A

• ABC - skrót stosowany w publikacjach do oznaczenia broni masowego rażenia (atomic, biological, chemical)

• Addukt - produkt przyłączenia kwasu Lewisa do zasady Lewisa

• Addycja - przyłączenie więcej >>>>

• Adhezja - przyleganie, przyczepianie się cieczy do powierzchni ciała stałego

• Adiabatyczny proces - zachodzi bez wymiany ciepła z otoczeniem

• Adsorpcja - gromadzenie się substancji (gazu, cieczy lub mieszaniny) na powierzchni ciała stałego

• Aktynowce - więcej >>>>

• Akumulator - odwracalne ogniwo elektryczne więcej >>>>

• Alkacymetria - (alkalimetria i acydymetria) jest jednym z działów analizy miareczkowej, który dotyczy ilościowego oznaczania kwasów lub zasad za pomocą mianowanych roztworów więcej >>>>

• Alotropia - występowanie pierwiastka w kilku odrębnych odmianach, np. O₂ i O₃

• Ałuny - są to podwójne sole o ogólnym wzorze MeMe^'(SO₄)*12H₂O; gdzie Me = K⁺, Na⁺, NH₄⁺, Me^' = Al³⁺, Fe³⁺, Cr³⁺.

• Amalgamat stop metalu z rtęcią

• Analiza - to reakcja rozkładu. więcej >>>>

• Amfotery - są to związki, które w zależności od warunków zachowują się albo jak kwas, albo jak zasada. więcej >>>>

• Anion - jon o ładunku ujemnym. więcej >>>>

• Anoda - dodatnia elektroda.

• Aerozol - koloid, który powstał w wyniku rozproszenia ciała stałego albo cieczy w gazie. Więcej - koloid

• Atom - najmniejsza część pierwiastka chemicznego. więcej >>>>

B

• Bezwodnik kwasowy - substancja (tlenek), który w reakcji z wodą tworzy kwas więcej >>>>

• Berylowce - więcej >>>>

• Brąz - stop zawierający, co najmniej 88% miedzi, 8 - 10% cyny i niekiedy cynk

C

• Chelat - ligand, który może związać się z atomem centralnym za pomocą więcej niż jednego atomu donorowego

• Cement - więcej >>>>

• Chemia fizyczna - gałąź chemii zajmująca się badaniem zależności między budową chemiczną substancji i układów a ich właściwościami fizycznymi

• Chemia jądrowa - gałąź chemii zajmująca się zjawiskami chemicznymi związanymi z przemianami jądrowymi i właściwościami jąder atomowych

• Chemia kwantowa - gałąź chemii teoretycznej obejmująca zastosowanie mechaniki kwantowej do opisu właściwości cząsteczek i rodników

• Chemia nieorganiczna - dział chemii obejmujący problematykę związaną z właściwościami i przemianami związków chemicznych wszystkich pierwiastków z wyłączeniem większości związków węgla

• Chemia organiczna - dział chemii obejmujący badanie właściwości i przemian syntetycznych i naturalnych związków węgla

• Chemia radiacyjna - gałąź chemii zajmująca się procesami chemicznymi związanymi z promieniowaniem jonizującym działającym na materię nieożywioną i organizmy żywe

• Chromatografia - metoda rozdzielenia składników jednorodnych mieszanin w celach analitycznych lub preparatywnych wykorzystującą różnicę w szybkości migracji składników mieszanin, spowodowaną różnicami w oddziaływaniu składników z fazą ruchomą i nieruchomą

• Chromowce - więcej >>>>

• Ciepło reakcji - jest to ciepło pobrane lub oddane przez układ podczas reakcji chemicznej. Dla przemiany izochorycznej Q_V = (delta)U a dla przemiany izobarycznej Q_p = (delta)H więcej >>>>

• Cynkowce - więcej >>>>

• Cząsteczka chemiczna - to najmniejszy element strukturalny związku chemicznego. więcej >>>>

• Cząstka elementarna - najmniejszy znany element budulcowy materii; posiadają właściwości zarówno cząstek jak i fal więcej >>>>

• Czad - to tlenek węgla, CO

D

• Degradacja - stopniowy rozkład złożonej cząsteczki na cząsteczki prostsze o zdefiniowanej strukturze

• Dekantacja - sposób oddzielenia wody od osadu, polegający na ostrożnym zlaniu cieczy.

• Destylacja - proces polegający na przeprowadzeniu jednego ze składników mieszaniny ciekłej w stan pary i skropleniu go w odbieralniku. więcej >>>>

• Deuter - izotop wodoru (₁²H = D). więcej >>>>

• Dezaktywacja - usuwanie substancji powodujących skażenie promieniotwórcze

• Dezynfekcja - niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych i ich toksyn

• Dializa - więcej >>>>

• Diamagnetyzm - objawia się słabym odpychaniem od pola magnetycznego.

