienie

• skręt jelita

• ptf

• utrata wody, elektrolitow

• jw.

• podraznienie otrzewnej przez bakterie wysiek w otrzewnej

• niedotlenienie z zastoju zylnego martwica sciany jelita  przep sciany jelita krwotok

• silniejszy wzrost bakterii zakazenie otrzewnej krażenie posocznica wstrząs septyczny

• z ostrego niedokrwienia - zahamowanie motoryki

• etiopato

• zator/zakrzep tetnicy krezkowej gornej

• ostra ischemia skurcz jelita po 3h od ischemii jelito wiotczeje po 6h od ischemii martwica sluzowki obrzek sciany i krwotok po 9h zmiany są nie odwracalne (pelnoscienna martwica)

• niewydolnosc krązenia

• nie powoduje pelnosciennej martwicy jelita - obumarcie tylko sluzowki

• wstrząs hipowolemiczny

• zakrzep żył krezkowych

• etio

• marskosc wątroby

• nowotwory

• choroby zaapalne jamy brzusznej

• choroby krwi

• colitis ulcerosa

• zakrzep zylny zastoj zylny zawał krwotoczny jelita

• ptf

• zachodzi wstrząs septyczny

• n. czynnosciowa - zab czynnosci motorycznej

• niedroznosc porażenna - zahamowanie motoryki

• etio

• brzuch

• zapalenie otrzewnej

• ischemia

• zmiany w przestrzeni zaotrzewnowej

• kwriak

• uszk wlokien nerwowych

• choroby nerek, drog moczowych

• nowotwory

• inne

• zapalenie pluc, oplucnej

• mocznica

• posocznica

• zapalenie opon

• uszk rdzenia kregowego

• zlamanie dolnych zeber

• olowica

• hipokaliemia

• porfiria

•  SNS (nerwy trzewne)

• nadmierne rozdecie jelit odruchowe oslabienie miesniowki calego przewodu

•  wrazliwosci miesniowki na bodzce

• hipokaliemia

• ischemia

• mocznica

• ptf

• nagromadzenie gazu w jelitach pojawia się w bardzo wczesnym okresie  wentylacji plucnej

• gromadzenie plynu (trzecia przestrzen - jelita, krezka, otrzewna) mniej nasilone niż w mechanicznej

• może dojsc do nadmiernego rozciagniecia jelita ischemia wymioty w tej niedroznosci mogą mieć charakter kałowy

• spastyczna - przewlekły odcinkowy skurcz jelita

• etio

• osoby neurotyczne

• pasozyty i inne ciala obce

• owrzodzenia

• ołowica

• morfinizm (uzależnienie od morfiny)

• uraz brzucha

• rozpoznanie

• w czasie operacji na podst stwierdzenai okreznego skurczu jelita, rozszerzenia dosrodkowego odcinka jelit oraz braku innych przyczyn niedroznosci

• podzial ze względu na szybkosc rozwoju

• ostra niedroznosc

• przewlekla

• podzial ze względu na stopien

• calkowita

• niepełna

• podzial ze względu na loklizacje

• niedroznosc jelita cienkiego (czesciej od grubego)

• strangulacyjna (czesciej od obturacyjnej)

• obturacyjna

• n jelita grubego

• strangulacyjna (rzadziej)

• obturacyjna

• idiopatyczna rzekoma niedroznosc jelit

• objawy niedroznosci nawracające, ale brak mechanicznej przeszkody

• biegunki tluszczowe

• napadowe bole brzucha

• wymioty

• wzdecia

• zaburzenia odpowiedzi motorycznej w odpowiedzi na nadmierne nagromadzenie gazu w jelicie cienkim

• zaburzenia motoryki przelyku

• podloze genetyczne

• choroby wątroby i drog zolciowych

• mechanizmy chorob

• dysfunkcja hepatocytow

•  syntezy bialek ( w tym czynniki krzepniecia)

•  zdolnosci detoksykacyjnych hiperamonemia i inne toksyny w krążeniu

• zab metabolizmu weglowodanow, bialek, tluszczow

• zab metabolizmu bilirubiny

•  produkcji zolci

• zab gosp żelazowej, witamin rozpuszczalnych w tluszczach

• zab termoregulacji

•  oporu w krążeniu wrotnym  przeplywu przez wątrobe i powstanie krążenia obocznego, przez które przeplywa wiekszosc krwi zamiast przez wątrobe

• utrata zdolnosci oczyszczania krwi (immunologicznie, detoksykacja)

