1. Rodzaje pracy urządzeń elektrycznych:

S1 - ciągła

S2 - dorywcza

S3 - przerwana

S4 - przerywana z dużą liczbą łączeń i rozruchów

S5 - przerywana z dużą liczbą łączeń i hamowaniem elektrycznym

S6 - przerywana z przerwami jałowymi

S7 - długotrwała z dużą liczba łączeń i hamowaniem elektrycznym

S8 - długotrwała z okresowymi zmianami obciążenia i prędkości obrotowej

2. Instalacja elektryczna - to zespół urządzeń o skoordynowanym napięciu znamionowym do 1000V (1500V napięcia stałego) przeznaczonych do dostarczania energii elektrycznej z sieci rozdzielczej do odbiorników

Podział instalacji elektrycznych ze względu na:

	Czas użytkowania	Miejsce występowania
Oświetleniowe siłowe	stałe tymczasowe (prowizoryczne)	nieprzemysłowe przemysłowe inne

3. Cel podziału instalacji elektrycznej na obwody:

• Zapewnia niezawodną pracę odbiorników energii elektrycznej

• Ogranicza negatywne skutki w razie awarii

• Ułatwia bezpieczne sprawdzanie i konserwacji instalacji

Układy sieci instalacji elektrycznych:

układ TN-C - funkcję przewodu ochronnego PE i neutralnego N pełni jeden przewód ochronny neutralny PEN

Układ TN-S - funkcje przewodu ochronnego PE i neutralnego N pełnią oddzielne przewody

Układ TN-C-S - pierwsza cześć sieci pracuje w układzie TN-C a druga w układzie TN-S

Sieć TT - sieci w których wykonane są bezpośrednie uziemienia punktów neutralnych N, a dostępne cześci przewodzące są połączone przewodem ochronnym z uziomem niezależnym od uziemienia punktu neutralnego sieci

Sieć IT - sieć w których żaden punkt nie jest bezpośrednio połączony z ziemią Lu w których punkt neutralny jest połączony z ziemią przez rezystancje( impedancję) o dużej wartości

5. Klasy ochronności:

Klasa 0 - obejmuje urządzenia, w których zastosowano jedynie izolacje podstawową(roboczą). Charakteryzują się one brakiem zacisku przeznaczonego do połączenia z przewodem ochronnym

Klasa I - obejmuje urządzenia w których zastosowano jedynie izolacje podstawową, oraz wyposażono je w zaciski ochronne do połączenia części przewodzących dostępnych z przewodem ochronnym układu sieci

Klasa II - obejmuje urządzenia elektryczne w których wszystkie części przewodzące dostępne są oddzielone od części czynnych izolacją podwójną lub izolacją wzmocnioną. Urządzenia te charakteryzuje brak zacisku ochronnego

Klasa III - obejmuje urządzenia elektryczne , które mogą być zasilane jedynie bardzo niskim napięciem

6. Symbole stosowane do znakowania przewodów:

D - na pocz. - żyła miedziana jednodrutowa

L - na pocz.- linka miedziana wielodrutowa

Y_g - żyła miedziana wielodrutowa giętka

A - na pocz. - żyła aluminiowa

F - na pocz. -żyła ze stali miękkiej

Y - po D lub L - izolacja polwinitowa

- na pocz. - powłoka polwinitowa

G - po D lub L - izolacja gumowa

XS - izolacja z polietylenu usieciowanego

żo - na koń. - izolacja w kolorze zielono-żółtym

t - wtynkowy

d - o zwiększonej grubości izolacji

c - izolacja odporna na wysoką temperaturę

p - przewód płaski

pp - przewód płaski do przyklejania

n - z linką nośną

u - uzbrojony

y - osłona polwinitowa

7. Wymagania które powinna spełniać instalacja elektryczna:

• Funkcjonalność - zapewnienie użytkownikom właściwych parametrów technicznych i niezbędnego wyposażenia