• Diament - więcej >>>>

• Diastereoizomery - izomery, które indywidualnie są chiralne, lecz nie stanowią swych odbić lustrzanych

• Dipol - cząsteczka polarna, w której możemy wyróżnić bieguny elektryczne (dodatni i ujemny) więcej >>>>

• Dyfuzja -samorzutne mieszanie się składników układu w wyniku chaotycznego ruchu atomów i cząsteczek

• Dysocjacja - rozpad cząsteczek substancji rozpuszczonej na jony więcej >>>>

E

• Ebuliometria - wyznaczanie mas cząsteczkowych więcej >>>>

• Elastomer - substancja wielkocząsteczkowa, która może zostać rozciągnięta do długości dwukrotnie przekraczającej pierwotną, a gdy przestaje działać siła rozciągająca, powraca praktycznie do długości pierwotnej

• Elektrochemia - dział chemii fizycznej zajmujący się badaniem wzajemnych związków między procesami elektrycznymi i chemicznymi (roztwory elektrolitów i ogniwa)

• Elektron - cząstka o ładunku ujemnym obdarzona masą (m_rel =1/1823) więcej >>>>

• Elektrony walencyjne - to elektrony uczestniczące w tworzeniu wiązań chemicznych. Najczęściej są to elektrony ostatniej powłoki. więcej >>>>

• Elektroda - metal zanurzony w roztworze elektrolitów. więcej >>>>

• Elektrochemiczny szereg napięciowy - jest to uporządkowany według rosnących standardowych potencjałów elektrodowych szereg półogniw pierwszego rodzaju. więcej >>>>

• Elektrodializa - więcej >>>>

• Elektrolit - substancja, której wodny roztwór przewodzi prąd elektryczny, a zatem znajdują się w nim jony. więcej >>>>

• Elektroliza - całokształt zjawisk towarzyszących przepływowi prądu elektrycznego przez roztwory elektrolitów. Skutki elektrolizy to; uporządkowany ruch jonów w roztworze, przebieg procesów chemicznych na powierzchniach elektrod, zmiany stężenia w obszarach elektrolitu sąsiadujących z elektrodami. więcej >>>>

• Elektroujemność - zdolność przyciągania wspólnych elektronów więcej >>>>

• Emulsja - układ nierozpuszczalnych cieczy, z których jedna (lub wiecej) jest rozproszona w drugiej w postaci kropelek

• Energia aktywacji - najmniejsza wartość sumarycznej energii kinetycznej zderzających się cząsteczek wystarczająca do tego, aby zderzenie było aktywne. więcej >>>>

• Energia jonizacji- Najmniejsza wartość energii potrzebna do oderwania elektronu od obojętnego atomu. więcej >>>>

• Energia wiązania chemicznego - różnica między energią stanu związanego a sumą energii części składowych układu oddalonych od siebie do nieskończoności.

• Entalpia - H, zawartość ciepła, funkcja stanu układu termodynamicznego, H = U+pV, gdzie U - energia wewnętrzna, p - ciśnienie, V - objętość. więcej >>>>

• Entropia - jest miara stopnia uporządkowania układu więcej >>>>

• Emulsja - koloid, w którym ciecz rozproszona jest w cieczy (przykład - mleko, w którym tłuszcz rozproszony jest w wodzie) - więcej, patrz koloid

• Eutektyk - roztwór stały, którego wszystkie składniki topią się w tej samej temperaturze

F

• Ferromagnetyzm - objawia się silnym przyciąganiem przez pole magnetyczne

• Filtracja - sączenie - jest to sposób oddzielenia cieczy od substancji stałej.

• Fluorowce - więcej >>>>

• Fulereny - cząsteczki w kształcie klatek

G

• Gazy szlachetne - helowce więcej >>>>

• Glinowce - więcej >>>>

• Grupy - pionowe kolumny w układzie okresowym więcej >>>>

• Grafit - więcej >>>>

• Główna liczba kwantowa - jest to liczna kwantowa, która przyporządkowuje elektron do określonego poziomu energetycznego więcej >>>>

H

• Halogeny - chlorowce (fluorowce) więcej >>>>

• Heteroliza - niesymetryczne rozerwanie wiązania kowalencyjnego, w wyniku którego obydwa elektrony wiązania pozostają przy jednym z atomów pary

• Homoliza - symetryczne rozerwanie wiązania, w wyniku którego każdy z atomów pary zachowuje jeden elektron tego wiązania

• Hydrofilowość - powinowactwo do wody

• Hydrofobowość - brak powinowactwa do wody

• Higroskopijność - zdolność do pochłaniania wody z otoczenia.