• zab homeostazy wody, sodu

• ryzyko krwawien z krążenia obocznego (zwlaszcza z żylakow przełyku)

• rozpoznanie chorob wątroby /tab 229/

• ocena uszk hc

• niewielkie

•  GGTP (gammaglutamylotranspeptydaza)

•  AspAT (aminotransferaza asparaginowa)

•  AlAT (a. alaninowa)

• wskaznik de Ritsa (AspAT / AlAT) > 1

• ciężkie

•  GLDH (dehydrogenaza glutaminianowa)

•  AspAT

• wskaznik de Ritsa >> 1

• ocena zdolnosci do syntezy

• poziom cholinesterazy

• poz czynnikow krzepniecia zaleznych od wit K (kompleks protrombiny - II, VII, IX, X)

• albuminy

• AT III

• inne cz krzepniecia (V, XI, XII, XIII, fibrynogen)

• enzymy wskaznikowe cholestazy (zab produkcji/wydzielania/odplywu żolci)

•  fosfataza zasadowa ALP (w blonach nablonka drog zolciowych) (także  w chorobach kosci)

•  GGTP (w blonach nablonka drog zolciowych)

•  aminopeptydaza leucynowa ( tez w ciąży, terapii estrogenami)

•  5'nukleotydaza (w bl dr zolciowych)

• inne paramtery oceny czynnosci wątorby

• stezenie amoniaku w surowicy (ocena detoksykacji)

• st kwasow zolciowych

• glowne objawy

• zoltaczki i cholestaza

• zoltaczka

• zolte zabarwienie skory, blon sluzowych, bialkowek

• gorna norma bilirubiny

• polowa z tego co nizej

• pojawia się przy wartosciach

• 2mg%

• 34 umol/l

• cholestaza

•  st kwasow zolciowych we krwi, tkankach

• mechanizmy

• zab wydzielania z hc

• zab przeplywu przez wewnątrzwatrobowe drogi zolciowe (cholestaza wewnątrzatrobowa)

• zab przpelywu przez zewnątrzwątrobowe (ch. zewnątrzwątrobowa)

• cholestazie może towarzyszyc zoltaczka cholestatyczna

• bilirubina

• rodzaje

• wnp=wolna=niesprzezona=posrednia

• 95% calkowitej

• związana tylko z albuminami

• nierozpuszczalna w wodzie i dlatego nie przechodzi do moczu

• związana=sprzezona=bezposrednia

• 5%

• związana z kwasem glukuronowym

• rozpuszczalna może być w moczu

• toksczynosc bilirubiny u doroslego i noworodka ( Żółtaczka jąder podkorowych - kernicterus ) /230/

• klasyfikacja patofizjo zoltaczek

• hemolityczna

• etio

• enzymopatie

• hemoglobinopatie

• przeotczenie niezgodnej krwi

• polekowa

• miąższowa (uszk hc)

• etio

• marskosc watorby

• uszk toksyczne watroby (grzyby, leki)

• zap watroby

• hiperbilirubinemia mieszana

• zastoinowa=cholestatyczna

• etio

•  wydzielania zolci z hc

• hormony

• ciąża

• antykoncepcja

• leki (NLPZ, antydepresanty)

• inne (patrz tabelka)

• zoltaczka mechaniczna (blok drog wew-/zewwątrobowych [ulegają poszerzeniu] )

• (patrz tabelka)

• hiperbilirubinemie wrodzone

• uposledzenie glukuronizacji lub wydzielania

• podzial

• hiperbilirubinemie ze  wnp

• Crigler I

• brak UGT ciezka zoltaczka ujawniająca się w pierwszych dniach zycia kernicterus zgon

• Crigler II

• aktywnosc UGT ponizej 10% lagodny przebieg

• Gilbert

• akt UGT ok. 50% przebieg bezobjawowy, hiperbilirubinemia rozpoznawana przypadkowo

• może pojawic się okresowa zoltaczka pod wplywem stresu, przed miesiączką, alkoholu, wysilku, glodzenia, gorączki

• h. ze  sprzezonej

• Dubin-Johnson

• brak bialka transportującego bilirubine sprzeżoną do kanalikow zolciowych przez blone hc

• lagodny przebieg

• gromadzenie w wątrobie czarnego barwnika (spolimeryzowane metabolity adrenaliny)

• Rotor

• zab przechowywania w hc anionow organicznych z powodu niewydolnosci transferazy glutationu