• Bezpieczeństwo - zapewnia użytkownikom ochrony przed porażeniem prądem elektrycznym, powstania pożaru, wybuchu i innych szkód

• Niezawodność - zapewnie użytkownikom ciągłości dostaw energii elektrycznej w odpowiedniej jakości i w żądanym okresie czasu

• Wymienialność - zapewnie nie możliwości wymiany wyposażenia w przypadku modernizacji i remontu, bez naruszania struktury konstrukcji budowlanej oraz przy ograniczonym naruszaniu faktury ścian i stropów

• Estetyka - dostosowanie do architektury, wzornictwa, kolorystyki i wyposażenia obiektów

• Ochrona środowiska - nie emitowanie dopuszczalnego poziomu drgań, hałasu, promieniowania elektromagnetycznego i jonizacji.

8. YDYp-żo - przewód płaski w powłoce polwinitowej z żyłami miedzianymi w izolacji polwinitowej z żyłą ochronną w kolorze zielonożółtym

KFt - kabel z żyłami miedzianymi w przesyconej izolacji papierowej w powłoce ołowianej opancerzony taśmami stalowymi

IP43 - stopień ochrony oznaczający ochronę przed dotknięciem za pośrednictwem narzędzi i drutów o średnicy 1-2,3mm i przed natryskiwaniem wodą

9. Czynniki wpływające na jakość energii elektrycznej:

• Wartość skuteczna napięcia zasilającego

• Częstotliwość napięcia

• Kształt krzywej napięcia

• Symetria napięć trójfazowych

• dla prądu stałego wartość składowych zmiennych napięć

10. Zaburzenia napięcia zasilającego:

odchylenie (Zmiana napięcia) - określa zwiększenie lub zmniejszenie się wartości napięcia w stosunku do wartości znamionowej

wahanie (szybka zmiana napięcia) - określa zmiany napięcia między dwoma jego kolejnymi poziomami, utrzymuje się w krótkim czasie

11. THD - Współczynnik zawartości harmonicznych to stosunek wartości skutecznej wyższych harmonicznych sygnału, do wartości skutecznej składowej podstawowej U₁:

12. Urządzenia elektrotermiczne:

• Grzejne oporowe (piece)

• Elektrodowe urządzenia grzejne

• Piece łukowe

• Pojemnościowe urządzenia grzejne

• Promiennikowe urządzenia grzejne

• Piece elektronowe

13. Nieprzemysłowe urządzenia elektrotermiczne

• Kuchnie elektryczne

• Piece grzewcze

• Ogrzewanie podłogowe

• Elektryczne podgrzewacze wody

• Pralki, zmywarki

• Piekarniki

• Kuchnie mikrofalowe

• Urządzenia promiennikowe

14. Rodzaje pracy silników elektrycznych:

S1 - praca ciągła

S2 - praca dorywcza

S3 - praca przerywana

S4 - przerywana z dużą liczbą łączeń i hamowaniem mechanicznym

S5 - przerywana z dużą liczbą łączeń i hamowaniem elektrycznym

S6 - przerywana z przerwami jałowymi

S7 - długotrwała z dużą liczbą łączeń i hamowaniem elektrycznym

S8 - długotrwała z okresową zmianą prędkości obrotowej

15. Dobór przewodów ze względu na warunki środowiskowe:

• W pomieszczeniach suchych (DY, LY, YDYp )

• W pomieszczeniach suchych w których przewody mogą być narażone na działanie temperatury do 105°C (LYc, DYc, LgYc)

• W pomieszczeniach wilgotnych i na zewnątrz budynków(DYd, LYd)

• W pomieszczeniach suchych i wilgotnych przyklejane na ścianach (YDYp)

• w instalacjach gdzie przewody narażone są na zginanie i drgania (LgY, LgYd)

• w pomieszczeniach narażonych na wybuchy (YDY, YKY)