• Hybrydyzacja - proces mieszania orbitali w danym atomie więcej >>>>

• Hydroliza - rozkład związków nieorganicznych i organicznych w wyniku reakcji z wodą (oddziaływanie pomiędzy solą a wodą). więcej >>>>

• Hydratacja - uwodnienie. więcej >>>>

• Hydroksosole - sole zasadowe (dawna nazwa, niezalecana przez IUPAC). Są to sole zawierające grupy wodorotlenowe OH niepodstawione resztą kwasową. Przykład - Ca(OH)Cl - hydroksochlorek wapnia, Al(OH)₂Cl - dwuhydroksochlorek glinu.

L

• Iloczyn rozpuszczalności - jest to stała równowagi rozpuszczania określona przez iloczyn stężeń jonów substancji rozpuszczonej w roztworze nasyconym w danych warunkach więcej >>>>

• Indykator - wskaźnik więcej >>>>

• Inhibitor - substancja zmniejszająca szybkość reakcji chemicznej lub biochemicznej

• IUPAC - Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej

• Izoelektronowy - mający taką samą konfigurację elektronową

• Izolatory - to pierwiastki, w których odstęp energetyczny miedzy pasmami jest duży (diament, jod, kwarc).

• Izotopy - to nuklidy różniące się zawartością neutronów i o równej liczbie protonów. więcej >>>>

• Izobary - to pierwiastki różniące się liczbą protonów (liczbą atomową), ale o tej samej liczbie masowej. więcej >>>>

• Izomeria - to zjawisko występowania związków chemicznych o tym samym składzie, ale o różnej budowie. Izomeria dotyczy przede wszystkim związków organicznych. więcej >>>>

J

• Jądro atomu - dodatnio naładowana centralna część atomu, zbudowana z protonów i neutronów. więcej >>>>

• Jednostka masy atomowej - jest dwunastą częścią masy jądra atomu węgla ¹²₆C. Jednostką jest unit (u) więcej >>>>

• Jon - cząstka obdarzona ładunkiem elektrycznym dodatnim lub ujemnym.

• Jonity - ziarniste substancje organiczne lub nieorganiczne mające związane z powierzchnią grupy jonowe, zdolne do wymiany z jonami roztworu. Dzielą się na kationity i anionity

• Jonowe struktury - tworzy większość metali z pierwiastkami 17 grupy.

• Jony i cząsteczki kompleksowe - składają się z jonu lub atomu centralnego i zespołu otaczających go drobin, zwanych ligandami.

K

• Katalizator - substancja, która zwiększa szybkość reakcji chemicznej a sama nie jest ani produktem i ani substratem. więcej >>>>

• Kataliza homofazowa - katalizator jest składnikiem roztworu reakcyjnego.

• Kataliza heterofazowa - katalizator stanowi odrębną fazę (najczęściej stałą).

• Katenacja - samorzutne łączenie się atomów pierwiastka w jego związkach w łańcuchy

• Katoda - ujemna elektroda.

• Kation - jon o ładunku dodatnim. więcej >>>>

• Klucz elektrolityczny - przejście jonowe między półogniwami.

• Koagulacja - łączenie się cząsteczek koloidu w skupiska, które po uzyskaniu odpowiedniej wielkości wypadają z układu w postaci osadu więcej >>>>

• Koloid - układ składający się z rozpuszczalnika i substancji rozpuszczonej, której cząstki mają średnice od 1 nm do 100 nm. więcej >>>>

• Kompleksy - więcej >>>>

• Kompleks aktywny - konfiguracja pośrednia między konfiguracją początkową i końcową reakcji chemicznej. więcej >>>>

• Konfiguracja elektronowa - rozmieszczenie elektronów w atomie na poszczególnych powłokach. więcej >>>>

• Korozja - niszczenie tworzyw (metali, betonów, ceramiki, tworzyw sztucznych) w wyniku oddziaływania otoczenia, szczególnie wilgotnego powietrza i wody oraz znajdujących się w nich zanieczyszczeniach więcej >>>>

• Kowalencyjne struktury - powstają z połączenia niemetalu z niemetalem oraz z połączenia niemetalu z niektórymi metalami, dla których wartości elektroujemności są zbliżone.

• Kriometria - wyznaczanie mas cząsteczkowych więcej >>>>

• Krystalizacja - proces wydzielenia się substancji stałej z roztworu nasyconego w postaci kryształów. więcej >>>>

• Krzepnięcie - przejście substancji ze stanu ciekłego w stan stały w stałej temperaturze.

• Krzywa miareczkowania - więcej >>>>

• Kwas - związek chemiczny, którego cząsteczki składają się z atomów wodoru i reszt kwasowych (H_nR) więcej >>>>

L

• Lantanowce - więcej >>>>

• Liczba atomowa - ustala miejsce pierwiastka w układzie okresowym. Równa jest liczbie protonów w jądrze atomu i liczbie elektronów w atomie. więcej >>>>

• Liczba Avogadra - Jest to liczba pojedynczych cząsteczek zawartych w jednym molu substancji N_A = 6,02214 * 10²³.