• wydzielanie kwasow zolciowych prawidłowe

• nie wymaga leczenia

• nadcisnienie wrotne

•  cisn w zyle wrotnej powyzej 13mmHg

• etio

• blok przedwątrobowy

• obwodowy - zakrzepica zyly sledzionowej

• centralny - zyly wrotnej

• zakrzepica wystepuje, gdy

• ucisk na żyłe

• guzy

• torbiele trzustki

• powiekszone wezly

• zapalenie otrzewnej

• blok wewnątrzwątrobowy - uszkodzenie miżąszu wątorby (np. marskosc)

• blok pozawątrobowy

• niedroznosc żyl wątrobowych (zakrzepica, guz) = zesp Budda-Chiari

• zaciskające zapalenie osierdzia

• p

•  przeplywu

•  oporu (najwazniejszy patomechanizm)

•  gradientu zyla wrotna-zyla glowna dolna krążenie oboczne /233/

• obraz

• żylaki

• splenomegalia

• hiperspelnizm (nadczynnosc)

• wodobrzusze

• wodobrzusze=żabi brzuch=puchlina brzuszna (ascites)

• plyn w jamie otrzewnej może być

• przesiekiem - nadcisneinie wrotne

• wysiekiem

• nowotwor

• plyn krwisty

• zapalenie (bakterie)

• leukocytoza

• pochodzenia trzustkowego (w ostrym zapaleniu trzustki)

•  akt amylazy

•  akt lipazy

• hipoalbuminemia (zesp nerrczycowy, enteropatia wysiekowa)

• patogeneza wodobrzusza w przebiegu marskosci watorby

• nadcisnienie wrotne

•  ilosci chlonki

• hipoalbuminemia

•  EABV (krew zalega w rozdetym lozysku wrotnym) ischemia nerek  RAAS  retencja nerkowa

•  zdolnosc do inaktywacji aldosteronu  aldosteron jw.

• powiklania wodobrzusza

•  IAP

• przepukliny jelitowe

• GERD

• uniesienie przepony przesiek plynu do oplucnej dusznosc

• samoistne bakteryjne zapalenie otrzewnej

• krwawienia z żylakow

• zespol wątrobowo-nerkowy

• zespol wątrobowo-plucny

• roznicowanie przesiek wysiek 233

• WZW

• etio

• wirusy pierwotnie hepatotropowe (HBA-E)

• wtornie h. (EBV, CMV, HSV, rozyczki, ospy wietrznej, ECHO, odry, adenowirusy, zoltej gorączki)

• zapalenie wątroby w przebiegu infekcji uogolnionej

• materiał genetyczny

• HAV, HDV, HCV, HEV - RNA

• HBV - DNA

• ostre WZW A

• droga

• pokarmowa

• seks

• przebieg

• na początku niszczenie hc wskutek efektu cytopatycznego wirusa

• potem LT, NK atakują hc zakazone wirusem

• obraz

• często bezobjawowo

• czasem objawy grypopodobne

• do tego

• postac bezżoltaczkowa (najczesciej)

• zoltaczkowa (hiperb. mieszana - ciemny mocz, jasny kał)

• cholestatyczna (swiad skory; trwa dluzej)

• doczytac /234/

• ostre WZW B

• droga

• pozajelitowa (glownei krew)

• seks

• okoloporodowa

• przebieg

• nie powoduje ef cytopatycznego

• jeśli odpowiedz komorkowa (NK, LT) zbyt slaba przejscie w przewlekłe (5%)

• powiklania

• kompleksy imm

• guzkowe zap tetnic

• myocarditis

• polimialgia

• krioglobulinemia

• zesp Guillian-Barrego

• KZN zesp nerczycowy

• piorunujące hepatitis

• obraz

• objawy prodromalne

• podobne do choroby posurowiczej (bole miesni, stawow - wynik odkladania się komp imm)

• ustepują po pojawieniu się zoltaczki

• podobny do WZW A, ale

• wolniejszy

• cięższy

• udzial HDV

• jest to wirioid (niekompletny wirus)

• koinfekcja - zakazenie jednoczesne; bez wplywu

• superinfekcja - nadkazenie HDV zakazonego HBV; zaostrzenie (piorunujące hepatitis ostra niewydolnosc watroby)