• w pomieszczeniach narażonych na pożary ( w powłoce polwinitowej)

• w instalacjach gdzie przewody narażone są na uszkodzenia mechaniczne (z pancerzem stalowym)

16. Czynniki uwzględniane przy doborze przewodów elektrycznych:

• sposób ułożenia

• wytrzymałość elektryczna

• wytrzymałość mechaniczna

• wytrzymałość zwarciowa

• wytrzymałość chemiczna

• spadki napięć

• obciążalność długotrwała

17. Obliczenia wykonywane przy doborze przekroju przewodu:

• Obliczenie mocy zainstalowanej

• Obciążenie prądowe przewodu ( I_Z ≥ I_B )

• Spadki napięć
  

• Obliczenia zwarciowe

18. Czynniki uwzględniane przy wyznaczaniu obciążalności długotrwałej

• Sposób ułożenia przewodu

• Miejsce ułożenia przewodu

• Ilość przewodów

• Temperatura otoczenia

19. Dobór przekroju przewodu neutralnego:

W instalacjach o przekroju S_L ≤ 6mm² przekrój przewodu neutralnego jest równy przewodowi fazowemu, a dla przekroju S_L ≥ 6mm² przekrój przewodu neutralnego powinien wynosić co najmniej 50% przekroju przewodu fazowego, lub jego przekrój powinien być mniejszy o jeden stopień od przekroju przewodu fazowego

20. Przekrój przewodu ochronnego:

Sp	S
S	S≤ 16mm^2	I - wartość prądu zwarcia
16	16<S≤35mm^2	t- czas zadziałania urządzenia zabezpieczającego
S/2	S>35mm^2	k - współczynnik zależny od materiału

Przekrój przewodu uziemiającego:

	Cu	Fe
Przewód zabezpieczony przed korozją	16mm^2	16mm^2
Przewód niezabezpieczony przed korozją	25mm^2	50mm^2

21. Rodzaje rur wykorzystywanych do ochrony przewodów:

• Stalowe gwintowane(RS-P11) - stosowane do układanie w niech przewodów instalacji elektrycznej w izolacji gumowej lub polwinitowej

• Sztywne z twardego polichlorku winylu(RVS18) - stosuje się do ochrony przewodów izolowanych instalowanych na tynku w pomieszczeniach suchych i wilgotnych oraz o atmosferze agresywnej

• Giętkie z twardego polichlorku winylu(RVKL15) - stosowane do ochrony przewodów izolowanych instalowanych pod tynkiem lub zatapianych w betonie

• Termokurczliwe - kurczą się po podgrzaniu zaciskając i przyjmując kształt przedmiotu, tworzą szczelną warstwę izolacyjno-ochronną

• Elektroinstalacyjne z tworzyw sztucznych typu RB - wykonane z polichlorku winylu(PVC) zapewniają mechaniczną i elektryczną ochronę przewodów i kabli, montowane na tynku

22. Przybory instalacyjne - służą do przyłączania odbiorników i sterowania nimi w instalacjach elektrycznych odbiorczych w pomieszczeniach mieszkalnych i niemieszkalnych

• Łączniki wtyczkowe - służą do przyłączania do sieci elektrycznej odbiorników niewielkiej mocy(np. gniazda wtyczkowe, wtyczki, wtyki)

• Łączniki klawiszowe - (natynkowe, podtynkowe, natynkowo-podtynkowe

• Łączniki warstwowe

• Oprawki do lamp elektrycznych

• Wyłączniki samoczynne schodowe

• Zegary przełączające

23. Typy łączników instalacyjnych:

• Wyłączniki instalacyjne wkrętakowe i zatablicowe (zabezpieczają obwody w instalacjach domowych i przemysłowych od skutków przeciążeń i zwarć)

• Wyłączniki nadprądowe (zabezpieczają przed skutkami zwarć przewodów i odbiorników)