• Liczby kwantowe - są to cztery charakterystyczne wielkości służące do opisania elektronu w atomie. Są to, główna liczba kwantowa n, orbitalna (poboczna) liczba kwantowa l, magnetyczna liczba kwantowa m, spinowa liczba kwantowa s. więcej >>>>

• Liczba masowa A - suma liczby protonów Z i liczby neutronów N w atomie. (A = Z + N) więcej >>>>

• Liczba stechiometryczna cząsteczki - Określa ilościowy skład związku chemicznego przedstawionego w postaci wzoru; umieszcza się ją po prawej stronie u dołu symbolu pierwiastka. Np. H₂.

• Liczba stechiometryczna reakcji (współczynnik stechiometryczny) - Określa liczbę cząsteczek w równaniu reakcji.

• Liczba utlenienia (stopień utlenienia) - jest to liczba ładunków elementarnych, które posiadałby atom wchodzący w skład związku chemicznego, gdyby ten związek zbudowany był z jonów. Zapisywana jest w postaci cyfr rzymskich, jako indeks górny przy symbolu chemicznym (H₂^IO^-II) więcej >>>>

• Ligand - to cząsteczka albo jon, który związany jest z jonem albo atomem centralnym w związku kompleksowym.

• Litowce - więcej >>>>

M

• Magnetyczna liczba kwantowa - jest to liczba kwantowa opisująca położenie orbitalnego momentu pędu elektronu w polu magnetycznym więcej >>>>

• Manganowce - więcej >>>>

• Metaloid - pierwiastek wykazujący pewne właściwości metaliczne i pewne właściwości niemetaliczne, np. Ge i Te

• Markownikowa reguła - w reakcji addycji (np. HX) atom wodoru zawsze przyłącza się do tego atomu węgla, który ma więcej atomów wodoru więcej >>>>

• Masa atomowa - masa atomu wyrażona w atomowych jednostkach masy (u) więcej >>>>

• Masa cząsteczkowa - masa cząsteczki wyrażona w atomowych jednostkach masy (u) więcej >>>>

• Masa molowa - Jest to masa jednego mola substancji. Jednostki kg/mol, g/mol. więcej >>>>

• Materia - Ograniczona przestrzeń makroskopowa wypełniona cząstkami masy. Materia składa się z substancji (zbiór cząstek takich jak: atomy, kationy i aniony, cząsteczki, elementy budowy). Występuje w stałym, ciekłym albo gazowym stanie skupienia.

• Metale - pierwiastki charakteryzujące sie metalicznym połyskiem, barwą przeważnie srebrzystą, dobrze przewodzą prąd elektryczny i ciepło. (miedź, srebro, glin).

• Metale alkaliczne - pierwiastki 1 grupy więcej >>>>

• Metale ziem alkalicznych - pierwiastki 2 grupy więcej >>>>

• Miareczkowanie - postępowanie w analizie chemicznej w celu ustalenia ilości oznaczanej substancji za pomocą znanej ilości innej substancji o znanym stężeniu

• Miedziowce - więcej >>>>

• Mieszanina - to substancja składająca się z cząstek różnych substancji więcej >>>>

• Micela - układ złożony z cząstki koloidalnej i jonów zaadsorbowanych na jej powierzchni oraz jonów przeciwnego znaku tworzących dookoła cząstki tzw. warstwę dyfuzyjną więcej >>>>

• Mol - Jest to jednostka ilości substancji. Mol jest taką ilością danej substancji, która zawiera tyle samo cząstek, ile znajduje się w 12 g nuklidu ¹²₆C. więcej >>>>

• Mosiądz - stop miedzi i cynku o zmiennym składzie, niekiedy zawierający małe ilości innych składników, np. cyny lub ołowiu

N

• Neutron - cząstka elektrycznie obojętna obdarzona masą (m_rel =1) więcej >>>>

• Niemetale - pierwiastki niemające cech metali.