• ostre WZW C

• droga

• krew i jej pochodne

• Ab any-HCV nie mają wlasciowsci neutralizujących

• duza zmiennosc HCV powoduje, ze nie ma się stalej odpowiedzi swoistej

• przebieg

• jak w WZW B

• obraz

• podobny do WZW A i B, tyle ze lagodniejszy

• często bezobjawowy

• hepatomegalia

• powiklania

• KZN

• pirunujące hepatitis

• krioglobulinemia

• ostre WZW E

• droga

• pokarmowa

• replikacja pierwotna ma miejsce w przewodzie pokarmowym

• obraz

• podobny do WZW A

• zle rokowanie dla cieżarnych w III trymestrze piorunujące hepatitis

• przewlekłe WZW B

• przewlekłe czyli > 6 miesiecy

• przewlekłe zakazenie  ryzyka raka watroby

• obraz

• bezobjawowy prawie zawsze

• czasem

• może być zmeczenie

• nieznaczna hepatomegalia

• okresowe zaostrzenia z żołataczką

• rozpoznanie

• przed wystapieniem powiklan (marskosc) wyniki prawidlowe

• czasem hiperbilirubinemia

•  aktywnosci aminotransferaz (AlAT > AspAT)

• powiklania

• marskosc

• czynniki ryzyka

• alkohol

• papierosy

• mezczyzni

•  st zelaza

• stluszczenie watroby

• cukrzyca

• zakazenie HIV, HCV

• rak

• komp imm

• krioglo

• KZN

• guzkowe

• przewlekłe WZW C

• wszystko jak w WZW B przewlekłym

• obraz

• wiekszosc ma objawy grypopodobne (w tym Raynaud)

• powiklania

• komp imm

• zapalenie tarczycy

• zapalenie watroby

• marskosc

• rak

• choroba alkoholowa watroby 237

• niealkoholowe stluszczeniowe zap watroby

• marskość wątroby

• uszk miazszu

• wloknienie

• zab architektury nieprawidlowe guzki regeneracyjne

… ostatenicze w miare rozwoju marskosc rozwiajają się objawy dekompensacji marskosci:  czynnego miązszu, zab ukladu nacyzniowego (nadcisnienie wrotne)

• podzial ze względu na wielkosc guzkow reg

• drobnoguzkowa (do 3mm)

• wielko

• mieszana

• marskosc wyrownana

• Compensated cirrhosis means that the liver is still able to cope with or compensate for the damage and carry out most (sometimes all) of its functions. Cirrhosis, as with fibrosis, ranges from mild (at the beginning) to moderate and severe. Severe cirrhosis can then progress to decompensated cirrhosis

• etio

• m toksyczna (alkohol, leki, grzyby)

• m pomartwicza (wirusy hepatotropowe)

• m zolciowa (niewydolnosc drog zolciowych w: kamicy, nowotworach drog zolc)

• m autoimmunologiczna (autoimm zapalenie watroby, drog zolc)

• m metaboliczna=spichrzeniowa ( choroba Wilsona, hemochromatoza, zab spichrzania glikogenu)

• m hemodynamiczna=w przebiegu NS PK

• p

• zab rownowagi pomiedzy

• tworzeniem i odkladaniem macierzy pozakomorkowej=fibrynogenezą

• jej usuwaniem=fibrynolizą

• dzialanie czynnikow uszkadzających hc martwica zapalenie mediatory zap przemiana kom Kupffera w miofibroblasty produkcja kolagenu, hialuronianu itp. zab degradacji (miofibro produkują inhibitor metaloproteinaz), redystrybucji odkladanie się tkanki lacznej podsrodblonkowo w przestrzeniach Dissego (tworzenie blony podstawnej=wloknienie okołozatokowe=kapilaryzacja zatok) zab wymiany metabolicznej + zab mikrokrążenia wrotnego poglebienie uszk hc sz+

• obraz

• podmiotowe /239/

• przemdiotowe

• objawy hipogonadyzmu u mezczyzn

• ginekomastia

• zanik jąder

• hirsutyzm u kobiet = owlosienie typu meskiego

• splenomegalia

• powiekszenie / zmniejszenie watroby

• charakterystyczny wygląd=kasztanowy ludzik

• zanik miesni szczuple konczyny

• powiekszony obw brzucha (wodobrzusze)

• skorne

• krązenie oboczne na brzuchu (glowa meduzy)

• Przykurcz rozcięgna dłoniowego=przykurcz Dupuytrena

• bliznowacenie rozcięgna dłoniowego przykurczenie zgięciowe palców

• rumienie

• lakierowane wargi, jezyk

• zoltaczka (nie zawsze)

• biale paznokcie

• białe plamy po ochlodzeniu

• naczyniaki pajączkowate

• teleangiektazje

• Teleangiektazje - objaw polegający na obecności poszerzonych drobnych naczyń krwionośnych.