• Wyłączniki selektywne (zapewnia selektywność względem znajdujących się na nim wyłączników nadprądowych)

• Wyłączniki silnikowe (zabezpieczają silniki elektryczne przed skutkami przeciążeń i zwarć)

• Wyłączniki ochronne różnicowoprądowe (samoczynnie wyłączają zasilanie w przypadku pojawienia się napięcia na częściach przwodzących)

• Łączniki rzeczne

• Wyłączniki mechaniczne (to łączniki rozdzielcze)

• Łączniki stycznikowe (łączniki robocze przystosowane do dużej częstotliwości łączeń)

• Bezpieczniki instalacyjne (łączniki przeznaczone do przerywania obwodu elektrycznego gdy płynący w nim prąd przekracza pewną wartość)

• Bezpieczniki przemysłowe (stosowane do zabezpieczenia maszyn elektrycznych, urządzeń i linii przed skutkami zwarć i przeciążeń w obwodzie)

24. Budowa bezpiecznika instalacyjnego:

• Gniazdo

• Główka

• Wkładka topikowa

• Wstawka kalibrowa

25. Rodzaj bezpieczników stosowanych w instalacjach:

• Przewodów i kabli L lub G

• Silników elektrycznych M

• Transformatorów Tr

• Urządzeń górniczych B

• Półprzewodników R

26. Funkcje bezpiecznika topikowego:

• Łącznik jednorazowego działania

• Zabezpieczenie zwarciowe

• Samoczynnie wyłącza obwód w przypadku przepływów prądów większych niż znamionowe

27. Parametry uwzględniane przy doborze bezpiecznika:

• Konstrukcja bezpiecznika(instalacyjny, przemysłowy)

• Rodzaj prądu (przemienny, stały)

• Napięcie znamionowe podstawy i wkładki większe lub równe od znamionowego

• Prąd znamionowy wkładki bezpiecznikowej

• Typ charakterystyki prądowo-czasowej

• Zdolność wyłączania wkładki bezpiecznikowej

28. Zadania odłączników instalacyjnych

• załączanie i wyłączanie obwodów w stanie bezprądowym lub o prazie niewielkiej wartości

• tworzy bezpieczną przerwę w obwodzie

29. Rodzaje wyłączników instalacyjnych:

• izolacyjne

• drążkowe

• kołowe

• bezpiecznikowe

• z bezpiecznikiem

30. Cechy styczników:

• Przystosowany do dużej częstości łączeń

• Mała zdolność wyłączania

31. Budowa wyłącznika instalacyjnego:

• Podstawa

• Obudowa

• Styki

• Komora gaszeniowa

• Zamek

• Wyzwalacz nadprądowy, przeciążeniowy

• Wyzwalacze zwarciowe

• Wyzwalacz nadnapięciowy wybijakowy

32. Złącze - łączy instalacje elektryczną obiektu budowlanego z siecią zasilającą. Umożliwia odłączenie instalacji od sieci

Przyłącze - to linia elektroenergetyczna łącząca złącze(odbiorcę) z siecią energetyczną

WLZ (wewnętrzna linia zasilająca) to obwód zasilający tablice rozdzielcze(rozdzielnice), z których zasilane są instalacje odbiorcze

33. Rodzaje wyłączników instalacyjnych:

• Typ L - zabezpieczają od skutków przeciążeń i awarii (2,4,6,10,16,20,25A)

• Typ H - zabezpieczają od skutków przeciążeń i awarii w przypadku urządzeń o małym prądzie rozruchu (10,16,20,25A)

• Typ K - zabezpieczają obwody narażone szczególnie na obciążenia o dużej wartości (0,5;1,6;2;3;4;6;8;10;16;20;25A)

34. Parametry uwzględnione przy doborze wyłączników instalacyjnych:

• Rodzaj prądu (przemienny, stały)