• Normalność - określa liczbę równoważników substancji rozpuszczonej w 1 l roztworu

• Nuklid - to zbiór atomów o tej samej wartości liczby atomowej i masowej więcej >>>>

O

• Odczyn - stan roztworu określany za pomocą wskaźników, które poprzez zmianę barwy informują o nadmiarze kationów wodorowych (odczyn kwasowy), nadmiarze anionów wodorotlenkowych (odczyn zasadowy) lub równowadze ilościowej tych jonów (odczyn obojętny). więcej >>>>

• Odmiana alotropowa - są to różne postacie występowania substancji o tym samym składzie chemicznym, uwarunkowane odmiennością struktur wewnętrznych (przykład; diament, grafit)

• Ogniwo - układ złożony z dwu elektrod elektrochemicznych zanurzonych w elektrolicie (półogniwa); umożliwia przekształcenie energii chemicznej w elektryczną. więcej >>>>

• Okres połowicznej przemiany - to czas, w którym stężenie substratu zmniejsza się o połowę. więcej >>>>

• Okresy - poziome szeregi w układzie okresowym więcej >>>>

• Oleum - roztwór trójtlenku siarki (SO₃) w bezwodnym kwasie siarkowym(VI)

• Orbital atomowy - Obszar przestrzeni wokółjądrowej, w którym prawdopodobieństwo znalezienia elektronu o określonym zasobie energii wynosi 90%. Każdy orbital ma maksymalnie dwa elektrony. Mamy cztery typy orbitali:

• s-orbital - kulisty może mieć po 2 elektrony.

• p-orbital - kontury są powłokami o symetrii osiowej względem odpowiednich osi układu współrzędnych (px, py, pz) - więc na orbitalach typu p maksymalnie może znajdować się sześć elektronów.

• d-orbital ma skomplikowaną budowę - mamy pięć orbitali typu d - więc na orbitalach typy d maksymalnie może znajdować się 10 elektronów.

• f-orbital ma jeszcze bardziej skomplikowaną budowę. Mamy 7 orbitali typu f - więc na orbitalach typu f może znajdować się maksymalnie 14 elektronów.

więcej >>>>

• Orbital molekularny (cząsteczkowy) więcej >>>>

• Orbital antywiążący - orbital molekularny, który ma wyższą energię niż orbitale, z których powstał, utworzony w wyniku ujemnego nakładania się orbitali atomowych więcej >>>>

• Orbital wiążący - orbital molekularny mający niższą energię niż orbitale, z których powstał, utworzony w wyniku dodatniego nakładania się orbitali dwóch atomów więcej >>>>

• Orbitale zdegenerowane - orbitale o jednakowej energii

• Osmoza - przenikanie cząsteczek rozpuszczalnika przez półprzepuszczalną błonę oddzielającą roztwory o różnych stężeniach więcej >>>>

P

• Pasywacja metali - obróbka powodująca bierność chemiczną powierzchni metalu, polegająca zwykle na działaniu silnych utleniaczy

• Parowanie - przechodzenie substancji ciekłej w gazową. więcej >>>>

• Paramagnetyzm - objawia się słabym przyciąganiem przez pole magnetyczne.

• pH - to ujemny logarytm dziesiętny z wartości stężenia jonów wodorowych więcej >>>>

• Pierwiastki - to substancje składające się z atomów jednego rodzaju więcej >>>>

• Pierwiastki alkaliczne - litowce więcej >>>>

• Pierwiastki przejściowe - są to pierwiastki występujące w 10 podgrupach znajdujących się między grupami 2 i 13. więcej >>>>

• Pierwszy potencjał jonizacji - Energia potrzebna do oderwania pierwszego elektronu.

• Piroliza - proces rozkładu substancji chemicznej zachodzący w podwyższonej temperaturze

• Poboczna liczba kwantowa - jest to liczba kwantowa opisująca niewielkie różnice energii elektronów więcej >>>>

• Podwójna warstwa elektrochemiczna - jest to podwójna warstwa ładunku na granicy faz między elektrodą i roztworem elektrolitu więcej >>>>

• Polimorfizm - występowanie substancji chemicznej w różnych postaciach krystalicznych

• Powinowactwo elektronowe - jest to energia wydzielona podczas przyłšczenia elektronu do atomu pierwiastka w stanie gazowym. więcej >>>>

• Półogniwo - elektroda i naczynie z roztworem elektrolitu. więcej >>>>

• Półogniwo pierwszego rodzaju - metal zanurzony w roztworze swoich kationów więcej >>>>

• Półogniwo drugiego rodzaju - metal zanurzony w nasyconym roztworze swojej trudno rozpuszczalnej soli i anionów tej soli. więcej >>>>

• Półogniwo redox - chemicznie obojętny metal zanurzony w roztworze zawierającym dwa rodzaje jonów tego samego pierwiastka o różnych stopniach utlenienia. Do tych półogniw należą również półogniwa gazowe (elektroda wodorowa).więcej >>>>

• Półprzewodniki - to pierwiastki, w których odstęp energetyczny miedzy pasmem walencyjnym i pasmem przewodnictwa jest niewielki (krzem, german, selen).