• Termin "teleangiektazje" odnosi się do każdego naczynia (tętniczki, żyłki czy naczynia włosowatego) leżącego bezpośrednio pod skórą i przez nią prześwitującego, przyjmującego barwę czerwonawą (w przypadku unaczynienia tętniczego) lub sinoniebieskawą (w przypadku unaczynienia żylnego).

• laboratoryjne

• hipersplenizm maloplytkowosc, leukopenia, anemia

•  cholinesterazy

•  AlAT, AspAT (w rzucie zapalnym)

•  ALP

•  GGTP (tylko w marskosci wirusowej, alkoholowej, autoimm)

• hiper gammaglobulinemia (Ag z przewodu pok omijają watrobe i wedruja prze kr oboczne i wyzwyalają odp imm nabytą)

• uposledznie metabolizmu insuliny hiperglikemia

• hipoglikemia w zaawansowanej niewyd watroby, infekcji, raku watroby

• hipertriglicerydemia

• hipercholesterolemia

•  alfafetoproteina

• ponadto dla niewyrownanej marskosci

• hiperbilirubinemia (gł. sprzezona)

• hipoalbuminemia (przewodnienie,  syntezy)

•  PT, niedobr V, AT III

• hiponatremia

• hipo- / hiperkaliemia

• zasadowica hipokaliemiczna

• hipoglikemia

•  kreatynina

•  amoniak

• powiklania

• obrzkei ogolne

• wodobrzusze

• najczestsze, najwczesniejsze

• p

• nadcisnienie wrotne krazenie oboczne przenikanie toksyn z przewodu pok do ukladu naczyniowego systemowego (bez detoksykacji w watrobie)  NO, PG  przeplyw trzewny aktywacja barorec szyjnych, nerkowych  RAAS, ADH, SNS  retencja nerkowa poglebienie nadcisnienia wrotnego

• hipoalbuminemia

•  wydolnosci odprowadzania chlonki

• z czasem w nerkach zaczynają przeważać czynniki naczynio kurczące  Qn  GFR  retencja nerkowa

• jeśli jest dalszy  GFR zesp watrobowo-nerkowy

• samoistne bakteryjne zap otrzewnej

• zapalenie otrzewnej u chorych z wodobrzuszem będące wynikiem zakażenia płynu w jamie otrzewnej (płynu puchlinowego) bez widocznego źródła tego zakażenia.

• prawdopodobnie, zrodlem jest przewod pok, bo glownie są to bakterie [G-]

• czynniki ryzyka

• nadcisnienie wrotne zab mikrokrążenia  przep sluzowki jelit bakteire przechodzą do kr wrotnego

• uposledzenie RES

• uposledzona aktywnosc przeciwbakteryjna plynu puchlinowego wskutek niedoboru dopelniacza, fibronektyny itp.

• obraz

• typowe objawy zap otrzewnej rzadko

• glownie encefalopatia

• czasem wstrząs septyczny

• krwawienie z przewodu pok

• nadcisnienie wrotne

• krazenie oboczne

• zylaki przelyku (najczesciej)

• zylaki dna zolądka

• zab mikrokrązenia sluzowki gastropatia wrotna (swego rodzaju zapalenie) i podobne zmiany w jelitach utajone krwawienia

• zoltaczka

• przejsciowa

• hemolityczna

• z niewydolnosci nerek

• zakazenie (cholestatyczna)

• trwała (uszkodzenie hc - przewaga sprzezonej)

• zab krzepniecia

•  syntezy cz krzepniecia ww.

•  PT (czas protrombinowy) - jego  poprzedza inne objawy dekompensacji metabolicznej

• encefalopatia wątrobowa

• p

•  naplywu toksyn spoza mozgu:

•  detoksykacja w uszk watrobie (amoniak, merkaptany, krotkie i srednie kw tluszczowe, fenole, mocznik [zesp Rey'a - rozlane uszk mitochondriów] )

• uszk BBB  przep dla: amoniaku, GABA, aa aromatycznych

• patologiczne procesy w mozgu

•  amoniak zab przewodnictwa w synapsach neuronalno-astrocytowych przeksztalcenie się astrocytow w astro typu II - Alzheimera  akt syntetazy glutaminy metabolizacja amoniaku do glutaminy

• obrzek osmotyczny kom

•  glutaminianu  syntezy aa aro

•  aa aro (prekursory falszywych n.) (wynik:  naplywu z krwi i  syntezy w mozgu)  falszywych neuroprzekaznikow (octopamina, beta-fenyloetanolamina)  dopamina, NA