• Napięcie i prąd znamionowy

• Znamionowa zwarciowa zdolność łączenia

• charakterystyka czasowo-prądowa (np. B,C,D)

• liczba biegunów

• kategoria użytkowania

• sposób mocowania

• stopień ochrony dla wyłączników w obwodzie

• wartość prądu znamionowego wkładki bezpiecznikowej

35. Selektywny dobór bezpiecznika i wyłącznika




36. Selektywny dobór 2 wyłączników




37. Rozdzielnica - to urządzenie przeznaczone do rozdziału energii elektrycznej. W zależności od sposobu wykonania części wsporczych i osłon części będących pod napięciem rozdzielnic na napięcie do 500V. Rozdzielnice możemy podzielić na tablicowe, szkieletowe, skrzynkowe, bezszkieletowe, kostkowe

38. Stopnie ochrony IP:

I cyf	Stopień ochrony		II cyf	Stopień ochrony
	osob	urządzeń		przed wodą
0	bez ochrony	bez ochrony	0	bez ochrony
1	dostępem do części niebezpiecznych wierzchem dłoni	Ochrona przed ciałami stałymi o średnicy 50mm i większej	1	pionowo padającymi kroplami wody
2	palcem	Ciała stałe o średnicy 12,5-50mm	2	pionowo padającymi kroplami wody przy wychyleniu 15
3	narzędziem	2,5-12,5mm	3	Natryskiwaniem wody
4	drutem	1-2,5mm	4	Bryzgami wody
5	drutem	przed pyłem	5	Strugą wody
6	drutem	pyłoszczelna	6	Silna struga wody
			7	Krótkotrwałe zanurzenie w wodzie
			8	Ciągłe zanurzenie w wodzie

39. Dopuszczalne spadki napięcia w instalacjach elektrycznych

elementy instalacji	zasilanie bezpośrednie	dopuszczalny spadek napięcia [%] w instalacjach zasilających odbiorniki
				oświetleniowe	oświetleniowe, siłowe i grzejne	siłowe i grzejne
	wewnętrzna linia zasilająca	z sieci o Un ≤ 1kV	2	2	3
		z głównej rozdzielnicy stacji usytuowanej w obiekcie zasilanym	3	3	4
	Instalacja odbiorcza	z wewnętrznej linii zasilającej	2	2	3
		z sieci o Un ≤ 1kV	4	4	6
		z głównej rozdzielnicy stacji lub innego źródła	5	7	9

40. Rodzaje ochrony przeciwporażeniowej:

Ochrona przed dotykiem bezpośrednim:

• Izolowanie części czynnych urządzeń

• Przez umieszczenie części czynnych urządzeń i elementów instalacji poza zasięgiem ręki

• Ochrona przez zastosowanie barier (przeszkód )

Ochrona przed dotykiem pośrednim:

- W celu wyeliminowania możliwości występowania napięć dotykowych między różnymi częściami przewodzącymi w każdym budynku powinny być wykonane połączenia wyrównawcze główne łączące ze sobą części przewodzące (Przewód PEN obwodu rozdzielczego, główną szynę uziemiającą, rury i inne metalowe elementy konstrukcyjne)

W sieciach typu TN stosować można następujące urządzenia zabezpieczające:

- przetężeniowe (nadprądowe): bezpieczniki, wyłączniki

- różnicowoprądowe

W sieciach typu TN-C nie powinno się stosować zabezp. różnicowoprądowych

41. Zabezpieczenie od przeciążeń - urządzenia zabezpieczające przeciążeniowe przerywają przepływ prądu przeciążeniowego o danej wartości, zanim wystąpi niebezpieczeństwo uszkodzenia izolacji, połączeń zaciskow oraz otoczenia na skutek wzrostu temperatury(bezpieczniki topikowe)

42. Zabezpieczenie od zwarć - urządzenie przerywa przepływ prądu zwarciowego w obwodzie elektrycznym zanim wystąpi niebezpieczeństwo uszkodzeń cieplnych w przewodach i połączeniach