• Prawo działania mas - mówi ono, że substancje reagują tak długo, dopóki stosunek iloczynu stężeń molowych produktów do iloczynu stężeń molowych substratów nie osiągnie w stałej temperaturze stałej wartości K_c, zwanej stałą równowagi chemicznej. więcej >>>>

• Prawo stosunków stałych - więcej >>>>

• Prawo stosunków wielokrotnych - więcej >>>>

• Prawo rozcieńczeń Oswalda - określa wzajemną zależność pomiędzy stopniem dysocjacji a stałą dysocjacji więcej >>>>

• Prawo zachowania masy - więcej >>>>

• Proton - cząstka o ładunku dodatnim obdarzona masą (m_rel =1). więcej >>>>

• Produkty - to substancje, które powstają w wyniku reakcji. więcej >>>>

• Przemiana jądrowa - to samorzutna lub wywołana oddziaływaniem zewnętrznym zmiana w jądrze atomowym

• Przemiana izochoryczna - reakcja chemiczna w stałej objętości więcej >>>>

• Przemiana izobaryczna - reakcja chemiczna pod stałym ciśnieniem więcej >>>>

• Przemiana izotermiczna - reakcja chemiczna w stałej temperaturze więcej >>>>

• Punkt równoważnikowy - moment, w którym podczas miareczkowania reagenty występują w ilościach stechiometrycznych więcej >>>>

R

• Radioliza - przemiana związku chemicznego pod wpływem promieniowania ultrafioletowego, rentgenowskiego, alfa, beta lub gamma

• Reakcja chemiczna - jest to proces przemiany substancji, podczas której powstaje nowa substancja chemiczna. więcej >>>>

• Reagenty - to wszystkie substancje biorące udział w reakcji chemicznej.

• Reakcja egzotermiczna - reakcja z wydzieleniem ciepła. więcej >>>>

• Reakcja endotermiczna - reakcja z pobraniem ciepła. więcej >>>>

• Reakcja odwracalna - jest to reakcja, która może przebiegać w obu kierunkach. więcej >>>>

• Reakcje utlenienia i redukcji (redox) - nazywamy reakcje chemiczne przebiegające ze zmianą stopnia utlenienia reagujących atomów lub jonów. więcej >>>>

• Redukcja - przyjmowanie elektronów. więcej >>>>

• Reduktory - substancje oddające elektrony substancji redukowanej więcej >>>>

• Reguła faz Gibsa - dla każdego układu w stanie równowagi suma liczby faz i liczby stopni swobody jest o 2 większa od liczby składników więcej >>>>

• Rodniki - są to cząsteczki lub atomy, które posiadają niesparowany elektron (H^.). więcej >>>>

• Rozpuszczalność - jest to stężenie substancji rozpuszczonej w jej roztworze nasyconym; jest równe stężeniu nasycenia. Wyrażona w g/100g rozpuszczalnika.

• Roztwory buforowe - są to roztwory, których wartość pH po dodaniu mocnych kwasów albo zasad, jak i po rozcieńczeniu wodą zmienia się nieznacznie. więcej >>>>

• Roztwór nasycony - roztwór, w którym w danej temperaturze nie można rozpuścić więcej substancji rozpuszczonej więcej >>>>

• Roztwór nienasycony - roztwór, w którym można jeszcze rozpuścić substancję rozpuszczoną.

• Roztwór stężony - roztwór zawierający dużą ilość substancji rozpuszczonej.

• Równanie reakcji - skrócony zapis przebiegu reakcji chemicznej przy zastosowaniu symboli i wzorów. więcej >>>>

• Równanie stanu - opisuje zależność między objętością, ciśnieniem, temperaturą i liczbą moli w próbce gazu (pV = nRT) więcej >>>>

• Równanie zbilansowane - zawiera tę samą liczbę atomów różnych rodzajów po prawej jak i po lewej stronie równania; również ładunek sumaryczny jest taki sam po obu stronach równania

• Równowaga dynamiczna - jest to trwały i niezależny od czasu stan układu reakcyjnego; przy zachowaniu stałych warunków zewnętrznych (temperatury i ciśnienia) pozostaje trwały przez dowolnie długi czas. więcej >>>>

• Rząd reakcji chemicznej - jest to suma wykładników potęgowych w równaniu szybkości reakcji chemicznej ( rząd reakcji = a + b + c + .....). więcej >>>>

S

• Sedymentacja - opadanie cząstek zawiesiny pod wpływem siły ciężkości

• Siły międzycząsteczkowe - to słabe siły wzajemnego oddziaływania miedzy cząsteczkami i atomami

• Siły van der Waalsa - to siły wzajemnego oddziaływania między dipolami. więcej >>>>

• Siły dyspersyjne - to siły wzajemnego oddziaływania między niepolarnymi cząsteczkami lub atomami na skutek wzbudzenia dipoli.