•  amoniak  syntezy glutaminianu w neuronach  syntezy GABA  aktywacji rec GABA/BZ (kanal chlorkowy)  hiperpolaryzacji blony postsynaptycznej  przewodnictwa synaptycznego

• obraz

• encefalopatia utajona

• u wiekszosci

• postepujace pogarszanie się zdolnosci intelektualnych (np. pisanie, prowadzenie auta)

• jawna

• zab zachowania, nastroju, osobowosci

•  inteligencji

• zmiany nerwowo-miesniowe

• zab swiadomosci

• ostatecznie śpiączka watrobowa

• postac

• ostra

• odwracalna

• wynik zadziałania czynnika wyzwalającego (np. krawienie z przewodu pok, przedawkowanie diuretykow, zakazenie)

• przewlekła

• zespol watrobowo-nerkowy

• ostra oliguryczna NN ( GFR) w przebiegu marskosci watroby i wodobrzusza

• czynnik wyzwalający NN

•  wolemii (krwotok)

• punkcja wodobrzusza odbarczenie barorec  przeplywu nerkowego

• agresywne leczenie moczopedne

• NLPZ

• pogorszenie stanu watroby

• p

•  GFR w wyniku

•  NO w lozysku trzewnym  EABV  Q nerkowego

• aktywacja nerkowego ukladu wspolczulnego

• nerwowy odruch watrobowo-nerkowy Qn

•  przeciek tetniczo-zylny nerkowy i obwodowy

• typy

• I

• NN pojawia się w ciagu kilku dni

• klirens kreatyniny spada retencja kreatyniny

• II

• NN narasta przez tyg, mies

• retencja mocznika, kreatyniny niewielka

• zespol watrobowo-plucny

•  utlenowania krwi wskutek

• rozszerzenia nacz plucnych zab V/Q (wewnątrzplucny przeciek P->L)

• uczynnienia anastomoz t-ż jw.

• p

•  NO w krążeniu

• obraz

• platypnea (dusznosc w pozycji pionowej ustapienie w leżącej)

• ortodoksja (pO2 krwi tetniczej w poz pionowej)

• jeśli wodobrzusze obecne uniesienie przepony niedodma nadprzeponowych obszarow pluc

• przesieki oplucnowe

• hipersplenizm (nadczynnosc sledziony; zwykle towarzyszy jej splenomegalia)

• najczestszy

• pierwszy objaw poprzedzający kliniczne i laboratoryjne

• zachodzi  sekwestracji komorek krwi pancytopenia

• zab hormonalne

• p

•  metabolizacji hormonow przez watrobe

•  klirensu watrobowego (nadcisnienie wrotne krew idzie przez kr oboczne)

• obraz

• feminizacja

• hipogonadyzm

• zab glikemii

• hiperinsulinemia

• hiperglukagonemia

• insulinoopornosc hc

• rak

• rozpoznanie

• USG

•  AFP

• obraz

•  apetytu

• bol brzucha

• wyniszczenie

• goraczka

• zoltaczka

• wodobrzusze

• krwawienie z gornego odc przewodu pok

• obrzeki k dolnych

• ostra niewydolnosc watroby

• masywna martwica hc uposledzenie czynności watroby bez marskosci prowadzące w ciagu < 26 tyg do

• encefalopatii

• zab krzepniecia (skaza krwotoczna)

• etio

• WZW

• leki

• toksyny (muchomor sromotnikowy)

• posocznica, wstrzas

• p

• cz zewnetrzne

• leki martwica rozplywna, reakcje imm

• WZW apoptoza, cytotoksycznosc, reakcje imm

• toksyny martwica rozplywna

• zab hemodynamiczne

• toksemia, cytokinemia NO oporu hipoperfuzja watroby niedotlenienie, kwasica mleczanowa

• obraz

• encefalopatii

• zab krzepniecia (skaza krwotoczna)

• zoltaczka

•  transaminaz

•  PT

• często smierc w wyniku niewydolnosci wielonarzadowej

• kamica zolciowa

• kamica pechrzeyka i kamica przeowdowa

• wytracanie skladnikow zolci

• cholesterol

• bilirubina

• sole kw zolciwoych

• bialka

• powstają zlogi w pż lub/i przewodach zolc

• podzial

• cholesterolowe zlogi

• barwnikowe

• mieszane (najczestsze)

22 / 22

---