43. Układy połączeń wyłącznika ronicowoprądowego:










44. Układy połączeń ogranicznikow przepięć:




45. Cechy i sposób wykonania instalacji elektrycznych:

• Przewodami wielożyłowymi na uchwytach po wierzchu (odstępy między uchwytami w ciągu powinny wynosić 50cm, odległość od puszki do uchwytu max 10cm, odległość od włącznika lub gniazdka max 8cm)

• W korytkach - opłacalny przy układaniu więcej niż 4 przewodów, możliwość układani warstwowo przewodow, układa się na podporach, mocuje przez podwieszanie lub na ścianach czy sufitach, odległość punktu podparci max 3m.

• Na drabinkach - przewody układane w jednej warstwie na drabinkach

• W wiązkach - prowadzi się ciągi wiązkowe na wspornikach, drabinkach albo linkach nośnych które mocuje się za pomocą hakow lub kotew, puszki mocuje się przy pomocy uchwytow e stalowej taśmy preferowanej

• Na podporach izolacyjnych przewody gołe - osadza się je na gałkach lub rolkach porcelanowych osadzonych na drewnianych klockach lub metalowych kołkach wbitych w mur.

• W rurach z tworzywa sztucznego układanych po wierzchu w wykonaniu szczelnym lub zwykłym - uchwyty mocuje się do podłoża za pomocą metalowych kołków lub kleju, odstępy miedzy uchwytami powinny wynosić 50-80cm przy poziomym układaniu i 80-100 przy pionowym

• W rurach stalowych po wierzchu lub w podłodze - stosuje się w miejscach gdzie przewody narażone są na uszkodzenia mechaniczne lub w pomieszczeniach zagrożonym pożarem lub wybuchem

• W rurach z tworzywa sztucznego zatapiane w monolicie - wszystkie puszki i rury , które maja być zatopione w betonie mocuje się do deskowania lub do prętów zbrojeniowych za pomocą drutu zbrojeniowego

• W listwach lub kanałach naściennych - listwy i puszki mocuje się za pomocą wkrętami z kołkami

• Kanałowo w podłogach - przewody puszczane są w dzielonych kanałach podłogowych z blach lub PVC

• W tynkach we wcześniej przygotowanych bruzdach lub szczelinach - stosowany w budownictwie mieszkaniowym i ogólnym, stosuje się tu przewody wtynkowe wielożyłowe w powłoce polwinitowej typu DYt oraz DYp, przewody głównie mocuje się za pomocą gwoździ wbijanych pomiędzy izolację które po zastygnięciu gipsu usuwa się, przewody prowadzi się równolegle bądź prostopadle do podłóg i sufitów.

46. Sposób realizacji instalacji elektrycznej:

− trasowanie,

− wykonanie otworów, wnęk, podkuć

− osadzanie kołków stalowych i haków

− osadzanie uchwytów

− osadzanie puszek i osprzętu

− rozwijanie i prostowanie przewodów

− układanie i mocowanie przewodów

− wprowadzanie do osprzętu i łączenie przewodów

47. Przebieg procesu projektowania instalacji elektrycznej:

• Opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej

• Uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień, sprawdzenie rozwiązań projektowych zakresie wynikającym z przepisów

• Zapewnienie sprawdzenia projektu pod względem zgodności z polskimi normami i przepisami

• Koncepcja projektowa

• Projekt budowlany

• Projekt wstępny

• Projekt techniczny

48. Cechy projektu wstępnego:

• Zawiera uwagi i decyzje czynników kontroli i zatwierdzania

• Omawia dane wyjściowe do projektowania

• Zawiera opis techniczny

• Zawiera obliczenia techniczne

• Wykaz podstawowych urządzeń i aparatów

• Analiza techniczno-ekonomiczna wariantów projektowych

• Posiada Wytyczne realizacji inwestycji

• Zbiorcze zestawienie kosztów

49. Obliczenia techniczne w projekcie wstępnym:

• Bilans mocy - wykaz mocy czynnej, pozornej i biernej zainstalowanej i szczytowej dla pracy normalnej i awaryjnej