• Skala pH - czternastostopniowa skala liczbowa określająca odczyn roztworu więcej >>>>

• Skandowce - więcej >>>>

• Skraplanie - proces polegający na zmianie gazowego stanu skupienia w ciekły więcej >>>>

• Sól - związek chemiczny złożony z metalu połączonego z resztą kwasową (M_nR_m) więcej >>>>

• Spalanie - szybko przebiegająca reakcja chemiczna, której towarzyszy płomień i wydzielenie energii na sposób ciepła

• Spinowa liczba kwantowa - jest to liczba kwantowa opisująca wartość spinowego momentu pędu elektronu więcej >>>>

• Stała dysocjacji (Ka) - jest to stała równowagi wynikająca z równania reakcji dysocjacji. Są wielkościami charakterystycznymi dla każdego kwasu względnie zasady więcej >>>>

• Standardowa energia i standardowa entalpia - to wartości energii i entalpii odniesione do stanów standardowych, określonych międzynarodową umową. Zgodnie z przedstawioną umową, standardowa energia i standardowa entalpia są wyłącznie funkcjami temperatury i podawane są w tablicach w odniesieniu do temperatury 298,15K (25,00^oC). Zapis(delta)H^o(298K) więcej >>>>

• Standardowa entalpia spalania- efekt cieplny przemiany spalania 1 mola substancji w podanym stanie skupienia w stechiometrycznych ilościach tlenu w stanie standardowym. więcej >>>>

• Standardowa entalpia tworzenia - jest to entalpia reakcji powstawania 1 mola danej substancji z pierwiastków w postaci trwałej w warunkach przemiany. więcej >>>>

• Standardowa elektroda wodorowa - jest to półogniwo odniesienia składające się z blachy platynowej opłukiwanej wodorem pod ciśnieniem 101, 325 kPa i w temperaturze 298K, zanurzona w roztworze kwasu, w którym stężenie H₃O⁺ wynosi 1mol/dm³. Jego wartość wynosi E = 0, 000V.

• Standardowy potencjał elektrodowy - jest to względne napięcie między badaną elektrodą (jednomolowe stężenie, ciśnienie normalne) i standardową elektrodą wodorową (symbol. E).

• Stechiometria - jest to nauka o składzie ilościowym związków chemicznych oraz o stosunkach molowych, wagowych, objętościowych, w jakich reagują pierwiastki i związki chemiczne więcej >>>>

• Stężenie molowe - określa liczbę moli substancji rozpuszczonej w 1 dm³ roztworu więcej >>>>

• Stężenie procentowe - określa liczbę jednostek masowych (mg, g, kg, Mg) substancji rozpuszczonej zawartych w 100 jednostkach masowych (mg, g, kg, Mg) roztworu więcej >>>>

• Stopień dysocjacji - określa, jaka część kwasu lub zasady ulega rozpadowi na jony w roztworze wodnym więcej >>>>

• Stopień utlenienia - zwany liczbą utlenienia, określa się, jako ładunek, jaki przypisuje się atomowi gdy wypadkowy ładunek elektryczny indywiduum chemicznego jest wyznaczony zgodnie z regułami więcej >>>>

• Sublimacja - bezpośrednie przejście ze stanu stałego w gazowy z pominięciem stanu ciekłego więcej >>>>

• Substancje elektrofilowe - są to cząsteczki albo jony odznaczające się niedoborem elektronów (H⁺, Mg²⁺).

• Substancje nukleinowe - są to cząsteczki albo jony odznaczające się nadmiarem elektronów (OH^-, NH₃).

• Substancja rozpuszczona - odnosi się do substancji znajdującej się w mniejszej ilości w roztworze

• Substytucja - podstawienie więcej >>>>

• Substytucja elektrofilowa - jest to substytucja, w której cząsteczka elektrofilowa atakuje związek nukleofilowy

• Substytucja nukleofilowa - reakcja substytucji, która zachodzi w wyniku ataku czynnika nukleinowego na elektrofilowe centrum związku chemicznego.

• Substraty - substancje przed reakcją chemiczną. więcej >>>>

• Synteza - to reakcja łączenia. więcej >>>>

• Szereg napięciowy metali - jest to uporządkowany według rosnących standardowych potencjałów elektrodowych szereg półogniw pierwszego rodzaju więcej >>>>

• Szkło wodne - wodny roztwór krzemianu sodowego lub potasowego (Na₂SiO₃, K₂SiO₃)

T

• Teoria zderzeń - wyjaśnia zależność szybkości reakcji chemicznej od temperatury i stężenia na podstawie nieuporządkowanego ruchu cząstek i ich wzajemnych zderzeń. więcej >>>>

• Tlenowce - więcej >>>>

• Topnienie - przejście substancji ze stanu stałego w ciekły więcej >>>>

• Tryt - izotop wodoru zawierający w jądrze 2 neutrony i 1 proton więcej >>>>

• Tyndalla efekt - rozpraszanie światła przez koloid. Więcej - koloid

• Tytanowce - więcej >>>>

• Twardość wody - wynika z zawartości w wodzie soli wapnia i magnezy więcej >>>>

U

• Ułamek molowy - wyrażony jest stosunkiem moli danego składnika roztworu n_i do ogólnej liczby moli składników tworzących roztwór. więcej >>>>