• Obliczenia parametrów decydujących o doborze urządzeń - obliczenia prądów obciążeniowych, zwarciowych, oraz innych wielkości decydujących o doborze kabli, przewodów, szyn itp

• Obliczenia natężeń oświetlenia dla pomieszczeń i terenu

• Obliczenia zagrożenia piorunowego - określenie wskaźnika zagrożenia piorunowego

• Zagrożenia od elektryczności statycznej

50. Zawartość projektu technicznego:

• Uwagi ogólne

• Podział projektu technicznego i zawartość tomów

• Dane wyjściowe do projektowania

• Opis techniczny

• Obliczenia techniczne

• Zestawienie materiałów

• Wytyczne realizacji inwestycji

• Rysunki

51. Obliczenia techniczne w projekcie

• Bilans mocy

• Dobór przekroju przewodów i kabli

• Dobór łączników i zabezpieczeń

• Obliczenia natężeń oświetlenia

• Skuteczność ochrony od porażeń prądem elektrycznym

52. Zdefiniuj pojęcia:

• Akomodacja - nastawienie optymalnego układu oka do wyraźnego widzenia z określonej odległości polega na zmianie krzywizny soczewki oka

• Olśnienie - warunki widzenia powstałe na skutek niewłaściwego rozkładu bądź zakresu luminancji, powoduje obniżenie zdolności rozpoznawania szczegółów oraz przedmiotów

• Widzenie fotopowe - widzenie dzienne, oznacza prace ludzkiego oka w warunkach normalnych, czyli przy ilości światła wystarczającego do pełnego wykorzystania możliwości zmysłu wzroku

• Widmo monochromatyczne - widmo o jednej długości fali

• Widmo ciągłe - zawiera wszystkie długości fal, ma postać ciągłego obszaru lub szerokich pasów. Widmo emitowane głownie przez ciała w stanie stałym

• Widzenie skotopowe - widzenie okiem normalnym, przystosowanym do poziomu luminancji poniżej kilku setnych kandeli na metr kwadratowy. Uważa się, że w tych warunkach działają głównie pręciki. Widmo ma wygląd bezbarwny, a maksimum skuteczności świetlnej występuje przy mniejszej długości fali niż przy widzeniu fotopowym

• Strumień świetlny - całkowita moc światła emitowanego z danego źródła. Wielkość tą

wyprowadza się ze strumienia energetycznego, na podstawie stopnia jego oddziaływania na oko

obserwatora normalnego.

• Światłość - iloraz strumienia świetlnego, wysyłanego przez źródło w elementarnym kącie przestrzennym zawierającym dany kierunek, do wartości tego elementarnego kąta.

• Luminancja jest to iloraz strumienia świetlnego wychodzącego, padającego lub przenikającego

przez elementarne pole powierzchni, otaczające rozpatrywany punkt i rozchodzącego się w określonym stożku obejmującym ten kierunek, przez iloczyn kąta przestrzennego tego stożka i rzutu prostokątnego elementarnego pola na płaszczyznę prostopadłą do tego kierunku. Luminancja odzwierciedla ilość światła, która jest widziana przez obserwatora:
gdzie I jest światłością, a S' powierzchnią pozorną świecącej powierzchni widzianą przez obserwatora.

• Natężenie oświetlenia - iloraz strumienia świetlnego padającego na elementarną powierzchnię S,

zawierającą dany punkt, do wartości tej elementarnej powierzchni:


• Skuteczność świetlna (źródła światła) - iloraz emitowanego strumienia świetlnego do zużytej mocy.