• Utleniacz - to substancja chemiczna umożliwiająca utlenianie. Tymi substancjami jest tlen i inne substancje dostarczające tlen w reakcji chemicznej. więcej >>>>

• Utlenianie - oddawanie elektronów. więcej >>>>

W

• Wanadowce - więcej >>>>

• Wartościowość - wielkość określająca liczbę wiązań, jakie tworzy dany atom z innymi atomami więcej >>>>

• Wartościowość stechiometryczna - jest to liczba, która podaje, ile atomów wodoru może przyłączyć albo zastąpić w cząsteczce związku chemicznego atom danego pierwiastka. Jest zapisywana, jako indeks górny przy symbolu chemicznym (Al^III).

• Węglowce - więcej >>>>

• Wiązanie jonowe (sieci jonowe) - polega na przejściu elektronów walencyjnych z atomu jednego pierwiastka do atomu drugiego pierwiastka. Siła wiążącą jest siła elektrostatycznego przyciągania. więcej >>>>

• Wiązanie kowalencyjne (atomowe) - występuje wspólna para elektronowa pomiędzy atomami tworzącymi cząsteczkę więcej >>>>

• Wiązanie koordynacyjne - jest to odmiana wiązania kowalencyjnego, w którym elektrony wiązania pochodzą od jednego atomu. więcej >>>>

• Wiązanie niezlokalizowane więcej >>>>

• Wiązanie metaliczne - występuje w kryształach o sieci metalicznej więcej >>>>

• Wiązanie wielokrotne więcej >>>>

• Wiązanie wodorowe - mocne elektrostatyczne oddziaływanie pomiędzy związanymi atomami wodoru z atomami pierwiastków o wysokiej elektroujemności. więcej >>>>

• Wiązanie σ więcej >>>>

• Wiązanie  więcej >>>>

• Wodorotlenek - związek chemiczny złożony z metalu połączonego z grupą wodorotlenową M(OH)_m

• Wodór - więcej >>>>

• Wykładnik stężenia jonów wodorowych pH - jest to ujemny logarytm dziesiętny z wartości liczbowej stężenia jonów hydroniowych w mol/dm³.

• Wymiana (podstawienie) - następuje wymiana składników pomiędzy reagującymi substancjami więcej >>>>

• Względna masa atomowa A_w - Określa ile razy masa atomu pierwiastka jest większa od 1/12 masy atomowej jądra atomu węgla ¹²₆C.

• Wzór empiryczny - wzór, który podaje rodzaj pierwiastków chemicznych, jaki i stosunek liczbowy atomów, grup atomów albo jonów w związku chemicznym, bez wyrażania liczby atomów w cząsteczce więcej >>>>

• Wzór sumaryczny - wzór, który podaje skład związku chemicznego wraz z liczbą atomów uczestniczących w budowie cząsteczki więcej >>>>

• Wzór strukturalny (kreskowy) - stosuje się do związków chemicznych z wiązaniem atomowym i mówi on o składzie pierwiastkowym i o wiązaniach chemicznych pomiędzy atomami w cząsteczce więcej >>>>

• Wzór Lewisa - to wzór strukturalny związku chemicznego, w którym przedstawione są także elektrony powłoki zewnętrznej nieuczestniczące w wiązaniach chemicznych więcej >>>>

• Wzór wartościowości (elektronowy) - to wzór strukturalny związku chemicznego, w którym przedstawione są także elektrony powłoki zewnętrznej nieuczestniczące w wiązaniach chemicznych więcej >>>>

V

• VSEPR - Valence Shell Electron Pair Repulsion (odpychanie się par elektronowych powłoki walencyjnej) więcej >>>>

Z

• Zasada - związek chemiczny ulegający w wodzie dysocjacji, w wyniku której powstają charakterystyczne aniony wodorotlenkowe. więcej >>>>

• Zeolity - sita cząsteczkowe, molekularne. Sorbenty pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, których charakterystyczną cechą jest selektywna adsorpcja

• Zmiana entalpii - (delta)H = (delta)U + p(delta)V. więcej >>>>

• Zobojętnianie - reakcja między wodnymi roztworami kwasów i zasad.

• Związek chelatowy - to związek kompleksowy złożony z jonów metali i z wielodonorowych ligandów

• Związki kompleksowe - więcej >>>>

• Związki chemiczne - to substancja złożona z dwóch lub wiecej pierwiastków chemicznych, których atomy połączone są ze sobą w określonych stosunkach ilościowych więcej >>>>

• Żelazowce - więcej >>>>

---