53. Układy zasilania lamp fluorescencyjnych:

• Standardowy




• Antystroboskopowy




• Szeregowy




54. Układ zasilania lamp wyładowczych:

• Rtęciowej




• Metalohalogenkowej




• Sodowa niskoprężna




• sodowa wysokoprężna




55. właściwości:

1. Żarówki

- moc 15-1000W

- znamionowa trwałość 1000h

- możliwość pracy w dowolnej pozycji

- luminancja żarnika 1,9-11,4Mcd/m²

- barwa światła 2600-3200K

- współczynnik tętnienia 0,3-0,1

- niska skuteczność świetlna 6-15,8lm/W

- duża wrażliwość na zmiany napięcia zasilającego

- natychmiastowe osiągniecie strumienia świetlnego po zaświeceniu

- niezależność strumienia świetlnego od temperatury

2. Żarówka halogenowa

-temperatura barwowa 2700-3400K

- trwałość 2000-5000h

- skuteczność świetlna 18-33lm/W

- doskonała barwa światła

- doskonały współczynnik oddawania barw

- stała barwa

3. Lampa fluoroscencyjna:

• Współczynnik oddawania barw 0,5-0,98

• Moc 4,6,8,1,13,15,18,20,36,40,38,58,60W

• Długość 590,1200,1500mm

• Średnica 7,16,26,38mm

• Trwałość >10000h

• Współczynnik tętnienia 0,32-0,68

• Luminancja 4-42kcd/m²

4. Lampa rtęciowa:

• Skuteczność świetlna 50-60lm/W

• Temperatura barwowa 2700-4200,6600K

• Luminancja obszaru świecącego 100-300kcd/m

• Współczynnik tętnienia 0,78-0,84

• Trwałość 20000h

• Praca w dowolnej pozycji

• Niewielki wpływ temperatury otoczenia

5. Lampa rtęciowo-żarowa

• Moc 100-500W

• Skuteczność świetlna 30lm/W

• Trwałość 12000h

• Wskaźnik oddawania barw 0,6-0,7

• Temperatura barwowa 3600-4100K

6. Lampa metalohalogenkowa

• Sprawność 67-120lm/W

• Trwałość 3000-20000h

• Temperatura barwowa 2700-6100K

• Bardzo dobre właściwości oddawania barw >0,9

• Luminancja jarznika 18-83Mcd/m

7. Lampa sodowa wysokoprężna

• Moc 50-1000W

• Sprawność do 130lm/W

• Trwałość 30000h

• Żółtopomarańczowa barwa

• Słaby współczynnik oddawania barw

• Luminancja jarznika 21-60Mcd/m

• Współczynnik tętnienia 0,74

8. Lampa sodowa niskoprężna

• Moc 18-180W

• Sprawność 100-200lm/W

• Trwałość do 33000h

• Żółtopomarańczowa barwa 560nm

• Słaby współczynnik odawania barw

• Luminancja jarznika 40-100kcd/m

• Czas zapłonu 7-15min

• Pracuje w ściśle określonym położeniu

Natężenie oświetlenia w punkcie:




Moc zapotrzebowana

P_M=P₁+MP₂

P₁ - moc odbiornika o największym poborze

(z instalacja gazową 3,5kW bez inst 10kW)

M - liczba osób

P₂ - moc przypadająca na jedną osobę 1kW

Zadanie: Obliczyć całkowity Φ emitowany ze źródła, które wysyła moc w następującym widmie:

	λi	Peλi	ν(λi)
1	550	5,5	1
2	590	4	0,7568
3	680	0,5	0,017




Przykład: Obliczyć średnią wartość natężenia, minimalną wartość natężenie i maksymalną wartość natężenia na okrągłej powierzchni nad którą na wysokości h umieszczono źródło światła o strumieniu Φ_o linia rozsyłu opisana I_α=I₀cosα





Krzywa rozsyłu we współrzędnych płaskich i we współrzędnych biegunowych:







---